Cit atir i jami ma tye

Cit atir ka ma nyuto lok ma tye iye

Jo Ma Luye Me Kare Macon—Cwiny Pa Lubanga Aye Otelogi

Jo Ma Luye Me Kare Macon—Cwiny Pa Lubanga Aye Otelogi

Jo Ma Luye Me Kare Macon​—Cwiny Pa Lubanga Aye Otelogi

“Kombeddi Rwot Lubanga [Jehovah] dong oora ki cwiny maleng.”​—IC. 48:16.

1, 2. Ngo ma mitte pi nyutu niye, dok tekcwiny ango ma wabinongo ka walubo lanen pa luye me kare macon?

 KADI bed dano mapol gunyutu niye nicakke i kare pa Abel, Baibul wacciwa ni “jo mogo pe gitye ki niye.” (2 Tec. 3:2) Pingo dano myero gubed ki niye, dok man konyogi me bedo jo ma genne nining? Wek waniang maber, niye lubbe ki gin ma wawinyo ki i Lok pa Lubanga. (Rom. 10:17) Niye obed but nying ma nyak pi cwiny pa Lubanga. (Gal. 5:22, 23) Pi man omyero watute dok waket niyewa i tic ka wamito cwiny maleng.

2 Pe myero watam ni co nyo mon magi kinywalogi ki niye. Jo magi ma wakwano lok i komgi i Baibul-li gubedo dano ma kitgi “rom i megwa.” (Yak. 5:17, Baibul me leb Lango) Gin gubedo ki akalakala, lworo, ento gorogi olokke “odoko tekkom” pi cwiny pa Lubanga ma lubbe ki ariya ma gukato ki iye. (Ibru 11:34) Ka watamo pi kit ma cwiny pa Lubanga otiyo kwede i komgi, wan bene watwero bedo ki yomcwiny i kareni me medde ki ticwa ki niye, kun wamedde ki kwowa me nino ducu kadi bed kilwenyo ki niyewa.

Cwiny pa Lubanga Omiyo Teko ki Moses

3-5. (a) Wangeyo nining ni cwiny pa Lubanga aye okonyo Moses? (b) Lanen pa Moses mono konyowa nining?

3 I kin jo ducu ma gukwo i mwaka 1513 K.M.P., Moses “onongo dano amwol meicel, ame kato jo lung.” (Wel 12:3, Baibul me leb Lango) Pi mwolone oweko kimiye tic mapol me atima pi rok me Icrael. Cwiny pa Lubanga omiyo teko ki Moses me tic macalo lanebi, langol kop, lacoc, latela ki latim tango. (Kwan Icaya 63:11-14.) Kadi bed kit meno, nino mo acel cwiny Moses pe obedo yom pien onongo tic ma en tye ka timone odoko pek woko. (Wel 11:14, 15) Pi meno, Jehovah okwanyo ‘cwiny mogo’ ki i kom Moses ci oketo i kom co 70 ki jo mukene me konyo tic mapek ma Moses tye kwede. (Wel 11:16, 17) Kadi bed ni Moses onongo tye ki tic mapek, en pe otimo kene​—rom aroma ki co 70 ma gukonyo Moses gin bene pe gutimo tic meno kengi.

4 Moses onongo tye ki cwiny pa Lubanga muromo pi timo tic ma mitte. Ma alokaloka otimme, Moses pud onongo tye ki cwiny meno. Pe dok cwiny pa Lubanga odoko nok i kom Moses, ki co 70 ca onongo gitye ki teko pa cwiny pa Lubanga mapol. Jehovah miniwa cwiny mere kit ma mitte kwede dok ma lubbe ki gin moni. “Lubanga miyo cwiny kun pimo apima” ento miyo “nia ki i lonyone mapol.”​—Jon 1:16; 3:34.

5 Tika itye i atematema? Tika inongo ni itye ki cawa muromo me timo jami ducu ma imito? Tika itye ka tute matek me miyo jami me kom, pwonyo jo me odi ki cik pa Lubanga kadi bed wel jami tye ka medde? Tika itye ki tic mapol i kacokke? Bed kun ingeyo ni cwiny pa Lubanga bimini teko ma mitte me loyo gin mo keken.​—Rom. 15:13.

Cwiny Maleng Oyubo Bejalel pi Tic pa Lubanga

6-8. (a) Cwiny pa Lubanga okonyo Bejalel ki Okoliab me timo gin ango? (b) Gin ango ma nyutu ni cwiny pa Lubanga aye obedo ka tiro Bejalel ki Okoliab? (c) Pingo gin mutimme i kom Bejalel twero cuko cwinywa?

6 Lanen pa Moses ma obedo yalwak pa Bejalel nyutu jami mapol i kit ma cwiny pa Lubanga tiyo kwede (Kwan Nia 35:30-35.) Kicimo Bejalel me yubo jami ducu ma mitte i ot kema. En tika onongo tye ki ngec me timo tic ma pire tek meno? Oromo bedo ni, tic maber ma en romo timone aye onongo goyo matafali ma en ogoyo i Ejipt. (Nia 1:13, 14) Ci Bejalel ocobo tic matek man nining? Jehovah opongo “en ki cwiny pa Lubanga, ki kwiri me tic, ki niang matut, ki ngec, ki kit tic ducu me diro.” Cwiny maleng omedo ryeko pa Bejalel. Rom aroma bene ki Okoliab. Bejalel ki Okoliab nen calo gunongo pwonye maber, pien gin pe gutimo tic ma kiminigi keken ento gupwonyo wa jo mukene me tic. Adada Lubanga aye oketo tam man i cwinygi ni myero gupwony jo mukene.

7 Gin mukene ma nyutu ni cwiny pa Lubanga obedo ka tiro Bejalel ki Okoliab aye ber tic kacel ki dirogi. Jami ma gin guyubo, dano gutiyo kwede lacen pi mwaki 500 kulu. (2 Tekwaro 1:2-6) Diro tic pa jo magi pe pore ki tic me kare-ni, Bejalel ki Okoliab pe guketo alama nyo nyingi i kom tic ma gin gutiyo. Pi diro ticgi ducu gin guketo deyo i kom Jehovah.​—Nia 36:1, 2.

8 I kare-ni, waromo kemme ki tic matek ma mito diro calo gedo, goyo bukke, yubo gure me distrik, konyo jo ma peko ma poto atura otimme i komgi ki dong tito bot ludaktari tam ma Ginacoya miniwa i kom tic ki remo. I kine mukene jo ma gutimo tic magi gubedo jo ma gupwonye, ento pol kare jo ma gudyere ma gipe ki ngec aye gitimo tic meno. Cwiny pa Lubanga weko ticgi cobbe kakare. Tika dong ikwero ye tic mo ma kimini ni itim i tic pa Jehovah? Wi myero opo ni, cwiny pa Jehovah miniwa ryeko me cobo tic mo keken ma kiminiwa.

Cwiny pa Lubanga Okonyo Yocwa me Cobo Ticce

9. Peko ango ma jo Icrael odonyo iye i kare ma guweko Ejipt, dok man kelo lapeny ango?

9 Cwiny pa Lubanga bene otiro Yocwa. I kare ma jo pa Lubanga pud guweko lobo Ejipt aweka, jo Amalek otugo lweny i komgi. Kare onongo dong otyeko romo bot Luicrael me lweny. Kadi bed onongo pe gingeyo lweny, jo Icrael myero gulweny pi tyen mukwongo macalo rok ma tye agonya. (Nia 13:17; 17:8) Ento Anga mono ma bitelogi kit ma latel wi lweny onongo mitte-ni?

10. Pingo jo Icrael guloyo lweny i te tela pa Yocwa?

10 Kiyero Yocwa. Ento kong ka ni en otit tic ma en obedo ka timone ka wek en bedo ngat mupore pi tic man, gin ango ma en onongo romo wacone? Latic opii, lacok lum me goyo matafali, lacok Manna? Elicama ma obedo kwaro Yocwa dok latel wi jo Epraim, aye onongo telo wi co 108,100 me kaki adek ma dongo me Icrael. (Wel 2:18, 24; 1 Tekwaro 7:26, 27) Ento kadi bed kit meno, Jehovah owaco bot Moses ni, pe Elicama nyo Nun, ento Yocwa aye bitelo wi lulweny ma gibilweny gitayo lumonegi woko. Lweny man otero nino acel kulu. Ki gen matut ma Yocwa onongo tye kwede i tela pa cwiny pa Lubanga, jo Icrael guloyo lweny.​—Nia 17:9-13.

11. Calo Yocwa, waromo cobo tic pa Lubanga i yo maber nining?

11 Lacen, Yocwa “opong ki cwiny me ryeko,” ci oleyo kaka Moses. (Nwo. 34:9) Cwiny maleng pe omiye teko me loko lok pa lunebi nyo me timo tango kit macalo Moses otimo, ento omiye teko me telo wi lulweny me Icrael me lweny magwar pi loyo lobo Kanaan. I kareni bene oromo bedo ni pe watye ki ngec moni me timo tic pi Lubanga. Ento kit macalo Yocwa otimo kwede, wan bene watwero cobo jami ma mitte ka walubo cik pa Lubanga.​—Yoc. 1:7-9.

“Cwiny pa Rwot [Jehovah] Obino i kom Gideon”

12-14. (a) Kit ma lulweny manok me Icrael guloyo ki lulweny me Midian-ni pwonyowa gin ango? b) Jehovah ocuko cwiny Gideon nining i kare ma odwoko wel lumonye piny? (c) Wanongo cuko cwiny ango ki bot Lubanga?

12 I nge to pa Yocwa, Jehovah omedde ameda ki nyuto kit ma tekone romo jingo ki jone ma lugen. Buk pa Lungolkop opong ki ngec i kom dano mogo ma “gorogi olokke odoko tekkom.” (Ibru 11:34) Pi teko pa cwiny pa maleng, Lubanga otiyo ki Gideon me lweny pi Jone. (Lungol. 6:34) Lulweny ma Gideon ocokogi onongo lulweny me Media pol loyogi tyen 4 kulu. Ki bot Jehovah, lulweny manok ma Icrael onongo tye kwede-ni pud pol adada. Tyen aryo kulu en ociko ni Gideon myero odwok wel lulweny obed manok nio ka wel lulweny pa lumonegi onongo tye 450 i kom lalweny 1 pa jo Icrael. (Lungol. 7:2-8; 8:10) Man aye wel lulweny ma Jehovah onongo mito. Ka jo Icrael guloyo lweny man, nga ma twero wacone ki awaka ni man obedo ryeko nyo tute pa dano adana?

13 Gideon ki lulwenye onongo dong gicok cito ka tugo lweny. Ka onongo in ngat acel i kin lulweny magi kono, mono cwinyi bibedo tek kit macalo lulweny ma lwor ki ma pe gikiyo piny kikwanyogi woko ki i kinwu? Gwok nyo lworo mo manok bimaki ka itamo i kom kit ma lweny man bitum kwede? Wangeyo ni Gideon onyuto genne bot Lubanga. Pien en otimo gin ma kiwacce! (Kwan Lungolkop 7:9-14.) Jehovah pe odaa i kom Gideon pi penyo pi lanyut mo me ngeyo ka ce Lubanga bikonye. (Lungol. 6:36-40) Ma ka daa i Gideon, Jehovah ojingo niye pa Gideon.

14 Teko pa Jehovah me laro dano dit ma ka gikke pe. En romo laro jone ki i peko ducu ma gitye iye dok en timo man kun tiyo kadi wa ki jo ma goro nyo ma ginen calo konygi pe. Kare mukene waromo nen calo konywa peke nyo welwa nok. Pe myero wagen ni kibitimiwa tango calo ma kitimo bot Gideon, ento watwero nongo kwe cwiny ki i Lok pa Lubanga kacel ki kacokke ma cwiny mere telo. (Rom. 8:31, 32) Jehovah ocikke ni ebijingo niyewa kun enyutiwa ni eparo piwa dok ebikonyowa.

Cwiny pa Rwot [Jehovah] Obino i Kom Jeputa”

15, 16. Pingo nya pa Jeputa onyuto lanen maber, dok man cuko cwiny lunyodo nining?

15 Tam kong dok lapor mukene. I kare ma lweny otuge i kin jo Icrael ki Ammon, ‘cwiny pa Jehovah obino i kom Jeputa.’ Ma dong Jeputa tye ka kuro loyo lweny akura pi keto deyo i kom Jehovah, en okwongo kwong mo madit. Jeputa okwonge ni ka Lubanga omiyo eloyo jo Ammon, dano mukwongo katti ki i ode ka jole ma edwogo ki i lweny ebimiyo ki Jehovah. I kare ma dong tye ka dwogo paco, nyare aye okwongo katti woko ka jole. (Lugol. 11:29-31, 34) Tika man obedo gin me ur bot Jeputa? Pe kumeno, pien en onongo tye ki latin acel keken. En ocobo kwonge-ne ki miyo nyare me cito ka tiyo tic pi Lubanga i Cilo. Kit ma nya pa Jeputa obedo lawor Jehovah-ni, en oye ni kwong pa wonne myero ocobbe. (Kwan Lungolkop 11:36.) Cwiny pa Jehovah ominigi teko ma mitte.

16 Nya pa Jeputa onongo kodi cwiny man me jalle ken-ni nining? Labongo akalakala mo niyene odongo ki i neno mit kom pa wonne i timo tic pi Lubanga. Lunyodo, myero wunge ni lutinowu gineno lanen ducu ma wunyuto. Tam ma wumoko nyuto ni wutye ki ye i kom gin ma wuloko nyo pe. Lutino giketo tamgi ka winyo kit ma in ilego kwede, pwony-nyi kacel ki lanen-ni ma nyutu ni cwinyi ducu tye pi timo tic pa Jehovah. Ka lutinoni gulubo lanen man, gin bene gitwero dongo miti matek me timo tic pi Jehovah. Man kelo yomcwiny madit.

“Cwiny pa Rwot [Jehovah] Obino” i Kom Samson

17. Gin ango ma Samson ocobo kun tiyo ki cwiny pa Lubanga?

17 Tam kong dok i kom lapor mukene mapat. I kare ma jo Icrael gudoko opii pa jo Piliciti, “cwiny pa Rwot ocako tic” i kom Samson pi laro jo Icrael. (Lungol. 13:24, 25) Samson otiyo tic mapol me aura pi teko ma obino i kome, teko mo ma pe pore. I kare ma jo Piliciti gubito jo Icrael me mako Samson, “cwiny pa Rwot [Jehovah] obino opoto i kome ki tek, tol ma gitweyo ki cinge odoko calo tol obira ma mac owango, opoto ome woko ki i cinge.” (Lungol. 15:14) Kadi bed Samson odoko goro pi adwogi me moko tam marac, en odoko tek “pi niye.” (Ibru 11:32-34; Lungol. 16:18-21, 28-30) Cwiny pa Jehovah otiyo i kom Samson i yo me aura dok i kare mapat pat. Kadi bed kit meno, jami magi ma gutimme i kare ma okato angec-ci cuko cwinywa mada. Cuko cwinywa nining?

18, 19. (a) Jami ma Samson otimogi miniwa tek cwiny ango? (b) Adwogi maber ango ma inongo i nyamo lanen pa jo ma lugen ma kiloko i komgi i pwony man?

18 Calo Samson, wan ducu wajenge i kom cwiny pa Lubanga. Watimo man ka wacobo okoriwa ma Yecu ominiwa me tito ‘lok ki dano kun wamiyo caden kore ki kore.’ (Tic 10:42) Pe mitte ni myero wati tic man ki ryeko me anywali. Cwinywa yom mada ni Jehovah tiyo ki cwiny mere me konyowa me cobo tic mapat pat ma en miniwa. Pi man, ka watye ka cobo tic ma kiminiwa, calo Icaya waromo wacci: “Kombeddi Rwot Lubanga [Jehovah] dong oora ki cwiny maleng.” (Ic. 48:16) Ada gire, cwiny pa Lubanga dong oorowa. Pi man wan bene myero waketu cwinywa i timo ticwa kun wangeyo ni Jehovah bikonyowa kit macalo okonyo Moses, Bejalel, ki Yocwa. Wamaku “Lok pa Lubanga ma en aye pala lucwan pa cwiny maleng,” kun wageno ni en biminiwa teko mere kit ma omiyo ki Gideon, Jeputa, ki Samson. (Ep. 6:17, 18) Ka wajenge i kom Jehovah, ci en bikonyowa me loyo ki i ariya dok wabibedo tek pi cwiny maleng calo Samson ma onongo kome tek mada-ni.

19 Adada, Jehovah goyo laane i kom jo ma gicung matek i woro me ada. Ka waye lubo tela pa cwiny maleng, wabibedo ki niye matek. Tye bene me yomcwiny tutwal me nyamo jami mogo ma kicoyo i Ginacoya me leb Grik. Timo man binyutu kit ma cwiny pa Jehovah okonyo ki luticce me cencwari me acel, ma Pentekote 33 K.M. peya oromo ki dong ingeye. Lok man kibinyamone i pwony ma lubo man.

Pingo cuko cwinyi me ngeyo kit ma cwiny pa Lubanga otiyo kwede i kom . . .

• Moses?

• Bejalel?

• Yocwa?

• Gideon?

• Jeputa?

• Samson?

[Peny me Kwan]

[Boro buk i pot karatac 24]

Cwiny pa Lubanga twero weko wabedo tek calo Samson ma onongo kome tek mada-ni

[Cal ma tye i pot karatac 23]

Lunyodo, lanenwu mabeco bimiyo lutinowu gitiyo pi Jehovah