1, 2. Pingo wabinyamo lok i kom kabaka angwen ma guloyo Juda?

KA INENO ngat mo ocer ci opoto piny i yo, ngene kene ni ibiwoto ki twon diro adada ka itye ka wot i yo meno. I yo acel-li, ka watamo i kom jami maraco ma jo mukene gutimo, ci wan bene watwero gwoko ki i timo bal macalo meno. Me labolle, watwero nongo pwony mapol ki i kom bal pa jo ma kicoyo lok komgi i Baibul.

² Kabaka angwen me Juda ma waneno lok komgi i pwony mukato-ni gutiyo pi Jehovah ki cwinygi ducu. Ento bene gutimo bal madongo adada. Kicoyo lok komgi i Baibul wek walwod ci wanong pwony ki iye. Pwony ango ma watwero nongone ki i gin mutimme i komgi, dok watwero gwokke ki i timo bal ma gutimo-ni nining?—Kwan Jo Roma 15:4.

3-5. (a) Kadi bed ni cwiny Aca onongo leng i kom Jehovah, bal ango ma en otimo? (b) Gin ango ma gwok nyo oweko Aca ojenge i kom dano i kare ma tye ka lweny i kom Baaca?

³ Kong dong wacak ki labol pa Aca. En ojenge i kom  Jehovah i kare ma Luetiopia ma romo milion acel gubino ka lweny i kom Juda. Ento en pe ojenge i kom Jehovah i kare ma en olwenyo i kom Baaca, kabaka pa jo Icrael. Aca onongo mito gengo Baaca wek pe orum gang me Rama ki cel matek, gang man onongo pire tek adada i boma me Icrael dok onongo cok ki ker me Juda. (2 Tekwaro 16:1-3) Aca omoko tamme ni twero bedo ber ka emiyo gin mo bot kabaka me Ciria wek okonye. I kare ma jo Ciria gumonyo boma me Icrael, Baaca “oweko gero cel Rama woko, ogiko ticce iye.” (2 Tekwaro 16:5) I acakkine, Aca onongo romo tamone ni emoko tam matir.

⁴ Ento Jehovah kono owinyo nining? Cwiny Jehovah pe obedo yom pien Aca pe ojenge i kome, dok ocwalo lanebi Kanani ni omi tira ki Aca. (Kwan 2 Tekwaro 16:7-9.) Kanani owaco ki Aca ni: “Cakke tin in ibibedo ki lweny.” Aca omayo gang me Rama, ento pi kare me kwone ducu, en kacel ki jone gubedo ki lweny mapol.

⁵ I pwony mukato-ni, wapwonyo ni cwiny Jehovah obedo yom i kom Aca. Kadi bed ni Aca obedo ki roc, Lubanga onongo ngeyo ni cwiny Aca leng i kome. (1 Luker 15:14) Kadi bed kumeno, i kare ma Aca omoko tam marac, en onongo pe twero weyo adwogine. Pingo en ojenge i kome kene ki i kom dano mukene ma ka jenge i kom Jehovah? Gwok nyo Aca onongo tamo ni etwero tic ki diro pa lumony me loyo lweny meno. Nyo gwok en owinyo tam marac ki bot jo mukene.

6. Pwony ango ma wanongo ki i bal ma Aca otimo? Mi labol.

⁶ Gin ango ma wapwonyo ki i bal ma Aca otimo? I kwo mo keken ma wawok ki iye, myero wajenge i kom Jehovah, ento pe i tamwa. Omyero wapeny Jehovah pi kony, kadi pekone dit nyo tidi. Ber me tam i kom lok man: Tika i kare mogo wajenge i komwa kekenwa kun nongo watemme me cobo pekowa i yo ma watamo ni ber loyo? Nyo tika kong waneno ngo ma Baibul waco ci watemme me tic ki ngec meno me cobo pekowa? Me labolle, ket kong ni jo ma gangwu pol kare pe giye ni iwot i cokke nyo i gurewa. Tika ibikwayo Jehovah ni okonyi me niang gin me atima pi peko man? Gwok nyo ngat mo oye mini tic i nge bedo pi kare malac labongo tic. Tika ibiwacce ni itye ki cokke ma bedo i cabit ducu dok myero pe ikeng kadi bed ni man twero weko ngat meno dok loko tamme woko? Kadi peko ango obin, myero wiwa opo i kom tam ma laco jabuli omiyo ni: “Mi kwoni bot Rwot [Jehovah]; gen en, ci en bikonyi.”—Jabuli 37:5.

7, 8. Bal ango ma Yekocapat otimogi, dok gukelo adwogi ango? (Nen cal ma tye i pot karatac 21.)

⁷ Kong dong wanen lok i kom Yekocapat, wod pa Aca. En obedo ki kit mabeco mapol adada ma oweko cwiny Jehovah onongo yom i kome. I kare ma en ojenge i kom Jehovah en otimo jami mapol mabeco. Ento en bene omoko tam mogo maraco. Me labolle, en oketo yub wek wode onyom nya pa Akab, kabaka mo ma kite rac adada. Lacen Yekocapat oribbe ki Akab me lweny i kom jo Ciria, kadi bed lanebi Mikaya onongo ocike ni pe ociti. Ki i dog lweny meno, jo Ciria gubino i kom Yekocapat dok gutemme me neke woko. (2 Tekwaro 18:1-32) I kare ma odwogo i Jerucalem, lanebi Yeko openye ni: “In imyero ka konyo jo maraco, ki maro jo ma gidag Rwot” Jehovah?—Kwan 2 Tekwaro 19:1-3.

⁸ Tika Yekocapat onongo pwony ki i gin mutimme i kome kacel ki gin ma lanebi ocike kwede-ni? Ki cwercwiny madit en pe opwonye. Kadi bed ni en onongo pud maro Jehovah dok mito yomo cwinye, Yekocapat dok aye omako lirem ki laco mo ma onongo pe mito woro Jehovah. Laco man obedo Kabaka Akajia, wod pa Akab. Yekocapat gin ki Akajia gubedo ka yubo mel kacel. Ento mel magi gutur woko ma peya gutiyo kwedgi.—2 Tekwaro 20:35-37.

9. Gin ango ma twero timme ka wabedo ki lurem maraco?

⁹ Gin ango ma wapwonyo ki i gin mutimme i kom Yekocapat? Yekocapat otimo gin matir dok obedo ka “yenyo  Rwot [Jehovah] ki cwinye ducu.” (2 Tekwaro 22:9) Ento en oyero me bedo kacel ki jo ma pe gimaro Jehovah, dok man okelo peko madit adada i kwone. Ki lok ada, manok kono onongo kineke woko. Wi kong opo i kom carolok mo me Baibul ni: “Ngat ma bedo kacel ki jo maryek pwonnye doko ryek bene, ento ngat ma mako lurem ki luming kite biballe woko.” (Carolok 13:20) Wamito tito bot jo mukene lok madok i kom Jehovah. Ento twero bedo gin marac adada ka wabedo ki lirem macok ki jo ma pe giwore.

10. (a) Pwony ango ma itwero nongone ki i kom Yekocapat ka imito nyom? (b) Gin ango ma myero wiwa opo iye?

¹⁰ Ket kong ni wamito nyom, gin ango ma wapwonyo ki i kom Yekocapat? Watwero cako bedo ki miti i kom ngat mo ma pe woro Jehovah. Waromo tamone ni pe wabinongo ngat mo me anyoma i kin jo pa Lubanga. Nyo wadiwa mogo giromo wacciwa teretere ni myero wanyomme ma pud mwakawa pe ocito tutwal. Ki lok ada, Jehovah ocweyowa ki miti ni myero kimarwa ki dok me maro jo mukene. Ento, ka pe watye ka nongo ngat mupore me anyoma kono, gin ango ma myero watim? Gin acel ma twero konyowa aye me lwodo lok i kom gin mutimme i kom Yekocapat. Kare ducu, en onongo penyo Jehovah pi tira. (2 Tekwaro 18:4-6) Ento i kare ma en odoko larem Akab, ngat ma onongo pe woro Jehovah, Yekocapat oweko lubo cik ma Jehovah omiye. Onongo myero wi Yekocapat opo i ni “wang Rwot [Jehovah] neno lobo ducu, me nyuto tekke bot jo ma gibedo ki lengic i kome.” (2 Tekwaro 16:9) Wiwa myero opo ni Jehovah mito konyowa. En niang kwo ma watye ka kato ki iye dok bene marowa. Tika iye ni Jehovah bicobo mitini me nongo mar ki ngat mo ma wiwu rwatte? Bed labongo akalakala mo ni en bitimo meno i nino mo!

11, 12. (a) Gin ango ma Kejekia otimo ma onyuto gin ma tye i cwinye? (b) Pingo Jehovah otimo kica bot Kejekia?

¹¹ Pwony ango ma wanongo ki bot Kejekia? Jehovah okonyo Kejekia me niang gin ma onongo tye i cwinye. (Kwan 2 Tekwaro 32:31.) I kare ma kom Kejekia lit, Lubanga owacce ni kome bicang dok ocikke me mine lanyut wek en obed labongo akalakala. Jehovah odwoko tipo cen rwom apar. Lacen, nen calo luker me Babilon onongo gimito niang lok mapol i kom lanyut man, pi meno gucwalo co mogo bot Kejekia wek gupenye. (2 Luker 20:8-13; 2 Tekwaro 32:24) Jehovah pe otito ki Kejekia kit ma myero en oter kwede co magi. Baibul waco ni Jehovah “oweko gire pire kene” wek enen ngo ma Kejekia bitimone. Kejekia onyuto bot jo magi ma gua ki i  Babilon-ni lonyone ducu. Man onyuto ngo ma onongo tye i cwiny Kejekia. I yo ma nining?

¹² Ki cwercwiny madit, Kejekia onongo dong odoko lawaka. Macalo adwogine, ‘en pe onyuto pwoc pi gin maber ma gitiyo bote.’ Baibul pe tito pingo kit Kejekia olokke. Gwok pi loyo lweny i kom jo Aciria, nyo pien Lubanga ocango twone. Nyo gwok pien en odoko lalonyo dok onongo ngene adada. Kadi bed Kejekia onongo otiyo pi Jehovah ki cwinye ducu, pi kare mo, en odongo cwiny me awaka dok man pe oyomo cwiny Jehovah wa acel. Ento lacen, “Kejekia omwolle kene,” ci Lubanga otimme kica.—2 Tekwaro 32:25-27; Jabuli 138:6.

13, 14. (a) Ngo ma twero nyuto gin ma tye i cwinywa? (b) Ka dano gipakowa myero wadok iye nining?

¹³ Gin ango ma wapwonyo ki bot Kejekia, dok bal ango ma en otimo? Wi opo ni Kejekia onyuto cwiny me awaka cutcut i nge kare ma Jehovah okonye me loyo lweny i kom jo Aciria ki i nge cange ki i two. Pi meno, ka gin mo maber otimme i kwowa nyo dano gitye ka miniwa pak, wabidok iye nining? Kit ma wabidok kwede iye binyuto gin ma tye i cwinywa. Me labolle, romo bedo ni omego mo otiyo matek me yubo pwony pi lwak ci omiyo i yo mamit adada. Dano mapol gupwoye matek. En bidok i pwoc man nining?

¹⁴ Kare ducu myero wiwa opo i kom gin ma Yecu owaco: “Wun bene kit meno, ka wutyeko tiyo gin ducu ma gicikowu, myero wuwac ni, ‘Wan lutic ma pe konyo gin mo; watiyo gin ma myero keken.’” (Luka 17:10) Wi opo ni i kare ma Kejekia odoko lawaka, en pe obedo ki pwoc i kom kit ma Jehovah okonye kwede. Pi meno, gin ango ma bikonyowa me medde ki bedo jo ma mwol ka dano giminiwa pak pi pwony ma wamiyo? Watwero lwodo lok i kom jami ma Jehovah otimo piwa. Dok watwero lok i kom Jehovah ki kit ma en okonyowa kwede. Ki lok ada, en aye ma ominiwa Baibul kacel ki cwiny maleng me miyo pwony meno.

15, 16. Bal ango ma Yocia otimo ma okele to?

¹⁵ Me agikkine, gin ango ma wapwonyo ki i kom Yocia? Kadi bed Yocia obedo kabaka maber, ento pud otimo bal ma okele to. (Kwan 2 Tekwaro 35:20-22.) Ngo mutimme? Yocia ocako lweny i kom Neko, kabaka me Ejipt, kadi bed ni tyen lok mo onongo pe me lweny i kome. Ki lok ada, Neko kikome bene owaco ki Yocia ni en pe emito lweny kwede. Baibul waco ni lok ma Neko owaco-ni obedo lok “ma oa ki i dog Lubanga.” Ento Yocia ocito i  lweny meno ci kineke woko. Pingo en olwenyo i kom Neko? Baibul pe wacciwa.

¹⁶ Yocia onongo myero kong oniang ka lok ma Neko owaco-ni ada oa ki bot Jehovah. Nining? En onongo twero penyo Jeremia, ngat acel i kin lunebi pa Jehovah. (2 Tekwaro 35:23, 25) Dok Yocia onongo myero kong oniang lok ada. Neko onongo tye ka cito i Karkemic me lweny i kom rok mukene, ento pe i kom Jerucalem. Neko bene pe otemme me yeto Lubanga nyo jone. Yocia pe otamo matut i kom lok magi ducu ma peya omoko tamme. Pwony ango ma wanongo? Ka watye ki peko ma mito ni wamok tam iye, myero kong wanen ngo ma Jehovah mito ni watim.

17. Watwero gwokke ki i timo bal kit ma Yocia otimo-ni nining ka watye i peko?

¹⁷ Ka mitte ni wamok tam, myero kong watam i kom cik ma igi lac me Baibul ma twero konyowa ki dok kit ma watwero ketogi i tic. I kine mukene, bimitte ni kong wakwed lok mapol ki i bukewa nyo wapeny tam ki bot laelda mo. En twero konyowa me tam i kom cik ma igi lac me Baibul. Tam kong i kom lapor man: Lamego mo munyomme ki ngat ma pe tye Lacaden tye ka yubbe me cito i ticwa me pwony. (Tic pa Lukwena 4:20) Ento i nino meno, cware pe mito ni ocit ka pwony. Cware owacce ni pud dong pe ginongo kare me bedo kacel, dok emito ni kong gicit ka namo ka mo. Pi meno lamego-ni okwano wang Baibul mogo ma twero konye me moko tam matir. En ngeyo ni omyero ewiny Lubanga dok elub cik ma Yecu omiyo bot lupwonnyene. (Matayo 28:19, 20; Tic pa Lukwena 5:29) Ento wiye bene opo ni dako myero owor cware dok ni Lubanga mito ni luticce myero gunyut niango. (Jo Epeco 5:22-24; Jo Pilipi 4:5) Tika cware tye ka genge me cito ka tito kwena, nyo mito mere ni kong gibed kacel i nino meno? Macalo lutic pa Jehovah, wamito ni wamok tam me ryeko dok ma yomo cwinye.

18. Gin ango ma itwero pwonyone ka ilwodo lok i kom kabaka angwen me Juda ma waloko i komgi-ni?

¹⁸ I kine mogo, wan bene watwero timo kit bal ma kabaka angwen magi me Juda gutimo-ni. Watwero (1) jenge i kom tamwa kekenwa, (2) yero lurem maraco, (3) dongo cwiny me awaka, nyo (4) wamoko tam labongo niang kong gin ma Lubanga mito. Ento kadi bed kit meno, pe tye tyen lok mo ma myero owek wawiny ni pe watwero yomo cwiny Jehovah. En neno jami mabeco ma watimo, kit macalo en bene oneno jami mabeco ma kabaka angwen magi gutimo. En bene neno kit ma wamarre kwede ki miti ma watye kwede me tic pire ki cwinywa ducu. Meno aye gin muweko en ominiwa labol ma twero konyowa me gwokke ki i timo bal madongo. Walwod wunu lok magi ma kicoyogi i Baibul-li dok wabed ki pwoc i kom Jehovah pien en aye ominiwa!