1-2. (a) Mɛni nɛ Baiblo ɔ de ngɛ Mose he, nɛ mɛni e pee? (b) Mɛni si womi lɛ ma nyɛ maa wo wɔ he wami konɛ waa pee nihi nɛ a he jɔ?

BAIBLO Ɔ tu Mose he munyu kaa ‘e he jɔ pe nimli adesahi tsuo nɛ a ngɛ zugba a nɔ.’ (4 Mose 12:3) Anɛ enɛ ɔ tsɔɔ kaa Mose he wɛ, e biɛ, nɛ e yeɔ nihi a hɛ mi gbeye lo? Jã nɛ ni komɛ naa nihi nɛ a baa a he si. Se susumi nɛ ɔ pi anɔkuale. Mose ji Mawu sɔmɔlɔ nɛ e he wa, e le ní, nɛ e ngɛ kã. Ngɛ Yehowa yemi kɛ buami nya a, e nyɛ nɛ e da Egipt matsɛ nɛ e he ngɛ gbeye ɔ hɛ mi, e kpaka nihi maa pee 3,000,000 kɛ gu zugba kplanaa a nɔ, nɛ e ye bua Israel ma a nɛ a ye a he nyɛli a nɔ kunimi.

² Waa kɛ nyagbahi nɛ Mose kɛ kpe ɔ eko kpi hyɛ, se daa ligbi ɔ, waa kɛ nihi aloo si fɔfɔɛ komɛ kpeɔ nɛ e be gbɔjɔɔ kaa wa ma je he si bami kpo. Se kɛ̃ ɔ, Yehowa wo si ko nɛ maa wo wɔ he wami nɛ wa ná su nɛ ɔ. E wo si kaa ‘nihi nɛ a he jɔ ɔ, a maa hi zugba a nɔ.’ (La 37:11) Ke o hyɛ ɔ, anɛ o ji nɔ ko nɛ e he jɔ lo? Anɛ nihi ma de jã ngɛ o he lo? Loko wa ma nyɛ ma ha sane bimi nɛ ɔmɛ a heto ɔ, ja wa le nɔ́ nɛ he si bami tsɔɔ.

3-4. (a) Mɛni wa ma nyɛ maa ngɔ kɛ to he si bami he? (b) Mɛni suhi nɛ e sa nɛ wa ná loko wa ma nyɛ maa pee nihi nɛ a baa a he si, nɛ mɛni he je?

³ He si bami * ngɛ kaa foni ko nɛ a tɛni nɛ e ngɛ fɛu. Kɛ wa ngɛ tsɔɔe kɛɛ? Kaa bɔ nɛ ní tɛnilɔ ngɔɔ kɔla slɔɔtohi kɛ tɛniɔ  nɔ́, nɛ́ nɔ́ ɔ peeɔ fɛu ɔ, jã nɔuu nɛ e sa nɛ wa ná su kpakpa komɛ loko wa ma nyɛ maa pee nihi nɛ a he jɔ. Su kpakpa nɛ ɔmɛ ekomɛ ji kpoo peemi, kã peemi kɛ tue bumi. Mɛni he je nɛ e sa nɛ wa ná su nɛ ɔmɛ loko wa ma nyɛ maa sa Yehowa hɛ mi ɔ?

⁴ He si bali pɛ nɛ a buɔ Mawu tue, nɛ a peeɔ e suɔmi nya ní. Mawu suɔmi nya ní kake hu ji kaa wa maa pee nihi nɛ a he jɔ. (Mat. 5:5; Gal. 5:23) Ke wa ngɛ Mawu suɔmi nya ní pee ɔ, Satan mi mi fuɔ. Lɔ ɔ he ɔ, e ngɛ mi kaa wa baa wa he si, nɛ wa he jɔ mohu lɛɛ, se nihi babauu nɛ a ngɛ Satan je ɔ mi ɔ sume wa sane. (Yoh. 15:18, 19) Enɛ ɔ he ɔ, wa hia kã loko wa ma nyɛ maa hwu kɛ si Satan.

5-6. (a) Mɛni he je nɛ Satan sume nihi nɛ a baa a he si ɔ? (b) Mɛni sane bimihi a he wa ma susu?

⁵ Ke nɔ ko be he si bami ɔ, lɛɛ atsinyɛ jemi ko be he kaa nɔ ɔ woɔ e he nɔ, e be tsui, nɛ e bui Yehowa. Jã pɛpɛɛpɛ nɛ Satan ngɛ ɔ nɛ. Enɛ ɔ he je nɛ e sume nihi nɛ a baa a he si ɔ nɛ! He si bali a ní peepee kpaa Satan su yaya amɛ a he bo. A ha nɛ e pee heii kaa Satan ji lakpatsɛ. Ngɛ mɛni blɔ nɔ? A je mi bami tsɔɔ kaa ke Satan pee mɛni po, e be nyɛe ma ha nɛ a kpa Yehowa sɔmɔmi kaa bɔ nɛ e ngɛ tsɔɔe ɔ!​—Hiob 2:3-5.

⁶ Ngɛ mɛni si fɔfɔɛhi a mi nɛ e he ma nyɛ maa wa ha wɔ kaa wa maa ba wa he si? Mɛni he je nɛ e sa nɛ waa ba wa he si be fɛɛ be ɔ? Wa ma susu nɔ hyɛmi ní etɛ komɛ nɛ maa ye bua wɔ konɛ wa ná sane bimi nɛ ɔmɛ a heto ɔ he. A kɔɔ Mose, Hebri nihewi etɛ nɛ a nuu mɛ kɛ ho Babilon ya, kɛ Yesu he.

7-8. Benɛ Mose nyɛmimɛ ɔmɛ je we bumi kpo kɛ ha lɛ ɔ, kɛ e pee e ní ha kɛɛ?

⁷ Ke a ha wɔ blɔ nya ko: E be gbɔjɔɔ kaa nɔ ko nɛ e ngɛ blɔ nya maa ba e he si ha nihi nɛ a ngɛ e sisi, titli ke a bui lɛ, aloo a kɛ lɛ kpa we gbi ngɛ yi mi kpɔ ko nɛ e mwɔ ɔ he. Anɛ nɔ́ ko kaa jã ba hyɛ ngɛ o blɔ fa mi lo? Ke o yo, o bimɛ, aloo o nyɛmi ko je we bumi kpo ha mo ɔ, kɛ o maa pee o ní ha kɛɛ? Ha nɛ wa susu bɔ nɛ Mose pee e ní ha ngɛ si fɔfɔɛ ko kaa jã mi ɔ he nɛ waa hyɛ.

⁸ Yehowa hla Mose kaa e nyɛɛ Israel bi ɔmɛ a hɛ mi, nɛ e ha lɛ he blɔ kaa e ngma e  mlaa amɛ kɛ ha ma a. Atsinyɛ jemi ko be he kaa Yehowa lɛ hla Mose. Se enɛ ɔ tsuo se ɔ, Mose nitsɛ nyɛmimɛ nɛ ji, Miriam kɛ Aaron tu munyu kɛ si lɛ ngɛ yo nɛ e ngɔ ɔ he. Ke ni kpahi lɛ a ngɛ Mose si fɔfɔɛ ɔ mi ɔ, eko ɔ, a mi mi ko fu, se Mose mi mi fu we. E kpa Yehowa pɛɛ po kaa e ko gbla Miriam tue hu. (4 Mose 12:1-13) Mɛni he je nɛ Mose pee jã a?

9-10. (a) Mɛni tsɔsemi nɛ Yehowa kɛ ha Mose? (b) Mɛni nɛ hunomɛ kɛ asafo mi nikɔtɔmahi ma nyɛ maa kase ngɛ Mose he?

⁹ Mose ha nɛ Yehowa tsɔse lɛ. Benɛ e ye maa pee jeha 40 nɛ e ji Egipt odehe ɔ, e be he si bami. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, jamɛ a be ɔ mi ɔ, e tsui gbaa e nya wawɛɛ, nɛ lɔ ɔ po ha nɛ e gbe nɔ ko nɛ e susu kaa e ngɛ nɔ́ nɛ sɛ pee. Jinɛ Mose susu kaa Yehowa bua jɔ nɔ́ nɛ e peeɔ he. Yehowa kɛ jeha 40 tsɔse Mose nɛ e ba na kaa kã he hia mohu lɛɛ, se ja e ná he si bami hulɔ loko e ma nyɛ maa nyɛɛ Israel bi ɔmɛ a hɛ mi. Loko e ma nyɛ maa ba e he si ɔ, jã e he jɔ nɛ e bu Mawu tue. Tsɔsemi nɛ ɔ ye bua lɛ nɛ e ba pee nɔ hyɛlɔ kpakpa.​—2 Mose 2:11, 12; Níts. 7:21-30, 36.

¹⁰ Hunomɛ kɛ asafo mi nikɔtɔmahi, e sa nɛ nyɛɛ kase Mose. Ke nihi je we bumi kpo ha nyɛ ɔ, nyɛɛ hyɛ nɛ nyɛ mi mi ko fu mlamlaamla. Nyɛɛ kɛ he si bami nɛ kplɛɛ nyɛ tɔmihi a nɔ. (Fiɛlɔ 7:9, 20) Ke nyɛ ngɛ sanehi a he ní tsue ɔ, nyɛɛ kɛ blɔ tsɔɔmihi nɛ je Yehowa ngɔ ɔ nɛ tsu ní pɛpɛɛpɛ. Be fɛɛ be ɔ, nyɛ ha nihi heto ngɛ bumi mi. (Abɛ 15:1) Hunomɛ kɛ asafo mi nikɔtɔmahi nɛ a peeɔ jã a saa Yehowa hɛ mi, a haa nɛ tue mi jɔmi baa, nɛ ni kpahi kaseɔ a he si bami ɔ.

11-13. Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ Hebri nihewi etɛ ɔmɛ a he?

¹¹ Ke waa kɛ si temi kɛ womi kpe: Kɛ je blema a, ma nɔ yeli waa Yehowa we bi yi mi. Behi fuu ɔ, a deɔ ke wa yi mlaa nɔ, se sane ɔ ji kaa wa fia wa pɛɛ si kaa wa maa “bu Mawu tue kaa nɔ yelɔ mohu pe adesahi.” (Níts. 5:29) Ke a ye wa he fɛu jio, a wo wɔ tsu aloo a kongo wɔ jio, ngɛ Yehowa yemi kɛ buami nya a, waa kɛ mɛ be gidigidi pee, mohu ɔ, wa maa pee kpoo kɛ ya si benɛ haomi ɔ maa ba nyagbe.

¹² Jehanɛ ɔ, nyɛ ha nɛ wa susu nɔ hyɛmi nɔ́ nɛ Hanania, Mishael, kɛ Azaria pee ɔ he nɛ waa hyɛ. * Babilon matsɛ ɔ fã Hebri nihewi etɛ nɛ ɔmɛ kaa a kpla si ha sika tsu amaga ngua ko. Se a kɛ matsɛ ɔ tu munyu ngɛ bumi mi, nɛ a de lɛ ke a be amaga a jae. E ngɛ mi  kaa matsɛ ɔ wo a he gbeye kaa e maa ngɔ mɛ kɛ wo flɔɔnɔɔ kɛ e mi la gegeege mi mohu lɛɛ, se a pee Mawu suɔmi nya ní. A susuu we kaa Yehowa ma kpɔ̃ mɛ nɔuu. Se kɛ̃ ɔ, a dla a he kɛ ha nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ Yehowa maa ngmɛ blɔ nɛ e ba a nɔ ɔ. (Dan. 3:1, 8-28) Nɔ́ nɛ a pee ɔ tsɔɔ kaa nihi nɛ a baa a he si ɔ ngɛ kã, nɛ matsɛ ko, he gbeye womi ko, loo tue gblami ko be nyɛe ma ha nɛ a kpa Yehowa jami.​—2 Mose 20:4, 5.

¹³ Ke nihi suɔ nɛ waa pee nɔ́ ko nɛ ma ha nɛ wa tɔ̃ Yehowa nɔ ɔ, wa ma nyɛ maa pee wa ní kaa Hebri nihewi etɛ ɔmɛ. Ngɛ mɛni blɔ nɔ? He si bami maa ye bua wɔ nɛ wa ná hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa Yehowa maa hyɛ wa nɔ. (La 118:6, 7) Waa kɛ nihi nɛ a te si kɛ wo wɔ ɔ maa tu munyu ngɛ bumi mi. (1 Pet. 3:15) Jehanɛ hu ɔ, wa be nɔ́ ko pee kɛ puɛ waa kɛ wa Tsɛ nɛ e suɔ wɔ ɔ wa kpɛti.

14-15. (a) Ke wa pee yeyeeye ɔ, mɛni ma nyɛ maa ba? (b) Ngɛ Yesaya 53:7, 10 nya a, mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma de ke Yesu ji nɔ nɛ baa e he si pe kulaa ngɛ nɔ́ nami mi ɔ?

¹⁴ Ke wa pee yeyeeye: Níhi fuu haa nɛ wɔ tsuo wa peeɔ yeyeeye. Eko ɔ, ke o yaa ngma ka ko ngɛ sukuu, ní tsumi hiɛ ngɛ o nɔ, aloo o ngɛ nɔ́ ko nɛ o dɔkita de mo ɔ he susue ɔ, e ma ha nɛ o maa pee yeyeeye. Ke wa pee yeyeeye ɔ, e be gbɔjɔɔ kaa wa maa ba wa he si. Ní komɛ nɛ jinɛ a gba we wa nya po ma bɔni wɔ tai peemi. E ma nyɛ ma ha nɛ waa kɛ nihi maa tu munyu basabasa, aloo ke nihi bi wɔ munyu ɔ, wa be a nya mi poe. Ke o pee yeyeeye ɔ, Yesu nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ maa ye bua mo.

¹⁵ Benɛ e piɛ nyɔhiɔ bɔɔ ko loko Yesu ma gbo ɔ, e pee yeyeeye wawɛɛ. E le kaa e maa na nɔ́ wawɛɛ, nɛ a maa gbe lɛ. (Yoh. 3:14, 15; Gal. 3:13) Be ko po ɔ, e tsɔɔ kaa e he mi jɔɛ lɛ. (Luka 12:50) Benɛ e piɛ ligbi bɔɔ komɛ loko Yesu ma gbo ɔ, e de ke: “I ngɛ haoe.” Se sɔlemi ko nɛ e sɔle ɔ ha nɛ wa na kaa e ngɛ he si bami, nɛ e suɔ nɛ e pee Mawu suɔmi nya ní. E sɔle ke: “Tsaatsɛ, mo he ye yi wami ngɛ ngmlɛfia nɛ ɔ mi. Se kɛ̃ ɔ, enɛ ɔ he je nɛ i ba ngmlɛfia nɛ ɔ mi ɔ nɛ. Tsaatsɛ, wo o biɛ ɔ hɛ mi nyami.” (Yoh. 12:27, 28) Benɛ be su nɛ a maa gbe Yesu ɔ, e pee kã nɛ e ngɔ e he kɛ wo Mawu he nyɛli ɔmɛ a dɛ mi, nɛ e gbo gbenɔ yeyee nɛ ngɛ zo. Ngɛ haomi kɛ nɔ́ nami nɛ ɔmɛ tsuo a mi ɔ, Yesu pee Mawu suɔmi nya ní. Atsinyɛ jemi ko be he kaa Yesu ji nɔ nɛ baa e he si pe kulaa ngɛ nɔ́ nami mi!​—Kane Yesaya 53:7, 10.

16-17. (a) Mɛni Yesu huɛmɛ ɔmɛ pee nɛ e ka e he si bami ɔ? (b) Kɛ wa ma plɛ kɛ kase Yesu ha kɛɛ?

¹⁶ Gbɔkuɛ nɛ e nɔ jena Yesu ma gbo ɔ, e huɛmɛ nɛ e kɛ mɛ bɔɔ wawɛɛ ɔ pee nɔ́ ko nɛ ka e he si bami ɔ. Moo lɛɛ mo susu bɔ nɛ Yesu hao jamɛ a gbɔkuɛ ɔ ha a he nɛ o hyɛ. Anɛ e ma nyɛ maa ye Mawu anɔkuale kɛ ya si gbenɔ mi lo? Adesahi a hɛ nɔ kami daa si ngɛ nɔ́ nɛ e maa pee ɔ nɔ. (Roma Bi 5:18, 19) Nɛ nɔ́ nɛ he hia pe kulaa ji kaa nɔ́ nɛ e maa pee ɔ maa sa e Tsɛ ɔ biɛ ɔ he. (Hiob 2:4) Kɛkɛ nɛ benɛ e kɛ e bɔfo ɔmɛ nɛ ji e huɛmɛ nɛ e suɔ mɛ wawɛɛ ɔ ngɛ ní yee ɔ, ‘a sã nya wawɛɛ’ ngɛ “nɔ nɛ ji nɔmlɔ ngua pe kulaa ngɛ a kpɛti” ɔ he. Yesu dla e huɛmɛ ɔmɛ a juɛmi ngɛ sane nɛ ɔ he si abɔ, nɛ jamɛ a gbɔkuɛ ɔ hu piɛɛ he! Se e ngɛ nyakpɛ kaa Yesu mi mi fu we. Mohu ɔ, e kɛ mɛ tu munyu ngɛ suɔmi mi. E kɛ e nane ma si, nɛ si kake ekohu ɔ, e je suɔmi mi nɛ e tsɔɔ mɛ bɔ nɛ e sa kaa a pee a ní ha. Lɔ ɔ se ɔ, e je a yi kaa a kpale we ngɛ e se.​—Luka 22:24-28; Yoh. 13:1-5, 12-15.

¹⁷ Ke mo nɛ o ngɛ jamɛ a si fɔfɔɛ ɔ mi ɔ, kɛ o ko pee o ní ha kɛɛ? Ke nyagbahi fuu ngɛ wa  nɔ po ɔ, wa ma nyɛ ma je mi mi jɔmi kpo kaa Yesu. Yehowa fã wɔ ke, wa ‘ná wa sibi a he tsui.’ (Kol. 3:13) E sa nɛ waa je wa tsui mi nɛ waa ye fami nɛ ɔ nɔ. Ke wa kai kaa wɔ hu wa tɔ̃ɔ nihi a nɔ be komɛ ɔ, wa maa ye fami nɛ ɔ nɔ. (Abɛ 12:18; Yak. 3:2, 5) Jehanɛ hu ɔ, ke ni kpahi pee ní kpakpahi ɔ, e sa nɛ wa je a yi.​—Efe. 4:29.

18. Kɛ Yehowa yeɔ bua he si bali nɛ a nyɛɔ mwɔɔ yi mi kpɔhi nɛ da ha kɛɛ, nɛ mɛni e sa nɛ a pee?

¹⁸ He si bami maa ye bua wɔ nɛ wa maa mwɔ yi mi kpɔhi nɛ da. Ke waa kɛ si fɔfɔɛhi nɛ a mi wa kpe ɔ, Yehowa ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa mwɔ yi mi kpɔhi nɛ da, se ja wa ná he si bami loko e maa ye bua wɔ. E wo si kaa e maa ‘pee he si bali a hiami níhi ha mɛ.’ (La 10:17) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, pi a hiami níhi pɛ nɛ e maa pee ha mɛ. Baiblo ɔ wo si ke: ‘Nihi nɛ baa a he si ɔ, e tsɔɔ mɛ e blɔ ɔ, kɛ bɔ nɛ e sa kaa a ba a je mi ha.’ (La 25:9) Yehowa guɔ Baiblo ɔ kɛ womihi * nɛ “tsɔlɔ anɔkualetsɛ kɛ ní lelɔ ɔ” peeɔ ɔ nɔ kɛ haa wɔ blɔ tsɔɔmihi. (Mat. 24:45-47) E sa nɛ waa ba wa he si nɛ waa kase níhi nɛ Yehowa ha nɛ a ngma ha wɔ ɔ konɛ wɔ nitsɛmɛ wa kɛ tsu ní ngɛ wa si himi mi.

19-21. Mɛni tɔmi nɛ Mose tɔ̃ ngɛ Kadesh, nɛ mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ mi?

¹⁹ He si bami be hae nɛ wa tɔmi ɔmɛ nɛ a hiɛ. Mo susu Mose he nɛ o hyɛ. E ba e he si jehahi fuu, nɛ e pee Yehowa suɔmi nya ní. Se benɛ e piɛ bɔɔ nɛ Israel bi ɔmɛ a jeha 40 blɔ hiami ngɛ nga a nɔ maa ba nyagbe ɔ, Mose wo e he nɔ. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, e nyɛmiyo nɛ́ e ye bua kɛ he e yi wami ngɛ Egipt ɔ gbo nɛ a pu lɛ ngɛ Kadesh. Enɛ ɔ tsuo se ɔ, Israel bi ɔmɛ bɔni munyu tumi kaa Mose hyɛ we a nɔ saminya. “A kɛ Mose pɛ” ngɛ nyu nɛ be ɔ he. Ngɛ nyakpɛ níhi nɛ Yehowa gu Mose nɔ kɛ pee, kɛ afɔle nɛ Mose ngɔ e he kɛ sã ha mɛ ɔ tsuo se ɔ, a tu munyu kɛ si lɛ. Pi nyu nɛ be ɔ he munyu pɛ nɛ a tu, se a tu munyu kɛ si Mose kaa nɔ́ nɛ lɛ nɛ e ha nɛ kuma ngɛ mɛ yee.​—4 Mose 20:1-5, 9-11.

²⁰ Enɛ ɔ ha nɛ Mose mi mi fu wawɛɛ, nɛ e nyɛ we nɛ e ye e he nɔ. Be mi nɛ Yehowa fã  lɛ ke e tu munyu kɛ tsɔɔ tɛ sa a, Mose pee we jã, mohu ɔ, e kɛ ni ɔmɛ tu munyu kɛ abofu, nɛ e de mɛ ke e maa pee nyakpɛ ní kɛ tsɔɔ mɛ. Kɛkɛ nɛ e ngɔ e tso ɔ kɛ fia tɛ sa a si enyɔ, nɛ nyu je mi babaaba kɛ pue si. He nɔ womi kɛ abofu ha nɛ e tɔ̃ tɔmi nɛ hɛdɔ ngɛ he. (La 106:32, 33) Si kake pɛ nɛ ɔ nɛ Mose je we he si bami kpo ɔ, Mawu ngmɛ́ lɛ blɔ nɛ e ya Si Womi Zugba a nɔ.​—4 Mose 20:12.

²¹ Wa ma nyɛ maa kase níhi fuu ngɛ sane nɛ ɔ mi. Kekleekle ɔ, e sa nɛ waa bɔ mɔde nɛ waa ba wa he si be fɛɛ be. Ke wa hɛ je wa he nɔ nyafii ɔ, he nɔ womi ma ha nɛ waa tu munyu aloo waa pee nɔ́ ko nɛ nile be mi. Nɔ́ nɛ ji enyɔ ɔ, ke wa hao ɔ, wa juɛmi ma nyɛ maa gbɛ, enɛ ɔ he ɔ, ja wa mia wa hɛ mi loko wa ma nyɛ maa ba wa he si ngɛ haomi behi a mi.

22-23. (a) Mɛni he je nɛ e sa nɛ waa ba wa he si be fɛɛ be ɔ? (b) Mɛni nɛ munyu nɛ ngɛ Zefania 2:3 ɔ tsɔɔ?

²² He si bami maa po wa he piɛ. E be kɛe nɛ Yehowa ma kpata nimli yayamihi a hɛ mi, nɛ nihi nɛ a he jɔ nɛ a baa a he si pɛ nɛ a maa hi zugba a nɔ. Kɛkɛ ɔ, tue mi jɔmi maa hi zugba a nɔ he fɛɛ he. (La 37:10, 11) Anɛ o maa piɛɛ nihi nɛ a he jɔ nɛ a maa hi si jamɛ a be ɔ mi ɔ a he lo? Ke o kɛ munyu nɛ Yehowa tu kɛ gu gbalɔ Zefania nɔ ɔ tsu ní ɔ, lɛɛ o maa piɛɛ a he.​—Kane Zefania 2:3.

²³ Mɛni he je nɛ Zefania 2:3 ɔ de ke: ‘Alini a maa laa nyɛ nɔ’ ɔ? Jamɛ a munyu ɔ tsɔɔ we kaa Yehowa be nyɛe maa po nihi nɛ a peeɔ e suɔmi nya ní nɛ e suɔ mɛ ɔ a he piɛ. Mohu ɔ, e tsɔɔ kaa ke Yehowa maa po wa he piɛ ɔ, e daa si ngɛ wɔ nitsɛmɛ wa nɔ. Loko a ma he wa yi wami ngɛ ‘Yehowa mi mi fumi ligbi ɔ’ nɔ nɛ waa hi si kɛ ya neneene ɔ, ja wa baa wa he si nɛ wa peeɔ Yehowa suɔmi nya ní.