1-2. (a) Gin ango ma gamente mogo gutimo i kom jo pa Jehovah, ento jone gidok iye nining? (b) Pingo watwero bedo ki yomcwiny kadi bed watye ka kato ki i aunauna? (Wuromo bene lok i kom cal ma i pok ngeye.)

 I KARE-NI, gamente me lobe makato 30 guketo kigeng i kom ticwa mogo nyo ducu. I lobe mogo i kin magi, luloc gubolo omegiwa ki lumegiwa i buc. Bal ango ma gutimo? Ki tung bot Jehovah, pe gutimo gin mo marac. Gin ma gutimo aye obedo kwano Baibul, nywako niyegi ki jo mukene, ki dong bedo tye i cokke kacel ki luye luwotgi. Gin bene gumedde ki bedo ma pe gicwako tung ka mo. Kadi bed gukato ki i aunauna magwar, lutic pa Lubanga magi gumedde ki gwoko gennegi *—kun gimiyo woro ma iye pe opokke bot Jehovah. Dok meno weko cwinygi bedo yom adada!

² Oromo bedo ni dong ineno cal pa Lucaden mogo i kin magi, dok ineno ni gitye ka bwunyo. Cwinygi yom pien gingeyo ni Jehovah cwinye yom i komgi pi gwoko gennegi. (1 Tekwaro 29:17a) Yecu owaco ni: “Gitye ki gum jo ma giketo ayelayela i komgi pi bedo jo ma kitgi atir . . . Wupwo, cwinywu obed yom atika, pien bakacic ma gibimiyowu me pwoc dit.”—Mat. 5:10-12.

3. Tic pa Lukwena 4:19, 20 tito ni lukwena pa Yecu gudok iye nining i kare ma kiketo aunauna i komgi, dok pingo gutimo meno?

³ Omegiwa ki lumegiwa gitye ka kato ki i peko ma lukwena  guciro i cencwari me acel i kare ma kibedo ka unogi pi tito kwena madok i kom Yecu. Tyen mapol, lungolkop me lukiko madit pa Lujudaya ‘gucikogi ni pe gulok i nying Yecu.’ (Tic 4:18; 5:27, 28, 40) Lukwena gudok iye nining? (Kwan Tic pa Lukwena 4:19, 20.) Gin onongo gingeyo ni ngat mo ma tye ki twero makato ‘ocikogi ni gutit lok ki dano kun gimiyo caden’ i kom Kricito. (Tic 10:42) Pi meno lulok ma meggi, Petero ki Jon, gutito ki tekcwiny ni gibiwinyo Lubanga me ka lungolkop magi dok gutito ka maleng ni pe gibijuko lok i kom Yecu. Obedo calo onongo gitye ka penyo lungolkop magi ni, ‘Tika wutamo ni wutye ki twero makato Lubanga?’

4. Kit ma kinyuto kwede i Tic pa Lukwena 5:27-29, lanen maber ango ma lukwena guweko pi Lukricitayo ducu me ada, dok watwero lubo lanengi nining?

⁴ Lukwena guweko lanen maber ma Lukricitayo me ada ducu gilubo cakke i kare meno. Onongo gumoko tamgi me ‘winyo Lubanga makato dano.’ (Kwan Tic pa Lukwena 5:27-29.) I nge goyogi pi gwoko gennegi, lukwena gukato woko ki i nyim lukiko pa Lujudaya, “ma onongo cwinygi yom pien Lubanga otamo ni gimyero pi dit man me nongo lewic pi nying Yecu” dok gumedde ameda ki tito kwena!—Tic 5:40-42.

5. Lapeny mene ma mitte ni wagamgi?

⁵ Lanen ma lukwena guweko kelo lapeny mogo. Me labolle, onongo twerre nining ki lukwena me winyo Lubanga makato dano kun bene gilubo ginacoya ma waco ni “dano acel acel myero owiny luloc ma giloye”? (Rom. 13:1) Wan i kare-ni kono watwero ‘mine kenwa i te loc pa luloc, ki wegi twer,’ kit ma lakwena Paulo otimo kwede, kun pud wamedde ki gwoko gennewa bot Lubanga macalo Lalocwa mamalo twal nining?—Tito 3:1.

6. (a) Angagi ma gubedo “luloc” ma kiloko i komgi i Jo Roma 13:1, dok omyero watergi nining? (b) Lok mene ma tye ada ka odok i kom luloc ma dano?

⁶ Kwan Jo Roma 13:1. I tyeng man, nyig lok man ni “luloc” loko i kom luloc  ma dano ma gitye ki twero i kom jo mukene. Mitte ni Lukricitayo guwiny luloc magi pien gigwoko kuc, gineno ni dano olubo cik, dok i cawa mukene gikonyo me gwoko twero pa jo pa Jehovah. (Yabo 12:16) Pi meno, omyero waminigi mucoro, ajog, lworo, kacel ki woro ma gimito. (Rom. 13:7) Ento, gamente magi gitye ki twero keken pien Jehovah oye ni gubed kwede. Yecu oweko cik ma iye lac meno onen ka maleng i kare ma Laloc me Roma ma nyinge Pontio Pilato obedo ka penye. I kare ma Pilato owaco ni etye ki twero me gonyo nyo me neko Yecu, Yecu owacce ni: “Kono nene pe gimiyi twer ma oa ki malo kono pe ibedo ki twer i koma.” (Jon 19:11) Twero pa luloc ma dano ki pa lucung i wibye ducu i kare-ni tye ki wang coone, kit macalo twero pa Pilato bene obedo ki wang coone.

7. I kare mene ma pe mitte ni wawiny luloc, dok ngo ma myero wigi opo iye?

⁷ Lukricitayo myero gubed luwiny bot gamente ka cikgi pe weko waturo cik pa Lubanga. Ento pe mitte ni wawiny luloc ma dano ka gimito ni watim gin mo ma Lubanga dag nyo ka gigengowa ki timo gin ma Lubanga mito. Me labolle, giromo miyo cik ni co matino ducu myero gudony i mony. * Nyo giromo keto kigeng i kom Baibulwa me New World Translation kacel ki bukkewa ma jenge i Baibul kun bene gigengowa ki tito kwena nyo cokke kacel pi woro Lubanga. Ka luloc ginywaro twerogi, calo ki keto aunauna i kom lulub kor Kricito, bimitte ni gumi lagam bot Lubanga. Jehovah tye ka nenogi!—Latit. 5:8.

8. Apokapoka ango ma tye i kin Jehovah ki luloc ma dano, dok pingo mitte ni wange meno?

⁸ “Luloc” giromo bedo ki twero, gitimo jami mabeco mapol, kun bene gibedo ki teko i kom jo mapol. Ento man pe te lokke ni gipe ki roc dok gitye ki twero mamalo loyo. Tye Ngat mo ma pe ki roc dok tye ki twero mamalo makato jo mukene ducu, dok meno aye Lubanga Jehovah. Tyen mapol i Baibul kilwongo Lubanga Jehovah ni “Ngat Mamalo Twal.”—Dan. 7:18, 22, 25, 27.

9. Gin ango ma lanebi Daniel oneno i ginanyuta?

⁹ Lanebi Daniel oneno ginanyuta ma omoko ka maleng ni Jehovah tye ki twero makato luloc mukene ducu. Daniel oneno lee madito angwen ma gicung pi oteka ma guloyo wi lobo i kare mukato angec, ma gin aye, Babilon, Media ki Percia, Grik, ki Roma, ki dong oteka ma tye ka loc i kare-ni, ma en aye Britain ki Amerika. (Dan. 7:1-3, 17) I nge meno, Daniel oneno Lubanga Jehovah ma obedo i wi komkerre i lukiko ma i polo. (Dan. 7:9, 10) Gin ma lanebi ma lagen-ni oneno i nge meno myero obed me ciko luloc ma i kare-ni.

10. Ma lubbe ki Daniel 7:13, 14, 27, angagi ma Jehovah omiyo botgi twero me loyo lobo, dok man moko gin ango madok i Kome?

¹⁰ Kwan Daniel 7:13, 14, 27. Lubanga okwanyo loc ki twero ducu woko ki bot gamente pa dano ci omiyo bot jo ma gimyero dok gitye ki teko makato. Bot angagi? Kimiyo bot “ngat mo macalo dano,” Yecu Kricito, kacel ki “jo maleng pa Ngat Mamalo Twal,” ma gin aye jo 144,000 ma gibiloc “nakanaka.” (Dan. 7:18) Nen ka maleng ni, Lubanga Jehovah  aye obedo “Ngat Mamalo Twal,” pien en kene aye tye ki twero me timo gin ma kit meno.

11. Ngo mukene ma Daniel ocoyo ma nyuto ni Lubanga Jehovah tye ki twero mamalo twal i wi lobo ducu?

¹¹ Gin ma Daniel oneno i ginanyuta-ni moko gin mukene ma en onongo otito con. Daniel owaco ni, “Lubanga me polo . . . , kwanyo luker woko ki i kergi ci keto luker manyen me leyo ka tyengi.” En bene ocoyo ni: “Ngat Mamalo Twal aye ma loyo ker pa dano, dok tye ki twero me miyone bene bot ngat ma en mito.” (Dan. 2:19-21; 4:17) Tika dong tye kare mogo ma Jehovah okwanyo nyo oketo luloc? Ada, en otimo!

12. Mi labol ma nyuto kit ma Jehovah okwanyo kwede luker mogo ki i locgi i kare mukato angec. (Nen cal ma tye.)

¹² Jehovah otyeko nyuto ka maleng ni en etye ki twero i kom “luloc.” Nen kong labol adek magi. Parao me Ejipt oloko jo pa Jehovah gudoko opiine dok okwero gonyogi woko tyen mapol. Ento Lubanga ogonyogi dok omiyo Parao omwony woko i Nam Makwar. (Nia 14:26-28; Jab. 136:15) Kabaka Belcajar me Babilon oyubo karama dok ‘okette malo kekene ci oette gire i kom Rwot me polo’ dok ‘obedo bene ka pako lwak lubanga me jabu ki me ryal’ me ka pako Jehovah. (Dan. 5:22, 23) Ento Lubanga odwoko laco ma lawakke-ni piny. “I dyewor me nino meno kikome,” kineko Belcajar dok kimiyo kerre woko i cing jo Media ki Percia. (Dan. 5:28, 30, 31) Kabaka Kerode Agripa me Acel me lobo Palestina oneko Yakobo ki pala lucwan ci obolo lakwena Petero i buc, ki miti me neke bene. Ento Jehovah ogengo Kerode ki cobo mitine meno. “Lamalaika pa Lubanga ogoye,” ci en oto woko.—Tic 12:1-5, 21-23.

13. Mi labol ma nyuto kit ma Jehovah oloyo kwede gurup pa luker ma guribbe kacel.

¹³ Jehovah bene onyuto ni etye ki twero me loyo kadi wa luloc ma guribbe kacel. En olwenyo pi rok me Icrael, dok okonyogi me loyo luker 31 me lobo Kanaan ma onongo gunote kacel ki me mayo kabedo mapol i Lobo ma Kiciko Pire-ni. (Yoc. 11:4-6, 20; 12:1, 7,  24) Jehovah bene okonyo jo Icrael me loyo Kabaka Ben-adad kacel ki luker 32 mukene me Ciria ma onongo guribbe kacel ka lweny i kom jo Icrael.—1 Luker 20:1, 26-29.

14-15. (a) Gin ango ma Kabaka Nebukadnejar ki Dario guwaco madok i kom twero me loc pa Jehovah? (b) Ngo ma laco jabuli owaco i kom Jehovah ki jo me rokke?

¹⁴ Kare ki kare, Jehovah onyuto ni en aye ebedo Ngat Mamalo Twal! I kare ma Kabaka Nebukadnejar me Babilon obedo ka wakke pi ‘tek me twerone ki pi deyo me ditte’ me kaka ye ki mwolo ni Jehovah aye obedo Ngat mupore me nongo pak, Lubanga oweko en odoko lapoya. I kare ma wiye dok ocako tic, Nebukadnejar ‘opwoyo En Ngat Mamalo Twal mada’ dok oye ni ‘loc pa Jehovah bedo matwal.’ En bene omedde ni: “Ngat mo pe ma twero jukke.” (Dan. 4:30, 33-35) I kare ma kitemo genne pa Daniel bot Lubanga ci Jehovah olare woko ki i bur pa labwor, Kabaka Dario omiyo cik ni: “Dano ducu myero komgi omyel dok gubed ki lworo i nyim Lubanga pa Daniel, pien en aye Lubanga makwo, ma bedo nakanaka; kerre bene pe gituro, locce bene pe bigik.”—Dan. 6:7-10, 19-22, 26, 27.

¹⁵ Laco jabuli ocoyo ni: “Rwot [Jehovah] gengo yub pa lurok pe cobbe, dok gengo lwak me rok mapol me keto yubgi i tic.” En omedo ni: “Lwak me rok ma Rwot [Jehovah] aye Lubangagi tye ki gum [yomcwiny], gin aye jo ma en oyerogi me bedo jone kikome.” (Jab. 33:10, 12) Pud dong watye ki tyen lok maber me gwoko gennewa bot Jehovah ya!

16. Gin ango ma watwero bedo ki gen iye ma lubbe ki “twon can madit atika,” dok pingo? (Nen cal ma tye.)

¹⁶ Watyeko kwano lok i kom gin ma Jehovah otimo i kare mukato angec. Dong  ngo ma watye ka kuro i anyim macok cok-ki? Watwero bedo ki gen ni Jehovah bilaro luticce ma lugen ki i “twon can madit atika.” (Mat. 24:21; Dan. 12:1) En bitimo meno i kare ma gurup pa lobe ma gunote, ma kilwongogi ni Gog me Magog, bioto lweny magwar i kom lutic pa Jehovah ma i wi lobo ducu. Kadi bed gurup pa lobe ma gunote-ni bibedo ki lobe 193 ducu ma gitye lumemba me United Nations, pe gibitwero lweny ki Ngat ma Mamalo Twal kacel ki monnye me polo! Jehovah ocikke ni: “Abinyuto bot lwak me rok ducu ni an adit dok aleng, kun anyutte i nyimgi ni wek gungeya. Man bimiyo gingeyo ni an aye a [Jehovah].”—Ejek. 38:14-16, 23; Jab. 46:10.

17. Gin ango ma Baibul otito ni bitimme i anyim i kom luker me lobo-ni ki dong jo ma gigwoko gennegi bot Jehovah?

¹⁷ Lweny pa Gog biterowa i lweny me Armagedon, i kare ma Jehovah bityeko “luker me wi lobo ducu.” (Yabo 16:14, 16; 19:19-21) Ki tungcel, “jo ma cwinygi atir gibibedo i lobo, ki jo ma gin lugen ma pe gitye ki bal mo gibibedo iye matwal.”—Car. 2:21.

18. Gin ango ma Lukricitayo me ada mapol gubedo atera me timo, dok pingo? (Daniel 3:28)

¹⁸ Pi cencwari mapol dong, Lukricitayo me ada guketo bedo agonyagi kacel ki kwogi ka mading pien gimaro Jehovah macalo Lalocgi. Lukricitayo me ada magi gumoko tamgi me bedo lugen bot Jehovah. Gitye calo Luibru adek-ki ma gubedo lugen bot Ngat Mamalo Twal, ma olarogi ki i ruk mac mukur malyet.—Kwan Daniel 3:28.

19. Pingo pire tek adada ni wagwok gennewa bot Jehovah?

¹⁹ Pire tek adada ni omyero wagwok gennewa bot Jehovah, pien En “culo dano ki acel acel kit ma cwinye atir kwede ki ma lubo kit genne.” (1 Cam. 26:23) Medo i kom meno, “ngat ma kite atir bibedo kwo pi niyene.” (Kab. 2:4b) Yo ma pud dong ber loyo me kwo aye me bedo lagen bot Jehovah, ma pe waye turo gennewa bote, kadi bed gin ango otimme! Man bimiyo wawinyo kit ma laco jabuli ocoyo kwede ni: “Gitye ki yomcwiny jo ma gigwoko gennegi, ma gibedo kun gilubo cik pa Jehovah.”—Jab. 119:1, NWT.