1. Kɛ e sa kaa waa bu hemi kɛ yemi nɛ Kristofohi ngɛ ɔ ha kɛɛ?

HEMI KƐ YEMI nɛ Kristofohi ngɛ ɔ ji nɔ́ ko nɛ se be. Pi nɔ fɛɛ nɔ nɛ e ngɛ eko. (2 Tes. 3:2) Se Yehowa ha e sɔmɔli ɔmɛ a kpɛti nɔ tsuaa nɔ “hemi kɛ yemi” ɔ eko. (Rom. 12:3; Gal. 5:22) E sa nɛ nihi tsuo nɛ a ngɛ hemi kɛ yemi nɛ ɔ eko ɔ a bua nɛ jɔ wawɛɛ.

2, 3. (a) Ke nɔ ko ngɛ hemi kɛ yemi ɔ, mɛni jɔɔmihi e ma ná? (b) Mɛni sane bimihi a he wa ma susu?

² Yesu Kristo tsɔɔ kaa e Tsɛ ɔ guɔ e Bi ɔ nɔ kɛ gblaa nihi kɛ baa e ngɔ. (Yoh. 6:44, 65) Ke wa ná hemi kɛ yemi ngɛ Yesu mi ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ a ngɔ wa he yayamihi kɛ pa wɔ. Enɛ ɔ haa nɛ wa náa hɛ nɔ kami kaa huɛ bɔmi kpakpa ma nyɛ maa hi waa kɛ Yehowa wa kpɛti kɛ ya neneene. (Rom. 6:23) Anɛ enɛ ɔ tsɔɔ we kaa Yehowa je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ wɔ lo? Wa ji yayami peeli, enɛ ɔ he ɔ, nɔ́ nɛ sa wɔ pɛ ji gbenɔ. (La 103:10) Se Yehowa na nɔ́ kpakpa ko ngɛ wa mi. E dloomi ɔ he je ɔ, e ha nɛ wa nu sane kpakpa a. Enɛ ɔ he ɔ, wa ba he Yesu ye, nɛ wa  ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa wa ma ná neneene wami hwɔɔ se.​—Kane 1 Yohane 4:9, 10.

³ Se mɛni tutuutu ji hemi kɛ yemi? Anɛ lemi nɛ wa ba le kaa Mawu maa jɔɔ wɔ hwɔɔ se ɔ kɛkɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ hemi kɛ yemi lo? Nɛ nɔ́ nɛ he hia pe kulaa a, mɛni si fɔfɔɛhi a mi nɛ e sa kaa wa je hemi kɛ yemi kpo ngɛ?

4. Moo tsɔɔ nɔ́ he je nɛ níhi nɛ wa kase ɔ kɛkɛ tsɔɔ we kaa wa ngɛ hemi kɛ yemi ɔ.

⁴ Ke wa ngɛ hemi kɛ yemi ɔ, pi Mawu yi mi tomi ɔ pɛ nɛ wa maa le. E ji nɔ́ ko nɛ woɔ wɔ he wami konɛ waa pee Mawu suɔmi nya ní. Ke wa ngɛ hemi kɛ yemi ngɛ blɔ nɛ Mawu maa gu nɔ kɛ he wa yi wami ɔ mi ɔ, wa maa fiɛɛ sane kpakpa a kɛ ha ni kpahi. Bɔfo Paulo de ke: “Ke o kɛ o nya jaje ke ‘Yesu Kristo ji Nyɔmtsɛ,’ nɛ o he ye ngɛ o tsui mi kaa Mawu tle lɛ si kɛ je gbeje ɔ, a ma he o yi wami. Ejakaa tsui a kɛ heɔ yeɔ loko Mawu woɔ nɔ nguɔ; nɛ ke waa kɛ wa nya jaje ɔ, a ma he wa yi wami.”​—Rom. 10:9, 10; 2 Kor. 4:13.

5. Mɛni he je nɛ hemi kɛ yemi he hia wawɛɛ ɔ, nɛ mɛni wa ma nyɛ maa pee konɛ e mi nɛ wa? Mo ha enɛ ɔ he nɔ́ hetomi nɔ́.

⁵ Niinɛ, loko wa ma ná bua jɔmi ngɛ Mawu je ehe ɔ mi kɛ ya neneene ɔ, e sa nɛ wa ná hemi kɛ yemi, nɛ waa ya nɔ nɛ wa ha nɛ e mi nɛ wa. Hemi kɛ yemi ngɛ kaa tso. E sa nɛ waa ya nɔ nɛ wa pue nɔ nyu konɛ e ya nɔ nɛ e wa. Tso nɛ adesa pee ɔ lɛɛ wami be mi, se tso nitsɛnitsɛ lɛɛ e waa nɛ e gboɔ. Ke a pue we tso nɛ wami ngɛ mi ɔ nɔ nyu ɔ, e ma bɔni gbomi, se ke a ya nɔ nɛ a pue nɔ nyu nɛ a hyɛ nɔ saminya a, e waa mlamlaamla. Tso ko ma nyɛ maa hi he wami wawɛɛ, se ke a pue we nɔ nyu ɔ, nyagbenyagbe ɔ, e ma gbo. Jã nɔuu nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ hu ngɛ. Ke wa hyɛ we nɔ saminya a, e ma gbo. (Luka 22:32; Heb. 3:12) Se ke wa hyɛ wa hemi kɛ yemi ɔ nɔ saminya a, e maa hi “wae” wawɛɛ, nɛ wa maa “hɛɛ mi saminya.”​—2 Tes. 1:3; Tito 2:2.

6. Ngɛ mɛni blɔ enyɔ nɔ nɛ Hebri Bi 11:1 ɔ tsɔɔ hemi kɛ yemi sisi?

⁶ A tsɔɔ hemi kɛ yemi sisi ngɛ Hebri Bi 11:1. (Kane.) Hemi kɛ yemi kɔɔ ní enyɔ komɛ nɛ wa be nyɛe maa na kɛ wa hɛngmɛ ɔ he: (1) “Níhi nɛ wa ngɛ blɔ hyɛe.” Enɛ ɔ ma nyɛ maa tsɔɔ níhi nɛ a wo he si kaa e maa ba hwɔɔ se se a bɛ mi lolo ɔ. Ní nɛ ɔmɛ ekomɛ ji yayami peeli nɛ a ma kpata a hɛ mi, kɛ je ehe nɛ maa ba a. (2) “Níhi nɛ wa nɛ́ kɛ wa hɛngmɛ.” Hela munyu nɛ a tsɔɔ sisi ke “ngɛ mi niinɛ” ngɛ ngmami nɛ ɔ mi ɔ tsɔɔ “odase nɛ maa nɔ mi” kaa nɔ́ ko nɛ a nɛ́ kɛ hɛngmɛ ɔ ngɛ nitsɛnitsɛ. E ngɛ mi kaa wa nɛ Yehowa Mawu, Yesu Kristo, bɔfohi, kɛ hiɔwe Matsɛ Yemi ɔ kɛ wa hɛngmɛ mohu lɛɛ, se wa le kaa a ngɛ nitsɛnitsɛ. (Heb. 11:3) Mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ tsɔɔ kaa níhi nɛ wa ngɛ blɔ hyɛe ɔ ngɛ nitsɛnitsɛ? Mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ tsɔɔ kaa wa heɔ níhi nɛ a nɛ́ kɛ hɛngmɛ nɛ a tu he munyu ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ yeɔ? Waa kɛ wa jemi bami, wa munyu tutui, kɛ wa ní peepee lɛ maa tsɔɔ jã.

7. Mɛni blɔ nɔ Noa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ ye kɛ bua wɔ nɛ wa nu nɔ́ nɛ hemi kɛ yemi tsɔɔ ɔ sisi? (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.)

⁷ Hebri Bi 11:7 ɔ tsɔɔ kaa hemi kɛ yemi lɛ ha nɛ Noa ‘bu Mawu tue, benɛ e de lɛ ke nɔ́ ko ma nɛ bɛ hyɛ ɔ. E kpɛ lɛ nɛ a kɛ he e kɛ e yo kɛ e bimɛ a yi wami.’ Noa kpɛ lɛ agbo ɔ kɛ tsɔɔ kaa e ngɛ hemi kɛ yemi. Atsinyɛ jemi ko be he kaa, nihi nɛ e kɛ mɛ ngɛ kpɔ kake mi ɔ bi lɛ nɔ́ he je nɛ e ngɛ lɛ agbo nɛ ɔ kpɛe. Anɛ Noa pui a nya mi lo, aloo e de mɛ kaa a ye a he  kɔmɔ? E pee we jã kulaa! E hemi kɛ yemi ɔ wo lɛ he wami nɛ e kɛ kã fiɛɛ, nɛ e bɔ ni ɔmɛ kɔkɔ ngɛ hɛ mi kpatami nɛ Mawu kɛ ma a he. Eko ɔ, Noa ti munyu tutuutu nɛ Yehowa de lɛ ɔ mi kɛ tsɔɔ ni ɔmɛ: ‘I to kaa ma kpata nimli adesahi tsuo kulaa a hɛ mi, ejakaa a ha je ɔ tsuo pee kɛ yayami sɔuu. Ma ha nɛ nyu kpekpemi maa ba je ɔ mi nɛ e ma kpata nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ wami ngɛ e mi ɔ hɛ mi. Nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ ngɛ je ɔ mi ɔ hɛ mi ma kpata.’ Jehanɛ hu ɔ, eko ɔ, Noa ti Mawu munyu ɔ mi kɛ tsɔɔ mɛ kaa blɔ kake pɛ nɛ a ma nyɛ maa gu nɔ kɛ ná wami. E de ke: ‘Nyɛ ba sɛ lɛ ɔ mi.’ Enɛ ɔ he ɔ, Noa tsɔɔ kaa e ngɛ hemi kɛ yemi benɛ e “fiɛ ke a pee nɔ́ nɛ da” a.​—1 Mose 6:13, 17, 18; 2 Pet. 2:5.

8. Mɛni Mawu mumi ɔ ha nɛ kaselɔ Yakobo tsɔɔ kɛ kɔ hemi kɛ yemi he?

⁸ Eko ɔ, benɛ Mawu mumi ɔ ha nɛ bɔfo Paulo tsɔɔ hemi kɛ yemi sisi ta a, e kɛ we kulaa nɛ Yakobo ngma e womi ɔ. Kaa bɔ nɛ Paulo tsɔɔ ɔ, Yakobo hu tsɔɔ kaa e sa nɛ a kɛ ní tsumi nɛ piɛɛ Kristofohi a hemi kɛ yemi ɔ he. Yakobo ngma ke: “Tsɔɔ mi o hemi kɛ yemi nɛ o tsu we he ní ɔ, nɛ imi hu i kɛ níhi nɛ i tsuɔ ɔ maa tsɔɔ mo kaa i heɔ yeɔ.” (Yak. 2:18) Yakobo ya nɔ nɛ e tsɔɔ slɔɔto nɛ ngɛ hemi kɛ  yemi kɛkɛ, kɛ hemi kɛ yemi nɛ ní tsumi piɛɛ he ɔ a kpɛti. Daimonio ɔmɛ he ye kaa Mawu ngɛ, se a be hemi kɛ yemi nitsɛ. Mohu ɔ, a teɔ si kɛ woɔ Mawu yi mi tomi ɔmɛ. (Yak. 2:19, 20) Se benɛ Yakobo ngɛ blematsɛ Abraham nɛ e ngɛ hemi kɛ yemi ɔ hu he munyu tue ɔ, e de ke: “Mɛni ba loko Mawu bu wa nɛ̃ Abraham dalɔ ɔ? E ní tsumi ɔ nya! Ejakaa e ngɔ e bi Isak kɛ fɔ bɔ sami la tɛ ɔ nɔ kaa e kɛ maa sã bɔ ha Mawu. Tse nyɛ na! Abraham he ye, nɛ e tsu he ní hulɔ. Ní nɛ e tsu ɔ ha nɛ e hemi kɛ yemi ɔ mi ba wa wawɛɛ nitsɛ.” Lɔ ɔ se ɔ, benɛ e ngɛ hlae nɛ e ma nɔ mi kaa e sa nɛ a kɛ ní tsumi nɛ piɛɛ hemi kɛ yemi he ɔ, e de ke: “Kaa bɔ nɛ ke mumi je nɔmlɔ tso ɔ mi nɛ e plɛɔ nɔ́ gbogboe ɔ, jã hemi kɛ yemi nɛ ní tsumi piɛɛ we he ɔ peeɔ hemi kɛ yemi gbogboe.”​—Yak. 2:21-23, 26.

9, 10. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ bɔfo Yohane ha nɛ wa na nɔ́ he je nɛ e sa kaa wa je hemi kɛ yemi kpo?

⁹ Jeha 30 se ɔ, bɔfo Yohane ngma Yohane Sane Kpakpa a, kɛ e sɛ womi etɛ ɔmɛ. Kaa bɔ nɛ Mawu kɛ e mumi ɔ wo Baiblo ngmali komɛ he wami nɛ a ngma a, anɛ Yohane hu yɔse nɔ́ nɛ Kristofohi a hemi kɛ yemi ɔ tsɔɔ nitsɛnitsɛ lo? Yohane kɛ Hela peemi munyu nɛ a tsɔɔ sisi ke “heɔ yeɔ” ɔ tsu ní si abɔ pe Baiblo ngmali kpa amɛ tsuo.

¹⁰ Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Yohane de ke: “Nɔ nɛ heɔ Bi ɔ yeɔ ɔ, e nine su neneene wami ɔ nɔ; se nɔ tsuaa nɔ nɛ bui Bi ɔ tue ɔ, e be neneene wami náe. Mawu maa gbla e tue mohu.” (Yoh. 3:36) E sa nɛ Kristofohi nɛ a bu Yesu fami ɔmɛ hu tue kɛ tsɔɔ kaa a ngɛ hemi kɛ yemi. Yohane pɔɔ Yesu munyu ɔ mi timi konɛ e kɛ tsɔɔ kaa e sa nɛ waa ya nɔ nɛ wa je hemi kɛ yemi kpo.​—Yoh. 3:16; 6:29, 40; 11:25, 26; 14:1, 12.

11. Mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ tsɔɔ kaa wa bua jɔ kaa wa ba le anɔkuale ɔ?

¹¹ Yehowa gu e mumi klɔuklɔu ɔ nɔ nɛ e ha nɛ wa ba le anɔkuale ɔ, nɛ wa ba he sane kpakpa a ye hulɔ. E sa nɛ waa na lɛ si ngɛ enɛ ɔ he wawɛɛ! (Kane Luka 10:21.) E sa nɛ waa na Yehowa si daa kaa e gu e Bi ɔ nɔ kɛ gbla wɔ kɛ ba lɛ Yehowa a e ngɔ. E Bi ɔ nɔ “wa hemi kɛ yemi ɔ daa si ngɛ.” (Heb. 12:2) E sa nɛ waa ya nɔ nɛ waa sɔle, nɛ waa kase Mawu Munyu ɔ konɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa. Enɛ ɔ maa tsɔɔ kaa wa bua jɔ Mawu dloomi ɔ he.​—Efe. 6:18; 1 Pet. 2:2.

12. Mɛni e sa kaa waa pee kɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ hemi kɛ yemi?

¹² E sa nɛ waa ya nɔ nɛ waa tsɔɔ kaa wa heɔ Yehowa si womi ɔmɛ yeɔ. E sa nɛ waa kɛ wa ní peepee nɛ tsɔɔ jã. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, wa yaa nɔ nɛ wa fiɛɛɔ Mawu Matsɛ Yemi ɔ nɛ wa peeɔ nihi kaseli. Jehanɛ hu ɔ, wa ‘peeɔ nihi tsuo kpakpa daa, titli ɔ, nihi nɛ waa kɛ mɛ hɛɛ hemi kɛ yemi kake ɔ.’ (Gal. 6:10) Wa “sake nɔmlɔ su momo ɔ, kɛ e ní tsumi ɔmɛ ngɔ pue he,” nɛ wa kua níhi nɛ ma nyɛ ma ha nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ gbɔjɔ ɔ hulɔ.​—Kol. 3:5, 8-10.

13. Mɛni he je nɛ e he hia kaa wa ‘he Mawu ye’ ɔ? Mɛni Mawu Munyu ɔ tsɔɔ ngɛ Mawu nɛ wa ma he lɛ ye ɔ he, nɛ mɛni he je?

¹³ Baiblo ɔ tsɔɔ kaa, ke “nɔ ko be hemi kɛ yemi ɔ, e be nyɛe maa sa Mawu hɛ mi. Ejakaa e hia kaa nɔ tsuaa nɔ nɛ maa hɛ lɛ kɛ su Mawu he ɔ, e he ye kaa Mawu ngɛ; nɛ nihi nɛ hlaa e se blɔ ɔ, e gbaa mɛ.” (Heb. 11:6) Mawu Munyu ɔ tsɔɔ kaa, ke nɔ ko ma nyɛ ma ba pee Kristofo no, nɛ e ya nɔ nɛ e hi si kaa Kristofo no ɔ, e sa nɛ e ‘he Mawu ye.’ Enɛ ɔ piɛɛ “sisije níhi” nɛ e sa kaa waa pee ɔ a he. (Heb. 6:1) E sa  nɛ waa ngɔ su kpa komɛ “ngɔ piɛɛ” wa hemi kɛ yemi ɔ he konɛ wa nyɛ nɛ waa ‘to wa he ngɛ Mawu suɔmi ɔ mi.’​—Kane 2 Petro 1:5-7; Yuda 20, 21.

14, 15. Ke waa kɛ hemi kɛ yemi to suɔmi he ɔ, a kpɛti te nɔ́ nɛ he hia wawɛɛ nɛɛ?

¹⁴ Baiblo ngmali wo hemi kɛ yemi nɔ ta si lafahi abɔ kɛ tsɔɔ kaa hemi kɛ yemi he hia wawɛɛ. A wo hemi kɛ yemi nɔ ta pe Kristofohi a suhi nɛ piɛ ɔ tsuo. Anɛ enɛ ɔ tsɔɔ kaa hemi kɛ yemi ji Kristofohi a su nɛ he hia pe kulaa lo?

¹⁵ Paulo ngɔ hemi kɛ yemi kɛ to suɔmi he. E de ke: “Ke i ngɛ hemi kɛ yemi nɛ nya wa ngɛ Mawu mi, nɛ ma nyɛ ma hia yohi, se i be suɔmi ɔ, ye he be se nami ko kulaa.” (1 Kor. 13:2) Benɛ a bi Yesu ke: “Mlaa a te nɔ́ nɛ pe kulaa nɛɛ?”ɔ, e tsɔɔ kaa lɔ ɔ ji suɔmi nɛ wa ma ná kɛ ha Mawu. Enɛ ɔ ji su titli nɛ he hia pe kulaa. (Mat. 22:35-40) Ke wa ngɛ suɔmi ɔ, lɔ ɔ maa ye bua wɔ konɛ wa ná Kristofohi a su kpahi fuu. Hemi kɛ yemi piɛɛ su nɛ ɔmɛ a he. Baiblo ɔ tsɔɔ kaa ‘Suɔmi heɔ nɔ́ tsuaa nɔ́ yeɔ.’ Suɔmi ma ha nɛ wa ma he nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ Mawu de ngɛ e Munyu ɔ mi ɔ maa ye.​—1 Kor. 13:4, 7.

16, 17. Mɛni Ngmami ɔ de ngɛ hemi kɛ yemi kɛ suɔmi he? Su nɛ ɔmɛ a kpɛti te nɔ́ nɛ pe kulaa nɛɛ, nɛ mɛni he je?

¹⁶ Akɛnɛ hemi kɛ yemi, kɛ suɔmi tsuo he hia he je ɔ, Baiblo ngmali ɔmɛ tu su enyɔ nɛ ɔmɛ tsuo a he munyu si abɔ ngɛ munyuza, aloo munyukpɔ kake mi. Paulo wo e nyɛmimɛ ɔmɛ he wami kaa a ha nɛ a ‘hemi kɛ yemi, kɛ suɔmi ɔ mi nɛ wa kaa dama.’ (1 Tes. 5:8) Petro ngma ke: ‘Nyɛ nɛ́ Yesu hyɛ, se nyɛ suɔ lɛ; amlɔ nɛ ɔ hu nyɛ nɛ́ lɛ, se nyɛ heɔ lɛ yeɔ.’ (1 Pet. 1:8) Yakobo de e nyɛmimɛ nɛ a pɔ mɛ nu ɔ ke: ‘Tse nyɛ le kaa nihi nɛ je ɔ buu mɛ ohiatsɛmɛ ɔ, mɛ Mawu hla a. Akɛnɛ a heɔ Yesu yeɔ ɔ, nimli nɛ ɔmɛ ba pee mumi mi niatsɛmɛ, nɛ matsɛ yemi ɔ nɛ Mawu wo si kaa e ma ha nihi nɛ suɔ lɛ ɔ ba pee a nɔ.’ (Yak. 2:5) Yohane ngma ke: ‘Nɔ́ nɛ e fã wɔ ke waa pee ji kaa wa he e Bi Yesu Kristo waa ye, nɛ waa suɔ wa sibi kaa bɔ nɛ Kristo fã wɔ ɔ.’​—1 Yoh. 3:23.

¹⁷ E ngɛ mi kaa hemi kɛ yemi he hia mohu lɛɛ, se ke Mawu yi mi tomi ɔmɛ ba mi, nɛ Kristofohi a nine su níhi nɛ a ngɛ blɔ hyɛe ɔ nɔ ɔ, hemi kɛ yemi he be hiae hu. Se wa maa ya nɔ maa suɔ Mawu kɛ wa nyɛmi nɔmlɔ daa. Enɛ ɔ he ɔ, Paulo ngma ke: “Amlɔ nɛ ɔ, ní etɛ nɛ ɔmɛ nɛ ngɛ: hemi kɛ yemi, hɛ kɛ nɔ fɔmi, kɛ suɔmi. Se nɔ́ nɛ pe mɛ tsuo ji suɔmi.”​—1 Kor. 13:13.

18, 19. Mɛni je hemi kɛ yemi nɛ Mawu we bi ngɛ ɔ mi kɛ ba, nɛ mɛnɔ nɛ e sa kaa a ngɔ yi jemi ɔ kɛ ha?

¹⁸ Mwɔnɛ ɔ, Yehowa we bi ngɛ hemi kɛ yemi ngɛ Matsɛ Yemi nɛ Mawu to sisi ɔ mi. Enɛ ɔ ha nɛ nihi nɛ a hiɛ pe ayɔ kpaanyɔ nɛ a ngɛ je kɛ wɛ ɔ ba ngɛ mumi mi paradeiso ɔ mi. Mawu mumi ɔ nɛ kudɔɔ nihi ngɛ paradeiso nɛ ɔ mi. (Gal. 5:22, 23) Niinɛ, enɛ ɔ tsɔɔ kaa anɔkuale Kristofohi ngɛ hemi kɛ yemi kɛ suɔmi wawɛɛ!

¹⁹ Adesa ko be nyɛe maa pee nɔ́ nɛ ɔ. Wa Mawu ɔ nɛ e pee enɛ ɔ. Ní tsumi ngua nɛ ɔ ‘pee okadi nɛ maa hi si kɛ maa ya neneene, nɛ a kɛ ma kai nɔ́ nɛ Yehowa tsu.’ (Yes. 55:13) Niinɛ, “Mawu dloomi” nya nɛ a ‘he wa yi wami akɛnɛ wa he ye ɔ’ he je. (Efe. 2:8) Yehowa maa ya nɔ nɛ e ma ha nihi fuu ba piɛɛ wa he ngɛ mumi mi paradeiso nɛ ɔ mi. Nyagbenyagbe ɔ, nihi nɛ a ye mluku, nɛ a peeɔ nɔ́ nɛ da, nɛ a ngɛ bua jɔmi ɔ ma hyi zugba a nɔ tsuo, nɛ a ma je Yehowa yi kɛ ya neneene. Nyɛ ha nɛ waa ya nɔ nɛ wa ná hemi kɛ yemi ngɛ Yehowa si womi ɔmɛ a mi!