1, 2. Ngo ma Catan otiyo kwede me balo kwo pa dano i yo marac loyo?

JAMI mogo ma dano oyubo calo cim, gulob mac, mutoka, ki firij, oweko kwo odoko yot adada. Ento jami mukene, calo muduku, owic, ki bom, obalo kwo adada. Kadi bed kit meno, tye gin mo ma dong orii loyo jami magi ducu dok obalo kwo pa dano i yo marac loyo. Meno gin ango? Goba! Goba obedo loko gin mo ma wangeyo ni pe tye ada wek wabwol ngat mo. Anga ma oloko goba me acel? Catan! Yecu Kricito olwonge ni “won goba.” (Kwan Jon 8:44.) Awene ma en owaco kwede goba me acel?

² En otimo meno mwaki alip mapol ata i poto me Eden. Adam gin ki Kawa onongo gitye ka nongo mit pa kwo i Paradic mamwonya ma Jehovah oyubo pigi. Lubanga onongo owaccigi ni ka gucamo nyig “yat me ngeyo gin maber ki marac,” ci gibito woko. Kadi bed ni Catan onongo ngeyo man, en otiyo ki twol me waco bot Kawa ni: “Pe wubito.” Meno obedo goba mukwongo.  Catan bene owacci: “Lubanga ngeyo ni, ka wucamo, ci wangwu biyabbe woko, ci wubidoko calo Lubanga, miyo wungeyo gin maber ki gin marac.”​—Acakki 2:15-17; 3:1-5.

3. Pingo watwero waco ni Catan oloko goba ki miti me kelo adwogi marac, dok ngo mutimme macalo adwogine?

³ Catan owaco goba-ni ki miti me kelo adwogi marac i kom Kawa pien ongeyo ni ka Kawa oye lokke ci ocamo nyig yat-ti, obito woko. Meno aye gin mutimme kikome. Kawa aye ocako turo cik pa Jehovah, ka lacen Adam bene, ci gin ducu guto woko. (Acakki 3:6; 5:5) Marac dong loyo, bal pa Adam oweko “to onya oromo kin dano ducu.” Ki lok ada, “to ocako loc . . . , ci oloyo jo ma yam pe gutimo bal marom ki bal pa Adam.” (Jo Roma 5:12, 14) Meno aye ma oweko watye ki roc dok pe wakwo pi naka kit ma Lubanga oyubo kwede. Me ka meno, wabedo kwo pi “mwaka pyerabiro, nyo pyeraboro ka komwa yot,” dok kwowa opong ki “can ki ayelayela keken.” (Jabuli 90:10) Man ducu otimme pi goba ma Catan owaco!

4. (a) Lapeny mene ma omyero wanong lagamgi? (b) Ma lubbe ki Jabuli 15:1, 2, kodi dano ango ma twero bedo larem Jehovah?

⁴ Yecu oloko kit man i kom Catan: ‘En pe ocung i ada, pien lok me ada pe i iye.’ Catan pe bilokke. En pud tye ka medde ki bwolo “dano ma i wi lobo ducu.” (Niyabo 12:9) Ento wan pe wamito ni Catan obwolwa. Pi meno, omyero wange lagam pi lapeny adek magi. Catan tye ka bwolo dano i kare-ni nining? Pingo dano loko lok goba? I yo ma nining ma watwero bedo jo ma loko lok ada kare ducu wek pe wabal watwa ki Jehovah, kit ma Adam ki Kawa gutimo kwede?​—Kwan Jabuli 15:1, 2.

5. Catan tye ka bwolo dano nining i kare-ni?

⁵ Waromo gwokke ki i kom bwola pa Catan. Lakwena Paulo owacci: “Wan pe wakwiya tamme.” (2 Jo Korint 2:11) Wangeyo ni Catan aye tye ka doro lobo ducu, en aye loyo dini goba, gamente ma lucamucana, kacel ki biacara ma opong ki woro. (1 Jon 5:19) Pi meno pe wabedo ki ur ni Catan ki jogine gitiyo ki jo ma tye ki twero me loko lok ‘goba.’ (1 Temceo 4:1, 2) Me labolle, lucatwil mogo giwaco goba i kwenagi me cato wil, wek gicat jami ma kelo awano nyo gigam cente pa dano i wi diro.

6, 7. (a) Pingo rac dong loyo ka lutela dini aye giwaco lok goba? (b) Goba ango ma in iwinyo lutela dini giwaco?

⁶ Rac dong loyo ka lutela dini aye giwaco lok goba. Pingo? Pien ka ngat mo oye pwony gobagi ci otimo jami ma Lubanga dag, dano meno birwenyo mot me kwo pi naka. (Kocea 4:9) Yecu onongo ngeyo ni lutela dini ma i karene gibwolo dano. En owaco atyer i wanggi ni: “Wubineno can, wun lupwony-cik ki Luparicayo, wun lugoba! Pien wuwoto wulongo piny ki i dye nam kun wuwoto wa i wi tura-gu  wek wulok dano acel owek dinine odwog i mewu-ni, ento ka dong olokke, wumiyo doko latin me Geena.” Geena obedo to matwal labongo gen me nicer. (Matayo 23:15) Yecu otito ni lutela dini magi ma lugoba-ni gubedo calo wongi Catan, ma obedo “lanek.”​—Jon 8:44.

⁷ I karewa-ni bene, lutela dini gitye mapol. Kiromo lwongogi ni lukwat, padi, bicop, ki dong lwongo mukene. Calo Luparicayo, gin bene pe gipwonyo lok ada ma tye i Baibul ento “guloko lok ada i kom Lubanga guwilo woko ki goba.” (Jo Roma 1:18, 25) Gobagi mogo tye ni Lubanga biwango dano i mac me kapiny, dano tye ki tipo ma pe to, ki dok ni Lubanga jolo kadi wa co ma gibuto ki co nyo mon ma gibuto ki mon wadgi.

8. Goba ango ma cokcok-ki lucung i wibye gibiwacone, dok omyero water nining?

⁸ Lucung i wibye bene giloko lok goba me bwolo dano. Goba madit loyo ma cokcok-ki gibiwacone aye ni “kuc tye, piny okwe mot, gin mo marac pe.” Ento “to biturugi atura.” Pi meno, omyero pe waye lok pa lucung i wibye ma giwaco ni jami tye ka yubbe. Lok ada ma ‘wangeyo maber aye ni, nino pa Jehovah bibino macalo lakwo ma bino i dyewor.’​—1 Jo Tecalonika 5:1-4.

9, 10. (a) Pingo dano loko lok goba, dok adwogi ango ma goba magi kelo? (b) Ngo ma myero wiwa opo iye madok i kom Jehovah?

⁹ I kare-ni, pe jo muywek keken aye ma giloko lok goba. Kit ma kitito kwede i pwony me “Gin Mumiyo Waloko Goba” ma okatti i magajin me National Geographic, “goba dong odonyo i kwo pa dano matut adada.” Nyo waromo wacone ni pol pa dano gitamo ni goba obedo yo me kwo dok pe rac. Dano pol kare giloko goba me gwokke kengi, wek gikan bal ma gutimo. Giloko bene lok goba wek giti cente nyo ginong magoba i yo mo mukene. Pwony man bene owaco ni jo mukene pe gineno rac pa bwolo “dano ma pe gingeyo, lutic luwotgi, luremgi, ki jo ma gimaro bene.”

¹⁰ Adwogi ango ma goba magi kelo? Dano dong pe gigeno luwotgi, dok man balo wat i kingi woko. Me labolle, go kong kit ma dano ma lagen biwinyo kwede ka oniang ni cware nyo dakone otimo abor ci oloko lok goba bote me kanone. Nyo go kong kit ma rac kwede ka laco uno dakone ki lutinone ki gang, ento ka jo mukene tye ci en timme calo marogi dok paro pigi. Jo ma kit meno gitwero bwolo dano mukene, ento wiwa myero opo ni pe gitwero bwolo Jehovah. Baibul  waco ni “jami ducu ma en oketo odurre woko ka maleng i wange.”​—Jo Ibru 4:13.

11. Labol marac pa Anania ki Capira pwonyowa gin ango? (Nen cal ma tye i pot karatac 3.)

¹¹ Baibul tye ki labol pa luot mo ma Lukricitayo ma Catan omiyo guloko lok goba bot Lubanga. Anania gin ki dakone Capira gutemme me bwolo lukwena. Gin gucato jamigi mogo ci gumiyo but centene keken bot lukwena. Anania ki Capira onongo gimito nyutte bot jo me kacokke, pi meno guwaco bot lukwena ni gimiyo cente ducu. Ento Jehovah ongeyo woko ni gitye ka loko lok goba, dok en opwodogi.​—Tic pa Lukwena 5:1-10.

12. Ngo ma bitimme i kom lugoba ma pe gingut, dok pingo?

¹² Jehovah winyo nining i kom jo ma giloko lok goba? Jo ducu ma giloko lok goba dok gikwero ngut i kom balgi gibibologi i “nam me mac,” calo Catan. Man tyen lokke ni gibityekogi woko matwal. (Niyabo 20:10; 21:8; Jabuli 5:6) Pingo? Pien Jehovah neno lugoba calo “gwogi” nyo jo ma timgi dag iye matek adada.​—Niyabo 22:15.

13. Gin ango ma wangeyo i kom Jehovah, dok meno tugo cwinywa me timo ngo?

¹³ Wangeyo ni Jehovah “pe dano, ma twero loko goba” dok bene ‘Lubanga pe twero bwolo dano.’ (Wel 23:19; Jo Ibru 6:18) “[Jehovah] dag . . . loko lok goba.” (Carolok 6:16, 17) Ka wamito ni wayom cwinye, omyero walok lok ada. Pi meno, ‘pe wabwolle kekenwa.’​—Jo Kolocai 3:9.

14. (a) Ngo ma omiyo Lukricitayo me ada gipat ki lumemba me dini goba? (b) Tit kong cik ma iye lac ma nonge i Luka 6:45.

¹⁴ Yo acel mene ma Lukricitayo me ada gipat kwede ki lumemba me dini goba? Wan ‘waloko lok me ada.’ (Kwan Jekaria 8:16, 17.) Paulo owacci: “Wanyuto berwa kenwa macalo wan lutic pa Lubanga, . . . pi tito lok me ada.” (2 Jo Korint 6:4, 7) Yecu bene owacci “dano loko gin ma opong i cwinye.” (Luka 6:45) Man tyen lokke ni ngat ma lagen biloko lok ada. En waco lok ada bot jo ma en pe ngeyo, lutic luwote, lureme, ki dong jo ma en marogi. Kong dong wanyamu yo mogo ma watwero nyuto kwede ni watye ka tute me bedo lugen i jami ducu.

15. (a) Pingo rac adada me kwo kwo ma laiye aryo? (b) Ngo ma twero konyo jo matino me lweny ki lyeto ma a ki bot luwotgi? (Nen lok ma tye i tere piny.)

¹⁵ Ka in pud ibedo dano matidi, romo bedo ni imito ni luwoti gumari. Ento pi miti man omiyo jo matino mukene gitye ka kwo kwo ma laiye aryo. Gitimme calo kitgi leng ka gitye kacel ki jo ganggi nyo jo me kacokke, ento kitgi lokke woko ka gitye ka nywako lok ki dano i Intanet nyo gitye kacel ki jo ma pe woro Jehovah. Guromo tic ki leb maraco, ruko ruk maraco, winyo wer macilo, mer ki kongo, tic ki yadi calo jayigi-ni, winnye me mit i mung, nyo timo jami mukene maraco. Nongo gitye ka bwolo lunyodogi, omegigi ki lumegigi, ki dong Jehovah. (Jabuli 26:4, 5) Ento Jehovah ngeyo ka watimme ni wawore kun kitungcel nongo watye ka timo jami ma en dag. (Marako 7:6) Me ka meno, bedo ber me timo gin ma carolok man waco: “Pe myero ibed ki mone i cwinyi i kom lubalo, ento medde ki lworo Rwot [Jehovah] nino ki nino.”​—Carolok 23:17. * (Nen lok ma tye i tere piny.)

16. Omyero wagam lapeny ma kipenyogi i fom me tic pi kare malac nining?

¹⁶ Ka imito doko painia marii nyo donyo i tic pi kare malac, me labolle i Betel, ci nongo myero ipong fom. Pire tek adada ni imi lagam me ada i kom lapeny ma kwako yotkomi, kodi galowang ma imaro, ki dong leng pa kwoni. (Jo Ibru 13:18) Ento ket ni, itimo gin mo ma Jehovah dag nyo gin mo ma weko cwinyi bedo ka pidi, ento peya idotte bot luelda kono? Penygi pi kony wek imedde ki tic pi Jehovah ma nongo cwiny ma ngoli kop pe pidi.​—Jo Roma 9:1; Jo Galatia 6:1.

17. Ngo ma myero watim ka jo ma gitye ka keto aunauna i komwa gupenyowa lok i kom omegiwa?

¹⁷ Ngo ma omyero itim ka kiketo kigeng i kom ticwa i kabedowu ci luloc gumaki dok gucako penyi lapeny i kom omegiwa? Tika myero iwaccigi jami ducu ma ingeyo i kom omege? Gin ango ma Yecu otimo i kare ma  laloc pa Luroma obedo ka penye? Yecu oketo i tic cik ma iye lac me Baibul ma wacci tye “kare me ling alinga, ki kare me lok,” dok i kine mukene pe ogamo gin mo! (Latitlok 3:1, 7; Matayo 27:11-14) Ka gin ma kit meno otimme i komwa, mitte ni wabed ryek wek pe waket omegiwa i peko.​—Carolok 10:19; 11:12.

18. Tic ango ma tye i wiwa ka luelda gupenyowa lapeny i kom omegiwa?

¹⁸ Ka ngat mo me kacokke otimo bal madit dok in ingeyo lokke kono? Luelda gitye ki tic me gwoko kacokke wek obed maleng, pi meno giromo penyi ni itit gin ma ingeyo. Ngo ma ibitimo, tutwalle ka ngatti obedo laremi macok nyo watti? Baibul wacciwa ni: “Ngat ma lagen tito lok me caden ma tye ada.” (Carolok 12:17; 21:28) Dong, itye ki tic me tito bot luelda lok ducu ma ingeyo labongo kano gin mo. Luelda gitye ki twero me ngeyo lok ada ducu wek giyeny yo maber loyo me konyo dano meno me yubo watte ki Jehovah.​—Yakobo 5:14, 15.

19. Gin ango ma wabinyamone i pwony ma lubo man?

¹⁹ Daudi olego bot Jehovah ni: “In imito ni dano obed ki ada i iye.” (Jabuli 51:6) Daudi oniang ni gin ma pire tek aye kit ma cwinywa tye kwede. Kare ducu, omyero Lakricitayo me ada “olok lok me ada.” Yo mukene ma wanyuto kwede ni wapat ki lumemba me dini goba aye ki pwonyo lok ada me Baibul. I pwony ma lubo man, wabinyamo kit ma watwero timo kwede meno i ticwa me pwony.