1. Mɛni wɔ tsuo wa maa suɔ nɛ wa weku li nɛ a pee?

NYƐMIYO ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Pauline de ke: “Kɛ je benɛ i ba kase anɔkuale ɔ, i suɔ nɛ i kɛ ye weku ɔ nɛ hi Paradeiso. Ye huno Wayne kɛ wa binyumuyo ɔ ji nihi titli nɛ i suɔ nɛ a ba piɛɛ ye he kɛ sɔmɔ Yehowa.” * Anɛ o ngɛ weku li komɛ nɛ a kase we Yehowa he ní lolo, nɛ lɔ ɔ he ɔ, a ná we suɔmi kɛ ha lɛ lo? Eko ɔ, mo hu o suɔ nɛ a ba piɛɛ o he kɛ sɔmɔ Yehowa kaa bɔ nɛ Pauline suɔ nɛ e weku ɔ nɛ pee ɔ.

2. Mɛni sane bimihi a he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi?

² Wa be nyɛe maa nyɛ wa weku li a nɔ kaa a kplɛɛ sane kpakpa a nɔ. Se wa ma nyɛ maa wo mɛ he wami konɛ a susu Baiblo mi sɛ gbi nɛ a nuɔ ɔ he. (2 Tim. 3:14, 15) Mɛni he je nɛ e sa nɛ waa ye wa weku li odase? Mɛni he je nɛ e sa nɛ wa mi mi nɛ sã wɔ ngɛ a he? Mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ ye bua wa weku li konɛ a suɔ Yehowa kaa wɔ? Nɛ kɛ nyɛmimɛ tsuo nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ ma plɛ kɛ ye bua wɔ ngɛ enɛ ɔ peemi mi ha kɛɛ?

3. Ngɛ 2 Petro 3:9 ɔ nya a, mɛni he je nɛ e sa nɛ waa ye wa weku li odase ɔ?

³ E be kɛe nɛ Yehowa ma kpata je yaya nɛ ɔ hɛ mi. Nihi nɛ a ngɛ “su kpakpa nɛ ma ha nɛ a ná neneene wami” ɔ pɛ nɛ a yi ma ná wami. (Níts. 13:48) Waa kɛ wa be kɛ wa he wami  fiɛɛɔ ha nihi nɛ wa li mɛ nɛ a ngɛ wa kpɔ ɔ mi ɔ, enɛ ɔ he ɔ, e ngɛ heii kaa wa suɔ nɛ waa fiɛɛ kɛ ha wa weku li ɔmɛ hulɔ konɛ a ba sɔmɔ Yehowa. Yehowa, wa Tsɛ nɛ ngɛ suɔmi ɔ “sume nɛ a kpata nɔ ko nɔ ko hɛ mi, mohu ɔ, e suɔ kaa nihi tsuo nɛ a tsake a tsui.”​—Kane 2 Petro 3:9.

4. Ke wa ngɛ wa weku li odase yee ɔ, mɛni nɛ ke wa hyɛ we nɛ hi ɔ wa maa pee?

⁴ E sa nɛ wa kai kaa blɔ ko ngɛ nɛ ke wa gu nɔ kɛ fiɛɛ yi wami hemi sɛ gbi ɔ, e hi, nɛ eko hu ngɛ nɛ e hí. Eko ɔ, ke wa ngɛ nɔ ko nɛ wa li lɛ odase yee ɔ, wa tuɔ munyu kɛ mi mi jɔmi, se ke waa kɛ wa weku li ngɛ munyu tue ɔ, wa tuɔ munyu kpookpoo.

5. Mɛni e sa nɛ e hi wa juɛmi mi ke wa maa ye wa weku no ko odase?

⁵ Ke wa ti nihi fuu kai kekleekle be nɛ wa ye wa weku no ko odase ɔ, eko ɔ, wa ma pia wa he wawɛɛ. Wa ná nɛ wa gu blɔ kpa nɔ kɛ pee jã. Bɔfo Paulo wo Kristofohi ga ke: “Be fɛɛ be ɔ, nyɛ ha nɛ nyɛ munyuhi nɛ ngɔ, nɛ ngo nɛ hi mi, konɛ nyɛɛ le bɔ nɛ e sa kaa nyɛ ha nɔ fɛɛ nɔ heto ha.” (Kol. 4:5, 6) E hi kaa waa kɛ Paulo ga womi ɔ ma tsu ní ke wa ngɛ wa weku li odase yee. Ke pi jã a, a bua be sɛ gbi ɔ he jɔe, nɛ wa be nyɛe maa ye bua mɛ nɛ a bu sɛ gbi ɔ tue hulɔ.

6-7. Mo ha nɔ hyɛmi nɔ́ ko nɛ tsɔɔ nɔ́ he je nɛ e he hia nɛ Kristofo no ko mi mi nɛ sã lɛ ngɛ e huno loo e yo nɛ e sɔmɔ we Yehowa he.

⁶ O mi mi nɛ sã mo ngɛ a he. Pauline nɛ wa wo e ta kɛ sɛ hlami ɔ de ke: “Be ko nɛ be ɔ, Mawu kɛ Baiblo ɔ he ní pɛ nɛ i kɛ ye huno ɔ sɛɛɔ. Wa sɛɛ we níhi nɛ yaa nɔ ngɛ wa si himi mi ɔ he ní hyɛ.” Se Pauline huno Wayne li Baiblo ɔ he nɔ́ ko tsɔ, nɛ e nui níhi nɛ Pauline hii dee ɔ sisi. Wayne nuɔ he kaa Pauline  jami ɔ he pɛ nɛ e susuɔ. E susu kaa Pauline ya sɛ jami kuu ko nɛ a he ngɛ gbeye mi, nɛ a ngɛ lɛ sisie. Enɛ ɔ ha nɛ e hao.

⁷ Pauline tsɔɔ kaa behi fuu ɔ, e kɛ nyɛmimɛ nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ pɔɔ bɔmi gbɔkuɛ, Hɔ kɛ Hɔgba ngɛ asafo mi kpe sisi, fiɛɛmi mi kɛ a wehi a mi. Pauline de ke: “Be komɛ ɔ, ke Wayne ba su we mi ɔ, nɔ ko be nɛ e kɛ lɛ sɛɛɔ ní.” E ngɛ heii kaa Wayne hɛ jaa ngɛ e yo ɔ kɛ e binyumuyo ɔ he. E li nihi nɛ a kɛ ngɛ bɔe, nɛ e ngɛ kaa nɔ́ nɛ Pauline huɛmɛ ehe ɔmɛ a he hia lɛ pe e huno ɔ. Nɔ́ nɛ ɔ ha nɛ Wayne wo Pauline he gbeye kaa e kɛ lɛ maa po gba mi. Anɛ o na níhi nɛ Pauline ko pee kɛ tsɔɔ kaa e mi mi saa lɛ ngɛ e huno ɔ he lo?

8. Ngɛ 1 Petro 3:1, 2 ɔ nya a, mɛni ma nyɛ ma ná wa weku li a nɔ he wami wawɛɛ?

⁸ Moo pee nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa. Behi fuu ɔ, níhi nɛ wa peeɔ ɔ náa wa weku li ɔmɛ a nɔ he wami pe níhi nɛ wa deɔ. (Kane 1 Petro 3:1, 2.) Pauline ba na kaa munyu nɛ ɔ ji anɔkuale. E de ke: “I le kaa Wayne suɔ wɔ, nɛ ngɛ anɔkuale mi ɔ, pi nɛ e ngɛ hlae nɛ waa po gba mi. Se ye he gbeye nɛ e wo ɔ ha nɛ i ba yɔse kaa e sa nɛ ma ngɔ Yehowa blɔ tsɔɔmi nɛ kɔɔ gba si himi he ɔ kɛ tsu ní. I na kaa e he hia nɛ ma ngɔ ye je mi bami kɛ pee nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa pe nɛ ma hi fiɛɛe ha lɛ.” Pauline nyɛ we e huno ɔ nɔ hu kaa a sɛɛ Baiblo ɔ he ní, mohu ɔ, e kɛ lɛ bɔni níhi nɛ yaa nɔ ngɛ a si himi mi ɔ he ní sɛɛmi. Wayne ba na kaa e yo ɔ he ba jɔ, nɛ a binyumuyo ɔ hu baa e je mi saminya. (Abɛ 31:18, 27, 28) Benɛ Wayne na bɔ nɛ Baiblo ɔ mi sɛ gbi ɔ ngɛ e weku ɔ ye buae ha a, e bɔni sɛ gbi ɔ tue bumi.​—1 Kor. 7:12-14, 16.

9. Mɛni he je nɛ e sa nɛ waa ya nɔ nɛ waa ye bua wa weku li ɔ?

 ⁹ Moo ya nɔ nɛ o ye bua o weku li. Yehowa pee nɔ́ nɛ ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́ kɛ ha wɔ. “Daa nɛ ɔ,” Yehowa haa nihi he blɔ konɛ a kplɛɛ sane kpakpa a nɔ konɛ a ná wami. (Yer. 44:4) Bɔfo Paulo de Timoteo kaa e ya nɔ nɛ e ye bua nihi. Mɛni he je? Ejakaa ke e pee jã a, e ma he lɛ nitsɛ kɛ nihi nɛ a buɔ lɛ tue ɔ a yi wami. (1 Tim. 4:16) Wa suɔ wa weku li, enɛ ɔ he ɔ, wa suɔ nɛ a le anɔkualehi nɛ ngɛ Mawu Munyu ɔ mi ɔ. Nyagbenyagbe ɔ, Pauline munyu tutui kɛ e ní peepee ye bua e weku ɔ. Amlɔ nɛ ɔ, e bua jɔ wawɛɛ kaa e kɛ e huno ɔ pee kake kɛ ngɛ Yehowa sɔmɔe. Mɛ tsuo a ji blɔ gbali, nɛ e huno ɔ ngɛ sɔmɔe kaa asafo mi nɔkɔtɔma.

10. Mɛni he je nɛ e he hia nɛ waa to wa tsui si?

¹⁰ Moo to o tsui si. Ke wa bu Mawu tue, nɛ wa pee tsakemi ngɛ níhi nɛ wa heɔ yeɔ kɛ wa si himi mi ɔ, e he ma nyɛ maa wa ha wa weku li ɔmɛ kaa a maa nu wɔ sisi. Behi fuu ɔ, nɔ́ nɛ a yɔseɔ kekle ji, waa kɛ mɛ bla we kɛ ye a gbijlɔ ɔmɛ, nɛ waa kɛ wa he wui ma kudɔmi sanehi a mi hu. Ke wa pee we ní nɛ ɔmɛ hu ɔ, sisije ɔ, wa weku li nɛ ɔmɛ ekomɛ a mi mi ma nyɛ ma fu. (Mat. 10:35, 36) Se wa kɔni nɛ ko gbo ngɛ a he. Ke wa yɛ nɔ nɛ waa tsɔɔ mɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi ɔ, e ngɛ kaa nɔ́ nɛ wa kojo mɛ momo kaa a sɛ kɛ ha neneene wami nami. Yehowa ha we wɔ he blɔ kaa waa kojo, e ngɔ jamɛ a ní tsumi ɔ kɛ wo Yesu dɛ. (Yoh. 5:22) Ke wa to wa tsui si ɔ, bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, wa weku li ɔmɛ a bua ma ba jɔ wa sɛ gbi ɔ he. Hyɛ daka nɛ ji, “ Ngɔɔ Wa Wɛbsaiti ɔ Kɛ Tsɔɔ Ní.”

11-13. Mɛni o kase ngɛ bɔ nɛ Alice kɛ e fɔli ɔmɛ hi si ha a mi?

¹¹ Ngɔɔ o nane kɛ ma si nɛ o kɛ hɛ si kami nɛ tsu ní. (Abɛ 15:2) Nyɛ ha nɛ wa susu nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Alice nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he nɛ waa hyɛ. Benɛ e ba na anɔkuale ɔ, jamɛ a be ɔ mi ɔ, e ngɛ ma se. E fɔli ɔmɛ he we yi kaa Mawu ngɛ, nɛ a kɛ a he woɔ ma kudɔmi sanehi a mi. E ba yɔse kaa e sa nɛ e de mɛ ní kpakpahi nɛ e ngɛ kasee ɔ mla. Alice de ke, “Ke o de we o weku li ní hehi nɛ o ba he ye ɔ mla a, e maa dɔ mɛ wawɛɛ, nɛ a mi mi ma fu.” Ke pee ɔ, Alice hlaa munyu komɛ nɛ e susu kaa e fɔli ɔmɛ a bua maa jɔ he, kɛkɛ e ngma mɛ sɛ womi kɛ tsɔɔ mɛ nɔ́ nɛ Baiblo ɔ de ngɛ jamɛ a munyu ɔ he. Lɔ ɔ se ɔ, e biɔ mɛ a susumi ngɛ he. Níhi nɛ e tuɔ a he munyu ɔ eko ji suɔmi. (1 Kor. 13:1-13) E naa e fɔli ɔmɛ si kaa a hyɛ e nɔ, nɛ a tsɔse lɛ saminya. Nɛ e maneɔ mɛ níhi hulɔ. Ke e ya slaa e fɔli ɔmɛ ɔ, e bɔɔ mɔde nɛ e yeɔ bua e yayo kɛ tsuɔ we mi ní tsumihi. Sisije ɔ, benɛ Alice de e fɔli ɔmɛ ní hehi nɛ e ba he ye ɔ, a bua jɔɛ.

¹² Ke e ya slaa e fɔli ɔmɛ ɔ, e kaneɔ Baiblo ɔ daa ligbi. Alice de ke, “Enɛ ɔ ha nɛ ye yayo na bɔ nɛ Baiblo ɔ he hia mi ha.” Jamɛ a be ɔ mi ɔ, Alice papaa to kaa e maa kane Baiblo ɔ konɛ e le nɔ́ he je nɛ e bi ɔ tsake e hemi kɛ yemi ɔ. Jehanɛ hu ɔ, e suɔ nɛ e na tɔ̃tɔ̃mi ko ngɛ Baiblo ɔ mi. Alice de ke, “I ha ye papaa Baiblo, nɛ i ngma sɛ womi kpiti ko kɛ piɛɛ he.” Mɛni je mi kɛ ba? Alice papaa nɛ tɔ̃tɔ̃mi ko ngɛ Baiblo ɔ mi, mohu ɔ, níhi nɛ e kane ngɛ mi ɔ ta e tsui he.

¹³ Ke waa kɛ kahi ngɛ kpee po ɔ, e sa nɛ waa ngɔ wa nane kɛ ma si nɛ waa kɛ hɛ si kami hu nɛ tsu ní. (1 Kor. 4:12b) Ngɛ Alice blɔ fa mi ɔ, e yayo te si kɛ wo lɛ. Alice de ke, “Benɛ i ha nɛ a baptisi mi se ɔ, ye yayo de mi ke, i ji ‘bi yaya.’” Kɛ Alice pee e ní ha kɛɛ? Alice de ke, “I ma we ye hɛ kɛ fɔ sane ɔ nɔ, mohu ɔ, i kɛ he si bami de lɛ kaa i ma ye juɛmi nya si kaa ma pee Yehowa Odasefo no, nɛ i be ye juɛmi  tsakee. I bɔ mɔde kaa ma ha nɛ e na kaa i suɔ lɛ wawɛɛ. Wɔ tsuo wa fo ya, nɛ i hoo niye ní ngɔngɔɛ ko ha lɛ. Kɛ je lɔ ɔ se ɔ, ye yayo ba yɔse kaa Baiblo ɔ nɛ i ngɛ kasee ɔ ha nɛ i ngɛ ye je mi bae saminya.”

14. Ke wa weku li ngɛ wa nɔ nyɛe po ɔ, mɛni he je nɛ e sɛ nɛ wa tsake yi mi kpɔ nɛ wa mwɔ kaa wa ma sɔmɔ Yehowa a?

¹⁴ E ma he be loko wa weku li ɔmɛ maa na bɔ nɛ Yehowa sɔmɔmi he hia wɔ ha. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, benɛ Alice mwɔ e yi mi kpɔ kaa e ma tsu blɔ gbami ní tsumi ɔ mohu pe nɛ e maa ya sukuu kɛ ya tsitsaa nɛ e ba tsu ní tsumi nɛ e fɔli ɔmɛ suɔ kaa e tsu ɔ, e yayo fo ya ekohu. Se loloolo ɔ, Alice ya nɔ nɛ e kɛ e nane ma si. Alice de ke, “Ke o ngmɛ blɔ nɛ o weku li nyɛ o nɔ ngɛ sane ko mi ɔ, e be yee kaa a maa nyɛ o nɔ ngɛ ní kpahi hu a mi. Se ke o kɛ mɛ hi si saminya, nɛ o wlua mo nɛ o kɛ o nane ma si ɔ, eko ɔ, o weku li ɔmɛ ekomɛ maa nu mo sisi.” Jã nɛ e ba ngɛ Alice blɔ fa mi. Amlɔ nɛ ɔ, e fɔli ɔmɛ ngɛ sɔmɔe kaa daa blɔ gbali, nɛ e papaa ngɛ sɔmɔe kaa asafo mi nɔkɔtɔma.

15. Ngɛ Mateo 5:14-16 kɛ 1 Petro 2:12 ɔ nya a, mɛni blɔ nɔ nɛ ni kpahi a “ní tsumi kpakpa amɛ” maa ye bua wa weku li?

¹⁵ Yehowa guɔ nyɛmimɛ nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ a “ní tsumi kpakpa amɛ” a nɔ kɛ gblaa nihi kɛ baa e ngɔ. (Kane Mateo 5:14-16; 1 Petro 2:12.) Ke o huno aloo o yo pi Yehowa Odasefo no ɔ, anɛ e le nyɛmimɛ ɔmɛ a ti ni komɛ lo? Pauline nɛ wa tu e he munyu kɛ sɛ hlami ɔ fɔ nyɛmimɛ nine kɛ ba e we mi konɛ e huno Wayne nɛ e le mɛ. Wayne kai bɔ nɛ nyɛminyumu ko ye bua lɛ nɛ e na bɔ nɛ  Odasefohi ngɛ ha nitsɛnitsɛ. Wayne de ke: “Nyɛminyumu ɔ bi blɔ ngɛ e ní tsumi he ɔ ligbi ko, nɛ e ba ye ngɔ nɛ wa hyɛ bɔɔlu ngɛ tiivi nɔ. Enɛ ɔ ha nɛ i yɔse kaa ‘ngɛ Mawu jami se ɔ, e bua jɔ ní kpahi hu a he!’”

16. Mɛni he je nɛ e sa nɛ waa fɔ wa weku li nine kɛ ba wa kpe ɔmɛ ɔ?

¹⁶ Blɔ kake nɛ hi wawɛɛ nɛ wa ma nyɛ maa gu nɔ kɛ ye bua wa weku li ji kaa wa maa fɔ mɛ nine kɛ ba wa kpe ɔmɛ a sisi. (1 Kor. 14:24, 25) Kaimi ɔ nɛ Wayne ya a ji kekleekle be nɛ e ya wa kpe ɔmɛ eko. E ya kpe nɛ ɔ, ejakaa a pee Kaimi ɔ gbɔkuɛ benɛ e kpa ní tsumi, nɛ blɔ nya tomi ɔ se kɛ we hulɔ. Wayne de ke: “I nui munyu nɛ a tu ɔ sisi saminya, se i kai bɔ nɛ a pee a ní ha a. A ba ye ngɔ nɛ a ba nya ye he, nɛ a ta ye dɛ mi. I na kaa a ji nimli kpakpahi.” Nyɛminyumu ko kɛ e yo jeɔ mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ Pauline, nɛ a yeɔ bua e kɛ e binyumuyo ɔ ke a ya asafo mi kpe kɛ fiɛɛmi. Lɔ ɔ he ɔ, benɛ Wayne ma e juɛmi nya si kaa e maa kase Pauline hemi kɛ yemi ɔ he níhi fuu ɔ, e ha nɛ nyɛminyumu ɔ kɛ lɛ ba kase Baiblo ɔ.

17. Mɛni he e sɛ nɛ wa pia wa he ngɛ, nɛ ke wa ngɛ wa weku li ye buae ɔ, mɛni he je nɛ e sɛ nɛ wa kɔni mi nɛ jɔ̃?

¹⁷ Wa ngɛ blɔ hyɛe kaa wa weku li tsuo ma ba piɛɛ wa he kɛ sɔmɔ Yehowa. Se kɛ̃ ɔ, ngɛ mɔde tsuo nɛ wa ngɛ bɔe kaa wa maa ye bua wa weku li konɛ a ba sɔmɔ Yehowa se ɔ, eko ɔ, a be anɔkuale ɔ mi bae. Ke e ba jã a, e sɛ nɛ wa pia wa he ngɛ yi mi kpɔ nɛ a mwɔ ɔ he. Ejakaa wa be nyɛe maa nyɛ nihi a nɔ kaa a kplɛɛ wa hemi kɛ yemi ɔ nɔ. Se kɛ̃ ɔ, o kɔni mi nɛ ko jɔ̃, ejakaa ke o weku li ɔmɛ na bɔ nɛ Yehowa sɔmɔmi ha nɛ o bua jɔɔ ha a, e ma nyɛ ma ná a nɔ he wami. Moo sɔle ha mɛ. O kɛ hɛ si kami nɛ tsu ní ke o kɛ mɛ ngɛ ní sɛɛe. Moo ya nɔ nɛ o ye bua mɛ! (Níts. 20:20) Mo ná nɔ mi mami kaa Yehowa maa jɔɔ o mɔde bɔmi ɔ nɔ. Ke o weku li ɔmɛ bu mo tue ɔ, a ma he a yi wami!