1. Gbɔkuɛ nɛ e nɔ jena Yesu ma gbo ɔ, mɛni sane ko nɛ he hia wawɛɛ nɛ e kɛ e kaseli ɔmɛ susu he?

GBƆKUƐ nɛ e nɔ jena Yesu ma gbo ɔ, e wo suɔmi ta maa pee si 30 sɔuu ngɛ ní nɛ e kɛ e kaseli ɔmɛ sɛɛ ɔ mi. E de e kaseli ɔmɛ ke, “nyɛɛ suɔ nyɛ sibi.” (Yoh. 15:12, 17) E sa nɛ suɔmi nɛ a ma je kpo kɛ tsɔɔ a sibi ɔ mi nɛ wa wawɛɛ konɛ nihi nɛ a na kaa Yesu se nyɛɛli ji mɛ niinɛ. (Yoh. 13:34, 35) Suɔmi nɛ ɔ pi he numi kɛkɛ nɛ e sa nɛ a ná kɛ ha a nyɛmimɛ. Suɔmi nɛ Yesu ngɛ he munyu tue ɔ ji suɔmi nɛ haa nɛ nɔ ngɔɔ e he kɛ sãa afɔle kɛ haa ni kpahi. Yesu de ke: “Nɔ ko nɔ ko be suɔmi nɛ e pe enɛ ɔ, kaa nɔ ko maa ngɔ e wami kɛ fɔ si ngɛ e huɛmɛ a he. Ke nyɛ peeɔ nɔ́ nɛ i ngɛ nyɛ fãe ke nyɛɛ pee ɔ, lɛɛ ye huɛmɛ ji nyɛ.”​—Yoh. 15:13, 14.

2. (a) Mɛni su nɛ a kɛ kadiɔ Mawu sɔmɔli mwɔnɛ ɔ? (b) Mɛni sane bimihi a he wa ma susu ngɛ munyu nɛ ɔ mi?

² Mwɔnɛ ɔ, nɔ́ nɛ a kɛ kadiɔ Yehowa sɔmɔli wawɛɛ ji suɔmi nitsɛnitsɛ kɛ kake peemi nɛ mi wa nɛ ngɛ a kpɛti ɔ. (1 Yoh. 3:10, 11) E ngɛ mi kaa Yehowa sɔmɔli je mahi kɛ wɛtso ekpaekpahi a mi, a tuɔ gbi ekpaekpa, nɛ e slo a kusumihi mohu lɛɛ, se suɔmi nitsɛnitsɛ ngɛ a kpɛti. Eko ɔ, wa ma bi  wa he ke: ‘Mɛni he je nɛ suɔmi he hia wawɛɛ mwɔnɛ ɔ? Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Yehowa kɛ Yesu jeɔ suɔmi mi kɛ fiaa wɔ kɛ maa si? Mɛni wa ti nɔ fɛɛ nɔ ma nyɛ maa pee kɛ je suɔmi nitsɛnitsɛ nɛ “fiaa nɔ kɛ maa si” ɔ kpo?’​—1 Kor. 8:1.

3. Kɛ “behi nɛ a mi wa” nɛ wa ngɛ mi ɔ haa nɛ nihi peeɔ a ní ha kɛɛ?

³ Wa ngɛ “behi nɛ a mi wa” mi, enɛ ɔ he ɔ, “haomi kɛ aywilɛho sɔuu” nɛ adesahi kɛ kpeɔ. (La 90:10; 2 Tim. 3:1-5) Si himi ɔ gbe nihi fuu a nya. Akɔtaa bumi tsɔɔ kaa nihi nɛ a he hiɛ pe 800,000 gbeɔ a he daa jeha. Ke e hí kulaa a, tsuifia 40 fɛɛ ko ɔ, nɔ ko gbeɔ e he. Aywilɛho sane ji kaa nyɛmimɛ komɛ po gbe a he ngɛ nyagbahi nɛ a kɛ kpe nɛ a nyɛ we nya dami ɔ he je.

4. Mawu sɔmɔli nɛ a hi si blema a, a kpɛti mɛnɔmɛ nɛ a ná nɛ a gbo ngɛ haomihi nɛ a kɛ kpe ɔ he je?

⁴ Blema a, Mawu sɔmɔli anɔkualetsɛmɛ komɛ kɛ nyagbahi fuu kpe, nɛ a tsɔɔ po kaa a ná nɛ a gbo. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Hiob nɛ e pii wawɛɛ ɔ de ke: “Je mi si himi pee we mi akɔnɔ hu.” (Hiob 7:16; 14:13) Benɛ níhi yɛ nɔ ha Yona kaa bɔ nɛ e susu ɔ, e de ke: ‘Yehowa, i kpa mo pɛɛ nɛ o gbe mi; e hi kaa ma gbo mohu pe kaa ma hi je mi.’ (Yona 4:3) Be ko ɔ, gbalɔ Eliya ya je si fɔfɔɛ ko mi nɛ e hɛ kɛ nɔ fɔmi tsuo ta, enɛ ɔ he ɔ, e de ke: ‘Yehowa, e hiɛ; moo gbe mi jehanɛ.’ (1 Ma. 19:4) Se Yehowa ha nɛ e sɔmɔli nɛ ɔmɛ na kaa e suɔ mɛ, nɛ e suɔ nɛ a hi wami mi. Yehowa kã we a hɛ mi kaa a tu munyu jã. Mohu ɔ, e ye bua mɛ, nɛ a nyɛ da haomi ɔ nya. Jehanɛ hu ɔ, e je suɔmi mi kɛ fia mɛ kɛ ma si konɛ a ya nɔ nɛ a kɛ anɔkuale yemi nɛ sɔmɔ lɛ.

5. Mɛni he je nɛ suɔmi kpo nɛ wa ma je kɛ tsɔɔ wa nyɛmimɛ ɔmɛ he hia wawɛɛ mwɔnɛ ɔ?

⁵ Ke si himi ɔ gbi wa nyɛmimɛ ɔmɛ a nya po ɔ, a kpɛti nihi fuu kɛ nyagbahi nɛ a mi wa ngɛ kpee, nɛ e sa nɛ waa je suɔmi mi kɛ fia mɛ kɛ ma si. Nihi waa wa nyɛmimɛ ɔmɛ ekomɛ yi mi, nɛ a yeɔ a he fɛu. A tuɔ munyu yayahi kɛ siɔ a kpɛti ni komɛ hu ngɛ a ní tsumi hehi. Aloo eko ɔ, pɔ tɔɔ a he wawɛɛ akɛnɛ ní tsumi hiɛ ngɛ a nɔ nɛ a kpa we ní tsumi mla a he je. Wa nyɛmimɛ ɔmɛ a kpɛti ni komɛ hu kɛ weku mi nyagbahi ngɛ kpee. Eko ɔ, nɔ ko hu ngɛ nɛ e huno loo e yo pi Yehowa sɔmɔlɔ, enɛ ɔ he ɔ, tue mi jɔmi be we ɔ mi. Nyagba nɛ ɔmɛ kɛ ekpa komɛ nɛ wa nyɛmimɛ ɔmɛ kɛ ngɛ kpee ɔ ha nɛ a pee gbedee. Mɛnɔ ma nyɛ maa ye bua mɛ?

6. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Yehowa jeɔ suɔmi mi kɛ fiaa e sɔmɔli kɛ maa si?

⁶ Blɔ nɛ Yehowa guɔ nɔ kɛ fiaa e sɔmɔli kɛ maa si ji kaa e haa nɛ a náa nɔ mi mami kaa e suɔ mɛ. Benɛ Yehowa de Israel bi ɔmɛ ke: ‘Nyɛ he jua wa ha mi, nyɛ hɛ mi ba nyami, nɛ i suɔ nyɛ. Nyɛ ko ye gbeye, imi nitsɛ i kɛ nyɛ ngɛ’ ɔ, hyɛ bɔ nɛ a nɔ gbagba maa te ha. (Yes. 43:4, 5) Wɔ hu wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa suɔ wɔ wawɛɛ nitsɛ. * Mawu Munyu ɔ wo nihi nɛ a fĩɔ anɔkuale jami se ɔ si ke: ‘Yehowa he wami ɔ ma ha nɛ nyɛ maa ye kunimi. Yehowa ma ná nyɛ he bua jɔmi.’​—Zef. 3:16, 17.

7. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ suɔmi nɛ Yehowa suɔ wɔ ɔ ngɛ kaa suɔmi nɛ binyɛ ngɛ kɛ ha e bi? (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.)

⁷ Yehowa wo si kaa e maa wo e we bi he wami, nɛ e maa wo a bua ngɛ ka  saisaa nɛ a kɛ maa kpe ɔ mi. Yehowa de ke: “Nyɛ maa pee kaa bimwɔyo nɛ e nyɛ hɛɛ lɛ dɔdɔɔdɔ ngɛ e tɛ nɔ; bɔɔ kɛkɛ e kɛ lɛ to e kasa nya ngɛ lɛ nyɔ hae, kɛkɛ ɔ, e ngɔ lɛ ngɔ fɔ e tɛ nɔ ekohu. Bɔ nɛ binyɛ haa e bi náa bua jɔmi ɔ, jã ma ha nyɛ bua maa jɔ nyɛ he.” (Yes. 66:12, 13) Hyɛ bɔ nɛ bimwɔyo ko bua maa jɔ ha ke e nyɛ wo lɛ kɛ to e kasa nya, aloo e kɛ lɛ ngɛ fiɛe ngɛ e tɛ nɔ! Yehowa ngɔ nɔ́ nɛ ɔ kɛ pee nɔ́ he tomi nɔ́ kɛ tsɔɔ suɔmi nɛ mi wa nɛ e ngɛ kɛ ha e sɔmɔli ɔ mi. Mo ná nɔ mi mami kaa Yehowa suɔ mo, nɛ o he jua wa ha lɛ.​—Yer. 31:3.

8, 9. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ suɔmi nɛ Yesu ngɛ kɛ ha wɔ ɔ ma nyɛ maa wo wɔ he wami?

⁸ “Mawu suɔ je ɔ saminya, nɛ lɔ ɔ he ɔ, e ngɔ e Bi kake too ɔ kɛ ha, konɛ nɔ fɛɛ nɔ nɛ e heɔ lɛ yeɔ ɔ, a ko kpata e hɛ mi, mohu ɔ, e ná neneene wami.” (Yoh. 3:16) Munyu nɛ ɔ hu haa nɛ anɔkuale Kristofohi náa nɔ mi mami kaa Mawu suɔ mɛ. Yesu wami nɛ e ngɔ kɛ ha ngɛ wa he ɔ tsɔɔ kaa lɛ hu e suɔ wɔ wawɛɛ. Hyɛ bɔ nɛ suɔmi nɛ ɔ woɔ wɔ he wami ha! Mawu Munyu ɔ tsɔɔ kaa “amanehlu aloo haomi” ko be nyɛe ma “je wɔ kɛ je Kristo ɔ suɔmi ɔ he.”​—Rom. 8:35, 38, 39.

⁹ Be komɛ ɔ, kahi nɛ waa kɛ kpeɔ ɔ haa nɛ wa gbɔjɔɔ ngɛ nɔmlɔ tso mi, wa yeɔ aywilɛho, nɛ bua jɔmi nɛ waa kɛ sɔmɔɔ Yehowa a hu taa. Se ke wa kai suɔmi nɛ mi wa nɛ Kristo ngɛ kɛ ha wɔ ɔ, lɔ ɔ ma nyɛ maa wo wɔ he wami konɛ wa fĩ si. (Kane 2 Korinto Bi 5:14, 15.) Ke oslaa ba wa nɔ, nihi ngɛ wɔ yi mi wae, níhi yɛ nɔ kaa bɔ nɛ wa susu ɔ, nɛ wa pee yeyeeye ɔ, suɔmi nɛ Yesu ngɛ kɛ ha wɔ ɔ ma nyɛ maa wo wɔ he wami konɛ wa fĩ si.

10, 11. Mɛnɔ blɔ nya ní tsumi ji kaa e wo nyɛmimɛ nɛ a kɔni mi jɔ̃ ɔ he wami? Moo tsɔɔ nya.

¹⁰ Yehowa jeɔ suɔmi mi nɛ e guɔ asafo ɔ nɔ kɛ fiaa wɔ kɛ maa si. Ke wɔ hu wa jeɔ suɔmi mi kɛ fiaa wa nyɛmimɛ ɔmɛ kɛ maa si, nɛ wa woɔ a bua a, lɛɛ wa ngɛ tsɔɔe kaa wa suɔ Yehowa. (1 Yoh. 4:19-21) Bɔfo Paulo wo Kristofohi he wami ke: “Nyɛɛ ya nɔ nɛ nyɛɛ hi nyɛ sibi he wami woe, nɛ nyɛɛ hi nyɛ sibi fiae kɛ hi si mae, kaa bɔ nɛ ngɛ anɔkuale mi ɔ, nyɛ ngɛ pee ɔ.” (1 Tɛs. 5:11)  Tsa pi asafo mi nikɔtɔmahi pɛ nɛ munyu nɛ ɔ kɔɔ a he. Wɔ tsuo wa ma nyɛ maa fia wa sibi kɛ ma si kɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ Yehowa kɛ Yesu kasee.​—Kane Roma Bi 15:1, 2.

¹¹ Eko ɔ, nyagba komɛ nɛ nyɛmimɛ komɛ kɛ kpeɔ ɔ ma bi nɛ a ya na dɔkitahi konɛ a ye bua mɛ, aloo a ha mɛ tsopa. (Luka 5:31) Tsa pi dɔkitahi ji asafo mi nikɔtɔmahi kɛ nyɛmimɛ nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ. Se kɛ̃ ɔ, blɔ nya ní tsumi ko nɛ he hia fɔɔ si ngɛ mɛ tsuo a nɔ. Ngmami ɔ de ke: “Nyɛɛ tu bua womi munyu kɛ tsɔɔ ni nɛmɛ nɛ a hao ɔ, nyɛɛ ye bua ni nɛmɛ nɛ a gbɔjɔ ɔ, nyɛɛ to nyɛ tsui si kɛ ha nihi tsuo.” (1 Tɛs. 5:14) E sa nɛ Kristofohi tsuo nɛ a nu a sibi sisi, a to a tsui si, nɛ a tu bua womi munyu kɛ tsɔɔ a sibi konɛ a nyɛ nɛ a fia ni nɛmɛ nɛ a gbɔjɔ ɔ kɛ ma si. Anɛ o woɔ nyɛmimɛ a bua, nɛ o woɔ mɛ he wami lo? Ke o peeɔ jã po ɔ, mɛni blɔ nɔ o maa gu kɛ pee babauu pe bɔ nɛ o ngɛ pee amlɔ nɛ ɔ?

12. Mo ha nɔ hyɛmi nɔ́ ko nɛ tsɔɔ bɔ nɛ nyɛmi ko ná yemi kɛ buami ha ngɛ asafo ɔ mi.

¹² Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ suɔmi kpo nɛ wa ma je ha nihi nɛ a ngɛ aywilɛho yee ɔ ma nyɛ maa fia mɛ kɛ ma si? Nyɛmiyo ko nɛ e ngɛ Yuropa a de ke: “Be komɛ ɔ, e peeɔ mi kaa ma gbe ye he. Se nɔ́ ko ngɛ nɛ yeɔ bua mi. Nyɛmimɛ nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ he ye yi wami. Be fɛɛ be ɔ, a woɔ mi he wami, nɛ a jeɔ suɔmi kpo kɛ tsɔɔ mi. E ngɛ mi kaa nyɛmimɛ ɔmɛ a kpɛti nihi bɔɔ pɛ nɛ a le kaa i ngɛ juɛmi mi nyagba lɛɛ, se asafo ɔ tsuo yeɔ bua mi. Nyɛmi ko kɛ e yo ngɔ mi kaa a bi. A hyɛɛ ye nɔ saminya, nɛ be fɛɛ be nɛ i hia nɔ́ ko ɔ, a yeɔ bua mi.” Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e slo yemi kɛ buami nɛ wa ti nɔ fɛɛ nɔ ma nyɛ ma ha nihi nɛ a ya je si fɔfɔɛ nɛ ɔ eko mi ɔ. Se ke wa je wa tsui mi nɛ wa ye bua nɔ ko nɛ e ngɛ aywilɛho yee ɔ, e ma nyɛ ma ná he se wawɛɛ nitsɛ. *

13. Ke wa ngɛ hlae maa wo nihi a bua a, mɛni e sa kaa waa pee?

¹³ Moo bu nihi tue saminya. (Yak. 1:19) Ke wa suɔ nihi ɔ, wa mi mi maa sã wɔ ngɛ a he, nɛ wa maa bu mɛ tue. O ma nyɛ maa gu ga blɔ nɔ kɛ bi nɔ ɔ sane komɛ konɛ o le nɔ́ tutuutu nɛ ngɛ lɛ haoe. Enɛ ɔ ma ha nɛ o mi mi maa sa mo ngɛ nyɛmi ɔ he, nɛ o maa wo lɛ he wami. Mo ha nɛ e na ngɛ o hɛ mi kaa o suɔ lɛ, nɛ o susuɔ e he niinɛ. Ke e ngɛ munyu tue ɔ, moo to o tsui si kɛ bu lɛ tue. Koo po e munyu ɔ mi. Ke o pee jã a, o ma nyɛ maa nu lɛ sisi saminya. Lɔ ɔ ma nyɛ maa ye bua o nyɛmi ɔ nɛ e ma ná hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ o mi, nɛ ke o wo lɛ ga a, e maa bu mo tue. Ke e na kaa o susuɔ e he ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ e bua maa jɔ.

14. Mɛni he je nɛ e sɛ kaa wa pia nihi ɔ?

¹⁴ Ko pia nihi. Ke nɔ nɛ ngɛ aywilɛho ɔ yee ɔ yɔse kaa wa ngɛ lɛ piae ɔ, e kɔni mi ma jɔ̃ kulaa, nɛ lɔ ɔ ma ha nɛ e ye ha wɔ kaa wa maa ye bua lɛ. Ngmami ɔ de ke: “Munyu nɛ a tuɔ kɛkɛ nɛ juɛmi be mi ɔ, e yeɔ nɔ awi kaa klaate. Se ní lelɔ nya mi munyu tsaa nɔ.” (Abɛ 12:18) E ngɛ mi kaa wa be blɔ jee nɛ waa tu munyuhi nɛ maa ‘ye nɔ awi’ mohu lɛɛ, se ke wa pee jã a, e maa hao nɔ wawɛɛ. Ke wa ngɔ wa he kɛ wo nɔ ɔ si fɔfɔɛ ɔ mi ɔ, wa maa nu lɛ sisi saminya, nɛ wa ma nyɛ maa je suɔmi mi kɛ fia lɛ kɛ ma si.​—Mat. 7:12.

15. Mɛni ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ wa nyɛ nɛ waa wo ni kpahi a bua?

 ¹⁵ Ngɔɔ Mawu Munyu ɔ kɛ wo nihi a bua. (Kane Roma Bi 15:4, 5.) Baiblo ɔ je “Mawu nɛ e haa nɔ si fimi kɛ bua womi ɔ” ngɔ. Enɛ ɔ he ɔ, bua womi munyuhi fuu ngɛ Baiblo ɔ mi. Ngɛ Ngmami ɔ nɛ woɔ wa bua se ɔ, wa ngɛ Baiblo kasemi womihi fuu. Wa ma nyɛ maa ngɔ Watch Tower Publications Index ɔ kɛ Research Guide for Jehovah’s Witnesses ɔ kɛ tsu ní. Ngmamihi nɛ woɔ nɔ he wami kɛ ga womihi fuu ngɛ womi nɛ ɔmɛ a mi. Ke wa suɔ nɛ waa ye bua nɔ ko ɔ, wa ma nyɛ ma hla níhi a mi ngɛ womi nɛ ɔmɛ a mi konɛ wa kɛ ye bua nɔ ɔ.

16. Mɛni suhi maa ye bua wɔ ke wa ngɛ nɔ ko nɛ e ngɛ aywilɛho yee ɔ he wami woe?

¹⁶ Ke wa suɔ nɛ waa wo nihi nɛ a gbɔjɔ ɔ he wami ɔ, wa maa hɛɛ mɛ dɔdɔɔdɔ kɛ tsɔɔ kaa wa suɔ mɛ. Yehowa ji “Tsɛ mɔbɔ nalɔ, kɛ bua womi tsuo Mawu,” nɛ e ngɛ “mi mi sami” kɛ ha e sɔmɔli. (Kane 2 Korinto Bi 1:3-6; Luka 1:78; Rom. 15:13) Paulo kase Yehowa, nɛ e kɛ pee nɔ hyɛmi nɔ́ kɛ ha wɔ. Enɛ ɔ he ɔ, e de ke: “Wa [hɛɛ nyɛ dɔdɔɔdɔ] kaa bɔ nɛ bimwɔyo nyɛ hɛɛɔ lɛ nitsɛ e bimɛ dɔdɔɔdɔ ɔ. Lɔ ɔ he ɔ, akɛnɛ wa suɔ nyɛ sane he je ɔ, wa fia wa pɛɛ si kaa pi Mawu he sane kpakpa a pɛ nɛ waa kɛ ma ha nyɛ, se mohu wɔ nitsɛmɛ wa he hulɔ, ejakaa nyɛ ba pee nihi nɛ wa suɔ mɛ saminya.” (1 Tɛs. 2:7, 8) Ke wa kase Mawu, nɛ wa susuɔ nihi a he ɔ, Yehowa ma nyɛ maa gu wa nɔ kɛ ha nɔ ko nɛ e ngɛ aywilɛho yee ɔ sɔlemi heto.

17. Mɛni susumi nɛ e sa nɛ wa ná ngɛ wa nyɛmimɛ ɔmɛ a he konɛ wa nyɛ nɛ waa wo mɛ he wami?

¹⁷ Koo hyɛ blɔ kaa o nyɛmimɛ ɔmɛ maa pee a ní kaa nihi nɛ a ye mluku. E sɛ nɛ waa hɛɛ susumi nɛ ɔ, ke pi jã a, wa nine maa nyɛ si. (Fiɛlɔ 7:21, 22) Mo kai kaa Yehowa hyɛ we blɔ kaa e sɔmɔli maa pee níhi nɛ a be nyɛe maa pee. Ke wa kase Yehowa a, wa ma nyɛ ma ná wa nyɛmimɛ nɛ a yi mluku ɔ a he tsui. (Efe. 4:2, 32) E sɛ nɛ wa ha nɛ a nu he kaa a bɔɛ mɔde ngɛ a sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi, mohu ɔ, e sa nɛ wa je a yi. Jã nɛ wa maa pee ɔ maa wo mɛ he wami. Ke wa je wa tsui mi nɛ wa je nihi a yi ɔ, e maa fia mɛ kɛ ma si, nɛ e maa ye bua mɛ nɛ a “ma ná nɔ́ ko” nɛ a “maa da nɔ kɛ nya” ngɛ a sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi. Lɔ ɔ maa ye bua mɛ pe nɛ wa maa ngɔ mɛ kɛ to ni kpahi a he.​—Gal. 6:4.

18. Mɛni he je nɛ e he hia nɛ waa je suɔmi mi kɛ fia ni kpahi kɛ ma si ɔ?

¹⁸ Yehowa sɔmɔli tsuo a he jua wa ha Yehowa kɛ Yesu. (Gal. 2:20) Wa suɔ wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi tsuo, enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ wa susu a he wawɛɛ. “Nyɛ ha nɛ waa di níhi nɛ ngɔɔ tue mi jɔmi kɛ baa, kɛ níhi nɛ waa kɛ maa fia wa sibi kɛ ma si ɔmɛ a se” konɛ wa nyɛ nɛ waa wo wa nyɛmimɛ ɔmɛ a bua. (Rom. 14:19) Wɔ tsuo wa ngɛ Paradeiso ɔ blɔ hyɛe wawɛɛ nitsɛ, ejakaa lejɛ ɔ lɛɛ nɔ́ ko be nyɛe ma jɔ̃ wa kɔni mi. Hiɔ, ta, gbenɔ, yi mi wami kɛ weku mi nyagbahi be lejɛ ɔ, nɛ wa be wa he piae ngɛ nɔ́ ko mi! Ngɛ Jeha Akpe Nɔ Yemi ɔ se ɔ, adesahi tsuo maa ye mluku. Nihi nɛ a maa ye kunimi ngɛ nyagbe ka a mi ɔ, Yehowa Mawu maa ngɔ mɛ kɛ pee e bimɛ ngɛ zugba a nɔ, nɛ a ma ná “Mawu bimɛ ɔmɛ a hɛ mi nyami he yemi ɔ.” (Rom. 8:21) Nyɛ ha nɛ wɔ tsuo waa ya nɔ nɛ wa je suɔmi nɛ fiaa nɔ kɛ maa si ɔ kpo, nɛ waa ye bua wa sibi konɛ wɔ tsuo wa nine nɛ su jɔɔmi ɔ nɔ hwɔɔ se.