1. Petero owinyo nining i kare ma Yecu otimo tango ci gumako rec madwong adada?

 PETERO onongo dong oyelle dyewor benebene labongo mako rec mo keken. Ki ur madit, Yecu owaco ki Petero ni: “Kwang icit i kut, wubol obwowu wumak rec.” (Luka 5:4) Petero obedo ki akalakala ka ce ebimako rec mo, ento en otimo gin ma Yecu owacce ni otim. Petero kacel ki luwote gumako rec madwong ma ocako yeco wa obwo woko. I kare ma guniang ni gin mutimme man obedo tango ma Yecu otimo, Petero kacel ki lumak rec luwote “guuro” mada. Petero owaco ni: “Rwot, cit giri, iweka, pien an labalo.” (Luka 5:​6-9) Nen calo Petero owinyo ni pe epore me bedo i ka nget Yecu.

2. Pingo pire tek ni wakwan labol pa Petero?

² Petero oloko lok ada​—en onongo “labalo.” Ginacoya nyuto ni i kare mogo en owaco nyo otimo jami ma i ngeye oweko en okoko ange. Tika in bene i kare mogo iwinyo calo Petero? Tika itye ka lweny ki goro mo ma omoko matek i kwoni calo okwodo pi mwaki mapol? Ka tye kit meno, ci itwero nongo cuko cwiny ki i kwano labol pa Petero. I yo ma nining? Tam kong i kom lok man: Jehovah onongo twero weko pe kicoyo bal ma Petero otimogi i Baibul. Ento Jehovah oweko kicoyogi piwa wek wanong pwonnye ki iye. (2 Tem. 3:​16, 17) Ka wakwano kit ma Petero obedo ka lweny kwede ki gorone, ci man bikonyowa me ngeyo ni Jehovah niang ni watye ki roc. Jehovah mito ni wadi cwinywa​—nyo watute matek—​kadi bed watye ka lweny ki goro mapol.

3. Pingo mitte ni wadi cwinywa?

³ Pingo pire tek ni wadi cwinywa? Tye carolok mo ma waco ni, “Manok pe dok iye.” Me labolle: Twero tero mwaki mapol  wek ngat moni opwony goyo adungu. I kare me pwonnyene, en twero timo roc mapol, ento ka en omedde ki pwonnye, ci motmot dirone medde. Dok kadi bed en dong opwonyo goyo adungu maber adada, ento i kare mukene en pud twero timo roc mogo ka tye ka goyone. Kadi bed kit meno, en pe ilo cinge. En pud medde ki goyone wek dirone omedde. I yo acel-lu, kadi bed dong watamo ni watyeko loyo gorowa moni, ento pud i kare mogo watwero nwoyo timo bal meno. Kadi bed kit meno, pud wamedde ki tute me loyo gorowa meno. Wan ducu wawaco nyo watimo jami ma weko wakoko ange; ento ka pe wailo cingwa, Jehovah bikonyowa me medde ki timo alokaloka ma mitte. (1 Pet. 5:10) Kong dong wanyamu lanen me diyo cwiny pa Petero. Kadi bed Petero otimo lwak roc mapol, cwiny me kica ma Yecu onyutte twero tugo cwinywa me medde ki tic pi Jehovah.

4. Kit ma kitito kwede i Luka 5:​5-10, Petero oloko i kome kekene nining, ento Yecu ocuko cwinye nining?

⁴ Ginacoya pe tito pingo Petero owaco ni en laco ma “labalo” nyo bal ango ma en onongo tye ka tamo pire. (Kwan Luka 5:​5-10.) Ento twero bedo ni en onongo otimo bal mogo madongo con. Yecu oniang ni lworo tye ka mako Petero, gwok nyo pien Petero obedo ka tamo ni en pe epore. Ento Yecu bene onongo ngeyo ni Petero pud twero medde ki bedo lagen. Pi meno, ki cwiny me kica Yecu owaco ki Petero ni “pe ilwor.” Gen ma Yecu obedo kwede i kom Petero oloko kwo pa Petero. Lacen, Petero kacel ki ominne Anderiya guweko ticgi me mako rec ci gucako nywako kacel ki Yecu i tic me pwony. Dok Jehovah ogoyo laane i komgi i yo mapol mapatpat.​—Mar. 1:​16-18.

5. Mot ango ma Petero onongo pien en pe oye ni tam maraco ogenge ki lubo kor Yecu?

⁵ Petero obedo ki kare me neno jami mabeco mapol macalo lalub kor Kricito. En oneno ka Yecu cango two, ryemo cen, dok cero wa jo muto. b (Mat. 8:​14-17; Mar. 5:​37, 41, 42) Petero bene oneno ginanyuta me aura ma nyuto deyo ma Yecu onongo bibedo kwede i Ker pa Lubanga macalo Kabaka. Wi Petero pe owil i kom gin mutimme man. (Mar. 9:​1-8; 2 Pet. 1:​16-18) Ada, Petero oneno jami ma onongo en pe binenone ka onongo pe obedo lalub kor Yecu. Labongo akalakala mo, cwiny Petero obedo yom adada ni ebedo ki kero me loyo tam maraco dok eneno jami mamwonya magi ducu!

6. Tika obedo yot ki Petero me loyo gorone? Tit kong.

 ⁶ Kadi bed Petero obedo ki kare me neno ki winyo jami me aura magi ducu, ento en pud omedde ki lweny ki gorone. Tam kong i kom labol magi. I kare ma Yecu otito kit ma ebideno kwede can ci eto wek lok pa lunebi me Baibul ocobbe, Petero ojukke matek. (Mar. 8:​31-33) Tyen mapol, Petero kacel ki lupwonnye mukene-ni gubedo ka laro dito i kingi. (Mar. 9:​33, 34) I dyewor ma Yecu peya oto, Petero oette ci otongo it laco mo woko. (Jon 18:10) I dyewor acel meno, lworo omako Petero matek i kare ma owinyo ngo ma dano gitye ka wacone i kome, dok tyen adek kulu en okwero lajwac ni pe engeyo lareme Yecu. (Mar. 14:​66-72) Man oweko Petero okok ki cwercwiny madwong adada.​—Mat. 26:75.

7. Petero obedo ki kare me timo gin ango i nge cer pa Yecu?

⁷ Yecu pe oilo cinge i kom lakwenane Petero ma onongo cwinye otur adada-ni. I kare ma kicero Yecu, en omiyo ki Petero kare me moko bote ni ada Petero pud mare. Yecu omiyo ki Petero tic me kwayo romine. (Jon 21:​15-17) Petero onongo tye atera me timo tic ma Yecu omine. Dok pi meno, Petero onongo tye i Jerucalem i nino me Pentekote dok obedo i kin jo ma kikwongo wirogi ki cwiny maleng.

8. Bal ango ma Petero otimo i kare ma tye i Antiokia?

⁸ Kadi wa i nge doko Lakricitayo ma kiwiro ki cwiny maleng, onongo pud mitte ni Petero omedde ki lweny ki gorone. I mwaka 36 K.M., Lubanga ooro Petero bot Kornelio ma onongo pe obedo Lajudaya. Ki kunu, Lubanga owiro Kornelio ki cwiny maleng, ma meno onyuto ka maleng ni “Lubanga pe poko kin dano” dok ni Lurok dong gitwero ribbe kacel ki Lujudaya i kacokke pa Lukricitayo. (Tic 10:​34, 44, 45) I nge meno, Petero obedo angonya me cam kacel ki Lurok, dok man obedo gin ma con onongo en pe twero timone kulu. (Gal. 2:12) Kadi bed kit meno, Lukricitayo mogo ma gubedo Lujudaya onongo gitamo ni pe pore ki Lujudaya me nywako cam kacel ki Lurok. I kare ma Lukricitayo mogo ma gin bene gitamo kit meno gubino i Antiokia, Petero ojuko cam kacel ki utmege ma Lurok, nen calo pien onongo tye ka lworo cwero cwiny Lukricitayo ma Lujudaya. Lakwena Paulo oneno gin ma Petero otimo ci omine tira magwar cutcut i nyim lwak. (Gal. 2:​13, 14) Kadi bed en dok otimo bal, Petero pud omedde ki diyo cwinye. Gin ango ma okonye?

9. I yo ma nining ma lok ma tye i Jon 6:​68, 69 nyuto ni Petero obedo lagen?

⁹ Petero onongo obedo lagen; en pe oye ni gin mo keken ogenge ki lubo kor Yecu. Me labolle, i nino mo acel, Yecu owaco gin mo ma lupwonnyene pe guniang iye. (Kwan Jon 6:​68, 69.) Labongo kong diyo cwinygi nyo penyo tyen lokke, jo mapol i kingi gujuko lubo kore woko. Kadi bed kit meno, Petero pe ojuko lubo kor Yecu. En onongo obedo lagen dok owaco ni Yecu keken aye tye ki “lok me kwo ma pe tum.”

10. Yecu onyuto nining ni pud egeno Petero? (Nen bene cal.)

¹⁰ Yecu pe okwero Petero. I dyewor me agikki me kwo pa Yecu i lobo, Yecu onongo ngeyo ni Petero kacel ki lupwonnye mukene-ni gibikwere woko. Kadi bed kit meno, Yecu owaco ni etye ki gen ni Petero onongo pud bidwogo cen dok bimedde ki bedo lagen bote. (Luka 22:​31, 32) Yecu oniang ni “cwiny kikome mito loyo abita pa Catan, ento kom aye nyap.” (Mar. 14:38) Dong, kadi bed Petero okwero ni pe engeyo Yecu, Yecu pe oilo cinge i kom Petero. I nge cerne, Yecu onen bot Petero i kare ma Petero onongo tye kakene. (Mar. 16:7;  Luka 24:34; 1 Kor. 15:5) Man nen calo pud dong ocuko cwiny Petero ya!

11. Yecu ocuko cwiny Petero nining ni Jehovah bimine jami me kom ma mitte?

¹¹ Yecu ocuko cwiny Petero ni Jehovah bimine jami me kom ma mitte. I nge cer pa Yecu, en otimo tango ma oweko Petero kacel ki lukwena mukene-ni dok gumako rec madwong. (Jon 21:​4-6) Labongo akalakala mo, tango man omoko ka maleng bot Petero ni pe tek ki Jehovah me mine jami me kom ma mitte. Gin mutimme man nen calo opoyo wi Petero i kom lok pa Yecu ma owaco ni Jehovah bimiyo jami me kom bot jo ma ‘gikwongo keto cwinygi i kom Kerre.’ (Mat. 6:33) Jami magi ducu okonyo Petero me keto tic me tito kwena mukwongo i kwone ento pe biacara me mako rec. En otito kwena ki tekcwiny madwong i nino me Pentekote 33 K.M., dok man okonyo dano alip mapol me jolo kwena maber. (Tic 2:​14, 37-41) Lacen bene, en okonyo Lucamaria kacel ki Lurok me ye Kricito. (Tic 8:​14-17; 10:​44-48) Onen ka maleng ni Jehovah otiyo ki Petero i yo me aura me kelo dano ma gia ki i rok mapatpat i kacokke.

12. Labol pa Petero twero konyowa nining ka watye ka lweny ki gorowa mo?

¹² Jehovah twero konyowa pe me ilo cingwa woko. Pol kare twero bedo yot me ilo cingwa woko, tutwalle ka dong walwenyo ki peko acel-li pi mwaki mapol. I kare mogo, gorowa twero nen calo tek adada ma loyo wa goro pa Petero woko. Ento Jehovah twero miniwa teko wek pe wail cingwa. (Jab. 94:​17-19) Me labolle, laco mo obedo ka otimo tim me tek gungu pi mwaki mapol ma peya en onongo ada. Lacen en oloko kwone kwicikwici dok ocako kwo ma lubbe ki rwom me kit ma atir ma tye i Baibul. Kadi bed kit meno, i kare mogo en pud lwenyo ki tam macilo. Gin ango ma okonye me diyo cwinye? En otito ni: “Jehovah okonya.” Dok omedo ni: “Ki kony pa cwiny maleng pa Jehovah . . . , apwonyo ni twerre me kwo i yo ma Jehovah mito. . . Jehovah obedo ki kare me tic kweda dok kadi bed atye ki roc, en pud medde ki konya.”

13. Watwero lubo lanen pa Petero nining, kit ma kicoyo kwede i Tic pa Lukwena 4:​13, 29, 31? (Nen bene cal.)

¹³ Kit ma waneno kwede, Petero otimo bal mapol macalo adwogi me lworo dano. Ento lega pi tekcwiny okonyo Petero me tito kwena labongo lworo mo. (Kwan Tic pa Lukwena 4:​13, 29, 31.) Wan bene watwero loyo lworo  ma watye kwede. Nen kong gin mutimme i kom Omego Horst. I kare ma en pud tidi, en okwo i te loc me Nazi i Germany i kare Lweny me Acel me Wi Lobo. I kare meno, onongo kimito ni dano ducu gumotte ki mot mo ma gonnye ni “Hitler Bilarowa!” Kadi bed Horst onongo ngeyo ni motte kit man rac, ento i kare mogo en onongo waco mot meno macalo adwogi me lworo lupwonye ki lutino kwan luwote. Me ka daa i wi Horst, lunywalle gulego kacel kwede kun gipenyo Jehovah ni omine tekcwiny. Ki kony pa lunyodone kacel ki bedo ka jenge i kom Jehovah, lacen Horst onongo tekcwiny me cung matek. Dok lacen en owaco ni: “Jehovah pe okwera.” c

14. Luelda gitwero cuko cwiny jo ma cwinygi otur nining?

¹⁴ Jehovah ki Yecu pe gibiilo cinggi i komwa matwal. I nge Petero kwero Yecu, onongo mitte ni Petero omok tam mo ma pire tek adada. Tika en onongo biilo cinge woko nyo kece en bimedde ki diyo cwinye macalo lapwonnye pa Kricito? Yecu onongo con olego bot Jehovah ni okony Petero wek niyene pe odok cen. Yecu owaco ki Petero ni elego pire dok otite ni etye ki gen ni Petero bigwoko utmegine. (Luka 22:​31, 32) Nen calo onongo cuko cwiny Petero adada ka en otamo i kom lok pa Yecu meno! Ka mitte ni wamok tam mo ma pire tek adada i kwowa, Jehovah twero tic ki luelda me cuko cwinywa me medde ki bedo lugen bote. (Ep. 4:​8, 11) Omego mo ma nyinge Paul, ma dong otiyo macalo laelda pi mwaki mapol, tute me miyo cuko cwiny ma kit meno. En penyo jo ma dong gicok ilo cinggi woko me tam matut i kom kit ma Jehovah okelogi kwede i ada. Ci en cuko cwinygi ni mar pa Jehovah ma pe lokke weko Jehovah pe ilo cinge i komgi. Paul omedde ni, “Aneno jo mapol ma onongo  cwinygi otur ma gumedde ki diyo cwinygi ki kony pa Jehovah.”

15. Lanen pa Petero ki pa Omego Horst moko botwa lok ada ma nonge i Matayo 6:33 nining?

¹⁵ Kit macalo Jehovah omiyo jami me kom bot Petero kacel ki lukwena mukene-ni, En bene bigwokowa kun miniwa jami me kom ma mitte kace waketo tic me tito kwena bedo mukwongo i kwowa. (Mat. 6:33) I nge Lweny me Aryo me Wi Lobo, Omego Horst, ma kiloko i kome con-ni, onongo tye ki yub me tic macalo painia. En onongo obedo lacan adada dok obedo ki akalakala kace ebinongo cente ma twero konye me tic macalo painia. Gin ango ma onongo en bitimone? En omoko tamme me temo Jehovah wek enen kace Jehovah bimine jami ma mitte. Pi meno, onywako i tic me pwony nino ducu pi cabit acel i kare me lim pa laneno me adwol. I agikki me cabit meno, en obedo ki ur adada i kare ma laneno omine baaca ma opong ki cente, dok pe otite anga kikome ma ocwalo baaca meno. Baaca man onongo tye ki cente ma twero gwokke pi dwe mapol i ticce macalo painia. Horst oneno cente meno macalo mic ma Jehovah otiyo kwede me cuko cwinye ni En bigwokke. Horst oketo pi Ker-ri mukwongo i kare me kwone ducu.​—Mal. 3:10.

16. Pingo pire tek ni wakwan lok madok i kom Petero kacel ki waraga ma en ocoyogi?

¹⁶ Petero onongo olego Yecu ni ocit oweke woko. Nen calo cwinye pud dong obedo yom ya ni Yecu pe oweke! Kricito omedde ki pwonyo Petero me medde ki bedo lagen kun weko lanen maber bot Lukricitayo. Dok watwero nongo adwogi maber ki i pwony ma pigi tego ma Yecu omiyo ki lakwena Petero. Petero onywako pwony magi i waragane aryo ma en ocoyo bot kacokke me cencwari me acel dok ma dong tye macalo but Baibul i kare-ni. Pwony ma lubo man binyamo lapo wic mogo ma nonge i waraga magi ki dok kit ma watwero keto kwede pwony magi i tic i kare-ni.