Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

NƆ HE SANE

I Fia Ye Pɛɛ Si Kaa I Be Hae Nɛ Ye Kɔni Mi Nɛ Jɔ̃

I Fia Ye Pɛɛ Si Kaa I Be Hae Nɛ Ye Kɔni Mi Nɛ Jɔ̃

“PAPAA,” “DAA,” KƐ “TSƐ NGUA” ji biɛ nɛ nihewi kɛ yihewi fuu kɛ tsɛɔ mi ngɛ Betel. Akɛnɛ i ye jeha 89 he je ɔ, ke a tsɛ mi jã a, ye bua jɔɔ. I naa biɛ nɛ ɔmɛ nɛ a kɛ tsɛɔ mi ɔ kaa jɔɔmi nɛ Yehowa jɔɔ mi ngɛ jeha 72 nɛ i kɛ sɔmɔ lɛ ngɛ be tsuo sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi ɔ he je. Níhi a si kpami nɛ i ná ngɛ ye sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi he je ɔ, i nyɛɔ nɛ i deɔ nihewi ɔmɛ kɛ yihewi ɔmɛ ke, ‘ke nyɛ nine mi ji wu ɔ, nyɛ ma ná nyɛ ní tsumi ɔ he hiɔwo.’​—2 Kron. 15:7.

YE FƆLI KƐ YE NYƐMIMƐ

Ye fɔli je Ukraine kɛ ya hi Canada. A ya hi ma ko nɛ a tsɛɛ ke Rossburn ɔ mi ngɛ Manitoba kpokpa a nɔ. Ye yayo fɔ binyumuhi kpaanyɔ kɛ biyihi kpaanyɔ, hawi be mi. Imi ji bi nyangma kɛ eywiɛne. Ye papaa bua jɔ Baiblo ɔ he, nɛ daa Hɔgba mɔtu ɔ, e kaneɔ kɛ haa wɔ. Se e susu kaa jami hɛ mi nyɛɛli ɔmɛ suɔ nɛ a kpakpaa sika ngɛ nihi a he pe nɛ a maa ye bua nihi. Enɛ ɔ he ɔ, behi fuu ɔ, e biɔ ke, “Yesu nɛ e fiɛɛ, nɛ e tsɔɔ nihi ní ɔ, mɛnɔ po lɛ wo lɛ hiɔ?”

Nyagbe kulaa a, ye nyɛmimɛ nyumuhi eywiɛ kɛ yihi eywiɛ pɛtɛ anɔkuale ɔ he. Ye nyɛmiyo Rose sɔmɔ kaa blɔ gbalɔ kɛ ya si benɛ e gbo. Benɛ e piɛ bɔɔ nɛ e ma gbo ɔ, e wo nihi he wami kaa a bu Mawu Munyu ɔ tue. E deɔ nihi ke, “I suɔ nɛ ma na mo ngɛ je ehe ɔ mi.” Ye nyɛminyumu nɔkɔtɔma Ted lɛɛ jinɛ hɛl la tsɔɔmi ɔ nɛ e fiɛɛɔ. Daa Hɔgba mɔtu ɔ, e fiɛɛɔ ngɛ redio nɔ. E woɔ e gbi nɔ wawɛɛ, nɛ e deɔ nihi kaa yayami peeli maa na nɔ́ ngɛ hɛl la nɛ gbo we gblegbleegble ɔ mi kɛ ya neneene. Se pee se ɔ, e ba pee Yehowa sɔmɔlɔ nɛ ngɛ kã.

BENƐ I JE BE TSUO SƆMƆMI NÍ TSUMI Ɔ SISI

Ligbi ko nɛ i kpa sukuu kɛ ba we mi ngɛ June 1944 ɔ mi ɔ, i na womiyo ko ngɛ wa ní yemi okplɔɔ ɔ nɔ. Womi ɔ yi ji, The Coming World Regeneration (Je Ehe Nɛ Maa Ba a) *. I kane kekleekle ba fa a, kɛkɛ nɛ i kane ba fa enyɔne ɔ. I tsa womi ɔ kanemi nɔ kɛ ya si benɛ i kane lɛ tsuo. Benɛ i kane womi ɔ ta a nɔuu nɛ i ma ye juɛmi nya si kaa ma sɔmɔ Yehowa kaa bɔ nɛ Yesu pee ɔ.

Mɛnɔ ngɔ womiyo ɔ kɛ ba fɔ okplɔɔ ɔ nɔ? Ye nyɛminyumu nɔkɔtɔma Steve de mi ke nyumu enyɔ komɛ nɛ a ngɛ womihi “juae” ɔ ba wa we ɔ mi. E de mi ke, “I he lɔ ɔ ejakaa e he jua wɛ.” E we otsi nɛ ji Hɔgba a, nyumu ɔmɛ kpale kɛ ba. A de wɔ ke Yehowa Odasefohi ji mɛ, nɛ a daa Baiblo ɔ nɔ kɛ haa nihi a sane bimihi a heto. Wa bua jɔ wawɛɛ ejakaa bɔ nɛ wa fɔli tsɔse wɔ ha he je ɔ, wa ngɛ bumi kɛ ha Mawu Munyu ɔ. Nyumu enyɔ ɔmɛ de wɔ ke e be kɛe nɛ Yehowa Odasefohi maa pee kpokpa nɔ kpe ko ngɛ Winnipeg ma a mi. Ye nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Elsie ɔ ngɛ ma nɛ ɔ mi. I mwɔ ye yi mi kpɔ kaa ma ya kpe ɔ.

I hi ye baisikle ɔ nɔ kɛ po blɔ si tomi 200 kɛ ya Winnipeg. Se benɛ i su Kelwood ma a mi ɔ, i ya to Odasefohi enyɔ ɔmɛ nɛ a fɔ̃ wɔ nine ɔ a ngɔ. I kɛ mɛ ya asafo mi kpe, nɛ i na bɔ nɛ Yehowa Odasefohi asafohi ngɛ ha. I ba na kaa e sa nɛ nyumuhi, kɛ yihi, kɛ jokuɛwi tsuo nɛ a fiɛɛ ngɛ wehi a mi kaa bɔ nɛ Yesu pee ɔ.

Benɛ i ya su Winnipeg ɔ, i kɛ ye nyɛminyumu nɔkɔtɔma Jack ya kpe ngɛ lejɛ ɔ. Lɛ hu e je Ontario ma a yiti je kɛ ba kpe ɔ eko. Kekle ligbi nɛ wa ya kpe ɔ, a fia adafi kaa a maa baptisi nihi. I kɛ Jack tsuo wa mwɔ wa yi mi kpɔ kaa wa ma ha nɛ a baptisi wɔ ngɛ jamɛ a kpe ɔ sisi. Wa mwɔ wa yi mi kpɔ hu kaa ngɛ wa baptisimi ɔ se nɔuu ɔ, wa maa sɔmɔ kaa blɔ gbali. Benɛ a gbe kpe ɔ nya nɔuu nɛ Jack bɔni sɔmɔmi kaa blɔ gbalɔ. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, i ye jeha 16, nɛ e ma bi nɛ ma kpale kɛ ya sukuu. Se jeha kake se nɛ imi hu i bɔni sɔmɔmi kaa blɔ gbalɔ.

BLƆ GBAMI NÍ TSUMI Ɔ TSƆSE MI

I kɛ Nyɛminyumu Stan Nicolson sɔmɔ kaa blɔ gbali ngɛ Souris ma a mi ngɛ Manitoba kpokpa a nɔ. Be bɔɔ se ɔ, i ba yɔse kaa blɔ gbami ní tsumi ɔ be gbɔjɔɔ. Wa sika bɔni tami, se waa kɛ kã ya nɔ nɛ wa fiɛɛ. Ligbi ko nɛ wa kpa fiɛɛmi ɔ, wa sika tsuo ta, nɛ hwɔ ye wɔ saminya. Benɛ wa ba su we mi ɔ, wa na niye ní ngɛ kotoku agbo ko mi ngɛ wa sinya a nya. E pee wɔ nyakpɛ wawɛɛ! Kɛ ba si mwɔnɛ ɔ, wa li nɔ nɛ ngɔ niye ní ɔ kɛ ba. Jamɛ a gbɔkuɛ ɔ, wa ye ní kaa matsɛmɛ. Akɛnɛ wa kɔni gbo he je ɔ, hyɛ jɔɔmi ngua nɛ wa ná! Benɛ jamɛ a nyɔhiɔ ɔ ke baa nyagbe ɔ, i ba plɔke nitsɛ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, i plɔkee we jã hyɛ.

Nyɔhiɔ bɔɔ komɛ a se ɔ, a ha nɛ wa ya sɔmɔ ngɛ ma ko nɛ a tsɛɛ ke Gilbert Plains. Lejɛ ɔ kɛ Souris ma a yiti je kɛmi maa su si tomi 150 loo kilomita 240. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, a ngɔɔ womi agbo ko kɛ mɛtɛɛ kpoku ɔ nɔ ngɛ asafo fɛɛ asafo mi. Womi ɔ tsɔɔ bɔ nɛ asafo ɔmɛ tsuɔ fiɛɛmi ní tsumi ɔ ha daa nyɔhiɔ. Nyɔhiɔ ko nɛ i to he hɛ kaa asafo ɔ mɔde bɔmi ba si ɔ, i tu munyu ko ngɛ asafo ɔ mi, nɛ i de nyɛmimɛ ɔmɛ kaa e sa nɛ a pee babauu pe jã. Benɛ wa kpa kpe ɔ, nyɛmiyo ko nɛ e wa ngɛ jeha mi nɛ e ji blɔ gbalɔ nɛ e huno be asafo ɔ mi ɔ tsɛ mi. Benɛ e kɛ mi ngɛ munyu tue tsuo ɔ, e ngɛ ya foe. E de mi ke, “I bɔ ye he mɔde wawɛɛ, se i he we yi kaa ma nyɛ ma pee pe bɔ nɛ i pee ɔ.” Kɛkɛ nɛ vo nyu bɔni imi hu ye hɛ ngmɛ mi jemi, nɛ i kpa lɛ pɛɛ.

Kaa bɔ nɛ e ba ngɛ ye blɔ fa mi ɔ, eko ɔ, niheyo ko ma de nɔ́ ko nɛ maa hao ni kpahi nɛ pee se ɔ, e ma pia e he. Se i ba kase kaa ke nɔ́ ko kaa jã ba a, e sɛ nɛ o kɔni mi nɛ jɔ̃. Mohu ɔ, e sa nɛ o kase nɔ́ ko ngɛ mi, nɛ o ya o hɛ mi. Ke o ya nɔ nɛ o ye anɔkuale ɔ, o ma ná jɔɔmihi fuu.

DENGME NƐ WA GBO NGƐ QUEBEC

Benɛ i ye jeha 21 ɔ, i ná he blɔ nɛ i ya Gilead Sukuu nɛ to nɔ 14 ɔ. I gbe sukuu ɔ nya February 1950. A ha nɛ ye sukuubi ɔmɛ fuu ya sɔmɔ ngɛ hehi nɛ a tuɔ French gbi ɔ ngɛ ngɛ Quebec, Canada. A wa Odasefo ɔmɛ yi mi wawɛɛ ngɛ lejɛ ɔ. A ha nɛ i ya sɔmɔ ngɛ Val-d’Or ngɛ ma nɛ a tsuaa sika tsu ngɛ mi nɛ ɔ mi. Ligbi ko ɔ, wa kpɛti ni komɛ ya fiɛɛ ngɛ Val-Senneville. E ji kɔpe ko nɛ kɛ wa he kɛ we. Osɔfo ko nɛ e ngɛ lejɛ ɔ de wɔ ke ke wa ji kɔpe ɔ mi ɔ, wa bua be nɔ́ nɛ a maa pee wɔ ɔ he jɔe. I nyɛɛ nyɛmimɛ ɔmɛ a hɛ mi nɛ wa ngɔ sane ɔ kɛ ya kojomi he, nɛ kojomi he ɔ bɔ osɔfo ɔ hiɔ. *

Sane nɛ ɔ nɛ ba a kɛ ekpa komɛ piɛɛ dengme nɛ wa gbo ngɛ Quebec ɔ he. Roma Katoliki jami ɔ ye Quebec kpokpa a nɔ jeha 300 kɛ se. Osɔfo ɔmɛ kɛ ma nɔ yeli nɛ a kɛ mɛ pee kake ɔ wa Yehowa Odasefo ɔmɛ yi mi. E ji be nɛ e mi wa wawɛɛ, nɛ wa he pi hulɔ; se wa ha we nɛ wa kɔni mi nɛ jɔ̃. Quebec bi nɛ a hɛɛ tsui kpakpa a bu sane kpakpa a tue. Nihi nɛ i kɛ mɛ kase Baiblo ɔ a kpɛti nihi babauu pɛtɛ anɔkuale ɔ he. I kɛ weku ko nɛ nimli nyɔngma ngɛ mi ɔ kase Baiblo ɔ, nɛ mɛ tsuo a ba pee Yehowa sɔmɔli. Kã nɛ weku nɛ ɔ pee ɔ wo ni kpahi he wami nɛ a je Katoliki jami ɔ mi. Wa ya nɔ nɛ wa fiɛɛ, nɛ nyagbe ɔ, wa ye kunimi!

WA TSƆSE NYƐMIMƐ NYUMUHI NGƐ A JE GBI MI

Ngɛ jeha 1956 mi ɔ, a je mi kɛ ho Haiti ya konɛ ma ya sɔmɔ ngɛ lejɛ ɔ. Ma se sane kpakpa fiɛɛli nɛ a ba lejɛ ɔ kɛ we ɔ gbo dengme bɔɔ kɛ French gbi ɔ tumi, se nihi bu mɛ tue. Ma se sane kpakpa fiɛɛlɔ ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Stanley Boggus de ke, “E pee wɔ nyakpɛ kaa nihi pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ a ma nyɛ kɛ ye bua wɔ konɛ wa nyɛ nɛ waa kɛ mɛ nɛ sɛɛ ní.” Sisije ɔ, ye bua jɔ ejakaa i kase French gbi ɔ tumi ngɛ Quebec. Se e kɛ we kulaa nɛ wa ba yɔse kaa Haitian Creole ji gbi nɛ nyɛmimɛ ɔmɛ pɔɔ tumi. Lɔ ɔ he ɔ, loko wɔ nɛ wa ji ma se sane kpakpa fiɛɛli ɔ ma nyɛ ma tsu ní saminya a, lɛɛ ja wa kase gbi nɛ ɔ. Wa fĩ si kɛ kase gbi ɔ, nɛ Mawu jɔɔ wa mɔde bɔmi ɔ nɔ.

Bɔ nɛ pee nɛ wa nyɛ nɛ waa ye bua nyɛmimɛ ɔmɛ ɔ, Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ ha wɔ he blɔ kaa waa tsɔɔ Hwɔɔmi Mɔ ɔ kɛ Baiblo kasemi womi kpa komɛ a sisi kɛ ya Haitian Creole mi. Nihi nɛ a baa asafo mi kpehi a yibɔ ya hɛ mi wawɛɛ ngɛ ma a mi tsuo. Ngɛ jeha 1950 ɔ mi ɔ, fiɛɛli 99 pɛ lɛ a ngɛ Haiti. Se benɛ e ke e suu jeha 1960, fiɛɛli ɔmɛ ba hiɛ pe 800! Jamɛ a be ɔ mi ɔ, i sɔmɔɔ ngɛ Betel. Ngɛ jeha 1961 ɔ mi ɔ, i ná he blɔ kɛ tsɔɔ nyɛmimɛ nyumuhi nɛ a ya Matsɛ Yemi Sɔmɔmi Sukuu ɔ ní. Ye bua jɔ wawɛɛ ejakaa wa nyɛ nɛ wa tsɔse asafo mi nikɔtɔmahi kɛ blɔ gbali klɛdɛɛ 40. Ngɛ kpokpa nɔ kpe nɛ wa pee ngɛ January 1962 ɔ sisi ɔ, wa wo nyɛmimɛ nyumuhi nɛ a he su ɔ he wami konɛ a bli a sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi, nɛ a hla a kpɛti ni komɛ konɛ a sɔmɔ kaa blɔ gbali klɛdɛɛ. Tsɔsemi nɛ a kɛ ha nyɛmimɛ ɔmɛ ɔ ba ngɛ be nya ejakaa e kɛ we nɛ he nyɛli te si kɛ wo wa ní tsumi ɔ.

Benɛ wa gbe kpokpa nɔ kpe ɔ nya pɛ nɛ a ba nu i kɛ ma se sane kpakpa fiɛɛlɔ ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Andrew D’Amico ngɛ asafo ɔ ní tsumi kɔni ɔ ngɛ January 23, 1962 ɔ nɔ. A muɔɔ January 8, 1962 Awake! nɛ a pee ngɛ French gbi mi ɔ kɛ je. Awake! ɔ tsɛ munyu ko nɛ a ngma ngɛ French adafi fiami womi komɛ a mi ɔ se. A tsɔɔ kaa Haiti bi jaa wɔ saminya. Munyu nɛ ɔ wo ni komɛ a mi mi la, nɛ a de ke asafo ɔ ní tsumi kɔni ɔ lɛ ngma munyu ɔ. Otsi bɔɔ komɛ a se ɔ, a fiee ma se sane kpakpa fiɛɛli ɔmɛ kɛ je ma a mi. * Se nyɛmimɛ nyumuhi nɛ wa tsɔse mɛ ɔ hyɛ ní tsumi ɔ nɔ saminya. Mwɔnɛ ɔ, ye bua jɔ kaa a fĩ si, nɛ a hemi kɛ yemi ɔ hu mi wa. Amlɔ nɛ ɔ po ɔ, a ná New World Translation of the Holy Scriptures ɔ ngɛ Haitian Creole mi. Benɛ i ngɛ lejɛ ɔ, wa nla we po kaa wa nine maa su eko nɔ.

TSUHI NƐ WA MA NGƐ CENTRAL AFRICAN REPUBLIC

Benɛ i sɔmɔ ngɛ Haiti se ɔ, a ha nɛ i ya sɔmɔ kaa ma se sane kpakpa fiɛɛlɔ ngɛ Central African Republic. Pee se ɔ, i ná he blɔ kɛ sɔmɔ ngɛ lejɛ ɔ kaa kpɔ mi nɔ hyɛlɔ kɛ asafo ɔ ní tsumi kɔni ɔ nɔ hyɛlɔ.

Jamɛ a be ɔ mi ɔ, Matsɛ Yemi Asahi nɛ a ngɛ lejɛ ɔ be kaa mwɔnɛ ɔ ní ɔmɛ. I kase bɔ nɛ a poɔ nga kɛ bɔ nɛ a kɛ nga buɔ tsu yi ha. Ke nihi bee nɛ a na mi nɛ i ngɛ ní nɛ ɔ tsue ɔ, a daa si nɛ a hyɛɛ mi too. Lɔ ɔ hu wo nyɛmimɛ ɔmɛ he wami, nɛ ke a maa ma Matsɛ Yemi Asa loo a ma dla eko ngɛ a kpɔ ɔ mi ɔ, a ngɔɔ a he kɛ woɔ mi. Osɔfo ɔmɛ yeɔ wa he fɛu ejakaa a ngɔ zingli kɛ bu a sɔlemi tsu ɔmɛ a yi, se wɔɔ lɛɛ nga lɛ waa kɛ bu wa tsu ɔmɛ a yi. Se wa pui a nya mi. Wa ya nɔ nɛ wa ma Matsɛ Yemi Asahi nɛ a ngɛ kpokploo, nɛ waa kɛ nga bu a yi. Ligbi ko ɔ, kɔɔhiɔ ngua ko fia ngɛ ma ngua nɛ ji Bangui ɔ mi, nɛ e tle zingli ɔmɛ ngɛ sɔlemi tsu ko yi mi kɛ ya pue gbɛjegbɛ ngua ko nɔ. Se wa Matsɛ Yemi Asa amɛ nɛ waa kɛ nga bu a yi ɔ lɛɛ a maa si jã pɛ. Enɛ ɔ ha nɛ a kpa wa he fɛu yemi. Pee se ɔ, wa ngɔ nyɔhiɔ enuɔ pɛ kɛ ma asafo ní tsumi kɔni ehe, kɛ tsu ko kɛ ha ma se sane kpakpa fiɛɛli konɛ wa nyɛ nɛ waa hyɛ Matsɛ Yemi ní tsumi ɔ nɔ saminya. *

I NÁ YE SUƆLƆ NƐ E NGƐ KÃ

Ligbi nɛ wa sɛ gba si himi mi ɔ

Ngɛ jeha 1976 mi ɔ, a tsi wa ní tsumi ɔ nya ngɛ Central African Republic, nɛ asafo ɔ ha nɛ i ya sɔmɔ ngɛ Chad ma ngua nɛ ji N’Djamena a mi. Ke pi nya tsimi nɛ ɔ, jinɛ i ko nɛ blɔ gbalɔ klɛdɛɛ nɛ e ngɛ kã nɛ a tsɛɛ lɛ ke Happy ɔ. Nyɛmiyo Happy je Cameroon. Ngɛ April 1, 1978 ɔ, i kɛ lɛ wa sɛ gba si himi mi. Jamɛ a nyɔhiɔ ɔ mi nɔuu nɛ ta fɛ ngɛ ma a mi. Wa tu fo kɛ ho Chad woyi je ya kaa bɔ nɛ nihi babauu pee ɔ. Benɛ ta a se po nɛ wa kpale kɛ ya wa we ɔ mi ɔ, wa ya na kaa atua tsɔmi kuu ko ngɔ wa we ɔ kɛ pee a ɔfisi. A muɔ wa womihi tsuo, Happy ayɛflo tade ɔ kɛ níhi nɛ a ke wɔ ngɛ yo kpeemi ligbi ɔ nɔ ɔ. Se wa kɔni mi jɔ̃ we. Nɔ́ nɛ he hia ji kaa wa ngɛ wami mi, nɛ wa ma nyɛ ma tsa ní tsumi ɔ nɔ.

Maa pee jeha enyɔ se ɔ, a je nya tsimi nɛ a kɛ fɔ wa ní tsumi ɔ nɔ ngɛ Central African Republic ɔ. Wa kpale kɛ ho lejɛ ɔ ya, nɛ wa ya tsu kpɔ mi nɔ hyɛmi ní tsumi ɔ. Lɔle ko mi nɛ wa hwɔɔ. Sa tso nɛ a kuɔɔ mi, matade nɛ nyu galɔn 53 maa ya mi, fliji kɛ gas nɛ a kɛ hooɔ ní hu ngɛ mi. Blɔ hiami yee wawɛɛ ngɛ lejɛ ɔ. Ligbi ko nɛ wa ngɛ blɔ hiae ɔ, wa da si ngɛ polisi barrier 117 sɔuu.

Je mi dɔɔ la wawɛɛ ngɛ lejɛ ɔ, nɛ behi fuu ɔ, e suɔ 50°C. Ke wa ya kpehi ɔ, nyu bɔɔ pɛ nɛ wa naa kɛ haa baptisimi. Lɔ ɔ he ɔ, nyɛmimɛ ɔmɛ tsuaa hehi nɛ pahi gbli ngɛ, nɛ a hlaa nyu bɔ nɛ sa kɛ baptisiɔ nihi. Behi fuu ɔ, a baptisiɔ nihi ngɛ matade mi.

NÍ NƐ WA TSU NGƐ AFRIKA MA KPAHI A MI

Ngɛ jeha 1980 ɔ mi ɔ, a ha nɛ wa hia kɛ ho Nigeria ya. Wa hi lejɛ ɔ jeha enyɔ kɛ fã nɛ wa ye bua kɛ to níhi a he blɔ nya kɛ ha asafo ní tsumi kɔni ehe ɔ mami. Nyɛmimɛ ɔmɛ he nito he ko nɛ e ji mɔ siaudo enyɔ. A to kaa a maa gbɛ tsu ɔ, konɛ a ngɔ kɛ ya he nɛ a maa ma asafo ɔ ní tsumi kɔni ɔ ngɛ ɔ. Mɔtu ko ɔ, i kuɔ kɛ ho tsu ɔ yi mi ya konɛ ma ya ye bua kɛ gbɛ tsu ɔ. Benɛ e su piani nɛ i ngɛ si kplee ɔ, ye hɛ je ye he nɔ kaa níhi tsake ngɛ tsu ɔ he. Ye nane ya ma kɔɔhiɔ mi nɛ i je tsu ɔ yi mi ba ko si. I plaa wawɛɛ, se benɛ dɔkita a ha nɛ i ya po X-ray se ɔ, e de ye yo Happy ke: “Koo ye tsui. E gugue lɛ ná nyagba bɔɔ. Se ngɛ otsi kake loo otsi enyɔ se ɔ, e ma ná he wami.”

Benɛ wa ngɛ lɔle ko mi kɛ yaa kpe

Ngɛ jeha 1986 mi ɔ, wa hia kɛ ya Côte d’Ivoire, nɛ wa tsu kpɔ mi nɔ hyɛmi ní tsumi ɔ. Benɛ wa ngɛ Côte d’Ivoire a, wa sɔmɔɔ asafo komɛ hu ngɛ Burkina Faso. Se i li kulaa kaa be ko maa ba nɛ wa ma ya hi Burkina Faso bɔɔ.

Benɛ wa ngɛ kpɔ mi nɔ hyɛmi ní tsumi ɔ tsue ɔ, wa hwɔɔ lɔle mi

I je Canada ngɛ jeha 1956 mi, se jeha 47 se nɛ ji jeha 2003 ɔ mi ɔ, i kpale kɛ ba Canada ngɛ Betel. Amlɔ nɛ ɔ lɛɛ i kɛ Happy lɛ ba. Ngɛ mlaa nya a, wa ji Canada bi, se wa nuɔ he kaa wa je Afrika.

Nɔ ko nɛ i kɛ lɛ ngɛ Baiblo ɔ kasee ngɛ Burkina Faso

Benɛ i ye jeha 79 ngɛ jeha 2007 ɔ mi ɔ, wa kpale kɛ ho Afrika ya ekohu! A kɛ wɔ ya Burkina Faso, nɛ a ha nɛ i ya piɛɛ Ajla Toli nɛ a hyɛɛ sɔmɔmi ní tsumi ɔ nɔ ngɛ lejɛ ɔ a he. Pee se ɔ, a ngɔ ɔfisi ɔ kɛ pee gbi sisi tsɔɔli a ɔfisi ngɛ Benin asafo ɔ ní tsumi kɔni ɔ sisi, nɛ a ha nɛ wa ya lejɛ ɔ ngɛ August 2013 ɔ mi.

Benɛ i kɛ ye yo Happy ngɛ sɔmɔe ngɛ Benin asafo ɔ ní tsumi kɔni ɔ

E ngɛ mi kaa amlɔ nɛ ɔ, i be nɔmlɔ tso mi he wami tsɔ lɛɛ, se i suɔ fiɛɛmi ní tsumi ɔ wawɛɛ. Jeha etɛ nɛ be ɔ, ngɛ nikɔtɔma amɛ kɛ ye yo ɔ a yemi kɛ buami nya a, i nyɛ nɛ i ye bua ye Baiblo kaseli enyɔ nɛ ji Gédéon kɛ Frégis, nɛ a baptisi mɛ. A kɛ kã ngɛ Yehowa sɔmɔe.

Amlɔ nɛ ɔ, asafo ɔ ha nɛ i kɛ ye yo ɔ ngɛ South Africa ní tsumi kɔni ɔ, nɛ Betel weku ɔ hyɛɔ ye nɔ. South Africa ji Afrika ma kpaagone nɛ i ná he blɔ kɛ sɔmɔ ngɛ. Ngɛ October 2017 ɔ mi ɔ, wa ná jɔɔmi ngua ko. Wa ya asafo ɔ ní tsumi yi ɔ nɛ a jɔɔ nɔ ngɛ Warwick ngɛ New York ɔ eko. Wa hɛ bɛ nɔ jee gblee!

Jeha 1994 Yearbook ɔ ba fa 255 ɔ de ke: “Wa ngɛ nihi tsuo nɛ a kɛ jehahi babauu fĩ si ngɛ ní tsumi ɔ mi ɔ dee ke: ‘Nyɛ wlua nyɛ! Nyɛ ko ha nɛ nyɛ nine mi nɛ je wu, ejakaa ní tsumi nɛ nyɛ ngɛ tsue ɔ, nyɛ ma ná he hiɔwo.’​—2 Kron. 15:7.” I kɛ ye yo Happy tsuo wa fia wa pɛɛ si kaa wa maa bu ga womi nɛ ɔ tue, nɛ wa maa wo ni kpahi he wami konɛ mɛ hu a pee jã.

^ kk. 9 Yehowa Odasefohi nɛ a pee ngɛ jeha 1944 ɔ mi. Se amlɔ nɛ ɔ, a kpa peemi.

^ kk. 18 Moo hyɛ munyu nɛ ji “Quebec Priest Convicted for Attack on Jehovah’s Witnesses” nɛ je kpo ngɛ November 8, 1953 Awake! ɔ bf. 3-5 ɔ.

^ kk. 23 1994 Yearbook ɔ bf. 148-150 tsɔɔ níhi nɛ ya nɔ ɔ mi fitsofitso.

^ kk. 26 Hyɛ munyu nɛ ji, “Building on a Solid Foundation” nɛ je kpo ngɛ May 8, 1966 Awake! ɔ bf. 27 ɔ.