Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

NÍ KASEMI 49

Gbogboehi A Si Tlemi ɔ Maa Ba Mi Kokooko!

Gbogboehi A Si Tlemi ɔ Maa Ba Mi Kokooko!

“I ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ Mawu mi, . . . kaa a ma tle nihi . . . si kɛ je gbeje.”​—NÍTS. 24:15.

LA 151 E Ma Tsɛ Mɛ

NƆ́ NƐ WA MAA KASE *

1-2. Mɛni hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ se be nɛ Yehowa sɔmɔli ngɛ?

HƐ KƐ NƆ FƆMI he hia wawɛɛ. Ni komɛ a hɛ kɛ nɔ fɔmi ji kaa a ma ná bua jɔmi ngɛ gba si himi mi, a bimɛ ma ná nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa, loo hiɔ ko nɛ mi wa nɛ nu mɛ ɔ maa jɔ. Eko ɔ, wɔ nɛ wa ji Kristofohi hu hyɛɛ ní nɛ ɔmɛ blɔ, se wa ngɛ hɛ kɛ fɔmi kpa ko nɛ pã ní nɛ ɔmɛ. Wa ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa hwɔɔ se ɔ, waa kɛ wa suɔli nɛ a gbo nɛ a ma tle mɛ si ɔ maa hi si kɛ ya neneene.

2 Bɔfo Paulo de ke: “I ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ Mawu mi, . . . kaa a ma tle nihi nɛ a da kɛ nihi nɛ a dɛ tsuo si kɛ je gbeje.” (Níts. 24:15) Pi Paulo pɛ nɛ e tu gbogboehi a si tlemi ɔ he hɛ kɛ nɔ fɔmi ɔ he munyu. Blematsɛ Hiob hu tu he munyu. Hiob ngɛ nɔ mi mami kaa ke e gbo ɔ, Mawu ma kai lɛ nɛ e ma tle lɛ si kɛ ba wami mi ekohu.​—Hiob 14:7-10, 12-15.

3. Korinto Bi A Kekle Womi ɔ yi 15 ɔ ma nyɛ maa ye bua wɔ ha kɛɛ?

3 “Gbogboehi a si tlemi ɔ” piɛɛ “sisi tomi” loo “sisije tsɔɔmi ɔ” tsuo nɛ Kristofohi heɔ yeɔ ɔ he. (Heb. 6:1, 2) Paulo tu gbogboehi a si tlemi ɔ he munyu ngɛ Korinto Bi A Kekle Womi ɔ yi 15 ɔ. E ngɛ heii kaa nɔ́ nɛ Paulo ngma a wo Kristofohi nɛ a hi si ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ he wami wawɛɛ. Nɛ Korinto Bi A Kekle Womi ɔ yi 15 ɔ ma nyɛ maa fia wɔ kɛ ma si nɛ e wo hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ wa ngɛ ngɛ gbogboehi a si tlemi ɔ mi ɔ mi he wami wawɛɛ.

4. Mɛni he je wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa a ma tle wa suɔli nɛ a gbo ɔ si ɔ?

4 Yesu Kristo si tlemi ɔ ha nɛ wa ngɛ nɔ mi mami kaa a ma tle wa suɔli nɛ a gbo ɔ si kɛ ba wami mi. Yesu Kristo si tlemi ɔ piɛɛ “sane kpakpa a” nɛ Paulo fiɛɛ kɛ ha Korinto bi ɔmɛ ɔ he. (1 Kor. 15:1, 2) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Paulo tsɔɔ kaa ke nɔ ko he we gbogboehi a si tlemi ɔ yi ɔ, lɛɛ se nami ko be e hemi kɛ yemi ɔ he. (1 Kor. 15:17) Hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ kaa a tle Yesu si ɔ ji yi mi tomi he je nɛ wa ngɛ hɛ kɛ fɔmi ngɛ gbogboehi a si tlemi ɔ mi.

5-6. Mɛni nɛ munyu nɛ ngɛ 1 Korinto Bi 15:3, 4 ɔ tsɔɔ wɔ?

5 Benɛ Paulo bɔni gbogboehi a si tlemi ɔ he munyu tumi ɔ, e tu oti etɛ komɛ a he munyu: (1) “Kristo gbo ngɛ wa he yayami ɔmɛ a he.” (2) “A pu lɛ.” (3) “A tle lɛ si ngɛ ligbi etɛne ɔ nɔ kaa bɔ nɛ Ngmami ɔ tsɔɔ ɔ.”​—Kane 1 Korinto Bi 15:3, 4.

6 Mɛni nɛ Yesu gbenɔ, e pumi, kɛ e si tlemi ɔ ma ha nɛ wa ná? Gbalɔ Yesaya gba kɛ kɔ Mesia a he kaa a maa “ngɔ e wami” nɛ ‘a maa pu lɛ ngɛ yayami peeli a kpɛti.’ Se nɔ́ kpa ko hu maa ya nɔ. Yesaya kɛ piɛɛ he kaa Mesia a maa “ngɔ e wami ngɔ ha ngɛ yayami peeli babauu a nane mi.” Yesu pee jã kɛ gu e wami nɛ e kɛ ha kaa kpɔmi nɔ́ ɔ nɔ. (Yes. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Rom. 5:8) Enɛ ɔ he ɔ, Yesu gbenɔ, e pumi, kɛ e si tlemi ɔ ha nɛ wa ná hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ mi wa kaa wa ma nyɛ maa ye wa he ngɛ yayami kɛ gbenɔ he, nɛ wa maa na wa suɔli nɛ a gbo ɔ ekohu.

NIHI BABAUU YE YESU SI TLEMI Ɔ HE ODASE

7-8. Mɛni nɛ ye bua Kristofo ɔmɛ nɛ a he ye kaa a tle Yesu si?

7 Loko wa ma ná hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ gbogboehi a si tlemi ɔ mi ɔ, kekleekle ɔ, e sa nɛ wa he ye kaa a tle Yesu si. Mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa tle Yesu si kɛ ba wami mi ɔ?

8 Nihi babauu na Yesu benɛ a tle lɛ si ɔ, nɛ mɛ hu a de ni kpahi. (1 Kor. 15:5-7) Kekleekle nɔ nɛ Paulo tu e he munyu kaa e ye Yesu si tlemi ɔ he odase ji bɔfo Petro (Kefa). Kaseli ɔmɛ a kpɛti ni komɛ hu ma nɔ mi kaa Petro na Yesu benɛ a tle lɛ si ɔ. (Luka 24:33, 34) Jehanɛ hu ɔ, Paulo tsɔɔ kaa bɔfohi “Nyɔngma Kɛ Enyɔ ɔ” na Yesu benɛ a tle lɛ si. Lɔ ɔ se ɔ, Kristo “je e he kpo ngɔ tsɔɔ nyɛmimɛ nɛ a he hiɛ pe 500 ngɛ be kake mi,” ngɛ kpe ko sisi ngɛ Galilea. A bɔ kpe nɛ ngɛ bua jɔmi nɛ ɔ he amaniɛ ngɛ Mateo 28:16-20 ɔ. Yesu “je e he kpo ngɔ tsɔɔ Yakobo” nɛ e ji e nyɛminyumu nɛ sisije ɔ, e he we yi kaa lɛ ji Mesia a hulɔ. (Yoh. 7:5) Benɛ Yakobo na kaa a tle Yesu si ɔ, e he lɛ ye. E ngɛ heii kaa benɛ Paulo ngma sɛ womi nɛ ɔ maa pee jeha 55 ɔ, nihi nɛ a ye Yesu si tlemi ɔ he odase ɔ ngɛ wami mi loloolo, enɛ ɔ he ɔ, ke nɔ ko yi mi ngɛ lɛ pee enyɔɔnyɔ ngɛ munyu nɛ ɔ he ɔ, e ma nyɛ ma bi nihi nɛ a na Yesu si tlemi ɔ he sane.

9. Mɛni nɛ Ní Tsumi 9:3-5 ɔ de nɛ tsɔɔ kaa Paulo ma nyɛ ma de kaa a tle Yesu si niinɛ?

9 Pee se ɔ, Yesu je e he kpo ngɔ Paulo nitsɛ. (1 Kor. 15:8) Paulo (Saulo) nu Yesu nɛ a tle lɛ si ɔ gbi nɛ e na Yesu nɛ a wo e hɛ mi nyami ngɛ hiɔwe benɛ e ngɛ blɔ nɔ kɛ yaa Damasko ɔ. (Kane Ní Tsumi 9:3-5.) Paulo níhi a si kpami nɛ ɔ hu maa nɔ mi kaa a tle Yesu si niinɛ.​—Níts. 26:12-15.

10. Mɛni nɛ nɔ mi mami nɛ Paulo ná kaa a tle Yesu si ɔ wo lɛ he wami nɛ e pee?

10 Ni komɛ maa suɔ nɛ a le babauu kɛ kɔ Yesu he si nɛ e je kɛ tsɔɔ Paulo ɔ he, ejakaa be ko nɛ be ɔ, Paulo wa Kristofo ɔmɛ yi mi. Benɛ Paulo ná nɔ mi mami kaa a tle Yesu si se ɔ, e bɔ mɔde wawɛɛ kaa e ma ha nɛ ni kpahi nɛ a ná nɔ mi mami kaa niinɛ a tle Yesu si. A kongo lɛ, a wo lɛ tsu, nɛ e kɛ mele butu, se e fĩ si bɔ nɛ pee nɛ e nyɛ nɛ e tsɔɔ nihi kaa a tle Yesu si kɛ ba wami mi. (1 Kor. 15:9-11; 2 Kor. 11:23-27) Akɛnɛ Paulo ngɛ nɔ mi mami nɛ mi wa kaa a tle Yesu si he je ɔ, e pee klaalo kaa e maa ngɔ e wami ngɔ ha kɛ fã e hemi kɛ yemi ɔ he. Anɛ odase nɛ ɔ ha we nɛ o ná nɔ mi mami kaa a tle Yesu si kɛ je gbeje lo? Anɛ enɛ ɔ wui hemi kɛ yemi nɛ o ngɛ ngɛ gbogboehi a si tlemi ɔ mi ɔ mi he wami lo?

PAULO DLA SUSUMI NƐ DƐ Ɔ

11. Mɛni he je nɛ eko ɔ, nihi nɛ a ngɛ Korinto ɔ a kpɛti ni komɛ hɛɛ susumi nɛ dɛ ngɛ gbogboehi a si tlemi ɔ he ɔ?

11 Ni komɛ nɛ a ngɛ Hela ma nɛ ji Korinto ɔ hɛɛ susumi nɛ dɛ ngɛ gbogboehi a si tlemi ɔ he. A de po kaa “gbogboehi a si tlemi ko be.” Mɛni he je? (1 Kor. 15:12) Je mi ní leli nɛ a ngɛ Hela ma nɛ ji Atene ɔ ye nihi nɛ a he ye kaa a tle Yesu si ɔ a he fɛu wawɛɛ. Enɛ ɔ ha nɛ eko ɔ, susumi nɛ dɛ nɛ ɔ ná nihi nɛ a ngɛ Korinto ɔ a kpɛti ni komɛ a nɔ he wami. (Níts. 17:18, 31, 32) Eko ɔ, ni komɛ ma ná susumi ɔ kaa gbogboehi a si tlemi ɔ pi nɔ́ nitsɛ. A susu kaa akɛnɛ adesahi ji yayami peeli he je ɔ, ngɛ blɔ ko nɔ ɔ, a gbo, nɛ ke nɔ ko ba pee Kristofo no nɛ a ngɔ e yayami kɛ ke lɛ ɔ, ngɛ blɔ ko nɔ ɔ, a tle lɛ si. Ke a ngɛ yi mi tomi ko he je nɛ a he we gbogboehi a si tlemi ɔ yi po ɔ, a hemi kɛ yemi ɔ he be se nami. Ke Yehowa tle we Yesu si ɔ, jinɛ kpɔmi nɔ́ ko be nɛ a maa da nɔ kɛ ngɔ wa he yayami kɛ ke wɔ. Enɛ ɔ he ɔ, nihi nɛ a be hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ gbogboehi a si tlemi ɔ mi ɔ be hɛ kɛ nɔ fɔmi nitsɛnitsɛ.​—1 Kor. 15:13-19; Heb. 9:12, 14.

12. Ngɛ 1 Petro 3:18, 22 ɔ nya a, mɛni blɔ nɔ nɛ Yesu si tlemi ɔ ngɛ slɔɔto ngɛ gbogboehi a si tlemi nɛ ya nɔ ɔ he?

12 Paulo nitsɛ le kaa a “tle Kristo si kɛ je gbeje.” Yesu si tlemi ɔ nɔ kuɔ pe gbogboehi a si tlemi tsuo nɛ ya nɔ. Mɛni he je? Ejakaa nihi tsuo nɛ a tle mɛ si ɔ kpale gbo. Paulo tsɔɔ kaa Yesu ji “kekle yiblii ngɛ nihi nɛ a nɔ gbenɔ mahe mi ɔmɛ a kpɛti.” Ngɛ mɛni blɔ nɔ? Lɛ ji kekle nɔ nɛ a tle lɛ si kɛ ba wami kaa mumi mi nɔmlɔ, nɛ lɛ nɔuu ji kekle nɔ nɛ a tle lɛ si kɛ ho hiɔwe ya.​—1 Kor. 15:20; Níts. 26:23; kane 1 Petro 3:18, 22.

NIHI NƐ A “MAA BA WAMI MI”

13. Mɛni slɔɔto nɛ Paulo tsɔɔ kaa e ngɛ Adam kɛ Yesu a kpɛti?

13 Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ nɔ kake gbenɔ ɔ ma nyɛ ma ha nɛ nihi babauu a yi nɛ ná wami? Paulo ha sane nɛ ɔ heto heii. E tsɔɔ slɔɔto nɛ ngɛ nɔ́ nɛ Adam kɛ ba adesahi a nɔ kɛ nɔ́ nɛ Kristo ma ha nɛ adesahi nɛ a ná a mi. Ngɛ Adam blɔ fa mi ɔ, Paulo ngma ke: “Gbenɔ gu adesa nɔ kɛ ba.” Benɛ Adam pee yayami ɔ, e ngɔ haomi kɛ ba lɛ nitsɛ kɛ e sisi bimɛ a nɔ. Loloolo ɔ, wa ngɛ Adam tue gbomi ɔ mi nɔ́ nae. Se akɛnɛ Mawu tle e Bi ɔ si kɛ ba wami mi he je ɔ, wa ma nyɛ maa hyɛ be kpakpa blɔ hwɔɔ se. Paulo de ke: “Gbogboehi a si tlemi hu maa gu adesa [Yesu] nɔ kɛ ba. Ejakaa kaa bɔ nɛ nihi tsuo ngɛ gboe ngɛ Adam mi ɔ, jã kɛ̃ nɛ a ma ha nɛ nihi tsuo maa ba wami mi ngɛ Kristo mi.”​—1 Kor. 15:21, 22.

14. Anɛ a ma tle Adam si kɛ ba wami mi lo? Moo tsɔɔ nya.

14 Mɛni Paulo ngɛ tsɔɔe benɛ e de ke “nihi tsuo ngɛ gboe ngɛ Adam mi ɔ?” Adam sisi bimɛ nɛ Adam yayami ɔ ha nɛ a yi mluku nɛ lɔ ɔ he je a ngɛ gboe ɔ a he munyu nɛ Paulo ngɛ tue. (Rom. 5:12) Adam piɛɛ we nihi nɛ a “maa ba wami mi” ɔ a he. Kristo kpɔmi nɔ́ ɔ be nyɛe ma kpɔ̃ lɛ, ejakaa e ji nɔ ko nɛ e ye mluku nɛ e je blɔ gbo Mawu nɔ tue. Nɔ́ nɛ ba Adam nɔ ɔ nɔuu nɛ maa ba nihi nɛ “nɔmlɔ Bi ɔ” maa kojo mɛ kaa “apletsihi” ɔ a nɔ. A maa ‘po mɛ ngɔ fɔ he kɛ ya neneene.’​—Mat. 25:31-33, 46; Heb. 5:9.

Yesu ji kekle nɔ nɛ a tle lɛ si kɛ je gbeje kɛ ho hiɔwe ya (Hyɛ kuku 15-16) *

15. Mɛnɔmɛ nɛ a piɛɛ nihi “tsuo” nɛ a “maa ba wami mi” ɔ a he?

15 Mo kadi kaa Paulo de ke “nihi tsuo maa ba wami mi ngɛ Kristo mi.” (1 Kor. 15:22) Paulo ngma sɛ womi nɛ ɔ kɛ ya ha Kristofohi nɛ a pɔ mɛ nu nɛ a ngɛ Korinto nɛ a ma tle mɛ si kɛ ya hiɔwe ɔ. Kristofo nɛ ɔmɛ ji nihi nɛ ‘a tsu a he nɛ a kɛ Kristo Yesu pee kake, nɛ a tsɛ mɛ kaa a ba pee ni klɔuklɔuhi.’ Paulo tu “nihi nɛ a nɔ gbenɔ mahe mi ngɛ Kristo mi ɔ” hu a he munyu. (1 Kor. 1:2; 15:18; 2 Kor. 5:17) Ngɛ sɛ womi kpa nɛ Paulo ngma a mi ɔ, e tsɔɔ kaa nihi nɛ a “kɛ [Yesu] pee kake ngɛ gbenɔ nɛ ngɛ kaa e nɔ́ ɔ mi ɔ . . . kɛ lɛ maa pee kake ngɛ si nɛ́ a tle lɛ kɛ je gbeje ɔ hu mi.” (Rom. 6:3-5) A tle Yesu si kaa mumi mi nɔmlɔ nɛ e ho hiɔwe ya. Jã nɛ e maa ba ngɛ nihi nɛ a ‘kɛ Kristo pee kake’ nɛ ji Kristofohi nɛ a pɔ mɛ nu ɔ a blɔ fa mi.

16. Mɛni Paulo ngɛ tsɔɔe benɛ e tsɛ Yesu ke “kekle yiblii” ɔ?

16 Bɔfo Paulo ngma kaa Kristo nɛ a tle lɛ si ɔ ji “kekle yiblii ngɛ nihi nɛ a nɔ gbenɔ mahe mi ɔmɛ a kpɛti.” Mo kadi kaa Lazaro piɛɛ nihi nɛ a tle mɛ si kɛ ba wami mi ngɛ zugba a nɔ ɔ a he, se Yesu ji kekle nɔ nɛ a tle lɛ si kaa mumi mi nɔmlɔ nɛ e nine su hiɔwo nɛ ji neneene wami ɔ nɔ. Wa ma nyɛ maa ngɔ Yesu kɛ to kekle yiblii nɛ Israel bi ɔmɛ kpaa nɛ a kɛ sãa afɔle ha Mawu ɔ he. Jehanɛ hu ɔ, Yesu nɛ Paulo tsɛ lɛ ke “kekle yiblii” ɔ tsɔɔ kaa pee se ɔ, a ma tle ni kpahi hu si kɛ ya hiɔwe. Bɔfo ɔmɛ kɛ ni kpahi nɛ a ‘kɛ Kristo pee kake’ ɔ maa nyɛɛ Yesu se. Ngɛ be nɛ sa mi ɔ, a ma tle mɛ si kɛ ya hiɔwe kaa bɔ nɛ a tle Yesu si ɔ.

17. Mɛni be nɛ nihi nɛ ‘a kɛ Kristo pee kake’ ɔ a nine maa su a hiɔwo ɔ nɔ ngɛ hiɔwe?

17 Benɛ Paulo ngma sɛ womi kɛ ya ha Korinto bi ɔmɛ ɔ, jamɛ a be ɔ, a tle we nihi nɛ a ‘kɛ Kristo pee kake’ ɔ si kɛ yɛ hiɔwe lolo. Paulo tsɔɔ kaa nɔ́ nɛ ɔ maa ya nɔ hwɔɔ se. E de ke: “Nɔ fɛɛ nɔ ngɛ lɛ nitsɛ e blɔ he nɛ sa: Kristo ji kekle yiblii, lɔ ɔ se ɔ, nihi nɛ a ji Kristo níhi ngɛ be nɛ e ba a mi.” (1 Kor. 15:23; 1 Tɛs. 4:15, 16) Mwɔnɛ ɔ, wa ngɛ be nɛ a gba kɛ fɔ si kaa Kristo maa “ba a” mi. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e ma bi nɛ bɔfo ɔmɛ kɛ Kristofohi nɛ a pɔ mɛ nu nɛ a gbo ɔ nɛ a mlɛ kɛ ya si be nɛ Kristo maa ba. Lɔ ɔ se ɔ, a nine maa su hiɔwo nɛ a ma ná ngɛ hiɔwe ɔ nɔ nɛ a “kɛ [Yesu nɛ] pee kake ngɛ si nɛ́ a tle lɛ kɛ je gbeje ɔ . . . mi.”

WA HƐ KƐ NƆ FƆMI Ɔ MAA BA MI KOKOOKO!

18. (a) Mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma de kaa gbogboehi a si tlemi kpa ko maa ya nɔ ngɛ nihi nɛ a ma tle mɛ si kɛ ya hiɔwe ɔ a se? (b) Kaa bɔ nɛ 1 Korinto Bi 15:24-26 tsɔɔ ɔ, mɛni nɛ maa ya nɔ ngɛ hiɔwe?

18 Nɛ Kristofohi anɔkualetsɛmɛ nɛ a be hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa a kɛ Kristo maa hi hiɔwe ɔ hu nɛɛ? Mɛ hu a ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ gbogboehi a si tlemi ɔ mi. Baiblo ɔ tsɔɔ kaa a ma tle Paulo kɛ ni kpahi nɛ a maa ya hiɔwe ɔ si ngɛ “gbogboehi a si tlemi nɛ sɛ hlami ɔ” mi. (Filip. 3:11) Anɛ enɛ ɔ tsɔɔ we kaa gbogboehi a si tlemi kpa ko maa nyɛɛ se lo? Enɛ ɔ kɛ nɔ́ nɛ Hiob he ye kaa e maa ba e nɔ hwɔɔ se ɔ kɔ. (Hiob 14:15) “Nihi nɛ a ji Kristo níhi ngɛ be nɛ e ba a mi” ɔ maa piɛɛ Yesu he ngɛ hiɔwe benɛ e ma kpata nɔ yemihi tsuo kɛ he blɔhi tsuo kɛ he wami a hɛ mi ɔ. Nɛ a ma kpata “gbenɔ [nɛ] ji nyagbe he nyɛlɔ” ɔ hu hɛ mi. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, nihi nɛ a ma tle mɛ si kɛ ya hiɔwe ɔ be gboe hu gblegbleegble. Se ni nɛmɛ nɛ a be hiɔwe yae ɔ hu nɛɛ?​—Kane 1 Korinto Bi 15:24-26.

19. Mɛni nɛ nihi nɛ a ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa a maa hi zugba a nɔ ɔ ma nyɛ maa hyɛ blɔ?

19 Mɛni nɛ nihi nɛ a ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa a maa hi zugba a nɔ ɔ ma nyɛ maa hyɛ blɔ? A ma nyɛ ma ná hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ nɔ́ nɛ Paulo de ɔ mi. E de ke: “I ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ Mawu mi, . . . kaa a ma tle nihi nɛ a da kɛ nihi nɛ a dɛ tsuo si kɛ je gbeje.” (Níts. 24:15) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, nihi nɛ a dɛ be nyɛe maa ya hiɔwe, enɛ ɔ he ɔ, wa ma nyɛ ma de kaa munyu nɛ ɔ kɔɔ nihi nɛ a ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa a ma tle mɛ si kɛ ba zugba a nɔ ɔ a he.

Ke wa ná hemi kɛ yemi ngɛ gbogboehi a si tlemi ɔ mi ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ waa kɛ bua jɔmi nɛ hyɛ hwɔɔ se blɔ (Hyɛ kuku 20) *

20. Kɛ ní kasemi nɛ ɔ wo hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ o ngɛ ngɛ gbogboehi a si tlemi ɔ mi ɔ mi he wami ha kɛɛ?

20 E ngɛ heii kaa “a ma tle nihi . . . si kɛ je gbeje!” Nihi nɛ a ma tle mɛ si kɛ ba zugba a nɔ ɔ maa hyɛ blɔ kaa a maa hi si kɛ ya neneene. O ma nyɛ ma ná hemi kɛ yemi ngɛ si womi nɛ ɔ mi. Si womi nɛ ɔ ma nyɛ maa wo o bua ke o ngɛ o suɔli nɛ a gbo ɔ he susue. A ma nyɛ ma tle mɛ si be mi nɛ Kristo kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he ɔ maa “ye nɔ kaa matsɛmɛ jeha 1,000.” (Kpoj. 20:6) Mo hu o ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa ke o gbo loko Kristo Jeha Akpe Nɔ Yemi ɔ je sisi po ɔ, a ma tle mo si. “Hɛ kɛ nɔ fɔmi ha we nɛ nɔ nine nyɛɔ si.” (Rom. 5:5) E ma nyɛ ma ha nɛ o he nɛ wa amlɔ nɛ ɔ, nɛ o kɛ bua jɔmi nɛ ya nɔ nɛ sɔmɔ Mawu. Se ní kpahi fuu ngɛ nɛ wa maa kase ngɛ Korinto Bi A Kekle Womi ɔ yi 15 ɔ mi ngɛ ní kasemi nɛ nyɛɛ se ɔ mi.

LA 147 Neneene Wami He Si Womi

^ kk. 5 Korinto Bi A Kekle Womi ɔ yi 15 ɔ tu gbogboehi a si tlemi ɔ he munyu wawɛɛ. Mɛni he je nɛ gbogboehi a si tlemi ɔ he hia wɔ, nɛ mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa a tle Yesu si? Ní kasemi nɛ ɔ ma ha sane bimi nɛ ɔmɛ kɛ sane bimi kpahi nɛ a he hia nɛ kɔɔ gbogboehi a si tlemi ɔ he ɔ a heto.

^ kk. 56 FONI Ɔ MI TSƆƆMI: Yesu ji kekle nɔ nɛ a tle lɛ si kɛ ho hiɔwe ya. (Níts. 1:9) E kaseli ɔmɛ a kpɛti ni komɛ nɛ a ma ya piɛɛ e he ɔ ji Toma, Yakobo, Lidia, Yohane, Maria kɛ Paulo.

^ kk. 58 FONI Ɔ MI TSƆƆMI: Nyɛminyumu ko nɛ e yo nɛ e suɔ lɛ wawɛɛ nɛ e kɛ lɛ bla kɛ sɔmɔ be kɛkɛɛ ɔ gbo. E ngɛ hemi kɛ yemi kaa a ma tle lɛ si, nɛ enɛ ɔ ha nɛ e kɛ anɔkuale yemi ngɛ Yehowa sɔmɔe.