Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

NÍ KASEMI 14

Anɛ O Ngɛ O Sɔmɔmi Ní Tsumi ɔ Tsue Saminya Lo?

Anɛ O Ngɛ O Sɔmɔmi Ní Tsumi ɔ Tsue Saminya Lo?

“Yaa nɔ nɛ o fiɛɛ sane kpakpa a, nɛ o tsu o sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ pi si.”​—2 TIM. 4:5, sisi ningma.

LA 57 Nyɛ Ha Waa Fiɛɛ Ha Nimli Tsuo

NƆ́ NƐ WA MAA KASE *

Benɛ Mawu tle Yesu si se ɔ, Yesu kɛ e kaseli ɔmɛ kpe nɛ e fã mɛ ke: “Nyɛɛ ya nɛ nyɛ ya pee nihi . . . ye kaseli” (Hyɛ kuku 1)

1. Mɛni Mawu sɔmɔli tsuo suɔ kaa a maa pee, nɛ mɛni he je? (Hyɛ foni nɛ ngɛ womi ɔ hɛ mi ɔ.)

YESU KRISTO fã e se nyɛɛli ɔmɛ ke: “Nyɛɛ ya nɛ nyɛ ya pee nihi nɛ a ngɛ je ma amɛ tsuo a mi ɔ ye kaseli.” (Mat. 28:19) Nihi tsuo nɛ a kɛ anɔkuale yemi ngɛ Mawu sɔmɔe ɔ suɔ kaa a maa le bɔ nɛ a maa pee ha kɛ tsu sɔmɔmi ní tsumi nɛ a kɛ wo a dɛ ɔ “kɛ pi si.” (2 Tim. 4:5) E sa jã, ejakaa sɔmɔmi ní tsumi nɛ ɔ ji ní tsumi ko nɛ he hia pe kulaa nɛ nɔ ko ma nyɛ ma tsu ngɛ e si himi mi. Se kɛ̃ ɔ, be komɛ ɔ, e he waa kaa wa ma ná be babauu kɛ tsu fiɛɛmi ní tsumi ɔ kaa bɔ nɛ wa suɔ nɛ waa pee ɔ.

2. Mɛni nyagbahi nɛ haa nɛ e he waa ha wɔ kaa wa ma tsu wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ pi si?

2 Ní kpa komɛ hu ngɛ nɛ a he hia nɛ a ngɔɔ wa be kɛ wa he wami. Eko ɔ, waa kɛ be babauu tsuɔ ní konɛ wa nyɛ nɛ waa hyɛ wa weku kɛ wɔ nitsɛmɛ wa he. Eko ɔ, weku mi blɔ nya ní tsumi kpahi fɔɔ si ngɛ wa nɔ, aloo hiɔ, bwɔmi kɛ ní kpahi ngɛ wɔ haoe. Ngɛ nyagba nɛ ɔmɛ nɛ waa kɛ kpeɔ ɔ tsuo se ɔ, mɛni maa ye bua wɔ konɛ wa nyɛ nɛ wa tsu wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ pi si?

3. Mɛni nɛ Yesu munyu nɛ ngɛ Mateo 13:23 ɔ ha nɛ wa nu sisi?

3 Ke wa si fɔfɔɛ ngmɛ́ wɔ blɔ nɛ waa pee babauu ngɛ wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi ɔ, e sɛ nɛ wa kɔni mi nɛ jɔ̃. Yesu le kaa e slo nɔ́ nɛ wa ti nɔ fɛɛ nɔ ma nyɛ ma tsu ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi. (Kane Mateo 13:23.) Nɔ́ nɛ Yehowa bua jɔ he wawɛɛ ji kaa wa maa je wa tsui mi tsuo kɛ pee nɔ́ nɛ wa ma nyɛ. (Heb. 6:10-12) Se ke wa si fɔfɔɛ maa ngmɛ wɔ blɔ nɛ waa pee babauu hu nɛɛ? Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa ma susu nɔ́ nɛ wa maa pee konɛ wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ nɛ pee nɔ́ titli ngɛ wa si himi mi, kɛ blɔ nɔ nɛ wa maa gu kɛ pee wa si himi kpokploo, nɛ́ waa pee fiɛɛli nɛ a tsɔɔ ní saminya a he. Se loko wa ma susu ní nɛ ɔmɛ a he ɔ, nyɛ ha nɛ waa hyɛ nɔ́ nɛ wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ nɛ wa ma tsu kɛ pi si ɔ tsɔɔ.

4. Mɛni nɛ wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ nɛ wa ma tsu kɛ pi si ɔ tsɔɔ?

4 Ngɛ e kpiti pomi mi ɔ, nɔ́ nɛ wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ nɛ wa ma tsu kɛ pi si ɔ tsɔɔ ji kaa wa maa pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ wa ma nyɛ kɛ fiɛɛ nɛ waa tsɔɔ nihi anɔkuale ɔ. Tsa pi be abɔ nɛ waa kɛ tsuɔ fiɛɛmi ní tsumi ɔ pɛ nɛ he hia. Yi mi tomi nɛ waa kɛ fiɛɛɔ ɔ hu he hia Yehowa. Akɛnɛ wa suɔ Yehowa kɛ wa nyɛmi nɔmlɔ he je ɔ, waa kɛ wa tsui tsuo tsuɔ wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ. * (Maak. 12:30, 31; Kol. 3:23) Wa tsui tsuo nɛ waa kɛ ma sɔmɔ Mawu ɔ tsɔɔ kaa wa maa ngɔ wa he wami kɛ pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ wa ma nyɛ ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi. Ke wa naa fiɛɛmi ní tsumi ɔ kaa he blɔ ngua nɛ Mawu kɛ dloo wɔ ɔ, lɔ ɔ maa wo wɔ he wami nɛ wa maa fiɛɛ sane kpakpa a kɛ ha nihi babauu.

5-6. Mo ha nɔ hyɛmi nɔ́ ko nɛ tsɔɔ kaa ke nɔ ko be deka po ɔ, fiɛɛmi ní tsumi ɔ ma nyɛ maa pee nɔ́ titli ngɛ e si himi mi.

5 Ngɔɔ lɛ kaa niheyo ko bua jɔ guitar fiami he wawɛɛ, nɛ ke e ná be ɔ, e fiaa guitar. Pee se ɔ, e bɔni guitar fiami ngɛ ní yemi he ko Hɔ kɛ Hɔgba, nɛ a woɔ lɛ hiɔ. Se hiɔwo nɛ e náa a pi. Lɔ ɔ he ɔ, e ya tsuɔ ní ngɛ tsuapo ko mi kɛ jeɔ Hɔɛgbi kɛ ya siɔ Soha. E ngɛ mi kaa e kɛ be babauu tsuɔ ní ngɛ tsuapo ɔ mi mohu lɛɛ, se la fiami ɔ mohu lɛ ngɛ e tsui nɔ. E pee e juɛmi kaa e maa kase la fiami saminya konɛ e ba pee la fialɔ kpanaa hwɔɔ se. Deka nɛ e be ɔ tsuo se ɔ, ke e ná be bɔɔ ko po ɔ, e kɛ fiaa la.   

6 Jã nɔuu kɛ̃ nɛ eko ɔ, mo hu o be be fuu nɛ o kɛ ma tsu fiɛɛmi ní tsumi ɔ. Se kɛ̃ ɔ, o suɔ fiɛɛmi ní tsumi ɔ wawɛɛ. O bɔɔ mɔde kaa ke o ngɛ sane kpakpa a fiɛɛe ɔ, o ma ha nɛ sɛ gbi ɔ nɛ ta nihi a tsui he. Akɛnɛ ní tsumihi fuu ngɛ o kuɛ nɔ he je ɔ, eko ɔ, o biɔ o he ke, ‘Mɛni ma nyɛ ma pee konɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ nɛ pee nɔ́ titli ngɛ ye si himi mi?’

SƆMƆMI NÍ TSUMI Ɔ NƐ PEE NƆ́ TITLI NGƐ O SI HIMI MI

7-8. Kɛ Yesu tsu fiɛɛmi ní tsumi ɔ ha kɛɛ, nɛ mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ kase lɛ?

7 Benɛ Yesu ngɛ zugba a nɔ ɔ, e ní peepee tsuo tsɔɔ kaa Matsɛ Yemi ɔ he sane kpakpa a fiɛɛmi ji nɔ́ titli ngɛ e si himi mi. (Yoh. 4:34, 35) E nyɛɛ blɔ gagaa kɛ ya fiɛɛ ha nihi babauu. E fiɛɛ ha nihi ngɛ magbɛ nɔ kɛ wehi a mi. Yesu ngɔ e be tsuo kɛ tsu fiɛɛmi ní tsumi ɔ.

8 Wa ma nyɛ ma hla he blɔhi kɛ fiɛɛ sane kpakpa a be fɛɛ be ngɛ he fɛɛ he kaa bɔ nɛ Kristo pee ɔ. Wa suɔ nɛ waa ngɔ níhi nɛ ma ha nɛ wa he mi nɛ jɔ wɔ po kɛ sã afɔle ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ he je. (Maak. 6:31-34; 1 Pet. 2:21) Nyɛmimɛ komɛ nyɛɔ nɛ a sɔmɔɔ kaa blɔ gbali klɛdɛɛ, daa blɔ gbali, aloo blɔ gbali a wali. Ni komɛ hu kase gbi kpahi, aloo a hia kɛ ya je he nɛ fiɛɛli fuu a he hia ngɛ. Se ngɛ anɔkuale mi ɔ, fiɛɛli nɛ a pi daa blɔ gbali ji nihi nɛ a tsuɔ fiɛɛmi ní tsumi ɔ hiɛhiɛɛ. Ke wa nyɛɔ peeɔ babauu jio, wa si fɔfɔɛ ngmɛ́ wɔ blɔ nɛ waa pee babauu jio, Yehowa hyɛ we blɔ kaa waa pee nɔ́ nɛ wa he wami be nyɛe. Yehowa nɛ ji “bua jɔmi Mawu ɔ” suɔ nɛ wɔ tsuo waa kɛ bua jɔmi nɛ fiɛɛ “sane kpakpa a nɛ hɛ mi ngɛ nyami ɔ.”​—1 Tim. 1:11; 5 Mose 30:11.

9. (a) Benɛ Paulo ngɛ he lo nya ní tsumi tsue po ɔ, kɛ e plɛ kɛ ngɔ fiɛɛmi ní tsumi ɔ kɛ pee nɔ́ titli ngɛ e si himi mi ha kɛɛ? (b) Kɛ Ní Tsumi 28:16, 30, 31 ɔ haa nɛ wa naa bɔ nɛ Paulo naa fiɛɛmi ní tsumi ɔ ha kɛɛ?

9 Bɔfo Paulo hu ngɔ sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ pee nɔ́ titli ngɛ e si himi mi, nɛ wa ma nyɛ maa kase lɛ. Benɛ e ya Korinto ngɛ e blɔ hiami enyɔne ɔ mi ɔ, sika nɛ e ngɛ ɔ pi, enɛ ɔ he ɔ, e ngɔɔ e be ɔ eko kɛ peeɔ bo tsu nɛ e juaa. Se e kɛ lɔ ɔ pee we e ní tsumi titli. E tsu ní tsumi nɛ ɔ kɛ hyɛ e he konɛ e nyɛ nɛ e fiɛɛ sane kpakpa a kɛ tsɔɔ Korinto bi ɔmɛ nɛ ‘e ko he mɛ nɔ́ ko.’ (2 Kor. 11:7) E ngɛ mi kaa Paulo tsu lɛ nitsɛ e ní tsumi mohu lɛɛ, se e ngɔ e juɛmi kɛ ma sɔmɔmi ní tsumi ɔ nɔ titli, nɛ daa He Jɔɔmi Ligbi ɔ, e ya fiɛɛɔ. Benɛ níhi a mi ba hi ha lɛ ɔ, e kɛ e juɛmi ma fiɛɛmi ní tsumi ɔ nɔ wawɛɛ. E ha nɛ Mawu ‘munyu ɔ ngɔ e be wawɛɛ, nɛ e ye Yuda bi ɔmɛ odase kɛ ma nɔ mi kaa Yesu ji Kristo ɔ nɛ.’ (Níts. 18:3-5; 2 Kor. 11:9) Pee se benɛ a wo Paulo tsu jeha enyɔ ngɛ we mi ngɛ Roma a, e ye nihi nɛ a ba slaa lɛ ɔ odase, nɛ e ngma sɛ womihi. (Kane Ní Tsumi 28:16, 30, 31.) Paulo fia e pɛɛ si kaa e be hae nɛ nɔ́ ko nɛ je e juɛmi ngɛ sɔmɔmi ní tsumi ɔ nɔ. E ngma ke: “Akɛnɛ wa ná sɔmɔmi [ní tsumi] nɛ ɔ . . . he je ɔ, wa kɔni mi wui nyu.” (2 Kor. 4:1) Ke wa ngɔɔ be babauu kɛ tsuɔ ní po ɔ, wɔ hu wa ma nyɛ maa ngɔ sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ pee nɔ́ titli ngɛ wa si himi mi kaa bɔ nɛ Paulo pee ɔ.

Blɔhi fuu ngɛ nɛ wa ma nyɛ maa gu nɔ kɛ tsu wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ pi si (Hyɛ kuku 10-11)

10-11. Ke wa be he wami po ɔ, ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ wa ma nyɛ ma tsu wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ pi si?

10 Ke bwɔmi kɛ hiɔ ngmɛ́ wɔ blɔ nɛ waa fiɛɛ ngɛ wehi a mi ɔ, wa ma nyɛ maa gu blɔ kpahi a nɔ kɛ ye nihi odase. Kristofohi nɛ a hi si ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ fiɛɛ kɛ ha nihi ngɛ he fɛɛ he. A ngɔɔ he blɔ fɛɛ he blɔ nɛ a náa a kɛ yeɔ nihi odase ngɛ wehi a mi kɛ magbɛ nɔ. A fiɛɛɔ ngɛ he fɛɛ he nɛ a maa ‘na nihi’ ngɛ. (Níts. 17:17; 20:20) Ke nyɛɛmi peeɔ dengme ha wɔ po ɔ, wa ma nyɛ maa hi he ko nɛ nihi pɔɔ bemi ngɛ konɛ waa fiɛɛ ha mɛ. Wa ma nyɛ maa ye odase be mi nɛ wa be fiɛɛmi tso mi, wa ma nyɛ maa ngma sɛ womi, aloo wa ma nyɛ maa ye nihi odase ngɛ tɛlifoo nɔ. Fiɛɛli nɛ a be nɔmlɔ tso mi he wami nɛ a kɛ maa fiɛɛ ngɛ wehi a mi ɔ guɔ blɔ slɔɔto nɛ ɔmɛ a nɔ kɛ fiɛɛɔ, nɛ a bua jɔɔ saminya.

11 Ke o be nɔmlɔ tso mi he wami, aloo hiɔ ngɛ o nya gbae po ɔ, o ma nyɛ ma tsu o sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ pi si. Mo susu bɔfo Paulo nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he ekohu nɛ o hyɛ. E de ke: “Ejakaa i nyɛɔ peeɔ níhi tsuo kɛ gu nɔ nɛ e woɔ mi he wami ɔ nɔ.” (Filip. 4:13) Be ko nɛ Paulo hia blɔ nɛ e ya ngɛ fiɛɛe ngɛ ma komɛ a nɔ ɔ, hiɔ ya fia lɛ, nɛ e hia he wami nɛ ɔ konɛ e nyɛ nɛ e ye nihi odase. E de Kristofohi nɛ a ngɛ Galatia a ke: “He lo mi hiɔ ko lɛ ha nɛ i ná kekleekle he blɔ kɛ ba jaje sane kpakpa a ngɔ tsɔɔ nyɛ ɔ nɛ.” (Gal. 4:13) Jã kɛ̃ nɛ eko ɔ, ke wa be he wami ɔ, wa ma nyɛ ma ná he blɔ kɛ ye dɔkitahi, nɛɛsihi, kɛ ni kpahi odase ngɛ hiɔ tsami he ɔ. Ejakaa ke wa ngɛ fiɛɛe ngɛ wehi a mi ɔ, wa pɔɛ nimli nɛ ɔmɛ nami ngɛ we mi.

MOO PEE O SI HIMI KPOKPLOO

12. Mɛni nɛ wa ‘hɛ ngmɛ nɔ nɛ ma tsɔ’ ɔ tsɔɔ?

12 Yesu de ke: “Nɔmlɔ tso ɔ kane ji hɛ ngmɛ. Enɛ ɔ he ɔ, ke o hɛ ngmɛ nɔ tsɔ ɔ, o nɔmlɔ tso ɔ tsuo ma kpɛ.” (Mat. 6:22) Mɛni Yesu ngɛ tsɔɔe? E ngɛ tsɔɔe kaa e sa nɛ waa pee wa si himi kpokploo, aloo waa ngɔ wa juɛmi kɛ ma oti kake pɛ nɔ, nɛ wa ko ha nɛ nɔ́ ko nɛ je wa juɛmi kɛ je oti ɔ nɔ. Yesu nitsɛ pee jã, e ngɔ e juɛmi kɛ ma sɔmɔmi ní tsumi ɔ nɔ, nɛ e tsɔɔ e kaseli ɔmɛ kaa mɛ hu a ngɔ a juɛmi kɛ ma Mawu jami kɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ nɔ. Ke wɔ hu wa ha nɛ sɔmɔmi ní tsumi ɔ pee nɔ́ titli ngɛ wa si himi mi, nɛ wa “hla Matsɛ Yemi ɔ kɛ níhi nɛ da ngɛ Mawu hɛ mi ɔ kekle” ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa ngɛ Yesu kasee.​—Mat. 6:33.

13. Mɛni ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa kɛ wa juɛmi nɛ ma sɔmɔmi ní tsumi ɔ nɔ?

13 Nɔ́ kake nɛ maa ye bua wɔ konɛ waa ngɔ wa juɛmi kɛ ma wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ nɔ ji kaa wa maa pee wa si himi kpokploo, nɛ́ wa ná be kɛ ye bua nihi konɛ a ba le Yehowa nɛ a suɔ lɛ. * Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, anɛ o ma nyɛ ma gbɔ be nɛ o kɛ tsuɔ ní ɔ nɔ konɛ o ná be kɛ ya fiɛɛmi ngɛ otsi ɔ mi lo? Ke o na kaa hɛja jemi komɛ ngɔɔ o be fuu ɔ, anɛ o ma nyɛ ma gbɔ be nɛ o kɛ peeɔ jã a nɔ lo?

14. Mɛni nɛ nyɛminyumu ko kɛ e yo pee konɛ a ná be fuu kɛ ha fiɛɛmi ní tsumi ɔ?

14 Asafo mi nɔkɔtɔma ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Elias kɛ e yo a níhi a si kpami ji nɛ ɔ nɛ. Elias de ke: “Wa nyɛ we nɛ waa je blɔ gbami ní tsumi ɔ sisi ngɛ be nɛ wa to ɔ nya, se wa na kaa wa ma nyɛ maa je sisi bɔɔbɔɔbɔɔ. Enɛ ɔ he ɔ, wa pee tsakemi tsɔwitsɔwi komɛ konɛ wa ná be fuu kɛ ya fiɛɛmi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, wa hyɛɛ saminya konɛ wa ko puɛ sika fuu. Jehanɛ hu ɔ, wa na kaa wa puɛɔ be fuu kɛ jeɔ wa hɛja, lɔ ɔ he ɔ, wa gbɔ jamɛ a be ɔ hu nɔ. I kɛ ye nitsumitsɛ ɔ sɛɛ, nɛ e tsake ligbi komɛ nɛ i kɛ tsuɔ ní ɔ ha mi, nɛ ye yo ɔ hu pee jã ngɛ e ní tsumi he ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, wa nyɛɔ nɛ wa yaa fiɛɛmi gbɔkuɛ, nɛ wa ná Baiblo kaseli fuu. Kɛ je Hɔɛgbi kɛ ya si Soha a, wa náa be kɛ yaa fiɛɛmi si enyɔ. Enɛ ɔ haa nɛ wa náa bua jɔmi wawɛɛ!”

HA NƐ O FIƐƐMI KƐ O NÍ TSƆƆMI NƐ NU TSO

Ke waa kɛ níhi nɛ wa kaseɔ ngɛ otsi ɔ kpɛti kpe ɔ sisi ɔ ngɛ ní tsue ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ waa ya wa hɛ mi ngɛ wa fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi (Hyɛ kuku 15-16) *

15-16. Kaa bɔ nɛ 1 Timoteo 4:13, 15 ɔ tsɔɔ ɔ, mɛni maa ye bua wɔ konɛ waa ya wa hɛ mi ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi? (Hyɛ daka nɛ ji “ Níhi Nɛ Ma Pee Konɛ Ma Tsu Sɔmɔmi Ní Tsumi ɔ Kɛ Pi Si.”)

15 Nɔ́ kpa ko hu nɛ maa ye bua wɔ konɛ wa nyɛ nɛ wa tsu wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ pi si ji kaa wa maa kase bɔ nɛ a fiɛɛɔ nɛ a tsɔɔ ní ha saminya. Nitsumitsɛmɛ pɔɔ a ní tsuli tsɔsemi konɛ a le ní tsumi ɔ saminya, aloo a ya a hɛ mi ngɛ ní tsumi ɔ mi. Matsɛ Yemi sane kpakpa fiɛɛli hu hia tsɔsemi. E sa nɛ waa ya nɔ nɛ waa kase bɔ nɛ wa ma plɛ kɛ tsu sɔmɔmi ní tsumi ɔ ha konɛ waa kɛ he bemi nɛ tsu ní ɔ.​—Abɛ 1:5; kane 1 Timoteo 4:13, 15.

16 Mɛni maa ye bua wɔ konɛ waa ya wa hɛ mi ngɛ wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi? E sa nɛ waa kɛ blɔ tsɔɔmihi nɛ wa nine suɔ nɔ ngɛ Si Himi Kɛ Sɔmɔmi Ní Tsumi Kpe ɔ mi ɔ nɛ tsu ní saminya. Kpe nɛ ɔ tsɔseɔ wɔ konɛ waa ya wa hɛ mi ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke sɛnɔhilɔ ɔ ngɛ sukuu bi ɔmɛ ga woe ɔ, o ma nyɛ ma kadi otihi nɛ maa ye bua mo. Kɛkɛ ɔ, ke o ya fiɛɛmi ɔ, o kɛ jamɛ a oti ɔmɛ ma tsu ní. O ma nyɛ ma bi yemi kɛ buami ngɛ o fiɛɛmi yami kuu ɔ nɔ hyɛlɔ ɔ ngɔ. Jehanɛ hu ɔ, o kɛ o fiɛɛmi yami kuu ɔ nɔ hyɛlɔ ɔ, aloo fiɛɛlɔ kpa ko nɛ e nane pi si, aloo blɔ gbalɔ ko, aloo kpɔ mi nɔ hyɛlɔ ɔ ma nyɛ ma tsu ní ngɛ fiɛɛmi mi. Ke wa le bɔ nɛ waa kɛ Wa Ní Tsɔɔmi Ga Dade Ɔmɛ ma tsu ní ha saminya a, lɔ ɔ ma ha nɛ waa kɛ bua jɔmi ma tsu fiɛɛmi ní tsumi ɔ.

17. Ke o tsu o sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ pi si ɔ, mɛni jɔɔmihi o ma ná?

17 E ji he blɔ ngua nɛ wa ná kaa Yehowa ha nɛ wa “piɛɛ [e] he kɛ ngɛ ní tsue”! (1 Kor. 3:9) Ke o “le níhi nɛ a he hia wawɛɛ ɔ,” nɛ o ngɔ o juɛmi kɛ ma sɔmɔmi ní tsumi ɔ nɔ ɔ, o kɛ ‘bua jɔmi ma sɔmɔ Yehowa.’ (Filip. 1:10; La 100:2) O ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa akɛnɛ o ji Mawu sɔmɔlɔ he je ɔ, Mawu ma ha mo he wami nɛ o hia a konɛ o nyɛ nɛ o tsu o sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ pi si ngɛ nyagbahi nɛ o kɛ ngɛ kpee ɔ tsuo se. (2 Kor. 4:1, 7; 6:4) Ke o si fɔfɔɛ ɔ ngmɛɔ mo blɔ nɛ o peeɔ babauu ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi jio, o nyɛ we babauu peemi jio, o ma nyɛ ‘ma ná nɔ́ ko nɛ o maa da nɔ kɛ nya’ ke o kɛ o tsui tsuo tsu sɔmɔmi ní tsumi ɔ. (Gal. 6:4) O sɔmɔmi ní tsumi ɔ nɛ o ma tsu kɛ pi si ɔ ji he blɔ nɛ o ná nɛ o kɛ maa tsɔɔ kaa o suɔ Yehowa kɛ o nyɛmi nɔmlɔ. ‘Ke o pee jã a, o ma he mo nitsɛ kɛ nihi nɛ a buɔ mo tue ɔmɛ a yi wami.’​—1 Tim. 4:16.

LA 58 Nyɛ Hla Nihi Nɛ A Suɔ Tue Mi Jɔmi

^ kk. 5 Yesu fã wɔ kaa waa fiɛɛ Matsɛ Yemi ɔ he sane kpakpa a nɛ waa pee nihi kaseli. Ní kasemi nɛ ɔ maa ye bua wɔ konɛ waa le bɔ nɛ wa maa pee ha kɛ tsu wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ pi si ke waa kɛ nyagbahi fuu ngɛ kpee po. Wa maa na níhi hu nɛ wa ma nyɛ maa pee konɛ wa fiɛɛmi ní tsumi ɔ nɛ nu tso nɛ wa bua nɛ jɔ.

^ kk. 4 MUNYU NƐ A TSƆƆ SISI: Níhi nɛ wa tsuɔ ngɛ wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi ɔ ekomɛ ji, fiɛɛmi kɛ ní tsɔɔmi, teokrase tsuhi a mami kɛ a dlami, kɛ yemi kɛ buami nɛ waa kɛ haa nyɛmimɛ nɛ oslaahi ba a nɔ ɔ.​—2 Kor. 5:18, 19; 8:4.

^ kk. 13 A tsɔɔ níhi kpaago komɛ nɛ o ma nyɛ maa pee ngɛ daka nɛ yi ji “Bɔ Nɛ O Ma Plɛ Kɛ Pee O Si Himi Kpokploo Ha” ngɛ July 2016 Hwɔɔmi Mɔ ɔ bf. 10.

^ kk. 62 FONI ƆMƐ: Nyɛmiyo ko ngɛ “kpale ya slaa” he nɔ hyɛmi nɔ́ pee ngɛ Kristofohi A Si Himi Kɛ A Sɔmɔmi Ní Tsumi Kpe ɔ sisi. Benɛ e gbe nya nɛ sɛnɔhilɔ ɔ kɛ ga womi ngɛ hae ɔ, e ngɛ oti komɛ ngmae ngɛ e Ní Tsɔɔmi womiyo ɔ mi. Pee se ngɛ otsi ɔ mi ɔ, e kɛ níhi nɛ e kase ngɛ kpe ɔ sisi ɔ ngɛ ní tsue ngɛ fiɛɛmi mi.