Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

NÍ KASEMI 36

Hamagedɔn Ji Sane Kpakpa!

Hamagedɔn Ji Sane Kpakpa!

“Nɛ a bua a nya kɛ ya . . . Hamagedɔn.”​—KPOJ. 16:16.

LA 150 Hla Mawu Se Blɔ Konɛ E He O Yi Wami

NƆ́ NƐ WA MAA KASE *

1-2. (a) Mɛni he je nɛ Hamagedɔn ji sane kpakpa kɛ ha adesahi ɔ? (b) Mɛni sane bimihi a he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi?

NI KOMƐ deɔ ke Hamagedɔn ji ta ko nɛ a maa ngɔ oplɛmi nguahi kɛ hwu aloo e ji be nɛ adebɔ mi oslaahi ma ha nɛ zugba a hɛ mi nɛ kpata. Anɛ o nu munyu nɛ ɔ hyɛ lo? Se nɔ́ nɛ Baiblo ɔ de ngɛ Hamagedɔn he ɔ ji sane kpakpa, nɛ e haa nɛ nɔ bua jɔɔ! (Kpoj. 1:3) Hamagedɔn ta a be ní puɛe, mohu ɔ, e maa baa adesahi a yi! Ngɛ mɛni blɔ nɔ?

2 Baiblo ɔ tsɔɔ kaa Hamagedɔn ta a maa po adesahi a nɔ yemi se konɛ e kɛ he adesahi a yi wami. Ta nɛ ɔ ma kpata nimli yayamihi a hɛ mi, nɛ e maa baa dali a yi. Ta a maa po wa zugba a he piɛ nɛ́ zugba a hɛ mi ko kpata konɛ e kɛ he adesahi a yi wami. (Kpoj. 11:18) Bɔ nɛ pee nɛ waa nu munyu nɛ ɔmɛ a sisi ɔ, nyɛ ha nɛ wa susu sane bimi eywiɛ nɛ ɔmɛ a he: Mɛni ji Hamagedɔn? Mɛni níhi maa ya nɔ loko Hamagedɔn maa ba? Mɛni wa maa pee konɛ a baa wɔ hu wa yi ngɛ Hamagedɔn ta a mi? Mɛni níhi wa maa pee konɛ waa ya nɔ nɛ waa ye anɔkuale be mi nɛ Hamagedɔn su ta nɛ ɔ?

MƐNI JI HAMAGEDƆN?

3. (a) Mɛni nɛ munyungu nɛ ji “Hamagedɔn” ɔ tsɔɔ? (b) Ngɛ Kpo Jemi 16:14, 16 nya a, mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma de ke Hamagedɔn pi he ko pɔtɛɛ ko ɔ?

3 Kane Kpo Jemi 16:14, 16. Munyungu nɛ ji “Hamagedɔn” ɔ je kpo si kake pɛ ngɛ Ngmami ɔ mi, nɛ a je kɛ je Hebri munyu nɛ e sisi ji “Megido Yoku” ɔ mi. (Kpoj. 16:16, sisi ningma) Megido ji blema Israel ma ko. (Yosh. 17:11) Se Hamagedɔn pi he ko pɔtɛɛ nɛ ngɛ zugba a nɔ. Nɔ́ tutuutu nɛ Hamagedɔn tsɔɔ ji be nɛ “matsɛmɛ ɔmɛ nɛ a ngɛ zugba a nɔ hehi tsuo nɛ nimli ngɛ” ɔ ma bua a he nya konɛ a kɛ Yehowa nɛ hwu ta. (Kpoj. 16:14) Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa maa ngɔ munyungu nɛ ji “Hamagedɔn” ɔ kɛ da si ha ta nɛ maa nyɛɛ a he nya buami ɔ se nɔuu ɔ hulɔ. Kɛ wa plɛ kɛ le kaa Hamagedɔn ji okadi peemi he ko kɛɛ? Kekleekle ɔ, yoku ko be nɛ a tsɛɛ ke Megido Yoku. Nɔ́ nɛ ji enyɔ ɔ, zugba nɛ ngɛ Megido ɔ be “matsɛmɛ ɔmɛ nɛ a ngɛ zugba a nɔ hehi tsuo nɛ nimli ngɛ” ɔ kɛ a ta buli ɔmɛ kɛ a ta hwumi ní ɔmɛ kpee. Nɔ́ nɛ ji etɛ ɔ, kaa bɔ nɛ wa maa na ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, Hamagedɔn ta a maa je sisi ke je nɛ ɔ mi “matsɛmɛ ɔmɛ” ya tua Mawu we bi nɛ a ngɛ zugba a nɔ he fɛɛ he ɔ.

4. Mɛni he je nɛ Mawu ngɔ e nyagbe ta a kɛ to ta nɛ a hwu ngɛ Megido ɔ he ɔ?

4 Mɛni he je nɛ Yehowa ngɔ e nyagbe ta a kɛ to ta nɛ a hwu ngɛ Megido ɔ he ɔ? Megido kɛ Yezreel Dɔgba nɛ ngɛ Megido kasa nya a ji hehi nɛ a hwu tahi babauu ngɛ. Be komɛ ɔ, Yehowa ngɔɔ e he kɛ woɔ tahi nɛ e we bi hwuɔ ngɛ lejɛ ɔ mi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɛ “Megido pa a nya” a, Mawu ye bua Kojolɔ Barak nɛ e ji Israel no ɔ nɛ e ye Kanaan tabo nɛ tatsɛ Sisera nyɛɛ hɛ mi ɔ nɔ kunimi. Barak kɛ gbalɔyo Debora na Yehowa si ngɛ kunimi nɛ e gu nyakpɛ blɔ nɔ kɛ ha nɛ a ye ɔ he je. A la ke: ‘Dodoehi po hwu kɛ je hiɔwe kɛ si Sisera. Kishon pa a muɔ mɛ kɛ ho.’​—Many. 5:19-21.

5. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Hamagedɔn maa je ekpa ngɛ ta nɛ Barak hwu ɔ he?

5 Barak kɛ Debora gbe a la a nya ke: ‘Yehowa, ha o he nyɛli ɔmɛ tsuo a hɛ mi nɛ kpata kaa kikɛ nɛ ɔ. Se o huɛmɛ ɔmɛ lɛɛ ha nɛ a pee kaa pu nɛ ngɛ si tee kɛ he wami!’ (Many. 5:31) Ngɛ Hamagedɔn ta a mi ɔ, Mawu he nyɛli a hɛ mi ma kpata, nɛ a ma he nihi nɛ a suɔ Mawu ɔ a yi wami. Se e he hia nɛ wa kadi slɔɔto nɛ ngɛ ta enyɔ nɛ ɔmɛ a kpɛti. Mawu we bi be Hamagedɔn ta a eko hwue. A be ta hwumi nɔ́ ko nɔ́ ko hɛɛe! Nɔ́ nɛ maa ye bua mɛ ji kaa a maa pee kpoo, nɛ́ a ngɔ a hɛ kɛ fɔ Yehowa kɛ e hiɔwe ta buli ɔmɛ a nɔ. Yehowa de ke: “Nyɛɛ ngɔ nyɛ hɛ ngɔ fɔ ye nɔ kpoo.”​—Yes. 30:15; Kpoj. 19:11-15.

6. Mɛni blɔ nɔ nɛ eko ɔ, Yehowa maa gu kɛ kpata e he nyɛli ɔmɛ a hɛ mi ngɛ Hamagedɔn ta a mi?

6 Kɛ Mawu ma plɛ kɛ ye e he nyɛli ɔmɛ a nɔ kunimi ngɛ Hamagedɔn ta a mi ha kɛɛ? Eko ɔ, e maa gu blɔ slɔɔtohi a nɔ kɛ pee jã. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, e ma nyɛ maa ngɔ zugba mimiɛɛmi, gbiɛ ngo ngu kɛ oslabai gbami kɛ tsu ní. (Hiob 38:22, 23; Eze. 38:19-22) E ma nyɛ ma ha nɛ e he nyɛli ɔmɛ nɛ a te si kɛ wo a sibi. (2 Kron. 20:17, 22, 23) Nɛ e ma nyɛ ma ha nɛ hiɔwe bɔfohi nɛ a kpata yayami peeli ɔmɛ a hɛ mi. (Yes. 37:36) Blɔ fɛɛ blɔ nɛ Mawu maa gu nɔ kɛ tsu nɔ́ nɛ ɔ he ní ɔ, e maa ye kunimi kokooko. E he nyɛli ɔmɛ tsuo a hɛ mi ma kpata. Nɛ dali ɔmɛ tsuo a yi ma ná wami.​—Abɛ 3:25, 26.

NÍHI NƐ MAA YA NƆ LOKO HAMAGEDƆN TA A MA FƐ

7-8. (a) Ngɛ 1 Tɛsalonika Bi 5:1-6 nya a, mɛni munyu ko nɛ a nui hyɛ nɛ je ɔ mi hɛ mi nyɛɛli ɔmɛ maa hi tue? (b) Mɛni he je nɛ lakpa munyu nɛ ɔ maa ye nihi awi ɔ?

7 Loko “Yehowa ligbi ɔ” maa su ɔ, a maa hi dee ke “tue mi jɔmi kɛ slɔkee si himi” ba. (Kane 1 Tɛsalonika Bi 5:1-6.) “Yehowa ligbi ɔ” nɛ a tu he munyu ngɛ 1 Tɛsalonika Bi 5:2 ɔ ji “amanehlu ngua a” nɛ. (Kpoj. 7:14) Ke amanehlu ngua a yaa je sisi ɔ, kɛ wa ma plɛ kɛ le kɛɛ? Baiblo ɔ tsɔɔ kaa a maa hi munyu ko nɛ a nui hyɛ tue. Lɔ ɔ maa pee okadi nɛ maa tsɔɔ kaa amanehlu ngua a su.

8 Baiblo ɔ gba kaa a maa hi dee ke “tue mi jɔmi kɛ slɔkee si himi” ba. Mɛni he je nɛ je ɔ mi hɛ mi nyɛɛli ɔmɛ maa tu munyu nɛ ɔ? Anɛ jami hɛ mi nyɛɛli ɔmɛ hu maa piɛɛ a he kɛ hi munyu nɛ ɔ tue lo? E ma nyɛ maa ba jã. Se lakpa munyu nɛ ɔ je daimoniohi a ngɔ. Lakpa munyu nɛ ɔ maa ye nihi awi, ejakaa e ma ha nɛ nihi maa nu he kaa a ngɛ slɔkee be mi nɛ amanehlu ngua pe kulaa nɛ eko bɛ hyɛ ɔ ma sisi jemi. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, “si kake too ɔ, hɛ mi kpatami maa ba a nɔ tlukaa, kaa bɔ nɛ yohɔyo nuɔ kɔɔmi ɔ.” Nɛ Yehowa sɔmɔli nɛ a yeɔ lɛ anɔkuale ɔ hu nɛɛ? Eko ɔ, bɔ nɛ Yehowa ligbi ɔ maa ba si kake too ha a maa pee mɛ nyakpɛ, se e be mɛ si tie.

9. Anɛ Yehowa ma kpata Satan je ɔ tsuo hɛ mi si kake lo? Moo tsɔɔ nya.

9 Yehowa be Satan je ɔ tsuo hɛ mi kpatae si kake kaa bɔ nɛ e pee ngɛ Noa be ɔ mi ɔ. Mohu ɔ, e ma kpata fã kake hɛ mi kekle, nɛ e ma kpata fã kake hu hɛ mi pee se. Kekleekle ɔ, e ma kpata Babilon Ngua a, nɛ ji lakpa jamihi tsuo nɛ a ngɛ je ɔ mi ɔ a hɛ mi. Lɔ ɔ se ɔ, e ma kpata Satan je ɔ fã nɛ piɛ ɔ hɛ mi ngɛ Hamagedɔn. Fã nɛ ɔmɛ ji, ta buli, ma kudɔmi blɔ nya tomi, kɛ jua yemi blɔ nya tomi. Nyɛ ha nɛ wa susu blɔ nɔ nɛ Mawu maa gu kɛ kpata Satan je ɔ hɛ mi ɔ he bɔɔ nɛ waa hyɛ.

10. Ngɛ Kpo Jemi 17:1, 6 kɛ 18:24 ɔ nya a, mɛni he je nɛ Yehowa ma kpata Babilon Ngua a hɛ mi ɔ?

10 “Yaholɔ ngua a . . . kojomi ɔ.” (Kane Kpo Jemi 17:1, 6; 18:24.) Babilon Ngua a gbe Mawu biɛ ɔ he guɛ wawɛɛ nitsɛ. E tsɔɔ nihi Mawu he lakpa munyuhi. E kɛ nɔ yeli nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ ya bɔ mumi mi ajuama kɛ gu somi nɛ e kɛ mɛ ya so ɔ nɔ. E ngɔ he wami nɛ e ngɛ ɔ kɛ nyɛ e jami mi bi ɔmɛ a nɔ, nɛ e kpakpaa a he sika tsuo. E pue nihi fuu a muɔ si nɛ Yehowa sɔmɔli po piɛɛ he. (Kpo Jemi 19:2) Mɛni blɔ nɔ Yehowa maa gu kɛ kpata Babilon Ngua a hɛ mi?

11. Mɛni “lohwe awi yelɔ tsutsuutsu” ɔ daa si kɛ ha, nɛ ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Mawu kɛ lɛ ma tsu ní kɛ kpata Babilon Ngua a hɛ mi?

11 Yehowa maa gu “lohwe awi yelɔ tsutsuutsu ko . . . koli nyɔngma a” nɔ kɛ kpata “yaholɔ ngua a” hɛ mi. Jamɛ a okadi peemi lohwe awi yelɔ ɔ daa si ha Je Ma Amɛ A Kake Peemi Kuu ɔ. Koli nyɔngma amɛ daa si kɛ ha nɔ yemihi nɛ a ngɛ mwɔnɛ ɔ nɛ a fĩ Je Ma Amɛ A Kake Peemi Kuu ɔ se ɔ. Ngɛ Mawu be nɛ e to ɔ mi ɔ, nɔ yemi nɛ ɔmɛ maa te si kɛ wo Babilon Ngua a. “A ma kpɔ̃ nɔ́ fɛɛ nɔ́ ngɛ e dɛ” kɛ gu e níhi nɛ a maa ha a nɔ, “nɛ e maa hɛɛ e he gu” kɛ gu e yi wu tso ní peepee ɔmɛ a he bo nɛ a ma kpa a nɔ. (Kpoj. 17:3, 16) E hɛ mi kpatami ɔ ma ti nihi nɛ a fĩ e se ɔ si tlukaa, nɛ e maa pee kaa nɔ́ nɛ e ba ngɛ ligbi kake mi. Enɛ ɔ ma ha nɛ gbeye maa nu mɛ. Ejakaa e fĩa ke: “I hiɔ si kaa manyɛ, nɛ pi yalɔyo ji mi, nɛ i be kɔmɔ yee gblegbleegble.”​—Kpoj. 18:7, 8.

12. Mɛni nɛ Yehowa be blɔ ngmɛe nɛ je ma amɛ nɛ a pee, nɛ mɛni he je?

12 Mawu be hae nɛ je ma amɛ nɛ a kpata e we bi a hɛ mi. E biɛ ngɛ a nɔ, nɛ a ye e fami kaa a tu fo kɛ je Babilon Ngua a mi ɔ nɔ. (Níts. 15:16, 17; Kpoj. 18:4) Jehanɛ hu ɔ, a tsu ní wawɛɛ kɛ ye bua ni kpahi nɛ a tu fo kɛ je Babilon Ngua a mi. Lɔ ɔ he ɔ, Yehowa sɔmɔli be “[Babilon Ngua a] haomi ɔmɛ eko” náe. Se kɛ̃ ɔ, níhi nɛ maa ya nɔ ɔ maa ka a hemi kɛ yemi.

He fɛɛ he nɛ Mawu we bi ngɛ ɔ, a kɛ a hɛ maa fɔ Mawu nɔ ke a tua mɛ (Hyɛ kuku 13) *

13. (a) Mɛnɔ ji Gog? (b) Ngɛ Ezekiel 38:2, 8, 9 ɔ nya a, mɛni maa ngɔ Gog kɛ ba okadi peemi he nɛ ji Hamagedɔn ɔ?

13 Gog tuami ɔ. (Kane Ezekiel 38:2, 8, 9.) Ke a kpata lakpa jamihi tsuo a hɛ mi ta a, Mawu we bi pɛ nɛ a maa piɛ. A maa pee kaa tso kake too nɛ piɛ ngɛ ahumi ngua ko se. Se Satan mi mi ma fu wawɛɛ. E ma je abofu nɛ ɔ kpo kɛ gu lakpa munyuhi nɛ je daimoniohi a ngɔ, nɛ ji “munyuhi nɛ a je mumi mi nɛ a he tsɔ we” nɛ e maa tu ɔ nɔ. Enɛ ɔ ma ha nɛ je mahi nɛ a pee kake ɔ ma ya tua Yehowa we bi. (Kpoj. 16:13, 14) A tsɛɛ je mahi nɛ a pee kake nɛ ɔ ke ‘Gog nɛ ngɛ Magog zugba a nɔ.’ Ke mahi nɛ a pee kake ɔ ba tua Mawu we bi pɛ ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa a ba su okadi peemi he nɛ ji Hamagedɔn ɔ.​—Kpoj. 16:16.

14. Mɛni nɛ Gog ma ba yɔse?

14 Gog maa ngɔ e hɛ kɛ fɔ e “ta buli babauu” ɔ a nɔ. (2 Kron. 32:8) Se wɔɔ lɛɛ wa maa ngɔ wa hɛ kɛ fɔ Yehowa wa Mawu ɔ nɔ. Je ma amɛ ma susu kaa wa hɛ nɛ waa kɛ fɔ Yehowa nɔ ɔ ji kuasiahi a sane. Mɛni he je? Ejakaa Babilon Ngua a mawu ɔmɛ nyɛ we nɛ a kpɔ̃ lɛ ngɛ “lohwe awi yelɔ ɔ” kɛ e “koli nyɔngma amɛ” a dɛ! (Kpoj. 17:16) Lɔ ɔ he ɔ, Gog ma susu kaa e he be wae ha lɛ kulaa kaa e maa ye kunimi. E ma tua Yehowa we bi “kaa bɔku nɛ ha zugba a nɔ.” (Eze. 38:16, NW) Se benɛ Gog maa hɛli si ɔ, e du klama momo. Kaa bɔ nɛ e ba ngɛ Farao nɔ ngɛ Wo Tsu ɔ mi ɔ, Gog ma ba yɔse kaa e kɛ Yehowa lɛ ngɛ hwue.​—2 Mose 14:1-4; Eze. 38:3, 4, 18, 21-23.

15. Ngɛ mɛni blɔhi a nɔ nɛ Kristo maa ye kunimi kɛ pi si?

15 Kristo kɛ e hiɔwe tabo ɔmɛ ma fã Mawu we bi a he, nɛ a ma kpata Gog kɛ e tabo ɔ tsuo hɛ mi pɛsɛpɛsɛ. (Kpoj. 19:11, 14, 15) Se Yehowa he nyɛlɔ kpanaku nɛ ji Satan nɛ ngɔ e lakpa munyu ɔmɛ kɛ sisi je ma amɛ kɛ ya Hamagedɔn ɔ hu nɛɛ? Yesu ma sake lɛ kɛ e daimonio ɔmɛ kɛ wo muɔ voo ɔ mi, nɛ e maa sɔu muɔ ɔ nya jeha akpe.​—Kpoj. 20:1-3.

MƐNI O MAA PEE KONƐ A BAA O YI NGƐ HAMAGEDƆN TA A MI?

16. (a) Mɛni wa maa pee kɛ tsɔɔ kaa wa ‘le Mawu’? (b) Mɛni he je nɛ Yehowa nɛ wa maa le ɔ maa pee jɔɔmi ha wɔ ngɛ Hamagedɔn ɔ?

16 Ke wa se kɛ ngɛ anɔkuale ɔ mi jio, wa se kɛ we ngɛ mi jio, loko a ma he wa yi wami ngɛ Hamagedɔn ta a mi ɔ, e sa nɛ waa tsɔɔ kaa wa ‘le Mawu,’ nɛ wa ‘buɔ wa Nyɔmtsɛ Yesu Kristo sane kpakpa a tue.’ (2 Tɛs. 1:7-9) Ke wa le níhi nɛ Mawu suɔ, níhi nɛ e sume, kɛ e sisi tomi mlaa amɛ ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa ‘le Mawu.’ Jehanɛ hu ɔ, ke wa suɔ Mawu, wa buɔ lɛ tue, nɛ waa kɛ wa tsui tsuo jaa lɛ ɔ, lɔ ɔ hu tsɔɔ kaa wa le lɛ. (1 Yoh. 2:3-5; 5:3) Ke wa tsɔɔ kaa wa le Mawu ɔ, Mawu hu maa ‘le wɔ,’ nɛ lɔ ɔ maa pee yi wami hemi kɛ ha wɔ ngɛ Hamagedɔn! (1 Kor. 8:3) Ngɛ mɛni blɔ nɔ? Ejakaa ke ‘Mawu le wɔ’ ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa e kplɛɛ wa nɔ.

17. Mɛni nɛ ‘Nyɔmtsɛ Yesu Kristo sane kpakpa a tue nɛ wa maa bu’ ɔ tsɔɔ?

17 Anɔkualehi nɛ Yesu tsɔɔ nɛ wa kaneɔ ngɛ Mawu Munyu ɔ mi ɔ piɛɛ “Nyɔmtsɛ Yesu Kristo sane kpakpa” a he. Ke waa kɛ sane kpakpa a tsu ní ngɛ wa si himi mi ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa buɔ sane kpakpa a tue. Tue bumi nɛ ɔ biɔ nɛ waa ngɔ Matsɛ Yemi ɔ he níhi kɛ ye kekle blɔ he, waa ba wa je mi ngɛ Mawu dami mlaa amɛ a nya, nɛ́ waa jaje Mawu Matsɛ Yemi ɔ he sane kpakpa a. (Mat. 6:33; 24:14) Jehanɛ hu ɔ, e biɔ nɛ wa fĩ Kristo nyɛmimɛ nɛ a pɔ mɛ nu, nɛ a tsuɔ ní tsumi nguahi kɛ fĩɔ Matsɛ Yemi ɔ se ɔ a se.​—Mat. 25:31-40.

18. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Kristo nyɛmimɛ nɛ a pɔ mɛ nu ɔ hu ma je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ asafo kuu ngua a?

18 E be kɛe nɛ Mawu sɔmɔli nɛ a pɔ mɛ nu ɔ ma je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ ‘jijɔ kpa amɛ’ kaa bɔ nɛ mɛ hu a pee ha mɛ ɔ. (Yoh. 10:16) Ngɛ mɛni blɔ nɔ? Loko Hamagedɔn ta a maa je sisi ɔ, jamɛ a be ɔ mi ɔ, nimli 144,000 ɔ tsuo maa hi hiɔwe kaa mumi mi bɔ níhi. A maa piɛɛ hiɔwe ta buli ɔmɛ a he kɛ kpata Gog hɛ mi pɛsɛpɛsɛ, nɛ a maa po “asafo kuu ngua” nɛ a ngɛ kaa jijɔhi ɔ a he piɛ. (Kpoj. 2:26, 27; 7:9, 10) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, asafo kuu ngua a ma ba na kaa e ji he blɔ ngua nɛ a ná kaa a fĩ Yehowa sɔmɔli nɛ e pɔ mɛ nu ɔ a se benɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ!

YAA NƆ NƐ O YE ANƆKUALE NGƐ NYAGBE LIGBI NƐ ƆMƐ A MI

19-20. Ngɛ kahi tsuo nɛ waa kɛ maa kpe ɔ se ɔ, mɛni wa maa pee konɛ waa ya nɔ nɛ waa ye anɔkuale be mi nɛ Hamagedɔn ngɛ sue nɛ ɔ?

19 Ngɛ nyagbe ligbi nɛ a mi wa nɛ ɔmɛ a mi ɔ, Yehowa we bi fuu kɛ kahi ngɛ kpee. Se waa kɛ bua jɔmi ma nyɛ ma fĩ si. (Yak. 1:2-4) Blɔ kake nɛ wa ma nyɛ maa gu nɔ kɛ pee jã ji kaa wa maa je wa tsui mi kɛ sɔle. (Luka 21:36) Jehanɛ hu ɔ, e sa nɛ wa tsu wa sɔlemi ɔ nya ní kɛ gu Baiblo ɔ nɛ wa maa kase daa ligbi nɛ wa ma pue wa yi mi tɛ ngɛ he ɔ nɔ. E sa nɛ waa kase gbamihi nɛ kɔɔ wa be nɛ ɔ he ɔ hu he ní. (La 77:12) Jehanɛ hu ɔ, ke waa kɛ wa he wo fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi vii ɔ, wa hemi kɛ yemi ɔ kɛ wa hɛ kɛ nɔ fɔmi ɔ mi maa wa!

20 Ke Babilon Ngua a be hu, nɛ Hamagedɔn hu ba nyagbe ɔ, anɛ o bua be jɔe lo? Nɛ ke a wo Mawu biɛ ɔ kɛ he blɔ nɛ e ngɛ kaa nɔ yelɔ ɔ nguɔ ɔ, hyɛ bɔ nɛ o bua maa jɔ wawɛɛ ha! (Eze. 38:23) Niinɛ, Hamagedɔn ji sane kpakpa kɛ ha nihi nɛ a le Mawu, nɛ́ a buɔ e Bi ɔ tue nɛ a fĩɔ si kɛ ya siɔ nyagbe ɔ.​—Mat. 24:13.

LA 143 Yaa Nɔ Nɛ O Tsu Ní, Nɛ O Hwɔɔ, Nɛ O Hyɛ Blɔ

^ kk. 5 Be kɛkɛɛ ji nɛ ɔ nɛ Mawu we bi ngɛ Hamagedɔn blɔ hyɛe. Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa ma susu nɔ́ nɛ Hamagedɔn ji, níhi nɛ maa ya nɔ loko Hamagedɔn maa ba, kɛ níhi nɛ wa maa pee konɛ waa ya nɔ nɛ waa ye anɔkuale ngɛ nyagbe ligbi nɛ ɔmɛ a mi ɔ he.

^ kk. 71 FONI Ɔ: Ní nguanguahi maa hi nɔ yae. (1) Se wa maa ya nɔ maa fiɛɛ sane kpakpa a bɔ nɛ si fɔfɔɛ ɔ maa ngmɛ blɔ, (2) wa maa ya nɔ maa kase ní, nɛ (3) wa maa ya nɔ ma ná hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa Mawu maa po wa he piɛ.

^ kk. 85 FONI Ɔ: Polisihi nɛ a yaa sɛ weku ko nɛ a ji Kristofohi ɔ a we mi. Se weku nɛ ɔ ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa Yesu kɛ e bɔfo ɔmɛ ngɛ nɔ́ nɛ ngɛ nɔ yae ɔ hyɛe.