A FƆ mi ngɛ jeha 1926 mi ngɛ Crooksville, Ohio, ngɛ United States. Papaa kɛ Yayo bua jɔɛ Mawu jami he, se a de wɔ bimɛ ɔmɛ nɛ wa yibɔ ji kpaanyɔ ɔ kaa waa ya sɔlemi. I yaa sɔlemi ngɛ Mɛtɔdisi. Benɛ i ye jeha 14 ɔ, osɔfo ɔ ha mi nike ní, ejakaa i ya sɔlemi daa Hɔgba jeha kake nɛ i pui mi hyɛ.

Jamɛ a be ɔ mi ɔ, nyɛmiyo Margaret Walker, nɛ e ji Yehowa Odasefo no ɔ baa ye yayo ngɔ nɛ e kɛ lɛ ba sɛɛɔ Baiblo ɔ he ní. Ligbi ko ɔ, i ma ye juɛmi nya si kaa ma piɛɛ a he. Yayo susu kaa ke i piɛɛ a he ɔ, ní kasemi ɔ be nɔ yae saminya, lɔ ɔ he ɔ, e de mi ke ma je kpo ngɛ we ɔ mi. Se i bɔɔ mɔde kaa ma bu a ní sɛɛmi ɔ tue. Margaret ba ye Yayo ngɔ si abɔ. Ligbi ko ɔ, e bi mi ke, “Anɛ o le Mawu biɛ lo?” I ha lɛ heto ke, “Nɔ fɛɛ nɔ le kaa e biɛ ji Mawu.” E de mi ke, “Ngɔɔ o Baiblo ɔ nɛ o kane La 83:18 ɔ.” Benɛ i kane ɔ, i na kaa Mawu biɛ ji Yehowa. I hɛɛ fo kɛ ya ye huɛmɛ ɔmɛ a ngɔ nɛ i ya de mɛ ke, “Ke nyɛ ya we mi gbɔkuɛ nɛ ɔ, nyɛ ya kane La 83:18 ɔ ngɛ Baiblo ɔ mi, nɛ nyɛ maa le Mawu biɛ.” Eko ɔ, o ma de ke i bɔni nihi odase yemi nɔuu.

I kase Baiblo ɔ, nɛ a baptisi mi ngɛ jeha 1941 ɔ mi. E kɛ we nɛ a ngɔ blɔ nya ní tsumi kɛ wo ye dɛ kaa ma hyɛ asafo womi mi ní kasemi ɔ nɔ. I wo ye yayo kɛ ye nyɛmimɛ ɔmɛ he wami kaa a ba, nɛ mɛ tsuo a bɔni womi mi ní kasemi ɔ nɛ i hyɛɔ nɔ ɔ bami. Papaa lɛɛ e bua jɔɛ he.

A ha mi blɔ nya ní tsumi fuu ngɛ asafo ɔ mi, nɛ i ngɛ Yehowa Odasefohi a womihi fuu. Ligbi ko ɔ, Papaa ngɔ e nine kɛ tsɔɔ ye womi ɔmɛ nɛ e de ke: “Tse o na ní nɛ ɔmɛ? Je mɛ kɛ je we nɛ ɔ mi, nɛ mo nitsɛ hu o ma nyɛ maa je we ɔ mi.” I je we ɔ mi, nɛ i ya hi he ko nɛ e kɛ Zanesville, ngɛ Ohio he kɛ we, se i pɔɔ we mi yami ya woɔ ye weku ɔ he wami.

Papaa bɔ mɔde kaa e ma ha nɛ Yayo nɛ kpa asafo mi kpehi yami. Be komɛ ke yayo yaa asafo mi kpe ɔ, e nyɛɛɔ e se, nɛ e gblaa lɛ kɛ baa we ɔ mi. Se yayo guɔ sinya kpa nya kɛ yaa asafo mi kpe ɔ. I de Yayo ke: “Mo ná tsui. Ke e nyɛɛ o se hluu ɔ, pɔ maa tɔ e he nɛ e ma kpa.” Kɛ yaa kɛ yaa a, Papaa kpa yayo nya tsimi, nɛ jehanɛ lɛɛ yayo nyɛɔ nɛ e yaa asafo mi kpe faa.

 Benɛ a je Teokrase Sɔmɔmi Sukuu ɔ sisi ngɛ jeha 1943 ɔ mi ɔ, a bɔni mi ní peemi hami ngɛ asafo nɛ i ngɛ mi ɔ mi. Ga nɛ a woɔ mi ke i tsu ye ní peemi ɔ he ní ta a ye bua mi nɛ i kase bɔ nɛ a kɛ nihi tuɔ munyu ha.

Ngɛ jeha 1944 ɔ mi benɛ a ngɛ Je Mi Ta Enyɔne ɔ hwue ɔ, a nyɛ ye nɔ kaa ma ya piɛɛ ta buli ɔmɛ a he kɛ hwu ta a. I ya Fort Hayes ngɛ Columbus, Ohio, nɛ a ya hyɛ kaa i ngɛ nɔmlɔ tso mi he wami lo, nɛ a ha mi womi nɛ i ngma nɔ ní. Jehanɛ se hu ɔ, i de nikɔtɔma amɛ nɛ a ngɛ lejɛ ɔ kaa i be ta bulɔ pee. A ngmɛɛ ye he nɛ i ho we mi ya. Se ligbi bɔɔ komɛ a se ɔ, polisi ko ba ye we ɔ mi nɛ e ba de mi ke, “Corwin Robison, a ke ma ba nu mo kɛ ba.”

Otsi enyɔ se ɔ, a ngɔ mi kɛ ho kojomi he ya, nɛ kojolɔ ɔ de mi ke: “Ke e je imi nɔ kake too ye he ɔ, ma wo mo tsu o wami be tsuo. Anɛ o ngɛ nya jemi ko lo?” I ha lɛ heto ke: “Ye Nyɔmtsɛ, jinɛ e sa kaa a bu mi kaa osɔfo. I fiɛɛɔ Matsɛ Yemi ɔ he sane kpakpa a kɛ tsɔɔ nihi fuu ngɛ a tsuhi a nya.” Kojolɔ ɔ de sane he buali ɔmɛ ke: “Nyɛ bɛ hiɛ ɔ nɛ nyɛ ba ma nɔ mi kaa niheyo nɛ ɔ ji osɔfo aloo tsa pi osɔfo ji lɛ. Nyɛ ba konɛ nyɛ ba hyɛ kaa e kplɛɛ nɔ kaa e maa pee ta bulɔ loo e be pee.” Benɛ e tu munyu nɛ ɔ, e sui hɛngmɛfia 30 nɛ sane he buali ɔmɛ ma a juɛmi nya si kaa i ye fɔ. Kojolɔ ɔ wo mi tsu jeha enuɔ ngɛ Ashland, ngɛ Kentucky.

Loko a kɛ mi maa ya Ashland ɔ, a wo mi tsu otsi enyɔ ngɛ tsu womi he ko ngɛ Columbus, ngɛ Ohio. Kekleekle ligbi ɔ, a ha we nɛ ma je kpo ngɛ he nɛ a kɛ mi hɔ ɔ. I sɔle ha Yehowa nɛ i de lɛ ke: “I be nyɛe ma hi hiɛ ɔ jeha enuɔ. I li nɔ́ nɛ ma pee.”

E nɔ jena a, buli ɔmɛ je mi kpo. I nyɛɛ kɛ ya su nyumu ko nɛ e je oblai nɛ lɛ hu a wo lɛ tsu ɔ he, nɛ wɔ ni enyɔ ɔmɛ wa daa si nɛ wa ngɛ saflɛ ko mi hyɛe. E bi mi ke, “Nyumu kpiti, mɛni o pee nɛ a ngɔ mo kɛ ba hiɛ ɔ?” I de lɛ ke, “I ji Yehowa Odasefo no.” E bi mi ke, “O ke Yehowa Odasefo no ji mo? Ke jã lɛɛ mɛni he je mɔ nɛ o ba hiɛ ɔ?” I de lɛ ke, “Yehowa Odasefohi hwui ta, nɛ a gbi nɔ.” E de mi ke, “O ke nihi nɛ o sume nɛ o maa gbe ɔ he je nɛ a wo mo tsu ɔ? Ni komɛ lɛɛ a wo mɛ tsu, ejakaa a gbe nihi. Anɛ juɛmi ngɛ nɔ́ nɛ ɔ mi lo?” I de lɛ ke, “Dɛbi, juɛmi be mi.”

Kɛkɛ nɛ e de ke, “A wo mi tsu ngɛ he kpa jeha 15 loko i ba hiɛ ɔ, nɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ, i kane nyɛ womi ɔmɛ ekomɛ.” Benɛ e de jã a, i sɔle nɛ i de ke, “Yehowa, moo ye bua mi konɛ ye nine nɛ su nyumu nɛ ɔ nɔ.” Nyumu ɔ biɛ ji Paul. Benɛ i sɔle ta pɛ ɔ, Paul de mi ke: “Ke nimli nɛ ɔmɛ a kpɛti nɔ ko ta o he ɔ, moo lɛɛ mo kpa ngmlaa. I kɛ mɛ maa ye.” Enɛ ɔ he je ɔ, benɛ i ngɛ lejɛ ɔ, nimli 50 nɛ a ngɛ jamɛ a tsu womi he ɔ a ti nɔ ko nine tɛ ye he.

 Benɛ nikɔtɔma amɛ nɛ a ngɛ lejɛ ɔ je mi kɛ ho tsu womi he nɛ ngɛ Ashland ɔ ya a, i ya ná nyɛmimɛ nyumu komɛ nɛ a nane pi si nɛ a wo mɛ tsu ngɛ lejɛ ɔ. A ye bua i kɛ ni kpahi konɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ waa kɛ Yehowa wa kpɛti ɔ mi nɛ wa daa. Daa otsi ɔ, a tsɔɔ wɔ Baiblo ɔ fã komɛ nɛ waa kane, konɛ waa ngma sane bimihi kɛ a hetohi kɛ fɔ si, nɛ wa kpeɔ nɛ wa susuɔ he. He nɛ a wo wɔ tsu ɔ ngɛ ɔ kle, nɛ satso ɔmɛ ngɛ gbogbo ɔmɛ a he. Nyɛminyumu ko ngɛ nɛ e tsɔɔ wɔ he nɛ wa maa fiɛɛ ngɛ. E deɔ mi ke: “Robison, mo lɛ o maa fiɛɛ ngɛ satso nɛ ɔ kɛ satso nɛ ɔ he. E sa nɛ o fiɛɛ ha nihi tsuo nɛ a hwɔɔ jamɛ a satso ɔmɛ a nɔ ɔ. Bɔɔ mɔde nɛ o fiɛɛ kɛ ha mɛ loko a je mɛ.” Bɔ nɛ wa plɛ kɛ to fiɛɛmi ní tsumi ɔ he blɔ nya nɛ wa fiɛɛ ha ji nɛ ɔ nɛ.

A hwu Je Mi Ta Enyɔne ɔ ta ngɛ jeha 1945 ɔ mi, se lɔ ɔ se ɔ, i hi tsu ɔ mi be saii. I susuɔ ye weku mi bimɛ ɔmɛ a he, ejakaa benɛ i kɛ ye fɔli ɔmɛ ngɛ we mi ɔ, Papaa de mi ke, “Ke i nyɛ nɛ i fie mo ngɛ ye kasa mi pɛ ɔ, ye nine maa su ni kpa amɛ a nɔ.” Benɛ a je mi kɛ je tsu ɔ mi ɔ, i ba na nɔ́ ko nɛ ha nɛ ye bua jɔ wawɛɛ nitsɛ. Ye weku mi bimɛ ɔmɛ a kpɛti nihi kpaago yaa asafo mi kpehi, nɛ a baptisi ye nyɛmiyi ɔmɛ a kpɛti nɔ kake ngɛ si nɛ Papaa teɔ kɛ woɔ mɛ ɔ tsuo se.

Benɛ a je ta hwumi sisi ngɛ Korea ngɛ jeha 1950 ɔ mi ɔ, a kpale de mi ke ma ya piɛɛ ta buli ɔmɛ a he. A de mi ke ma ya Fort Hayes ekohu. Benɛ a hyɛ kaa ma nyɛ ma pee ta bulɔ ɔ ta a, a de mi ke, “Wa na kaa o bɔ mɔde wawɛɛ pe nihi tsuo nɛ wa hyɛ kaa a ma nyɛ maa pee ta buli ɔ.” I de mɛ ke, “E ngɛ mi jã mohu lɛɛ, se i be ta bulɔ pee.” I tsɛ 2 Timoteo 2:3 ɔ se nɛ i de mɛ ke, “I ji Kristo ta bulɔ momo.” Lejɛ ɔ jɔ dii be saii, nɛ e de mi ke, “O ma nyɛ maa ya.”

Lɔ ɔ se ɔ, e kɛ we nɛ i ya kpokpa nɔ kpe nɛ a pee ngɛ Cincinnati, ngɛ Ohio ɔ. Ngɛ jamɛ a kpe ɔ sisi ɔ, i ya kpe nɛ a pee kɛ ha nihi nɛ a ngɛ Betel sɔmɔmi he bua jɔmi ɔ. Nyɛminyumu Milton Henschel de wɔ kaa Betel hia nyɛmimɛ nyumuhi nɛ a suɔ kaa a tsu ní wawɛɛ ngɛ Matsɛ Yemi ɔ he je. I ngma kɛ ho Betel ya kaa i suɔ nɛ ma ya tsu ní ngɛ lejɛ ɔ, nɛ a ha mi he blɔ. I bɔni sɔmɔmi ngɛ Brooklyn Betel ngɛ August 1954 ɔ mi, nɛ i ngɛ sɔmɔe ngɛ Betel kɛ ba si piɔ.

I tsu ní tsumihi fuu ngɛ Betel. I hyɛ klama nɛ haa nɛ nyu dɔɔ la a nɔ ngɛ he nɛ a fiaa womihi ngɛ ɔ kɛ he kpahi. I dla klama kpahi, nɛ ke sinya safehi hu puɛ ɔ, i dlaa. I tsu ní ngɛ Kpe Peemi Asahi nɛ ngɛ New York City ɔ a nɔ hulɔ.

Ye bua jɔ blɔ nya tomi komɛ kaa mɔtu Mawu jami nɛ a peeɔ ngɛ Betel, Hwɔɔmi Mɔ ɔ nɛ Betel weku ɔ kaseɔ ɔ, kɛ fiɛɛmi nɛ i kɛ asafo nɛ i ngɛ mi ɔ yaa a he. Ke o susu he ɔ, o maa na kaa ní nɛ ɔmɛ ji níhi nɛ e sa  kaa Yehowa Odasefohi a wekuhi tsuo nɛ a pee daa. Ke fɔli kɛ a bimɛ peeɔ kake kɛ susuɔ daa ligbi ngmami ɔ he, a peeɔ Weku Mawu Jami, a yaa asafo mi kpehi, nɛ a kɛ kã fiɛɛɔ sane kpakpa a, e ngɛ heii kaa huɛ bɔmi nɛ ngɛ weku mi bimɛ ɔmɛ tsuo kɛ Yehowa a kpɛti ɔ mi maa wa.

I ngɛ huɛmɛ fuu ngɛ Betel kɛ asafo ɔ mi. A ti ni komɛ piɛɛ nihi nɛ a pɔ mɛ nu ɔ a he, nɛ a ho hiɔwe ya. A ti ni komɛ hu piɛɛ we nihi nɛ a pɔ mɛ nu ɔ a he. Se Yehowa sɔmɔli tsuo yi mluku. Nihi nɛ a ngɛ sɔmɔe ngɛ Betel hu piɛɛ he. Ke sane ko ba i kɛ nyɛmi ko wa kpɛti ɔ, i bɔɔ mɔde be fɛɛ be kaa i kɛ lɛ ma dla. I susuɔ ngmami nɛ ngɛ Mateo 5:23, 24 ɔ kɛ bɔ nɛ e sa kaa wa tsu sanehi a he ní ha a he. E yee kaa nɔ ko ma de ke, “Ye nɔ́ be mi,” se jã peemi gbeɔ pɛhi fuu.

E ngɛ mi kaa amlɔ nɛ ɔ, i wa ngɛ jeha mi, nɛ i nyɛ we nɛ i fiɛɛɔ ngɛ nihi a tsuhi a nya mohu lɛɛ, se lɔ ɔ jɔ̃ we ye kɔni mi. I kase Mandarin China gbi ɔ bɔɔ ko, nɛ i kɛ bua jɔmi fiɛɛɔ kɛ haa China bi nɛ i kɛ kpeɔ ngɛ gbɛjegbɛ he ɔ. Mɔtu komɛ ngɛ nɛ i haa nihi nɛ a ngɛ munyu ɔ he bua jɔmi ɔ womi tɛtlɛɛhi kakaaka 30 loo 40.

I kpaleɔ kɛ ya slaa nihi nɛ i fiɛɛɔ haa mɛ ngɛ China gbi ɔ mi ɔ! Ligbi ko ɔ, i na jokuɛ yoyo ko nɛ e ngɛ tso yiblii juae. E ngɛ ye hɛ mi hyɛe nɛ e ngɛ muɔe hɛlii. Imi hu i muɔ hɛlii nɛ i ha lɛ Hwɔɔmi Mɔ kɛ Awake! nɛ a pee ngɛ China gbi mi. E wo, nɛ de mi ke a tsɛɛ lɛ ke Katie. Lɔ ɔ se ɔ, be fɛɛ be nɛ Katie maa na mi ɔ, e baa ye ngɔ nɛ e kɛ mi ba sɛɛɔ ní. I tsɔɔ lɛ bɔ nɛ a tsɛɛ tso yiblii kɛ ba komɛ a biɛ ngɛ Blɛfo gbi mi ha, nɛ e deɔ kɛ nyɛɛ ye se. I tsɔɔ lɛ Baiblo ngmami komɛ hu a nya, nɛ i ha lɛ Baiblo Tsɔɔmi womi ɔ eko. Se ngɛ otsi komɛ a se ɔ, i nɛ lɛ hu.

Nyɔhiɔ komɛ a se ɔ, i kpale ha yoyo ko nɛ lɛ hu e ngɛ tso yiblii juae ɔ womi tɛtlɛɛ ɔmɛ eko, nɛ lɛ hu e wo. E nɔ otsi ɔ, yoyo ɔ ngɔ e fon ɔ kɛ ngɛ mi hae, nɛ e de mi ke, “O kɛ China nɛ tu munyu.” I de lɛ ke, “I li nɔ ko ngɛ China.” Se e ke doo ma tu munyu, lɔ ɔ he ɔ, i ngɔ fon ɔ ngɛ e dɛ nɛ i de ke, “Hɛloo, imi Robison.” Nɔ nɛ he nɔ ɔ de mi ke, “Robby, Katie ji nɛ ɔ nɛ. I kpale kɛ ba China.” I bi lɛ ke, “O kpale kɛ ho China ya lo?” Katie ha heto ke, “Ee, Robby, ye nyɛmiyo ji yoyo ɔ nɛ e ngɔ fon ɔ kɛ ha mo ɔ nɛ. O tsɔɔ mi ní kpakpahi fuu. I kpa mo pɛɛ nɛ o tsɔɔ lɛ ní kaa bɔ nɛ o tsɔɔ mi ní ɔ.” I de lɛ ke, “Yoo Katie, ma bɔ mɔde ma pee jã. Mo tsumi kaa o ha nɛ i nu o he.” Be bɔɔ se ɔ, i nɛ Katie nyɛmiyo ɔ hu. I li he nɛ mɛ ni enyɔ ɔmɛ a ngɛ amlɔ nɛ ɔ, se i he ye kaa a maa kase níhi fuu ngɛ Yehowa he.

I ngɛ Yehowa sɔmɔe jeha 73 ji nɛ ɔ, nɛ ye bua jɔ kaa e ye bua mi nɛ i kɛ ye he wui ta hwumi mi, nɛ i ye lɛ anɔkuale be mi nɛ a wo mi tsu ɔ. Jehanɛ hu ɔ, ye nyɛmimɛ ɔmɛ deɔ mi kaa si nɛ Papaa te kɛ wo mi nɛ ye kɔni mi jɔ̃ we ɔ ji nɔ́ nɛ wo mɛ he wami. Nyagbenyagbe ɔ, a baptisi Yayo kɛ ye nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi ekpa. Papaa po tsake e ní peepee bɔɔ, nɛ loko e ma gbo ɔ, e yaa asafo mi kpehi be komɛ.

Ke Mawu suɔ ɔ, ye weku li kɛ ye huɛmɛ nɛ a gbo ɔ maa kpale kɛ ba wami mi ngɛ je ehe ɔ mi. Hyɛ bɔ nɛ wa bua maa jɔ ha kaa waa kɛ wa suɔli ma ja Yehowa kɛ ya neneene! *​—Hyɛ sisi ningma.