Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

NÍ KASEMI 18

Moo “Tu Fo ɔ Kɛ Gbe Nya”

Moo “Tu Fo ɔ Kɛ Gbe Nya”

“I tu fo ɔ kɛ gbe nya.”​—2 TIM. 4:7.

LA 129 Wa Ma Fĩ Si Daa

NƆ́ NƐ WA MAA KASE *

1. Mɛni nɛ e sa nɛ wɔ tsuo waa pee?

ANƐ o bua maa jɔ kaa o maa tu fo ko nɛ o le kaa e he wa, titli ɔ, ke o be he wami loo pɔ tɔ o he lo? Dɛbi. Se kɛ̃ ɔ, bɔfo Paulo tsɔɔ kaa anɔkuale Kristofohi tsuo ngɛ fo ko tue. (Heb. 12:1) Wa wa jio, wa wɛ jio, wa ngɛ he wami loo pɔ tɔ wɔ jio, e sa kaa wɔ tsuo wa fĩ si kɛ ya si nyagbe ke wa suɔ nɛ wa nine nɛ su hiɔwo nɛ Yehowa kɛ ma ha wɔ ɔ nɔ.​—Mat. 24:13.

2. Mɛni he je nɛ Paulo nyɛ nɛ e kɛ ga womi nɛ ngɛ 2 Timoteo 4:7, 8 ɔ ha a?

2 Paulo nyɛ nɛ e kɛ ga womi nɛ ɔ ha ejakaa e “tu fo ɔ kɛ gbe nya.” (Kane 2 Timoteo 4:7, 8.) Se mɛni fo tutuutu nɛ Paulo ngɛ tsɔɔe kaa waa tu ɔ?

MƐNI FO LƐ WA NGƐ TUE?

3. Mɛni ji fo nɛ wa ngɛ tue nɛ Paulo tu he munyu ɔ?

3 Be komɛ ɔ, Paulo ngɔɔ ní komɛ nɛ yaa nɔ ngɛ blema Hela bi a fiɛmihi a mi ɔ kɛ tsɔɔ níhi nɛ a he hia ngɛ si himi mi. (1 Kor. 9:25-27; 2 Tim. 2:5) Paulo ngɔ Kristofohi a si himi kɛ to nihi nɛ a ngɛ fo tue ɔ a he si abɔ. (1 Kor. 9:24; Gal. 2:2; Filip. 2:16) Ke nɔ ko jɔɔ e he nɔ kɛ ha Yehowa nɛ e ha nɛ a baptisi lɛ pɛ ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa e je “fo ɔ tumi” sisi. (1 Pet. 3:21) Nɛ ke Yehowa ha lɛ hiɔwo nɛ ji neneene wami ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa e gbe fo ɔ tumi nya.​—Mat. 25:31-34, 46; 2 Tim. 4:8.

4. Mɛni he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi?

4 Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ fo nɛ nihi tuɔ be gagaa a kɛ fo nɛ Kristofohi ngɛ tue ɔ je a he? A je a he ngɛ blɔ slɔɔtohi a nɔ. Nyɛ ha nɛ wa susu blɔ nɛ ɔmɛ a kpɛti etɛ he nɛ waa hyɛ. Kekleekle ɔ, e sa nɛ waa tu fo ɔ ngɛ blɔ nɛ da nɔ; enyɔne, e sa nɛ waa pee klaalo kaa wa maa gbe fo ɔ tumi nya; kɛ etɛne, e sa nɛ wa fĩ si ke waa kɛ nyagbahi ngɛ kpee ngɛ blɔ ɔ nɔ.

MOO TU FO Ɔ NGƐ BLƆ NƐ DA NƆ

E sa nɛ wɔ tsuo waa nyɛɛ Kristofohi a blɔ ɔ nɔ (Hyɛ kuku 5-7) *

5. Mɛni blɔ lɛ e sa nɛ waa nyɛɛ nɔ, nɛ mɛni he je?

5 Loko fo tuli ɔmɛ a nine maa su hiɔwo ɔ nɔ ɔ, ja a kɛ mlaahi nɛ kɔɔ fo tumi he nɛ a kɛ ha mɛ ɔ tsu ní pɛpɛɛpɛ. Jã nɔuu kɛ̃ nɛ ke wa suɔ kaa wa nine nɛ su kunimi yemi jlasi nɛ ji neneene wami ɔ nɔ ɔ, lɛɛ e sa nɛ waa nyɛɛ ngɛ Kristofohi a blɔ ɔ nɔ loo waa ba wa je mi kaa Kristofohi. (Níts. 20:24; 1 Pet. 2:21) Se Satan kɛ nihi nɛ a fĩ e se ɔ sume nɛ waa pee wa ní kaa Kristofohi, mohu ɔ, a suɔ nɛ waa “kɛ mɛ nɛ hi fo tue.” (1 Pet. 4:4) A yeɔ wa he fɛu kaa blɔ nɛ wa ngɛ nɔ nyɛɛe ɔ hí, se blɔ nɛ mɛɛ a ngɛ nɔ nyɛɛe ɔ hi, ejakaa a ngɛ he yemi. Se munyu nɛ ɔ ji lakpa.​—2 Pet. 2:19.

6. Mɛni o kase ngɛ Brian nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ mi?

6 E be kɛe nɛ nihi tsuo nɛ a piɛɛ Satan je ɔ he kɛ ngɛ fo tue ɔ maa na kaa blɔ nɛ a ngɛ nɔ nyɛɛe ɔ ha we nɔ he yemi, mohu ɔ, e haa nɛ nɔ ba peeɔ nyɔguɛ. (Rom. 6:16) Mo susu Brian nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he nɛ o hyɛ. E fɔli wo lɛ he wami kaa e nyɛɛ Kristofohi a blɔ ɔ nɔ. Se benɛ e yi jeha 20 lolo ɔ, e susu kaa blɔ nɛ ɔ be hae nɛ e ná bua jɔmi. Brian to kaa e kɛ nihi nɛ a kɛ Satan mlaahi ngɛ ní tsue ɔ maa tu fo. E de ke: “I yɔse we kaa he yemi nɛ i ngɛ hlae ɔ ma nyɛ ma ha nɛ i kɛ tsopa yaya nɛ tsu ní wawɛɛ kikɛ. Bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, I kɛ tsopa yaya bɔni ní tsumi wawɛɛ, i deɔ dã nɛ i bɔɔ ajuama hulɔ. I kɛ tsopa yayahi nɛ a nya wa nɛ ɔ tsu ní jehahi babauu, nɛ i ba pee nyɔguɛ kɛ ha mɛ. . . . I juaa tsopa yaya nɛ ɔmɛ hulɔ konɛ ma kɛ hyɛ ye he.” Nyagbenyagbe ɔ, Brian mwɔ e yi mi kpɔ kaa e kɛ Yehowa sisi tomi mlaahi ma tsu ní. E tsake e si himi nɛ e ha nɛ a baptisi lɛ ngɛ jeha 2001 ɔ mi. Amlɔ nɛ ɔ, e ngɛ bua jɔmi nitsɛnitsɛ nɛ e ngɛ Kristofohi a blɔ ɔ nɔ nyɛɛe. *

7. Mɛni blɔ enyɔ nɛ a tu he munyu ngɛ Mateo 7:13, 14 ɔ?

7 Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e sa nɛ waa hla blɔ nɛ da nɛ waa tu fo ɔ ngɛ nɔ! Satan suɔ nɛ wɔ tsuo wa kpa fo ɔ tumi ngɛ blɔ nɛ e nɔ nyɛɛmi yee nɛ e “kɛ nɔ yaa wami mi” ɔ nɔ, nɛ́ waa ba blɔ nɛ ngɛ gbajaa nɛ nihi babauu ngɛ nɔ nyɛɛe ngɛ je ɔ mi ɔ nɔ. Jamɛ a blɔ ɔ nami yi nɛ e nɔ nyɛɛmi hu yi. Se e “kɛ nɔ yaa hɛ mi kpatami mi.” (Kane Mateo 7:13, 14.) Ke wa suɔ nɛ waa ya nɔ nɛ waa tu fo ɔ ngɛ blɔ nɛ da a nɔ nɛ nɔ́ ko kó gbla wa juɛmi ɔ, lɛɛ e sa nɛ waa ngɔ wa hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ nɛ waa bu lɛ tue.

NGƆƆ O JUƐMI KƐ MA FO Ɔ NƆ NƐ O KO HA NƐ O NANE NƐ TƆ̃TƆ̃

E sa nɛ waa ngɔ wa juɛmi kɛ ma fo ɔ tumi nɔ konɛ wa ko tɔ̃tɔ̃ ni kpahi a nane (Hyɛ kuku 8-12) *

8. Ke fo tulɔ ko nane tɔ̃tɔ̃ ɔ, mɛni e peeɔ?

8 Nihi nɛ a tuɔ fo be gagaa hyɛɛ a hɛ mi tɛɛ konɛ a ko nɔ si. Se eko ɔ, fo tulɔ kpa ko ma nyɛ ma ba tɛ lɛ aloo e nane ma tɛ nɔ́ ko nɛ e nɔ si. Se ke a nɔ si po ɔ, a teɔ si nɛ a tsaa fo ɔ tumi nɔ. Mɛni he je? Ejakaa a ngɔ a juɛmi kɛ ma fo ɔ nya nɛ a maa gbe, kɛ hiɔwo nɛ a ma ná a nɔ, se pi nɔ́ nɛ ha nɛ a nane tɔ̃tɔ̃ ɔ.

9. Ke wa nane tɔ̃tɔ̃ ɔ, mɛni e sa kaa waa pee?

9 Ngɛ fo nɛ wa ngɛ tue ɔ mi ɔ, wa nane maa tɔ̃tɔ̃ si abɔ, eko ɔ, ngɛ wa munyu tutui loo wa ní peepee mi. Aloo wa nyɛmimɛ nɛ waa kɛ mɛ ngɛ fo ɔ tue ɔ maa pee níhi nɛ maa dɔ wɔ. E sɛ nɛ e pee wɔ nyakpɛ ke e ba jã. Wɔ tsuo wa yi mluku, nɛ wɔ tsuo wa ngɛ fo tue ngɛ blɔ nɛ e nɔ nyɛɛmi yee nɛ e kɛ nɔ yaa wami mi ɔ nɔ. Lɔ ɔ he ɔ, wa ma nyɛ ma “tɛ” wa sibi be komɛ. Paulo tsɔɔ kaa be komɛ ɔ, wa maa na nɔ́ ko nɛ wa maa “da nɔ kɛ tu munyu kɛ si nɔ kpa.” (Kol. 3:13) Se ke e ba jã a, e sɛ nɛ waa ngɔ wa juɛmi kɛ ma nɔ́ nɛ ha nɛ wa nane tɔ̃tɔ̃ ɔ nɔ, mohu ɔ, waa ngɔ wa juɛmi kɛ ma hiɔwo nɛ wa ma ná a nɔ. Ke wa nɔ si po ɔ, e sa nɛ waa te si nɔuu nɛ wa tsa fo ɔ nɔ. Ke wa mi mi fu nɛ wa kpa fo ɔ tumi ɔ, wa nine be hiɔwo ɔ nɔ sue. Jehanɛ hu ɔ, ke wa nɔ si nɛ wa ti si ɔ, eko ɔ, wa maa pee blɔ tsimi nɔ́ kɛ ha nihi nɛ a ngɛ mɔde bɔe kaa a maa tu fo ngɛ blɔ nɛ e nɔ nyɛɛmi yee nɛ e kɛ nɔ yaa wami mi ɔ nɔ.

10. Mɛni wa ma nyɛ maa pee konɛ wa ko pee “tɛmi tɛ” kɛ ha ni kpahi?

10 Nɔ́ kpa ko ngɛ nɛ ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ wa ko pee “tɛmi tɛ” kɛ ha wa nyɛmimɛ nɛ waa kɛ mɛ ngɛ fo ɔ tue ɔ. Lɔ ɔ ji kaa wa maa ngmɛ mɛ blɔ nɛ a pee níhi ngɛ a dɛ he mohu pe nɛ waa kɛ wa susumi maa nyɛ a nɔ. (Rom. 14:13, 19-21; 1 Kor. 8:9, 13) Ke wa pee jã a, wa maa je ekpa ngɛ nihi nɛ a tuɔ fo nitsɛ ɔ a he. Mɛɛ lɛɛ a kɛ a he siɔ koli, nɛ a bɔɔ mɔde wawɛɛ konɛ mɛ pɛ a nine nɛ su jlasi ɔ nɔ. Fo tuli nɛ ɔmɛ susuɔ mɛ pɛ a he. Lɔ ɔ he ɔ, a bɔɔ mɔde kaa a ma tsitsɛɛ ni kpahi konɛ a ye kekle blɔ he. Se ngɛ fo nɛ wɔ Kristofohi wa ngɛ tue ɔ mi ɔ, waa kɛ wa he si we koli. (Gal. 5:26; 6:4) Oti nɛ waa kɛ ma wa hɛ mi ji kaa wa maa ye bua nihi babauu konɛ waa kɛ mɛ nɛ gbe fo ɔ tumi nya nɛ wa ná hiɔwo nɛ ji neneene wami ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, wa bɔɔ mɔde kaa waa kɛ Paulo ga womi nɛ ji, ‘nyɛ ko fo nyɛ nitsɛmɛ pɛ nyɛ nɔ́ mi, se mohu nyɛ fo ni kpahi hu a nɔ́ mi’ ɔ ma tsu ní.​—Filip. 2:4.

11. Mɛni nɔ nɛ fo tulɔ ko ngɔɔ e juɛmi kɛ maa, nɛ mɛni he je?

11 E ngɛ mi kaa fo tuli ɔmɛ hyɛɛ a hɛ mi tɛɛ mohu lɛɛ, se a ngɔɔ a juɛmi kɛ maa fo ɔ nya nɛ a maa gbe ɔ nɔ hulɔ. Ke fo tuli ɔmɛ nɛ́ fo ɔ nyagbe he ɔ kɛ a hɛngmɛ po ɔ, a ma nyɛ maa po he foni ngɛ a juɛmi mi kaa a gbe fo ɔ nya nɛ a kɛ jlasi ɔ ngɛ mɛ hae. A juɛmi nɛ a kɛ maa jlasi ɔ nɔ ɔ woɔ mɛ he wami wawɛɛ nɛ a nyɛɔ gbeɔ fo ɔ tumi nya.

12. Mɛni Yehowa je mi mi jɔmi mi nɛ e kɛ ha wɔ?

12 Ngɛ fo nɛ wɔ hu wa ngɛ tue ɔ mi ɔ, Yehowa ha nɛ wa ná nɔ mi mami kaa wa nine maa su hiɔwo ɔ nɔ ke wa tu fo ɔ kɛ gbe nya. Lɔ ɔ ji neneene wami nɛ wa ma ná ngɛ hiɔwe aloo ngɛ paradeiso zugba a nɔ ɔ nɛ. Baiblo ɔ tsɔɔ wɔ bɔ nɛ hiɔwo nɛ ɔ ngɛ ha konɛ wa nyɛ nɛ waa po si himi kpakpa nɛ wa ma ná hwɔɔ se ɔ he foni ngɛ wa juɛmi mi. Ke wa yaa nɔ nɛ wa susuɔ hwɔɔ se jɔɔmihi nɛ Yehowa wo si ɔ he ɔ, e maa wo wɔ he wami nɛ wa ma fĩ si kɛ ya si nyagbe.

YAA NƆ NƐ O TU FO Ɔ KE O KƐ NYAGBAHI NGƐ KPEE PO

Ke waa kɛ nyagbahi ngɛ kpee po ɔ, wa suɔ nɛ waa ya nɔ nɛ waa tu wami he fo ɔ kɛ gbe nya (Hyɛ kuku 13-20) *

13. Mɛni wa ngɛ nɛ fo tuli nitsɛ be eko?

13 Fo tuli ngɛ Hela bi a fiɛmi ɔ mi ɔ kɛ nyagbahi kpe. Nyagba nɛ ɔmɛ ekomɛ ji dengme kɛ pɔtɔtɔɛ. Se tsɔsemi nɛ a ná, kɛ mɛ nitsɛmɛ a he wami ji nɔ́ nɛ ye bua mɛ. Wɔ hu wa náa tsɔsemi nɛ maa ye bua wɔ konɛ wa nyɛ nɛ waa tu fo ɔ. Se wa ngɛ nɔ́ ko nɛ nihi nɛ a tuɔ fo nitsɛ ɔ be. Wa náa he wami womi kɛ jeɔ Yehowa ngɔ, nɛ he wami nɛ ɔ se pui. Yehowa wo si kaa ke wa ngɔ wa hɛ kɛ fɔ e nɔ ɔ, e ma tsɔse wɔ nɛ e ma ha nɛ wa he maa wa hulɔ!​—1 Pet. 5:10.

14. Mɛni blɔ nɔ nɛ 2 Korinto Bi 12:9, 10 maa ye bua wɔ ke waa kɛ nyagbahi ngɛ kpee?

14 Paulo kɛ nyagbahi fuu kpe. Nihi jɛ lɛ nɛ a wa lɛ yi mi, nɛ be komɛ ɔ, pɔ tɔɔ e he, nɛ e sa nɛ e da nyagba ko nɛ e kale lɛ kaa “mio ko ngɛ [e] he lo ɔ mi” ɔ hu nya. (2 Kor. 12:7) Se e ngɔɛ nyagba nɛ ɔmɛ kɛ je e nya nɛ e kpa Yehowa sɔmɔmi, mohu ɔ, e na lɛ kaa e ji he blɔ nɛ e ná kaa e kɛ e hɛ maa fɔ Yehowa nɔ. (Kane 2 Korinto Bi 12:9, 10.) Jã nɛ Paulo pee ɔ ha nɛ Yehowa ye bua lɛ ngɛ kahi tsuo nɛ e kɛ kpe ɔ mi.

15. Ke wa kase Paulo ɔ, kɛ wa ma ná he se ha kɛɛ?

15 Eko ɔ, nihi ma jɛ wɔ loo a maa wa wɔ yi mi ngɛ wa hemi kɛ yemi ɔ he je. Jehanɛ hu ɔ, wa nuɔ hiɔ nɛ pɔ tɔɔ wa he be komɛ. Se ke wa kase Paulo ɔ, nyagba nɛ ɔmɛ ma nyɛ maa pee he blɔ nɛ wa ná kaa wa maa ngɔ wa hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ nɛ e ye bua wɔ.

16. Ke o be nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa po ɔ, mɛni o ma nyɛ maa pee?

16 Anɛ hiɔ ha nɛ o tlɔ sa mi loo wheelchair mi lo? O nakutso ɔmɛ gbɔjɔ aloo o hɛngmɛ ɔmɛ hyɛ we nɔ́ kpakpa ko hu lo? Ke jã a, anɛ o kɛ nihewi kɛ yihewi nɛ a ngɛ nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa a ma nyɛ maa tu fo ɔ lo? Ee, o ma nyɛ! Nihi babauu nɛ a wa ngɛ jeha mi kɛ nihi nɛ a be nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa a ngɛ fo ɔ tue ngɛ blɔ nɛ kɛ nɔ yaa wami mi ɔ nɔ. A be nyɛe maa tu fo nɛ ɔ ngɛ mɛ nitsɛmɛ a he wami nya. Mohu ɔ, a náa he wami kɛ jeɔ Yehowa ngɔ kɛ guɔ asafo mi kpehi nɛ a buɔ tue ngɛ tɛlifoo nɔ loo nɔ́ nɛ a nu kɛ fɔ klama nɔ nɛ a hyɛɛ ɔ nɔ. A fiɛɛɔ kɛ haa dɔkitahi, nɛɛsihi kɛ a weku li.

17. Kɛ Yehowa naa nihi nɛ a be nɔmlɔ tso mi he wami ɔ ha kɛɛ?

17 Ke o nyɛ we nɛ o pee babauu ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi kaa bɔ nɛ o ngɛ hlae po ɔ, o kɔni mi ko jɔ̃ nɛ o susu kaa o be nyɛe ma fĩ si kɛ ya si je yaya nɛ ɔ maa ba nyagbe. Yehowa suɔ mo ngɛ o hemi kɛ yemi ɔ kɛ níhi tsuo nɛ o pee kɛ ha lɛ jehahi nɛ be ɔ he. O hia Yehowa yemi kɛ buami wawɛɛ amlɔ nɛ ɔ pe daa, nɛ e be mo kuae gblegbleegble. (La 9:10) Mohu ɔ, e maa hɛ kɛ su o he wawɛɛ. Nyɛmiyo ko nɛ e be nɔmlɔ tso mi he wami ɔ de ke: “Akɛnɛ hiɔ slɔɔtohi ngɛ ye nya gbae he je ɔ, i yɔse kaa i ná we he blɔhi fuu nɛ ma kɛ ye ni kpahi odase. Se ye bua jɔɔ ejakaa i le kaa bɔɔ nɛ i nyɛɔ peeɔ ɔ haa nɛ Yehowa bua jɔɔ wawɛɛ.” Ke o kɔni mi jɔ̃ ɔ, mo kai kaa Yehowa piɛɛ o he. Mo susu Paulo nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ kɛ e munyu nɛ woɔ nɔ he wami nɛ ɔ he. E de ke: “Ye bua jɔɔ ngɛ gbɔjɔmihi a mi, . . . ejakaa ke i gbɔjɔ ɔ, kɛkɛ i ná he wami.”​—2 Kor. 12:10.

18. Mɛni nyagba nɛ mi wa lɛ ni komɛ kɛ ngɛ kpee?

18 Nihi nɛ a ngɛ fo ɔ tue ngɛ blɔ nɛ kɛ nɔ yaa wami mi ɔ nɔ ɔ a kpɛti ni komɛ kɛ nyagba kpa ko hu kpeɔ. A kɛ nyagbahi nɛ ni kpahi be nyɛe maa na loo a nu sisi ɔ ngɛ kpee. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, si fɔfɔɛ komɛ ha nɛ a hao loo a pee yeyeeye tsɔ. Mɛni he je nɛ Yehowa sɔmɔli nɛ e bua jɔ a he ɔ kɛ si fɔfɔɛ nɛ mi wa kaa kikɛ ngɛ kpee ɔ? Ejakaa ke nɔ ko nine ku loo e ngɛ wheelchair mi ɔ, nɔ fɛɛ nɔ ma nyɛ maa na nyagba nɛ e kɛ ngɛ kpee ɔ nɛ a maa suɔ kaa a ye bua lɛ. Se eko ɔ, ke nihi hao loo a ná juɛmi mi nyagba a, e he maa wa kaa wa maa na. A si fɔfɔɛ ɔ he wa wawɛɛ kaa bɔ nɛ ke nɔ ko nine ku nɛ e yeɔ lɛ ɔ, se akɛnɛ ni kpahi nɛ bɔ nɛ a ngɛ nɔ́ nae ha he je ɔ, eko ɔ, nihi be suɔmi kpo jee kɛ tsɔɔ mɛ kpakpa ko.

19. Mɛni wa kaseɔ ngɛ Mefiboshet nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ mi?

19 Ke o be nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa, nɛ e peeɔ mo kaa nihi nui mo sisi ɔ, Mefiboshet nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ ma nyɛ maa wo mo he wami. (2 Sam. 4:4) E be nɔmlɔ tso mi he wami, nɛ Matsɛ David hu bu lɛ fɔ ngɛ blɔ nɛ dɛ nɔ. Pi yayami ko nɛ Mefiboshet pee he je nɛ haomi nɛ ɔ ba e nɔ. Se kɛ̃ ɔ, e ha we nɛ susumi yaya nɛ ná e nɔ he wami, mohu ɔ, e hɛ sa ní kpakpahi nɛ a pee kɛ ha lɛ ngɛ e si himi mi ɔ. E bua jɔ mi mi jɔmi kpo nɛ David je kɛ tsɔɔ lɛ be ko nɛ be ɔ he. (2 Sam. 9:6-10) Enɛ ɔ ha nɛ benɛ David bu Mefiboshet fɔ ngɛ blɔ nɛ dɛ nɔ ɔ, Mefiboshet susu sane ɔ he kɛ ya tsitsaa. E ha we nɛ nɔ́ nɛ David pee ɔ nɛ dɔ lɛ tsɔ. Nɛ e pia we Yehowa hulɔ ngɛ nɔ́ nɛ David pee ɔ he. Mefiboshet ngɔ e juɛmi kɛ ma nɔ́ nɛ e ma nyɛ maa pee kɛ fĩ nɔ nɛ Yehowa hla lɛ kaa matsɛ ɔ se ɔ nɔ. (2 Sam. 16:1-4; 19:24-30) Yehowa ha nɛ a ngma Mefiboshet nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa a kɛ wo Baiblo ɔ mi konɛ wa nyɛ nɛ waa kase ní kɛ je mi.​—Rom. 15:4.

20. Mɛni blɔ nɔ yeyeeye peemi ma nyɛ ma ná nihi a nɔ he wami ngɛ, se mɛni nɔ mi mami a ma nyɛ ma ná?

20 Wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi komɛ peeɔ yeyeeye tsɔ, enɛ ɔ he ɔ, a haoɔ daa ligbi ngɛ si fɔfɔɛ nɛ a kɛ ngɛ kpee ɔ mi. Eko ɔ, e he waa ha mɛ kaa a maa ya he nɛ nihi babauu bua a he nya ngɛ, se kɛ̃ ɔ, a yaa nɔ nɛ a yaa asafo mi kpehi, kpɔ mi kpehi, kɛ kpokpa nɔ kpehi. E he waa ha mɛ kaa a kɛ nɔ ko nɛ a li lɛ maa sɛɛ ní, se kɛ̃ ɔ, a kɛ nihi sɛɛɔ ní ngɛ fiɛɛmi mi. Ke jã nɛ e ji ngɛ o blɔ fa mi ɔ, lɛɛ mo ná nɔ mi mami kaa pi mo pɛ nɛ o ngɛ jamɛ a si fɔfɔɛ ɔ mi. Nihi babauu hu nuɔ he jã. Mo kai kaa Yehowa bua jɔ kaa o je o tsui mi tsuo kɛ ngɛ lɛ sɔmɔe. O kɔni mi nɛ jɔ̃ we ɔ tsɔɔ kaa Yehowa ngɛ mo jɔɔe nɛ e ngɛ mo he wami woe niinɛ. * (Filip. 4:6, 7; 1 Pet. 5:7) Ke o ngɛ Yehowa sɔmɔe ngɛ nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa nɛ o be loo gbɔjɔmi kpahi nɛ o ngɛ tsuo se ɔ, lɛɛ o ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa bua jɔ o he.

21. Ngɛ Yehowa yemi kɛ buami nya a, mɛni wɔ tsuo wa ma nyɛ maa pee?

21 Ngɛ anɔkuale mi ɔ, slɔɔto ngɛ fo tumi nitsɛ kɛ nɔ́ nɛ Paulo tu he munyu ɔ a kpɛti. Ngɛ fo nɛ a tuɔ blema a mi ɔ, nɔ kake pɛ nɛ e yeɔ kunimi nɛ e nine suɔ jlasi ɔ nɔ. Se ngɛ fo nɛ wa ngɛ tue nɛ ɔ mi ɔ, nɔ fɛɛ nɔ nɛ e kɛ anɔkuale yemi fĩɔ si kaa Kristofo no ɔ nine maa su kunimi yemi jlasi nɛ ji neneene wami ɔ nɔ. (Yoh. 3:16) Ngɛ fo nitsɛ nɛ a tuɔ mi ɔ, e sa nɛ nɔ fɛɛ nɔ nɛ e ná nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa, ke pi jã a, nɔ ɔ be nyɛe maa ye kunimi. Se ngɛ wa blɔ fa mi ɔ, wa ti nihi fuu be nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa, se kɛ̃ ɔ, wa ngɛ si fĩe. (2 Kor. 4:16) Ngɛ Yehowa yemi kɛ buami nya a, wɔ tsuo wa ma nyɛ maa tu fo ɔ kɛ ya su nyagbe!

LA 144 Ngɔɔ O Hɛ Kɛ Fɔ Hiɔ Womi ɔ Nɔ!

^ kk. 5 Mwɔnɛ ɔ, Yehowa sɔmɔli babauu ngɛ nɔ́ nae akɛnɛ a ngɛ wae ngɛ jeha mi, loo hiɔ ha nɛ a gbɔjɔ ɔ he je. Nɛ pɔ tɔɔ wɔ tsuo wa he be komɛ. Lɔ ɔ he ɔ, eko ɔ, fo tumi maa pee kaa nɔ́ ko nɛ e he maa wa ha wɔ. Ní kasemi nɛ ɔ maa ye bua wɔ konɛ waa na bɔ nɛ wɔ tsuo waa kɛ si fimi ma nyɛ maa tu wami he fo ɔ nɛ bɔfo Paulo tu he munyu ɔ kɛ gbe nya ha.

^ kk. 6 Moo hyɛ munyuyi nɛ ji The Bible Changes Livesnɛ ngɛ January 1, 2013 Blɛfo gbi Hwɔɔmi Mɔ ɔ mi ɔ.

^ kk. 20 Ke o ngɛ hlae nɛ o le níhi nɛ o ma nyɛ maa pee kɛ da yeyeeye peemi nya, nɛ́ o na ni kpahi a níhi a si kpami ɔ, moo hyɛ May 2019 JW Brɔɔdkastin ɔ ní peemi ɔ ngɛ jw.org®. Yaa NITO HE > JW BRƆƆDKASTIN.

^ kk. 63 FONI Ɔ MI TSƆƆMI: Fiɛɛmi ní tsumi ɔ nɛ nyɛminyumu ɔ nɛ wa ngɛ jeha mi kɛ e he wo mi vii ɔ ha nɛ e ngɛ Kristofohi a blɔ ɔ nɔ nyɛɛe.

^ kk. 65 FONI Ɔ MI TSƆƆMI: Wa ma nyɛ maa tɔ̃tɔ̃ ni kpahi a nane ke wa nyɛɔ a nɔ kaa a nu dã nɛ nya wa fuu loo ke wɔ nitsɛmɛ wa nuɔ dã fuu.

^ kk. 67 FONI Ɔ MI TSƆƆMI: E ngɛ mi kaa nyɛminyumu ko hwɔɔ si ngɛ hiɔ sa nɔ mohu lɛɛ, se loloolo ɔ, e ngɛ Kristofohi a fo ɔ tue kɛ gu odase nɛ e ngɛ dɔkita a yee ɔ nɔ.