1, 2. Ke o ngɛ ní tsumi nɛ o ma tsu hwɔɔ se he susue ɔ, mɛni he je nɛ nile ngɛ mi kaa o kɛ o Bɔlɔ ɔ ga womi ma tsu ní ɔ? (Moo hyɛ fonihi nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.)

KE NIHEYO aloo yiheyo ji mo ɔ, eko ɔ, nihi woɔ mo ga ngɛ nɔ́ nɛ e sa kaa o kɛ o wami nɛ pee ɔ he. Eko ɔ, o tsɔɔli kɛ ni kpahi wo mo ga kaa o ya sukuu kɛ ya tsitsaa nɛ o ná ní tsumi ngua ko hwɔɔ se. Se ga nɛ Yehowa ngɛ mo woe ɔ ngɛ ekpa kulaa. E suɔ nɛ o bɔ mɔde wawɛɛ ngɛ sukuu konɛ ke o gbe sukuu ɔ nya a, o ná ní tsumi nɛ o ma nyɛ ma kɛ hyɛ o he. (Kol. 3:23) Se e le hu kaa e sa nɛ o mwɔ o yi mi kpɔ ngɛ níhi nɛ o maa pee hwɔɔ se ɔ he. Enɛ ɔ he ɔ, e ha mo sisi tomi mlaahi nɛ maa ye bua mo konɛ o nyɛ nɛ o sa e hɛ mi ngɛ nyagbe ligbi nɛ ɔmɛ a mi.​—Mat. 24:14.

² O hɛ nɛ ko je nɔ hu kaa Yehowa le nɔ́ fɛɛ nɔ́. E le nɔ́ nɛ maa ba je ɔ nɔ hwɔɔ se; e le kaa e be kɛe nɛ je ɔ nyagbe maa ba. (Yes. 46:10; Mat. 24:3, 36) E le mo saminya. E le níhi nɛ ma ha mo bua jɔmi kɛ níhi nɛ be mo bua jɔmi hae. Lɔ ɔ he ɔ, ke nɔ ko wo mo ga, nɛ o na kaa e ji ga womi nɛ sa, se ga womi ɔ kɛ Mawu Munyu ɔ kɔ we ɔ, lɛɛ pi ga womi nɛ nile ngɛ mi.​—Abɛ 19:21.

3, 4. Kɛ ga yaya nɛ Adam kɛ Hawa bu tue ɔ ye a kɛ a bimɛ awi ha kɛɛ?

³ Ga yaya womi je sisi kɛ je blema lokoo. Satan ji kekleekle nɔ nɛ wo adesahi ga yaya. E wo Hawa ga kaa ke e kɛ e huno ɔ pee mɛ nitsɛmɛ a suɔmi nya ní ɔ, a ma ná bua jɔmi. (1 Mose 3:1-6) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, se nɛ Satan nitsɛ ma ná kɛ je mi ɔ he je nɛ e wo mɛ jamɛ a ga yaya a nɛ. E suɔ nɛ e ye Adam kɛ Hawa kɛ bimɛ nɛ a ma fɔ pee se ɔ tsuo a nɔ, nɛ́ a ja lɛ mohu, se pi Yehowa. Se Satan pee we nɔ́ kpakpa ko ha mɛ hyɛ. Yehowa lɛ ha mɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́. Lɛ nɛ e ha Adam yo, nɛ e ha Hawa hu huno. Lɛ kɛ̃ nɛ e ha mɛ abɔɔ saminyayoo nɛ a ngɛ mi kaa a we ɔ, nɛ e ha mɛ nɔmlɔ tso nɛ ye mluku nɛ ma ha nɛ a hi si kɛ ya neneene.

⁴ Se aywilɛho sane ji kaa, Adam kɛ Hawa gbo Mawu tue, nɛ a je a he kɛ je e he. Kaa bɔ nɛ o le ɔ, haomi sɔuu lɛ je nɔ́ nɛ a pee ɔ mi kɛ ba. Kaa bɔ nɛ ke mɔmɔ ko tsɔ kɛ je tso nɔ nɛ e peeɔ ɔ, bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, a ba bwɔ nɛ a gbo. A bimɛ hu ngɛ yayami nɛ a pee ɔ mi nɔ́ nae. (Rom. 5:12) Loloolo ɔ, nihi fuu sume nɛ Mawu nɛ tsɔɔ mɛ nɔ́ nɛ a pee. A suɔ nɛ a pee nɔ́ nɛ mɛ nitsɛmɛ a suɔ. (Efe. 2:1-3) Nɔ́ nɛ jeɔ ní peepee nɛ ɔ mi kɛ baa a ha nɛ wa na heii kaa ke nɔ ko je Yehowa he ɔ, e be nyɛe ma ná “nile.”​—Abɛ 21:30.

5. Mɛni nɔ mi mami nɛ Mawu ngɛ ngɛ adesahi a mi, nɛ anɛ e da blɔ kaa e ná jamɛ a nɔ mi mami ɔ lo?

⁵ Se kɛ̃ ɔ, Yehowa le kaa adesahi fuu nɛ nihewi kɛ yihewi babauu piɛɛ he ɔ ma hla e se blɔ, nɛ a ma sɔmɔ lɛ. (La 103:17, 18; 110:3) Yehowa bua jɔ nihi kaa jã a he wawɛɛ nitsɛ! Anɛ o piɛɛ a he lo? Ke o piɛɛ a he ɔ, lɛɛ atsinyɛ jemi ko be he kaa o ngɛ “ní kpakpahi” babauu nɛ je Mawu ngɔ ɔ he se náe, nɛ lɔ ɔ ha nɛ o ngɛ bua jɔmi wawɛɛ. (Kane La 103:5; Abɛ 10:22) Wa maa na ngɛ munyu nɛ ɔ mi kaa mumi mi niye ní kpakpahi babauu, huɛmɛ kpakpahi, otihi nɛ sa nɛ waa kɛ maa wa hɛ mi, kɛ he yemi nitsɛnitsɛ nɛ wa ngɛ ɔ tsuo piɛɛ “ní kpakpahi” nɛ Mawu ha wɔ ɔ he.

6. Mɛni he je nɛ e sa nɛ mumi mi níhi a he nɛ hia mo ɔ, nɛ kɛ Yehowa plɛɔ kɛ haa mo ní nɛ ɔmɛ ha kɛɛ?

⁶ Wa be kaa lohwehi, wɔɔ lɛɛ mumi mi níhi a he hia wɔ, nɛ wa Bɔlɔ ɔ pɛ nɛ e ma nyɛ ma ha wɔ ní nɛ ɔmɛ. (Mat. 4:4) Ke o bu lɛ tue saminya a, o maa pee ní lelɔ, o ma kɔ nɔ́ se, nɛ o ma ná bua jɔmi. Yesu de ke: “Nihi nɛ a le kaa a hia mumi mi níhi ɔ ngɛ bua jɔmi.” (Mat. 5:3) Yehowa guɔ e Munyu ɔ kɛ mumi mi niye ní babauu nɛ e toɔ he blɔ nya kɛ guɔ “tsɔlɔ anɔkualetsɛ kɛ ní lelɔ ɔ” nɔ ɔ kɛ haa wɔ wa mumi mi hiami níhi. (Mat. 24:45) Wa náa mumi niye ní kpakpa slɔɔtohi nɛ wa yeɔ!​—Yes. 65:13, 14.

7. Kɛ mumi mi níhi nɛ Mawu haa wɔ ɔ maa ye bua mo ha kɛɛ?

⁷ Mumi mi niye ní nɛ Mawu haa wɔ ɔ ma ha nɛ o pee juɛmitsɛ, o ma susu níhi a he kɛ ya tsitsaa, nɛ lɔ ɔ maa po o he piɛ ngɛ blɔhi fuu a nɔ. (Kane Abɛ 2:10-14.) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke nɔ ko de mo ke Mawu be aloo sika kɛ he lo nya níhi lɛ ma ha mo bua jɔmi ɔ, su nɛ ɔmɛ maa ye bua mo nɛ o ma nyɛ ma yɔse kaa a ji lakpa munyuhi. Jehanɛ hu ɔ, a maa ye bua mo konɛ o nyɛ nɛ o yɔse ní peepeehi kɛ suhi nɛ hí, nɛ́ o yu o he kɛ je a he. Enɛ ɔ he ɔ, moo ya nɔ nɛ o pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ o ma nyɛ konɛ Mawu nɛ ye bua mo nɛ o pee ní lelɔ kɛ nɔ ko nɛ e susuɔ níhi a he kɛ yaa tsitsaa! Ke o ná su nɛ ɔmɛ, nɛ o pɛtɛ a he kaa june ɔ, o ma ba na kaa Yehowa suɔ  mo, nɛ e suɔ nɛ e hi ha mo.​—La 34:8; Yes. 48:17, 18.

8. Mɛni he je nɛ e sa nɛ o hɛ kɛ su Mawu he piɔ, nɛ kɛ jã nɛ o maa pee ɔ maa ye bua mo ha kɛɛ hwɔɔ se?

⁸ E be kɛe nɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ ngɛ Satan je nɛ ɔ mi ɔ hɛ mi ma kpata pɛsɛpɛsɛ. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, Yehowa pɛ lɛ ma nyɛ maa po wa he piɛ nɛ e ha wɔ wa hiami níhi. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, be maa su nɛ wa be lee he nɛ wa nya mi ngma maa je kɛ ba kaa ja Yehowa pɛ! (Hab. 3:2, 12-19) Be nɛ ɔ ji be nɛ e sa kaa o hɛ kɛ su o hiɔwe Tsɛ ɔ he nɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ o ngɛ ngɛ e mi ɔ mi nɛ wa. (2 Pet. 2:9) Ke o pee jã a, bɔ nɛ si fɔfɔɛ ɔ ma ji ha fɛɛ ko ɔ, mo hu o ma nyɛ ma de kaa bɔ nɛ la polɔ David de ɔ. E de ke: ‘I susuɔ Yehowa he daa. Nɛ́ Yehowa ngɛ ye kasa nya nɛ ɔ, nɔ́ ko nɔ́ ko be mi pee.’​—La 16:8.

9. (a) Kaa bɔ nɛ Yohane 6:44 ɔ tsɔɔ ɔ, mɛni Yehowa peeɔ? (b) Mɛni he je nɛ ke Yehowa Odasefohi na a sibi ɔ, e ngɛ ekpa kulaa a?

⁹ Yehowa gblaa tsui kpakpatsɛmɛ kɛ ba piɛɔ e sɔmɔli a he konɛ a ja lɛ ngɛ anɔkuale mi. (Kane Yohane 6:44.) Ke o kɛ nɔ ko nɛ e be asafo ɔ mi kpe kekleekle ligbi ɔ, mɛni nɛ o le ngɛ e he? Eko ɔ, nɔ́ ko bɔɔ pɛ nɛ o le ngɛ e he. E ma nyɛ maa pee e biɛ aloo e hɛ mi. Se ke nɔ ɔ ji Yehowa sɔmɔlɔ ɔ, lɛɛ sane ɔ ngɛ ekpa kulaa. Ke e je ma kpa nɔ aloo wɛtso kpa mi po ɔ, o le níhi fuu ngɛ e he momo. Jã kɛ̃ nɛ lɛ hu e le nihi fuu ngɛ o he!

10, 11. Mɛni nɛ Yehowa we bi tsuo ngɛ, nɛ kɛ a náa he se ha kɛɛ?

¹⁰ Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke nyɛ kpe nɔuu ɔ, nyɛ yɔseɔ “gbi nɛ he tsɔ” nɛ nyɛ ti nɔ fɛɛ nɔ tuɔ ɔ. (Zef. 3:9) Enɛ ɔ he ɔ, nyɛ le níhi fuu ngɛ nyɛ sibi a he. Ekomɛ ji níhi nɛ nyɛ ti nɔ fɛɛ nɔ heɔ yeɔ. Nyɛ hemi kɛ yemi ngɛ Mawu mi, bɔ nɛ nyɛ naa Mawu je mi bami he mlaa amɛ ha, kɛ hɛ nɔ kami nɛ nyɛ ngɛ kɛ ha hwɔɔ se. Ní nɛ ɔmɛ ji níhi nɛ a he hia nɛ e sa kaa o le ngɛ nɔ ko he ejakaa ní nɛ ɔmɛ haa nɛ o nyɛɔ heɔ nɔ ɔ yeɔ. Jehanɛ hu ɔ, e haa nɛ huɛ bɔmi nɛ hiɔ nihi a kpɛti ɔ hiɔ si daa.

 ¹¹ Wa ma nyɛ ma de kɛ nɔ mi mami kaa akɛnɛ o ji Yehowa sɔmɔlɔ he je ɔ, o ngɛ huɛmɛ kpakpahi fuu ngɛ je kɛ wɛ. Se o kɛ a kpɛti nihi fuu kpi hyɛ! Yehowa we bi pɛ nɛ a náa nike ní nɛ he jua wa nɛ ɔ.

12. Mɛni Mawu jami mi oti komɛ nɛ o ma nyɛ maa ngɔ kɛ ma o hɛ mi?

¹² Kane Fiɛlɔ 11:9–12:1. Anɛ o kɛ Mawu jami mi oti ko ma o hɛ mi, nɛ o ngɛ mɔde bɔe kaa o maa su he lo? Eko ɔ, o ngɛ mɔde bɔe kaa o maa kane Baiblo ɔ fã ko daa ligbi. Aloo eko ɔ, o ngɛ mɔde bɔe konɛ o ya o hɛ mi ngɛ o munyu tumi kɛ o ní tsɔɔmi mi. Ke o yɔse kaa o ngɛ o hɛ mi yae, aloo ni kpahi na o hɛ mi yami ɔ nɛ a de mo ɔ, kɛ o nuɔ he ha kɛɛ? Ngɛ anɔkuale mi ɔ, o naa kaa o dengme gbomi ɔ pee we yaka, nɛ o náa bua jɔmi. Jã kɛ̃ nɛ e sa nɛ o bua nɛ jɔ kaa o ngɔ Mawu suɔmi nya ní peemi kɛ pee nɔ́ titli ngɛ o si himi mi kɛ tsɔɔ kaa o ngɛ Yesu kasee.​—La 40:8; Abɛ 27:11.

13. Mɛni he je nɛ se nami ngɛ Mawu jami he kulaa pe níhi nɛ nɔ ko maa di se ngɛ je ɔ mi ɔ?

¹³ Ke o ngɛ mɔde bɔe konɛ o su Mawu jami mi otihi a he ɔ, o ma ná bua jɔmi wawɛɛ ejakaa se nami maa je mi kɛ ba. Bɔfo Paulo ngma ke: “Nyɛɛ da si kpɛii, nyɛɛ du si, be fɛɛ be ɔ, nyɛ tsu babauu ngɛ Nyɔmtsɛ ɔ ní tsumi ɔ mi, ejakaa nyɛ le kaa nyɛ dengme gbomi ɔ be yaka pee ngɛ Nyɔmtsɛ ɔ mi.” (1 Kor. 15:58) Se ke nɔ ko di biɛ hemi kɛ ní nami se ngɛ je nɛ ɔ mi, nɛ e nine su nɔ po ɔ, nyagbe ɔ, se nami ko kulaa be ní nɛ ɔmɛ a he bae. (Luka 9:25) Matsɛ Solomon ma anɔkuale munyu nɛ ɔ nɔ mi.​—Rom. 15:4.

14. Mɛni o ma nyɛ maa kase ngɛ Solomon níhi a si kpami ɔ mi?

¹⁴ Akɛnɛ Solomon ji niatsɛ, nɛ e ngɛ blɔ nya ngua he je ɔ, e ‘to kaa e ma fiɛ e yi nɔ saminya, konɛ e hyɛ kaa nɔ́ ko ngɛ bua jɔmi mi lo.’ (Fiɛlɔ 2:1-10) E ma tsuhi, e pee ngmɔhi kɛ abɔɔhi, nɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ e suɔ ɔ, e peeɔ. Mɛni e ná kɛ je ní nɛ ɔmɛ tsuo a mi? Anɛ e bua jɔ nɛ e tsui nɔ e mi lo? Solomon nitsɛ ngma ke: “I susu ye nine nya ní tsumi ɔmɛ tsuo a he, . . . nɛ i na kaa lɛ tsuo peeɔ yaka . . . Se nami ko be he.” (Fiɛlɔ 2:11) E sa nɛ waa kase ní kɛ je Solomon níhi a si kpami ɔ mi.

15. Mɛni he je nɛ hemi kɛ yemi he hia, nɛ kaa bɔ nɛ La 32:8 ɔ tsɔɔ ɔ, mɛni se namihi lɛ ngɛ he?

¹⁵ Yehowa sume nɛ haomi ko nɛ ba o nɔ loko o kase ní kɛ je mi. Mohu ɔ, e suɔ nɛ o ná hemi kɛ yemi ngɛ e mi nɛ o bu lɛ tue. Ke o ná hemi kɛ yemi ngɛ Yehowa mi nɛ o bu lɛ tue ɔ, o nine be si nyɛe gblegbleegble. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yehowa hɛ be ‘suɔmi nɛ o je kpo ngɛ e biɛ ɔ he’ ɔ nɔ jee gblegbleegble. (Heb. 6:10) Enɛ ɔ he ɔ, moo bɔ mɔde nɛ o ha nɛ o hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa, nɛ o ma ba na kaa o hiɔwe Tsɛ ɔ suɔ nɛ e hi ha mo.​—Kane La 32:8.

16. Mɛni he je nɛ e sa nɛ waa ngɔ he yemi nɛ wa ngɛ ɔ kɛ tsu ní ngɛ nile mi ɔ?

¹⁶ Paulo ngma ke: “He nɛ Yehowa mumi ɔ ngɛ ɔ, he yemi ngɛ lejɛ ɔ.” (2 Kor. 3:17) Yehowa suɔ he yemi, nɛ mo hu jã nɛ e bɔ mo. Se kɛ̃ ɔ, e suɔ nɛ o ngɔ o he yemi ɔ kɛ tsu ní ngɛ nile mi konɛ lɔ ɔ nɛ po o he piɛ. Eko ɔ, o le nihewi kɛ yihewi komɛ nɛ a hyɛɛ bɔmi nami he fonihi kɛ videohi, a peeɔ plã, a fiɛɔ fiɛmihi nɛ ngɛ oslaa, a ngɔɔ tsopa yaya kɛ tsuɔ ní, nɛ a deɔ dã hulɔ. E ngɛ mi kaa a náa bua jɔmi ko ngɛ ní peepee nɛ ɔmɛ a mi mohu lɛɛ, se nyagbe ɔ, a náa nyagbahi. Eko ɔ, a nuu hiɔ, su nɛ ɔmɛ tlɔɔ a he, aloo a gboɔ. (Gal. 6:7, 8) A susu kaa a  ngɛ “he yemi,” se a he nɛ a ngɛ sisie.​—Tito 3:3.

17, 18. (a) Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Mawu tue nɛ wa maa bu ɔ ma ha nɛ wa ná he yemi nitsɛnitsɛ? (b) Mɛni slɔɔto lɛ ngɛ he yemi nɛ jinɛ Adam kɛ Hawa ngɛ ɔ, kɛ he yemi nɛ adesahi ngɛ mwɔnɛ ɔ a kpɛti?

¹⁷ Nihi enyɛmɛ nɛ o le nɛ a ngɔ Baiblo sisi tomi mlaahi kɛ tsu ní, nɛ lɔ ɔ ha nɛ a nu hiɔ? Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ke waa kɛ Yehowa mlaahi tsu ní ɔ, wa ma ná nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa, nɛ wa maa ye wa he. (La 19:7-11) Nɔ́ nɛ pe kulaa a, ke o kɛ he yemi nɛ o ngɛ ɔ ngɛ ní tsue ngɛ Mawu sisi tomi mlaa amɛ a nya a, lɔ ɔ tsɔɔ kaa o kɛ ngɛ ní tsue ngɛ nile mi, nɛ o ngɛ Mawu kɛ o fɔli dee ke a ma nyɛ ma ná hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ o mi. Mawu to e yi mi kaa nyagbenyagbe ɔ, e ma ha e sɔmɔli nɛ a yeɔ lɛ anɔkuale ɔ he yemi nitsɛnitsɛ. Baiblo ɔ tsɛ he yemi nɛ ɔ ke “Mawu bimɛ ɔmɛ a hɛ mi nyami he yemi ɔ.”​—Rom. 8:21.

¹⁸ Sisije ɔ, jinɛ Adam kɛ Hawa ngɛ he yemi nɛ ɔ eko. Benɛ a ngɛ Eden abɔɔ ɔ mi ɔ, níhi enyɛmɛ nɛ Mawu de mɛ ke a ko pee? Kake pɛ. Mawu de mɛ ke a ko ye tso kake ko nɔ yiblii. (1 Mose 2:9, 17) Anɛ o susu kaa fami nɛ ɔ he wa tsɔ nɛ a be nyɛe maa ye nɔ lo? Dɛbi! Moo lɛɛ, ngɔɔ mlaa nɛ Mawu wo mɛ ɔ kɛ to mlaahi kpɛ̃kpɛ̃ɛkpɛ̃ nɛ adesahi wo nɛ a nyɛɔ nihi a nɔ kaa a kase nɛ a ye nɔ ɔ he nɛ o hyɛ.

19. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Yehowa kɛ Yesu ngɛ wɔ tsɔsee konɛ waa ye wa he?

¹⁹ Yehowa le ní wawɛɛ, enɛ ɔ he ɔ, e ha we e sɔmɔli mlaahi fuu. Mohu ɔ, e ha wɔ mlaa kake pɛ, nɛ jamɛ a mlaa a kɔɔ suɔmi he. E suɔ nɛ waa kɛ e sisi tomi mlaahi nɛ tsu ní, nɛ́ waa hie nɔ́ yayami. (Rom. 12:9) Yesu tsɔɔ nɔ́ nɛ haa nɛ nɔ peeɔ yayami ngɛ e Yoku ɔ Nɔ Fiɛɛmi ɔ mi. (Mat. 5:27, 28) Kristo nɛ ji Mawu Matsɛ Yemi ɔ nya Matsɛ ɔ maa ya nɔ ma tsɔse wɔ ngɛ je ehe ɔ mi konɛ waa pee nɔ́ nɛ da, nɛ́ waa ye mlaa nɔ kaa lɛ. (Heb. 1:9) E ma ha nɛ wa nɔmlɔ tso kɛ wa susumi tsuo maa ye mluku. Mo susu he nɛ o hyɛ, nɔ́ ko be mo tsitsɛɛ kaa o pee yayami hu, nɛ haomihi nɛ jeɔ yayami peemi mi kɛ baa a hu, eko be o nɔ bae hu. Kɛkɛ ɔ, nyagbenyagbe ɔ, o ma ná ‘he yemi nɛ hɛ mi ngɛ nyami’ nɛ Yehowa wo si ɔ.

20. (a) Kɛ Yehowa kɛ he yemi nɛ e ngɛ ɔ tsuɔ ní ha kɛɛ? (b) Ke waa kɛ he yemi nɛ wa ngɛ ɔ tsu ní kaa bɔ nɛ Yehowa peeɔ ɔ, kɛ wa ma ná he se ha kɛɛ?

²⁰ Ngɛ je ehe ɔ mi po ɔ, huzu maa hi he yemi nɛ wa ma ná a he. Suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Mawu kɛ wa nyɛmi nɔmlɔ lɛ ma kudɔ he yemi nɛ ɔ. Ke wa peeɔ nɔ́ fɛɛ nɔ́ ngɛ suɔmi mi ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa ngɛ Yehowa kasee. E ngɛ mi kaa huzu be he yemi nɛ Yehowa ngɛ ɔ he mohu lɛɛ, se e haa nɛ suɔmi nɛ e ngɛ kɛ ha adesahi ɔ kudɔɔ bɔ nɛ e kɛ e he yemi ɔ tsuɔ ní ha a. (1 Yoh. 4:7, 8) Enɛ ɔ tsɔɔ kaa ja wa kase Mawu loko wa ma nyɛ ma ná he yemi nitsɛnitsɛ.

21. (a) Kɛ David naa Yehowa ha kɛɛ? (b) Mɛni he wa ma susu ngɛ munyu nɛ nyɛɛ se ɔ mi?

²¹ Anɛ o bua jɔ “ní kpakpahi” babauu nɛ Yehowa ha mo ɔ he lo? Anɛ o bua jɔ mumi mi niye ní, huɛmɛ kpakpahi, otihi nɛ Mawu suɔ kaa o kɛ ma o hɛ mi, kɛ he yemi nitsɛnitsɛ nɛ o ma nyɛ ma ná hwɔɔ se ɔ he lo? (La 103:5) Ke jã a, lɛɛ mo hu o ma nyɛ ma de kaa bɔ nɛ la polɔ ɔ de ngɛ La 16:11 ɔ. E de ke: “O maa tsɔɔ mi blɔ ɔ nɛ yaa wami mi ɔ. Lejɛ ɔ, ngɛ o hɛ mi ɔ, ma ná bua jɔmi nitsɛnitsɛ, bua jɔmi nɛ se be poe kɛ maa ya neneene.” Ngɛ munyu nɛ nyɛɛ se ɔ mi ɔ, wa ma susu june kpahi a he ngɛ La 16 mi. A maa ye bua wɔ nɛ wa maa na ní kpahi nɛ ke wa pee ɔ, wa ma ná si himi kpakpa.