1. Kaa bɔ nɛ Fiɛlɔ 7:20 ɔ tsɔɔ ɔ, mɛni anɔkuale munyu nɛ Matsɛ Salomo tu?

 MATSƐ Salomo de ke: “Niinɛ, dalɔ ko dalɔ ko be zugba nɛ ɔ nɔ. Nɔ ko nɔ ko be nɛ peeɔ kpakpa daa nɛ ɔ, nɛ lɛɛ e pee we yayami gblegbleegble.” (Fiɛlɔ 7:20) Munyu nɛ ɔ ji anɔkuale! Wɔ tsuo wa ji yayami peeli. (1 Yoh. 1:8) Enɛ ɔ he ɔ, wɔ tsuo wa hyɛɔ blɔ kaa ke wa tɔ̃ ɔ, Mawu kɛ adesahi tsuo nɛ a ngɔ wa tɔmi kɛ ke wɔ.

2. Ke o huɛ ko ngɔ o he yayami kɛ ke mo ɔ, kɛ o nuɔ he ha kɛɛ?

² Nɔ jemi ko be he kaa, o kai be ko nɛ o tɔ̃ o huɛ ko nɔ. O suɔ nɛ nyɛ tsa nyɛ huɛ bɔmi ɔ nɔ, lɔ ɔ he ɔ, o je o tsui mi nɛ o kpa lɛ pɛɛ. Benɛ o huɛ ɔ je e tsui mi nɛ e kɛ o yayami ɔ ke mo ɔ, kɛ o nu he ha kɛɛ? Anɛ o tsui nɔ o mi lo? Ee, o tsui nɔ o mi nɛ o bua jɔ hulɔ!

3. Mɛni he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi?

³ Wa suɔ nɛ Yehowa nɛ pee wa Huɛ nɛ nyu bi ngɛ waa kɛ lɛ wa kpɛti, se be komɛ ɔ, wa deɔ ní komɛ loo wa peeɔ ní komɛ nɛ gbaa e nya. Mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa suɔ nɛ e kɛ wa tɔmi nɛ ke wɔ? Mɛni blɔ nɔ nɛ bɔ nɛ Yehowa kɛ tɔmi kee ɔ je ekpa ngɛ bɔ nɛ waa kɛ tɔmi keɔ wa nyɛmimɛ ha a he? Nɛ mɛnɔmɛ nɛ Mawu ngɔɔ a tɔmi kɛ keɔ mɛ?

4. Mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa pee klaalo kaa e kɛ tɔmi maa ke ɔ?

⁴ Mawu Munyu ɔ ha nɛ wa ná nɔ mi mami kaa Yehowa pee klaalo kaa e kɛ tɔmi maa ke. Benɛ Yehowa je e he kpo kɛ tsɔɔ Mose ngɛ Sina Yoku ɔ nɔ ɔ, e gu bɔfo ko nɔ kɛ de Mose ke: ‘Imi Yehowa a, Mawu mɔbɔ nalɔ, kɛ dloolɔ ji mi; ye mi mi fu we mla, nɛ ye suɔmi kɛ anɔkuale yemi hiɛ babauu. I yeɔ ye si womi nɔ kɛ haa nimli akpeakpe, nɛ i ngɔɔ a he yayami kɛ tɔmi ngɔ paa mɛ.’ (2 Mose 34:6, 7) Yehowa ji Mawu nɛ e mi mi jɔ, nɛ e naa nɔ mɔbɔ. E pee klaalo be fɛɛ be kaa e kɛ yayami peeli nɛ a tsake a tsui ɔ a he yayami maa ke mɛ.​—Neh. 9:17; La 86:15.

5. Ngɛ La 103:13, 14 ɔ nya a, mɛni nɛ níhi nɛ Yehowa le ngɛ adesahi a he ɔ haa nɛ e peeɔ?

⁵ Yehowa ji wa Bɔlɔ, lɔ ɔ he ɔ, e le nɔ́ fɛɛ nɔ́ kɛ kɔ wa he. Mo susu he nɛ o hyɛ! Yehowa le adesahi tsuo nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ a he nɔ́ fɛɛ nɔ́. (La 139:15-17) Enɛ ɔ he ɔ, e ma nyɛ maa na gbɔjɔmihi nɛ wa ná kɛ je wa fɔli a ngɔ. Se pi lɔ ɔ pɛ, e le níhi nɛ ya nɔ ngɛ wa si himi mi nɛ ha nɛ wa ngɛ kaa bɔ nɛ wa ngɛ amlɔ nɛ ɔ. Akɛnɛ Yehowa le adesahi saminya he je ɔ, mɛni lɔ ɔ ha a nɛ e peeɔ? Lɔ ɔ haa nɛ e naa wɔ mɔbɔ.​—La 78:39; kane La 103:13, 14.

6. Mɛni nɛ Yehowa pee kɛ tsɔɔ kaa e suɔ nɛ e ngɔ wa he yayami kɛ ke wɔ?

⁶ Yehowa pee níhi nɛ tsɔɔ kaa e suɔ nɛ e kɛ yayami nɛ ke. E le kaa kɛ je be nɛ kekleekle adesa nɛ ji Adam tɔ̃ ɔ nɔ ɔ, wɔ tsuo wa ba pee yayami peeli, nɛ nyagbenyagbe ɔ wa ma gbo. (Rom. 5:12) Nɔ́ ko nɔ́ ko be nɛ wa ma nyɛ maa pee nɛ ma nyɛ ma je wɔ nitsɛmɛ loo nɔ kpa ko kɛ je yayami kɛ gbenɔ dɛ mi. (La 49:7-9) Se wa Mawu nɛ ngɛ suɔmi ɔ mi mi sãa lɛ ngɛ wa he, nɛ e to blɔ nya nɛ ma ha waa ye wa he. Mɛni e pee? Kaa bɔ nɛ a tsɔɔ ngɛ Yohane 3:16, Yehowa tsɔ e Bi kake too ɔ kɛ ba konɛ e ba gbo kɛ ha wɔ. (Mat. 20:28; Rom. 5:19) Yesu ba gbo kɛ ha wɔ konɛ nɔ fɛɛ nɔ nɛ e heɔ lɛ yeɔ ɔ, e nyɛ nɛ e ye e he. (Heb. 2:9) Hyɛ bɔ nɛ e maa dɔ Yehowa ha benɛ e Bi nɛ e suɔ lɛ ɔ gbo gbenɔ yeyee kɛ hɛ mi si puemi gbenɔ! Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ke Yehowa sume kaa e ngɔ wa he yayami kɛ ke wɔ ɔ, jinɛ e ko ha we nɛ e Bi ɔ nɛ ba gbo kɛ ha wɔ.

7. Mo ha nɔ hyɛmi ní komɛ ngɛ Baiblo ɔ mi nɛ tsɔɔ kaa Yehowa ngɔɔ adesahi a tɔmi kɛ keɔ mɛ faa.

 ⁷ Baiblo ɔ tu nihi fuu nɛ Yehowa ngɔ a tɔmihi kɛ ke mɛ faa he munyu. (Efe. 4:32) Anɛ o le a ti ni komɛ lo? Eko ɔ, o kai Matsɛ Manase. Jamɛ a nyumu yiwutsotsɛ ɔ pee ní yayahi fuu kɛ si Yehowa. E ja lakpa mawuhi nɛ e wo nihi he wami nɛ mɛ hu a pee jã. E gbe lɛ nitsɛ e bimɛ nɛ e ngɔ mɛ kɛ sã afɔle kɛ ha lakpa mawuhi. E ya nɔ nɛ e pee ní yayamihi hluu po kaa e pee la kpa mawu ko he amaga kɛ ya ma Yehowa sɔlemi we klɔuklɔu ɔ. Baiblo ɔ de ngɛ e he ke: ‘E pee yayamihi babauu kɛ si Yehowa, nɛ e kɛ wo e mi mi la.’ (2 Kron. 33:2-7) Se ngɛ enɛ ɔ tsuo se ɔ, benɛ Manase pia e he kɛ je e tsui mi ɔ, Yehowa ngɔ e he yayami ɔ kɛ ke lɛ faa. Mawu ha nɛ e ye matsɛ ekohu. (2 Kron. 33:12, 13) Eko ɔ, Matsɛ David hu ba o juɛmi mi. E pee yayamihi babauu nɛ hɛdɔ ngɛ he kɛ si Yehowa. Ekomɛ ji, e puɛ gba, nɛ e gbe nɔmlɔ. Se benɛ David pia e he kɛ je e tsui mi nɛ e kplɛɛ e tɔmi ɔ nɔ ɔ, Yehowa ngɔ lɛ hu e yayami ɔmɛ kɛ ke lɛ. (2 Sam. 12:9, 10, 13, 14) Niinɛ, wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa suɔ nɛ e ngɔ wa tɔmi ɔmɛ kɛ ke wɔ. Kaa bɔ nɛ wa maa na ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, blɔ nɔ nɛ Yehowa guɔ nɛ e kɛ tɔmi keɔ ɔ ngɛ ekpa kulaa ngɛ bɔ nɛ adesahi ngɔɔ tɔmi kɛ keɔ ɔ he.

8. Mɛni blɔ nɔ nɛ he blɔ nɛ Yehowa ngɛ kaa Kojolɔ nɛ e se be ɔ haa nɛ e ngɔɔ tɔmi kɛ kee?

⁸ Yehowa ji “je ɔ tsuo Kojolɔ.” (1 Mose 18:25) Loko nɔ ko ma nyɛ maa pee kojolɔ kpakpa a, e biɔ nɛ e le mlaa saminya. Yehowa ji wa Kojolɔ, nɛ e le mlaa saminya, ejakaa lɛ ji wa Mlaa Wolɔ. (Yes. 33:22) Nɔ ko be nɛ e le nɔ́ nɛ da kɛ nɔ́ nɛ dɛ kaa ja Yehowa pɛ. Mɛni hu nɛ e he hia nɛ kojolɔ kpakpa nɛ le? E he hia nɛ e le anɔkuale tsuo nɛ ngɛ sane ko mi loko e bua sane ɔ he. Enɛ ɔ he ɔ, Yehowa ji Kojolɔ nɛ pe kulaa ejakaa e le anɔkuale ɔ tsuo.

9. Mɛni nɔ nɛ Yehowa daa kɛ mwɔɔ yi mi kpɔ kaa e kɛ tɔmi maa ke loo e kɛ be kee?

⁹ Yehowa be kaa adesa kojoli. E le anɔkuale tsuo nɛ ngɛ sane ko nɛ e sa kaa e tsu he ní ɔ mi. (1 Mose 18:20, 21; La 90:8) E pee we e ní kaa adesahi nɛ a daa nɔ́ nɛ a nuɔ loo a naa nɔ kɛ kojoɔ. E le kaa fɔli a su ma nyɛ ma ná a bi ko nɔ he wami, nɛ e le kaa sukuu nɛ nɔ ko ya, he nɛ e hi, kɛ bɔ nɛ e susuɔ níhi a he ha a ma nyɛ ma ná e nɔ he wami. Yehowa le adesa tsui mi hulɔ. E le nɔ́ tutuutu he je nɛ nɔ ko peeɔ e ní ngɛ blɔ ko nɔ. Nɔ ko be nyɛe maa ngɔ nɔ́ ko nɔ́ ko kɛ laa lɛ. (Heb. 4:13) Enɛ ɔ he ɔ, ke Yehowa ngɔ nɔ ko tɔmi kɛ ke lɛ ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa e le anɔkuale ɔ tsuo.

10. Mɛni he nɛ wa ma nyɛ ma de ke Yehowa kojomi ɔmɛ da be fɛɛ be ɔ? (5 Mose 32:4)

¹⁰ Yehowa kojomi ɔmɛ da be fɛɛ be. E hyɛ we nɔ hɛ mi kulaa. Tsa pi bɔ nɛ nɔ ko he ngɛ fɛu ha, sika nɛ e ngɛ, bɔ nɛ nihi le lɛ ha aloo nyɛmi nɛ e ngɛ ɔ nɔ nɛ Yehowa daa nɛ e kɛ tɔmi keɔ. (1 Sam. 16:7; Yak. 2:1-4) Nɔ ko be nɛ ma nyɛɛ maa nyɛ Yehowa nɔ konɛ e pee nɔ́ ko loo e ha lɛ nyɔ mi ní. (2 Kron. 19:7) E dɛ bɔ nɛ eko ɔ, níhi gba e nya ha a nɔ kɛ mwɔ e yi mi kpɔ. (2 Mose 34:7) Atsinyɛ jemi ko be he kaa Yehowa ji Kojolɔ nɛ pe kulaa ejakaa e le nɔ́ fɛɛ nɔ́ ngɛ wa he, nɛ e le wa si fɔfɔɛ.​—Kane 5 Mose 32:4.

11. Mɛni blɔ nɔ nɛ e slo bɔ nɛ Yehowa ngɔɔ tɔmi kɛ kee ɔ ngɛ adesahi a nɔ́ ɔ he?

¹¹ Nihi nɛ a ngma Hebri Ngmami ɔmɛ yɔse kaa bɔ nɛ Yehowa ngɔɔ tɔmi kɛ kee ha a se be. Ngɛ si fɔfɔɛ komɛ a mi ɔ, a kɛ Hebri munyungu ko lɛ tsuɔ ní. Womi ko de ke, “a kɛ tsuɔ ní kɛ tsɔɔ bɔ nɛ Mawu ngɔɔ  yayami peeli a tɔmi kɛ keɔ mɛ ha a mi. Jamɛ a munyungu ɔ nɛ a kɛ tsu ní mi kuɔ pe bɔ nɛ adesahi ngɔɔ a nyɛmimɛ a tɔmi kɛ keɔ mɛ ha a.” Ke yayami peelɔ ko tsake e tsui ɔ, Yehowa pɛ nɛ e ngɛ he blɔ nɛ e kɛ e yayami ɔ keɔ lɛ kulaa. Ke Yehowa ngɔ wa yayami ɔ kɛ ke wɔ ɔ, mɛni jeɔ mi kɛ baa?

12-13. (a) Ke Yehowa ngɔ nɔ ko tɔmi kɛ ke lɛ ɔ, mɛni se e náa? (b) Nɛ kɛ ya si mɛni be nɛ e náa he se?

¹² Ke wa kplɛɛ nɔ kaa Yehowa ngɔ wa yayami ɔ kɛ ke wɔ ɔ, wa ma ná “he jɔmi behi,” nɛ tsɔɔ kaa wa tue mi maa jɔ wɔ nɛ wa ma ná he nile kpakpa. Adesa ko be nyɛe maa ngɔ tɔmi kaa jã kɛ ke wɔ. “Yehowa nitsɛ” lɛ maa ngɔ jamɛ a tɔmi ɔ kɛ ke wɔ. (Níts. 3:19) Ke Yehowa ngɔ wa tɔmi ɔ kɛ ke wɔ ɔ, e haa nɛ waa kɛ lɛ peeɔ huɛ ekohu kaa nɔ́ nɛ wa pee we yayami ko gblegbleegble.

¹³ Ke Yehowa ngɔ wa tɔmi ɔ kɛ ke wɔ ɔ, e kai we hu, nɛ e yɛ nɔ nɛ e gblaa wa tue ngɛ jamɛ a tɔmi ɔ he. (Yes. 43:25; Yer. 31:34) “Kaa bɔ nɛ beleku kɛ bonyoku a kpɛti blɔ kɛ ɔ” jã nɛ Yehowa jeɔ wa he tɔmi ɔmɛ kɛ yaa tsitsaa lokoo. * (La 103:12) Ke wa susu bɔ nɛ Yehowa ngɔɔ yayami kɛ kee ha a he ɔ, wa bua jɔɔ, nɛ wa nya kpɛɔ wa he. (La 130:4) Se mɛnɔmɛ nɛ Yehowa maa ngɔ a tɔmi kɛ ke mɛ?

14. Mɛni wa kase ngɛ bɔ nɛ Yehowa kɛ yayami kee ha a mi?

¹⁴ Kaa bɔ nɛ wa kase ɔ, wa yayami ɔ kle jio, e kle we jio, tsa pi lɔ ɔ nɔ nɛ Yehowa daa nɛ ngɔɔ kɛ keɔ wɔ. Jehanɛ hu ɔ, wa kase kaa akɛnɛ Yehowa ji wa Bɔlɔ, wa Mlaa Wolɔ, kɛ Kojolɔ he je ɔ, lɛ nɛ e tsɔɔ kaa e kɛ yayami maa ke aloo e kɛ be kee. Mɛni ji ní pɔtɛɛ komɛ nɛ e daa nɔ kɛ peeɔ jã?

15. Ngɛ Luka 12:47, 48 ɔ nya a, mɛni ji nɔ́ kake nɛ Yehowa daa nɔ kɛ hyɛɔ kaa e kɛ yayami maa ke loo e kɛ be kee?

¹⁵ Nɔ kake ji kaa Yehowa hyɛɔ ke ji yayami peelɔ ɔ je blɔ nɛ e pee nɔ́ nɛ e pee ɔ lo. Yesu ma oti nɛ ɔ nɔ mi ngɛ Luka 12:47, 48. (Kane.) Ke nɔ ko je blɔ nɛ e pee nɔ́ ko nɛ e le kaa Yehowa bua jɔɛ he ɔ, e ji yayami nɛ hɛdɔ ngɛ he. Yehowa ma nyɛ maa mwɔ e yi mi kpɔ kaa e kɛ e yayami ɔ be lɛ kee. (Maak. 3:29; Yoh. 9:41) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, be  komɛ ɔ, wa peeɔ ní komɛ nɛ wɔ nitsɛmɛ wa le kaa e dɛ. Anɛ wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa maa ngɔ yayami kaa jã kɛ ke wɔ lo? Ee, e ma nyɛ! Se nɔ́ kpa ko ngɛ nɛ Yehowa daa nɔ kɛ hyɛɔ kaa e kɛ wa yayami maa ke wɔ loo e kɛ be wɔ kee.

16. Ke nɔ ko tsake e tsui ɔ, mɛni e tsɔɔ, nɛ mɛni he je nɛ ke wa suɔ nɛ Yehowa nɛ ngɔ wa yayami kɛ ke wɔ ɔ, e sa nɛ wa tsake wa tsui ɔ?

¹⁶ Nɔ́ kpa ko hu ji, Yehowa hyɛɔ kaa yayami peelɔ ko tsake e tsui niinɛ lo. Ke a ke nɔ ko tsake e tsui ɔ, mɛni e tsɔɔ? E tsɔɔ kaa “nɔ ɔ tsake e juɛmi, e su kɛ yi mi tomi he je nɛ e peeɔ nɔ́ ko.” E tsɔɔ hu kaa nɔ ɔ pia e he ngɛ nɔ́ yaya nɛ e pee ɔ he, nɛ e dɔ lɛ wawɛɛ kaa e nyɛ we nɛ e pee nɔ́ nɛ da. Ke nɔ ko tsake e tsui ɔ, tsa pi yayami nɛ e pee ɔ pɛ nɛ dɔɔ lɛ, se e dɔɔ lɛ hu kaa e ha nɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ e kɛ Yehowa a kpɛti ɔ puɛ, nɛ lɔ ɔ ha nɛ e pee yayami. Mo kai kaa Matsɛ Manase kɛ David tsuo pee yayami nɛ hɛdɔ ngɛ he. Se akɛnɛ a je a tsui mi nɛ a pia a he he je ɔ, Yehowa ngɔ a yayami ɔmɛ kɛ ke mɛ. (1 Ma. 14:8) Niinɛ, ja Yehowa na kaa wa pia wa he loko e maa ngɔ wa yayami kɛ ke wɔ. Ke wa pee yayami ko ɔ, pi dɔmi nɛ e maa dɔ wɔ ɔ kɛkɛ pɛ nɛ he hia. E sa kaa waa pee klaalo kaa wa maa pee he nɔ́ ko. * Wa ma susu nɔ́ kpa ko hu nɛ Yehowa daa nɔ nɛ e hyɛɔ ke ji e kɛ wa yayami maa ke wɔ loo e kɛ be wɔ kee ɔ he.

17. Mɛni ji se kpalemi, nɛ mɛni he je nɛ ja wa pee jã loko wa ma nyɛ maa yu wa he ngɛ yayamihi nɛ wa pee kɛ be ɔ a he ɔ? (Yesaya 55:7)

¹⁷ Nɔ́ kpa ko hu nɛ he hia nɛ Yehowa hyɛɔ ji se kpalemi. Ke nɔ ko kpale e se ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa nɔ ɔ kpa ní yayamihi nɛ e ngɛ pee ɔ, nɛ e peeɔ níhi nɛ Yehowa suɔ kaa waa pee. (Kane Yesaya 55:7.) E sa nɛ jamɛatsɛ ɔ nɛ tsake e juɛmi, nɛ e susu níhi a he kaa bɔ nɛ Yehowa susuɔ níhi a he ɔ. (Rom. 12:2; Efe. 4:23) E sa nɛ e fia e pɛɛ si kaa e ma kpa ní yayamihi a he susumi kɛ ní peepeehi nɛ a sɛ nɛ e peeɔ be ko nɛ be ɔ. (Kol. 3:7-10) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ Kristo afɔle sami ɔ mi ɔ ji nɔ́ nɛ Yehowa daa nɔ nɛ e ngɔɔ wa yayami ɔmɛ kɛ keɔ wɔ, nɛ e tsuɔ wa he kɛ jeɔ yayami he. Yehowa maa  da Kristo afɔle sami ɔ nɔ kɛ ngɔ wa yayami ɔmɛ kɛ ke wɔ ke e na kaa wa ngɛ mɔde bɔe kaa wa ma tsake wa ní peepee kɛ wa je mi bami.​—1 Yoh. 1:7.

18. Mɛni he lɛ wa susu ngɛ bɔ nɛ Yehowa ngɔɔ yayami kɛ kee ha a he?

¹⁸ Nyɛ ha nɛ wa nylɔ oti komɛ nɛ a he hia nɛ wa susu he ɔ mi. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yehowa ji nɔ nɛ ngɔɔ tɔmi kɛ keɔ pe kulaa. Mɛni he je nɛ wa de jã a? Kekleekle ɔ, e pee klaalo kaa e maa ngɔ wa yayami ɔmɛ kɛ ke wɔ. Enyɔne, e le wɔ saminya. E le wa he nɔ́ fɛɛ nɔ́, nɛ lɛ pɛ nɛ e le ke ji nɔ ko pia e he kɛ je e tsui mi loo e pee we jã. Etɛne, ke Yehowa ngɔ wa yayami kɛ ke wɔ ɔ, e naa lɛ kaa nɔ́ nɛ wa pee we jamɛ a yayami ɔ kulaa. Enɛ ɔ haa nɛ wa náa he nile kpakpa, nɛ e bua jɔɔ wa he.

19. E ngɛ mi kaa wa yi mluku nɛ wa peeɔ yayami mohu lɛɛ, se mɛni he je nɛ wa bua ma nyɛ maa jɔ?

¹⁹ Ngɛ anɔkuale mi ɔ, akɛnɛ wa yi mluku he je ɔ, wa maa pee yayami ko kɛ̃. Se munyu nɛ ngɛ Insight on the Scriptures, Kpo 2 ba fa 771 ɔ ma nyɛ maa wo wa bua. Lejɛ ɔ de ke: “Akɛnɛ Yehowa naa mɔbɔ nɛ e le e sɔmɔli a gbɔjɔmi he je ɔ, e he hia we nɛ a hao be fɛɛ be ngɛ a yayami ɔmɛ a he ejakaa a yi mluku. (La 103:8-14; 130:3) Ke Yehowa sɔmɔli mia a hɛ mi nɛ a ye Mawu mlaa amɛ a nɔ ɔ, a ma nyɛ ma ná bua jɔmi. (Flp 4:4-6; 1Yo 3:19-22).” Hyɛ bɔ nɛ munyu nɛ ɔ wo wɔ he wami ha!

20. Mɛni he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ nyɛɛ se ɔ mi?

²⁰ Wa bua jɔ wawɛɛ kaa Yehowa pee klaalo kaa e kɛ wa tɔmi maa ke wɔ ke wa pia wa he kɛ je wa tsui mi ngɛ yayamihi nɛ wa pee ɔ he. Se mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ kase bɔ nɛ Yehowa ngɔɔ yayami kɛ keɔ ha a? Bɔ nɛ waa kɛ yayami kee ɔ ngɛ kaa bɔ nɛ Yehowa kɛ yayami kee ɔ mohu lɛɛ, se mɛni blɔ nɔ nɛ Yehowa nɔ́ ɔ je ekpa ngɛ wa nɔ́ ɔ he? Mɛni he je nɛ e sa nɛ waa le slɔɔto nɛ ngɛ Yehowa nɔ́ ɔ kɛ wa nɔ́ ɔ mi ɔ? Ní kasemi nɛ nyɛɛ se ɔ ma ha sane bimi nɛ ɔmɛ a heto.