Tye Kwena Mo Maber Ma Mitte Pi Jo Ducu

“Lok me kwena maber, . . . ma en aye teko pa Lubanga me laro jo.”​—ROM. 1:16.

1, 2. Pingo itito “kwena maber me ker,” dok ngo ma iloko iye matek?

 ‘A NCWINYA yom me nywako lok me kwena maber nino ducu.’ Nen calo dong ibedo ki tam ma kit meno nyo bene iwaco ki dogi. In macalo ngat ma omine me bedo Lacaden pa Jehovah, ingeyo kit ma pire tek kwede ni myero wabed ka tito “lok man me kwena maber me ker.” Romo bedo ni itwero wacone ki wi Lok pa Yecu macalo lanebi ni watit kwena.​—Mat. 24:14.

² Ka itito lok me “kwena maber me ker,” nongo itye ka medde ki timo gin ma Yecu ocako. (Kwan Luka 4:43.) Labongo akalakala, gin ma iloko matek iye aye ni cokcok-ki Lubanga bidonyo i yub pa wan dano. I kare me “twon can madit atika[-ni],” en bijwero dini goba woko ci kwanyo tim maraco ducu ki i lobo. (Mat. 24:21) Romo bedo ni inyutu bene ni Ker pa Lubanga bidwoko paradic i lobo wek piny mukwe mot kacel ki yomcwiny orom piny. Ki lok ada, “kwena maber me ker[-ri]” tye but “kwena maber [ma kitito pire] con bot Abraim ni: ‘Rok ducu bilimo [mot] piri.’”​—Gal. 3:8.

3. Pingo watwero waco ni Paulo oloko tutwal i kom “kwena maber” i Jo Roma?

³ Gwok nyo pe watye ka miyo kare muromo i kom lok acel ma pire tek madok i kom kwena maber ma mitte bot dano-ni? Lakwena Paulo otiyo ki nyig lok me “ker” kicel keken i waragane i leb Grik bot Luroma, ento en otiyo ki lok ni “kwena maber” tyen 12 kulu. (Kwan Jo Roma 14:17.) Lok mene ma dok i kom kwena maber ma Paulo oloko pire teretere i buk meno? Pingo kwena maber meno pire tek? Pingo wiwa myero pe owil iye ka watito “kwena maber ma a ki bot Lubanga” bot jo me wang ticwa?​—Mar. 1:14; Rom. 15:16; 1 Tec. 2:2.

Ngec ma Onongo Mitte Bot Luroma

4. Paulo opwonyo i kom gin ango i kare ma kibole i buc i Roma pi tyen mukwongo?

⁴ Bedo me kony mada me ngeyo lok madongo ma Paulo ocibo lokke i komgi i kare ma kibole i buc pi tyen mukwongo i Roma. Wakwano ni i kare ma Lujudaya mogo gulime, en omiyo ‘caden kore ki kore i kom (1) ker pa Lubanga kun ywayo tamgi i kom (2) Yecu.’ Adwogine obedo ningo? “Jo mukene gucako ye lok ma en otito-ni ento mukene gukwero woko.” I ngeye, Paulo obedo ‘ka jolo lwak ducu ma bino bote, kun tito lok me (1) ker pa Lubanga botgi ki dok pwonyogi lok madok i kom (2) Rwot Yecu Kricito.’ (Tic 28:17, 23-31) Nen ka maleng ni, guti me lok pa Paulo onongo cung i kom Ker pa Lubanga. Gin ango mukene ma en oloko iye matek? Gin mukene ma obedo cwiny lok me Ker-ri obedo—tic pa Yecu ma lubbe ki yub pa Lubanga.

5. Gin ango ma onongo mitte tutwal ma Paulo oloko pire i buk pa Jo Roma?

⁵ Dano ducu myero gunge Yecu dok gubed ki niye i kome. I buk pa Jo Roma, Paulo oloko iye. Onongo con kong en ocoyo pi ‘Lubanga ma eworo ki i cwinye kun bene etito kwena maber i kom Wode.’ En omedde ni: “Lewic pe maka pi lok me kwena maber, ma en aye teko pa Lubanga me laro jo ma tye  ki niye.” Lacen dok otito pi ‘kare ma Lubanga bingolo kop i kom dano pi gin ma gitiyo i mung, kun lubo lok me kwena maber ma etye ka titone-ni.’ Dok otito ni: “Atyeko tito lok me kwena maber i kom Kricito atika, cakke ki i Jerucalem, wok kwede wa i Illiriko.” * (Rom. 1:9, 16; 2:16; 15:19) Itamo ni pingo Paulo oloko matek i kom Yecu bot Luroma?

6, 7. Ngo ma watwero wacone ma lubbe ki cako kacokke me Roma ki dong dano ma gubedo iye?

⁶ Pe wangeyo kit ma kacokke me Roma ocakke kwede. Mono Lujudaya nyo lurok ma gulokke gudoko Lujudaya ma gubedo tye i Pentekote 33 K.M aye gudok cen i Roma macalo Lukricitayo? (Tic 2:10) Nyo mono Lukricitayo ma lucat wil ma giwoto i kin piny aye gunyayo lok ada i Roma? Kadi bed kumeno nyo pe, i kare ma Paulo coyo buk man i kine me mwaka 56 K.M., kacokke meno onongo dong ocakke wacon. (Rom. 1:8) Tekwaro pa dano ma gitye i kacokke meno onongo tye nining?

⁷ Jo mukene onongo gubedo Lujudaya. Paulo omoto Anduroniko ki Yunia ni “wadina,” ma nen calo gubedo wadine ma gin Lujudaya. Akwila layub kema i Roma kacel ki dakone, Pricikila, onongo bene gubedo Lajudaya. (Rom. 4:1; 9:3, 4; 16:3, 7; Tic 18:2) Ento lwak omege ki lumege ma Paulo ocwalo botgi mot nen calo gubedo Lurok. Twero bedo ni mukene i kingi onongo gubedo “jo me ot pa Cecar,” ma tere twero bedo ni gubedo opii nyo lutic pa Cecar ma rwomgi lapiny.​—Pil. 4:22; Rom. 1:6; 11:13.

8. Jo me Roma onongo gitye ki peko ango?

⁸ Lukricitayo ducu me Roma onongo gitye ki peko dok peko acel-lu bene gudo wan ducu ki acel acel. Paulo oloko iye kit man: “Dano ducu gubalo, pe gio i kom deyo pa Lubanga.” (Rom. 3:23) Nen ka maleng ni jo ducu ma Paulo ocoyo botgi onongo mitte ni guniang ni gin lubalo, pi meno myero guket niye i kom yo ma Lubanga omiyo me cobo peko meno.

Dano Myero Gunge ni Gin Lubalo

9. Paulo oywayo tam pa dano i kom adwogi ango ma twero bino pi kwena maber?

⁹ Con i acakki me waragane bot Luroma, Paulo oloko pi adwogi mamwonya ma twero bino pi kwena maber ma en obedo ka nwoyone-ni: “Lewic pe maka pi lok me kwena maber, ma en aye teko pa Lubanga me laro jo ma tye ki niye, mukwongo Lujudaya, ka dong Lugrik bene.” Ada, larre gire onongo twere. Ento niye onongo mitte ma lubbe ki lok ma pire tek ma kikwanyo ki i Kabakuk  2:4: “Ngat ma kite atir pi niye bibedo kwo.” (Rom. 1:16, 17; Gal. 3:11; Ibru 10:38) Ento i yo ango ma kwena maber meno ma twero kelo larre-ni, kubbe kwede ki lok ada ni “dano ducu gubalo”?

10, 11. Pingo lok ma kiloko i Jo Roma 3:23 pe nyen bot jo mogo ento nyen bot jo mukene?

¹⁰ Ma peya ngat mo odongo niye ma twero laro kwone, omyero en kong oye ni en labalo. Gin ma kit meno pe nyen bot jo ma gudongo kun giye i kom Lubanga dok gitye ki ngec olo i kom lok me Baibul. (Kwan Latitlok 7:20.) Kadi bed giye nyo gitye ki akalakala, olo nongo gitye ki ngec mo i kom gin ma Paulo owaco ni: “Dano ducu gubalo.” (Rom. 3:23) Ento, ka watye i ticwa me pwony, watwero nongo jo mapol ma pe giniang lok meno.

¹¹ I twok lobo mukene, dano ata-ni gidongo ma pe gitamo ni kinywalogi ki bal, bal alaka. Romo ngeyo ni etimo bal, etye ki kit mogo maraco, dok oromo bedo ni otimo jami mogo maraco. Dok en neno jo mukene nongo bene gitye ki kit acel-li. Kadi bed kit meno, pi kit ma nongo en odongo kwede, en nongo pe niang gin mumiyo en ki jo mukene-ni gitye kumeno. Ki lok ada, i leb pa jo mukene, ka ce iwaco ni ngat moni obedo labalo, jo mukene gitamo ni nongo itye ka waco ni en laranyi nyo obedo ngat ma turo cik. Ngene kene ni ngat ma odongo i kabedo ma kit meno nen calo pe oromo tamo ni en labalo i yo ma Paulo oloko kwede.

12. Pingo jo mapol pe giye ni dano ducu lubalo?

¹² Kadi wa i but lobbe ma pol pa danone gilwonge ni Lukricitayo, jo mapol pe giye lok man ni gin lubalo-ni. Pingo? Kadi bed giwoto i kanica kicel kicel, gineno lok me Baibul i kom Adam gin ki Kawa calo ododo mo ata. Jo mukene gudongo ka ma danone pe giye i kom Lubanga. Man omiyo gibedo ki akalakala ka Lubanga tye, dong pi meno, pe giniang ni Ngat Mo Mamalo omoko cik me aluba bot dano dok ni ka pe kilubo cik meno ci bedo bal. Ki lok ada, gin gubedo calo jo me cencwari me acel ma Paulo oloko i komgi ni gitye “labongo gen” dok ‘Lubangagi bene pe.’​—Ep. 2:12.

13, 14. (a) Tyen lok acel ango ma weko jo ma gikwero tye pa Lubanga kacel ki bal, pe gitwero pido me gengo ngegi? (b) Bedo labongo niye omiyo dano gitye i kit kwo ango?

¹³ I waragane bot Luroma, Paulo onyutu tyen lok aryo mumiyo lakodi kwo ma ngat moni okato ki iye pe romo bedo me pido—kadi yam con, nyo i kare-ni. Tyen lok mukwongo tye ni, cwec kikome-ni bene miyo caden ni tye ngat mo ma Lacwe jami. (Kwan Jo Roma 1:19, 20.) Man bene rwatte ki neno ma Paulo obedo kwede i kare ma en ocoyo ki i Roma bot Luibru ni: “Ot mo keken dano aye ma gero, ento ngat ma gero jami ducu en aye Lubanga.” (Ibru 3:4) Lok man bene pud nyuto ni tye ngat mo ma Lacwec ma oweko polo ki lobo gitye.

¹⁴ Pi meno Paulo oloko ki tekcwiny i kare ma en ocoyo bot Luroma ni ngat mo keken—kadi wa Luicrael me kare ca—ma gimiyo worogi bot cal ma kwo pe i igi “pe gitye ki lok mo ma myero gupid pi gengo ngegi.” Man rom aroma ki jo ma gudonyo i tim buto ma pat ki kit ma onongo myero obedo  kwede i kin co ki mon. (Rom. 1:22-27) Dong Paulo oloko kakare i kom lok meno ni “Lujudaya ki jo Grik ducu bal dong oloyogi.”​—Rom. 3:9.

‘Caden ma Ngoligi Kop’

15. Gin ango ma dano ducu gitye kwede, adwogine tye ningo?

¹⁵ Buk pa Jo Roma nyutu tyen lok mukene mumiyo dano myero gunge ni gin lubalo, dok yo mo mitte me kwanyogi woko ki i peko meno. Ma lubbe ki cik ma Lubanga omiyo bot Luicrael me kare ca, Paulo ocoyo ni: “Jo ducu ma gutimo bal i te cik, gibingolo kop i komgi kun lubo cik.” (Rom. 2:12) En omedde ki lokke kun nyutu ni dano me rok nyo kakki mogo ma pe gingeyo cik pa Lubanga pol kare “gitiyo gin ma cik mito pi kit ma kinywalogi kwede”. Pingo jo ma kit magi pol kare gikwero tim me buto ki wadi, neko dano ki kwalo kwo? Paulo onyuto gin meno ka maleng: Pien gitye ki cwiny ma ngoligi kop.​—Kwan Jo Roma 2:14, 15.

16. Pingo bedo ki cwiny ma ngoliwa kop pe tere ni pe wabitimo bal?

¹⁶ Kadi bed kumeno, in kikomi nen calo ineno ni bedo ki cwiny ma ngoliwa kop pe tere ni ngat moni-ni nongo dong bilubo tirane. Labol maber obedo Jo Icrael me kare ca. Kadi bed Luicrael onongo gitye ki cwiny ma Lubanga omiyogi ma ngoligi kop kacel ki cik pa Lubanga ma kwero tim me kwalo kwo ki abor, gin pol kare pe gulubo cik pa Jehovah kacel ki cwiny ma ngoligi kop-pi. (Rom. 2:21-23) Koko aryo magi onongo tye i komgi, pi meno gin gubedo lubalo ma pe gutwero timo jami ma lubbe ki cik kacel ki miti pa Lubanga. Man obalo wat i kingi ki Ngat ma Ocweyogi.​—Levi.  19:11; 20:10; Rom. 3:20.

17. Wanongo cuko cwiny ango ki i buk pa Jo Roma?

¹⁷ Gin ma watyeko nenogi i buk pa Jo Roma romo miyo wabedo ki lworo ni nen calo kit ma dano tye kwede i wang Won Twer Ducu pe tye maber. Ento Paulo pe ogiko lokke kany. Lakwena Paulo otiyo ki lok pa Daudi i Jabuli 32:1, 2, kun coyo ni: “Jo ma dong kiweko balgi gitye ki gum, ma balgi bene dong gikwanyo woko; dano ma Rwot dong pe kwano bal mo i kome tye ki yomcwiny.” (Rom. 4:7, 8) Ada, Lubanga oyubo yo ma lubbe ki cik, me timo kica pi balwa.

Kwena Maber-ri Cung i kom Yecu

18, 19. (a) Ma lubbe ki kwena maber, ngo ma Paulo oloko iye matek i buk pa Jo Roma? (b) Ka wamito nongo mot me Ker-ri, omyero wange gin ango?

¹⁸ In bene itwero wacone ni, “Meno tye kwena maber ada!” Tye kumeno kikome, ma meno dwokowa cen i lok me kwena maber ma Paulo oloko iye buk pa Jo Roma. Kit ma kinyutu kwede, Paulo ocoyo ni: “Lewic pe maka pi lok me kwena maber, ma en aye teko pa Lubanga me laro jo.”​—Rom. 1:15, 16.

¹⁹ Kwena maber meno cung i kom tic pa Yecu ma lubbe ki cobbe pa yub pa Lubanga. Paulo obedo ka neno anyim pi “nino ma Lubanga bingolo kop i kom dano pi gin ma gitiyo i mung, ma miyo Yecu Kricito aye ngolo, kun lubo lok me kwena maber.” (Rom. 2:16) I lokke meno, en onongo pe tye ka waco ni “ker pa Kricito ki pa Lubanga” nyo gin ma Lubanga bitimone kun tiyo ki Ker-ri obedo gin tuko. (Ep. 5:5) Ento en onyutu ni ka wamito kwo ki dok nongo mot ma binen i kare me Ker pa Lubanga, omyero waniang  (1) ni wan wabedo lubalo i wang Lubanga ki (2) tyen lok mumiyo omyero wabed ki niye i kom Yecu Kricito wek kitim kica pi balwa. Ka ngat moni oniang dok oye but yub pa Lubanga meno kun neno gen ma lok man miye, ci en twero waco ni, “Ada, meno tye kwena maber!”

20, 21. I ticwa me pwony, pingo wiwa myero pe owil i kom “kwena maber” ma kiloko iye matek i Jo Roma, dok adwogi ango ma twero bino ki iye?

²⁰ Wan bene omyero wiwa pe owil i kom lok me kwena maber meno ka wamedde ki ticwa me pwony calo Lukricitayo. Kun loko i kom Yecu, Paulo otiyo ki lok pa Icaya ni: “Lewic pe bimako ngat ma ye en.” (Rom. 10:11; Ic. 28:16) Lok i kom Yecu pe oromo bedo gin manyen bot jo ma gingeyo gin ma Baibul waco i kom bal. Bot jo mukene, ngec man bibedo nyen pien nongo pe kingeyo nyo pe rwatte ki niye me tekwarogi. Ka jo ma kit magi gunyutu niye i kom Lubanga kun gigeno Ginacoya, omyero watit botgi tic pa Yecu. Pwony ma lubu man bicimo kit ma Jo Roma cura 5 loko kwede i kom lok me kwena maber meno. Itwero nongo ni pwony man bikonyi i ticci me pwony.

²¹ Pud dong obedo mot madit atika me konyo jo ma cwinygi atir wek gunge kwena maber ma kiloko pire teretere i buk pa Jo Roma, kwena maber ma “en aye teko pa Lubanga me laro jo ma tye ki niye.” (Rom. 1:16) Makato mot ma kimiyo botwa aye ni, wabineno ka jo mukene gilubu lok ma Paulo onwoyo i Jo Roma 10:15 ni: “Neno tyengi ber rom mene jo ma kelo lok me kwena maber!”—Ic. 52:7.

[Lok ma tye piny]

Wi Tika Po?

• Buk pa Jo Roma loko matek tutwal i kom lok mene me “kwena maber”?

• Lok ada mene ma mitte ni wakony dano wek guniang?

• “Kwena maber i kom Kricito” twero kelo mot botwa kacel ki jo mukene nining?

[Peny me Kwan]

[Boro buk i pot karatac 16]

“Kwena maber” man ma kiloko i kome matek i Jo Roma kwako tic ma pire tek pa Yecu ma lubbe ki yub pa Lubanga

[Cal ma tye i pot karatac 17]

Wan ducu kinywalowa ki goro mo ma kelo to—bal!