1. Gin ango ma lutela dini pa Lukricitayo ata-ni gubedo ka timone i kare me lweny?

 TIKA obedo miti pa Lubanga ni Lukricitayo me ada gucit ka lweny ci gunek dano me rok mukene? Meno aye gin ma jo ma gilwonge ni gin Lukricitayo gubedo ka timone pi mwaki 100 mukato angec. Padi pa Katoli gigoyo laa i kom lumony kacel ki jami lwenygi ka gicito ka lweny i kom Katoli me lobo mukene. Lutela dini me Purutanti bene gubedo ka timo gin acel-li. Lweny me II me Wi Lobo tye labol maber adada ma lubbe ki nek mutimme.

2, 3. Gin ango ma Lucaden pa Jehovah gutimo i kare me Lweny me II me Wi Lobo ki dok ingeye, pingo gutimo man?

² Gin ango ma Lucaden pa Jehovah gutimo i kare me lweny meno? Gin ma obedo ka timme nyuto atir ni gin gubedo ma pe gicwako tung ka mo keken. Gin ango ma oweko gutimo man? Pien onongo gitye ka lubo lanen kacel ki pwony pa Yecu. En owaco ni: “Pi man dano ducu bingeyo ni wun lupwonnyena, ka mer tye i kinwu.” (Jon 13:35) Gin bene guketo cwinygi i lok ma lakwena Paulo ocoyo bot Lukricitayo me Korint.​—Kwan 2 Jo Korint 10:3, 4.

³ Pi meno, Lukricitayo me ada ma guweko Baibul otiro cwiny ma ngoligi kop-pi, pe gipwonyo nyo gidonyo i lweny.  Macalo adwogi me cungogi matek, kiuno Lucaden alip ki alip mapol ma i kine tye iye jo matino kacel ki jo muteggi, mon kacel ki co. Lucaden mapol gudeno can i buc ka ma kiminigi tic matek me atima. I kare me loc pa Hitler i lobo Germany, kineko omegiwa kacel ki lumegiwa. Kadi bed kiunogi magwar adada i lobo Ulaya, man pe ogengogi medde ki tito lok me kwena maber me Ker pa Jehovah. Gutimo man wa​—i te okono ka ma gungweco iye, i mabuc, nyo ka ma kitoro iye jo mapol ma kimakogi ma miyo kwogi bedo tek adada. * Lacen, Lucaden pe gudonyo i lweny me jwayo kaka mo acel ma ginok i lobo Rwanda i 1994. Gin bene pe gudonyo i lweny ma pud otimme cokcok-ki i kupiny me Ulaya i kare ma lobo Yugoslavia opokke woko.

4. Kit ma Lucaden pa Jehovah gubedo ma pe gicwako tung ka mo keken-ni ogudo jo mukene nining?

⁴ Kit ma Lucaden pa Jehovah gubedo ma pe gicwako tung ka mo keken-ni oweko jo mapol i twok lobo lung giye ni Lucaden aye gitye ki mar me ada pi Lubanga ki luwotgi. Man nyuto ni gin aye Lukricitayo me ada. Ento, tye bene jami mukene ma lubbe ki worowa ma oweko dano mapol dong gumoko ni Lucaden pa Jehovah aye Lukricitayo me ada.

5. Alokaloka ango ma lupwonnye pa Yecu onongo myero gujol?

⁵ I kare ma ocako ticce me pwony, Yecu onyuto kit ma pire tek kwede me tito kwena maber me Ker pa Lubanga. En oyero lupwonnyene 12 wek gunywak i cako te yub me tito kwena ma onongo bikwako twok lobo lung; lacen en opwonyo lupwonnyene gin 70. (Luka 6:13; 10:1) En opwonyogi wek guter kwena maber-ri bot jo mukene kun gicako ki Lujudaya. Lacen, obedo me ur mada ni lupwonnye pa Yecu onongo dok gubicako tito kwena maber-ri bot lurok ma pe kilirogi. Man pud dong obedo alokaloka madit ya bot lupwonnye ma gin Lujudaya!​—Tic 1:8.

6. Gin ango ma oweko Petero oniang ni Jehovah pe poko kin dano?

⁶ Kiwaco bot lakwena Petero ni ocit i ot pa Kornelio, Larok ma pe kiliro. Man okonyo Petero me niang ni Lubanga pe poko kin dano. Kornelio kacel ki jo me ode ducu gunongo batija. Jo me rok ducu onongo gitye ka doko Lukricitayo kun giwinyo dok gijolo lok me ada. (Tic 10:9-48) I kare meno, lobo lung odoko wang tic manyen me tito kwena.

7, 8. Gin ango ma dul pa Jehovah tye ka timone i kareni? (Nen cal ma tye i pot karatac 7.)

⁷ I karewa-ni bene, jo ma gitelo dul pa Jehovah gitiyo ki mit kom i teno kor tic me tito ki dok pwonyo lok me kwena maber-ri i twok lobo lung. Pi meno, Lucaden ma romo milion aboro kulu gitye ka tute ki tekgi me tito kwena maber-ri ki mit kom i leb makato 600 kulu dok pud kibimedde ki titone i leb mukene. Lucaden pa Jehovah kingeyogi maber adada pi ticgi me tito kwena i ot ki ot ki bene i teng gudu kun gitiyo ki lalor bukke kacel ki meja ma kiketo cok ki ka ma dano mapol wok ki iye.

⁸ Dong kityeko pwonyo lugony leb makato 2,900 kulu i kit me gonyo Baibul kacel ki bukkewa. Gin gigonyo wa  leb ma dano manok keken aye giloko. Me lapore, jo Catalan milion mapol ma gibedo i lobo Spain giloko leb Catalan nino ducu. Ma cokcok-ki, dano mapol dok gucako loko leb Catalan i cula nam me Andorra, Alicante, Balearic ki dong i boma me Valencia kadi bedi ni apokapoka tye i kit ma giloko kwede leb man. Lucaden pa Jehovah dong gitye ka goyo bukke ma jenge i Baibul i leb Catalan, ki bene kitye ka doro cokke i leb ma gudu cwinygi.

9, 10. Labol mene ma nyuto ni dul pa Lubanga mito ni dano ducu gupwony lok me ada?

⁹ Tic me gonyo leb ki pwonyo dano tye ka timme i twok lobo ducu. Mexico obedo lobo ma kiloko iye leb Spanish ento tye bene ki jo mapol ma giloko leb mukene mapat. Leb Maya tye i kin leb ma jo magi giloko. Jang gang kal me Mexico ocwalo lugony leb me Maya me tic ka ma gitwero loko dok giwinyo lebgi nino ducu. Labol mukene aye leb Nepali, ma tye i kin leb ma kilokogi i lobo Nepal, ma tye ki wel dano makato milion 29 kulu. Leb mogo ma romo 120 kulu kilokogi i lobo man, ento dano makato milion 10 giloko leb Nepali macalo leb pengi dok jo mukene mapol gitiyo kwede kadi bed ni pe obedo leb pengi. Bukkewa bene kitye ka goyone i leb man.

¹⁰ Tic matek ma lugony leb gitye ka timone-ni nyuto ni dul pa Jehovah tero tic me tito kwena i twok lobo ducu calo gin ma pire tek adada. Trak, brocuwa ki dong magajin milion ki milion mapol ata kipokogi i wi lobo lung labongo cul mo keken. Bukke magi ducu Lucaden pa Jehovah onongo dong guculo pire ki mot ma gimiyo labongo dic kun gilubo lok pa Yecu ni: “Wun wugamo nono labongo cul mo, wumi bene nono labongo cul.”​—Mat. 10:8.

11, 12. Tic me tito kwena ma Lucaden pa Jehovah gitye ka timone i twok lobo ducu-ni oweko jo mukene giye gin ango?

¹¹ Macalo Lukricitayo ma gudyere me tito kwena ki pwonyo dano, Lucaden pa Jehovah gipe ki akalakala mo keken ni dong ginongo lok me ada, ki dok bene gijalo jami mapol wek ginywak i tito kwena bot dano me rok kacel ki kaki mapat pat. Jo mapol gudwoko rwom me kwogi lapiny, gupwonyo leb mukene, ki bene guloko kwogi wek  orwatte ki tekwaro mukene wek ginywak i tic man ma pire tek-ki. Tic man me tito kwena ma kwako wi lobo ducu-ni tye i kin jami ma moko ka maleng ni Lucaden pa Jehovah aye lulub kor Kricito Yecu kikome.

¹² Lucaden pa Jehovah gitimo jami magi weng pien giye ki cwinygi ducu ni dong ginongo lok me ada. Ento, ngo mukene ma oweko dano milion mapol giye ni Lucaden pa Jehovah gunongo lok me ada?​—Kwan Jo Roma 14:17, 18.

13. Lucaden pa Jehovah gitimo gin ango wek dulgi obed leng?

¹³ Waromo nongo adwogi maber ki i lok pa Lukricitayo mogo ma lugen i kareni, ma giye ki cwinygi ducu ni dong ginongo lok me ada. Omego mo acel ma dong otiyo pi Jehovah pi kare malac owaco ni, “Kitute matek me gwoko lengo i dul pa Jehovah labongo paro pi nga ma myero kimiye tira nyo pwod.” Ento jo pa Jehovah gigwoko lengo man nining? Gin gilubo cik ma tye i Lok pa Lubanga dok gilubo lanen ma Yecu kacel lupwonnyene guweko. Pi meno, i karewa-ni kiryemo jo manok keken ki i kacokke pien nongo gukwero lubo cik pa Lubanga. Ento pol pa Lucaden pa Jehovah​—ma i kine tye iye jo mogo ma onongo kwogi pe rwatte ki cik pa Lubanga ento lacen gulokke​—pud gitye ka medde ki kwo i yo matir kun ginyuto lanen maber.​—Kwan 1 Jo Korint 6:9-11.

14. Jo mapol ma kiryemogi ki i kacokke gutimo gin ango, dok adwogine obedo ningo?

¹⁴ Ento jo ma kiryemogi ki i kacokke kono? Tye me yomcwiny ni jo alip ki alip gungut i kom balgi ci kidwokogi i kacokke. (Kwan 2 Jo Korint 2:6-8.) Lubo rwom me kwo ma i Baibul ogwoko kacokke tye maleng dok man miyo dano gibedo ki gen. Dano mapol dong gutyeko moko ni Lucaden pa Jehovah aye dini me ada pien gilubo cik pa Lubanga i kwogi ento dini mukene-ni gikwo kit ma gimito kwede.

15. Gin ango ma oweko omego mo acel oye ni dong enongo lok me ada?

¹⁵ Pingo jo ma dong gubedo Lucaden pi mwaki mapol giye ni ginongo lok me ada? Omego mo ma mwakane tye 54 owacci: “Nicakke i kare ma atye mwaka apar ki wiye, niyena onongo cung i kom jami adek ma pigi tego: (1) ni Lubanga tye; (2) ni en aye mumiyo kicoyo Baibul; ki dong (3) ni en tye ka tic ki Lucaden pa Jehovah i kareni kun bene minigi mot. Pi mwaki mapol dong, abedo ka kwedo lok adek magi ma pigi tego-ni kun apenye kekena ka gitye lok ada. Kwed man oweko niyena obedo ka dongo mwaka ki mwaka kun miyo amoko labongo akalakala mo keken ni watye ki lok me ada.”

16. Gin ango ma lubbe ki lok me ada ma oyomo cwiny laminwa mo?

 ¹⁶ Lamego mo munyomme ma tiyo i gang kalwa madit ma tye i New York i lobo Amerika oloko i kom dul pa Jehovah ni: “Man aye dul ma tye ka tito ni Lubanga nyinge Jehovah. Man rwatte pien nying Lubanga nonge i Baibul tyen ma romo 7,000 kulu! Anongo cuko cwiny madit adada ki i 2 Tekwaro 16:9 ma wacci: ‘Wang Rwot [Jehovah] neno lobo ducu, me nyuto tekke bot jo ma gibedo ki lengic i kome.’” En omedde ni: “Lok me ada okonya me tic pi Jehovah ki cwinya ducu wek en onyut tekke bota. Watta ki Jehovah pire tek adada bota. Dok bene amiyo pwoc bot Yecu me mina ngec matut madok i kom Lubanga.”

17. Laco mo ma onongo pe ye ni Lubanga tye dong omoko gin ango, dok pingo?

¹⁷ Laco mo ma onongo pe ye ni Lubanga tye owaco ni: “Ginacweya omiyo amoko atir ni Lubanga kara mito ni dano gunong mit pa kwo ki dok ni en pe biye ni gumedde ki deno can pi naka. Ki bene, kadi bed kit dano tye ka doko rac medde ameda, ento niye, arima, ki dong mar pa jo pa Jehovah tye ka medde ki dongo. Cwiny pa Jehovah keken aye twero timo tango man.”​—Kwan 1 Petero 4:1-4.

18. Pingo omegiwa aryo giye ni dong ginongo lok me ada? In kono iwinyo nining?

¹⁸ Ngat mukene ma bene otiyo pi Jehovah pi kare malac owacci: “Abedo ka kwano Baibul pi mwaki mapol dok man okonya me niang ni Lucaden guyelle matek me lubo lanen pa Lukricitayo me cencwari me acel. An kikoma dong aneno note ma Lucaden pa Jehovah gitye kwede i kare ma abedo ka longe i twok lobo lung. Lok ada me Baibul okela yengo ki yomcwiny.” I kare ma kipenyo omego mo ma mwakane tye 60 ki wiye gin mumiyo en ye ni dong enongo lok me ada, en omiyo lagamme ma cung i kom Yecu Kricito, kun tito ni: “Wan dong wakwano ki diro lok i kom kwo kacel ki tic me pwony pa Yecu dok man oweko watye ki pwoc madit i kom lanen ma en oweko. Watyeko timo alokaloka i kit me kwowa wek wabed ki kare me nyikke cok ki Lubanga kun wawok ki bot Kricito Yecu. Watero ginkok pa Kricito macalo yo acel keken ma watwero nongo kwede larre. Wangeyo bene ni kicere woko ki i lyel. Watye ki caden ma moko ni gin man otimme ada.”​—Kwan 1 Jo Korint 15:3-8.

19, 20. (a) Tic ango ma Paulo otito pire bot kacokke me Roma? (b) Mot ango watye kwede macalo Lukricitayo?

¹⁹ Macalo Lukricitayo ma gimaro luwotgi, pe waromo ling alinga ki lok ada ma wapwonyo-ni. Paulo onyamo lok ki omegine ma gitye i kacokke me Roma: “Ka ituco ki dogi ni, ‘Kricito aye Rwot,’ ma kun iye bene ki i cwinyi ni Lubanga yam ocere woko ki i kin jo muto, ci ibilarre. Pien dano ye ki cwinye, en aye miyo gikwane ni kite atir, ka dok tuco ki doge, ka dong miyo Lubanga lare.”​—Rom. 10:9, 10.

²⁰ Macalo Lucaden ma gudyere bot Jehovah, wape ki akalakala mo keken ni dong wanongo lok ada ki dok bene wangeyo ni watye ki mot me tito kwena maber me Ker pa Lubanga. Ka wamedde ki tito kwena, pe myero wapwony dano lok ma tye i Baibul keken ento bene myero wanyutigi i kit ma wakwo kwede ni dong wanongo lok me ada.