1. Jehovah winyo nining i kom luticce?

 JEHOVAH neno jami ducu ma luticce gikato ki iye. En nenowa ka cwinywa yom nyo ka cwinywa tye ka cwer. (Jab. 37:18) Ka en oneno ni watye ka tute matek me timo gin ducu ma watwero me tic pire kadi bed cwinywa otur, cwinye bedo yom adada i komwa! Ma dong pire tek loyo ducu, en tye atera me konyowa kacel ki kweyo cwinywa.

2. Gin ango ma Jehovah timo pi jo ma cwinygi otur, dok watwero nongo adwogi maber ki iye nining?

² Jabuli 147:3 nyuto ni Jehovah paro pi jo ma cwinygi cwer, kit ma daktar maber gwoko kwede ki ngat ma owanne. Ginacoya man tito kit ma Jehovah tero kwede jo ma gitye ki arem i cwinygi i yo me mar. Gin ango ma omyero watim wek wanong kony ki bot Jehovah? Nen kong lapor man. Daktar ma ladiro twero tute matek me konyo ngat ma onongo awano, ento latwo myero bene otim me ka mege. Latwo myero otim jami ducu ma daktar owacce ka wek en ocang maber. I yo acel-lu, mitte ni walub tira pa Jehovah wek cwinywa ocang. I pwony man, wabineno gin ma Jehovah owaco i Baibul bot jo ma tye ki arem cwiny dok wabinyamo kit ma watwero keto i tic tira magi.

JEHOVAH POYO WIWA NI PIWA TEK ADADA BOTE

3. Pingo jo mukene giwinyo ni konygi pe?

³ Ki cwer cwiny madit, jo mapol i kare-ni pe gimaro luwotgi. Macalo adwogine, gitwero tero luwotgi marac ma weko  giwinyo ni konygi pe. Laminwa mo ma nyinge Helen a owaco ni: “Adongo i paco ma mar pe iye kulu. Babana onongo obedo dano mager dok nino ducu onongo wacca ni konya pe.” Gwok nyo calo Helen, ngat mo bene oteri marac, obedo ka yeti, nyo oweko iwinyo calo konyi pe adada. Ka tye kit meno, ci itwero nongo ni tek me ye ni ada tye ngat mo ma paro piri.

4. Ma lubbe ki Jabuli 34:​18, Jehovah poyo wiwa ningo?

⁴ Kadi bed jo mukene guteri marac, bed ki gen ni Jehovah mari dok piri tek bote adada. En “tye cok ki jo ma cwinygi goro.” (Kwan Jabuli 34:18.) Ka itye ki ‘arem madwong i cwinyi,’ wi opo ni Jehovah neno kiti mabeco dok en kikome aye ma onyiki cok bote. (Jon 6:44) En kare ducu tye atera me konyi pien en mari dok piri tek adada bote.

5. Pwony ango ma wanongo ki i kit ma Yecu otero kwede ki jo ma onongo kinenogi ni konygi pe?

⁵ Watwero niang kit ma Jehovah winyo kwede ki i nyamo lanen ma Yecu oweko. I kare ma Yecu tye i ticce me pwony i lobo, en onyuto cwiny me kica bot jo ma onongo kiterogi ni konygi pe. (Mat. 9:​9-12) I kare ma dako mo ma tye ki two malit ogudo bongone ki gen ni ebicang woko, Yecu okweyo cwinye dok opwoye pi bedo ki niye matek. (Mar. 5:​25-34) Pien Yecu onongo lubo kit pa Wonne kore ki kore, in bene itwero bedo ki gen ni Jehovah biteri kit ma Yecu otero kwede ki dako man. (Jon 14:9) Jehovah neno kiti mabeco, me labolle niyeni matek kacel ki marri pire.

6. Gin ango ma iromo timone ka iwinyo ni konyi pe?

⁶ Gin ango ma iromo timone ka iwinyo ni konyi pe? Itwero kwanyo kare me kwano ki lwodo tyeng mogo me Baibul ma  romo konyi me niang ni piri tek adada bot Jehovah. b (Jab. 94:19) Pe ipore ki jo mukene dok pe iket cwinyi i kom jami ma pe itwero timone. Jehovah pe mito ni watim jami makato kerowa woko. (Jab. 103:​13, 14) Ka i kare mukato angec ngat mo oteri i yo marac, pe ikok i komi kekeni pi gin marac ma ngat meno otimo. Meno pe obedo balli! Wi opo ni, Jehovah bingolo kop i kom lutim maraco, ento en konyo jo ma kiterogi i yo marac. (1 Pet. 3:12) Sandra, ma okato ki i tim gero i kare ma pud tidi owaco ni, “Kare ki kare, alego Jehovah ni okonya wek anenne kekena kit ma en nena kwede.”

7. Gin mutimme i kwowa i kare mukato twero bedo me kony nining i ticwa pi Jehovah?

⁷ Pe ibed ki akalakala ni Jehovah twero tic kwedi me konyo jo mukene. En omini mot me tic kacel kwede i tic me tito kwena. (1 Kor. 3:9) Twero bedo yot boti me niang kit ma jo ma gitye ki aremcwiny giwinyo kwede pi kwo matek ma ikato ki iye. Tye jami mapol ma itwero timone me konyo jo ma cwinygi otur. Jehovah otiyo ki omege ki lumege me konyo Helen, ma kiloko i kome con-ni. Dong i kare-ni, en bene tye ka konyo jo mukene. En owaco ni: “Con onongo awinyo ni konya pe. Ento i kare-ni, Jehovah oweko awinyo ni kimara dok en tiyo kweda me konyo jo mukene.” I kare-ni, Helen tye ka tic macalo painia marii ma cwinye yom adada.

JEHOVAH MITO NI WAJOL KICA MA MEGE

8. Gin ango ma Jehovah owacciwa ni watim i Icaya 1:18?

⁸ Lutic pa Jehovah mogo pud cwinygi pidogi pi bal ma gutimo ma peya gunongo batija nyo i nge nongo batija. Ento wi pe myero owil ni Jehovah mari matek dok omiyo ginkok wek kitimmi kica. Labongo akalakala mo, watwero bedo ki gen ni en mito ni wajol mot meno. Jehovah owaco ni: “Wubin kombeddi wek wanywak tam kacel.” c (Ic. 1:​18, Baibol) Dong ka watyeko nywako tam kacel ki Jehovah, en pe dong kwanowa ni wan lubalo. Watye ki pwoc madwong adada ni Wonwa Jehovah, weko balwa woko! Ki tungcel, wiye bene pe wil i kom jami mabeco ma watimo.—Jab. 103:​9, 12; Ibru 6:10.

9. Gin ango ma twero konyowa wek pe waket tamwa i kom jami mutimme angec?

⁹ Ka cwinyi cwer pi gin mo ma itimo i kare mukato angec, tute matek me keto tammi i kom gin ma itye ka timone i kare-ni kacel ki jami ma ibitimo i anyim. Nen kong labol pa lakwena Paulo. En oketo aunauna magwar i kom Lukricitayo dok okoko ange iye matek, ento en onongo ngeyo ni Jehovah dong otyeko timme kica woko. (1 Tem. 1:​12-15) Tika en obedo ka tam i kom balle mutimo i kare mukato angec? Ngene kene ni en pe otimo meno, kit macalo en bene pe obedo ka lungo wiye ka tamo pi jami ma etimogi me doko Laparicayo ma onongo kiworo. (Pil. 3:​4-8, 13-15) Me ka meno, Paulo omedde ki tic matek i ticce me pwony kun keto cwinye i kom jami ma anyim. Calo Paulo, in bene pe itwero loko jami mutimme i kare mukato angec. Ento itwero pako Jehovah kun iyomo cwinye i kare-ni. Dok itwero medde ki tam i kom jami mamwonya ma Jehovah ociko pire i anyim.

10. Gin ango ma watwero timo ka jami ma watimo i kare mukato angec ocwero cwiny jo mukene?

¹⁰ Cwinyi twero tur pien jami mogo ma itimogi i kare mukato angec ogudo jo mukene  i yo marac. Ka tye kit meno, ci ngo ma twero konyi? Tim gin ma itwero me konyogi. Medo i kom meno, kwa kica dok inyutigi ni cwinyi pe yom pi gin marac ma itimo. (2 Kor. 7:11) Leg Jehovah me konyo jo ma icwero cwinygi. Jehovah twero konyi kacel ki jo ma icwero cwinygi-ni me diyo cwinygi kun wun ducu wubedo ki wic ma opye mot.

11. Pwony ango ma wanongo ki i labol pa lanebi Yona? (Nen bene cal ma tye i pok ngeye.)

¹¹ Nong pwony ki i gin mutimme, dok iye ni Jehovah oti kwedi i yo mo keken ma en neno ni opore. Nen kong lapor pa lanebi Yona. Me ka cito tung kunyango i Nineve kit ma Lubanga ocike kwede, Yona oringo odok tung kupoto ceng i Tarcic. Jehovah omiyo tira ki Yona, dok en onongo pwony ki i balle. (Yon 1:​1-4, 15-17; 2:​7-10) Jehovah pe ogiko tic ki Yona macalo lanebine. Ento, Lubanga pud dok oore me cito i Nineve, dok i wang-ngi Yona olubo lok pa Jehovah cutcut. Kadi bed cwinye ocwer pi bal ma en otimo, Yona otimo gin ma Jehovah owacce ni otim.—Yon 3:​1-3.

JEHOVAH MINIWA CWINY MERE MALENG ME KWEYO CWINYWA

12. Jehovah miniwa kuc ka gin mo marac otimme i komwa nining? (Jo Pilipi 4:​6, 7)

¹² Jehovah kweyo cwinywa ki kony pa cwiny mere maleng ka gin mo marac otimme i komwa. Nen kong gin mutimme i kom Omego Ron ki dakone Carol. Wodgi okwanyo kwone woko. Guwaco ni: “Kadi bed wakato ki i pekki madongo i kwowa, ento to pa wodwa aye obedo peko malit loyo. I dyewor mapol onongo pe wanino, pi meno onongo walego bot Jehovah, dok wanongo kuc ma kitito pire i Jo Pilipi 4:​6, 7.” (Kwan.) Ka itye ka lweny ki turcwiny pien gin mo marac otimme i komi, tit ki Jehovah kit ma iwinyo kwede kikome. Itwero lega bote tyen mapol kit ma cwinyi mito kwede. (Jab. 86:3; 88:1) Kare ki kare, leg Jehovah pi cwiny mere maleng. En kare ducu bimini kony ma imito.—Luka 11:​9-13.

13. Cwiny maleng romo konyowa nining me medde ki tic pi Jehovah ki gen? (Jo Epeco 3:16)

¹³ Tika ikato ki i peko mo malit dok ma oweko iwinyo ni keroni otum woko ma pe itwero timo gin mo? Cwiny maleng twero mini teko me medde ki tic pi Jehovah kun igwoko genneni. (Kwan Jo Epeco 3:16.) Nen kong gin mutimme i kom laminwa mo ma nyinge Flora. En kacel ki cware onongo gitye ka tic macalo lumiconari i kare ma cware otimo abor, dok kenygi oket woko. Flora owaco ni: “Cwinya ocwer adada dok kare ducu onongo abedo ka tamo pi timme man. Alego bot Jehovah wek okonya ki cwiny mere maleng me ciro arem man. Jehovah okweyo cwinya, dok kadi bed onongo nen calo pe abitwero cang i acakkine, ento anongo teko dok abedo ki kero me kanyo ki teko pa Jehovah.” Flora winyo ni Lubanga okonye me dongo tekcwiny dok ni Jehovah bikonye ki i pekkine ducu. En omedde ni: “Lok ma nonge i Jabuli 119:32 tito maber adada kit ma Jehovah okonya kwede. Tyeng man waco ni: ‘Abibedo ka lubo cikki ki mitkom, ka imedo niang matut bota.’”

14. Gin ango ma omyero watim ka wamito ni cwiny maleng pa Lubanga okonywa?

¹⁴ I nge lego Jehovah pi cwiny mere maleng, gin ango ma omyero itim? Tim jami ma bikonyi me medde ki nongo cwiny maleng pa Lubanga. Man kwako cito i cokke kacel ki tito kwena. Kwan Baibul nino ducu bikonyi me tam calo Jehovah. (Pil. 4:​8, 9) Ka iwoto ki kwano Baibul, ket cwinyi i kom lapor pa dano mogo ma i Baibul ma gukato ki i pekki dok ilwod kit ma Jehovah okonyogi kwede me kanyone. Sandra, ma kiloko i kome con-ni okato ki i pekki mapol  adada i kwone. En owaco ni: “Gin mutimme i kom Yucepu ocuko cwinya adada. En pe oye ni pekkine nyo ngolo kop alenga ma ekato ki iye obal watte ki Jehovah.”—Acak. 39:​21-23.

JEHOVAH TIYO KI UTMEGIWA ME KWEYO CWINYWA

15. Angagi ma watwero nongo cuko cwiny ki botgi, dok gitwero konyowa nining? (Nen bene cal.)

¹⁵ Ka watye ka kato ki i pekki, luye luwotwa gitwero ‘kweyo cwinywa tutwal.’ (Kol. 4:11) Omegiwa ki lumegiwa gubedo yo acel ma Jehovah tiyo kwede me nyutiwa marre. Gitwero jingo cwinywa ki bedo kacel kwedwa kun gitero itgi ka winyo lokwa ka watito kit ma wawinyo kwede. Giromo cuko cwinywa ki nywako kwedwa tyeng mo ki i Baibul nyo lega kacel kwedwa. d (Rom. 15:4) I kare mogo, omego nyo lamego mo romo poyo wiwa i kom kit ma Jehovah tamo kwede, dok meno twero konyowa me medde ki ciro pekkiwa. Utmege bene gikonyowa i yo me kom, me labolle ki keliwa cam i kare ma nongo watye marac.

16. Gin ango ma twero mitte ni watim me nongo kony ki bot jo mukene?

¹⁶ I kare mogo, twero mitte ni wapeny pi kony ki bot jo mukene. Omegiwa ki lumegiwa gimarowa matek dok gimito konyowa. (Car. 17:17) Ento i kare mogo, nongo pe gingeyo kit ma wawinyo kwede nyo  kony ango ma wamito. (Car. 14:10) Ka itye ki arem cwiny, itwero lok ki luremi ma igenogi kun itittigi kit ma iwinyo kwede kikome. Tittigi kony ma imito ki botgi. Itwero bene lok ki laelda acel nyo aryo ma igenogi dok iwinyo ni itye agonya me lok kwedgi. Lumegiwa mogo gunongo ni tye me cukocwiny me lok ki lumege ma guteggi.

17. Ariya ango ma gitwero gengowa ki nongo cuko cwiny, dok watwero loyo ariya magi nining?

¹⁷ Pe ibed kekeni. I kare mogo, itwero winyo ni cwinyi otur adada dok pe imito bedo cok ki ngat mo keken. I kare mukene, omege ki lumege pe giromo niang kit ma iwinyo kwede nyo gitwero waco lok mo ma cwero cwinyi. (Yak. 3:2) Kadi bed kit meno, pe ibed bor ki omege ki lumege. Jehovah twero tic kwedgi me cuko cwinyi. Laelda mo ma nyinge Gavin, ma tye ki two par, owaco ni: “Pol kare nongo pe amito lok nyo bedo kacel ki lurema.” Kadi bed kit meno, Gavin tute matek me bedo kacel ki utmegine. Dok pol kare en winyo maber i nge timo meno. Laminwa mo ma nyinge Amy owaco ni: “Pi gin mutimme i kwona i kare mukato angec, anongo ni tek adada me geno jo mukene. Ento atye ka pwonnye me maro kacel ki geno omege ki lumege kit ma Jehovah timo kwede. Angeyo ni timo man yomo cwiny Jehovah, dok yomo cwinya bene.”

CIKKE PA JEHOVAH PI ANYIM MAMWONYA TWERO KWEYO CWINYWA

18. Cikke pa Jehovah mene ma watye ka kurone i anyim, dok gin ango ma watwero timone i kare-ni?

¹⁸ Macok cok-ki, Jehovah bijwayo jami ducu ma kelo arem i komwa kacel ki cwinywa. (Yabo 21:​3, 4) I kare meno, ‘pe dong wabitamo’ pi jami maraco mutimme i kwowa. (Ic. 65:17) Ento kadi wa i kare-ni, Jehovah gwokowa ka watye ka kato ki i kwo matek. Jehovah ominiwa jami mapol ma twero kweyo cwinywa kacel ki konyowa. Tute matek me jolo kony magi. Pe ibed ki kalakala mo keken ka ce Jehovah ‘paro piri.’—1 Pet. 5:7.