NYƐMIYO ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Sylviana nɛ e ji daa blɔ gbalɔ nɛ e ye maa pee jeha 25 ɔ de ke: “Benɛ ye huɛmɛ komɛ ya sɔmɔ ngɛ hehi nɛ fiɛɛli fuu a he hia ngɛ nɛ a ba de mi a níhi a si kpami ɔ, e jlo mi kaa imi hu ma ka nɛ ma hyɛ, konɛ ma ná bua jɔmi nɛ a ná a eko, se i ye gbeye.”

Eko ɔ, o nuɔ he kaa bɔ nɛ Sylviana nu he ɔ. Anɛ mo hu o suɔ nɛ o ya sɔmɔ ngɛ he nɛ Matsɛ Yemi fiɛɛli fuu a he hia ngɛ, se o ngɛ gbeye yee lo? Ke jã a, lɛɛ koo ye gbeye kulaa! Yehowa ye bua nyɛmimɛ akpehi abɔ nɛ a hane blɔ tsimi ní komɛ, nɛ a nyɛ nɛ a bli a sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi. Nyɛ ha nɛ waa ya Madagascar konɛ wa ya hyɛ bɔ nɛ Yehowa ye bua a ti ni komɛ ha. Madagascar ji zugba kpɔ ngua nɛ wo bɔle lɛ nɛ to nɔ eywiɛ ngɛ je ɔ mi tsuo.

Maa pee jeha nyɔngma kɛ se ji nɛ ɔ, fiɛɛli kɛ blɔ gbali 70 kɛ se nɛ a ngɛ kã je mahi 11 * a nɔ kɛ ya fiɛɛ ngɛ Afrika ma nɛ ɔ mi. Nihi fuu a bua jɔ Mawu Munyu ɔ he ngɛ Madagascar. Jehanɛ hu ɔ, fiɛɛli fuu nɛ a ngɛ ma nɛ ɔ mi ɔ je a suɔmi mi nɛ a hia kɛ ya he kpahi ngɛ ma a mi konɛ a ya fiɛɛ Matsɛ Yemi sɛ gbi ɔ. Nyɛ ha nɛ wa susu a kpɛti ni komɛ a he nɛ waa hyɛ.

Louis kɛ e yo Perrine nɛ a ye jeha 30 kɛ se ɔ hia kɛ je France kɛ ho Madagascar ya. Se loko a maa ya a, a kɛ jehahi babauu susu he kaa a maa hia kɛ ya ma se konɛ a bli a sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi, se e pee Perrine kaa a ko ya. Perrine de ke, “I ye gbeye, ejakaa i li si fɔfɔɛ nɛ waa kɛ maa kpe ngɛ lejɛ ɔ. I hao wawɛɛ, ejakaa ke wa maa hia a, lɛɛ e ma bi nɛ wa si wa weku li, wa huɛmɛ nɛ waa kɛ mɛ ngɛ asafo mi, wa we, kɛ hehi nɛ wa le, kɛ níhi nɛ wa peeɔ daa a. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, yeyeeye peemi lɛ pee blɔ tsimi nɔ́ kɛ ha mi.” Ngɛ jeha 2012 ɔ mi ɔ, Perrine pee kã, nɛ e kɛ Louis hia. Anɛ Perrine pia e he lo? Perrine de ke, “Yehowa ye bua wɔ wawɛɛ ngɛ hiɛ ɔ, nɛ enɛ ɔ wo wa hemi kɛ yemi ɔ mi he wami.” Louis hu de ke, “Benɛ wa ye wa kekleekle Kaimi ɔ ngɛ Madagascar a, wa Baiblo kaseli nyɔngma sɔuu nɛ a ba. Enɛ ɔ ha nɛ wa bua jɔ wawɛɛ!”

 Benɛ Louis kɛ Perrine kɛ nyagbahi kpe ɔ, mɛni ye bua mɛ nɛ a ngmɛɛ we sɔmɔmi ní tsumi ɔ he ɔ? A sɔle kaa Yehowa nɛ e wo mɛ he wami konɛ a nyɛ nɛ a fĩ si. (Filip. 4:13) Louis de ke: “Wa yɔse kaa Yehowa bu wa sɔlemi ɔ tue, nɛ wa ná ‘Mawu tue mi jɔmi ɔ.’ Wa nyɛ nɛ wa ngɔ wa juɛmi kɛ ma jɔɔmihi nɛ wa ná ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi ɔ nɔ. Jehanɛ hu ɔ, wa huɛmɛ ngma wɔ womihi kɛ wo wɔ he wami konɛ wa kɔni mi nɛ ko jɔ̃.”​—Filip. 4:6, 7; 2 Kor. 4:7.

Yehowa jɔɔ Louis kɛ Perrine kaa a fĩ si ngɛ a sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi. Louis de ke, “Ngɛ October 2014 ɔ mi ɔ, wa ya Baiblo Sukuu Kɛ Ha Nihi Nɛ A Sɛ Gba Si Himi Mi ɔ * eko ngɛ France. Sukuu nɛ ɔ nɛ wa ya a ngɛ kaa nike ní ko nɛ e he jua wa nɛ Yehowa kɛ ha wɔ.” Benɛ a gbe sukuu ɔ nya a, Louis kɛ Perrine a bua jɔ kaa a ha nɛ a ya tsa a sɔmɔmi ní tsumi ɔ nɔ ngɛ Madagascar.

Ngɛ jeha 2010 mi ɔ, Didier kɛ e yo Nadine nɛ a je France nɛ a ye maa pee jeha 50 ɔ hu hia kɛ ya Madagascar. Didier de ke: “Benɛ wa sɛ gba si himi mi pɛ ɔ, wa tsu blɔ gbami ní tsumi ɔ, nɛ pee se ɔ, wa fɔ bimɛ etɛ. Benɛ wa bimɛ ɔmɛ wa a, wa pee wa juɛmi kaa wa ma ya sɔmɔ ngɛ ma se.” Nadine de ke: “Ke i susu wa bimɛ ɔmɛ a he nɛ wa maa je ɔ he ɔ, kɛkɛ ye juɛmi bɔni mi enyɔɔnyɔ peemi. Se wa bimɛ ɔmɛ de wɔ ke: ‘Ke nyɛ ya sɔmɔ ngɛ he nɛ fiɛɛli fuu a he hia ngɛ ɔ, lɔ ɔ mohu nɛ ma ha wɔ bua jɔmi!’ Munyu nɛ a tu nɛ ɔ wo wɔ he wami, nɛ wa hia kɛ ho. Amlɔ nɛ ɔ, waa kɛ wa bimɛ ɔmɛ a kpɛti kɛ mohu lɛɛ, se wa bua jɔ kaa wa nyɛɔ nɛ waa kɛ mɛ sɛɛɔ ní be fɛɛ be.”

Ngɛ Didier kɛ Nadine a blɔ fa mi ɔ, a ná we Malagasy gbi ɔ kasemi gbɔjɔɔ kulaa. Nadine muɔ hɛlii, nɛ e de ke, “Tsa pi jeha 20 bimɛ ji wɔ hu.” Mɛni ye bua mɛ nɛ a kase gbi ɔ? Kekleekle ɔ, a ya hi asafo ko nɛ a tuɔ French gbi ɔ mi. Pee se benɛ a pee a juɛmi kaa a maa kase Malagasy gbi ɔ tutuutu ɔ, a hia kɛ ya asafo ko nɛ a tuɔ Malagasy gbi ɔ mi. Nadine de ke: “Ma mi bi ɔmɛ fuu a bua jɔ he kaa a maa kase Baiblo ɔ. Behi fuu ɔ, a naa wɔ si kaa wa ba tsɔɔ mɛ ní. Sisije ɔ, e pee mi kaa i ngɛ nlae. Blɔ gbami ní tsumi ɔ ngɛ zugba kpɔ nɛ ɔ mi ngɔɔ saminya. Ke i te si mɔtu ɔ, i deɔ ye he ke, ‘Je na ekohu, ye bua jɔ kaa i yaa fiɛɛmi!’”

Didier kai benɛ e ngɛ Malagasy gbi ɔ kasee ɔ. E de ke: “Be ko ɔ, i hyɛ asafo mi ní kasemi ko nɔ, se i nui hetohi nɛ nyɛmimɛ ɔmɛ ha a ekoeko sisi. Ke a ha heto ɔ, nɔ́ nɛ i deɔ pɛ ji, ‘Mo tsumi.’ Be ko nɛ nyɛmiyo ko ha heto nɛ i na lɛ si ɔ, nyɛmimɛ nɛ a hii si ngɛ e se ɔ pee okadi kɛ tsɔɔ mi kaa e heto ɔ dɛ. Amlɔ nɔuu nɛ i tsɛ nyɛminyumu ko, nɛ e ha heto ɔ. I he ye kaa lɛɛ e heto ɔ da.”

Ngɛ jeha 2005 ɔ mi ɔ, Thierry kɛ e yo Nadia hyɛ drama nɛ ji “Pursue Goals That Honor God” ɔ. Drama nɛ ɔ kɔɔ Timoteo he. Drama a ta a tsui he nɛ a  pee a juɛmi kaa a ma ya sɔmɔ ngɛ he nɛ Matsɛ Yemi fiɛɛli fuu a he hia ngɛ. Thierry de ke: “Benɛ wa hyɛ drama a ta nɛ wa ngɛ wa dɛ fiae ɔ, i kpasa ye yo ɔ nɛ i bi lɛ ke, ‘Jije wa maa ya?’ Ye yo ɔ tsɔɔ kaa jamɛ a sane bimi ɔ he nɔuu nɛ lɛ hu e ngɛ susue.” Be bɔɔ se ɔ, a bɔni a he dlami konɛ a nyɛ nɛ a su oti nɛ ɔ he. Nadia de ke, “Bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, wa jua níhi nɛ wa ngɛ ɔ, nɛ níhi nɛ piɛ ɔ ya blɔ hiami baagi eywiɛ pɛ a mi!”

Ngɛ jeha 2006 mi ɔ, a hia kɛ ya Madagascar, nɛ a kɛ bua jɔmi je fiɛɛmi ní tsumi ɔ sisi. Nadia de ke, “Nihi nɛ waa kɛ kpeeɔ ngɛ fiɛɛmi mi ɔ haa nɛ wa bua jɔɔ wawɛɛ.”

Se jeha ekpa se ɔ, Thierry kɛ e yo Nadia kɛ nyagba ko kpe. Nadia yayo nɛ a tsɛɛ lɛ ke Marie-Madeleine nɛ e ngɛ France ɔ nɔ si nɛ e nine ku, nɛ e yi hu pɛ. Thierry kɛ Nadia ya na dɔkita nɛ e ngɛ Nadia yayo hyɛe ɔ, nɛ a bi yomo ɔ kaa e kɛ mɛ maa ya Madagascar lo. E ngɛ mi kaa Marie-Madeleine ye jeha 80 jamɛ a be ɔ mohu lɛɛ, se e kɛ bua jɔmi kplɛɛ nɔ, nɛ e ba je e biyo ɔ kɛ e huno ɔ ngɔ. Benɛ Marie-Madeleine ya piɛɛ e biyo ɔ kɛ e huno ɔ he ngɛ Madagascar a, kɛ e nu he ha kɛɛ? Marie-Madeleine de ke: “Be komɛ ɔ, si himi ɔ be gbɔjɔɔ, nɛ e ngɛ mi kaa i nyɛ we nɛ i peeɔ ní komɛ mohu lɛɛ, se i nuɔ he kaa se nami ngɛ ye he ngɛ asafo ɔ mi. Nɛ nɔ́ nɛ haa nɛ ye bua jɔɔ pe kulaa ji kaa, ye bimɛ ɔmɛ a ngɔ nɛ i ba je ɔ ye bua mɛ nɛ a tsa a sɔmɔmi ní tsumi ɔ nɔ ngɛ Madagascar, nɛ a fiɛɛmi ní tsumi ɔ ngɛ yiblii woe wawɛɛ.”

Riana hu ji nyɛminyumu ko nɛ e ye maa pee jeha 20. E hi Alaotra Mangoro kɛ wa. Ma nɛ ɔ nɛ ngɛ Madagascar puje he ɔ ngɛ zugbahi nɛ hi kɛ ha ngmɔ humi. Riana bɔ mɔde wawɛɛ ngɛ sukuu, nɛ e suɔ kaa e maa ya sukuu kɛ ya hɛ mi. Se benɛ a kɛ lɛ kase Baiblo ɔ, e tsake e juɛmi. Riana de ke: “I bɔ mɔde kaa ma gbe nɔ tsami sukuu ɔ nya. I wo Yehowa si ke, ‘Ke o ye bua mi nɛ i ye nguɔ ngɛ nyagbe ka a mi ɔ, ma je blɔ gbami ní tsumi ɔ sisi.’” Benɛ Riana gbe sukuu ɔ nya a, e ye si nɛ e wo Yehowa a nɔ. E ya hi nyɛminyumu ko nɛ e ji blɔ gbalɔ ngɔ, nɛ e hla ní tsumi ko nɛ be e be tsuo ngɔe, nɛ e je blɔ gbami ní tsumi ɔ sisi. Riana de ke, “I pia we ye he kaa i pee juɛmi nɛ ɔ.”

Se Riana weku li ɔmɛ nui sisi kaa e yɛ sukuu kɛ ya hɛ mi konɛ e ná ní tsumi ngua ko hwɔɔ se. Riana de ke: “Ye papaa, ye tsɛko, kɛ ye maa wo mi he wami kaa ma ya sukuu kɛ ya hɛ mi. Se i sume nɛ nɔ́ ko nɛ ha nɛ ma kpa blɔ gbami ní tsumi ɔ.” Be bɔɔ ko se ɔ, Riana pee e juɛmi kaa e ma ya fiɛɛ ngɛ he nɛ fiɛɛli fuu a he hia ngɛ. Mɛni ye bua lɛ nɛ e ma e juɛmi nya si jã a? E de ke: “Juli ba ju wɔ, nɛ a ju ye níhi babauu. Nɔ́ nɛ ba a ha nɛ i susu Yesu munyu nɛ ji ‘nyɛɛ to juetli si ha nyɛ he ngɛ hiɔwe’ ɔ he wawɛɛ. I ma ye juɛmi nya si kaa ma tsu ní wawɛɛ kɛ hla mumi mi juetli.” (Mat. 6:19, 20) E hia blɔ maa pee si tomi 800 kɛ ya hi he ko nɛ hiɔmi pɔɛ nɛmi ngɛ ngɛ ma a woyi je. Antandroy bi a ma mi ji lejɛ ɔ. Mɛni he je nɛ e hia kɛ ya lejɛ ɔ?

Nyɔhiɔ kake loko a ya ju mɛ ɔ, Riana kɛ nyumu enyɔ komɛ nɛ a ji Antandroy bi je Baiblo mi ní kasemi sisi. Riana kase munyungu komɛ ngɛ Tandroy gbi ɔ mi, nɛ e susu Antandroy bi nɛ a nui Matsɛ Yemi sɛ gbi ɔ lolo ɔ he. E de ke: “I sɔle kɛ ha Yehowa konɛ e ye bua mi nɛ ma hia kɛ ya he nɛ a tuɔ Tandroy gbi ɔ ngɛ.”

Benɛ Riana hia kɛ ho pɛ nɛ e kɛ nyagba ko ya kpe ngɛ lejɛ ɔ. E ná we ní tsumi. Nyumu ko bi lɛ ke: “Mɛni he je nɛ o ba hiɛ ɔ? Ke nihi nɛ a ngɛ hiɛ ɔ ngɛ ní tsumi hlae ɔ, a yaa he nɛ o je kɛ ba a!” Otsi enyɔ se ɔ, Riana ya kpokpa nɔ kpe ko ngɛ ma kpa nɔ. E sika ya ta, nɛ e li bɔ nɛ e maa pee ha. Ligbi nɛ a maa gbe kpe ɔ nya a, nyɛminyumu ko ngɔ sika kɛ wo Riana kotoku mi. Sika a kle saminya. Enɛ ɔ ye bua lɛ nɛ e kpale kɛ ya Antandroy nɛ e ngɔ sika a eko kɛ bɔni yogɔt juami. Riana de ke: “I na kaa Yehowa ye bua mi ngɛ be nya. I nyɛ nɛ i hi si ngɛ Antandroy konɛ ma ye bua nihi nɛ a li Yehowa he nɔ́ ko ɔ!” Asafo nɛ ngɛ lejɛ ɔ hu hia yemi kɛ buami. Riana de ke: “A haa nɛ i tuɔ magbɛ nɔ munyu daa otsi. I na kaa Yehowa ngɛ e we asafo ɔ nɔ gue kɛ ngɛ mi tsɔsee.” Amlɔ nɛ ɔ po ɔ, Riana ngɛ Matsɛ Yemi sɛ gbi ɔ fiɛɛe ha Antandroy bi babauu nɛ a suɔ kaa a maa kase Yehowa he ní ɔ.

Yehowa wo wɔ si kaa ‘nɔ tsuaa nɔ nɛ ma hla kaa a jɔɔ lɛ ɔ, Mawu anɔkualetsɛ ɔ maa jɔɔ lɛ.’ (Yes. 65:16) Ke wa ha we nɛ ní komɛ nɛ a tsi wɔ blɔ, nɛ wa bli wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi ɔ, Yehowa maa jɔɔ wɔ. Mo susu Sylviana nɛ wa tu e he munyu kɛ sɛ hlami ɔ he nɛ o hyɛ. Mo kai kaa e ye gbeye kaa e ma ya sɔmɔ ngɛ he nɛ fiɛɛli fuu a he hia ngɛ. Mɛni he je nɛ e nu he jã a? E de ke: “Ye hiɔ nane ɔ ka pe ye muɔ nane ɔ maa pee intsisi etɛ kɛ fã. Enɛ ɔ he ɔ, i kpɛ̃ɛ̃ɔ, nɛ pɔ tɔɔ ye he mla.”

Ngɛ jeha 2014 ɔ mi ɔ, Sylviana kɛ nyɛmiyo ko nɛ e ji blɔ gbalɔ nɛ e kɛ lɛ ngɛ asafo mi nɛ a tsɛɛ lɛ ke Sylvie Ann ɔ hia kɛ ho kɔpe ko mi ya. He nɛ a ya a kɛ he nɛ a je ɔ kɛmi maa pee si tomi 53. Ngɛ Sylviana si fɔfɔɛ ɔ tsuo se ɔ, nɔ́ nɛ e ngɛ hlae maa pee ɔ ba mi ha lɛ. Enɛ ɔ ji jɔɔmi nitsɛnitsɛ nɛ e ná! Sylviana de ke, “Benɛ i ya ngɛ sɔmɔe ngɛ lejɛ ɔ, jeha kake se pɛ nɛ a baptisi binyɛ ko nɛ i kɛ lɛ kase Baiblo ɔ nɛ a tsɛɛ lɛ ke Doratine ngɛ kpɔ mi kpe ɔ sisi.”

Kaa bɔ nɛ wa na ngɛ nyɛmimɛ nɛ ɔmɛ a níhi a si kpami ɔmɛ a mi ɔ, ke wa ha we nɛ wa nyagba amɛ nɛ a wo wa he gbeye, nɛ wa bli wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi ɔ, wa maa na bɔ nɛ Yehowa si womi nɛ ɔ maa ba mi ngɛ wa blɔ fa mi ha. Yehowa wo si ke: ‘Ma wo mo he wami, nɛ ma piɛɛ o he.’ (Yes. 41:10) Enɛ ɔ ma ha nɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ waa kɛ Yehowa wa kpɛti ɔ mi maa wa saminya. Jehanɛ hu ɔ, ke wa ngɔ wa he kɛ ha faa kɛ tsu sɔmɔmi ní tsumi ɔ ngɛ wa ma mi, aloo ngɛ ma se ɔ, lɔ ɔ ma dla wɔ kɛ ha teokrase ní tsumihi nɛ wa ma tsu ngɛ je ehe ɔ mi ɔ. Kaa bɔ nɛ Didier nɛ wa tu e he munyu ɔ de ɔ, “ke wa sɔmɔ ngɛ he nɛ fiɛɛli fuu a he hia ngɛ ɔ, lɔ ɔ ma dla wɔ kɛ ha hwɔɔ se!” Wa he ye kaa nyɛ ti nihi fuu maa ngɔ nyɛ he kɛ ha nɛ a bɔni nyɛ dlami amlɔ nɔuu kɛ ha ní tsumi nɛ wa ma tsu hwɔɔ se ɔ!