Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

NÍ KASEMI 18

Bɔ Nɛ O Ma Plɛ Kɛ Ngɔ Mumi Mi Otihi Kɛ Ma O Hɛ Mi Nɛ O Su He

Bɔ Nɛ O Ma Plɛ Kɛ Ngɔ Mumi Mi Otihi Kɛ Ma O Hɛ Mi Nɛ O Su He

Susu ní nɛ ɔmɛ a he wawɛɛ; ngɔɔ o he kɛ wo a mi kulaa, bɔ nɛ pee nɛ o nɔ yami ɔ nɛ je kpo heii konɛ nihi tsuo nɛ a na.”​—1 TIM. 4:15.

LA 84 Ha Waa Ye Bua

NƆ́ NƐ WA MAA KASE a

1. Mɛni ji Mawu jami mi oti komɛ nɛ waa kɛ ma nyɛ maa ma wa hɛ mi?

 AKƐNƐ anɔkuale Kristofohi ji wɔ he je ɔ, wa suɔ Yehowa saminya. Wa suɔ kaa waa kɛ wa nyɛmi tsuo nɛ sɔmɔ Yehowa. Se loko wa ma nyɛ ma sɔmɔ Yehowa kɛ wa nyɛmi tsuo ɔ, e sa nɛ waa kɛ Mawu jami mi oti komɛ nɛ ma wa hɛ mi. Oti nɛ ɔmɛ ekomɛ ji Kristofohi a su kpakpahi nɛ wa ma ná, ní komɛ nɛ e he hia nɛ wa maa kase, kɛ blɔhi a nɔ nɛ wa maa gu kɛ sɔmɔ ni kpahi. b

2. Mɛni he je nɛ e sa kaa waa ngɔ mumi mi otihi kɛ ma wa hɛ mi nɛ waa bɔ mɔde kaa wa maa su he ɔ?

2 Mɛni he je nɛ e sa nɛ wa bua nɛ jɔ he kaa wa maa ya wa hɛ mi ngɛ mumi mi ɔ? Nɔ́ he je ji kaa wa suɔ nɛ waa sa wa hiɔwe Tsɛ nɛ ngɛ suɔmi ɔ hɛ mi. Yehowa bua jɔɔ ke e na kaa waa kɛ wa nyɛmi tsuo ngɛ lɛ sɔmɔe. Jehanɛ hu ɔ, wa suɔ nɛ waa ya wa hɛ mi ngɛ mumi mi konɛ waa ye bua wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi. (1 Tɛs. 4:9, 10) Wa se kɛ ngɛ asafo ɔ mi jio, wa se kɛ we jio, wɔ tsuo wa ma nyɛ maa ya wa hɛ mi ngɛ mumi mi. Nyɛ ha nɛ waa hyɛ bɔ nɛ wa ma plɛ kɛ pee jã ha.

3. Ngɛ 1 Timoteo 4:12-16 nya a, mɛni nɛ bɔfo Paulo wo Timoteo he wami kaa e pee?

3 Benɛ bɔfo Paulo ngma e kekleekle sɛ womi kɛ ya ha Timoteo ɔ, jamɛ a be ɔ, e ji niheyo, nɛ e ji asafo mi nɔkɔtɔma nɛ e ngɛ níhi a si kpami hulɔ. Se kɛ̃ ɔ, Paulo wo lɛ he wami kaa e ya nɔ e pee babauu ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi. (Kane 1 Timoteo 4:12-16.) Ke o susu Paulo munyu ɔ he ɔ, o maa na kaa e suɔ nɛ Timoteo nɛ e ya e hɛ mi ngɛ blɔ enyɔ nɔ. Nɛ lɔ ɔmɛ ji nɛ e ma ná Kristofohi a suhi komɛ kaa suɔmi kɛ hemi kɛ yemi, nɛ e je mi bami he nɛ tsɔ. Jehanɛ hu ɔ, e sa nɛ e ya e hɛ mi ngɛ ní kanemi mi ngɛ nihi a hɛ mi, kɛ ga womi kɛ ní tsɔɔmi mi. Wa ma susu Timoteo nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he konɛ waa na bɔ nɛ mumi mi otihi nɛ waa kɛ maa ma wa hɛ mi ɔ maa ye bua wɔ nɛ waa pee babauu ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi. Jehanɛ hu ɔ, wa ma susu blɔhi a nɔ nɛ wa ma nyɛ maa gu kɛ bli wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi ɔ he.

MO NÁ KRISTOFOHI A SUHI

4. Ngɛ Filipi Bi 2:19-22 ɔ nya a, mɛni ha nɛ Yehowa kɛ Timoteo tsu ní?

4 Mɛni ha nɛ Yehowa kɛ Timoteo tsu ní ɔ? Ejakaa Timoteo ná Kristofohi a suhi. (Kane Filipi Bi 2:19-22.) Ngɛ bɔ nɛ Paulo kale Timoteo ha a nya a, wa ma nyɛ ma de ke Timoteo baa e he si, e yeɔ anɔkuale, e tsuɔ ní wawɛɛ nɛ e ji nɔ ko nɛ a ma nyɛ maa ngɔ hɛ kɛ fɔ e nɔ. E suɔ nyɛmimɛ ɔmɛ nɛ e susuɔ a he wawɛɛ. Enɛ ɔ he ɔ, Paulo suɔ Timoteo sane nɛ e ngɔ blɔ nya ní tsumi nguahi kɛ wo e dɛ. (1 Kor. 4:17) Jã kɛ̃ nɛ ke wa ná suhi nɛ Yehowa suɔ ɔ, wa he maa ba se nami kɛ ha asafo ɔ, nɛ Yehowa hu maa suɔ wɔ.​—La 25:9; 138:6.

Moo hla Kristofohi a su nɛ o suɔ nɛ o kase he ní fuu (Hyɛ kuku 5-6)

5. (a) Kɛ o ma plɛ kɛ le Kristofohi a suhi nɛ e he hia nɛ o bɔ he mɔde ha kɛɛ? (b) Kaa bɔ nɛ wa na ngɛ foni ɔ mi ɔ, mɛni blɔ nɔ nyɛmiyo wayoo ɔ ngɛ e he mɔde bɔe konɛ e ya nɔ nɛ e je mi mi sami kpo kɛ tsɔɔ nihi?

5 Ngɔɔ oti pɔtɛɛ ko kɛ ma o hɛ mi. Moo sɔle nɛ o susu su nɛ e sa nɛ o bɔ he mɔde ɔ he. Moo hla su pɔtɛɛ ko nɛ o suɔ nɛ o maa bɔ he mɔde. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, anɛ o ma nyɛ ma ná suɔmi nɛ mi wa kaa o maa ye bua o nyɛmimɛ Kristofohi, loo o mi mi maa sã mo ngɛ a he wawɛɛ lo? Anɛ e hia nɛ o ya nɔ nɛ o di tue mi jɔmi se nɛ o kɛ nihi a tɔmi nɛ ke mɛ lo? Ke o bi o huɛ ko nɛ nyu bi ngɛ o kɛ lɛ nyɛ kpɛti ɔ nɛ e tsɔɔ mo blɔ nɔ nɛ o maa gu konɛ o ya o hɛ mi ɔ, o ma ná he se.​—Abɛ 27:6.

6. Mɛni blɔ nɔ o maa gu kɛ su oti ko he?

6 Bɔɔ mɔde nɛ o su oti nɛ o kɛ ma o hɛ mi ɔ he. Mɛni blɔ nɔ o maa gu kɛ pee jã? Blɔ kake nɛ o ma nyɛ maa gu nɔ kɛ pee jã ji nɛ o maa kase su nɛ o suɔ kaa o maa bɔ he mɔde ɔ he ní wawɛɛ. Ngɔɔ lɛ kaa o ngɛ mɔde bɔe kaa o maa kase blɔ nɔ nɛ o maa gu nɛ o kɛ nihi a tɔmi maa ke mɛ faa. O ma nyɛ maa kane Baiblo ngmamihi nɛ kɔɔ nihi nɛ a kɛ nihi a tɔmi ke mɛ faa kɛ nihi nɛ a kɛ nihi a tɔmi ki mɛ ɔ a he ní, nɛ o pue o yi mi tɛ ngɛ he. Mo susu Yesu nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he nɛ o hyɛ. E je suɔmi mi nɛ e kɛ nihi a tɔmi ke mɛ faa. (Luka 7:47, 48) Jehanɛ hu ɔ, e kɛ e juɛmi mɛ nihi a gbɔjɔmihi a nɔ, mohu ɔ, e kɛ e juɛmi ma níhi nɛ a ma nyɛ maa pee ɔ nɔ. Se Farisi bi ɔmɛ nɛ a hi si ngɛ Yesu be ɔ mi ɔ lɛɛ “a kɛ ni kpahi pee we nɔ́ ko.” (Luka 18:9) Ke o pue o yi mi tɛ ngɛ nɔ hyɛmi ní nɛ ɔmɛ a he ɔ, mo bi o he ke: ‘Mɛni ji su komɛ nɛ i naa ngɛ ni kpahi a he? Suhi nɛ a ngɛ ɔ te nɛmɛ nɛ i suɔ nɛ ma ngɔ ye juɛmi kɛ ma nɔ?’ Ke e he wa ha mo kaa o kɛ nɔ ko e tɔmi kaa ke lɛ ɔ, bɔɔ mɔde nɛ o ngma su kpakpahi nɛ e ngɛ ɔ tsuo kɛ fɔ si. Lɔ ɔ se ɔ, mo bi o he ke: ‘Kɛ Yesu naa nɔmlɔ nɛ ɔ ha kɛɛ? Anɛ ke Yesu lɛ nɔ ɔ pee jamɛ a nɔ́ ɔ kɛ si lɛ ɔ, jinɛ e kɛ maa ke nɔ ɔ lo?’ Ke wa pee ní nɛ ɔmɛ ɔ, e ma nyɛ maa ye bua wɔ nɛ wa tsake wa susumi ngɛ nɔ ɔ he. Sisije ɔ, e he ma nyɛ maa wa ha wɔ kaa waa kɛ nɔ ko nɛ e tɔ̃ wa nɔ ɔ tɔmi maa ke lɛ. Se ke wa mia wa hɛ mi ɔ, bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, wa ma nyɛ maa ngɔ nihi a tɔmi kɛ ke mɛ faa pe bɔ nɛ wa peeɔ amlɔ nɛ ɔ.

MOO KASE NÍ KOMƐ NƐ A HE HIA

Moo kase bɔ nɛ o ma dla níhi nɛ puɛ ngɛ Matsɛ Yemi Asa a nɔ (Hyɛ kuku 7) e

7. Ngɛ Abɛ 22:29 ɔ nya a, mɛni blɔ nɔ nɛ Yehowa ngɔ ní tsuli nɛ a he be kɛ ngɛ ní tsue mwɔnɛ ɔ?

7 Oti kpa ko nɛ o kɛ ma nyɛ maa ma o hɛ mi ji kaa o maa kase ní komɛ nɛ a he hia. Mo susu nihi abɔ nɛ a hia konɛ a nyɛ nɛ a ma Bethel wehi, Kpe Peemi Asahi kɛ Matsɛ Yemi Asahi ɔ he nɛ o hyɛ. Ní tsuli nɛ ɔmɛ a kpɛti nihi fuu ji nihi nɛ a kase ní tsumi nɛ ɔ ngɛ nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ a le tsu mami ní tsumi saminya a ngɔ. Kaa bɔ nɛ wa na ngɛ foni ɔ mi ɔ, nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yi ɔmɛ tsuo ngɛ ga ní tsumihi nɛ maa hia kaa a le nɛ a kɛ dla Kpe Peemi Asahi kɛ Matsɛ Yemi Asahi ɔ kasee. Ngɛ blɔ nɛ ɔ kɛ blɔ kpa nɔ ɔ, Yehowa Mawu nɛ ji “neneene Matsɛ ɔ” kɛ Yesu Kristo nɛ e ji “matsɛmɛ ɔ a Matsɛ” ɔ ngɔ ní tsuli nɛ a he be kɛ ngɛ ní nguahi pee. (1 Tim. 1:17; 6:15; kane Abɛ 22:29.) Wa suɔ nɛ wa tsu ní wawɛɛ, nɛ waa ngɔ ga ní tsumi ko he nile nɛ wa ngɛ ɔ kɛ je Yehowa yi, se pi wɔ nitsɛmɛ.​—Yoh. 8:54.

8. Mɛni blɔ nɔ o maa gu kɛ le oti nɛ e sa nɛ o kɛ ma o hɛ mi?

8 Moo ngɔ oti pɔtɛɛ ko kɛ ma o hɛ mi. Mɛni oti nɛ o kɛ ma nyɛ maa ma o hɛ mi? Mo bi o we asafo mi nikɔtɔma amɛ kɛ eko ɔ, kpɔ mi nɔ hyɛlɔ ɔ níhi nɛ a susu kaa o ma nyɛ maa bɔ he mɔde. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke a de mo ke o ya o hɛ mi ngɛ munyu tumi kɛ ní tsɔɔmi mi ɔ, mo bi mɛ nɛ a tsɔɔ mo munyu tumi su pɔtɛɛ nɛ e sa nɛ o bɔ he mɔde. Lɔ ɔ se ɔ, moo pee níhi nɛ ma ha nɛ o su oti ɔ he. Kɛ o maa pee lɛ kɛɛ?

9. Mɛni o ma nyɛ maa pee konɛ o su oti nɛ o kɛ ma o hɛ mi ɔ he?

9 Bɔɔ mɔde nɛ o su oti nɛ o kɛ ma o hɛ mi ɔ he. Ngɔɔ lɛ kaa o suɔ nɛ o ya o hɛ mi ngɛ ní tsɔɔmi mi. O ma nyɛ maa kase womiyo nɛ ji Yaa O Hɛ Mi Ngɛ Ní Kanemi Kɛ Ní Tsɔɔmi Mi ɔ saminya. Ke a ha mo ní peemi ngɛ otsi kpɛti kpe ɔ sisi ɔ, o ma nyɛ ma bi nyɛminyumu ko nɛ e nane pi si nɛ e bu o ní peemi ɔ tue nɛ e wo mo ga ngɛ he loko o ya pee ngɛ Matsɛ Yemi Asa a nɔ. Mo dla o he mla kɛ ha o ní peemi ɔ konɛ o mɔde bɔmi ɔ nɛ je kpo nɛ nihi nɛ a na mo kaa nɔ ko nɛ a ma nyɛ maa ngɔ a hɛ kɛ fɔ o nɔ.​—Abɛ 21:5; 2 Kor. 8:22.

10. Mo ha nɔ hyɛmi nɔ́ nɛ tsɔɔ bɔ nɛ o ma nyɛ maa ya o hɛ mi konɛ o su oti ko nɛ o kɛ ma o hɛ mi ɔ he.

10 Mɛni o ma nyɛ maa pee ke oti nɛ o kɛ ma o hɛ mi ɔ ji nɔ́ ko nɛ e he wa ha mo kaa o maa pee? O kɔni mi nɛ ko jɔ̃! Nyɛminyumu ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Garry ɔ li ní kanemi saminya. E kai bɔ nɛ zo gbe lɛ ha benɛ e ngɛ nɔ́ ko kanee ngɛ asafo mi kpe sisi ligbi ko. Se e ya nɔ nɛ e bɔ he mɔde. E tsɔɔ kaa tsɔsemi nɛ e ná kɛ je nyɛmimɛ nyumuhi a ngɔ kɛ asafo ɔ womi ɔmɛ nɛ e kase ɔ ye bua lɛ nɛ amlɔ nɛ ɔ, e nyɛɔ nɛ e tuɔ magbɛ nɔ munyu ngɛ Matsɛ Yemi Asahi a nɔ, kpɔ mi kpehi kɛ kpokpa nɔ kpehi a sisi!

11. Kaa bɔ nɛ Timoteo pee ɔ, mɛni blɔ nɔ wa ma nyɛ ma tsu babauu ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi?

11 Anɛ Timoteo ba pee nɔ ko nɛ e le munyu tumi saminya aloo nɔ ko nɛ e le ní tsɔɔmi saminya? Baiblo ɔ de we nɔ́ ko kaa jã. Se atsinyɛ jemi ko be he kaa Timoteo nyɛ nɛ e tsu ní tsumihi nɛ a kɛ wo e dɛ ɔ he ní saminya ejakaa e kɛ Paulo ga womi ɔ tsu ní. (2 Tim. 3:10) Jã kɛ̃ nɛ wɔ hu ke wa pee níhi nɛ ma ha nɛ waa su oti nɛ waa kɛ ma hɛ mi ɔ he ɔ, wa ma nyɛ ma tsu babauu ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi.

MO HLA BLƆ NƆ NƐ O MAA GU KƐ YE BUA NI KPAHI

12. Mɛni blɔ nɔ nɛ o ná níhi nɛ ni kpahi pee kɛ ye bua mo ɔ he se?

12 Ni kpahi peeɔ níhi fuu kɛ yeɔ bua wɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke a tsi wa nya ngɛ hiɔ tsami he, nɛ asafo mi nikɔtɔmahi nɛ a sɔmɔɔ kaa Hiɔ Tsami He Kɛ Ní Sɛɛmi Ajla Toli loo Hiɔtsɛmɛ A Slaami Kuuhi ɔ ba slaa wɔ ɔ, wa bua jɔɔ. Ke waa kɛ nyagba ngɛ kpee ngɛ wa si himi mi ɔ, wa bua jɔɔ ke asafo mi nɔkɔtɔma ko nɛ e susuɔ nɔ he bu wɔ tue nɛ e wo wa bua. Ke wa maa hia yemi kɛ buami konɛ waa kɛ nɔ ko nɛ kase Baiblo ɔ nɛ blɔ gbalɔ ko nɛ e nane pi si kplɛɛ nɔ kaa e maa ye bua wɔ ɔ, wa bua jɔɔ. Nyɛmimɛ nɛ ɔmɛ tsuo a bua jɔɔ ke a ye bua wɔ. Ke wɔ hu wa ye bua ni kpahi ɔ, wa ma ná jamɛ a bua jɔmi ɔ eko. Yesu de ke, “Bua jɔmi babauu ngɛ nɔ́ hami mi pe nɔ́ ngɔmi.” (Níts. 20:35) Ke o suɔ nɛ o bli o sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi kɛ gu blɔ nɛ ɔ nɔ loo blɔ kpahi a nɔ ɔ, mɛni ma nyɛ maa ye bua mo?

13. Ke o kɛ oti ko maa ma o hɛ mi ɔ, mɛni nɛ e sa nɛ e hi o juɛmi mi?

13 Koo ngɔ otihi fuu kɛ ma o hɛ mi ngɛ be kake mi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, eko ɔ, o ma de ke, ‘I suɔ nɛ ma pee babauu ngɛ asafo ɔ mi.’ Se eko ɔ, e he maa wa kaa o maa le blɔ nɔ nɛ o maa gu kɛ su jamɛ a oti ɔ he, nɛ eko ɔ, ke o su he po ɔ, o be lee. Lɔ ɔ he ɔ, ngɔɔ oti pɔtɛɛ ko kɛ ma o hɛ mi. O ma nyɛ maa ngma oti nɛ o kɛ ma o hɛ mi ɔ kɛ nɔ́ nɛ o maa pee konɛ o su he ɔ kɛ fɔ si.

14. Mɛni he je nɛ e sɛ nɛ waa pee kpɛii tsɔ ngɛ oti ko nɛ waa kɛ ma wa hɛ mi ɔ he ɔ?

14 Jehanɛ hu ɔ, e sɛ nɛ waa pee kpɛii tsɔ kaa doo ɔ, e sa nɛ waa su oti nɛ waa kɛ ma wa hɛ mi ɔ he. Mɛni he je? Ejakaa wa be nyɛe ma kudɔ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ yaa nɔ ngɛ wa si himi mi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, bɔfo Paulo ye bua kɛ to asafo ehe sisi ngɛ Tɛsalonika ma a mi. Nɛ e kɛ ma e hɛ mi kaa e maa hi lejɛ ɔ konɛ e ye bua nihi nɛ a ba pee Kristofohi kɛ we ɔ. Se si temi kɛ womi ha nɛ Paulo je ma a mi. (Níts. 17:1-5, 10) Kaa Paulo ya nɔ nɛ e hi ma a mi ɔ, e ko ngɔ e nyɛmimɛ ɔmɛ kɛ wo oslaa mi. Se Paulo kɔni mi jɔ̃ we. E kplɛɛ tsakemi nɛ ba a nɔ. Pee se ɔ, e tsɔ Timoteo nɛ e ya ye bua Kristofohi ehe nɛ a ngɛ Tɛsalonika a konɛ a hemi kɛ yemi mi nɛ wa. (1 Tɛs. 3:1-3) Nyɛmimɛ nɛ a ngɛ Tɛsalonika a bua jɔ kaa Timoteo ngɔ e he kɛ ha kaa e maa ye bua ngɛ he fɛɛ he nɛ hiami ngɛ.

15. Mɛni blɔ nɔ nɛ ke wa si fɔfɔɛ tsake ɔ, otihi nɛ waa kɛ ma wa hɛ mi ɔ hu ma nyɛ ma tsake? Moo ngɔ nɔ́ he tomi nɔ́ ko kɛ tsɔɔ mi.

15 Wa ma nyɛ maa kase nɔ́ ko ngɛ níhi a si kpami nɛ Paulo ná ngɛ Tɛsalonika a mi. Waa kɛ mumi mi oti ko ma nyɛ maa ma wa hɛ mi, se wa si fɔfɔɛ ma nyɛ ma tsake nɛ wa be nyɛe maa su. (Fiɛlɔ 9:11) Ke e ba jã ngɛ o blɔ fa mi ɔ, moo pee klaalo kaa o kɛ oti nɛ o ma nyɛ maa su he ngɛ si fɔfɔɛ nɛ o ya je mi ɔ mi ɔ maa ma o hɛ mi. Jã ji bɔ nɛ Ted kɛ e yo Hiedi pee. Akɛnɛ hiɔ ngɛ a ti nɔ kake nya gbae he je ɔ, e he ba hia nɛ a je Betel. Se suɔmi nɛ a ngɛ kɛ ha Yehowa a ha nɛ a hla blɔ kpahi a nɔ nɛ a maa gu kɛ bli a sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi. Kekleekle ɔ, a je blɔ gbami ní tsumi ɔ sisi. Be komɛ a se ɔ, a hla mɛ kaa blɔ gbali klɛdɛɛ, nɛ a tsɔse Ted konɛ e sɔmɔ kaa kpɔ mi nɔ hyɛlɔ nane mi dalɔ. Pee se ɔ, a tsake jeha nɛ ke kpɔ mi nɔ hyɛli ye ɔ, a be nyɛe ma sɔmɔ kaa kpɔ mi nɔ hyɛli hu ɔ. Ted kɛ Hiedi yɔse kaa a be nyɛe maa ya nɔ ma tsu kpɔ mi nɔ hyɛmi ní tsumi ɔ hu. E ngɛ mi kaa pi a bua nɔ mohu lɛɛ, se a ba yɔse kaa a ma nyɛ ma sɔmɔ Yehowa ngɛ blɔ kpahi a nɔ. Ted de ke: “Wa ba kase kaa wa ma nyɛ maa gu blɔ slɔɔtohi a nɔ kɛ sɔmɔ Yehowa.”

16. Mɛni wa ma nyɛ maa kase kɛ je Galatia Bi 6:4 ɔ mi?

16 Wa be nyɛe ma kudɔ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ yaa nɔ ngɛ wa si himi mi. Lɔ ɔ he ɔ, e sɛ nɛ wa susu kaa sɔmɔmi he blɔ nɛ wa ngɛ ɔ lɛ tsɔɔ bɔ nɛ wa he jua wa ha Yehowa ha. E sɛ nɛ waa ngɔ nɔ́ nɛ wa nyɛɔ tsuɔ ɔ kɛ to nɔ́ nɛ ni kpahi ngɛ tsue ɔ hu he. Hiedi de ke: “Ke o kɛ o si himi to ni kpahi a si himi he ɔ, o be bua jɔmi náe.” (Kane Galatia Bi 6:4.) E sa nɛ wa hla blɔhi nɛ wa maa gu nɔ kɛ ye bua ni kpahi. c

17. Mɛni o maa pee konɛ o nine nɛ su sɔmɔmi he blɔhi a nɔ?

17 Ke o pee o si himi kpokploo nɛ o yi hiɔ ko ɔ, o ma nyɛ ma ná he blɔ kɛ bli o sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi. Moo ngɔ otihi nɛ ma nyɛ maa ye bua mo konɛ o su oti kpahi a he ɔ kɛ ma o hɛ mi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke o suɔ nɛ o pee daa blɔ gbalɔ ɔ, o ma nyɛ ma sɔmɔ kaa blɔ gbali a walɔ amlɔ nɛ ɔ. Ke oti nɛ o kɛ ma o hɛ mi ji kaa o ma sɔmɔ kaa asafo mi sɔmɔlɔ ɔ, anɛ o ma nyɛ maa pee babauu ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi, nɛ o slaa nihi nɛ a be he wami kɛ nihi nɛ a wa ngɛ jeha mi nɛ a ngɛ o we asafo ɔ mi ɔ lo? Níhi a si kpami nɛ o ma ná a ma nyɛ maa ye bua nɛ o ná sɔmɔmi he blɔ kpahi hwɔɔ se. Moo fia o pɛɛ si kaa o maa pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ o ma nyɛ ngɛ ní tsumi fɛɛ ní tsumi nɛ a kɛ maa wo o dɛ ɔ mi.​—Rom. 12:11.

Ngɔɔ oti pɔtɛɛ ko nɛ o ma nyɛ maa su he kɛ ma o hɛ mi (Hyɛ kuku 18) f

18. Kaa bɔ nɛ a tsɔɔ ngɛ foni ɔ mi ɔ, mɛni nɛ o kase ngɛ Beverley nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ mi?

18 Wa be nyɛe ma de ke wa wa tsɔ lɔ ɔ he ɔ, waa kɛ mumi mi oti ko be nyɛe maa ma wa hɛ mi. Mo susu nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Beverley nɛ e ye jeha 75 ɔ nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he nɛ o hyɛ. Hiɔ ko nɛ mi wa ngɛ e nya gbae nɛ lɔ ɔ ha nɛ e nyɛ we nyɛɛmi kpakpa ko. Se e suɔ nɛ e pee babauu kɛ fɔ nihi nine ngɛ Kaimi be ɔ mi. Lɔ ɔ he ɔ, e kɛ oti ko ma e hɛ mi. Benɛ Beverley su oti nɛ e kɛ ma e hɛ mi ɔ he ɔ, e bua jɔ wawɛɛ. E nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ wo ni kpahi he wami nɛ a kɛ a he wo fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi vii. Yehowa bua jɔɔ nɔ́ nɛ wa nyɛmimɛ nɛ a wa ngɛ jeha mi ɔ nyɛɔ nɛ a tsuɔ ɔ he ke a si fɔfɔɛ ha nɛ a nyɛ we nɛ a pee babauu po.​—La 71:17, 18.

19. Mɛni ji mumi mi oti komɛ nɛ waa kɛ ma nyɛ maa ma wa hɛ mi?

19 Ngɔɔ otihi nɛ o ma nyɛ maa su a he kɛ ma o hɛ mi. Mo ná suhi nɛ ma ha nɛ o sa Yehowa hɛ mi. Moo kase níhi nɛ ma ha nɛ wa Mawu ɔ kɛ e we asafo ɔ ma ná o he se. Hla blɔhi a nɔ nɛ o maa gu kɛ sɔmɔ o nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi. d Kaa bɔ nɛ Timoteo pee ɔ, Yehowa maa jɔɔ mo nɛ “o nɔ yami ɔ nɛ je kpo heii konɛ nihi tsuo nɛ a na.”​—1 Tim. 4:15.

LA 38 E Maa Waje Mo

a Timoteo he be wawɛɛ ngɛ sane kpakpa a fiɛɛmi mi. Se kɛ̃ ɔ, Paulo wo lɛ he wami kaa e ya e hɛ mi nɛ e tsu babauu ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi. Akɛnɛ Timoteo bu Paulo ga womi ɔ tue he je ɔ, Yehowa kɛ lɛ tsu ní nɛ e ye bua e nyɛmimɛ Kristofo ɔmɛ wawɛɛ. Kaa bɔ nɛ Timoteo pee ɔ, anɛ mo hu o suɔ nɛ o ngɔ be fuu kɛ sɔmɔ Yehowa nɛ o ye bua o nyɛmimɛ Kristofo ɔmɛ lo? Atsinyɛ jemi ko be he kaa o suɔ kaa o maa pee jã. Mɛni ji oti komɛ nɛ o kɛ ma nyɛ maa ma o hɛ mi konɛ e ye bua mo nɛ o nyɛ nɛ o pee jã? Nɛ mɛni nɛ e he hia nɛ o pee konɛ o nyɛ nɛ o ngɔ jamɛ oti ɔmɛ kɛ ma o hɛ mi nɛ o nyɛ nɛ o su he?

b MUNYU KO NƐ A TSƆƆ SISI: Mumi mi otihi ji otihi nɛ waa kɛ maa wa hɛ mi konɛ wa nyɛ nɛ waa pee babauu ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi, nɛ wa ha nɛ e bua nɛ jɔ.

c Hyɛ munyu nɛ ji “Serving Where the Need Is Greater” nɛ ngɛ womi nɛ ji Organized to Do Jehovah’s Will, yi 10, kk. 6-9 ɔ mi.

d Hyɛ ní kasemi 60 nɛ e yi ji “Yaa Nɔ Nɛ O Hɛ Kɛ Su Yehowa He,” nɛ ngɛ Ná Bua Jɔmi Kɛ Ya Neneene! womi ɔ mi ɔ.

e FONI Ɔ MI TSƆƆMI: Nyɛminyumu ko nɛ e ngɛ nyɛmimɛ yihi enyɔ tsɔɔe bɔ nɛ a ma dla níhi nɛ puɛ ngɛ Matsɛ Yemi Asa a nɔ ɔ, nɛ nyɛmi yi ɔmɛ kɛ tsɔsemi nɛ a ná a ngɛ ní tsue.

f FONI Ɔ MI TSƆƆMI: Nyɛmiyo ko nɛ e tlɔ we mi nɛ e ngɛ nihi odase yee ngɛ tɛlifoo nɔ, nɛ e ngɛ nihi nine fɔe kɛ ba Kaimi ɔ.