1, 2. Pingo pore me timo kica labongo dic?

 LOK pa Jehovah konyowa me niang kit ma en neno kwede bal ki dok gin ma en timo ka watimo bal. Lokke bene nyuto kit ma en tye atera kwede me timo kica. I pwony mukato-ni, waneno gin mumiyo Jehovah otimo kica bot Daudi gin ki Manace. Cwer cwinygi pi jami ma gutimo omiyo guye balgi kun giweko timgi maraco, dok bene gukwayo kica i ada. I yo ngeye, gin gubedo ki cwak pa Jehovah.

² Kong dong wanenu lok i kom timo kica i yo mukene. Itamo ni onongo ibiwinyo nining ka wati mo oto pi bal ma Manace otimo-ni? Onongo itamo ni itwero timo kica bot Manace? Magi gubedo lapeny ma pigi tego i kare-ni pien wakwo i lobo ma opong ki turo cik, tim gero, dok ngat man paro pire kene. Ento pingo Lakricitayo myero obed ki cwiny me timo kica? Dok ka in nyo ngat mo ma imaro odeno can nyo kitimo tim marac i kome, ngo ma twero konyi me dwoko akemo piny, kun itero lokke kit ma Jehovah mito ni iter kwede, dok itimo kica labongo dic?

3-5. (a) Lapor ango ma Yecu otiyo kwede me konyo jo ma tye ka winyo lokke me tam i kom timo kica? (b) Pwony ango ma wanongo ki i lapor ma tye i Matayo 18:21-35?

³ Pire tek ni myero watim kica labongo dic bot jo ma gitimo bal i komwa, man twero bedo Lukricitayo luwotwa nyo pe, dok man miyo wabedo ki kuc ki jo me pacowa, luremwa, jo mukene ki dong Jehovah. Ginacoya nyuto ni timo kica labongo dic obedo gin ma mitte bot Lakricitayo kadi bed ki cwero cwinye ma rom mene. Pi nyuto ni  man mitte mada, Yecu otiyo ki lapor i kom opii mo ma onongo tye ki banya.

⁴ Opii man onongo tye ki banya me wel cente ma culo latic lejaleja pi nino 60,000,000; ento laditte ongolo banya-ni woko ki i wiye. I ngeye, opii man ocito onongo opii lawote ma onongo tye ki centene ma culo latic lejaleja pi nino 100 keken. Labanyane-ni olego ni otimme kica kong okur manok, ento opii man ma kitimme kica pi banya ma welle dit-ti omiyo kibolo lawote i buc. Cwiny meno marac-ci owango i laditgi omiyo openyo ni: “Onongo in bene pe kica twero maki i kom latic lawoti-nu, kit macalo onongo kica omaka i komi-ni? Kiniga omako ladit twatwal oweko omiye bot askari lugwok mabuc, nio ka oculo banyane ducu.”​—Mat. 18:21-34.

⁵ Gin ango ma Yecu onongo mito ni kinge i lapor man? En owaco ni: “Wora ma tye i polo bene bitimowu kit meno, ka ce pe wutimo kica bot dano ki i cwinywu, dano acel acel ki ominne.” (Mat. 18:35) Lok pa Yecu-ni onongo nen ka maleng. Bal ma watimo i kwowa macalo jo ma gitye ki roc nyuto ni wape ki kero me bedo i rwom ma Jehovah mito. Ento, en timo kica pi bal labongo dic. Pi meno, ngati mo keken ma mito bedo larem Jehovah omyero otim kica pi bal pa luwote. Nyo kit ma Yecu owaco kwede i Pwonye me wi Got ni: “Ka wutimo kica bot dano pi balgi, ci Wonwu ma tye i polo bene bitimowu kica; ento ka pe wutimo kica bot dano pi balgi, ci Wonwu ma tye i polo bene pe bitimowu kica pi balwu.”​—Mat. 6:14, 15.

6. Pingo pol kare pe yot me timo kica?

⁶ Iromo waco ni ‘meno weng lok keken ento timone pe yot.’ Man timme pien i cawa mukene iwa wang pi bal ma kitimo i komwa. Ngat moni cwinye romo cwer ni kiketo roro i kome, kingolo lokke alenga, nyo winyo cwiny me culo kwor. Ki lok ada, jo mukene  giwinyo ni pe giromo timo kica i kom latim bal-li matwal. Ka iwinyo kit meno, itwero dongo cwiny me timo kica ma Jehovah mito nining?

7, 8. Ngo ma twero konyi me timo kica ka ngat mo owango cwinyi?

⁷ Kit ma wadok kwede i bal ma watamo atama nyo ma kitimo ada i komwa twero bedo lit adada. Nen kong gin ma latin awobi mo otimo, ma lubbe kikwan mo ma kitimo ma dok i kom akemo: “I nino mo . . . onongo akemo omaka, ci akato woko ki i ot kun akwonge pe me dwogo cen matwal. Ninone onongo obedo nino maber me kare kot, awoto alubo yo caro mo ma neno pinye mit adada, motmot neno piny ma oling mot-ti okweyo cwinya, dong i nge cawa mo adwogo cen ma aye balla.” Kit ma lapor-ri nyuto kwede, ka ibedo ma wi opye kun ineno gin mutimme-ni labongo akemo, man twero gengi pe me dok i yo marac ma miyo lacen ikoko ange.​—Jab. 4:4; Car. 14:29; Yak. 1:19, 20.

⁸ Ento ka akemo pud medde kono? Temme me niang tyen lok mumiyo cwinyi cwer. Mono tye ni pien kiteri i yo marac nyo ma dwoko rwommi piny? Nyo itamo ni ngat meno otimo akaka me wango cwinyi? Gin ma en otimo-ni mono rac ada? Ngiyo ki dok niang tyen lok mumiyo cwinyi cwer bimiyo ineno kit me dok i yo maber ma rwatte ki Ginacoya. (Kwan Carolok 15:28; 17:27.) Ka itamo pi gin mutimme-ni ento pe kit ma iwinyo kwede, ci ibitimo kica labongo dic. Kadi bed timone tek, Lok pa Lubanga konyi me ngiyo “tam mabecone ki maracone ma tye i i [in].​—Ibru 4:12.

9, 10. (a) Ngo ma iromo timone ka itamo ni kiwango cwinyi? (b) Bedo ki cwiny me timo kica twero loko kwoni nining?

⁹ Jami mapol ma timme i kwo gimiyo cwiny ngat moni wang. Me lapore, ket ni itye ka dwoyo mutokani, ci mutoka mo oloyo goyo megi. Ibitimo gin ango? Ludwo mutoka mukene gikeco ma gitugo lweny nyo daa i kom ludwo mutoka luwotgi. Macalo Lakricitayo, pe imito ni itim gin ma kit meno.

¹⁰ Ber ma laporre pe me ngiyo jami ma timme. I kine mogo gwok in bene koko tye i komi pi gin ma otimme-ni pienni gin mo odwoyo tammi. Oromo bedo ni mutoka pa ngat meno tye ki bal. Lapor man twero konyowa me dwoko akemo, turcwiny, nyo tam marac piny ka wabedo ki niango, wic ma twolo kun watimo kica labongo dic. Latitlok 7:9 waco ni, “pe myero iwek kiniga omaki oyotoyot, jo ma luming aye kano kiniga i cwinygi.” Pe iwek cwinyi owang. Tyen mapol, jami ma dano gitero ni kitimo akaka nongo pe obedo kumeno, ento nongo obedo macalo adwogi me bedo ki roc nyo niang manok. Temme me bedo ma tammi pe olenge ka kiwango cwinyi dok bed atera me timo kica pi mar. Man miyo ibibedo ki yomcwiny ka itimo kumeno.​—Kwan 1 Petero 4:8.

11. Kit ma dano gijolo kwede kwena maber-ri omyero owek wawiny nining macalo lutit kwena me Ker-ri?

¹¹ In itwero jukke keni nining ka ngat mo obedo ger i komi i ticwa me pwony? I kare ma Yecu ocwalo lutit kwena 70, en owaco botgi ni guwac ni kuc obed i ot moni ma gulimo-ni.  Yecu owaco ni: “Ka lamar kuc tye kenyo, kucwu bibedo i kome; ento ka pe, kucwu bidwogo botwu.” (Luka 10:1, 5, 6, Baibol pa Katoli.) Cwinywa bedo yom ka dano gijolo kwena maber ma watero botgi pien giromo nongo adwogi maber. I kine mukene pe kiromo jolowa ki kuc. Ento ngo ma myero watim? Yecu owacci kuc ma wamito ni obed i ot meno-ni myero odwog botwa. Omyero wawek dog ot acel acel ma nongo kuc tye i cwinywa, labongo paro pi kit ma dano giterowa kwede. Pe wabedo ki kuc ka cwinywa wang pienni kiterowa marac.

12. Ma lubbe ki lok pa Paulo i Jo Epeco 4:31, 32, ngo ma myero watim ka kiwango iwa?

¹² Yelle me bedo ki kuc i jami ducu ento pe i ticwa me pwony-nyi keken. Tye ni, timo kica bot jo mukene labongo dic pe tyen lokke ni icwako timgi marac-ci nyo icayo adwogi ma balgi kelo. Timo kica obedo jwayo akemo ma tye i cwinywa pi jami maraco ma kitimo kun wabedo ki kuc. Jo mukene giweko tim maraco pa jo mukene rwenyo yomcwinygi woko pien gibedo ka tamo pi kit ma kiterogi marac kwede. Pe iwek tam ma kit meno odor in. Nge ni pe itwero bedo ki yomcwiny ka ibedo ki akemo i cwinyi. Pi meno, tim kica!​—Kwan Jo Epeco 4:31, 32.

13. (a) Lakricitayo bako “miri mac” i wi lamonene nining? (b) Adwogi ango ma bino ka itero ngat ma oteri marac i yo maber?

¹³ I kine mogo itamo ni myero i kony ngat moni ma otimo bal i komi-ni me niang pwony me Baibul. Lakwena Paulo ocoyo ni: “‘Ka ce kec neko lakworri, miye kwon ocam; dok ka orwo pii neke, miye pii omati; pien ka itimo kumeno, ibibako miri mac i wiye.’ Pe wuwek gin marac olowu, ento wun aye myero wulo gin marac ki timo gin maber.” (Rom. 12:20, 21) Ka itero ngat moni i yo maber kadi bed en oteri marac, en cwinye romo lokke ci doko ngat maber. Iromo konye me pwonyo lok ada me Baibul ka inyuto niango, par ki dong kica i kom ngat meno. Tero ngat moni i yo maber miyo ngat meno bedo ki kare me tam i kom kiti maber-ri.​—1 Pet. 2:12; 3:16.

14. Kadi bed ni ngat moni oteri marac, pingo pe myero ibed ki akemo i cwinyi?

¹⁴ I kine mukene, tye jo mogo ma myero pe waribbe kwedgi. Man tye iye jo ma yam kong gubedo omege ki lumege ento gutimo bal dok pe gungut, ci kiryemogi woko ki i kacokke. Ka ngat ma kit meno ocwero cwinyi, romo bedo tek tutwal me timme kica kadi bed ni en ongut, pien awano ma en nongo oketo i cwinyi-ni tero kare me cang. I jami ma kit meno, iromo bedo ka penyo Jehovah wek okonyi me bedo ki cwiny me timo kica i kom latim bal ma ongut-ti. Man pire tek pien pe ibingeyo gin ma ngat moni tamo nyo winyo ki i cwinye. Ento Jehovah ngeyo. En ngiyo cwiny dano dok diyo cwinye i kom lutim bal. (Jab. 7:9; Car. 17:3) En aye omiyo Ginacoya waco ni: “Pe wucul wang gin marac ki gin marac i kom dano mo, ento wutam pi gin ducu ma dano ducu pwoyo ni ber. Ka ce twerre ki tung botwu, myero wubed ki kuc ki dano ducu. Luwota ma amaro, pe wucul kwor, ento wuwek kare ki kiniga pa Lubanga, pien yam gicoyo ni, ‘An aye ma abiculo kwor, abiculo wange lacen, man Rwot [Jehovah] ma owaco.’” (Rom. 12:17-19)  Mono rwatte pi in me ngolo kop i kom ngat mukene? Pe. (Mat. 7:1, 2) Ento bed ki gen ni Lubanga bingolo kop atir.

15. Ngo ma bikonyowa me dwoko akemowa piny ka ngat mo oterowa marac?

¹⁵ Ka iwinyo ni itye ka deno can pi gin mo ma kitimo marac i komi dok inongo ni timo kica tek tutwal ki latim bal moni ma ngut-ti, ci bedo ber me ngeyone ni latim bal-li bene tye ka deno can. En bene tye ka deno can pi adwogi me bal alaka. (Rom. 3:23) Kica mako Jehovah i kom dano ducu pi roc ma gitye kwede. Pi meno, pore me lega pi latim bal moni. Akemowa dok piny ka watye ka lega pi ngat mo ma oterwa marac. Yecu owaco ka maleng ni omyero pe wabed ka kudo akemo i kom jo ma gitimowa rac ni: “Wumar lukworwu, dok bene wuleg Lubanga pi jo ma keto ayelayela i komwu.”​—Mat. 5:44.

16, 17. Omyero itim ngo ka luelda gungolo ni latim bal moni ongut, dok pingo?

¹⁶ Ma lubbe ki miti pa Jehovah, kimiyo bot luelda tic me cobo bal ma i kacokke. Omege magi ngecgi nok ka iporo ki pa Lubanga, ento i te tela pa cwiny maleng, gin gitemme wek tam ma gimoko orwatte ki tira ma i Lok pa Lubanga. Pi meno, tam ma gimoko ma lubbe ki lok moni i nge lega bot Jehovah miyo gimoko tam ma lubbe ki miti pa Jehovah.​—Mat. 18:18.

¹⁷ Kany aye mitte ni myero wabed lugen. Tika ibitimo kica dok inyuto marri pi jo ma kingolo lokgi ni gungut? (2 Kor. 2:5-8) Man pe twero bedo yot, tutwalle ka ideno can pi bal moni-ni nyo itye wat pa ngat ma odeno can-ni. Ento, ka iketo genni i kom Jehovah kacel ki yo ma en cobo kwede ki lok i kacokke, ci ibitimo jami matir. Ka itimo meno, ci ada ibinyuto ni in itimo kica.​—Car. 3:5, 6.

18. Adwogi maber ango ma wanongo ka watimo kica?

¹⁸ Jo ma gukwano lok i kom two wic gingeyo maber adada adwogi ma bino pi bedo ki miti me timo kica. Timo kica dwoko piny akemo ma twero kelo two dok weko wabedo ki wat maber ki jo mukene. Por meno ki adwogi ma bino ka pe watimo kica​—komi pe bedo yot, ket pa wat, tam madwong, peko me lok ki dano. Mot ma dong pire tek loyo ma bino pi timo kica aye wat maber ki Wonwa me polo, Jehovah.​—Kwan Jo Kolocai 3:12-14.