1-2. Ke wa si fɔfɔɛ tsake ɔ, mɛni blɔ nɔ nɛ ngmami komɛ ma nyɛ maa pee nɔ́ nɛ he hia wɔ saminya?

 KE NIHI sɛ gba si himi mi ɔ, behi fuu ɔ, asafo mi nɔkɔtɔma ko daa Baiblo ɔ nɔ kɛ tuɔ munyu nɛ kɔ gba si himi he kɛ tsɔɔ mɛ. Ngmamihi nɛ a susuɔ he ngɛ jamɛ a munyu ɔ mi ɔ ji ngmamihi nɛ a le momo. Se kɛ je jamɛ a ligbi ɔ kɛ yaa a, a yɔseɔ kaa ngmami nɛ ɔmɛ a he hia mɛ wawɛɛ. Mɛni he je? Ejakaa a kɛ ma tsu ní kaa nihi nɛ a sɛ gba si himi mi.

² Jã kɛ̃ nɛ e ji ke Kristofohi nɛ a sɛ gba si himi mi ɔ ba pee fɔli. Eko ɔ, ngɛ jehahi nɛ be ɔ mi ɔ, a nu magbɛ nɔ munyuhi fuu nɛ kɔɔ bi tsɔsemi he. Se amlɔ nɛ ɔ, sisi tomi mlaahi nɛ ngɛ jamɛ a munyu ɔmɛ a mi ɔ he ba hiaa mɛ wawɛɛ. A ma bɔni mɛ nitsɛmɛ a bimɛ tsɔsemi. Enɛ ɔ ji ní tsumi ngua nitsɛnitsɛ! Niinɛ ke wa si fɔfɔɛ tsake ɔ, ngmami komɛ ba peeɔ nɔ́ nɛ he hia kɛ ha wɔ saminya. Enɛ ɔ ji oti kake he je nɛ Yehowa sɔmɔli kaneɔ Ngmami ɔ kaa bɔ nɛ a fã Israel matsɛmɛ ke a pee a wami “be tsuo” ɔ.​—5 Mose 17:19.

3. Mɛni he nɛ wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi?

³ Fɔli, he blɔhi nɛ se be nɛ Kristofohi ngɛ ɔ a kpɛti kake nɛ nyɛ ná ji kaa nyɛ maa tsɔɔ nyɛ bimɛ Yehowa he ní. Se e sa nɛ nyɛɛ pee babauu pe Mawu he ní pɛ nɛ nyɛ maa tsɔɔ mɛ. Nyɛɛ ye bua nyɛ bimɛ nɛ a suɔ Yehowa wawɛɛ. Mɛni nyɛ ma nyɛ maa pee konɛ nyɛ bimɛ nɛ a ná suɔmi kɛ ha Yehowa? Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa ma susu Baiblo  sisi tomi mlaahi eywiɛ nɛ ma nyɛ maa ye bua fɔli ɔ he. (2 Tim. 3:16) Jehanɛ hu ɔ, Kristofohi komɛ nɛ a ji fɔli ɔ ngɔ Baiblo ga womi kɛ tsu ní nɛ a ná he se. Wa maa hyɛ bɔ nɛ a ná he se ha.

4. Mɛni ji sisi tomi mlaa kake nɛ ma nyɛ maa ye bua fɔli nɛ a ye bua a bimɛ konɛ a je a tsui mi nɛ a suɔ Yehowa? (Yakobo 1:5)

⁴ Sisi tomi mlaa 1: Hla blɔ tsɔɔmi kɛ je Yehowa ngɔ. Mo bi Yehowa nɛ e ha mo nile nɛ o hia konɛ o nyɛ nɛ o ye bua o bimɛ nɛ a ba suɔ lɛ. (Kane Yakobo 1:5.) Lɛ ji Nɔ nɛ e ma nyɛ ma ha mo ga womi kpakpa. Mɛni he je? Ha nɛ wa susu yi mi tomi enyɔ he je. Kekleekle ɔ, Yehowa ji nɔ nɛ ngɛ níhi a si kpami nɛ fɔli hia a pe kulaa. (La 36:9) Enyɔne, ga womi nɛ nile ngɛ mi nɛ e kɛ haa wɔ ɔ yeɔ bua wɔ be fɛɛ be.​—Yes. 48:17.

5. (a) Mɛni nɛ Yehowa asafo ɔ pee konɛ e ye bua fɔli. (b) Kaa bɔ nɛ wa na ngɛ video ɔ mi ɔ, mɛni o kase kɛ je bɔ nɛ Nyɛminyumu Amorim kɛ e yo ɔ tsɔse a bimɛ ɔmɛ ha a mi?

⁵ Yehowa guɔ Baiblo ɔ kɛ e we asafo ɔ nɔ kɛ yeɔ bua fɔli konɛ a tsɔse a bimɛ nɛ a suɔ lɛ. (Mat. 24:45) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, o maa na ga womi kpakpahi ngɛ munyu nɛ ji “Help for the Family,” nɛ je kpo jehahi babauu ngɛ Awake! womi tɛtlɛɛ ɔ mi, nɛ́ amlɔ nɛ ɔ, e ngɛ jw.org ɔ nɔ ɔ. Jehanɛ hu ɔ, videohi nɛ a kɛ fɔ jw.org ɔ nɔ nɛ munyu bimihi kɛ dramahi ngɛ mi ɔ ma nyɛ maa ye bua fɔli nɛ a kɛ Yehowa ga womi nɛ tsu ní kɛ tsɔse a bimɛ. *​—Abɛ 2:4-6.

6. Kɛ bitsɛ ko kɛ e yo na ga womi nɛ a nine su nɔ ngɛ Yehowa asafo ɔ mi ɔ ha kɛɛ?

⁶ Fɔli babauu tsɔɔ kaa a bua jɔ yemi kɛ buami nɛ Yehowa kɛ haa kɛ guɔ asafo ɔ nɔ ɔ he. Bitsɛ ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Joe de ke: “E be gbɔjɔɔ kaa nɔ ko ma tsɔse bimɛ etɛ ngɛ asafo ɔ mi. I kɛ ye yo ɔ sɔleɔ ha Yehowa be fɛɛ be konɛ e ye bua wɔ. Behi fuu ɔ, wa naa kaa a ngmaa munyu komɛ aloo a peeɔ video komɛ ngɛ be nɛ sa mi konɛ e ye bua wɔ nɛ wa nyɛ nɛ waa da nyagbahi nɛ waa kɛ kpeɔ ɔ nya. Waa kɛ  wa hɛ fɔɔ Yehowa ga womi nɔ be fɛɛ be. Joe kɛ e yo ɔ yɔse kaa jamɛ a munyu ɔmɛ kɛ video ɔmɛ yeɔ bua a bimɛ ɔmɛ nɛ a hɛɛ kɛ suu Yehowa he.

7. Mɛni he je nɛ e sa nɛ fɔli nɛ a bɔ mɔde nɛ a pee nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa a? (Roma Bi 2:21)

⁷ Sisi tomi mlaa 2: Moo pee nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa. Bimɛ hyɛɔ bɔ nɛ a fɔli peeɔ a ní ha saminya, nɛ a kaseɔ wɔ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, fɔlɔ ko be nɛ e ye mluku. (Rom. 3:23) Se e sa nɛ fɔli nɛ a bɔ mɔde wawɛɛ nɛ a pee nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa kɛ ha a bimɛ. (Kane Roma Bi 2:21.) Bitsɛ ko de ke: “Kaa bɔ nɛ ke a ngɔ kutsa kɛ wo nyu mi nɛ e miiɔ nyu ɔ, jã kɛ̃ nɛ bimɛ kaseɔ níhi nɛ a naa a. Ke a na kaa waa kɛ nɔ́ nɛ wa ngɛ mɛ tsɔɔe ɔ tsu we ní ɔ, a deɔ wɔ.” Enɛ ɔ he ɔ, ke wa ngɛ hlae nɛ wa bimɛ nɛ a suɔ Yehowa a, e sa nɛ a na kaa suɔmi nɛ wɔ nitsɛmɛ wa ngɛ ha Yehowa a mi wa.

8-9. Mɛni o kase kɛ je nɔ́ nɛ Andrew kɛ Emma de ɔ mi?

⁸ Blɔhi fuu ngɛ nɛ fɔli ma nyɛ maa gu nɔ kɛ ye bua a bimɛ nɛ a suɔ Yehowa. Mo kadi nɔ́ nɛ nyɛminyumu ko nɛ a tsɛɛ lɛ Andrew nɛ e ye jeha 17 ɔ de. E de ke: “Ye fɔli ɔmɛ tsɔɔ mi kaa e he hia nɛ ma sɔle daa. Daa gbɔkuɛ ɔ, Papaa kɛ mi sɔleɔ, ke i sɔle ngɛ imi nitsɛ ye dɛ he momo po. Ye fɔli ɔmɛ kaiɔ wɔ be fɛɛ be kaa: ‘Waa kɛ Yehowa ma nyɛ maa sɛɛ ní si abɔ nɛ wa suɔ.’ Enɛ ɔ ha nɛ i na kaa sɔlemi he hia wawɛɛ. Amlɔ nɛ ɔ, e he wɛ ha mi kaa ma sɔle ha Yehowa, nɛ i naa kaa e ji Tsɛ nɛ e ngɛ suɔmi.” Fɔli, nyɛ kai be fɛɛ be kaa ke nyɛ suɔ Yehowa a, lɔ ɔ maa ye bua nyɛ bimɛ konɛ mɛ hu a suɔ Yehowa.

⁹ Mo susu Emma nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ hu he nɛ o hyɛ. Benɛ e papaa je a weku ɔ he ɔ, e papaa hɛɛ nihi hiɔ nɛ e sa nɛ e mami nɛ wo. Emma de ke: “Behi fuu ngɛ nɛ ye mami he fĩɔ lɛ, se e pɔɔ bɔ nɛ Yehowa hyɛɔ e sɔmɔli a nɔ ha a he munyu tumi. I naa ngɛ e ní peepee mi kaa e ngɛ Yehowa mi hemi kɛ yemi wawɛɛ. Ye mami ngɔɔ nɔ́ nɛ e tsɔɔ mi ɔ kɛ tsuɔ ní.” Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ mi? Fɔli ma nyɛ maa pee nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa kɛ ha a bimɛ ngɛ behi nɛ a mi wa mi po.​—Gal. 6:9.

10. Mɛni he blɔhi nɛ fɔli nɛ a hi blema Israel ɔ ná nɛ a ma nyɛ maa da nɔ konɛ a kɛ a bimɛ nɛ sɛɛ ní? (5 Mose 6:6, 7)

¹⁰ Sisi tomi mlaa 3: O kɛ o bimɛ nɛ sɛɛ ní daa. Yehowa fã blema Israel bi ɔmɛ kaa a tsɔɔ a bimɛ e he ní be fɛɛ be. (Kane 5 Mose 6:6, 7.) Fɔli nɛ ɔmɛ náa he blɔhi fuu ngɛ ligbi ɔ mi nɛ a kɛ a bimɛ ma nyɛ maa sɛɛ ní, nɛ a tsɔɔ mɛ ní konɛ a suɔ Yehowa. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɛ blema Israel ɔ, jokuɛ nyumuyo ma nyɛ maa ngɔ be fuu kɛ ye bua e papaa kɛ du ní loo kɛ kpa ní. Jokuɛ nyumuyo ɔ nyɛmiyo hu ma nyɛ maa ngɔ be fuu ngɛ ligbi ɔ mi kɛ ye bua e mami kɛ kpɛ ní, kɛ lo ní, loo e tsu we mi ní tsumi kpahi. Be mi nɛ fɔli ɔmɛ kɛ a bimɛ pee kake kɛ ngɛ ní tsue ɔ, a ma nyɛ maa sɛɛ níhi fuu nɛ a he hia. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, a ma nyɛ ma susu Yehowa su kpakpa ko kaa mi mi himi, kɛ bɔ nɛ Yehowa yeɔ bua a weku ɔ ha a he.

11. Mɛni be nɛ fɔli kɛ a bimɛ ma nyɛ maa sɛɛ ní?

¹¹ Mwɔnɛ ɔ, níhi tsake. Ngɛ mahi fuu a nɔ ɔ, fɔli fuu nɛ deka nɛ a kɛ a bimɛ maa sɛɛ ní kɛ bla ngɛ ligbi ɔ mi tsuo. Eko ɔ, fɔli ɔmɛ maa hi ní tsumi he, nɛ jokuɛ ɔmɛ hu maa hi sukuu. Enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ fɔli nɛ a bɔ mɔde nɛ a ná deka kɛ ha a bimɛ nɛ a kɛ mɛ nɛ sɛɛ ní. (Efe. 5:15, 16; Filip. 1:10) Be nɛ a kɛ peeɔ weku Mawu jami ji  be nɛ a kɛ a bimɛ ɔmɛ ma nyɛ maa sɛɛ ní wawɛɛ. Nyɛminyumu wayoo ko nɛ a tsɛɛ le ke Alexander de ke: “Ye papaa toɔ blɔ nya ha weku Mawu jami be fɛɛ be, nɛ e ha we nɛ nɔ́ ko nɛ puɛ be nɛ waa kɛ maa pee níhi kɛ bla. Ke wa kase ní ta a, wa sɛɛɔ ní kpahi nɛ a he hia he ní.”

12. Ke nyɛ ngɛ weku Mawu jami pee ɔ, mɛni nɛ e sa nɛ e hi wekuyi ɔ juɛmi mi?

¹² Ke o ji wekuyi ɔ, mɛni o ma nyɛ maa pee konɛ o bimɛ a bua nɛ jɔ weku Mawu jami he? E maa hi kaa o kɛ o bimɛ maa kase womi ehe nɛ ji, Ná Bua Jɔmi Kɛ Ya Neneene! ɔ. Womi nɛ ɔ ma ha nɛ e he be wae ha mo kaa o kɛ o bimɛ maa sɛɛ ní saminya. O bimɛ ɔmɛ suɔ nɛ a kɛ mo sɛɛ ní kɛ kɔ níhi nɛ ngɛ a nya gbae kɛ a susumi he, lɔ ɔ he ɔ, koo ngɔ weku Mawu jami be ɔ kɛ kã a hɛ mi. Jehanɛ hu ɔ, ke a de nɔ́ ko nɛ dɛ aloo e kɛ Baiblo ɔ kpa we gbi po ɔ, o mi mi nɛ ko fu. Mohu ɔ, o bua nɛ jɔ kaa a je a tsui mi nɛ a de mo a susumi, nɛ o wo mɛ he wami nɛ a pɔ jã peemi. Ja o le o bimɛ ɔmɛ a susumi ngɛ níhi a he loko o ma nyɛ maa ye bua mɛ.

13. Mɛni blɔ kpahi nɛ fɔli ma nyɛ maa gu nɔ kɛ ye bua a bimɛ nɛ a hɛ kɛ su Yehowa he?

¹³ Fɔli, nyɛ hla blɔhi a nɔ nɛ nyɛ maa gu kɛ ye bua nyɛ bimɛ ɔmɛ ngɛ ligbi ɔ mi konɛ a hɛ kɛ su Yehowa he. E sɛ nɛ nyɛɛ mlɛ nɛ e su be nɛ nyɛɛ kɛ nyɛ bimɛ ɔmɛ maa kase ní loko nyɛɛ tsɔɔ mɛ wa Mawu nɛ ngɛ suɔmi ɔ he ní. Mo kadi nɔ́ nɛ binyɛ ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Lisa de: “Wa daa adebɔ níhi nɛ bɔle wɔ ɔ nɔ kɛ tsɔɔ wa bimɛ ɔmɛ Yehowa he ní. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke wa gbe ɔ pee nɔ́ ko nɛ wa bimɛ ɔmɛ muɔ ɔ, wa deɔ mɛ ke enɛ ɔ tsɔɔ kaa Yehowa ji bua jɔmi Mawu, nɛ e pee níhi nɛ ma ha nɛ wa bua nɛ jɔ, nɛ wa fiɛ nɛ waa muɔ.”

14. Mɛni he je nɛ e he hia kaa fɔli nɛ a ye bua a bimɛ nɛ a hla huɛmɛ kpakpahi? (Abɛ 13:20)

¹⁴ Sisi tomi mlaa 4: Moo ye bua o bimɛ nɛ a hla huɛmɛ kpakpahi. Mawu Munyu ɔ ha nɛ wa le kaa wa huɛmɛ ma nyɛ ma ná wa nɔ he wami ngɛ blɔ kpakpa kɛ blɔ yaya nɔ. (Kane Abɛ 13:20.) Fɔli, anɛ nyɛ le nihi nɛ nyɛ bimɛ ɔmɛ kɛ bɔɔ lo? Anɛ nyɛ na mɛ hyɛ nɛ nyɛɛ kɛ mɛ sɛɛ ní hyɛ lo?  Mɛni nyɛ ma nyɛ maa pee kɛ ye bua nyɛ bimɛ konɛ a kɛ nihi nɛ a suɔ Yehowa nɛ pee huɛ? (1 Kor. 15:33) Ke nyɛ fɔ nihi nɛ huɛ bɔmi kpakpa ngɛ a kɛ Yehowa a kpɛti ɔ nine kɛ ba nyɛ we mi nɛ a kɛ nyɛ weku ɔ pee níhi kɛ bla a, e ma nyɛ maa ye bua nyɛ bimɛ nɛ a hla huɛmɛ kpakpahi.​—La 119:63.

15. Mɛni fɔli ma nyɛ maa pee kɛ ye bua a bimɛ konɛ a hla huɛmɛ kpakpahi?

¹⁵ Mo susu bitsɛ ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Tony níhi a si kpami ɔ he nɛ o hyɛ. E tsɔɔ nɔ́ nɛ e kɛ e yo ɔ pee kɛ ye bua a bimɛ nɛ a hla huɛmɛ kpakpahi. E de ke: “Ngɛ jehahi nɛ be ɔ mi ɔ, i kɛ ye yo ɔ wa fɔ nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ a ye jeha slɔɔtohi nine kɛ ba wa we ɔ mi. Waa kɛ mɛ yeɔ ní nɛ waa kɛ mɛ peeɔ weku Mawu jami. Enɛ ɔ ji blɔ kpakpa nɛ o ma nyɛ maa gu nɔ kɛ le nihi nɛ a sɔmɔɔ Yehowa kɛ bua jɔmi. Kpɔmi nɔ hyɛli, ma se sane kpakpa fiɛɛli kɛ nyɛmimɛ kpahi ba hwɔɔ wa we ɔ mi. A níhi a si kpamihi, kã nɛ a ngɛ, kɛ he kɛ afɔle sami su nɛ a jeɔ kpo ɔ ná wa bimɛ ɔmɛ a nɔ he wami wawɛɛ, nɛ e ye bua mɛ nɛ a hɛ kɛ su Yehowa he.” Fɔli, nyɛɛ fia nyɛ pɛɛ si kaa nyɛ maa ye bua nyɛ bimɛ konɛ a kɛ huɛmɛ kpakpahi nɛ bɔ.

16. Mɛni o maa pee ke o bi ko ke e be Yehowa sɔmɔe?

¹⁶ Ngɛ o mɔde bɔmi ɔ tsuo se ɔ, ke o bi ɔ eko ke e be Yehowa sɔmɔe hu nɛɛ? Koo ma o juɛmi nya si kaa o nine nyɛ si. Yehowa ha wɔ tsuo he blɔ kaa waa hla kaa wa ma sɔmɔ lɛ loo wa be lɛ sɔmɔe. O bimɛ ɔmɛ hu ngɛ jamɛ a he blɔ ɔ. Ke o bi ko ma e juɛmi nya si kaa e ma kpa Yehowa sɔmɔmi ɔ, o kɔni mi ko jɔ̃. Mo ná hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa e maa kpale kɛ ba ligbi ko. Mo kai bi ko bɔlɔ ɔ nɔ́ he tomi nɔ́ ɔ. (Luka 15:11-19, 22-24) Niheyo nɛ ɔ pee ní yayahi fuu, se nyagbe ɔ, e kpale kɛ ba. Eko ɔ nɔ ko ma de ke, “Enɛ ɔ ji nɔ́ he tomi nɔ́ kɛkɛ. Anɛ nɔ́ ko kaa jã ma nyɛ maa ba niinɛ lo?” Ee, e ma nyɛ maa ba jã! Ngɛ anɔkuale mi ɔ, jã ji bɔ nɛ e ba ngɛ niheyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Elie ɔ blɔ fa mi.

17. Mɛni blɔ nɔ nɛ Elie níhi a si kpami ɔ wo mo he wami?

 ¹⁷ Elie de ngɛ e fɔli ɔmɛ a he ke: “A pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ a ma nyɛ konɛ ma ná suɔmi kɛ ha Yehowa kɛ e Munyu nɛ ji Baiblo ɔ. Benɛ i ye maa pee jeha 15 ɔ, i bɔni atua tsɔmi.” Elie bɔni ní yayahi peemi ngɛ laami mi. E fɔli ɔmɛ bɔ mɔde kaa a maa ye bua lɛ nɛ e hɛ kɛ su Yehowa he, se e bui mɛ tue. Benɛ e je we mi ɔ, e ngɔ e he kɛ wo je mi bami yayami mi. Ngɛ enɛ ɔ tsuo se ɔ, e kɛ e huɛ ko sɛɛɔ Baiblo ɔ he ní be komɛ. Elie de ke: “Ke i kɛ ye huɛ ɔ sɛɛ Yehowa he ní ɔ, e haa nɛ i susuɔ Yehowa he. Bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, Baiblo ɔ mi anɔkuale nɛ ye fɔli ɔmɛ bɔ mɔde nɛ a du kɛ wo ye tsui mi ɔ bɔni wami.” Pee se ɔ, Elie kpale kɛ ba anɔkuale ɔ mi ekohu. * Hyɛ bɔ nɛ e fɔli ɔmɛ a bua maa jɔ ha kaa a tsɔɔ lɛ ní kɛ je e jokuɛwi a si kaa e suɔ Yehowa!​—2 Tim. 3:14, 15.

18. Kɛ o naa fɔli nɛ a bɔɔ mɔde nɛ a tsɔɔ a bimɛ ní konɛ a suɔ Yehowa ha kɛɛ?

¹⁸ Fɔli, a ha nyɛ he blɔ nɛ se be kaa nyɛ tsɔse nyɛ bimɛ nɛ a ba pee Yehowa sɔmɔli. (La 78:4-6) Ní tsumi nɛ ɔ be gbɔjɔɔ kulaa. Wa ngɛ nyɛ yi jee wawɛɛ ngɛ mɔde nɛ nyɛ bɔɔ kɛ yeɔ bua nyɛ bimɛ ɔ he! Ke nyɛ ya nɔ nɛ nyɛ pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ nyɛ ma nyɛ kɛ ye bua nyɛ bimɛ nɛ a suɔ Yehowa, nɛ nyɛ tsɔse mɛ nɛ a bu lɛ tue ɔ, lɛɛ nyɛ ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa wa hiɔwe Tsɛ ɔ nɛ ngɛ suɔmi ɔ bua maa jɔ nyɛ he.​—Efe. 6:4.