1. Mɛni nɔ mi mami nɛ fɔli nɛ a ji Kristofohi suɔ nɛ a ná loko a baptisi a bimɛ?

NYƐMIYO ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Blossom Brandt tsɔɔ nɔ́ nɛ ba benɛ e de e fɔli ke e suɔ nɛ a baptisi lɛ ɔ. E de ke: “I de ye papaa kɛ ye yayo si abɔ kaa i suɔ nɛ a baptisi mi. Ye fɔli ɔmɛ kɛ mi sɛɛ ní si abɔ ejakaa a suɔ nɛ a le kaa i nu nɔ́ nɛ i yaa pee ɔ sisi saminya lo. Nyagbe kulaa a, ligbi nɛ i ngɛ blɔ hyɛe ɔ su. A baptisi mi ngɛ December 31, 1934.” Mwɔnɛ ɔ hu ɔ, fɔli nɛ a ji Kristofohi suɔ kaa a maa ye bua a bimɛ konɛ a mwɔ yi mi kpɔ nɛ da. Ke nɔ ko ngɛ baptisimi nɛ a maa baptisi lɛ ɔ tsɛ̃e kɛ ngɛ toe nɛ sisi numi be he kaa e maa pee jã a, lɔ ɔ ma nyɛ ma puɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ e kɛ Yehowa a kpɛti ɔ. (Yak. 4:17) Nile ngɛ mi kaa fɔli ma ná nɔ mi mami kaa a bimɛ ɔmɛ pee klaalo niinɛ kaa a maa nyɛɛ Kristo se loko a baptisi mɛ.

2. (a) Mɛni nyagba nɛ kpɔ mi nɔ hyɛli komɛ yɔse? (b) Mɛni he wa ma susu ngɛ munyu nɛ ɔ mi?

² Kpɔ mi nɔ hyɛli komɛ tsɔɔ kaa a naa nihewi kɛ yihewi nɛ a yaa ye jeha 20 aloo a wa pe jã nɛ a fɔli ji Kristofohi se a  baptisii we mɛ. Behi fuu ɔ, nihewi kɛ yihewi nɛ ɔmɛ yaa asafo mi kpehi, nɛ a yaa fiɛɛmi hulɔ. Mɛ hu a naa a he kaa Yehowa Odasefohi ji mɛ. Se yi mi tomi komɛ a he je ɔ, a jɔɔ we a he nɔ ha Yehowa konɛ a baptisi mɛ. Mɛni he je? Be komɛ ɔ, a fɔli ɔmɛ deɔ mɛ ke a mlɛ bɔɔ loko a ha nɛ a baptisi mɛ. Ngɛ munyu nɛ ɔ mi ɔ, wa ma susu níhi eywiɛ komɛ nɛ gblaa fɔli komɛ a se nɛ lɔ ɔ he je ɔ, a nyɛ we nɛ a yeɔ bua a bimɛ konɛ a baptisi mɛ ɔ he.

3. Mɛni lɛ ha nɛ Blossom fɔli ɔmɛ hao?

³ Blossom fɔli ɔmɛ nɛ wa tu a he munyu ngɛ kekleekle kuku ɔ mi ɔ hao, ejakaa a susu kaa a biyo ɔ wɛ nɛ e ma nyɛ maa nu baptisimi nɛ a maa baptisi lɛ ɔ sisi kɛ hɛdɔ nɛ ngɛ he. Kɛ fɔli maa pee kɛɛ kɛ le kaa a bi ko wa nɛ e ma nyɛ maa jɔɔ e he nɔ ha Yehowa?

4. Kɛ fami nɛ Yesu kɛ ha ngɛ Mateo 28:19, 20 ɔ ma nyɛ maa ye bua fɔli ha kɛɛ ke a ngɛ a bimɛ ní tsɔɔe?

⁴ Kane Mateo 28:19, 20. Kaa bɔ nɛ wa na ngɛ munyu nɛ sɛ hlami ɔ mi ɔ, Baiblo ɔ tsɔɔ we jeha pɔtɛɛ nɛ e sa kaa nɔ ko nɛ e ye loko a baptisi lɛ. Se kɛ̃ ɔ, ke fɔli susu nɔ́ nɛ kaselɔ peemi tsɔɔ ɔ he saminya a, lɔ ɔ maa ye bua mɛ wawɛɛ. Hela munyungu nɛ a tsɔɔ sisi ke “pee nihi . . . kaseli” nɛ ngɛ Mateo 28:19 ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ a tsɔɔ nɔ ko ní kɛ yi mi tomi kaa nɔ ɔ ma ba pee kaselɔ aloo se nyɛɛlɔ. Kaselɔ ji nɔ ko nɛ e kaseɔ Yesu Kristo tsɔɔmi ɔmɛ nɛ e nuɔ sisi, nɛ e bɔɔ mɔde kaa e kɛ níhi nɛ e kase ɔ ma tsu ní. Enɛ ɔ he ɔ, oti nɛ e sa kaa fɔli nɛ a ji Kristofohi nɛ a kɛ ma a hɛ mi ji kaa a maa tsɔɔ a bimɛ ní kɛ je a jokuɛwi a si kɛ yi mi tomi ɔ kaa a maa ye bua mɛ konɛ a baptisi mɛ kaa Kristo se nyɛɛli. E ngɛ mi kaa a be nyɛe maa baptisi bimwɔyo mohu lɛɛ, se Baiblo ɔ tsɔɔ kaa jokuɛ tsɔwi ma nyɛ maa nu Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔmɛ a sisi, nɛ a bua ma nyɛ maa jɔ he.

5, 6. (a) Níhi nɛ Baiblo ɔ de ngɛ Timoteo he ɔ tsɔɔ wɔ mɛni ngɛ e baptisimi ɔ he? (b) Mɛni nɛ fɔli nɛ a kɔɔ nɔ́ se ɔ ma nyɛ maa pee kɛ ye bua a bimɛ?

⁵ Timoteo ji kaselɔ nɛ e sɔmɔ Yehowa kɛ je e jokuɛwi a si. Bɔfo Paulo tsɔɔ kaa a tsɔɔ Timoteo anɔkualehi nɛ ngɛ Mawu Munyu ɔ mi ɔ kɛ je e bimwɔyo mi. E ngɛ mi kaa Timoteo fɔli be jami kake mi mohu lɛɛ, se e yayo kɛ e na nɛ a ji Yuda bi ɔ tsɔɔ lɛ Ngmami ɔ, nɛ e ná suɔmi kɛ ha Mawu Munyu ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, e ba ná hemi kɛ yemi nɛ mi wa wawɛɛ. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Benɛ Timoteo ye maa pee jeha 20 ɔ, e ba pee Kristo kaselɔ nɛ a ma nyɛ maa ngɔ ní tsumi ngua komɛ kɛ wo e dɛ ngɛ asafo ɔ mi.​—Níts. 16:1-3.

⁶ Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e slo bɔ nɛ jokuɛ fɛɛ jokuɛ ngɛ ha. Ke a ji juami bimɛ po ɔ, e slo bɔ nɛ a ti nɔ fɛɛ nɔ nuɔ níhi a sisi ha. Jokuɛ komɛ nuɔ anɔkuale ɔ sisi mla, a nyɛɔ nɛ a peeɔ juɛmi nɛ da, nɛ a suɔ kaa a baptisi mɛ. A kpɛti ni komɛ hu ngɛ nɛ ja a wa bɔɔ loko a ma nyɛ maa baptisi mɛ. Enɛ ɔ he ɔ, fɔli nɛ a kɔɔ nɔ́ se ɔ nyɛ we a bimɛ a nɔ kaa a ha nɛ a baptisi mɛ. Mohu ɔ, a daa bɔ nɛ a bimɛ ɔmɛ a ti nɔ tsuaa nɔ nuɔ níhi a sisi ha a nɔ kɛ yeɔ bua mɛ konɛ a ya a hɛ mi ngɛ Mawu jami mi. Ke jokuɛ ko kɛ munyu nɛ ngɛ Abɛ 27:11 ɔ tsu ní ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ e fɔli a bua maa jɔ. (Kane.) Se kɛ̃ ɔ, e sa nɛ e hi a juɛmi mi kaa e he hia nɛ a ye bua a bimɛ ɔmɛ nɛ a ba pee Kristo kaseli. Jehanɛ hu ɔ, e sa nɛ a susu sane bimi nɛ ɔ he: ‘Anɛ ye bi ɔ ngɛ Mawu  he nile bɔ nɛ sa nɛ e ma nyɛ maa jɔɔ e he nɔ ha Mawu konɛ a baptisi lɛ lo?’

7. Anɛ e he hia nɛ nɔ ko nɛ e le nɔ́ fɛɛ nɔ́ ngɛ Baiblo ɔ mi loko a baptisi lɛ lo? Moo tsɔɔ nya.

⁷ Fɔli suɔ kaa a bimɛ ɔmɛ nɛ a nu anɔkuale ɔ sisi saminya konɛ lɔ ɔ nɛ e ye bua mɛ nɛ a jɔɔ a he nɔ ha Mawu. Se lɔ ɔ tsɔɔ we kaa e sa nɛ a bimɛ ɔmɛ nɛ a le nɔ́ fɛɛ nɔ́ ngɛ Baiblo ɔ mi loko a jɔɔ a he nɔ ha Mawu nɛ a baptisi mɛ. Ke a baptisi nɔ ko po ɔ, e sa nɛ e ya nɔ nɛ e kase anɔkuale ɔ. (Kane Kolose Bi 1:9, 10.) Ke jã a, lɛɛ mɛni ji níhi nɛ e sa nɛ nɔ ko nɛ e le loko a baptisi lɛ?

8, 9. Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ bulɔ ɔ kɛ Paulo a sane ɔ mi?

⁸ Níhi a si kpami ko nɛ weku ko nɛ a hi si ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ ná a ma nyɛ maa ye bua fɔli. (Níts. 16:25-33) Maa pee jeha 50 ɔ mi benɛ Paulo hia blɔ si enyɔne kɛ ya tsu ma se sane kpakpa fiɛɛmi ní tsumi ɔ, e ya Filipi hulɔ. Benɛ e ya lejɛ ɔ, a po munyu kɛ fɔ e kɛ Silas a nɔ, nɛ a wo mɛ tsu. Jamɛ a nyɔ ɔ mi ɔ, zugba mimiɛ wawɛɛ, nɛ tsu womi he ɔ sinya amɛ tsuo bli. Bulɔ nɛ e ngɛ nihi nɛ a wo mɛ tsu ɔ a nɔ hyɛe ɔ susu kaa ni ɔmɛ tu fo kɛ je. Enɛ ɔ he ɔ, e pee e juɛmi kaa e maa gbe e he, se Paulo tsi e nya. Paulo kɛ Silas ye bulɔ ɔ kɛ e weku mi bimɛ ɔmɛ odase saminya. A bua ba jɔ Yesu he anɔkuale nɛ a kase ɔ he, nɛ a ha nɛ a baptisi mɛ amlɔ nɔuu. Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ sane nɛ ɔ mi?

⁹ Eko ɔ, bulɔ nɛ ɔ ji Roma ta bulɔ nɛ e ba he jɔɔmi. E li nɔ́ ko ngɛ Ngmami ɔ mi. Enɛ ɔ he ɔ, loko e ma nyɛ maa pee Kristofo no ɔ, ja e kase Baiblo ɔ mi sisije anɔkuale ɔmɛ nɛ e nu Mawu sɔmɔlɔ nɛ e maa pee ɔ sisi, nɛ e bɔ mɔde kaa e maa nyɛɛ Yesu tsɔɔmi ɔmɛ a se. Ngɛ be kpiti mi ɔ, e bua ba jɔ Baiblo mi anɔkuale ɔmɛ a he, nɛ e ha nɛ a baptisi lɛ. Atsinyɛ jemi ko be he kaa benɛ a baptisi lɛ se po ɔ, e ya nɔ nɛ e kase ní kpahi fuu kɛ piɛɛ nɔ́ nɛ e le momo ɔ he. Enɛ ɔ he ɔ, ke o bi ko de mo ke e suɔ nɛ a baptisi lɛ ejakaa e suɔ Yehowa, nɛ e suɔ kaa e maa pee Yehowa suɔmi nya ní ɔ, mɛni o ma nyɛ maa pee? O ma nyɛ ma de lɛ ke e ya na asafo mi nikɔtɔma amɛ konɛ a hyɛ kaa e he su kɛ ha baptisimi lo. * Kaa bɔ nɛ nihi tsuo nɛ a baptisi mɛ ɔ peeɔ ɔ, lɛ hu e maa ya nɔ nɛ e maa kase Yehowa he ní kɛ ya neneene.​—Rom. 11:33, 34.

10, 11. (a) Mɛni susumi nɛ fɔli komɛ hɛɛ? (b) Mɛni mohu nɛ e sa kaa e he nɛ hia fɔli wawɛɛ?

¹⁰ Fɔli komɛ susu kaa e sa nɛ a bimɛ ɔmɛ nɛ a ya sukuu kɛ ya tsitsaa nɛ a ná ní tsumi kpakpa loko a baptisi mɛ. Fɔli nɛ ɔmɛ hɛɛ we juɛmi yayami ko. Se sane ɔ ji, anɛ lɔ ɔ maa ye bua a bimɛ ɔmɛ konɛ a ná bua jɔmi nitsɛnitsɛ ngɛ si himi mi lo? Anɛ Baiblo ɔ fĩ jã peemi se lo? Mɛni nɛ Yehowa Munyu ɔ woɔ wɔ he wami kaa waa pee?​—Kane Fiɛlɔ 12:1.

¹¹ E he hia nɛ wa kai kaa je nɛ ɔ kɛ níhi nɛ ngɛ mi ɔ kɛ Yehowa suɔmi nya ní kɛ e susumi kɔ we kulaa. (Yak. 4:7, 8; 1 Yoh. 2:15-17; 5:19) Ke huɛ bɔmi kpakpa ngɛ jokuɛwi kɛ Yehowa a kpɛti ɔ, lɔ ɔ maa ye bua mɛ konɛ a hwu kɛ si je ɔ, Satan, kɛ je ɔ susumi yaya amɛ. Ke fɔli  ha nɛ a bimɛ kɛ sukuu nɛ a maa ya kɛ ya tsitsaa kɛ ní tsumi ngua nɛ a ma tsu ɔ pee oti ngɛ a si himi mi ɔ, lɔ ɔ ma nyɛ ma ha nɛ a bimɛ ɔmɛ ma susu kaa níhi nɛ a ma ná ngɛ je ɔ mi ɔ he hia pe huɛ bɔmi nɛ maa hi a kɛ Yehowa a kpɛti ɔ. Enɛ ɔ ngɛ oslaa wawɛɛ. Anɛ fɔli nɛ a suɔ a bimɛ ma ha nɛ je ɔ nɛ tsɔɔ a bimɛ ɔmɛ nɔ́ nɛ ma ha nɛ a ná bua jɔmi nitsɛnitsɛ ngɛ si himi mi lo? Ngɛ anɔkuale mi ɔ, nɔ́ nɛ ma ha nɛ wa ná bua jɔmi nɛ waa ye manye ngɛ si himi mi pɛ ji kaa wa maa pee Yehowa suɔmi nya ní.​—Kane La 1:2, 3.

12. Mɛni he je nɛ fɔli komɛ suɔ kaa a bimɛ nɛ a mlɛ bɔɔ loko a baptisi mɛ ɔ?

¹² Nyɛmiyo ko tsɔɔ nɔ́ he je nɛ e jɔ̃ e biyo ɔ kɔni mi ngɛ baptisimi he ɔ. E de ke: “E ngɛ mi zo pee po kaa ma de. Yayami peeli nɛ a fieeɔ mɛ kɛ jeɔ asafo ɔ mi ɔ titli he je nɛ i pee jã a nɛ.” Fɔli komɛ hu susuɔ kaa e maa hi kaa a bimɛ maa mlɛ kɛ ya si be nɛ a maa be jokuɛwi a kuasia jemi be ɔ nya. (Abɛ 22:15) Eko ɔ, fɔli nɛ ɔmɛ ma de ke, ‘Ke a baptisii we ye bi ɔ, fiemi ko be nɛ a maa fiee lɛ.’ Mɛni he je nɛ susumi nɛ ɔ dɛ ɔ?​—Yak. 1:22.

13. Ke a baptisii we nɔ ko lolo ɔ, anɛ lɔ ɔ tsɔɔ kaa e be akɔtaa bue ha Yehowa lo? Moo tsɔɔ nya.

¹³ Ngɛ anɔkuale mi ɔ, fɔli nɛ a ji Kristofohi be suɔe kaa a baptisi a bimɛ be mi nɛ a bimɛ ɔmɛ pee we klaalo kaa a maa pee Yehowa suɔmi nya ní. Se e sɛ nɛ a susu kaa ke a baptisii we a bimɛ ɔmɛ ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa a bimɛ ɔmɛ be akɔtaa bue ha Yehowa. Mɛni he je? Tsa pi baptisimi nɛ a maa baptisi nɔ ko he je nɛ e maa bu akɔtaa ha Yehowa. Mohu ɔ, ke jokuɛ ɔ le níhi nɛ Yehowa suɔ kɛ níhi nɛ e sume ɔ, lɛɛ e maa bu akɔtaa ha Yehowa. (Kane Yakobo 4:17.) Enɛ ɔ he ɔ, nile ngɛ mi kaa fɔli ma mia a hɛ mi nɛ a pee nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa kɛ ha a bimɛ ɔmɛ mohu pe nɛ a ma jɔ̃ a kɔni mi ngɛ baptisimi he. E sa nɛ a tsɔɔ a bimɛ ɔmɛ Yehowa je mi bami he mlaa amɛ kɛ je a jokuɛwi a si. (Luka 6:40) Ke o bi ɔ ná suɔmi ha Yehowa a, e maa suɔ nɛ e sa Yehowa hɛ mi, nɛ e be yayami ko nɛ hɛdɔ ngɛ he pee.​—Yes. 35:8.

14. Ke fɔli ngɛ a bimɛ ye buae konɛ a baptisi mɛ ɔ, mɛni nɛ asafo mi nikɔtɔmahi ma nyɛ maa pee kɛ ye bua?

¹⁴ Asafo mi nikɔtɔmahi ma nyɛ maa ye bua fɔli. A ma nyɛ maa wo jokuɛwi he wami konɛ a ngɔ mumi mi otihi kɛ ma a hɛ mi. Nyɛmiyo ko nɛ e kɛ jeha 70 kɛ se sɔmɔ kaa daa blɔ gbalɔ ɔ kai e kɛ Nyɛminyumu Charles T. Russell a ní sɛɛmi ko benɛ e ye jeha ekpa pɛ ɔ. Nyɛmiyo ɔ de ke: “E kɛ mi susu mumi mi otihi nɛ i kɛ ma ye hɛ mi ɔ he maa pee hɛngmɛfia 15.” Niinɛ, munyu kpakpa nɛ woɔ nɔ he wami ma nyɛ maa ye bua nɔ ko e wami be tsuo. (Abɛ 25:11) Asafo mi nikɔtɔmahi ma nyɛ maa wo fɔli kɛ a bimɛ he wami konɛ a ye bua kɛ tsu ní tsumi komɛ ngɛ Matsɛ Yemi Asa a nɔ. Se e sa nɛ a hyɛ jokuɛ ɔmɛ a jeha loko a ha mɛ ní tsumi.

15. Mɛni ni kpahi ma nyɛ maa pee kɛ ye bua jokuɛwi?

¹⁵ Nyɛmimɛ nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ kɛ jokuɛ ɔmɛ ma nyɛ maa pee huɛ konɛ a nyɛ nɛ a ye bua mɛ. Se e sa nɛ a pee jã ngɛ blɔ nɛ da nɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, wa ma nyɛ maa to a mɔde bɔmi ngɛ asafo ɔ mi ɔ he hɛ. Anɛ jokuɛ ko ha sane heto ngɛ asafo mi kpe sisi nɛ o bua jɔ he lo?  Anɛ jokuɛ ko ye Yehowa anɔkuale ngɛ ka ko nɛ e kɛ kpe ɔ mi, aloo e ye nɔ ko odase ngɛ sukuu lo? Ke jã a, lɛɛ mo je e yi. Wa ma nyɛ maa ngɔ kɛ pee oti kaa ke wa ya asafo mi kpehi ɔ, waa kɛ jokuɛ ko maa sɛɛ ní loko kpe ɔ nɛ je sisi, nɛ ke a kpa hu wa maa pee jã. Ke wa pee ní nɛ ɔmɛ ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ jokuɛ ɔmɛ maa nu he kaa mɛ hu a piɛɛ ‘asafo ngua a’ he.​—La 35:18.

16, 17. (a) Mɛni he je nɛ e sa kaa baptisimi he nɛ hia jokuɛwi ɔ? (b) Mɛni lɛ ma ha nɛ fɔli nɛ a ji Kristofohi a bua maa jɔ? (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.)

¹⁶ E ji he blɔ ngua nɛ fɔli ná kaa a maa ye bua a bimɛ konɛ a wa ngɛ “Yehowa tsɔsemi kɛ e ga womi mi.” (Efe. 6:4; La 127:3) Ngɛ blema Israel ɔ, ke nɔ ko fɔ ɔ, jokuɛ ɔ ba peeɔ Yehowa nɔ́, se ngɛ wa be nɛ ɔ mi lɛɛ, e be jã. Jehanɛ hu ɔ, a kɛ suɔmi nɛ nɔ ko ma ná kɛ ha Mawu kɛ anɔkuale ɔ fɔ we nɔ. Enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ fɔli ɔmɛ nɛ a kɛ ma a hɛ mi kaa a ma tsɔse a bi ɔ kɛ je e jokuɛwi a si konɛ ke e wa a, e jɔɔ e he nɔ kɛ ha Yehowa, nɛ a baptisi lɛ. Anɛ nɔ́ ko ngɛ nɛ e he hia pe enɛ ɔ lo? Ngɛ anɔkuale mi ɔ, he nɔ jɔɔmi kɛ baptisimi kɛ anɔkuale yemi nɛ nɔ ko kɛ ma sɔmɔ Mawu ɔ lɛ ma ha nɛ a kadi lɛ kɛ ha yi baami ngɛ amanehlu ngua a mi.​—Mat. 24:13.

¹⁷ Benɛ Blossom Brandt pee e juɛmi kaa e ma ha nɛ a baptisi lɛ ɔ, e fɔli ɔmɛ pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ a ma nyɛ konɛ a hyɛ kaa a bi ɔ dla e he loko e ngɛ yi mi kpɔ nɛ ɔ mwɔe ɔ lo. Benɛ a ná nɔ mi mami kaa a bi ɔ dla e he niinɛ ɔ, a fĩ yi mi kpɔ nɛ e mwɔ ɔ se. Gbɔkuɛ nɛ e nɔ jena a maa baptisi lɛ ɔ, e papaa pee nɔ́ ko nɛ sa kadimi wawɛɛ. Blossom de ke: “E ha nɛ wɔ tsuo wa kpla si, nɛ e sɔle. E de Yehowa ke e bua jɔ wawɛɛ kaa e biyo ɔ ma e juɛmi nya si kaa e maa jɔɔ e wami nɔ kɛ ha lɛ Yehowa.” Maa pee jeha 60 se ɔ, Blossom de ke: “Ma nyɛ ma ma nɔ mi kaa ye hɛ be jamɛ a gbɔkuɛ ɔ nɔ jee ligbi ko ligbi ko!” Fɔli, wa sɔlemi ji kaa nyɛ hu nyɛ ma ná jamɛ a bua jɔmi ɔ eko ke nyɛ bimɛ ɔmɛ jɔɔ a he nɔ kɛ ha Yehowa nɛ a ha nɛ a baptisi mɛ.