Waraga man bene ocako te dul manyen ma kilwongo ni League of Nations. Yub pa dul man onongo tye me “ilo malo ribbe i kin lobe ducu wek kikel kuc ki berbedo i wi lobo.” Pol pa dini pa Lukricitayo ata-ni gucwako dul man. Kancil pa dini pa Lukricitayo ata-ni ma kilwongo ni Federal Council of the Churches of Christ in America gupako dul meno matek ni obedo “lacungu dwar me Ker pa Lubanga i lobo.” Kancil man bene onyuto cwak pi dul meno ki cwalo luwanggi i Paris Peace Conference. Ngat acel ki i kin luwanggi magi otito ni cokke man “okelo kare me loc manyen i tekwaro pa dano.”

Kare manyen onongo tye ka cakke, ento pe co ma gitye i gure me kelo kuc-ci aye gibikelone. I mwaka 1919, kare manyen ocakke ma lubbe ki tic me tito kwena, pien Jehovah omiyo kero bot jone me tito kwena kit ma onongo peya otimme con. Ento ma peya man otimme, alokaloka madit onongo myero otimme pi Lutino Kwan me Baibul.

Bolo kwir ma kibedo kwede mwaka ki mwaka pi yero omege ma gidoro Watch Tower Bible and Tract Society onongo bibedo i Ceng Abicel, nino dwe 4 me Januari, 1919. I kare meno, Joseph F. Rutherford ma onongo tye ka telo wi jo pa Jehovah, onongo kitweye labongo bal mo i boma me Atlanta, Georgia, U.S.A., kacel ki omege abiro mukene. Lok ma pire tek onongo tye ni: Tika omyero kiyer omege ma gitye i buc-ci odoco me bedo lutela? Nyo mono omyero kile kakargi woko?

Ki i ot bucce, Omego Rutherford obedo ka paro pi anyim pa dulwa. En oniang ni omege mogo gitamo ni ber ka kiyero ngat mukene me bedo preciden. Pi meno, en onongo ocoyo waraga bot jo ma gucokke me bolo kwir, kun miyo nying omego Evander J. Coward me bedo preciden. Rutherford otito lok i kom omego Coward ni obedo ngat ma “kome pe myel,” “ryek,” dok “lagen bot Rwot.” Ento, omege mukene onongo gitye ki tam mapat, ni gidir nino me bolo kwir man dwe abicel anyim. Lupilida ma onongo gucung pi omegiwa ma  kitweyogi i buc-ci guye tam man. I kare ma gitye ka nyamo gin ma myero gitim, omege mogo onongo gukeco adada.

Ci gin mo otimme ma omego Richard H. Barber lacen owaco ni obedo calo ‘neko mac oro.’ Omego acel i kin jo ma gubedo tye i cokke man oloko kun waco ni: “An gira pe abedo lapilida, ento angeyo gin mo ka odok i kom lok me cik ma kubbe ki bedo lagen. Genne aye gin ma Lubanga mito. Pe waromo nyutu genne mo matek mapat ki bolo kwir wek wayer Omego Rutherford odoco macalo preciden.”​—Jab. 18:25.

Omego A. H. Macmillan, ma onongo bene tye i buc wiye po ni orwone i nge bolo kwir man Omego Rutherford odongo kor ot bucce ci omine waraga. Man onongo waraga ma omege gucwalo bot omego Rutherford i kom adwogi me bolo kwir ma gubedo kwede. Macmillan oniang lok ma tye i waraga man cutcut. Waraga man onyuto ni omege ma onongo gitye ludor Watchtower Society ducu kiyerogi odoco dok ni Joseph Rutherford ki William Van Amburgh gibimedde ki bedo lutela aryo mukwongo. Pi meno, Omego Rutherford onongo bimedde ki bedo preciden.

I kare ma omege aboro magi gitye i buc, Lutino Kwan me Baibul ma lugen gubedo ka penyo dano ni guket cinggi i waraga wek gamente oye gonyo omege magi. Omege ki lumege magi ma cwinygi tek-ki guweko dano makato 700,000 gugeto cinggi. I Ceng Adek, nino dwe 26 me Marci 1919, ma peya gucwalo waraga man, Omego Rutherford kacel ki omege mukene-ni kigonyogi woko.

I kare ma Omego Rutherford tye ka lok ki jo ma gujole gang, en owaco ni: “Amoko ni jami ducu ma wakato ki iye-ni tye me yubowa pi kwo matek ma bibino i anyim. . . . Pe wubedo ka yelle mere me woto omegiwu ki buc keken. Meno obedo gin mukene . . . Lweny ma wubedo ka lwenyone-ni obedo pi kelo deyo bot Jehovah, dok jo ma gubedo iye gunongo mot ma mwonya.”

Jami ma obedo ka timme i kare ma kitye ka pido i kom omegiwa twero nyuto ni Jehovah aye obedo ka dorone. I nino dwe 14 me Mai, mwaka 1919, kot me apil ongolo ni: “Jo ma kimoro adot i komgi-ni pe kiminigi . . . ngol ma atir ma myero gunong, dong pi tyen lok meno kikwanyo pwod ducu ma onongo kingolo i wigi.” Man onongo ngol maber mada. Pingo? Omege magi onongo kitweyogi pi bal madongo, dok onongo gibibedo ki rekod macalo lutim bal ka onongo kitimgi kica nyo kidwok pwod ma kiminigi keken. Ento, kit macalo kikwanyo pwod ducu ma onongo kingolo i wigi, pe dong gubedo ki rekod mo macalo lubalo. Macalo adwogine, Judge Rutherford omedde ki bedo ki twero macalo lapilida me cung pi jo pa Jehovah i nyim Kot Madit me Amerika, dok en otimo meno tyen mapol i nge a ki i buc.

Omego Macmillan otito ni, “Onongo pe wabibedo mere ma wadolo cingwa mot kun wakuro Rwot me terowa i polo. Waniang ni myero watim gin mo me moko gin ma miti pa Rwot obedo kikome.”

Ento omege ma gitye i gang kal madit onongo pe gitwero medde ki tic ma gubedo ka timone pi mwaki mapol. Pingo? Pien i kare ma omege ma gidoro wi tic gitye i buc, jami ducu ma kitiyo kwede me goyo bukke onongo kibalo woko. Man oturo cwinygi, dok omege mogo gubedo ka pennye kekengi ka ce tic dong otum woko.

Tika dano onongo pud gitye ki miti i kom kwena ma Lutino Kwan me Baibul gitito-ni? Me gamo lapeny meno, Omego Rutherford omoko tamme me miyo pwony ma onongo kibilwongo iye lwak ducu. Omego Macmillan owaco ni, “Ka ngat mo pe obino i cokke meno, onongo wabingeyo ni tic me tito kwena dong otum woko.”

Pi meno, i Ceng Cabit, nino dwe 4 me Mai, 1919, kadi bed Omego  Rutherford onongo kome lit matek, en omiyo pwony ma wi lokke tye ni “Gen pi Dano ma Gitye i Can” i boma me Los Angeles, California. Dano ma romo 3,500 gubedo tye ka winyo pwony man, dok dano miya mapol mukene gudok cen pien kabedo onongo opong woko. Orwone, dano 1,500 dok gubedo tye. Omege onongo dong gunongo lagamgi​—dano onongo pud gitye ki miti!

Gin ma omege gutimo i nge yub man ogudo kit ma Lucaden pa Jehovah gitito kwede kwena watin.

Wi Lubele me Agucito 1, 1919, omiyo lok angeya ni i acakki me Sektemba, kibibedo ki gure madit i kabedo ma kilwongo ni Cedar  Point, Ohio. Latin Kwan me Baibul ma nyinge Clarence B Beaty ma a ki i Misssouri onongo pud tidi, dok en owaco ni, “Dano ducu onongo giwinyo ni myero gicit kunu.” Omege ki lumege ma welgi kato 6,000 gubedo tye iye, wel ma onongo pe kibyeko kulu. Medo i kom yomcwiny ma obedo tye i gure man, dano makato 200 gunongo batija i nam ma kilwongo ni Lake Erie.

I nino dwe 5 me Sektemba, 1919, i nino me abic me gure madit man, i pwony pa Omego Rutherford ma wi lokke tye ni, “Lok Bot Lutic Luwota,” en ocwalo woko magajin manyen, ma wiye tye ni The Golden Age. * Magajin man “onongo bibedo ka katti ki lok angeya ma pigi tek, kun tito ki i Ginacoya tyen lok mumiyo jami magi tye ka timme.”

Lutino Kwan me Baibul ducu kicuko cwinygi me tito kwena ki tekcwiny kun gitiyo ki magajin man manyen-ni. Waraga ma nyuto kit ma myero kiyub kwede tic man otito ni: “Latit kwena acel acel ma onongo batija myero wiye opo ni obedo twon mot madit me nywako i tic man, ki tic ki kare man me miyo caden bot jo me lobo.” Jo mapol adada gujolo lwongo man! I kare ma Decemba romo, onongo dong lutit kwena ma komgi mit gurayo nying jo makato 50,000 ma gimito kwano magajin man.

I agikki me mwaka 1919, jo pa Jehovah onongo dong gitye ma guyubbe dok gunongo kero. Medo i kom meno, lok pa lunebi mapol ma kwako kare me agikki onongo dong otyeko cobbe. Temo ki lonyo jo pa Lubanga ma kitito pire i Malaki 3:1-4 onongo dong otimme. Onongo kigonyo jo pa Jehovah bene ki i opii me bedo i te ‘Babilon Madit,’ dok Yecu ocimo “lagwok ot ma lagen, dok maryek.” * (Yabo 18:2, 4; Mat. 24:45) Pi meno, Lutino Kwan me Baibul onongo dong gitye atera me timo tic ma Jehovah mito ni gutim.