1, 2. (a) Waromo nongo larre nining? (b) Gin ango ma twero konyowa wek wamedde ki wotwa me nongo larre?

 KA WADOKO lupwonnye pa Kricito, man bedo calo iwacci wacako wot i yo. Wot meno twero weko wanongo mot me kwo i polo nyo i lobo kany. Yecu owaco ni: “Ngat ma biciro nio wa i agikki [agikki me kwone nyo agikki me lobo pa catan-ni] bilarre.” (Mat. 24:13) Ada, wabinongo larre ka ce wabedo lugen bot Lubanga. Ento, ka watye ka wot, omyero wagwokke wek tamwa pe ongak woko nyo warweny. (1 Jon 2:15-17) Wan watwero medde ki wotwa nining?

² Yecu owekkiwa lanen ma pud dong ber loyo. Lok i kom Yecu kicoyo i Baibul. Ka wakwano lok kome, ci wabiniang kite. Man weko waromo marre ki dok bedo ki niye i kome. (Kwan 1 Petero 1:8, 9.) Wi myero opo ni lakwena Petero owaco ni Yecu oweko lanen maber botwa wek walub kore. (1 Pet. 2:21) Ka walubo lanen pa Yecu, ci wabidiyo cwinywa nio i agikki. * I pwony mukato-ni, wanyamo kit ma waromo bedo  kwede jo mamwol dok lukica calo Yecu. Kong dok wanenu kit ma waromo bedo kwede jo ma cwinygi tek dok ginyuto niango calo Yecu.

3. Tekcwiny obedo gin ango, dok wabedo kwede nining?

³ Tekcwiny obedo kit ma twero konyowa me cung matek i kare me peko. Ka ngat moni cwinye tek, man te lokke ni en “diyo cwinye i kare me peko,” “timo gin matir labongo lworo,” dok “deno can kun nongo gwoko niyene.” Tekcwiny woto kacel ki lworo, gen, ki dong mar. Man twere nining? Lworo Lubanga miniwa tekcwiny me lweny ki lworo jo mukene. (1 Cam. 11:7; Car. 29:25) Gen me ada konyowa me keto cwinywa i kom kwo me anyim ento pe i kom atematema ma watye ka wok iye. (Jab. 27:14) Mar weko wabedo ki tekcwiny kadi bed ni waketo kwowa ka mading. (Jon 15:13) Wabedo ki tekcwiny ka wageno Lubanga dok walubo kor Wode.​—Jab. 28:7.

4. Yecu onyuto tekcwiny nining i kare ma en onongo tye i ot pa Lubanga kun ‘obedo i kin lupwonye’? (Nen cal ma tye i pot karatac 12.)

⁴ Kadi bed ni Yecu onongo tye ki mwaka 12 keken, ento en ocung matek pi gin matir. Nen kong gin mutimme i kare ma Yecu onongo tye i ‘i ot pa Lubanga kun obedo i kin lupwonye.’ (Kwan Luka 2:41-47.) Lupwonye magi onongo gitye ki ngec matut i kom Cik pa Moses ki bene i kom cik me tekwaro ma gin aye guketo ma oweko lubo cik pa Lubanga tek. Ento lworo pe oweko Yecu oling alinga; ento en obedo ka “penyogi.” Ki lok ada, en pe obedo ka penyo peny mogo ma lutino gipenyo. Ma ka meno, en obedo ka penyo lapeny ma golo tamgi dok weko lupwonye magi giketo cwinygi kun gitamo matut. Lupwonye magi pe gumako lok i kom Yecu kadi bed ni gubedo ka penye ki lapeny ma dwalo tyene. Ki lok ada, dano ducu ma onongo gitye ka winyo lokke​—kadi wa lupwonye​—“guuro niangnge, ki kit ma en dok kwede i peny” kun miyo lagam ma cwako lok ada ma tye i Lok pa Lubanga!

5. I yo macalo mene ma Yecu onyuto kwede tekcwiny i ticce me pwony?

⁵ Yecu onyuto tekcwiny i yo mapatpat i kare ma tye i ticce me pwony. En otito ki tekcwiny bot lwak ni lutela dini gitye ka bwologi kun gipwonyogi ki pwony goba. (Mat. 23:13-36) En bene pe oye ni jami maraco me lobo-ni gudwo tamme. (Jon 16:33) En omedde ki tito kwena kadi bed lumonene gubedo ka keto lyeto i kome. (Jon 5:15-18; 7:14) Tyen aryo kulu, en olonyo ot pa Lubanga kun ryemo ki tekcwiny jo ducu ma onongo gitye ka balo woro me ada.​—Mat. 21:12, 13; Jon 2:14-17.

6. Yecu onyuto tekcwiny nining i nino me agikki ma en okwo kwede i lobo?

⁶ Niyewa jing ka watamo i kom kit ma Yecu onyuto kwede tekcwiny i kare ma en tye ka deno can. Nen kong tekcwiny ma en onyuto i nino me agikki ma en okwo kwede i lobo. Yecu onongo ngeyo gin ma bitimme ka Juda oketo lok roro [erupe] i kome. Ento, i kare ma gitye i cam me Kato, Yecu owaco bot Juda ni: “Gin ma imito timo, tim oyot.” (Jon 13:21-27) I poto me Gececemane, Yecu onyutte labongo lworo bot lumony ma gubino ka make. Kadi bed ni kwone onongo tye ka mading, en ogwoko lupwonnyene. (Jon 18:1-8) I kare ma kipenye i Lukiko Madit pa Lujudaya, Yecu  owaco ki tekcwiny ni ebedo Kricito ki dok Wod pa Lubanga, kadi bed onongo ngeyo ni lalamdog madit obedo ka yenyo yo wek kineke. (Mar. 14:60-65) Yecu ocung matek kun gwoko gennene nio wa i to i kom yat. I kare ma dong cok to, en odange matek ni: “Dong otum.”​—Jon 19:28-30.

7. Wun jo matino, wuwinyo nining ka kilwongowu ki nying Jehovah, dok wutwero nyuto tekcwiny nining?

⁷ Wan waromo nyuto tekcwiny nining calo Yecu? I cukul. Jo matino, wunyuto tekcwiny ka wunyutte ni wun Lucaden pa Jehovah kadi bed ni man romo weko lutino kwan luwotwu nyo jo mukene ginywarowu. Man nyuto ni itye ki awaka madit pien kilwongi ki nying Jehovah. (Kwan Jabuli 86:12.) I kine mukene kiromo diyi ni myero iye ni kwo ocakke pire kene. Ento, in itye ki tyen lok matir mumiyo iye gin ma Baibul pwonyo ma lubbe ki cwec. Iromo tic ki brocuwa me The Origin of Life​—Five Questions Worth Asking me miyo lagam mucwiny bot jo ma gimito ngeyo ‘gen ma itye kwede.’ (1 Pet. 3:15) Man miyo ibedo ki yomcwiny pien nongo ingeyo ni icung matek pi ada ma tye i Baibul.

8. Pingo omyero watit kwena ki tekcwiny?

⁸ I ticwa me pwony. Macalo Lukricitayo, mitte ni wamedde ki ‘lok pi Jehovah ki tekcwiny labongo lworo.’ (Tic 14:3) Pingo omyero watit kwena ki tekcwiny? Mukwongo, kwena ma watito-ni tye lok ada pien jenge i kom Baibul. (Jon 17:17) Me aryo, waye ni “wan lutic kacel ki Lubanga” dok bene cwiny mere maleng tye ka konyowa. (1 Kor. 3:9; Tic 4:31) Me adek, wangeyo ni ka watito kwena ki mit kom, ci nongo watye ka nyuto ni wadyere bot Jehovah dok bene wamaro luwotwa. (Mat. 22:37-39) Wabimedde ameda ki tito kwena pien cwinywa tek. Ki tung cel bene, wan wamoko tamwa me yaro ka maleng pwony goba me dini ma umo tam pa dano wek pe gunge lok ada. (2 Kor. 4:4) Dok bene wabidiyo cwinywa i tito kwena maber-ri kadi bed kidagwa, kingalowa, nyo kiunuwa.​—1 Tec. 2:1, 2.

9. Wan watwero nyuto tekcwiny nining ka watye i peko?

⁹ Ka watye i peko. Ka wageno Lubanga, man miyo wabedo ki niye kacel ki tekcwiny me ciro pekki mapat pat. Cwinywa cwer ka ngat ma wamaro oto ento pud wamedde ki bedo ki gen. Wek wanong kero, wan wayenyo ki bot “Lubanga ma kweyo cwiny dano ducu.” (2 Kor. 1:3, 4; 1 Tec. 4:13) Wawinyo arem ka ce komwa lit nyo wawanne adada, ento man pe weko waturo gennewa. Pe waye kit yo mo keken me cango two ma pe rwatte ki cik ma igi lac me Baibul. (Tic 15:28, 29) Ka cwinywa otur, ci “cwinywa ngolo kop loyowa,” ento pien wageno Lubanga ma “tye cok ki jo ma cwinygi cwer,” man miyo pe wailo cingwa. *​—1 Jon 3:19, 20; Jab. 34:18, Baibol pa Katoli.

10. Niango obedo gin ango, dok Lakricitayo ma niang loko dok timo jami i yo ma nining?

¹⁰ Niango obedo kero me poko kin gin matir ki marac ka dong i ngeye iyero me timo gin matir. (Ibru 5:14) Lakricitayo  ma niang moko tam ma weko watte ki Lubanga jing doko matek. En loko dok timo jami i yo ma yomo cwiny Lubanga. Ngat ma kit meno loko lok ma konyo jo mukene ma ka cwero cwinygi. (Car. 11:12, 13) En “kiniga pe mako oyot.” (Car. 14:29) En “kwo [i yo] ma atir,” ma man te lokke ni en moko tam maber pi kare me kwone ducu. (Car. 15:21) Wan wacako bedo jo ma niang nining? Omyero wakwan Lok pa Lubanga dok waket jami ma wapwonyo i tic. (Car. 2:1-5, 10, 11) Wanongo adwogi maber ka wakwano lok i kom Yecu, laco ma onongo pud dong niang loyo i kare ma okwo i lobo.

11. Yecu onyuto niango i lokke nining?

¹¹ Yecu onyuto niango i lokke kacel ki jami ducu ma en otimo. I lokke. En onyuto niango i kare ma tye ka tito kwena maber-ri kun yero “lok me kica” ma omiyo lwak guuro kit ma en pwonyo kwede. (Luka 4:22; Mat. 7:28) En onongo pol kare weko Lok pa Lubanga aye loko​—onongo kwano nyo waco tyeng moni ki wiye wek dano guniang lok ma pire tek. (Mat. 4:4, 7, 10; 12:1-5; Luka 4:16-21) Yecu onongo gonyo te Ginacoya i yo ma gudo cwiny jo ma winyo lokke. I nge cerre, en obedo ka lok ki lupwonnyene aryo i kare ma gitye ka cito i Emau kun ‘gonyo botgi lok ducu ma i ginacoya ma mako kome.’ Lacen, lupwonnyene guwaco ni: “Cwinywa nakanen pe obedo ka pukke, i kare ma en tye ka  . . yabbiwa ginacoya?”​—Luka 24:27, 32.

12, 13. Lanen macalo mene ma nyuto ni kiniga onongo pe mako Yecu oyot dok pe lagingi?

¹² En ojukke kene dok pe obedo lagingi. Niango okonyo Yecu me jukke kene ma oweko ‘kiniga pe omake oyot.’ (Car. 16:32) En onongo ‘mwol bene i cwinye.’ (Mat. 11:29) En kare ducu onongo diyo cwinye i kom lupwonnyene kadi bed pe gutimo gin matir. (Mar. 14:34-38; Luka 22:24-27) En obedo ma cwinye opye mot i kare ma kibedo ka une.​—1 Pet. 2:23.

¹³ Niango bene okonyo Yecu pe me bedo ngat ma lagingi. En oniang tyen lok mumiyo kimiyo Cik pa Moses dok man ogudo kit ma en onongo tero kwede dano. Me labolle, nen kong gin ma kicoyo i Marako 5:25-34. (Kwan.) Dako mo ma onongo remo obedo ka cwer ki i kome oride ki i kin lwak, ci ogudo bongo pa Yecu ma oweko twone ocang cutcut. Ma lubbe ki Cik pa Moses, dako-ni onongo pe leng, pi meno en onongo pe myero ogud ngat mo keken. (Levi 15:25-27) Ento Yecu pe oda i wi dako man pi gudo bongone pien oniang ni “lok ma pigi tego me cik” kwako “timo kica ki bedo jo ma tye ki niye.” (Mat. 23:23) Ma ka meno, en oloko ki kica kun waco ni: “Nyara, niyeni ocangi; wot ki kuc, twoni dong otyeko cang matwal.” Man pud dong tye lanen maber adada ma miyo wangeyo kit ma niango okonyo kwede Yecu me nyuto cwiny me kica!

14. Gin ango ma Yecu oyero me timone, dok en oketo cwinye iye nining?

¹⁴ I yo me kwone. Yecu onyuto niango i yero gin ma myero etim ki kwone dok omoko iye liking. En odyero kwone ducu i tito kwena maber-ri. (Luka 4:43) Yecu bene omoko tam ma okonye me keto cwinye i tic man ki dok me tyekone maber. En okwo kwo ma rwomme lapiny wek ecwal cawa kacel ki kero muromo i ticce me pwony. (Luka 9:58) En oniang ni myero epwony jo mukene wek gumedde ki tic man ka eto. (Luka  10:1-12; Jon 14:12) En ocikke bot lulub kore ni ebikonyogi ki tic man “nio i agikki piny.”​—Mat. 28:19, 20.

15. Wan waromo nyuto niango i lokwa nining?

¹⁵ Nen kong yo mukene ma waromo lubo kwede lanen pa Yecu. I lokwa. Ka watye ka boko lok ki luye luwotwa, omyero walok lok ma cuko cwinygi ento pe ma weko cwinygi tur. (Ep. 4:29) Ka watye ka tito pi Ker pa Lubanga bot jo mukene, lokwa myero obed ma “kado” oromo maber. (Kol. 4:6) Omyero watemme me niang peko kacel ki miti pa rwod ot wek wayer lok ma rwatte. Wiwa myero opo ni ka waloko ki dano i yo me kica, man twero miyo giwinyo lokwa dok kwenawa bigudo cwinygi. Medo i kom meno, ka watye ka tito pi niyewa, omyero wawek Baibul aye oloki. Pi meno, omyero wakwan ki i Baibul ka twere pien tye ki twero. Wangeyo ni lok ma i Baibul tye ki teko makato lok mo keken ma wawaco.​—Ibru 4:12.

16, 17. (a) Wanyuto nining ni kiniga pe makowa oyot dok pe wabedo lugingi? (b) Wan waromo keto cwinywa i ticwa me pwony nining?

¹⁶ Wajukke kenwa dok pe wabed lugingi. Niango konyowa me jukke kenwa wek ‘wadi kinigawa.’ (Yak. 1:19) Ka jo mukene gucwero cwinywa, omyero waniang gin mumiyo guloko kumeno nyo gutimo gin moni. Niango ma kit meno kweyo kiniga dok konyowa me ‘cayo bal ma ngat mo otimo i komwa.’ (Car. 19:11) Nyuto niango bene konyowa wek pe wabed lugingi tutwal. Pi meno, omyero water omegiwa ki lumegiwa macalo jo ma gitye ki roc, kun wiwa po ni twero bedo ni gitye ka rwatte ki pekki mogo ma pe waniang i komgi. Omyero wabed atera me winyo lokgi dok ka twere wajol tamgi.​—Pil. 4:5.

¹⁷ I yo me kwowa. Macalo lulub kor Yecu, wan waniang ni mot ma pud dong pire tek loyo ma watye kwede aye obedo tito kwena maber-ri. Wamito ni wamok tam ma bimiyo waketo cwinywa i ticwa me pwony. Watute me keto Jehovah bedo mukwongo i kwowa kun wakwo kwo ma rwomme lapiny wek wati ki cawa kacel ki kerowa me tito kwena maber-ri ma peya agikki piny oo.​—Mat. 6:33; 24:14.

18. Wan watwero keto cwinywa me wot i yo me larre nining, dok gin ango ma imoko tammi me timone?

¹⁸ Pud dong oyomo cwinywa adada me pwonyo lok i kom kit mogo mabeco ma Yecu onyutogi! Tam kong adwogi mabeco ma wanongo ka wakwano lok i kom kite mukene kun walubo lanenne. Pi meno, wamoku tamwa me lubo kore. Ka watimo kumeno, ci wabiketo cwinywa me wot i yo me larre dok wabinyikke cok bot Jehovah, Ngat ma Yecu olubo lanenne maber adada-ni.