1-3. (a) Mɛni Kristofohi peeɔ kɛ tsɔɔ kaa a bua jɔɔ asafo mi kpehi a yami he? (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.) (b) Mɛni he wa ma susu ngɛ munyu nɛ ɔ mi?

BENƐ Corinna ye jeha 17 ɔ, a wo e yayo tsu ngɛ tsu womi he ko ngɛ tsitsaa. Pee se ɔ, a nu Corinna hu kɛ ho tsitsaa Siberia ya. A ha nɛ e ya hyɛ nɔ ko tohi a nɔ, nɛ nɔ ɔ kɛ lɛ hi si kaa nyɔguɛ. Be komɛ ɔ, ke fĩɛ ngɛ yee wawɛɛ po ɔ, a haa nɛ e ya tsuɔ ní ngɛ kpo nɔ be mi nɛ e wui tade nɛ a kɛ daa fiɛ nya. Ngɛ enɛ ɔ tsuo se ɔ, Corinna kɛ nyɛmiyo kpa ko mwɔ a yi mi kpɔ kaa a maa je to ɔmɛ a he kɛ ya asafo mi kpe ko.

² Corinna de ke: “Wa je to ɔmɛ a he gbɔkuɛ nya si nɛ wa nyɛɛ si tomi 15 kɛ ya tlee tesia. Tlee ɔ hia nyɔ mi ngmlɛ enyɔ, nɛ wa hi tlee ɔ mi ngmlɛfia ekpa. Benɛ wa kple si ɔ, wa nyɛɛ si tomi ekpa kɛ ya he nɛ a peeɔ asafo mi kpe ɔ ngɛ ɔ.” Corinna bua jɔ kaa e nyɛ nɛ e ya asafo mi kpe ɔ. E de ke: “Ngɛ asafo mi kpe ɔ sisi ɔ, wa kase Hwɔɔmi Mɔ ɔ, nɛ wa la Matsɛ Yemi lahi. Jamɛ a asafo mi kpe ɔ nɛ wa ya a wo wɔ he wami, nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ hu mi wa.” Ligbi etɛ se ɔ, nyɛmiyi enyɔ nɛ ɔmɛ kpale kɛ ho to ɔmɛ a he ya, se nɔ nɛ a ngɛ to ɔmɛ a  nɔ hyɛe ha a li kaa a je to ɔmɛ a he kɛ ho he ko ya.

³ Be tsuaa be ɔ, Yehowa we bi suɔ kaa a maa kpe. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Kristofohi nɛ a hi si ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ suɔ kaa a maa kpe kɛ ja Yehowa nɛ a kase e he ní. (Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 2:42) Wa he ye kaa mo hu o suɔ kaa o maa ya asafo mi kpehi. Se kaa bɔ nɛ e ji ngɛ nyɛmimɛ komɛ a blɔ fa mi ɔ, eko ɔ, mo hu e yeɔ ha mo kaa o maa ya asafo mi kpehi daa. Eko ɔ, e biɔ nɛ o kɛ ngmlɛfia fuu nɛ tsu ní, aloo eko ɔ, níhi fuu ngɛ o kuɛ nɔ nɛ e sa kaa o tsu a he ní, aloo be fɛɛ be ɔ, o nuɔ he kaa pɔ tɔ o he. Ke jã a, lɛɛ mɛni maa ye bua wɔ konɛ waa bɔ mɔde nɛ waa ya asafo mi kpehi? ^[1] (Hyɛ nyagbe ningma.) Mɛni blɔ nɔ wa ma nyɛ maa gu kɛ wo wa Baiblo kaseli kɛ ni kpahi he wami konɛ a ba asafo mi kpehi daa? Ngɛ munyu nɛ ɔ nɛ wa ngɛ kasee ɔ mi ɔ, wa maa na nɔ́ he je nɛ (1) asafo mi kpehi nɛ wa yaa a yeɔ bua wɔ, (2) bɔ nɛ asafo mi kpehi nɛ wa yaa a yeɔ bua ni kpahi ha, kɛ (3) bɔ nɛ lɔ ɔ saa Yehowa hɛ mi ha. ^[2]​—Hyɛ nyagbe ningma.

4. Mɛni blɔ nɔ asafo mi kpehi guɔ kɛ yeɔ bua wɔ nɛ wa kaseɔ Yehowa he ní?

⁴ Wa kaseɔ ní ngɛ asafo mi kpehi a sisi. Asafo mi kpehi tsuo nɛ wa yaa a yeɔ bua wɔ nɛ wa kaseɔ níhi fuu ngɛ Yehowa he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, lingmi nɛ ɔ, asafohi fuu kase womi nɛ ji Draw Close to Jehovah a ngɛ Asafo Baiblo Mi Ní Kasemi ɔ sisi. Benɛ wa kase Yehowa su ɔmɛ a he ní, nɛ o nu sanehi a heto nɛ nyɛmimɛ ha a, kɛ e pee mo ha kɛɛ? Atsinyɛ jemi ko be he kaa lɔ ɔ ha nɛ o ná suɔmi nɛ mi wa kɛ ha Yehowa. Asafo mi kpehi nɛ wa yaa a hu haa nɛ wa kaseɔ Baiblo ɔ wawɛɛ kɛ guu munyuhi nɛ a tuɔ nɛ wa buɔ tue, peemi kɛ tsɔɔ slɔɔtohi nɛ wa hyɛɔ, kɛ Baiblo ɔ nɛ a kaneɔ nɛ wa buɔ tue ɔ nɔ. (Nehemia 8:8) Mo susu níhi fuu nɛ wa kaseɔ ngɛ daa otsi Baiblo kanemi ɔ mi ɔ he nɛ o hyɛ. Ke wɔ nitsɛmɛ wa ngɛ wa he dlae ɔ, wa kaseɔ níhi fuu. Ke nyɛmimɛ ngɛ níhi nɛ mɛ hu a kase ngɛ mi ɔ dee nɛ wa ngɛ tue bue ɔ, wa kaseɔ ní kɛ jeɔ mi.

5. Mɛni blɔ nɔ asafo mi kpehi yeɔ bua mo konɛ o kɛ níhi nɛ o kaseɔ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ nɛ tsu ní konɛ o ya o hɛ mi ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi?

⁵ Asafo mi kpehi yeɔ bua wɔ nɛ waa kɛ níhi nɛ wa kaseɔ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ tsuɔ ní ngɛ wa si himi mi. (1 Tesalonika Bi 4:9, 10) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, anɛ o ya Hwɔɔmi Mɔ Mi Ní Kasemi ko hyɛ nɛ lɔ ɔ wo mo he wami, nɛ o suɔ kaa o maa pee babauu ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi, aloo o ma ha nɛ o sɔlemi maa nu tsuo, aloo o maa ngɔ nyɛmi ko e tɔmi kɛ pa lɛ lo? Asafo mi kpehi nɛ wa yaa ngɛ otsi ɔ mi ɔ ma nyɛ maa tsɔɔ wɔ bɔ nɛ wa ma plɛ kɛ fiɛɛ sane kpakpa a ha konɛ waa ye bua nihi nɛ a ba nu Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ sisi.​—Mateo 28:19, 20.

6. Ngɛ mɛni blɔ nɔ asafo mi kpehi woɔ wɔ he wami nɛ e wajeɔ wɔ?

⁶ Asafo mi kpehi woɔ wɔ he wami. Satan je ɔ bɔɔ mɔde kaa e ma ha nɛ wa  hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ gbɔjɔ, nɛ waa pee yeyeeye, nɛ wa kɔni mi hu nɛ wo nyu. Se asafo mi kpehi nɛ wa yaa a woɔ wɔ he wami, nɛ e wajeɔ wɔ konɛ waa ya nɔ nɛ wa sɔmɔ Yehowa. (Kane Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 15:30-32.) Behi fuu ɔ, wa susuɔ bɔ nɛ Baiblo gbamihi ba mi ha a he. Enɛ ɔ ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ wa ná nɔ mi mami nɛ mi wa kaa níhi tsuo nɛ Yehowa wo si kaa e maa pee hwɔɔ se ɔ, maa ba mi. Wa nyɛmimɛ ɔmɛ woɔ wɔ he wami. A peeɔ jã kɛ guu munyuhi nɛ a tuɔ kɛ tsɔɔ wɔ, sanehi a heto nɛ a haa, kɛ a tsui mi nɛ a jeɔ kɛ la a kɛ jeɔ Yehowa yi ɔ nɔ. (1 Korinto Bi 14:26) Nɛ ke waa kɛ mɛ sɛɛɔ ní loko a jeɔ asafo mi kpehi a sisi, nɛ ke a kpa hu wa peeɔ jã a, wa tsui maa nɔ wa mi. Lɔ ɔ ma ha nɛ wa maa nu he kaa wa ngɛ huɛmɛ fuu nɛ a susuɔ wa he nitsɛnitsɛ.​—1 Korinto Bi 16:17, 18.

7. Mɛni he je nɛ e he hia wawɛɛ kaa wa maa ya asafo mi kpehi ɔ?

⁷ Mawu mumi klɔuklɔu ɔ yeɔ bua wɔ ngɛ asafo mi kpehi a sisi. Yesu ngɔɔ mumi klɔuklɔu ɔ kɛ tsɔɔ asafo ɔ blɔ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e de wɔ kaa e sa nɛ waa “bu nɔ́ nɛ mumi ɔ ngɛ asafo ɔ dee ɔ tue.” (Kpojemi 2:7) Mumi klɔuklɔu ɔ ma nyɛ maa ye bua wɔ nɛ waa da kahi a nya nɛ waa kɛ kã nɛ fiɛɛ. E ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa pee juɛmi nɛ da hulɔ. Enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ waa bɔ mɔde wawɛɛ nɛ waa ya asafo mi kpehi konɛ Mawu mumi klɔuklɔu ɔ nɛ ye bua wɔ.

8. Ke nyɛmimɛ na wɔ ngɛ asafo mi kpehi a sisi, nɛ a nuɔ nɛ wa haa sanehi a heto, nɛ wa laa a, kɛ lɔ ɔ yeɔ bua mɛ ha kɛɛ? (Hyɛ daka nɛ e yi ji “ Asafo Mi Kpehi Haa Nɛ E Nɔ Gbagba Tee.”)

⁸ Asafo mi kpehi haa wɔ he blɔ nɛ wa jeɔ suɔmi kpo kɛ tsɔɔ wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi. Nyɛmimɛ fuu ngɛ wa we asafo ɔmɛ a mi nɛ a kɛ haomi nguanguahi ngɛ kpee. Bɔfo Paulo ngma ke: ‘Nyɛ ha wa susu wa sibi a he.’ (Hebri Bi 10:24, 25) Ke waa kɛ wa nyɛmimɛ kpeɔ nɛ wa woɔ wa sibi he wami ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa susuɔ a he. Ke wa yaa asafo mi kpehi ɔ, wa haa nɛ wa nyɛmimɛ ɔmɛ naa kaa wa suɔ nɛ waa hi a kasa mi, wa suɔ nɛ waa kɛ mɛ nɛ sɛɛ ní, nɛ wa susuɔ a he hulɔ.  Jehanɛ se hu ɔ, ke wa haa sanehi a heto nɛ wa jeɔ wa tsui mi kɛ laa a, lɔ ɔ hu woɔ mɛ he wami.​—Kolose Bi 3:16.

9, 10. (a) Moo tsɔɔ nɔ́ he je nɛ Yesu munyu nɛ ngɛ Yohane 10:16 yeɔ bua wɔ nɛ wa leɔ nɔ́ he je nɛ e he hia kaa waa ya asafo mi kpehi ɔ. (b) Ke wa yaa asafo mi kpehi daa a, mɛni blɔ nɔ wa ma nyɛ maa gu kɛ ye bua nɔ ko nɛ e weku li kua lɛ ɔ?

⁹ Ke wa yaa asafo mi kpehi ɔ, lɔ ɔ haa nɛ kake peemi hiɔ wa kpɛti ngɛ asafo ɔ mi. (Kane Yohane 10:16.) Yesu ngɔ e he kɛ to to hyɛlɔ he. E ngɔ e sɛ nyɛɛli ɔmɛ kɛ to to kuu kake he. Mo susu nɔ́ nɛ ɔ he nɛ o hyɛ: Ke to enyɔ ngɛ yoku ko nɔ, nɛ to enyɔ kpa hu ngɛ dɔgba ko mi, nɛ to kake hu ngɛ he kpa ko ɔ, anɛ to enuɔ nɛ ɔmɛ peeɔ to kuu kake lo? Ohoo, ejakaa jã tohi bua a he nya ngɛ he kake loko a peeɔ to kuu kake. Jã kɛ̃ nɛ e sɛ nɛ wa tsɔ wa he banee ngɛ wa nyɛmimɛ ɔmɛ a he. E sa nɛ waa ya asafo mi kpehi daa. E he hia nɛ waa ya asafo mi kpehi konɛ waa pee “to kuu kake” nɛ waa nyɛɛ wa “hyɛlɔ kake” ɔ se.

¹⁰ Asafo mi kpehi yeɔ bua wɔ nɛ kake peemi kɛ suɔmi hiɔ wa kpɛti kaa weku. (La 133:1) Ni komɛ ngɛ asafo ɔ mi nɛ a fɔli, loo a nyɛmimɛ kua mɛ. Se Yesu wo si kaa e ma ha mɛ weku nɛ e mi bimɛ maa suɔ mɛ nɛ a maa hyɛ mɛ. (Marko 10:29, 30) Ke o yaa asafo mi kpehi daa a, o ma nyɛ ma ba pee tsɛ, nyɛ, nyɛminyumu, loo nyɛmiyo kɛ ha nɔ ko ngɛ asafo ɔ mi. Ke enɛ ɔ ngɛ wa juɛmi mi ɔ, wa maa bɔ mɔde wawɛɛ kaa wa maa ya asafo mi kpehi tsuo.

11. Mɛni blɔ nɔ asafo mi kpehi nɛ wa yaa yeɔ bua wɔ nɛ wa naa Yehowa si, wa woɔ e hɛ mi nyami, nɛ wa jeɔ e yi ngɛ?

¹¹ Ke wa ya asafo mi kpehi ɔ, wa naa  Yehowa si, wa woɔ e hɛ mi nyami, nɛ wa jeɔ e yi. Akɛnɛ Yehowa ji wa Bɔlɔ he je ɔ, e sa kaa waa na lɛ si, waa wo e hɛ mi nyami, nɛ wa je e yi. (Kane Kpojemi 7:12.) Wa ma nyɛ maa pee jã ngɛ asafo mi kpehi a sisi ke wa fa kue ha Yehowa, wa la ha lɛ, nɛ wa tu e he munyu. Wa bua jɔ kaa daa otsi ɔ, wa náa he blɔ kɛ jaa Yehowa!

12. Ke wa ye fami nɛ Yehowa fã wɔ kaa waa ya asafo mi kpehi ɔ nɔ ɔ, kɛ e peeɔ Yehowa ha kɛɛ?

¹² Yehowa lɛ bɔ wɔ, nɛ e sa kaa waa bu lɛ tue. E fã wɔ kaa waa ya nɔ nɛ waa kpe, titli ɔ, akɛnɛ nyagbe ɔ su si ta a he je. Lɔ ɔ he ɔ, ke wa ye fami nɛ ɔ nɔ ɔ, Yehowa bua jɔɔ. (1 Yohane 3:22) E le kaa wa suɔ wawɛɛ kaa wa maa ya asafo mi kpehi, nɛ e bua jɔɔ kaa wa bɔɔ mɔde kaa wa maa pee jã.​—Hebri Bi 6:10.

13, 14. Mɛni blɔ nɔ wa guɔ kɛ hɛɛ wɔ kɛ suu Yehowa kɛ Yesu a he ngɛ asafo mi kpehi a sisi?

¹³ Ke wa ya asafo mi kpehi ɔ, wa haa nɛ Yehowa naa kaa wa suɔ nɛ waa hɛ wɔ kɛ su e kɛ e Bi ɔ a he haa. Wa kaseɔ Baiblo ɔ, nɛ Yehowa tsɔɔ wɔ nɔ́ nɛ e sa kaa waa pee, kɛ bɔ nɛ e sa kaa waa ba wa je mi ha ngɛ asafo mi kpehi a sisi. (Yesaya 30:20, 21) Ke nihi nɛ a sɔmɔ we Yehowa po ba asafo mi kpehi ɔ, a yɔseɔ kaa Mawu ngɛ wɔ kudɔe. (1 Korinto Bi 14:23-25) Yehowa ngɔɔ e mumi klɔuklɔu ɔ kɛ kudɔɔ kpehi nɛ wa peeɔ ɔ, nɛ lɛ nɛ e tsɔɔ wɔ ní ngɛ lejɛ ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, ke wa ya asafo mi kpehi ɔ, wa buɔ níhi nɛ Yehowa deɔ wɔ ɔ tue, wa naa kaa e suɔ wɔ wawɛɛ, nɛ wa hɛɛ wɔ kɛ suu e he haa.

¹⁴ Yesu nɛ ji asafo ɔ Yi ɔ de ke: “He nɛ ni enyɔ loo ni etɛ bua a he nya ngɛ ngɛ ye biɛ mi ɔ, i ngɛ a kpɛti ngɛ lejɛ ɔ.” (Mateo 18:20) Baiblo ɔ hu tsɔɔ kaa Yesu ngɛ “nyɛɛe” ngɛ asafo ɔmɛ a kpɛti. (Kpojemi 1:20–2:1) E ngɛ heii kaa Yehowa kɛ Yesu piɛɛ wa he nɛ a woɔ wɔ he wami ngɛ asafo mi kpehi a sisi. Ke Yehowa na kaa o ngɛ mɔde bɔe wawɛɛ kaa o maa hɛ mo kɛ su e kɛ e Bi ɔ a he ɔ, kɛ o susu kaa e maa nu he ha kɛɛ?

15. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ ke wa yaa asafo mi kpehi ɔ, wa haa nɛ Mawu naa kaa wa suɔ kaa waa bu lɛ tue?

¹⁵ Ke wa ya asafo mi kpehi ɔ, wa haa nɛ Yehowa naa kaa wa suɔ kaa waa bu lɛ tue. Yehowa nyɛ we wa nɔ kaa waa pee níhi nɛ e deɔ wɔ ke waa pee ɔ. (Yesaya 43:23) Enɛ ɔ he ɔ, ke wa yeɔ fami nɛ e fã wɔ kaa waa ya asafo mi kpehi ɔ nɔ ɔ, wa haa nɛ Yehowa naa kaa wa suɔ lɛ, nɛ lɛ nɛ e sa kaa e tsɔɔ wɔ nɔ́ nɛ e sa kaa waa pee. (Roma Bi 6:17) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke wa nitsumitsɛ ngɛ blɔ hyɛe kaa waa kɛ wa be tsuo nɛ tsu ní nɛ waa po asafo mi kpehi a yami mi ɔ, mɛni wa maa pee? Aloo eko ɔ, amlaalo ɔ wo mlaa kaa wa ko kpe kɛ ja Yehowa. Ke nɔ ko pee jã a, a maa po hiɔ ha lɛ nɛ e maa wo, a maa wo lɛ tsu, aloo a maa gbla e tue wawɛɛ ngɛ blɔ kpa ko nɔ. Aloo be komɛ ɔ, wa maa suɔ kaa wa maa po asafo mi kpehi a yami mi konɛ  wa nyɛ nɛ wa tsu ní kpa komɛ a he ní. Ngɛ si fɔfɔɛ nɛ ɔmɛ eko tsuaa eko mi ɔ, e sa nɛ waa mwɔ wa yi mi kpɔ ngɛ nɔ́ nɛ wa maa pee ɔ he. (Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 5:29) Se be fɛɛ be nɛ wa maa ma wa juɛmi nya si kaa wa maa bu Yehowa tue ɔ, e bua jɔɔ.​—Abɛ 27:11.

16, 17. (a) Kɛ wa plɛ kɛ le kaa Kristofohi nɛ a hi si ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ kɛ asafo mi kpehi fiɛ we ha kɛɛ? (b) Kɛ Nyɛminyumu George Gangas peeɔ e ní ngɛ Kristofohi a kpehi a yami he ha kɛɛ?

¹⁶ Kristo se nyɛɛli ɔmɛ kpe ngɛ Pentekoste ligbi ɔ nɔ ngɛ jeha 33 ɔ mi. Kɛ je jamɛ a be ɔ mi kɛ ma nɛ ɔ, Kristofohi kpeɔ daa nɛ a jaa Mawu. “A ya nɔ nɛ a hɛɛ bɔfo ɔmɛ a tsɔɔmi ɔ mi,” nɛ “a kɛ a he bɔ.” (Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 2:42, NW) Benɛ Roma amlaalo ɔ kɛ Yuda bi ɔmɛ a jami nya dali ɔmɛ wa mɛ yi mi po ɔ, a jɔɔ we kpemi. E ngɛ mi kaa e be gbɔjɔɔ mohu lɛɛ, se a bɔɔ mɔde wawɛɛ nɛ a yaa nɔ nɛ a kpeɔ daa.

¹⁷ Mwɔnɛ ɔ hu ɔ, Yehowa sɔmɔli a bua jɔɔ asafo mi kpehi a yami he. George Gangas nɛ e kɛ jeha 22 kɛ se sɔmɔ kaa Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ a ti nɔ kake ɔ de ke: “Níhi nɛ woɔ mi he wami nɛ haa nɛ i náa bua jɔmi ngɛ si himi mi pe kulaa a, a kpɛti kake ji asafo mi kpehi nɛ i yaa a. I suɔ kaa ma piɛɛ nihi nɛ suu Matsɛ Yemi Asa a nɔ kekle ɔ a he, nɛ ke e maa hi ɔ, ma piɛɛ nihi nɛ a maa kpɛ se kɛ je lejɛ ɔ a he. Ke i kɛ Mawu we bi ngɛ ní sɛɛe ɔ, ye bua jɔɔ kɛkɛ. Ke i ngɛ nyɛmimɛ a kpɛti ɔ, e peeɔ mi kaa i ngɛ ye weku li a kpɛti ngɛ mumi mi paradeiso mi.” E de hu ke: “Nɔ́ nɛ ye bua jɔ he wawɛɛ ji kaa ma ya asafo mi kpehi.”

18. Kɛ o peeɔ o ní ngɛ asafo mi kpehi a yami he ha kɛɛ, nɛ mɛni o fia o pɛɛ si kaa o maa pee?

¹⁸ Anɛ mo hu o peeɔ o ní jã ngɛ Yehowa jami he lo? Ke jã a, lɛɛ ke níhi a mi wa ha mo po ɔ, moo bɔ mɔde wawɛɛ nɛ o ya asafo mi kpehi. Ha nɛ Yehowa nɛ na kaa mo hu e peeɔ mo kaa bɔ nɛ e pee Matsɛ David ɔ pɛpɛɛpɛ. Matsɛ David de ke: ‘Yehowa i suɔ o hi he ɔ. I suɔ o we ɔ.’​—La 26:8.