Kita ji “munyu ko nɛ hɛdɔ ngɛ he nɛ nɔ ko tuɔ kɛ woɔ si kaa e maa pe nɔ́ ko, nɛ behi fuu ɔ, a tsɛɛ Mawu kɛ peeɔ odase ngɛ mi.” A ma nyɛ ma de kɛ nya aloo a ngma kɛ wo womi mi.

Eko ɔ, ni komɛ ma nyɛ ma de ke e sɛ nɛ a kã kita ejakaa Yesu de ke: “Nyɛ ko kã kita kulaa . . . Nyɛɛ lɛɛ nyɛ ha nɛ nyɛ munyu nɛ ji, ‘Ee’ ɔ, nɛ pee ee, nɛ nyɛ ‘Dɛbi’ ɔ, nɛ pee dɛbi, ejakaa nɔ́ kpa ko ngɛ enɛ ɔmɛ a se ɔ jeɔ nɔ yayami ɔ ngɔ.” (Mat. 5:33-37) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yesu le kaa Mose Mlaa a ngmɛɔ blɔ kaa Israel bi ɔmɛ ma nyɛ ma kã kita ngɛ si fɔfɔɛ komɛ a mi. Nɛ e le kaa Mawu sɔmɔli anɔkuale tsɛmɛ komɛ hu kã kita. (1 Mose 14:22, 23; 2 Mose 22:10, 11) E le kaa Yehowa nitsɛ hu kã kita. (Heb. 6:13-17) Ke jã a, lɛɛ Yesu tsɔɔ we kaa e sɛ nɛ wa kã kita. Mohu ɔ, e de jã kɛ bɔ nihi kɔkɔ konɛ a ko kã kita ngɛ níhi nɛ a he hia we ɔ a he aloo a kã kita kɛkɛ. E sa nɛ waa ye wa si womi nɔ ejakaa jã nɛ Yehowa suɔ nɛ waa pee.

Lɔ ɔ ke a ke o kã kita a, mɛni e sa nɛ o pee? Kekleekle ɔ, loko o ma kã kita a, mo susu he nɛ o hyɛ kaa e ji nɔ́ nɛ o ma nyɛ maa ye nɔ lo. Ke o be nɔ mi mami kaa o ma nyɛ maa ye nɔ ɔ, lɛɛ e maa hi kaa o be kita a kãe kulaa. Mawu munyu ɔ bɔ wɔ kɔkɔ kaa: “Afani nɛ o wui si kulaa, pe kaa o maa wo si, nɛ o be nɔ yee.” (Fiɛlɔ 5:5) Kɛ piɛɛ he ɔ, moo hyɛ Baiblo sisi tomi mlaahi nɛ kɔɔ kita kami he konɛ o ngɔ o he nile nɛ o tsɔse ɔ kɛ mwɔ yi mi kpɔ. Mɛni ji Baiblo sisi tomi mlaa nɛ ɔmɛ ekomɛ?

Kita komɛ ti si kɛ wui Mawu suɔmi nya ní peemi. Kaa nɔ hyɛ mi nɔ́ ɔ, ke Yehowa Odasefo no ko ngɛ gba si himi mi sɛe ɔ, e kãa kita. Ngɛ Yehowa kɛ nihi nɛ a ba ye gba si himi ɔ he odase ɔ a hɛ mi ɔ, ayɛflo ɔ kɛ ayɛflo huno ɔ woɔ si kaa a ma suɔ a sibi nɛ a maa bu a sibi, nɛ a maa ya nɔ maa pee jã “be abɔ nɛ [mɛ] ni enyɔ ɔmɛ tsuo a ngɛ wami mi.” (Ngɛ ni kpahi a blɔ fa mi ɔ, e ma nyɛ ba lɛ kaa, a be munyu nɛ ɔ nɔuu tue ke a ngɛ gba si himi mi sɛe, se kɛ̃ ɔ, a kã kita ngɛ Mawu hɛ mi.) Lɔ ɔ se ɔ, a ba peeɔ huno kɛ yo, nɛ e sa nɛ a hi si kaa nihi nɛ a sɛ gba si himi mi ngɛ a wami si himi tsuo mi. (1 Mose 2:24; 1 Kor. 7:39) Kita kami nɛ ɔ sa Mawu hɛ mi nɛ e kɛ e suɔmi nya ní kɔ.

Kita komɛ teɔ si kɛ woɔ Mawu suɔmi nya ní peemi. Anɔkuale Kristofo no ko be kita ko kaa jã kãe. E be kita kãe kaa e kɛ ta hwumi nɔ́ ko ma fã e ma a he, loo e ma kua Mawu. Jã peemi ma ha nɛ e tɔ̃ Mawu mlaa a nɔ. Kristofohi “piɛɛ we je ɔ he,” enɛ ɔ he je ɔ, e sɛ nɛ waa kɛ wa he nɛ wo ma sanehi kɛ ta hwumi mi.​—Yoh. 15:19; Yes. 2:4; Yak. 1:27.

 Wa daa wa he nile nɔ kɛ kaa kita komɛ. Be komɛ ɔ, loko wa ma kã kita a, e sa nɛ wa susu ga womi nɛ Yesu kɛ ha wɔ nɛ ɔ he saminya. E de ke: “nyɛɛ ngɔ Kaisare níhi kɛ ha Kaisare, se nyɛɛ ngɔ Mawu níhi kɛ ha Mawu.”​—Luka 20:25.

Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɔɔ lɛ kaa Kristofo no ko ya bi nɛ a ha lɛ mlaa nya womi nɛ e kɛ maa hi ma ko mi, aloo passport nɛ e kɛ maa hia blɔ kɛ ya ma kpa nɔ, se e yɔse kaa e ma bi nɛ e kã kita kaa e maa ye ma a mlaa a nɔ. Ke kita nɛ e ma kã ngɛ jamɛ a ma a mi ɔ ma bi nɛ e pee nɔ́ ko nɛ e teɔ si kɛ woɔ Mawu mlaa a, e he nile nɛ e kɛ Baiblo ɔ tsɔse ɔ be lɛ blɔ ngmɛe nɛ e pee jã. Eko ɔ, ma a mlaa a maa ngmɛ lɛ blɔ nɛ e tsake kita a mi munyu ɔ hɛ mi konɛ e nyɛ nɛ e kã kita a nɛ e he nile nɛ ko kojo lɛ.

Kita nɛ a tsake e mi munyu ɔ hɛ mi nɛ Kristofo no ko ma kã a ti si kɛ wui Baiblo sisi tomi mlaa nɛ ngɛ Roma Bi 13:1 ɔ. Lejɛ ɔ de ke: “Ha nɔ fɛɛ nɔ nɛ e ba e he si kɛ ha blɔ nyahi nɛ a nɔ kuɔ ɔ.” Enɛ ɔ he ɔ, Kristofo no ko ma nyɛ maa ma e juɛmi nya si kaa tɔmi ko be he kaa e ma kã kita kɛ pee nɔ́ ko nɛ Mawu nitsɛ kplɛɛ nɔ kaa wa ma nyɛ maa pee.

Jehanɛ hu ɔ, ke a de mo ke o pee okadi ko kɛ kã kita, loo o ngɔ nɔ́ ko kɛ kã kita a, e he hia nɛ o da o he nile nɛ o kɛ Baiblo ɔ tsɔse ɔ nɔ kɛ mwɔ o yi mi kpɔ. Roma bi nɛ a hi si blema kɛ Sitiki bi ngɔɔ a ta hwumi níhi kɛ kaa kita kɛ tsɔɔ kaa a ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ mawu nɛ haa nɛ nɔ yeɔ kunimi ngɛ ta mi ɔ mi. Hela bi woɔ a nine nɔ kɛ yaa hiɔwe kɛ kãa kita. A he ye kaa he wami ko ngɛ hiɔwe nɛ e naa nɔ́ nɛ a peeɔ ɔ, nɛ e nuɔ nɔ́ nɛ a deɔ ɔ hulɔ, nɛ lɛ nɛ adesahi maa bu akɔtaa kɛ ha lɛ.

Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yehowa sɔmɔlɔ ko be aflangaa ngae loo e be kita kãe ha ma okadi ko nɛ e kɛ wɔ jami ngɛ tsakpa. Se ngɔɔ lɛ kaa a de mo ngɛ kojomi he ko kaa o ngɔ o nine kɛ fɔ Baiblo nɔ nɛ o kã kita kaa o maa tu anɔkuale ɔ. Ngɛ si fɔfɔɛ nɛ ɔ mi ɔ, o ma nyɛ maa ma o juɛmi nya si kaa o maa pee jã ejakaa Ngmami ɔ de ke anɔkualetsɛmɛ komɛ pee okadi kɛ kã kita. (1 Mose 24:2, 3, 9; 47:29-31) E he hia nɛ o kai kaa ke o ka kita kaa jã a, o ngɛ kita kãe ngɛ Mawu hɛ mi kaa o maa ye anɔkuale. E sa nɛ o dla o he kaa o kɛ anɔkuale yemi ma ha sanehi tsuo nɛ a ma bi mo ɔ heto.

Akɛnɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ waa kɛ Yehowa wa kpɛti ɔ he hia wɔ he je ɔ, e sa nɛ waa sɔle nɛ wa susu kita nɛ a ke wa kã a he saminya, nɛ wa ná nɔ mi mami kaa e be si tee kɛ si Baiblo sisi tomi mlaa loo e be hae nɛ wa he nile nɛ gba wa nya. Ke o mwɔ o yi mi kpɔ kaa o ma kã kita ko ɔ, moo pee klaalo kaa o maa ye nɔ.​—1 Pet. 2:12.