Cit atir i jami ma tye

Cit atir ka ma nyuto lok ma tye iye

1924—Mwaki Miya Acel Angec

1924—Mwaki Miya Acel Angec

“OBEDO kare mamwonya adada pi Lakricitayo ma onongo batija . . . me yenyo yo mapatpat me medo ticce pi Jehovah.” Meno obedo lok ma okatti i Bulletin a me Januari 1924. I mwaka meno, Lutino Kwan me Baibul guketo tira meno i tic ki nyuto tekcwiny kun gitito kwena i yo manyen mapatpat.

GUGERO REDIO CITECEN

Omege ma i Betel gutute pi mwaka acel ki dwe mogo me gero redio citecen ma kilwongo ni WBBR i kabedo ma kilwongo ni Staten Island, i New York City. Mukwongo gutongo yadi ma i ngom meno, ci gugero ot madit pi lutic kacel ki ot mukene me gwoko jami tic. I kare ma gutyeko meno, omege gucako wilo jami ma mitte me cwalo lok i “wi yamo.” Ento onongo gitye ki ariya mapol ma mitte ni gulo.

Utmege gunongo ni tek adada me gero erial madit loyo me citecen man. Erial man ma borre romo mita 91 (futi 300) onongo myero kingab ari i kin pol aryo ma borgi romo mita 61 (futi 200). Pi tyen mukwongo, guyelle kwe. Kadi bed kit meno, utmege magi pe guilo cinggi, dok gumedde ki geno Jehovah ci i agikkine gucobo tic man. Omego Calvin Prosser, ma otiyo tic man owaco ni, “Ka onongo wangabo erial man kakare tyen mukwongo, kono wawakke ni wacobo tic man ki dirowa!” Me ka meno, utmege magi gupako Jehovah pi konyogi. Ento meno aye pe obedo agikki me pekogi.

Gero pol me ngabo erial me redio citecen

Cwalo lok i wi yamo kun kitiyo ki redio onongo obedo gin ma pud nyen, pi meno onongo pe yot me nongo macin ma mitte pi tic man. Dong, utmege guwilo macin macon ma ngat mo onongo ogero. Me ka wilo lakub dwan, gutiyo ki lakub dwan ma gukwanyo ki i cim macon. I dyewor mo acel i dwe me Febuari, utmege gumoko tamgi me temo jami magi ma guteto me neno ka gitiyo. Onongo mitte ni gubed ki purogram me acwala i wi yamo, pi meno omege guwero werwa me Ker. Omego acel i kingi ma nyinge Ernest Lowe otito gin mo me yomcwiny ma otimme i nino meno. En otito ni i kare ma pud gitye ka wer, Langolkop Rutherford, b ogonigi cim. En onongo owinyo wergi i redio ma mege i Brooklyn, ma borre ki botgi tye kilomita 25 (mairo 15).

Omego Rutherford owaccigi ni, “Wujuk woo meno cutcut! Dwanwu rac calo koko pa bura!” Lewic omako omege magi ci guloro purogram man oyotoyot. Ento guniang ni redio man tye ka tic maber dok onongo gitye atera me cako cwalo lok woko.

I nino dwe 24 me Febuari, mwaka 1924, ma gucako cwalo lok i wi yamo pi tyen mukwongo, Omego Rutherford owaco ni redio citecen man “kibitic kwede me cobo tic ma kabakawa Kricito ominiwa.” En bene otito ni tyen lok ma oweko kigero citecen man aye me “konyo dano ducu me niang Baibul kacel ki kare ma watye ka kwo iye-ni maber.”

Acam: Omego Rutherford tye ka lok

Acuc: Macin ma kitiyo kwede i redio citecen mukwongo

Cwalo lok i wi yamo meno okelo adwogi maber adada. Redio citecen man kitiyo kwede pi mwaki 33, me cwalo i wi yamo purogram mapatpat pa lutic pa Jehovah.

KI TEKCWINY, GUKWERO GOBA PA LUPWONYE DINI

I Julai 1924, Lutino Kwan me Baibul gubedo ki gure madit i Columbus, Ohio i lobo Amerika. Lutino Kwan me Baibul gubino ki i but lobo mapatpat, dok kimiyo pwony i leb Arab, Muno, French, German, Greek, Hungarian, Italian, Lithuanian, Polish, Russian, Ukrainian kacel ki leb mogo me Scandinavia. Dano onongo gitwero winyo bene pwony mogo ki i redio, dok utmege guketo yub wek gajeti mo me tedero oco ripot madok i kom gure madit man nino ducu.

Gure madit ma otimme i 1924 i Columbus, Ohio

I Ceng Angwen, nino dwe 24 me Julai, utmege makato 5,000 ma onongo gitye i gure man gucito ka tito kwena i boma ma gure man tye iye. Gupoko bukke macok romo 30,000 kulu dok gucako kwano Baibul ki dano alip mapol. Magajin me Wi Lubele owaco ni “nino man obedo nino me yomcwiny madit loyo me gure man.”

I Ceng Abic, nino dwe 25 me Julai, i kare ma Omego Rutherford tye ka miyo pwonnye, en okwano ki tekcwiny waraga mo ma tito ka maleng goba pa lupwonye dini. En owaco ni lutela me wibye, dini, kacel ki biacara gitye ka gengo dano ki pwonyo lok ada me Ker pa Lubanga ma Lubanga bitic kwede me miyo mot bot dano. En bene otito ni jo magi gutimo gin marac pien gucwako dul me League of Nations kun giwaco ni meno aye obedo yo ma Lubanga tye ka loyo kwede lobo. Onongo bimitte ki Lutino Kwan me Baibul gubed ki tekcwiny me tito kwena meno bot dano.

Lacen, pwony mo ma okatti i Wi Lubele owaco ni gure man ma obedo i Columbus ojingo niye pa gurup pa omege ki lumege man ma komgi mit adada-ni. Ominigi tekcwiny me tito kwena kadi bed gukemme ki ariya mene. Omego Leo Claus, ma obedo tye i gure madit man, owaco ni: “I nge gure man, wabedo ki yomcwiny madit adada me nywako kwena man ki dano ma i wang ticwa.”

Trak ma otito pwony goba pa lutela dini

I Oktoba, me mwaka 1924, Lutino Kwan me Baibul gucako poko kopi me trak me Ecclesiastics Indicted, ma tito lok ma Omego Rutherford okwano i kom lutela dini. Omego Frank Johnson obedo ka poko trak i taun mo matidi ma tye i Cleveland, Oklahoma. En otyeko poko trak magi i nge dakika 20 keken i wang tic ma kimine ma peya omege gubino ka gamme ki mutoka. En onongo pe twero bedo mere abeda woko ka maleng pien dano ma i wang tic meno onongo giger pien kwena ma en tye ka tito-ni ocwero cwinygi dok onongo gitye ka yenye me agoya. Omego Frank omoko tamme me kanne i ot lega mo macok kenyo. En onongo dano pe i ot lega man, pi meno en orwako trak i Baibul pa lapwony dini dok oryeyo trak i wi kom ducu ma i kanica man bene. En otimo man oyotoyot ci oringo woko. En onongo pud tye ki kare, pi meno en otimo gin acel-li i odi lega aryo mukene.

Omego Frank orune me dok cen ka ma en onongo myero orwatte iye ki utmege. I kare ma en oo, en okanne i nge ot me petrol citecen, kun woto ki kiyo piny kace co ma gitye ka yenye-ni gitye ka bino. Co magi gukato ki mutoka ento pe guneno Frank. Ma pud gukato akata, utmege ma onongo gitye ka tito kwena cok gubino ki mutoka ci gutingo Frank woko.

Omego mo acel owaco ni: “I kare ma watye ka aa ki i taun man, wakato ki i nyim odi lega adek magi. Onongo tye dano ma romo 50 ma gucung i nyim ot lega acel acel. Jo mukene i kingi onongo gitye ka kwano trak magi, jo mukene onongo gitye ka nyutone bot latela dinigi. Waloyo cwicwi ki i cing jo magi! Dok wapwoyo Jehovah pi gwokowa ki konyowa me ngeyo gin ma omyero watim me wek wacwal kwena botgi labongo lumonewa makowa.”

LUTINO KWAN ME BAIBUL GUTITO KWENA KI TEKCWINY I LOBE MUKENE

Józef Krett

I lobe mukene bene, Lutino Kwan me Baibul gutito kwena ki tekcwiny. I taun mo ma tye tung kumalo me lobo France, Omego Józef Krett obedo ka tito kwena bot lugol lonyo me te ngom ma gua ki i lobo Poland. En onongo bimiyo pwony ma wiye tye ni “Nicer pa Jo Muto Dong Cok,” i taun meno. I kare ma omege ki lumege gitye ka poko waraga me lwongo bot dano ma i taun man, padi mo obedo ka ciko dano ni pe gucit ka winyo pwony meno. Timme man okelo adwogi maber adada. Dano makato 5,000 kulu gubedo tye ka winyo pwony man, kadi wa padi-ni bene! Omego Krett olwongo padi-ni me bino ka tito pi niyene, ento en okwero woko. I nge tyeko pwony, Omego Krett opoko bukke ma onongo owoto kwede ducu pien jo magi gitye ki miti me ngeyo lok ada ma tye i Lok pa Lubanga.—Amoc 8:11.

Claude Brown

Ki i Afrika, Omego Claude Brown aye okelo kwena maber i lobo Gold Coast, ma i kare-ni kilwongo ni Ghana. Jo mapol guwinyo lok ada pien en omiyo pwony mapol dok opoko bukke but dano mapol i lobo meno. John Blankson, ma onongo tye ka kwan me bedo daktar, owinyo pwony mo acel ma Omego Brown omiyo. En oniang oyotoyot ni man obedo lok ada. John owaco ni, “Lok ada omiyo abedo ma cwinya yom adada dok onongo anywako ki jo mapol ma i gang kwanwa.”

John Blankson

I nino mo acel, John ocito i kanica pa Purutanti ka penyo padi lok i kom Triniti. John onongo opwonyo ni Baibul pe pwonyo ni Lubanga tye adek i kom acel. Padi okeco ci oryeme woko kun dange ni: “In pe ibedo Lakricitayo; in ia ki bot Catan. A woko ki kany!”

I kare ma John oo gang, en ocoyo waraga bot padi kun lwonge me bino ka moko i nyim lwak ka pwony ni Lubanga tye adek i kom acel obedo lok ada. Kimiyo rukca ki John ni omyero ocit i opic pa lapwony madit. Ki kunnu, lapwony meno openyo John ka ada en ocoyo waraga bot padi.

John ogamo lapennye ni, “Ladit, an aye acoyo waraga meno.”

Lapwony-nyi ogolo rukca ki John ni omyero oco waraga ki padi kun kwayo kica pi timme meno. Cutcut John ocoyo i waragane ni:

“Padi, Lapwony madit owacca ni aco waraga me kwayo kica ki boti dok atye atera me kwayo kica keken ka ibiye ni in ipwonyo dano ki lok goba.”

Waraga pa John man otwoyo dog lapwony-nyi woko, en openyo John ni, “Ojonne, John, man aye gin ma icoyo?”

“Tye kumeno ladit. Pe atwero kwayo kica labongo bal mo ma atimo.”

Lapwony-nyi omiyo bura bot John ni, “Wabiryemmi woko ki i cukul kany. Pe iromo medde ki kwan i cukul kany ka iloko marac i kom padi ma tiyo pi dini ma gamente cwako.”

John ogamo ni, “Ento Ladit, . . . ka in itye ka pwonyowa dok pe waniang i kom gin mo, ci pe pore ni omyero wapenyi lapeny?”

Lapwony ogamo ni, “Itwero penyo lapeny.”

John omedde ni “Ladit, meno aye gin ma otimme. Padi onongo tye ka pwonyowa lok i kom Baibul dok apennye lapeny. Ka en pe romo gamo lapeny, ci pingo mitte ni aco waraga me kwayo kica ki bote?”

Pe kiryemo Omego John Blankson ki i cukul dok pe ocoyo waraga me kwayo kica ki bot padi.

NENO MATUT PI ANYIM

Magajin me Wi Lubele odolo te jami ma otimme i mwaka 1924 ni: “Waye lok pa Daudi ma owaco ni: ‘In aye iruka ki tek pi lewny.’ (Jabuli 18:39) Mwaka man obedo mwaka me cuko cwiny adada, pien waneno kit ma Jehovah okonyowa kwede me cobo ticce. Luticce ma lugen gubedo ki yomcwiny i tic me tito kwena maber-ri.”

I tum pa mwaka meno, omege guketo yub me gero redio citecen mukene. Redio citecen meno kigero i Chicago i lobo Amerika. Kicako nying redio citecen man ni WORD pien onongo kibitic kwede me tito Lok pa Lubanga. I wang-ngi, kitiyo ki macin matego ma onongo twero kubu lok mairo miya mapol kadi wa tung kumalo me lobo Canada.

I mwaka 1925, Jehovah okonyo utmege me nongo niango manyen madok i kom Niyabo cura 12. Niango manyen man oweko jo mogo gua woko ki i ada. Ento jo mapol cwinygi obedo yom me niang jami ma otimme i polo ki kit ma onongo bigudo kwede jo pa Lubanga i lobo kany.

a I kare-ni kilwongo ni Kwowa ki Ticwa Macalo Lukricitayo—Yub me Cokke.

b J. F. Rutherford, ma onongo en aye tye ka doro wi tic pa Lutino Kwan me Baibul i kare meno, onongo kilwonge ni Langolkop Rutherford. Ma peya en ocako tic i Betel, onongo kare mogo tiyo macalo langolkop i Eighth Judicial Circuit Court of Missouri.