Lubanga Onyuto Marre Botwa

‘Kica bene biloc pi kwano dano ni kitgi atir, wek omi gunong kwo ma pe tum.’​—ROM. 5:21.

1, 2. Mic ango ma dano mapol gitamo ni pire tek? Ento i kin mic aryo-ni, mene ma pire tek loyo?

 LAPWONY mo me Univaciti me Melbourne, Australia, ocoyo ni cik me Ker Madit pa Luroma obedo mic mo ma pire tek pi dongo lobo. Ento, Baibul pwonyo ni Lubanga ominiwa mic mo ma pire tek dok me mar. Mic man obedo yo ma Lubanga tiyo kwede wek wabed ki cwakke kacel ki kit matir i nyim Lubanga ki dong gen me nongo larre ki kwo ma pe tum.

² Tye ni, yo ma Lubanga omiyo kwede ki mic man kwako ngolo kop atirre. I Jo Roma cura 5, lakwena Paulo pe oloko i kom yo magi kun nyamo matut lok me cik-ki. Ma ka meno, en ocako ki lok man me yomcwiny ni: “Gikwanowa ni kitwa atir pi niye, watye dong ki kuc i nyim Lubanga, pi Rwotwa Yecu Kricito.” Jo ma ginongo mic pa Lubanga omyero gumarre bene. Paulo obedo ngat acel i kingi. En ocoyo ni: “Cwiny maleng dong omiyo gionyo mar pa Lubanga woko i cwinywa.”​—Rom. 5:1, 5.

3. Lapeny mene ma gitwero bino?

 ³ Pingo mic man me mar-ri onongo mitte? Lubanga onongo romo miyone labongo apokapoka nining? Ki dong, ngat acel acel myero otim gin ango wek onong mic-ci? Kong dong wanyamu lagam ma yengowa kun waneno kit ma ginyuto kwede mar pa Lubanga.

Mar pa Lubanga ka Iporo ki Bal

4, 5. (a) I yo ango ma Jehovah onyutu kwede marre? (b) Ngec i kom gin ango ma romo konyowa me niang Jo Roma 5:12?

⁴ Pi marre madit, Jehovah ocwalo Wode acel keken wek okony dano. Paulo ocoyo ni: “Kricito yam oto piwa i kare ma pud wan lubalo; meno nyuto kit mar ma Lubanga marowa kwede.” (Rom. 5:8) Tam kong i kom lok ma kiwaco ni: “Ma pud wan lubalo.” Mitte ni dano ducu guniang kit ma wadoko lubalo kwede.

⁵ Paulo otito lok ada man kun wacci: “Bal yam obino i lobo kun wok ki i dano acel, ka dong to obino pi bal, kit meno bene to onya oromo kin dano ducu, pien dano ducu gubalo.” (Rom. 5:12) Wan watwero niang lok man pien Lubanga tye ki rekod ma nyuto kit ma kwo pa dano ocakke kwede. Jehovah ocweyo dano aryo, Adam ki Kawa. Lacwec pe ki roc, kadi wa dano aryo ma gubedo kwariwa ma kikwongo cweyogi-ni bene onongo gipe ki roc. Lubanga ominigi cik acel ma gengogi kun waccigi ni kwero lubo cik meno bikelo to. (Acak. 2:17) Pi meno, gin guyero me timo tim me dit wic, guturo cik pa Lubanga, ma oweko gukwere macalo Lami-cik dok Lalocgi.​—Nwo. 32:4, 5.

6. (a) Pingo likwayo pa Adam gito, cakke ma peya Lubanga omiyo cik pa Moses ki dong i nge miyone? (b) Gin ango ma kiromo porone ki two ma kinywalowa kwede anywala?

⁶ Adam onywalo lutino i kare ma en odoko labalo, ma oweko en okubo bal ki adwogine i kom lutinone. Tye kono ni gin onongo pe guturo cik pa Lubanga, kit ma Adam oturo kwede-ni, pi meno pe kingolo bal acel-lu i wigi; dok i kare ca onongo peya kimiyo cik mo keken. (Acak. 2:17) Kadi bed kit meno, lutino pa Adam gulako bal. Pi man, bal ki to guloyo loc nio wa i kare ma Lubanga omiyo cik bot jo Icrael, ma nyuto ka maleng ni gin lubalo. (Kwan Jo Roma 5:13, 14.) Adwogi me bal alaka kiromo porone ki two mogo ma kinywalowa kwede anywala. Kadi bed lutino mukene ma i paco gilako two ki bot lunyodogi, ento pe lutino ducu ma i paco meno giromo lako two-ni. Ento bal pe tye kit meno. Wan ducu walako bal ki bot Adam, pi meno wan ducu wato. Tika peko meno kiromo cobone?

Gin ma Lubanga Omiyo Kun Wok ki Bot Yecu Kricito

7, 8. Yo ma co aryo ma gipe ki roc-ci guyero okelo adwogi mapat pat nining?

⁷ Pi marre, Jehovah oketo yub wek dano gubed labongo bal ma gulako-ni. Paulo otito ni man onongo twere ka kitiyo ki dano mukene, dano ma pe ki roc—Adam me aryo. (1 Kor. 15:45) Ento, yo ma co aryo magi ma gipe ki roc-ci guyero okelo adwogi mapat pat. I yo ma nining?—Kwan Jo Roma 5:15, 16.

⁸ Paulo ocoyo ni “mot me kica ma Lubanga omiyo pe rom ki bal pa Adam.” Adam otimo bal, dok man oweko en onongo pwod malit mupore pi balle—en oto. Ento, pe en kene aye oto. Wakwano ni: “Dano mapol yam guto pi bal pa ngat acel ca.” Kop me to ma kingolo i wi Adam-mi onongo kubbe wa i wi likwayone ma kwako wa wan bene. Ento, waromo nongo kwe cwiny me ngeyo ni, Yecu, romo lokone miyo dano nongo adwogi mapat. Adwogi ango? Waneno lagamme i lok ma Paulo ocoyo ni ‘kikwano ni [dano ducu] kitgi atir pi nongo kwo.’​—Rom. 5:18.

9. Kit ma kitito i Jo Roma 5:16, 18, ngo ma Lubanga onongo tye ka timone i kwano dano ni kitgi atir?

 ⁹ Lok me leb Grik ni ‘kikwano dano pi kit matir’ ki dong ‘kikwano dano ni kitgi atir-ri’ gonye ningo? Laco mo ma gonyo Baibul ocoyo ni: “Man obedo lapor me cik ma nen calo kilenge i kit me tic kwede. Loko i kom alokaloka ma lube ki wat ma tye i kin ngat moni ki Lubanga, ento pe alokaloka ma bedo i i ngat meno . . . Lapor man tero Lubanga calo langol kop ma ongolo kop ma cwako labal moni-ni, ma kikelo i nyim Lubanga pi pido i kome, kun kidote ni kite pe tye atir. Ento Lubanga ongolo ni balle pe.”

10. Yecu otimo gin ango ma oweko kikwano dano ni kitgi atir?

¹⁰ I yo ango ma “langol kop me lobo ducu” ma kite atir-ri twero ngolo ni ngat ma kite pe atir-ri balle pe? (Acak. 18:25) Mukwongo, Lubanga ocwalo Wode acel keken i lobo. Yecu otimo miti pa Wonne kit ma mitte, kadi bed ni kitemme, kingale, dok kinyware. En ogwoko gennene nio wa i to i kom yat. (Ibru 2:10) I dyero kwone ma pe ki roc-ci macalo gitum, Yecu omiyo ginkok me laro likwayo pa Adam ki i bal ki to.​—Mat. 20:28; Rom. 5:6-8.

11. Ginkok-ki jenge i kom gin ango marom aroma kwede?

¹¹ I wang Baibul mukene, Paulo owacci man obedo ‘ginkok marom aroma.’ (1 Tem. 2:6) Ngo ma obedo gin marom aroma-ni? Adam okelo roc ki to bot dano bilion mapol ata, lutinone ducu. Tye ada ni Yecu, calo dano ma pe ki roc, onongo twero nywalo lutino bilion mapol ma gipe ki roc. * Pi meno, onongo kiniang ni kwo pa Yecu kacel ki pa likwaye ducu ma gipe ki roc ma en onongo twero nywalogi, weko gitum ma en omiyo bedo marom aroma ki pa Adam kacel ki pa likwaye ma gitye ki roc-ci. Ento Baibul pe wacci latin ma Yecu onongo twero nywalone obedo but ginkok ma kimiyo. Jo Roma 5:15-19 waco ni to pa “dano acel” bigonyowa. Ada, kwo pa Yecu ma pe ki roc-ci rom aroma ki pa Adam. Lok ducu dong myero ocung i kom Yecu Kricito keken. Pi meno, dano ducu twero nongo mic man me nono-ni kacel ki kwo pien Yecu otiyo “tic me kit ma atir,” obedo lawiny dok ogwoko gennene nio wa ito. (2 Kor. 5:14, 15; 1 Pet. 3:18) Lubanga weko bal pa lubalo nining?

Ngolo Kop Kun Jenge i Ginkok

12, 13. Pingo kica ki mar pa Lubanga mitte pi jo ma kikwanogi ni kitgi atir?

¹² Lubanga Jehovah oye ginkok ma Wode omiyo macalo gitum. (Ibru 9:24; 10:10, 12) Ento, lupwonnye pa Yecu ma i lobo kany nongo pud gitye ki roc. Kadi bed guyelle pe me timo jami maraco, pol kare man pe twere.  Pingo? Pien gin gulako bal. (Rom. 7:18-20) Ento Lubanga twero dok otimo gin mo i kom lok meno. En oye ‘ginkok marom aroma-ni’ dok onongo tye atera me tic kwede pi luticce.

¹³ Man pe tere ni Lubanga tye ki banya pa lukwena ki jo mukene-ni, pi meno myero oti ki ginkok me culogi, pien ni gutiyo tic mo maber. Ma ka meno, Lubanga oketo ginkok-ki i tic pigi pien en lakica dok tye ki mar madit. En oyero me ngolo ni bal pa lukwena ki jo mukene-ni pe, i kom kop ma kingolo i wigi, kun nenogi ni gulako bal meno alaka. Paulo owaco meno ka maleng ni: “Pien pi kicane omiyo en olarowu pi niye. Man pe otimme pi tic mo ma wun wutiyo; meno obedo mot pa Lubanga gire.”​—Ep. 2:8.

14, 15. Mot ango ma jo ma Lubanga kwanogi ni kitgi atir gitye kwede, ento ngo ma myero gin gutim?

¹⁴ Tam kong mic mamwonya ma Won Twer Ducu omiyo me weko bal ma ngat moni olako kacel ki jami maraco ma otimo! Bal ma ngat moni timo ma peya odoko Lakricitayo pol ma pe kwanne, ento pi ginkok-ki, Lubanga romo weko bal meno. Paulo ocoyo ni: ‘Mot ma olubo bal mapol omiyo kikwano dano pi kit ma atir.’ (Rom. 5:16) Lukwena kacel ki jo mukene ma ginongo mot man me marri (ma obedo kwanogi ni kitgi atir) myero gumedde ki woro Lubanga me ada i niye. Mot ango ma gibinongone i anyim? “Jo ma gulimo kica mabup, ki mot me nono ma omiyo gikwanogi ni kitgi atir, gibibedo kwo kun nongo gitye ka loc, pi dano acel-lu bene, en Yecu Kricito.” Ada, mot ma miyo kikwano dano ni kite atir-ri kelo adwogi maber. Mot man kelo kwo macalo adwogine.​—Rom. 5:17; kwan Luka 22:28-30.

¹⁵ Jo ma ginongo mot meno ma miyo kikwanogi ni kitgi atir-ri gidoko lutino pa Lubanga i yo me cwiny. Macalo jo ma ginywako i loc kacel ki Yecu Kricito, gin gitye ki gen me cer me kwo i polo macalo lutino kikome me cwiny kun gibiloc kacel ki Kabaka, Yecu Kricito.​—Kwan Jo Roma 8:15-17, 23.

Lubanga Onyuto Marre Bot Jo Mukene

16. Mot ango ma jo ma gitye ki gen me kwo i lobo giromo nongone i kare ni?

¹⁶ Pe dano ducu ma gibedo ki niye dok gitiyo macalo Lukricitayo ma lugen pi Lubanga myero gutam ni ‘gibiloc’ kacel ki Kricito i polo. Jo mapol gitye ki gen ma nonge i Baibul, macalo pa lutic pa Lubanga ma gukwo ma kare pa Lukricitayo pudi. Gin gitye ki gen me kwo i paradic i lobo pi naka. Tika gin bene giromo nongo mot me mar-ri ki bot Lubanga kombeddi kun kinenogi calo jo ma kitgi atir wek gunong kwo i lobo? Ma lubbe ki gin ma Paulo ocoyo bot jo Roma, lagamme tye ni, tye kumeno!

17, 18. (a) Lubanga otero Abraim nining ma lubbe ki niyene (b) I yo ma nining ma Jehovah oneno kwede Abraim ni kite atir?

¹⁷ Paulo onyamo lok i kom Abraim ma obedo lanen maber, dok laco ma lagen ma okwo ma peya Jehovah omiyo cik bot Luicrael, ki ma peya Kricito oyabo yo me kwo i polo. (Ibru 10:19, 20) Wakwano ni: ‘Cikke ma onongo yam Lubanga ociko bot Abraim nyo lakwarone ni wi lobo ducu bibedo mege, pe ni Abraim yam ocobo cik, ento pien en onongo oye Lubanga, ka dong gikwane ni kite atir pi niye.’ (Rom. 4:13; Yak. 2:23, 24) Pi meno, Lubanga okwano Abraim ma lagen ni kite atir.​—Kwan Jo Roma 4:20-22.

¹⁸ Meno pe te lokke ni Abraim onongo pe timo bal i kare ma obedo ka tic mwaki mapol pi Jehovah. Pe, kite onongo pe atir i yo meno. (Rom. 3:10, 23) Pi ryekone ma pe gik, Jehovah otero niye matek ki dok tic me niye pa Abraim calo gin ma pire tek. Abraim obedo ki niye tutwalle i kom “lakwaro” ma onongo  bia ki i doggolane. Lakwaro meno aye Meciya, nyo Kricito. (Acak. 15:6; 22:15-18, NW) Dong Lubanga ma langol kop twero timo kica pi bal mutimme i kare mukato angec pi ‘ginkok ma Yecu oculo.’ Pi meno, Abraim kacel ki jo mukene ma lugen ma gukwo ma kare pa Lukricitayo pudi kibicerogi bene.​—Kwan Jo Roma 3:24, 25; Jab. 32:1, 2.

Bed Ngat ma Kite Atir Kombeddi

19. Pingo kit ma Lubanga oneno kwede Abraim myero ocuk cwiny jo mapol i kare-ni?

¹⁹ Kit ma Lubanga ma lamar okwano Abraim ni kite atir-ri, myero ocuk cwiny Lukricitayo me ada i kare-ni. Jehovah pe okwano en ni kite atir kit ma okwano kwede jo ma en owirogi ki cwiny maleng me ‘nywako loc kacel ki Kricito.’ Gurup man ma ‘gilwongogi me bedo jo maleng-ngi’ welgi nok dok kinenogi calo gin “litino pa Lubanga.” (Rom. 1:7; 8:14, 17, 33) Ento, Abraim odoko “larem Lubanga,” dok man otimme ma onongo peya kimiyo ginkok macalo gitum. (Yak. 2:23; Ic. 41:8) Lukricitayo me ada ma gitye ki gen me kwo i Paradic i lobo-ni kono?

20. Calo Abraim, jo ma Lubanga nenogi ni kitgi atir i kare-ni myero gutim gin ango?

²⁰ Jo magi gunongo “mot me nono ma omiyo gikwanogi ni kitgi atir” ento pe gitye ki gen me kwo i polo ‘kit ma Kricito Yecu okokogi kwede.’ (Rom. 3:24; 5:15, 17) Ento, gitye ki niye matut i kom Lubanga kacel ki micce, dok ginyuto niyegi kun gitiyo tic mabeco. Tic acel i kine aye “tito lok me ker pa Lubanga . . . pwonyo bene lok kom Rwot Yecu Kricito.” (Tic 28:31) Pi meno, Jehovah romo neno jo magi calo kitgi atir kit ma oneno kwede Abraim. Mot ma jo magi ginongo​—me bedo larem Lubanga​—pat ki “mot me nono” ma jo ma kiwirogi ginongo-ni. Ento man tye mot ma gin gijolo ki pwoc madit adada.

21. Mot ango ma tye ma lubbe ki mar kacel ki ngolo kop atir pa Jehovah?

²¹ Ka itye ki gen me nongo kwo ma pe tum i lobo, omyero inge ni ibinongone pe pi yub pa luloc me lobo-ni. Ma ka meno, man nyuto yub me ryeko pa Ngat ma Loyo Polo ki Lobo. Jehovah okwanyo yo mapol me cobo yubbe kore ki kore. Yo magi kubbe ki ngolo kop atir. Makato meno, yo magi nyuto mar madit pa Lubanga. Man omiyo Paulo ocoyo ni: “Kricito yam oto piwa i kare ma pud wan lubalo; meno nyuto kit mar ma Lubanga marowa kwede.”​—Rom. 5:8.

[Lok ma tye piny]

Wi Tika Po?

• Lutino pa Adam gulako gin ango, dok adwogine obedo ningo?

• Ginkok marom aroma-ni kimiyo nining, dok i yo ma nining ma ginkok-ki tye kwede marom?

• Mot me kwano in ni kiti atir-ri omini gen ango?

[Peny me Kwan]

[Cal ma tye i pot karatac 21]

Adam ma pe ki rocci obalo. Yecu ma pe ki rocci omiyo ‘ginkok marom aroma’

[Cal ma tye i pot karatac 23]

Man “kwena maber” —pien pi Yecu kiromo kwanowa ni kitwa atir!