1, 2. Mɛni he je nɛ e sa kaa wa tsɔse ni kpahi konɛ waa kɛ ní tsumi nɛ wo a dɛ ɔ?

NÍ TSUMI titli nɛ Yesu ba tsu ji Matsɛ Yemi sane kpakpa a fiɛɛmi. Se kɛ̃ ɔ, e ngɔ be fuu kɛ tsɔse nihi konɛ a nyɛ nɛ a tsɔɔ nihi ní, nɛ a nyɛ nɛ a hyɛ Mawu to ɔmɛ a nɔ. (Mat. 10:5-7) E ngɛ mi kaa Filipo ji sane kpakpa fiɛɛlɔ nɛ be deka mohu lɛɛ, se e tsɔse e biyihi eywiɛ ɔmɛ, nɛ mɛ hu a nyɛ nɛ a kɛ nihi sɛɛ anɔkuale nɛ ngɛ Ngmami ɔ mi ɔ he ní. (Níts. 21:8, 9) Mɛni he je nɛ e he hia kaa wɔ hu wa tsɔse nihi mwɔnɛ ɔ?

² Nihi nɛ a ngɛ sane kpakpa a nɔ kplɛɛe ngɛ je kɛ wɛ ɔ a yibɔ ngɛ hɛ mi yae. E sa nɛ ni hehi nɛ a baptisi we mɛ lolo ɔ nɛ a le nɔ́ he je nɛ e sa kaa a kase Baiblo ɔ ngɛ a dɛ he. E sa nɛ waa tsɔɔ mɛ bɔ nɛ a ma plɛ kɛ fiɛɛ, kɛ bɔ nɛ a maa tsɔɔ nihi anɔkuale ɔ ha. Ngɛ wa we asafo ɔmɛ a mi hu ɔ, e sa nɛ waa wo nyɛmimɛ nyumuhi he wami konɛ a bɔ a he mɔde wawɛɛ nɛ a he nɛ su, nɛ a nyɛ nɛ a sɔmɔ kaa asafo mi sɔmɔli kɛ nikɔtɔmahi. Ke Kristofohi nɛ a wa ngɛ mumi mi tsɔɔ ni hehi “nɔ́ kpakpa” a, lɔ ɔ ma nyɛ maa ye bua mɛ konɛ a ya a hɛ mi ngɛ Mawu sɔmɔmi mi.​—Abɛ 4:2.

3, 4. (a) Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Paulo tsɔɔ kaa Ngmami ɔ kasemi kɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ ngɛ tsakpa? (b) Loko wa ma de wa Baiblo kaselɔ ko kaa e kase Baiblo ɔ ngɛ e dɛ he ɔ, mɛni e sa kaa wɔ nitsɛmɛ waa pee?

³ Mɛni he je nɛ e he hia kaa wa maa kase Ngmami ɔ ngɛ wa dɛ he ɔ? Heto ɔ ngɛ munyu nɛ bɔfo Paulo ngma kɛ ya ha Kristofohi nɛ a ngɛ Kolose ɔ mi. Paulo ngma ke: ‘Wa jɔɔ we Mawu pɛɛ kpami ha nyɛ. Wa biɔ ke Mawu nɛ ha nɛ nyɛɛ le e suɔmi nya ní, nɛ nyɛ ná nile, kɛ nɔ́ sisi numi nɛ mumi ɔ haa nɔ ɔ. Kɛkɛ ɔ, nyɛ maa ba nyɛ je mi bɔ nɛ maa sa Yehowa hɛ mi. Nyɛ ma tsu ní kpakpa sɔuu, nɛ nyɛ maa le Mawu saminya pe bɔ nɛ nyɛ le lɛ daa.’ (Kol. 1:9, 10) Ke Kristofohi nɛ a ngɛ Kolose ɔ ná nile ɔ, a ma nyɛ maa ‘ba a je mi bɔ nɛ maa sa Yehowa hɛ mi.’ Enɛ ɔ maa ye bua mɛ konɛ a ya nɔ nɛ a “tsu ní kpakpa sɔuu,” titli ɔ, ngɛ sane kpakpa a fiɛɛmi mi. Loko nɔ ko ma nyɛ ma sɔmɔ Yehowa saminya a, e sa nɛ e kase Baiblo ɔ daa. E sa nɛ waa ye bua Baiblo kaseli konɛ a nu sisi kaa e sa nɛ a pee jã.

⁴ Loko wa ma nyɛ maa ye bua ni kpahi konɛ a le nɔ he je nɛ e sa kaa a kase Baiblo ɔ ngɛ a dɛ he ɔ, e sa nɛ wɔ nitsɛmɛ waa le se nami nɛ ngɛ jã peemi he. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e sa nɛ wɔ nitsɛmɛ waa kase Baiblo ɔ daa. Enɛ ɔ he ɔ, o ma nyɛ ma bi o he ke: ‘Ke i fiɛɛ ha nɔ ko, nɛ e tsɔɔ e juɛmi ngɛ sane ko he nɛ pi jã nɛ Baiblo ɔ tsɔɔ, aloo e bi sane ko nɛ e he wa a, anɛ i nyɛɔ daa Baiblo ɔ nɔ kɛ haa lɛ heto lo? Ke i kane bɔ nɛ Yesu, kɛ Paulo, kɛ ni kpahi fĩ si kɛ tsu fiɛɛmi ní tsumi ɔ ha a, anɛ i pueɔ ye yi mi tɛ ngɛ he, nɛ lɔ ɔ haa nɛ i fĩɔ si ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi lo?’ Nile kɛ ga womi nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ ma nyɛ maa ye bua wa ti nɔ tsuaa nɔ. Ke wa de ni kpahi bɔ nɛ Baiblo ɔ nɛ wa kaseɔ ngɛ wa dɛ he ɔ yeɔ bua wɔ ha a, lɔ ɔ ma nyɛ maa wo mɛ he wami konɛ a kase Ngmami ɔ wawɛɛ nɛ mɛ hu a ná he se.

5. Moo tsɔɔ bɔ nɛ wa ma nyɛ maa ye bua ni hehi konɛ a kase Baiblo ɔ daa ha.

⁵ Eko ɔ, o ma bi ke, ‘Mɛni blɔ nɔ ma nyɛ ma gu kɛ tsɔse ye Baiblo kaselɔ konɛ e kase Baiblo ɔ daa?’ Kekleekle ɔ, o ma nyɛ maa tsɔɔ lɛ bɔ nɛ e ma plɛ kɛ dla e he ha loko o kɛ lɛ nɛ ba kase Baiblo ɔ. O ma nyɛ maa wo lɛ he wami konɛ e kane mi tsɔɔmi munyuhi nɛ ngɛ Mɛni Tutuutu Ji Baiblo ɔ Tsɔɔmi? womi ɔ mi ɔ, kɛ ngmamihi nɛ a tsɛ se ɔ. Moo ye bua lɛ konɛ ke e ngɛ e he dlae kɛ ha asafo mi kpehi ɔ, e kɛ pee o ti kaa e ma ha sane heto. Moo wo lɛ he wami konɛ e kane Hwɔɔmi Mɔ kɛ Awake! nɛ maa ba a eko tsuaa eko. Ke nyɛ ngɛ Watchtower Library aloo Watchtower ONLINE LIBRARY ɔ eko ngɛ nyɛ je gbi mi ɔ, o ma nyɛ maa tsɔɔ lɛ bɔ nɛ e kɛ ma hla Baiblo mi sane bimihi a heto ha. Ke o ye bua o Baiblo kaselɔ ɔ  jã a, lɔ ɔ ma nyɛ ma ha nɛ e bua nɛ jɔ he kaa e maa kase Baiblo ɔ ngɛ e dɛ he.

6. (a) Mɛni blɔ nɔ o ma nyɛ maa gu kɛ ye bua o Baiblo kaselɔ konɛ e bua nɛ jɔ Baiblo ɔ he? (b) Ke Baiblo Kaselɔ ɔ bua jɔ Baiblo ɔ he wawɛɛ ɔ, mɛni lɔ ɔ ma ha nɛ e pee?

⁶ Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e sɛ nɛ waa nyɛ nɔ ko nɔ kaa e kase Baiblo ɔ daa. Mohu ɔ, e sa nɛ waa ye bua wa Baiblo kaseli nɛ a ngɔ níhi nɛ Yehowa asafo ɔ kɛ ha wɔ ɔ kɛ tsu ní, konɛ a bua nɛ jɔ Baiblo ɔ he wawɛɛ. Bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, e maa pee Baiblo kaselɔ nɛ e suɔ anɔkuale ɔ kaa bɔ nɛ e pee la polɔ ɔ. La polɔ ɔ de ke: ‘E hi kaa ma hɛ kɛ su Mawu he. Ma ya sa we ngɛ Nyɔmtsɛ Yehowa ngɔ.’ (La 73:28) Yehowa maa ngɔ e mumi ɔ kɛ ye bua nihi nɛ a suɔ kaa a maa hɛ kɛ su e he ɔ.

7. Mɛni blɔ nɔ Yesu gu kɛ tsɔse sane kpakpa fiɛɛli? (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.)

⁷ Yesu kɛ blɔ tsɔɔmi ha e bɔfo 12 ɔmɛ ngɛ Mateo yi 10. Yesu tsɔɔ e bɔfo ɔmɛ ní pɔtɛɛ komɛ nɛ e sa kaa a pee. ^[1] Yesu bɔfo ɔmɛ bu lɛ tue saminya be nɛ e ngɛ mɛ bɔ nɛ a ma plɛ kɛ fiɛɛ ha a tsɔɔe ɔ. Lɔ ɔ se ɔ, a sɛ fiɛɛmi tso mi. Akɛnɛ a hyɛ bɔ nɛ Yesu plɛ kɛ tsɔɔ nihi ní ha a he je ɔ, e kɛ we kulaa nɛ a he su kaa nihi nɛ a ma nyɛ maa tsɔɔ nihi anɔkuale nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ. (Mat. 11:1) Wa ma nyɛ maa tsɔse wa Baiblo kaseli konɛ a pee sane kpakpa fiɛɛli nɛ a he be. Nyɛ ha nɛ wa susu blɔ enyɔ nɛ wa ma nyɛ maa gu nɔ kɛ ye bua mɛ ɔ he.

8, 9. (a) Mɛni blɔ nɔ Yesu gu nɛ e kɛ nihi nɛ e fiɛɛ ha mɛ ɔ sɛɛ ní? (b) Mɛni blɔ nɔ wa ma nyɛ maa gu kɛ ye bua fiɛɛli hehi konɛ a kɛ nihi nɛ sɛɛ ní kaa bɔ nɛ Yesu pee ɔ?

⁸ O kɛ nihi nɛ sɛɛ ní. Behi fuu ɔ, Yesu kɛ nihi sɛɛɔ Matsɛ Yemi ɔ he ní. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, e kɛ yo ko sɛɛ ní ngɛ Yakob vu ko nɛ ngɛ Sikar ma a kasa nya a he. A ní sɛɛmi ɔ ngɛ bua jɔmi nɛ e wo yiblii kpakpa hulɔ. (Yoh. 4:5-30) E kɛ tó tsulɔ ko nɛ a tsɛɛ lɛ Mateo nɛ e biɛ kpa ji Levi ɔ hu sɛɛ ní. A tu a ní sɛɛmi nɛ ɔ he munyu bɔɔ pɛ ngɛ Sane Kpakpa a mi, se pee se ɔ Mateo ba pee Yesu se nyɛɛlɔ. Mateo kɛ ni kpahi na bɔ nɛ Yesu kɛ nihi sɛɛ ní be kɛkɛɛ ha ngɛ okplɔɔ ko nɛ Mateo ngmɛ ngɛ e we ɔ mi ɔ sisi.​—Mat. 9:9; Luka 5:27-39.

⁹ Ngɛ be kpa ko hu mi ɔ, Yesu kɛ Natanael nɛ e hɛɛ we nihi nɛ a je Nazaret ɔ a he juɛmi kpakpa a sɛɛ ní kaa nɔ kɛ e huɛ. Enɛ ɔ ha nɛ Natanael tsake e juɛmi. E ma e juɛmi nya si kaa e maa kase ní fuu kɛ je Yesu nɛ e je Nazaret ɔ ngɔ. (Yoh. 1:46-51) Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ waa tsɔɔ fiɛɛli hehi bɔ nɛ a ma je huɛ bɔmi su kpo kɛ tsɔɔ nihi ha. ^[2] Ke wa ye bua fiɛɛli hehi nɛ a le bɔ nɛ a kɛ nihi maa sɛɛ ní ngɛ blɔ nɛ ɔ nɔ ɔ, a bua maa jɔ ke ji tsui kpakpatsɛmɛ bu a munyu ɔ tue.

10-12. (a) Mɛni blɔ nɔ nɛ Yesu gu kɛ ye bua nihi nɛ a ngɛ sane kpakpa a he bua jɔmi ɔ? (b) Mɛni blɔ nɔ wa ma nyɛ maa gu kɛ ye bua fiɛɛli hehi konɛ a nyɛ nɛ a tsɔɔ nihi Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ saminya?

¹⁰ Moo tsɔɔ nihi nɛ a ngɛ munyu ɔ he bua jɔmi ɔ ní. Be nɛ Yesu ngɛ nɛ e kɛ ma tsu e fiɛɛmi ní tsumi ɔ pi kulaa. Se kɛ̃ ɔ, e he be kɛ tsɔɔ nihi nɛ a ngɛ sane kpakpa a he bua jɔmi ɔ níhi fuu. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Yesu da si ngɛ lɛ ko mi nɛ e tsɔɔ nimli asafo ko ní ngɛ wo ɔ nya. Jamɛ a ligbi ɔ, Yesu ha nɛ Petro hɛ lo fuu nɛ e de lɛ ke: “Kɛ je mwɔnɛ ɔ kɛ yaa a, o maa hɛ nimli ha mi kaa bɔ nɛ a hɛɛ lo.” Kɛ Yesu munyu ɔ kɛ nɔ́ nɛ e pee ha Petro ɔ ha nɛ Petro pee e ní ha kɛɛ? Petro kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he ɔ “sã a lɛ ɔmɛ kɛ fɔ kpo, nɛ a si a nɔ́ tsuaa nɔ́, nɛ a ya nyɛɛ Yesu se.”​—Luka 5:1-11.

¹¹ Nikodemo piɛɛ nikɔtɔma amɛ nɛ a ngɛ Sanhedrin ɔ he, nɛ e bua jɔ Yesu ní tsɔɔmi ɔ he. E suɔ kaa e maa kase níhi fuu kɛ je Yesu  ngɔ, se e ngɛ gbeye yee kaa ke nihi na kaa e kɛ Yesu ngɛ ní sɛɛe ngɛ gua mi ɔ, a maa tu munyu kɛ si lɛ. Yesu náa nɔ he deka, enɛ ɔ he ɔ, e kɛ Nikodemo sɛɛ ní nyɔ mi be mi nɛ nimli asafo ɔ be lejɛ ɔ. (Yoh. 3:1, 2) Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ sane nɛ ɔ mi? Mawu Bi ɔ ná ni kakaakahi a he deka, nɛ e ye bua mɛ konɛ a hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa. Anɛ enɛ ɔ tsɔɔ we kaa e sa nɛ waa bɔ mɔde nɛ waa kpale ya slaa nihi nɛ a ngɛ munyu ɔ he bua jɔmi ɔ konɛ waa kɛ mɛ nɛ pee Baiblo mi ní kasemi lo?

¹² Ke waa kɛ fiɛɛli hehi peeɔ kake kɛ yaa fiɛɛmi ɔ, wa ma nyɛ maa ye bua mɛ konɛ a nyɛ nɛ a tsɔɔ nihi Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ saminya. Wa ma nyɛ maa ye bua mɛ konɛ a kpale ya slaa nihi nɛ a tsɔɔ munyu ɔ he bua jɔmi bɔɔ ko po ɔ. Wa ma nyɛ ma ha fiɛɛli hehi nɛ ɔmɛ ba piɛɛ wa he ke wa yaa slaa nɔ ko loo wa yaa pee Baiblo mi ní kasemi ɔ. Ke wa tsɔse mɛ ngɛ blɔ nɛ ɔ nɔ nɛ wa wo mɛ he wami ɔ, a maa suɔ kaa a maa kpale ya slaa nihi nɛ a ngɛ munyu ɔ he bua jɔmi ɔ, nɛ a kɛ mɛ ma ya kase Baiblo ɔ. Jehanɛ hu ɔ, enɛ ɔ maa ye bua mɛ konɛ a to a tsui si, nɛ a fĩ si ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi.​—Gal. 5:22; moo hyɛ daka nɛ ji “ E He Hia Nɛ O Fĩ Si.”

13, 14. (a) Kɛ o naa nihi nɛ a ngɔ a níhi kɛ sã afɔle wawɛɛ kɛ ye bua ni kpahi nɛ a tu a he munyu ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ ha kɛɛ? (b) Mɛni blɔ nɔ o ma nyɛ maa gu kɛ ye bua fiɛɛli hehi kɛ nihewi kɛ yihewi konɛ a suɔ a nyɛmimɛ?

¹³ Baiblo ɔ ha nɛ wa na kaa e ji he blɔ nɛ wa ná kaa wa maa ‘suɔ wa sibi saminya kɛ wa tsui tsuo,’ nɛ waa sɔmɔ wa nyɛmimɛ. (Kane 1 Petro 1:22; Luka 22:24-27.) Mawu Bi ɔ ngɔ e wami kɛ e níhi tsuo ngɔ sã afɔle konɛ e nyɛ nɛ e fiɛɛ kɛ ha nihi. (Mat. 20:28) Dorka hu ji nɔ ko nɛ “daa nɛ ɔ, kpakpa sɔuu e peeɔ.” (Níts. 9:36, 39) Nyɛmiyo ko nɛ e hi Roma nɛ a tsɛɛ lɛ Maria a ‘gbo asafo ɔ he dengme wawɛɛ nitsɛ.’ (Rom. 16:6) Mɛni blɔ nɔ wa ma nyɛ maa gu kɛ ye bua nihi konɛ a na nɔ́ he je nɛ e he hia kaa a ye bua a nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi ɔ?

¹⁴ Odasefohi nɛ a nane pi si ɔ ma nyɛ maa ngɔ ni hehi kɛ piɛɛ a he ke a yaa slaa nihi nɛ a be he wami kɛ nihi nɛ a wa ngɛ jeha mi ɔ. Ke e maa hi ɔ, fɔli ma nyɛ maa ngɔ a bimɛ kɛ piɛɛ a he ke a yaa slaa nihi kaa jã a. Asafo mi nikɔtɔma amɛ hu ma nyɛ ma de nihi konɛ a piɛɛ a he kɛ to niye ní kpakpa he blɔ nya ha nihi nɛ a wa ngɛ jeha mi ɔ, nɛ a ye bua mɛ kɛ dla a we ɔmɛ a mi. Ke a pee jã a, lɔ ɔ ma ha nɛ nihewi kɛ yihewi kɛ ni hehi nɛ a ba asafo ɔ mi ɔ hu maa pee nihi kpakpa. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, asafo mi nɔkɔtɔma ko ya fiɛɛɔ ngɛ kɔpe ko mi. Ke e ya lejɛ ɔ, e pɔɔ nyɛmimɛ nɛ a ngɛ lejɛ ɔ slaami kpiti. Niheyo ko nɛ e kɛ lɛ pɔɔ nyɛmimɛ ɔmɛ slaami ɔ ba na kaa e sa nɛ e suɔ nihi nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ tsuo.​—Rom. 12:10.

15. Mɛni he je nɛ e sa kaa asafo mi nikɔtɔmahi nɛ a tsɔse nyumuhi nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ?

¹⁵ Akɛnɛ Yehowa ha nyumuhi he blɔ kaa a tsɔɔ ní ngɛ asafo ɔ mi he je ɔ, e he hia nɛ a tsɔse nyɛmimɛ nyumuhi konɛ a le ní tsɔɔmi saminya. Ke asafo mi nɔkɔtɔma ji mo, nɛ asafo mi sɔmɔlɔ ko ngɛ e he dlae nɛ e ya ha magbɛ nɔ munyu ko ɔ, anɛ o ma nyɛ maa bu lɛ tue, konɛ o ye bua lɛ lo? Ke o ye bua lɛ ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ e maa le ní tsɔɔmi saminya.​—Neh. 8:8. ^[3]

16, 17. (a) Mɛni Paulo pee kɛ ye bua Timoteo konɛ e ya e hɛ mi? (b) Mɛni blɔ nɔ nɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ ma nyɛ maa gu kɛ tsɔse nihi saminya konɛ a hyɛ Mawu asafo ɔ nɔ hwɔɔ se?

¹⁶ E he hia nɛ a tsɔse nyumuhi fuu nɛ a ba sɔmɔ kaa nikɔtɔmahi ngɛ asafo ɔ mi. Paulo tsɔɔ Timoteo bɔ nɛ e ma tsɔse nihi ha. E de Timoteo ke: “Ye bi, nɛ Mawu dloo wɔ nɛ wa ngɛ Kristo Yesu mi ɔ, o he nɛ wa.  Níhi nɛ o nu nɛ i ngɛ fiɛɛe ngɛ nihi babauu a hɛ mi ɔ, tsɔɔ nihi nɛ yeɔ anɔkuale ɔ lɔ ɔmɛ nɔuu, konɛ mɛ hu a tsɔɔ ni kpahi.” (2 Tim. 2:1, 2) Timoteo kase bɔ nɛ Paulo nɛ e ji nɔkɔtɔma a tsɔse nihi ha a. Lɔ ɔ se ɔ, Timoteo kɛ níhi nɛ e kase ngɛ Paulo ngɔ ɔ tsu ní ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi, nɛ e kɛ ye bua ni kpahi ngɛ asafo ɔ mi.​—2 Tim. 3:10-12.

¹⁷ Paulo kɛ be fuu tsɔse Timoteo ejakaa e suɔ kaa Timoteo he nɛ be saminya. (Níts. 16:1-5) Asafo mi nikɔtɔmahi ma nyɛ maa ngɔ asafo mi sɔmɔli kɛ piɛɛ a he ke a yaa slaa nɔ ko nɛ a wo lɛ he wami. Ke asafo mi nikɔtɔmahi peeɔ jã a, lɔ ɔ maa ye bua asafo mi sɔmɔli nɛ a maa le bɔ nɛ e sa kaa asafo mi nɔkɔtɔma nɛ e tsɔɔ ní ha, e ná hemi kɛ yemi ha, bɔ nɛ e sa kaa e to e tsui si ha, kɛ bɔ nɛ e sa kaa e suɔ nihi ha. Ke asafo mi nikɔtɔmahi gu blɔ nɛ ɔ nɔ ɔ, a ma nyɛ ma tsɔse nihi konɛ a hyɛ “Mawu asafo ɔ” nɔ hwɔɔ se.​—1 Pet. 5:2.

18. Mɛni he je nɛ e sa kaa Yehowa sɔmɔli nɛ a bu tsɔsemi nɛ a kɛ ma ha nihi ɔ kaa e he hia a?

¹⁸ Akɛnɛ asafo ɔ ngɛ hɛ mi yae he je ɔ, e sa nɛ a tsɔse ni hehi konɛ a nyɛ nɛ a tsɔɔ ní saminya. Jehanɛ hu ɔ, e he hia nɛ a tsɔse nyɛmimɛ nyumuhi konɛ a hyɛ asafo ɔ nɔ. Wa ma nyɛ maa kase Yesu kɛ Paulo a nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ. Yehowa suɔ kaa a tsɔse nihi nɛ a ngɛ lɛ sɔmɔe mwɔnɛ ɔ saminya konɛ a nyɛ nɛ a tsu teokrase ní tsumihi nɛ a kɛ maa wo a dɛ ɔ. Mawu ha wɔ he blɔ kaa waa ye bua ni hehi konɛ a nyɛ nɛ a tsu ní tsumi nɛ a kɛ maa wo a dɛ ngɛ asafo ɔ mi ɔ. Akɛnɛ je ɔ ngɛ puɛe kulaa he je ɔ, wa náa he blɔ slɔɔtohi kɛ fiɛɛɔ sane kpakpa a. Enɛ ɔ he ɔ, amlɔ nɛ ɔ ji be nɛ e he hia wawɛɛ kaa wa tsɔse nihi.

19. Mɛni he je nɛ e sa kaa o ná nɔ mi mami kaa ke o bɔ mɔde nɛ o tsɔse nihi ɔ, e maa wo yiblii ɔ?

¹⁹ Ngɛ anɔkuale mi ɔ, tsɔsemi heɔ be, nɛ e biɔ mɔde bɔmi. Se Yehowa kɛ e Bi nɛ e suɔ ɔ ma nyɛ maa ye bua wɔ, nɛ a ma ha wɔ juɛmi konɛ wa nyɛ nɛ wa tsɔse nihi. Ke wa na kaa nihi nɛ wa ye bua mɛ ɔ “gboɔ dengme kɛ tsuɔ ní wawɛɛ” ɔ, wa bua jɔɔ. (1 Tim. 4:10) Nyɛ ha nɛ wɔ nitsɛmɛ hu waa ya nɔ nɛ waa ya wa hɛ mi ngɛ Mawu jami mi.