1. Mɛni he je nɛ wa hia bua womi ɔ?

WƆ TSUO wa hia bua womi. Eko ɔ, haomihi kɛ níhi nɛ jɔ̃ɔ nɔ kɔni mi sɔuu nɛ waa kɛ kpeɔ ngɛ si himi mi. Aloo eko ɔ, bwɔmi, hiɔ loo wa suɔlɔ ko gbenɔ ha nɛ wa ngɛ aywilɛho yee. Wa ti ni komɛ hu kɛ si temi kɛ womi ngɛ kpee. Jehanɛ hu ɔ, yi wu tso ní peepeehi bɔle wɔ kɛ kpe. Niinɛ, wa ngɛ “behi nɛ a mi wa” mi, nɛ ‘a nya dami ngɛ yee.’ Nɔ́ fɛɛ nɔ́ tsɔɔ kaa wa ngɛ “nyagbe ligbi ɔmɛ a mi,” nɛ daa ligbi nɛ je maa na a, wa ngɛ je ehe ɔ he sue. (2 Tim. 3:1) Eko ɔ, tsa pi mwɔnɛ ɔ nɛ wa bɔni Yehowa si womi ɔmɛ blɔ hyɛmi, nɛ jã kɛ̃ nɛ wa nyagba amɛ hu a mi ngɛ wae. Ke jã a, lɛɛ jije wa ma ná bua womi kɛ je?

2, 3. (a) Mɛni wa le ngɛ Habakuk he? (b) Mɛni he je nɛ e he hia nɛ wa susu Habakuk womi ɔ he ɔ?

² Wa maa na heto ɔ ngɛ Habakuk womi ɔ mi. E ngɛ mi kaa Ngmami ɔ de we níhi fuu ngɛ Habakuk si himi he tsɔ mohu lɛɛ, se bua womi munyuhi fuu ngɛ womi nɛ a ngɔ e biɛ kɛ fɔ nɔ ɔ mi. E ma nyɛ maa pee kaa e biɛ ɔ sisi tsɔɔ fuami nɛ a fua nɔ ko wawɛɛ. Eko ɔ, biɛ nɛ ɔ ma nyɛ maa tsɔɔ bɔ nɛ Yehowa woɔ wa bua ha, aloo bɔ nɛ e sɔmɔli kɛ a he mɛtɛɔ  e he ha a. Habakuk kɛ Mawu tu munyu, nɛ e bi lɛ sane komɛ. Yehowa ha lɛ heto, nɛ e ha nɛ e ngma ní sɛɛmi nɛ ya nɔ ngɛ a kpɛti ɔ kɛ fɔ si konɛ wa ná he se.​—Hab. 2:2.

³ Ní sɛɛmi nɛ ya nɔ ngɛ gbalɔ nɛ e hao nɛ ɔ kɛ Yehowa a kpɛti ɔ pɛ ji nɔ́ nɛ Ngmami ɔ de ngɛ gbalɔ ɔ he. Níhi nɛ ngɛ e womi ɔ mi ɔ piɛɛ “níhi tsuo nɛ a ngma ngɔ to” ngɛ Mawu Munyu ɔ mi ɔ he “konɛ kɛ gu wa si fimi kɛ jehanɛ se hu, kɛ gu bua womi nɛ jeɔ Ngmami ɔ mi ɔ nɔ ɔ, wa ná hɛ kɛ nɔ fɔmi.” (Rom. 15:4) Kɛ wa ma ná Habakuk womi ɔ he se ha kɛɛ? E ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa na nɔ́ he je nɛ e he hia nɛ waa ngɔ wa hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ. Jehanɛ hu ɔ, Habakuk gbami ɔ haa nɛ wa náa nɔ mi mami kaa ke waa kɛ nyagbahi ngɛ kpee po ɔ, wa ma nyɛ ma ná bua jɔmi. Nyɛ ha nɛ waa hyɛ ní kpahi nɛ wa ma nyɛ maa kase ngɛ Habakuk womi ɔ mi.

4. Mɛni he je nɛ Habakuk hao ɔ?

⁴ Kane Habakuk 1:2, 3. Habakuk hi si ngɛ behi nɛ a mi wa mi. Akɛnɛ yi wu tso ní peepeehi kɛ basabasa peemi bɔle lɛ kɛ kpe he je ɔ, e hao wawɛɛ. Yi wu tso ní peepeehi kɛ dami sane nɛ a yi pɛ e naa. Habakuk bi e he ke: ‘Mɛni be nɛ ní yayamihi a se maa po? Mɛni he je nɛ Yehowa tsu we sane ɔ he ní lolo ɔ?’ Habakuk pee kaa nɔ ko nɛ e be balɔ. Enɛ ɔ he ɔ, e sɔle nɛ e kpa Yehowa pɛɛ konɛ e pee nɔ́ ko ngɛ sane ɔ he. Eko ɔ, e pee Habakuk kaa pi Yehowa kɔmɔ ji níhi nɛ ngɛ nɔ yae ɔ, aloo e be sane ɔ he ní tsue mla. Anɛ nɔ́ ko kaa kikɛ pee mo hyɛ lo?

5. Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ Habakuk womi ɔ mi? (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.)

⁵ Anɛ sanehi nɛ Habakuk bi ɔ tsɔɔ kaa e be hemi kɛ yemi ngɛ Yehowa mi hu lo? Anɛ e he we yi kaa Yehowa si womi ɔmɛ maa ba mi lo? Pi jã kulaa ji sane ɔ! E nyagba amɛ nɛ e kɛ fɔ Yehowa nɔ mohu pe adesahi a nɔ ɔ tsɔɔ kaa e ngɛ hɛ nɔ kami. Habakuk hao ejakaa e li nɔ́ he je nɛ Yehowa ngɛ mlɛe loko e ma tsu sane ɔ he ní, aloo nɔ́ he je nɛ Yehowa ngmɛ blɔ nɛ e ya je si fɔfɔɛ kaa jã mi. Yehowa suɔ nɛ waa kase nɔ́ ko kɛ je Habakuk sane ɔ mi. Lɔ ɔ he ɔ, e ha nɛ Habakuk ngma nyagbahi nɛ e kɛ kpe ɔ kɛ fɔ si ha wɔ. Yehowa suɔ nɛ waa le kaa ke waa kɛ nyagbahi ngɛ kpee aloo wa nui nɔ́ ko sisi ɔ, e sɛ nɛ waa ye gbeye kaa wa ma de lɛ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e suɔ nɛ wa tsɛ lɛ, nɛ waa je wa tsui mi nɛ wa de lɛ níhi nɛ ngɛ wa nya gbae ɔ. (La 50:15; 62:8) Abɛ 3:5 ɔ hu wo wɔ he wami kaa waa ‘ngɔɔ wa hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ kulaa,’ nɛ́ wa ko ngɔ wa hɛ kɛ fɔ ‘nɔ́ nɛ wa susu kaa wa le ɔ nɔ.’ Eko ɔ, Habakuk le munyu nɛ ɔ saminya, nɛ e kɛ tsu ní.

6. Mɛni he je nɛ sɔlemi he hia a?

⁶ Habakuk ná hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ Yehowa nɛ ji e Huɛ kɛ e Tsɛ ɔ mi, nɛ e hɛ kɛ su e he. E ngɛ mi kaa Habakuk hao mohu lɛɛ, se e bɔɛ mɔde kaa lɛ nitsɛ e ma tsu sane ɔ he ní. Mohu ɔ, e sɔle kɛ ha Yehowa nɛ e de lɛ e haomi ɔmɛ. Wa ma nyɛ maa kase e nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ. Jehanɛ hu ɔ, Yehowa nɛ ji sɔlemi Tue Bulɔ ɔ suɔ kaa waa sɔle nɛ wa de lɛ wa haomi ɔmɛ kɛ tsɔɔ kaa wa he lɛ ye. (La 65:2) Ke wa pee jã a, wa maa na bɔ nɛ Yehowa maa ye bua wɔ ha. E ma he wɔ atuu, nɛ e maa tsɔɔ wɔ blɔ. (La 73:23, 24) Nyagba saisaa nɛ waa kɛ maa kpe ɔ, e maa ye bua wɔ nɛ wa maa na bɔ nɛ e susuɔ wa he ha. Wa tsui mi nɛ wa jeɔ kɛ sɔleɔ ɔ hu ji blɔ nɛ wa guɔ nɔ kɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ Mawu mi.

7. Benɛ Habakuk de Yehowa e nyagba amɛ ɔ, kɛ Yehowa pee kɛɛ?

⁷ Kane Habakuk 1:5-7. Benɛ Habakuk kɛ e haomi ɔmɛ tsuo fɔ Yehowa nɔ se ɔ, eko ɔ, e ma susu bɔ nɛ Yehowa ma plɛ kɛ tsu sane ɔ he ní ha a he. Yehowa ji Tsɛ nɛ e mi mi sãa lɛ, nɛ e nuɔ nɔ́ sisi hulɔ, enɛ ɔ he ɔ, benɛ Habakuk je e tsui mi kɛ de lɛ e nyagba amɛ ɔ, e kã we e hɛ mi. Mawu le kaa Habakuk ngɛ nɔ́ nae, nɛ e hia yemi kɛ buami. Yehowa de Habakuk nɔ́ nɛ e be kɛe nɛ e maa ba Yuda bi nɛ a tue mi ti ɔ nɔ. E ma nyɛ maa pee kaa Habakuk ji nɔ kekleekle nɛ Yehowa de lɛ kaa e be kɛe nɛ e ma kpata yiwutsotsɛmɛ a hɛ mi ngɛ jamɛ a be ɔ mi.

8. Mɛni he je nɛ heto nɛ Yehowa ha Habakuk ɔ pee lɛ nyakpɛ ɔ?

⁸ Yehowa ha nɛ Habakuk le kaa e be kɛe nɛ e ma kpata nihi nɛ a peeɔ basabasa kɛ yiwutsotsɛmɛ tsuo a hɛ mi pɛsɛpɛsɛ. Munyu nɛ ji, “ngɛ nyɛ be nɛ ɔ mi” nɛ Yehowa kɛ tsu ní ɔ tsɔɔ kaa kojomi nɛ ɔ maa ba mi ngɛ gbalɔ ɔ aloo Israel bi nɛ a hi si ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ a yi nɔ. Tsa pi heto nɛ ɔ nɛ Habakuk ngɛ blɔ hyɛe kaa Yehowa ma ha lɛ. Nɔ́ nɛ Yehowa de lɛ ɔ tsɔɔ kaa kpaako Yuda bi ɔmɛ a nɔ́ nami ɔ mi maa wa mohu. Babilonia bi ɔmɛ a yi mi wa saminya. A yi mi wa kulaa pe Israel bi nɛ ji, Habakuk ma mi bi ɔmɛ po. Lɛɛ mɛni he je nɛ Yehowa maa gu wɔ jali nɛ a yi mi wa nɛ ɔmɛ a nɔ kɛ gbla lɛ nitsɛ e we bi ɔmɛ a tue ɔ? Ke mo ji Habakuk ɔ, kɛ o ko pee o ní ngɛ sɛ gbi nɛ ɔ he ha kɛɛ?

9. Mɛni sanehi nɛ eko ɔ, Habakuk bi?

⁹ Kane Habakuk 1:12-14, 17. Habakuk le kaa Yehowa maa gu Babilon bi ɔmɛ a nɔ kɛ gbla yayami peeli nɛ a bɔle lɛ ɔ a tue mohu lɛɛ, se kɛ̃ ɔ, e kpa we haomi. Enɛ ɔ tsuo se ɔ, e ba e he si, nɛ e ngɔ Yehowa kɛ pee e “Tɛ Sa.” (5 Mose 32:4; Yes. 26:4) Habakuk ya nɔ nɛ e ná hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa Yehowa suɔmi ɔ kɛ e mi mi jɔmi ɔ se be poe ngɛ e nɔ. E le kaa Yehowa ngɛ “Klɔuklɔu”; e ‘hɛ ngmɛ ngɛ klɔuklɔu, nɛ e hyɛ we nɔ́ yayami.’ Enɛ ɔ ha nɛ gbalɔ ɔ kpale bi sane kpahi kaa: Mɛni he je nɛ Mawu ngmɛ blɔ nɛ haomi nɛ Yuda bi ɔmɛ kɛ ngɛ kpee ɔ mi ngɛ wae ɔ? Mɛni he je nɛ e tsu we si fɔfɔɛ ɔ he ní nɔuu ɔ? Mɛni he je nɛ Ope ɔ ngɛ yi wu tso ní peepeehi hyɛe nɛ e “de we nɔ́ ko” ɔ?

10. Mɛni he je nɛ be komɛ ɔ, wa ma nyɛ maa nu he kaa bɔ nɛ Habakuk nu he ɔ?

¹⁰ Be komɛ ɔ, eko ɔ, wɔ hu wa maa nu he kaa bɔ nɛ Habakuk nu he ɔ. Wa buɔ Yehowa tue. Akɛnɛ wa ngɔ wa hɛ kɛ fɔ e nɔ he je ɔ, wa kaneɔ nɛ wa kaseɔ e Munyu ɔ, nɛ wa náa hɛ nɔ kami. Wa nuɔ e si womi ɔmɛ kɛ guɔ blɔ tsɔɔmihi nɛ e we asafo ɔ kɛ haa wɔ ɔ nɔ. Se eko ɔ, wa ma bi wa he ke, ‘Mɛni be nɛ wa haomi ɔmɛ a se maa po?’ Benɛ Habakuk ná e sane bimi ɔmɛ a heto se ɔ, mɛni e pee, nɛ mɛni wa ma nyɛ maa kase kɛ je mi?

11. Benɛ Yehowa kɛ Habakuk tu munyu se ɔ, mɛni Habakuk mwɔ e yi mi kpɔ kaa e maa pee?

¹¹ Kane Habakuk 2:1. Ní sɛɛmi nɛ ya nɔ ngɛ Habakuk kɛ Yehowa a kpɛti ɔ ha nɛ Habakuk tsui nɔ e mi. Enɛ ɔ he ɔ, e ma e juɛmi nya si kaa e maa mlɛ Yehowa konɛ e tsu sanehi a he ní ngɛ lɛ nitsɛ e be nya. Tsa pi si kake pɛ nɛ Habakuk pee jã, ejakaa e kpale de ke “ma mlɛ dii kɛ yaa su be nɛ [haomi be ɔ maa ba].” (Hab. 3:16) Mawu sɔmɔli kpahi hu to a tsui si, nɛ a ngɔ a hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ. A nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ maa ye bua wɔ, nɛ wɔ hu wa maa to wa tsui si kɛ mlɛ Yehowa konɛ e tsu sanehi a he ní.​—Mika 7:7; Yak. 5:7, 8.

12. Mɛni ji ní komɛ nɛ wa ma nyɛ maa kase ngɛ Habakuk he?

¹² Mɛni wa ma nyɛ maa kase kɛ je yi mi  kpɔ nɛ Habakuk mwɔ ɔ mi? Kekleekle ɔ, ngɛ ka saisaa nɛ waa kɛ maa kpe ɔ mi ɔ, e sɛ nɛ wa kpa sɔlemi. Nɔ́ nɛ ji enyɔ ɔ, e sa nɛ waa bu níhi nɛ Yehowa guɔ e we asafo ɔ kɛ e Munyu ɔ nɔ kɛ deɔ wɔ ɔ tue. Nɔ́ nɛ ji etɛ ɔ, e sa nɛ waa to wa tsui si kɛ mlɛ Yehowa, nɛ́ wa ná hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa e maa po wa nɔ́ nami ɔmɛ a se ngɛ be nɛ sa mi. Ke wa kpa we sɔlemi, nɛ wa bu Yehowa tue kaa bɔ nɛ Habakuk pee ɔ, wa be yeyeeye pee, nɛ wa ma nyɛ ma fĩ si. Ke wa ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi ɔ, lɔ ɔ maa ye bua wɔ nɛ wa ma nyɛ maa to wa tsui si, nɛ wa bua maa jɔ ngɛ nyagbahi nɛ waa kɛ kpeɔ ɔ tsuo se. Hɛ kɛ nɔ fɔmi haa nɛ wa náa nɔ mi mami kaa wa hiɔwe Tsɛ ɔ ma tsu wa nyagba amɛ a he ní.​—Rom. 12:12.

13. Mɛni bua womi munyu lɛ ngɛ Habakuk 2:3 ɔ?

¹³ Kane Habakuk 2:3. Wa ma nyɛ ma de ke Yehowa bua jɔ yi mi kpɔ nɛ Habakuk mwɔ kaa e maa mlɛ ɔ he. Mawu Ope ɔ le haomi nɛ Habakuk kɛ ngɛ kpee. Enɛ ɔ he ɔ, e wo Habakuk bua, nɛ e wo lɛ si kaa e ma tsu sane ɔ he ní. E be kɛe nɛ e haomi ɔmɛ a se maa po. Ngɛ blɔ ko nɔ ɔ, Mawu ngɛ lɛ dee ke: “Moo to o tsui si. Ke e ngɛ mo pee kaa ye se ngɛ kɛe po ɔ, mo he mi nɛ o ye, ma tsu nɔ́ nɛ o ngɛ bie ɔ he ní!” Yehowa ha nɛ Habakuk le kaa e to be nɛ e kɛ ma tsu e si womi ɔmɛ a he ní. Lɔ ɔ he ɔ, e wo Habakuk he wami konɛ e mlɛ kɛ ya si be nɛ e ma tsu e yi mi tomi ɔ he ní. Nyagbenyagbe ɔ, Yehowa ha we nɛ Habakuk nine nɛ nyɛ si.

14. Ke waa kɛ nyagbahi ngɛ kpee ɔ, mɛni nɛ e sa kaa waa mwɔ wa yi mi kpɔ kaa wa maa pee?

¹⁴ Ke wa to wa tsui si kɛ mlɛ Yehowa, nɛ wa buɔ níhi nɛ e deɔ wɔ ɔ tue ɔ, wa ma ná hɛ kɛ nɔ fɔmi, nɛ wa ma ná bua jɔmi ngɛ nyagbahi nɛ waa kɛ kpeɔ ɔ tsuo se. Yesu ma nɔ mi kaa wa ma nyɛ ma ná hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ Yehowa mi kaa e maa ye e be ɔ nɔ. Enɛ ɔ he ɔ, e sɛ nɛ waa hao wa he ngɛ ‘behi aloo ligbihi’ nɛ Mawu de we nɔ́ ko ngɛ a he ɔ he. (Níts. 1:7) Lɔ ɔ he ɔ, e sɛ nɛ wa kɔni mi nɛ jɔ̃, mohu ɔ, e sa nɛ waa kɛ he si bami, hemi kɛ yemi, kɛ tsui si tomi nɛ mlɛ Yehowa, konɛ waa kɛ be nɛ wa ngɛ mlɛe ɔ nɛ sɔmɔ lɛ kɛ wa nyɛmi tsuo.​—Maak. 13:35-37; Gal. 6:9.

15, 16. (a) Mɛni si womihi lɛ ngɛ Habakuk womi ɔ mi? (b) Mɛni si womi nɛ ɔmɛ tsɔɔ wɔ?

¹⁵ Yehowa wo dali nɛ a ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ e mi ɔ si ke: “Dali lɛɛ, akɛnɛ a yeɔ Mawu anɔkuale ɔ, a yi ma ná wami,” nɛ ‘je ɔ ma yɔse Yehowa hɛ mi nyami ɔ kɛ pi si.’ (Hab. 2:4, 14) Niinɛ, nihi nɛ a toɔ a tsui si, nɛ a ngɔɔ a hɛ kɛ fɔɔ Mawu nɔ ɔ, a ma ná wami.

¹⁶ Ke o kane si womi nɛ ngɛ Habakuk 2:4 ɔ, eko ɔ, o ma susu kaa e ji munyu ko kɛkɛ nɛ a tu. Se bɔfo Paulo na kaa si nɛ Yehowa wo ɔ he hia wawɛɛ, enɛ ɔ ha nɛ e tsɛ ngmami nɛ ɔ se si etɛ sɔuu ngɛ sɛ womihi nɛ e ngma amɛ a mi! (Rom. 1:17; Gal. 3:11; Heb. 10:38) Ngɛ nyagbahi nɛ waa kɛ kpeɔ ɔ tsuo se ɔ, wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa wa Mawu ɔ si womi ɔmɛ maa ba mi, nɛ wa maa na kɛ wa hɛ ngmɛ. Se e biɔ nɛ wa ná hemi kɛ yemi ngɛ Yehowa mi nɛ waa ye lɛ anɔkuale. Yehowa suɔ kaa waa ngɔ wa juɛmi kɛ ma ní kpakpahi nɛ ma hwɔɔ se ɔ nɔ.

17. Mɛni hɛ nɔ kami Habakuk womi ɔ haa nɛ wa náa?

¹⁷ Ní kasemi ngɛ Habakuk womi ɔ mi kɛ ha wɔ ngɛ nyagbe ligbi nɛ ɔmɛ a mi. Yehowa wo si kaa e ma he nihi tsuo nɛ a ngɛ hemi kɛ yemi ngɛ e mi, nɛ́ a ngɔɔ a hɛ kɛ fɔɔ e nɔ ɔ, a yi wami. Enɛ ɔ he ɔ,  nyɛ ha nɛ waa ya nɔ nɛ waa ngɔ wa hɛ kɛ fɔ Mawu nɔ, nɛ e maa ye bua wɔ ngɛ nyagbahi nɛ waa kɛ ngɛ kpee ɔ tsuo mi. Nɔ́ nɛ Yehowa de Habakuk ɔ maa nɔ mi kaa Yehowa maa ye bua wɔ, nɛ e ma kpɔ̃ wɔ. Yehowa suɔ nɛ wa ná hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ e mi, nɛ́ waa to wa tsui si kɛ ya si be nɛ e Matsɛ Yemi ɔ maa ba. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, zugba a nɔ tsuo ma hyi tɔ kɛ nihi nɛ a ngɛ bua jɔmi.​—Mat. 5:5; Heb. 10:36-39.

18. Kɛ heto nɛ Yehowa ha Habakuk ɔ ye bua lɛ ha kɛɛ?

¹⁸ Kane Habakuk 3:16-19. Nɔ́ nɛ Yehowa de Habakuk ɔ ye bua lɛ wawɛɛ nitsɛ. E pue e yi mi tɛ ngɛ nyakpɛ níhi nɛ Yehowa pee ha e we bi be ko nɛ be ɔ he. Lɔ ɔ ha nɛ e ná hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ mi wa nitsɛ ngɛ Yehowa mi. E le kaa e be kɛe nɛ Yehowa ma tsu si fɔfɔɛ ɔ he ní! Enɛ ɔ wo e bua. Se kɛ̃ ɔ, e le kaa e nɔ́ nami ɔ se be poe nɔuu. Habakuk yi mi pee we lɛ enyɔɔnyɔ hu, mohu ɔ, e ná hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ mi wa ngɛ Yehowa mi kaa e ma kpɔ̃ lɛ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, munyu nɛ e tu ngɛ kuku 18 ɔ mi ɔ tsɔɔ kaa e ngɛ hɛ nɔ kami wawɛɛ nitsɛ. Womi mi leli komɛ tsɔɔ kaa a ma nyɛ maa tsɔɔ munyu nɛ e tu ngɛ kuku 18 ɔ sisi ke, “Ma tuu kɛ bua jɔmi ngɛ Nyɔmtsɛ ɔ mi, nɛ ma po ye he kɛ nyami ngɛ Mawu mi.” Ní kasemi agbo ngɛ munyu nɛ ɔ mi kɛ ha wɔ. Yehowa wo wɔ si kaa e maa pee nyakpɛ níhi kɛ ha wɔ hwɔɔ se, se pi lɔ ɔ pɛ kɛkɛ, e ha wɔ nɔ mi mami kaa e ngɛ ní tsue konɛ e yi mi tomi ɔ nɛ ba mi.

19. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Yehowa ma nyɛ maa wo wa bua kaa bɔ nɛ e wo Habakuk bua a?

¹⁹ E sa nɛ waa ngɔ wa hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ. Enɛ ɔ ji ní kasemi nɛ he hia nɛ wa na ngɛ Habakuk womi ɔ mi. (Hab. 2:4) Loko wa ma nyɛ ma ná hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ Yehowa mi ɔ, ja wa ha nɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ waa kɛ lɛ wa kpɛti ɔ mi wa. Enɛ ɔ he ɔ, (1) e sɛ nɛ wa kpa sɔlemi, mohu ɔ, waa ya nɔ nɛ wa de Yehowa wa haomi ɔmɛ. (2) E sa nɛ waa bu níhi nɛ Yehowa deɔ wɔ kɛ guɔ e Munyu ɔ kɛ blɔ tsɔɔmihi nɛ e haa wɔ kɛ guɔ e we asafo ɔ nɔ ɔ tue; (3) nɛ waa kɛ anɔkuale yemi nɛ mlɛ Yehowa. Jã nɛ Habakuk pee. E ngɛ mi kaa benɛ e je e womi ɔ ngmami sisi ɔ, e ngɛ aywilɛho yee mohu lɛɛ, se e gbe womi ɔ ngmami nya kɛ bua jɔmi ejakaa Yehowa wo lɛ he wami. Ke wa kase Habakuk ɔ, wɔ hu wa maa na kaa Yehowa ji Tsɛ nɛ e woɔ nɔ bua! Ngɛ anɔkuale mi ɔ, he kpa ko be nɛ wa ma ná bua womi kɛ je ngɛ je nɛ yi wu tso ní peepeehi hyi lɛ tɔ nɛ ɔ mi kaa ja Yehowa ngɔ.