Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

NÍ KASEMI 3

Mɛni O Maa Pee Kɛ Po O Tsui He Piɛ?

Mɛni O Maa Pee Kɛ Po O Tsui He Piɛ?

“Poo o tsui he piɛ pe nɔ́ fɛɛ nɔ́.”​—ABƐ 4:23, NW.

LA 36 Wa Buɔ Wa Tsui He

NƆ́ NƐ WA MAA KASE *

1-3. (a) Mɛni he je nɛ Yehowa suɔ Salomo ɔ, nɛ mɛni jɔɔmihi Salomo ná? (b) Mɛni sane bimihi a he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi?

SALOMO ba pee matsɛ ngɛ Israel ngɛ e jokuɛ mi. Benɛ e bɔni nɔ yemi ɔ, Yehowa je e he kpo kɛ tsɔɔ lɛ ngɛ nlami mi, nɛ e de lɛ ke: “Mɛni o suɔ nɛ ma ha mo?” Salomo ha heto ke: ‘Jokuɛ bɔbɔyoo kɛkɛ ji mi, nɛ i lí nɔ́ ko nɔ́ ko. . . . Lɔ ɔ he ɔ, i kpa mo pɛɛ nɛ o ha imi o tsɔlɔ ɔ tsui nɛ ma kɛ bu mo tue konɛ ma nyɛ nɛ ma ye o ma a nɔ.’ (1 Ma. 3:5-10) ‘Tsui nɛ e kɛ maa bu Yehowa tue’ nɛ e bi ɔ tsɔɔ kaa e ngɛ he si bami wawɛɛ nitsɛ. Enɛ ɔ ha nɛ wa na nɔ́ he je nɛ Yehowa suɔ e sane ɔ! (2 Sam. 12:24) Mawu bua jɔ nɔ́ nɛ matsɛ wayoo Salomo bi ɔ he, nɛ e ha lɛ “nile, kɛ nɔ́ sisi numi babauu.”​—1 Ma. 3:12.

2 Benɛ Salomo kɛ anɔkuale yemi ngɛ Yehowa sɔmɔe ɔ, Yehowa jɔɔ lɛ babauu. E ná he blɔ nɛ e ma ‘sɔlemi we kɛ ha Yehowa, Israel Mawu ɔ.’ (1 Ma. 8:20) E he biɛ wawɛɛ ngɛ nile nɛ Mawu ha lɛ ɔ he je. Nile munyuhi nɛ Mawu mumi ɔ ha nɛ e tu ɔ hu, a ngma ngɛ Baiblo mi womi etɛ a mi. Womi nɛ ɔmɛ kake ji Abɛ womi ɔ.

3 A tu tsui he munyu maa pee si 100 ngɛ Abɛ womi ɔ mi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɛ New World Translation ɔ mi ɔ, Abɛ 4:23 ɔ de ke: “Poo o tsui he piɛ pe nɔ́ fɛɛ nɔ́.” Mɛni nɛ “tsui” nɛ a kɛ tsu ní ngɛ ngmami nɛ ɔ mi ɔ tsɔɔ? Wa ma ha sane bimi nɛ ɔ heto ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi. Jehanɛ hu ɔ, wa ma ha sane bimi enyɔ komɛ hu a heto: Mɛni Satan peeɔ konɛ e kɛ puɛ wa tsui? Mɛni wa maa pee kɛ po wa tsui he piɛ? Sane bimi nɛ ɔmɛ a heto nɛ wa maa nu sisi ɔ maa ye bua wɔ konɛ waa ye Mawu anɔkuale.

MƐNI NƐ MUNYU NƐ JI “O TSUI” Ɔ TSƆƆ?

4-5. (a) Mɛni nɛ munyungu nɛ ji “tsui” ɔ tsɔɔ? (b) Kaa bɔ nɛ nɔmlɔ tso mi he wami nami he hia a, mɛni he je nɛ bɔ nɛ wa ngɛ ha ngɛ wa mi ɔ hu he hia a?

4 Ngɛ Abɛ 4:23 ɔ, munyungu nɛ ji “tsui” ɔ daa si kɛ ha wa susumihi nɛ nɔ ko li, juɛmi nɛ waa kɛ peeɔ nɔ́ ko, kɛ níhi nɛ wa suɔ. Enɛ ɔ he ɔ, tsui ɔ ji bɔ nɛ wa ngɛ ha ngɛ wa mi, se tsa pi bɔ nɛ nihi naa wɔ ha kɛkɛ.

5 Kaa bɔ nɛ nɔmlɔ tso mi he wami nami he hia a, jã nɔuu nɛ bɔ nɛ wa ngɛ ha ngɛ wa mi ɔ hu he hia. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, loko wa ma nyɛ ma ná nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa be fɛɛ be ɔ, ja wa yeɔ niye ní kpakpa, nɛ́ wa gbɔleɔ wa kpɔ mi. Jã nɔuu nɛ loko wa he maa wa ngɛ Mawu jami mi ɔ, ja wa kaneɔ Baiblo ɔ kɛ Baiblo kasemi womihi nɛ wa pee níhi nɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ hemi kɛ yemi ngɛ Yehowa mi. Níhi nɛ wa kase nɛ waa kɛ ma tsu ní kɛ wa hemi kɛ yemi ɔ nɛ wa maa tu he munyu kɛ tsɔɔ ni kpahi ɔ ngɛ kaa nɔ́ nɛ wa ngɛ wa kpɔ mi gbɔlee. (Rom. 10:8-10; Yak. 2:26) Jehanɛ hu ɔ, bɔ nɛ wa maa na wa nɔmlɔ tso ɔ ha ngɛ ahuhuɛ mi ɔ ma nyɛ maa sisi wɔ nɛ wa susu kaa wa ngɛ he wami, be mi nɛ eko ɔ, hiɔ ko laa e he ngɛ wa mi. Jã nɔuu nɛ asafo mi kpehi kɛ fiɛɛmi nɛ wa yaa kɛ ní kpahi nɛ wa peeɔ ngɛ Mawu jami mi ɔ ma nyɛ ma ha nɛ wa susu kaa wa hemi kɛ yemi ɔ mi wa, be mi nɛ eko ɔ, akɔnɔ yaya komɛ hɔɔ si ngɛ wa mi. (1 Kor. 10:12; Yak. 1:14, 15) E sa nɛ wa kai kaa Satan suɔ nɛ e ngɔ e susumi yayami ɔmɛ nɛ a ngɛ kaa duɔ ɔ kɛ wo wa mi. Mɛni ji blɔ pɔtɛɛ komɛ nɛ e ma nyɛ maa gu nɔ kɛ pee jã? Mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ po wa he piɛ?

SATAN SUƆ NƐ E PUƐ WA TSUI

6. Mɛni Satan suɔ nɛ e pee wɔ, nɛ mɛni e ngɛ pee konɛ e su jamɛ a oti ɔ he?

6 Satan suɔ nɛ waa pee kaa lɛ. E suɔ nɛ wa kua Yehowa blɔ tsɔɔmihi nɛ da amɛ nɛ wa fo wɔ pɛ wa nɔ́ mi. Satan be nyɛe maa nyɛ wa nɔ nɛ wa susu níhi a he aloo waa pee wa ní kaa lɛ. Enɛ ɔ he ɔ, e guɔ blɔ kpahi a nɔ konɛ e nine nɛ su wa nɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, e guɔ nihi nɛ a bɔle wɔ nɛ e puɛ mɛ momo ɔ a nɔ konɛ e kɛ puɛ wɔ. (1 Yoh. 5:19) Wa le kaa huɛ yayami bɔmi ma ‘puɛ’ wa susumi kɛ wa je mi bami mohu lɛɛ, se kɛ̃ ɔ, Satan suɔ nɛ waa kɛ nihi nɛ e puɛ mɛ ɔ nɛ bɔ. (1 Kor. 15:33) Matsɛ Salomo du klama nɛ ɔ. E ngɔ yihi babauu nɛ a ja we Yehowa, nɛ “yi ɔmɛ [je e tsui] kɛ je Mawu he.”​—1 Ma. 11:3.

Mɛni o ma nyɛ maa pee konɛ Satan ko ngɔ e susumi ɔmɛ kɛ puɛ o tsui? (Hyɛ kuku 7) *

7. Mɛni ji blɔ kake nɛ Satan guɔ nɔ kɛ gbɛɔ e susumi ɔmɛ kɛ fiaa, nɛ mɛni he je nɛ e sa nɛ waa hyɛ nɛ hi ɔ?

7 Satan guɔ sinihi kɛ ní kpahi nɛ a jeɔ ngɛ tiivi nɔ ɔ nɔ kɛ gbɛɔ e susumi ɔmɛ kɛ fiaa. E le kaa wa tue mi ngɔɔ wɔ, lɔ ɔ he ɔ, e ma nyɛ maa ngɔ nyaziahi loo sane gbami kɛ tsɔɔ wɔ bɔ nɛ e sa kaa wa susu níhi a he kɛ bɔ nɛ e sa nɛ waa pee wa ní ha. Yesu gu blɔ nɛ ɔ nɔuu nɔ kɛ tsɔɔ nihi ní, se e kɛ tsu ní ngɛ blɔ kpakpa nɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Samaria no mɔbɔ nalɔ ɔ kɛ bi ko bɔlɔ ɔ nɛ e ya kpata e gbosi ní ɔ hɛ mi ɔ ji nɔ́ he tomi ní komɛ nɛ Yesu kɛ tsɔɔ ní. (Mat. 13:34; Luka 10:29-37; 15:11-32) Se nihi nɛ Satan ngɔ e susumihi kɛ puɛ mɛ ɔ ma nyɛ maa gu sane gbami nɔ kɛ puɛ wɔ. E sa nɛ wa hɛ nɛ kã si. Waa kɛ sinihi kɛ ní kpahi nɛ a jeɔ ngɛ tiivi nɔ ma nyɛ ma je wa hɛ jã, nɛ wa ma nyɛ maa kase ní ngɛ mi. Se e sa nɛ waa hyɛ nɛ hi. Ke wa suɔ nɛ waa hyɛ sini ko aloo nɔ́ ko ngɛ tiivi nɔ ɔ, e sa nɛ wa bi wa he ke, ‘Anɛ nɔ́ nɛ i ngɛ hyɛe nɛ ɔ ngɛ mi tsɔɔe kaa tɔmi ko be he kaa ma pee níhi nɛ he lo ɔ suɔ lo?’ (Gal. 5:19-21; Efe. 2:1-3) Ke o ngɛ nɔ́ ko hyɛe ngɛ tiivi nɔ, nɛ o yɔse kaa e ngɛ Satan susumihi tsɔɔe ɔ, mɛni e sa nɛ o pee? E sa nɛ o kpa hyɛmi, konɛ o nyɛ nɛ o yu o he ngɛ Satan susumi ɔmɛ a he kaa bɔ nɛ o maa yu o he ngɛ nɔ ko nɛ nu hiɔ nɛ saa nɔ ɔ he ɔ.

8. Mɛni fɔli ma nyɛ maa pee kɛ po a bimɛ ɔmɛ a tsui he piɛ?

8 Fɔli, nyɛ blɔ nya ní tsumi ji kaa nyɛ maa po nyɛ bimɛ a he piɛ ngɛ Satan he konɛ e ko puɛ a tsui. Atsinyɛ jemi ko be he kaa nyɛ bɔɔ mɔde kaa nyɛ maa po nyɛ bimɛ ɔmɛ a he piɛ ngɛ hiɔhi a he. Nyɛ haa nɛ nyɛ we ɔ mi tsɔɔ, nɛ nyɛ ngɔɔ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ maa wo nyɛɛ kɛ jokuɛ ɔmɛ hiɔ ɔ kɛ fɔɔ he. Jã nɔuu kɛ̃ nɛ e sa kaa nyɛɛ po nyɛ bimɛ ɔmɛ a he piɛ konɛ video nɔ fiɛmihi, wɛbsaitihi, sinihi, kɛ ní kpahi nɛ a jeɔ ngɛ tiivi nɔ ɔ ko ngɔ Satan susumi ɔmɛ kɛ wo a mi. Ní tsumi nɛ Yehowa kɛ wo nyɛ dɛ ji kaa nyɛ tsɔse nyɛ bimɛ ɔmɛ konɛ a ba pee e huɛmɛ. (Abɛ 1:8; Efe. 6:1, 4) Lɔ ɔ he ɔ, nyɛ ko ye gbeye kaa nyɛ maa da Baiblo ɔ nɔ kɛ wo mlaahi ngɛ we ɔ mi. Nyɛ de nyɛ bimɛ tsɔwi ɔmɛ níhi nɛ a ma nyɛ maa hyɛ kɛ níhi nɛ a be nyɛe maa hyɛ. Moo ye bua mɛ konɛ a na nɔ́ he je nɛ o wo jamɛ a mlaa amɛ. (Mat. 5:37) Ke jokuɛ ɔmɛ ngɛ wae ɔ, nyɛ tsɔse mɛ konɛ mɛ nitsɛmɛ a nyɛ nɛ a yɔse níhi nɛ da kɛ níhi nɛ dɛ ngɛ Yehowa hɛ mi. (Heb. 5:14) O hɛ ko je nɔ kaa níhi nɛ o deɔ, kɛ níhi nɛ o peeɔ ɔ, lɔ ɔmɛ nɛ o bimɛ ɔmɛ maa kase wawɛɛ.​—5 Mose 6:6, 7; Rom. 2:21.

9. Mɛni ji susumi kake nɛ Satan gbɛɔ kɛ fiaa, nɛ mɛni he je nɛ susumi nɛ ɔ be wɔ ye buae ɔ?

9 Jehanɛ hu ɔ, Satan ngɛ hlae nɛ waa ngɔ wa he kɛ fɔ adesa nile nɔ mohu pe Yehowa susumi. Enɛ ɔ ji klama kake nɛ e kɛ tsuɔ ní konɛ e kɛ puɛ wa tsui. (Kol. 2:8) Susumi kake nɛ Satan gbɛɔ kɛ fiaa ji kaa niatsɛ nɛ nɔ ko maa pee ɔ ji nɔ́ nɛ he hia pe kulaa ngɛ si himi mi. Nihi nɛ a hɛɛ susumi nɛ ɔ ma nyɛ ma ba pee niatsɛmɛ aloo a be pee gblee. A ma ba pee niatsɛmɛ jio, a be pee jio, susumi nɛ ɔ be mɛ ye buae. Mɛni he je? Ejakaa eko ɔ, a kɛ a he wami, a weku, kɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ a kɛ Mawu a kpɛti ɔ po maa sã afɔle ngɛ sika he je. (1 Tim. 6:10) E sa nɛ wa bua nɛ jɔ kaa wa Tsɛ nɛ ngɛ hiɔwe ɔ yeɔ bua wɔ nɛ wa náa juɛmi nɛ da ngɛ sika he.​—Fiɛlɔ 7:12; Luka 12:15.

MƐNI WA MA NYƐ MAA PEE KƐ PO WA TSUI HE PIƐ?

O hɛ nɛ hi o he nɔ kaa bɔ nɛ nihi nɛ a hwɔɔ ngɛ gbogbo yi mi kɛ agbo nya buli ɔmɛ peeɔ ɔ konɛ o kɛ po o tsui he piɛ ngɛ ní yayahi a he (Hyɛ kuku 10-11) *

10-11. (a) Mɛni e sa nɛ waa pee kɛ po wa he piɛ? (b) Blema a, mɛni buli tsuɔ, nɛ kɛ wa he nile ma nyɛ ma tsu ní kaa bulɔ ha kɛɛ?

10 Loko wa ma nyɛ maa po wa tsui he piɛ ɔ, ja wa nyɛ nɛ wa yɔse Satan klama amɛ nɛ wa yu wa he oya nɔuu. Munyungu nɛ a tsɔɔ sisi ke ‘poo he piɛ’ ngɛ Abɛ 4:23 ɔ haa nɛ wa kaiɔ ní tsumi nɛ buli tsuɔ ɔ. Ngɛ Matsɛ Salomo be ɔ mi ɔ, buli daa gbogbo nɛ a po kɛ wo ma he ɔ yi mi konɛ ke a na kaa he nyɛli ma ma a tuami ɔ, a hɛli ma mi bi ɔmɛ si. Ke enɛ ɔ ngɛ wa juɛmi mi ɔ, e maa ye bua wɔ nɛ wa maa le nɔ́ nɛ e sa kaa waa pee kɛ tsi Satan nya konɛ e ko puɛ wa juɛmi.

11 Blema a, buli nɛ a daa gbogbo yi mi kɛ agbo nya buli peeɔ kake kɛ tsuɔ ní. (2 Sam. 18:24-26) Ke a na kaa he nyɛlɔ ko ma a, a ngaa agbo ɔmɛ konɛ he nyɛlɔ ɔ ko ná he blɔ kɛ sɛ ma a mi. (Neh. 7:1-3) Wa he nile nɛ waa kɛ Baiblo ɔ tsɔse * ɔ ngɛ kaa bulɔ. Be fɛɛ be nɛ Satan maa ka kaa e maa sɛ wa tsui mi aloo e ma puɛ wa susumi ɔ, wa he nile bɔɔ wɔ kɔkɔ. Ke wa nu kɔkɔ bɔmi ɔ, e sa nɛ waa bu tue nɛ wa nga wa tsui nɛ ji agbo ɔ.

12-13. Mɛni nɛ e ma nyɛ ma jlo wɔ kaa waa pee, se kɛ e sa nɛ waa pee wa ní ha kɛɛ?

12 Nyɛ ha nɛ wa susu blɔ kake nɛ wa ma nyɛ maa gu nɔ kɛ po wa he piɛ ngɛ Satan susumihi a he ɔ he nɛ waa hyɛ. Yehowa tsɔɔ wɔ kaa “[e sɛ nɛ] a wo ajuama bɔmi kɛ mu ní tsumi slɔɔtohi tsuo . . . ta po ngɛ [wa] kpɛti.” (Efe. 5:3) Se ke nihi nɛ waa kɛ mɛ yaa sukuu loo nihi nɛ waa kɛ mɛ tsuɔ ní ɔ ngɛ yakayaka ní tsuae ɔ, mɛni wa maa pee? Wa le kaa e sa nɛ wa “kua ní peepeehi nɛ sɛ Mawu hɛ mi kɛ je mi akɔnɔhi.” (Tito 2:12) Eko po ɔ, bulɔ ɔ, nɛ ji wa he nile maa bɔ wɔ kɔkɔ. (Rom. 2:15) Se anɛ wa maa bu lɛ tue lo? Eko ɔ, e maa pee wɔ kaa waa bu wa juami bi ɔmɛ tue, aloo e ma jlo wɔ kaa waa hyɛ fonihi nɛ a ngɛ hyɛe ɔ eko. Se jamɛ a be ɔ nɛ e sa nɛ wa nga agbo ɔmɛ. Ngɛ mɛni blɔ nɔ? E sa nɛ waa je lejɛ ɔ, aloo wa tsake ní sɛɛmi ɔ.

13 E biɔ kã loko wa ma nyɛ ma kua juami bi a susumihi loo a ní peepeehi nɛ sɛ ɔ. Wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa naa mɔde nɛ wa ngɛ bɔe kaa wa maa pee níhi nɛ da a. Enɛ ɔ he ɔ, e ma ha wɔ he wami kɛ nile nɛ wa hia a konɛ wa nyɛ nɛ wa kua Satan susumi ɔmɛ. (2 Kron. 16:9; Yes. 40:29; Yak. 1:5) Mɛni ji nɔ́ kpa ko hu nɛ wa ma nyɛ maa pee kɛ po wa tsui he piɛ?

O HƐ NƐ HI O HE NƆ

14-15. (a) Mɛni e sa kaa wa bli wa tsui ɔ kɛ ha, nɛ mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ pee jã? (b) Kɛ Abɛ 4:20-22 ɔ ma nyɛ maa ye bua wɔ ha kɛɛ konɛ wa ná Baiblo kanemi he se kɛ pi si? (Hyɛ daka nɛ ji, “ Bɔ Nɛ A Pueɔ Yi Mi Tɛ Ha” a hulɔ.)

14 Bɔ nɛ pee nɛ waa po wa tsui he piɛ ɔ, e sa nɛ waa ngmɛ wa tsui ɔ nya konɛ susumi yayahi ko sɛ mi. Se pi lɔ ɔ pɛ. E sa nɛ wa bli wa tsui ɔ konɛ ní kpakpahi nɛ a sɛ mi. Nyɛ ha nɛ wa susu ma nɛ a fia gbogbo kɛ wo he ɔ he ekohu nɛ waa hyɛ. Ke agbo nya bulɔ ɔ na kaa he nyɛlɔ ko ma a, e ngaa agbo ɔmɛ, se be kpahi hu ɔ, e bliɔ agbo ɔmɛ haa nihi nɛ a kɛ niye ní kɛ ní kpahi nɛ a he hia ma ma a mi ɔ. Ke a bli we agbo ɔmɛ gblee ɔ, hwɔ maa gbe ma mi bi ɔmɛ. Jã nɔuu kɛ̃ nɛ e sa kaa wa bli wa tsui ɔ kɛ ha Mawu susumihi.

15 Yehowa susumi ɔmɛ ngɛ Baiblo ɔ mi, lɔ ɔ he ɔ, be fɛɛ be nɛ wa maa kane Baiblo ɔ, Yehowa susumi ɔmɛ ma dla wa juɛmi kɛ wa ní peepee. Mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ ná Baiblo kanemi he se kɛ pi si? Sɔlemi maa ye bua wɔ wawɛɛ nitsɛ. Nyɛmiyo ko de ke: “Loko ma kane Baiblo ɔ, i sɔleɔ kekle, nɛ i deɔ Yehowa kaa e ye bua mi konɛ ‘ma na ní nyakpɛ níhi’ nɛ ngɛ e Munyu ɔ mi ɔ.” (La 119:18) Jehanɛ hu ɔ, e sa nɛ wa pue wa yi mi tɛ ngɛ nɔ́ nɛ wa kane ɔ he. Ke wa sɔle, nɛ wa pue wa yi mi tɛ ɔ, Mawu Munyu ɔ maa sɛ wa “tsui mi tɔɔ,” nɛ wa bua maa jɔ Yehowa susumi ɔmɛ a he saminya.​—Kane Abɛ 4:20-22; La 119:97.

16. Kɛ nyɛmimɛ babauu ná JW Brɔɔdkastin ɔ he se ha kɛɛ?

16 Nɔ́ kake nɛ ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ wa ná Mawu susumi ji níhi nɛ a kɛ fɔ JW Brɔɔdkastin ɔ nɔ nɛ wa maa hi hyɛe ɔ. Nyɛminyumu ko kɛ e yo de ke: “Wa ná wa sɔlemihi a heto kɛ gu JW Brɔɔdkastin ɔ nɛ wa hyɛɛ daa nyɔhiɔ ɔ nɔ! Ke wa bua jɔɛ ɔ, níhi nɛ wa hyɛɛ ngɛ nɔ ɔ woɔ wɔ he wami, nɛ wa nɔ gbagba teɔ. Wa pɔɔ Brɔɔdkastin ɔ mi la amɛ fiami ngɛ we mi. Ke wa ngɛ ní hooe jio, wa ngɛ we mi dlae jio, tea kɛkɛ nɛ wa ngɛ nue jio, wa fiaa la amɛ.” Brɔɔdkastin ɔ yeɔ bua wɔ nɛ wa poɔ wa tsui he piɛ. A tsɔɔ wɔ bɔ nɛ wa ma susu níhi a he ha kaa Yehowa konɛ wa nyɛ nɛ wa kua Satan susumi ɔmɛ.

17-18. (a) Kaa bɔ nɛ wa na ngɛ 1 Matsɛmɛ 8:61 ɔ, ke waa kɛ níhi nɛ wa kase kɛ je Yehowa ngɔ ɔ tsu ní ɔ, mɛni maa je mi kɛ ba? (b) Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ Matsɛ Hezekia he? (d) Kaa bɔ nɛ David sɔlemi nɛ ngɛ La 139:23, 24 ɔ tsɔɔ ɔ, mɛni wa ma nyɛ maa sɔle kɛ bi?

17 Ke wa pee nɔ́ nɛ da, nɛ wa ná he se ɔ, lɔ ɔ haa nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi waa. (Yak. 1:2, 3) Wa bua jɔɔ, ejakaa wa le kaa wa pee nɔ́ ko nɛ Yehowa ma nyɛ maa da nɔ kɛ tsɛ wɔ ke e bimɛ. Enɛ ɔ haa nɛ Yehowa suɔmi nya ní peemi jloɔ wɔ be fɛɛ be. (Abɛ 27:11) Ka fɛɛ ka nɛ waa kɛ maa kpe ɔ, e ji he blɔ nɛ wa ná nɛ waa kɛ maa tsɔɔ kaa tsa pi wa tsui fã nɛ waa kɛ ngɛ wa Tsɛ nɛ e susuɔ wa he ɔ sɔmɔe. (La 119:113) Mohu ɔ, wa tsɔɔ kaa wa suɔ Yehowa kɛ wa tsui tsuo. Nɔ́ nɛ enɛ ɔ tsɔɔ ji kaa wa fia wa pɛɛ si kaa wa maa ye Yehowa fami ɔmɛ a nɔ, nɛ wa maa pee e suɔmi nya ní.​—Kane 1 Matsɛmɛ 8:61.

18 Anɛ enɛ ɔ tsɔɔ kaa wa be tɔ̃e lo? Dɛbi. Akɛnɛ wa yi mluku he je ɔ, wa ma tɔ̃. Se ke e ba jã a, e sa nɛ wa kai Matsɛ Hezekia. Benɛ e tɔ̃ ɔ, e pia e he, nɛ e ya nɔ nɛ e sɔmɔ Yehowa kɛ e “tsui tsuo.” (Yes. 38:3-6; 2 Kron. 29:1, 2; 32:25, 26) E sa nɛ waa bɔ mɔde nɛ wa kua Satan susumi ɔmɛ. E sa nɛ waa sɔle konɛ wa ná ‘tsui nɛ waa kɛ maa bu Yehowa tue.’ (1 Ma. 3:9; kane La 139:23, 24.) Ke wa po wa tsui he piɛ pe nɔ́ fɛɛ nɔ́ ɔ, wa ma nyɛ maa ye Yehowa anɔkuale kɛ ya su nyagbe.

LA 54 “Blɔ ɔ Ji Nɛ ɔ Nɛ”

^ kk. 5 Anɛ wa maa ya nɔ nɛ waa ye Yehowa anɔkuale, aloo wa ma ha nɛ Satan nɛ sisi wɔ konɛ wa kpa Mawu sɔmɔmi? Tsa pi kahi nɛ a mi wa nɛ waa kɛ maa kpe ɔ nɛ maa tsɔɔ, se mohu, bɔ nɛ wa maa po wa tsui he piɛ ha a. Mɛni nɛ “tsui” ɔ daa si ha? Mɛni Satan peeɔ konɛ e kɛ puɛ wa tsui, nɛ mɛni wa maa pee kɛ po wa tsui he piɛ? Wa maa na sane bimihi nɛ a he hia nɛ ɔmɛ a heto ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi.

^ kk. 11 MUNYU NƐ A TSƆƆ SISI: Yehowa bɔ wɔ ngɛ blɔ ko nɔ nɛ wa ma nyɛ maa hyɛ wa susumi, he numi kɛ wa ní peepee konɛ wɔ nitsɛmɛ waa kojo wa he. Baiblo ɔ tsɛɛ nɔ́ nɛ haa nɛ wa nyɛɔ peeɔ jã a ke he nile. (Rom. 2:15; 9:1) He nile nɛ a kɛ Baiblo tsɔse lɛ ɔ ji he nile nɛ e daa Yehowa mlaahi nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ nɔ kɛ kojoɔ wa susumi, wa ní peepee kɛ munyuhi nɛ wa tuɔ ɔ kaa a hi loo a hí.

^ kk. 56 FONI Ɔ: Nyɛminyumu ko nɛ a baptisi lɛ nɛ e ngɛ tiivi hyɛe nɛ nɔ́ yaya ko ba tiivi ɔ nɔ. E sa nɛ e mwɔ e yi mi kpɔ ngɛ nɔ́ nɛ e maa pee ɔ he.

^ kk. 58 FONI Ɔ: Blema bulɔ ko nɛ e na kaa haomi ko ma. E kpa ngmlaa kɛ tsɛ agbo nya buli ɔmɛ ngɛ sisi ɔ, nɛ mɛ hu a ngɛ agbo ɔmɛ ngae esɔesɔ.