WA NYƐMIMƐ fuu nɛ be ko nɛ be ɔ a je a ma mi kɛ ho ma se ya konɛ a ya hla sika a kpale kɛ ba a ma mi ekohu. Suɔmi nɛ a ngɛ kɛ ha Yehowa kɛ a nyɛmi nɔmlɔ ɔ ha nɛ a hia kɛ ya hehi nɛ fiɛɛli fuu a he hia ngɛ konɛ a ya ye bua. (Mat. 22:37-39) Mɛni ji ní komɛ nɛ a kɛ sã afɔle, nɛ kɛ Yehowa jɔɔ mɛ ha kɛɛ? Loko wa maa na enɛ ɔ, nyɛ ha nɛ waa ngɔ wa juɛmi kɛ ya ma ko nɛ ngɛ Afrika pusinɔ he je nɛ ji Cameroon ɔ nɔ.

Ngɛ jeha 1998 ɔ mi ɔ, nyɛminyumu ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Onésime hia kɛ je e ma nɛ ji Cameroon ɔ mi kɛ ho ma se ya. E hi lejɛ ɔ jeha 14 sɔuu. Ligbi ko nɛ a ya asafo mi kpe ɔ, e nu nɛ munyu tulɔ ɔ ngɔ nɔ́ he tomi nɔ́ ko kɛ tsu ní kɛ kɔ fiɛɛmi ní tsumi ɔ he. Munyu tulɔ ɔ de ke: “Ngɔɔ lɛ kaa wo hɛli enyɔ nɛ a ji huɛmɛ ngɛ wo hɛe ngɛ he ekpaekpa, nɛ nɔ kake ngɛ lo fuu gbee pe nɔ kake. Anɛ nɔ nɛ e gbi lo fuu ɔ maa ya he nɛ e huɛ ɔ ngɛ lo fuu gbee ngɛ ɔ lo?”

Nɔ́ he tomi nɔ́ nɛ ɔ ha nɛ Onésime na kaa lo fuu ngɛ Cameroon, lɔ ɔ he ɔ, e to kaa e maa kpale kɛ ya e ma mi nɛ e ya ye bua fiɛɛli nɛ a ngɛ lejɛ ɔ. Se e hao ngɛ ní komɛ a he. E kɛ jehahi fuu hi ma se, anɛ ke e ya e ma mi ɔ, si himi ɔ maa pee gbɔjɔɔ ha lɛ lo? Bɔ nɛ pee nɛ Onésime nɛ le bɔ nɛ Cameroon si himi ngɛ ha a, e ya hi lejɛ ɔ nyɔhiɔ ekpa. Nɛ ngɛ jeha 2012 ɔ mi ɔ, e kpale kɛ ho e ma a mi ya kulaa.

Onésime de ke: “Pu ɔ tsoo wawɛɛ ngɛ lejɛ ɔ, nɛ e biɔ nɛ ma da jamɛ a si fɔfɔɛ ɔ kɛ lejɛ ɔ si himi tsuo nya. E ba biɔ nɛ ma hi tso sɛhi nɛ a he wa nɔ ekohu ngɛ Matsɛ Yemi Asa a nɔ. Se i na kaa ke i kɛ ye juɛmi ma ní kasemi ɔ nɔ ɔ, ye hɛ jeɔ sɛhi nɛ a nɔ himi ngɛ gbɔjɔɔ nɛ ngɛ Matsɛ Yemi Asa kpahi a nɔ ɔ nɔ.”

Ngɛ jeha 2013 ɔ mi ɔ, Onésime kɛ Géraldine sɛ gba si himi mi. Géraldine hu hi France jeha nɛɛ loko e kpale kɛ ba Cameroon. Kɛ Yehowa jɔɔ mɛ ha kɛɛ ngɛ mumi mi níhi nɛ a kɛ ye kekle blɔ he ngɛ a si himi mi ɔ? Onésime de ke: “Wa ya Sukuu Kɛ Ha Matsɛ Yemi Sane Kpakpa Fiɛɛli nɛ lɔ ɔ se ɔ, wa ya sɔmɔ ngɛ Betel. Ngɛ jeha nɛ be ɔ mi ɔ, a baptisi Baiblo kaseli 20 ngɛ wa asafo ɔ mi. Amlɔ nɛ ɔ, i nuɔ he kaa i ngɛ ‘wo hɛe’ ngɛ he nɛ lo fuu ngɛ.” (Maak. 1:17, 18) Géraldine kɛ piɛɛ he ke: “I ná jɔɔmihi fuu pe bɔ nɛ i hyɛ blɔ.”

Judith hia kɛ je Cameroon kɛ ho United States ya, se e suɔ nɛ e bli e sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi. E de ke: “Ke i ya slaa ye weku li ngɛ Cameroon nɛ e su be nɛ ma je ɔ, i foɔ ya ejakaa e biɔ nɛ ma si nihi fuu nɛ i kɛ mɛ je Baiblo ɔ kasemi sisi ngɛ lejɛ ɔ.” Se e he wa ha Judith kaa e maa kpale kɛ ho Cameroon ya kulaa. E ngɛ ní tsumi kpakpa nɛ yeɔ bua lɛ kɛ woɔ e papaa hiɔ tsami he hiɔhi ngɛ Cameroon. Se Judith ngɔ e hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ nɛ e hia kɛ ho Cameroon ya. E tsɔɔ kaa be  komɛ ɔ, e kaiɔ si himi kpakpa nɛ e ná ngɛ United States ɔ, nɛ enɛ ɔ haa nɛ e hɛ jaa. E sɔle kɛ bi Yehowa nɛ e ye bua lɛ nɛ e nyɛ nɛ e da si fɔfɔɛ ɔ nya, nɛ e ná he wami womi kɛ je kpɔ mi nɔ hyɛlɔ ko kɛ e yo ngɔ.

Benɛ Judith kai bɔ nɛ si himi ɔ ngɛ ha benɛ e ya Cameroon ɔ, e de ke: “Benɛ e ke suu jeha etɛ ɔ, i nyɛ ye bua nihi eywiɛ nɛ a baptisi mɛ.” Judith bɔni sɔmɔmi kaa blɔ gbalɔ klɛdɛɛ. Amlɔ nɛ ɔ, Judith piɛɛ e huno Sam-Castel nɛ e ji kpɔ mi nɔ hyɛlɔ ɔ he kɛ ngɛ sɔmɔe. Se Judith papaa si fɔfɔɛ ɔ hu nɛɛ? Judith kɛ e weku ɔ na hiɔ tsami he ko ngɛ ma se nɛ a suɔ kaa a maa pee e papaa operation nɛ a be nɔ́ ko hee. Bua jɔmi sane ji kaa, operation ɔ ya nɔ saminya.

Nyɛminyumu ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Victor ɔ hia kɛ ho Canada ya. Benɛ e kane Hwɔɔmi Mɔ ko nɛ e tu sukuu yami kɛ ya tsitsaa he munyu ɔ, e susu sukuu nɛ e ngɛ yae ɔ he saminya. Nyagbenyagbe ɔ, e kpa yunivɛsiti ɔ yami nɛ e ya kase nine nya ní tsumi ko ngɛ be kpiti mi. Victor de ke: “Jã nɛ i pee ɔ ye bua mi nɛ i ná ní tsumi mla, nɛ i nyɛ je blɔ gbami ní tsumi ɔ nɛ i suɔ kaa ma tsu kɛ je blema a sisi.” Pee se ɔ, Victor kɛ Caroline sɛ gba si himi mi, nɛ a ya hi Cameroon bɔɔ. Benɛ a ngɛ Cameroon ɔ, a ya slaa si ngɛ asafo ɔ ní tsumi kɔni ɔ, nɛ ngɛ a si slaami ɔ mi ɔ, nyɛmimɛ komɛ wo mɛ he wami kaa a susu he nɛ a hyɛ kaa a ma nyɛ ma sɔmɔ ngɛ Cameroon lo. Victor de ke: “Wa bua jɔ nɔ́ nɛ a de wɔ ɔ he, nɛ akɛnɛ wa pee wa si himi kpokploo he je ɔ, wa nyɛ nɛ wa kplɛɛ nine fɔmi ɔ nɔ.” E ngɛ mi kaa hiɔ komɛ hii Caroline nya gbae mohu lɛɛ, se kɛ̃ ɔ, a mwɔ a yi mi kpɔ kaa a ma ya sɔmɔ ngɛ Cameroon.

Victor kɛ Caroline tsuo bɔni sɔmɔmi kaa daa blɔ gbali ngɛ Cameroon konɛ a ye bua nihi babauu nɛ a bua jɔ sane kpakpa a he ngɛ lejɛ ɔ. A to sika si bɔ nɛ sa, lɔ ɔ he ɔ, sisije ɔ, a tsu we ní. Se pee se ɔ, a ya tsu ní nyɔhiɔ bɔɔ ko ngɛ Canada, nɛ lɔ ɔ ye bua mɛ nɛ a nyɛ nɛ a kpale kɛ ya Cameroon nɛ a ya tsa blɔ gbami ní tsumi ɔ nɔ. Mɛni jɔɔmihi a ná? A ya Sukuu Kɛ Ha Matsɛ Yemi Sane Kpakpa Fiɛɛli, nɛ a sɔmɔ kaa blɔ gbali klɛdɛɛ, nɛ amlɔ nɛ ɔ, a yeɔ bua kɛ maa asafo ɔ tsuhi. Victor de ke: “Akɛnɛ wa si si himi nɛ ngɛ gbɔjɔɔ nɛ wa ngɔ wa hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ he je ɔ, Yehowa hu ye bua wɔ.”

Ngɛ jeha 2002 ɔ mi ɔ, Alain nɛ e ngɛ yunivɛsiti yae ngɛ Germany ɔ kane womiyo nɛ ji Youths​—What Will You Do With Your Life? Níhi nɛ e kane ɔ ta e tsui he nɛ lɔ ɔ ha nɛ e kɛ oti kpahi ma e hɛ mi. Ngɛ jeha 2006 mi ɔ, e ya Sɔmɔli A Tsɔsemi Sukuu, nɛ lɔ ɔ se ɔ, a ha nɛ e ya sɔmɔ ngɛ e ma nɛ ji Cameroon ɔ mi.

Alain ná ní tsumi nɛ be e be fuu ngɔe ngɛ Cameroon. Pee se ɔ, e ná ní tsumi nɛ hiɔwo ɔ kle, se e ye tsui kaa lɔ ɔ be hae nɛ e ná be fuu kɛ tsu fiɛɛmi ní tsumi ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, benɛ a hla lɛ kaa e sɔmɔ kaa blɔ gbalɔ klɛdɛɛ ɔ, e kplɛɛ nɔ oya nɔuu. E nitsumitsɛ ɔ fɔ e hiɔwo ɔ nɔ, se Alain kua nɛ e ya sɔmɔ kaa blɔ gbalɔ klɛdɛɛ. Pee se ɔ, Alain kɛ Stéphanie sɛ gba si himi mi. Stéphanie hi France jehahi fuu. Mɛni nyagbahi nɛ e kɛ kpe benɛ e hia kɛ ho Cameroon ya a?

Stéphanie de ke: “Hiɔ tsɔwitsɔwi komɛ gbaa ye nya, nɛ níhi fuu hí ha mi. Se i pɔɔ hiɔ tsami he yami, nɛ lɔ ɔ ye bua mi.” Yehowa jɔɔ mɛ ngɛ a si fimi ɔ he. Alain de ke: “Benɛ wa ya fiɛɛ ngɛ kɔpe ko nɛ e tsɔ e he banee nɛ a tsɛɛ ke Katé ɔ, wa na nihi fuu nɛ a suɔ nɛ a kase Baiblo ɔ. Pee se ɔ, wa nyɛ nɛ waa kɛ mɛ kase Baiblo ɔ kɛ gu fon nɔ. A baptisi a kpɛti nihi enyɔ, nɛ wa ye bua kɛ to kuu  sisi ngɛ lejɛ ɔ.” Stéphanie de ke: “Ke o ye bua nihi nɛ a ya a hɛ mi nɛ a jɔɔ a wami nɔ kɛ ha Yehowa a, o bua jɔɔ wawɛɛ nitsɛ. Kɛ je benɛ wa ba ngɛ sɔmɔe ngɛ hiɛ ɔ, wa ná jɔɔmi nɛ ɔ fuu.” Amlɔ nɛ ɔ, Stéphanie piɛɛ Alain nɛ e ji kpɔ mi nɔ hyɛlɔ ɔ he kɛ ngɛ sɔmɔe.

A baptisi Gisèle benɛ e ngɛ dɔkitahi a sukuu yae ngɛ Italy. Nyɛminyumu ko kɛ e yo nɛ a ji blɔ gbali nɛ a kɛ lɛ kase Baiblo ɔ pee a si himi kpokploo, nɛ lɔ ɔ ná e nɔ he wami wawɛɛ, nɛ e suɔ nɛ e pee babauu ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi. Enɛ ɔ he ɔ, benɛ e piɛ bɔɔ nɛ Gisèle maa gbe sukuu ɔ nya a, e je blɔ gbami ní tsumi ɔ sisi.

Gisèle suɔ nɛ e kpale kɛ ya Cameroon nɛ e ya tsu babauu ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi, se e ye tsui ngɛ ní komɛ a he. E de ke: “E biɔ nɛ ma si he blɔ nɛ i ngɛ ngɛ mlaa nya kaa ma nyɛ ma hi Italy ma a mi ɔ, nɛ e ma bi hu nɛ ma si ye huɛmɛ kɛ ye weku li nɛ a ngɛ Italy ɔ.” Se kɛ̃ ɔ, ngɛ May 2016 mi ɔ, Gisèle hia kɛ ho Cameroon ya. Pee se ɔ, e kɛ Léonce sɛ gba si himi mi, nɛ asafo ní tsumi kɔni nɛ ngɛ Cameroon ɔ ha nɛ a ya sɔmɔ ngɛ Ayos nɛ ji kɔpe ko nɛ a hia Matsɛ Yemi sane kpakpa fiɛɛli fuu ngɛ ɔ.

Kɛ níhi ya nɔ kɛɛ ngɛ Ayos? Gisèle de ke: “Behi fuu ɔ, wa hiɔ si otsihi abɔ nɛ wa be kane, nɛ wa nyɛ we nɛ wa charge wa mobile fon ɔmɛ hulɔ. Lɔ ɔ he ɔ, behi fuu ɔ, wa fon ɔmɛ tsu we ní. I kase bɔ nɛ a kɛ lɛ hooɔ ní ha, nɛ wa suɔ torch nyɔ mi nɛ waa kɛ wheelbarrow yaa pa be mi nɛ nihi fuu be pa a nya.” Mɛni ye bua Gisèle kɛ e huno ɔ nɛ a nyɛ nɛ a da si fɔfɔɛ nɛ ɔ nya? Gisèle de ke: “Yehowa mumi ɔ, huno kpakpa nɛ i ngɛ, he wami womi kɛ sika nɛ weku li kɛ huɛmɛ kɛ haa wɔ ɔ lɛ ye bua wɔ kɛ gblee si fɔfɔɛ ɔ mi.”

Anɛ Gisèle bua jɔ kaa e kpale kɛ ya Cameroon lo? Ee! E de ke: “Ye bua jɔ wawɛɛ nitsɛ. E ngɛ mi kaa sisije ɔ waa kɛ nyagbahi kpe nɛ wa kɔni mi jɔ̃ mohu lɛɛ, se akɛnɛ wa nyɛ da nyagba nɛ ɔmɛ a nya he je ɔ, i kɛ ye huno ɔ wa nu he kaa wa pee nɔ́ nɛ e sa kaa waa pee. Wa ngɔ wa hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ, nɛ huɛ bɔmi kpakpa hi waa kɛ lɛ wa kpɛti.” Léonce kɛ Gisèle ya Sukuu Kɛ Ha Matsɛ Yemi Sane Kpakpa Fiɛɛli, nɛ amlɔ nɛ ɔ, a ngɛ sɔmɔe kaa blɔ gbali klɛdɛɛ ngɛ be kpiti mi.

Kaa bɔ nɛ wo hɛli peeɔ kã ngɛ si fɔfɔɛ slɔɔtohi nɛ a mi wa mi bɔ nɛ pee nɛ a nyɛ nɛ a gbe lo fuu ɔ, jã nɔuu kɛ̃ nɛ nihi nɛ a kpale kɛ ba mɛ nitsɛmɛ a ma mi ɔ jeɔ a tsui mi nɛ a ngɔɔ níhi kɛ sãa afɔle konɛ a nyɛ nɛ a ye bua tsui kpakpatsɛmɛ nɛ a bua jɔ Matsɛ Yemi sɛ gbi ɔ he ɔ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yehowa hɛ be mɔde nɛ fiɛɛli nɛ ɔmɛ ngɛ bɔe ngɛ suɔmi nɛ a je kpo ngɛ e biɛ ɔ he ɔ nɔ jee kɔkɔɔkɔ. (Neh. 5:19; Heb. 6:10) Ke o ngɛ ma kpa nɔ nɛ o na kaa Matsɛ Yemi fiɛɛli fuu a he hia ngɛ ma nɛ o je mi ɔ mi ɔ, anɛ o ma nyɛ maa kpale kɛ ho lo? Ke o pee jã a, Yehowa maa jɔɔ mo babauu.​—Abɛ 10:22.