NÍ KASEMI 3
LA 35 “Nyɛɛ Le Níhi Nɛ A He Hia Wawɛɛ ɔ”
Moo Mwɔ Yi Mi Kpɔhi Nɛ Maa Sa Yehowa Hɛ Mi
“Yehowa gbeye yemi ji nile sisije, nɛ Nɔ Klɔuklɔu Pe Kulaa a he nile ji nɔ́ sisi numi.”—ABƐ 9:10.
OTI NƐ NGƐ NÍ KASEMI Ɔ MI
Wa maa na bɔ nɛ waa kɛ nile, nɔ́ sisi numi, kɛ nɔ́ se kɔmi ma tsu ní ha konɛ waa mwɔ yi mi kpɔhi nɛ da.
1. Mɛni ji nɔ́ ko nɛ e he wa nɛ e sa nɛ wɔ tsuo waa pee daa ligbi?
DAA LIGBI Ɔ, wa mwɔɔ yi mi kpɔhi. Yi mi kpɔ nɛ ɔmɛ ekomɛ ngɛ nɛ a mwɔmi yi kulaa. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, e yi kulaa kaa wa maa hla niye ní nɛ wa maa ye mɔtu, loo be nɛ waa kɛ maa hwɔ si. Se ní komɛ hu ngɛ nɛ e yeɔ kaa wa maa mwɔ yi mi kpɔ ngɛ he, ejakaa e ma nyɛ maa sa wa nɔmlɔ tso mi he wami nami, bua jɔmi nɛ wa náa, wa suɔli, aloo jami nɛ waa kɛ haa Yehowa a he. Wa suɔ nɛ yi mi kpɔhi nɛ wa maa mwɔ ɔ he nɛ ba se nami kɛ ha waa kɛ wa wekuli tsuo. Se nɔ́ nɛ pe kulaa a, wa suɔ nɛ yi mi kpɔhi nɛ wa maa mwɔ ɔ nɛ sa Yehowa hɛ mi.—Rom. 12:1, 2.
2. Mɛni o ma nyɛ maa pee konɛ o nyɛ nɛ o mwɔ yi mi kpɔhi nɛ da?
2 Loko o ma nyɛ maa mwɔ yi mi kpɔ nɛ da ngɛ sane ko he ɔ, e sa nɛ (1) o le anɔkualehi nɛ kɔɔ sane ɔ he, (2) o le Yehowa susumi ngɛ sane ɔ he, kɛ (3) o susu yi mi kpɔ slɔɔtohi nɛ o ma nyɛ maa mwɔ ɔ eko fɛɛ eko he saminya. Wa ma susu ní etɛ nɛ ɔmɛ a he ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi, nɛ e maa ye bua wɔ konɛ wa tsɔse wa juɛmi nɛ waa kɛ kɔɔ nɔ́ se ɔ.—Abɛ 2:11.
MOO LE ANƆKUALEHI NƐ KƆƆ SANE Ɔ HE
3. Moo tsɔɔ nɔ́ he je nɛ ke o maa mwɔ yi mi kpɔ ko ɔ, e sa kaa o le anɔkuale sanehi nɛ kɔɔ he ɔ.
3 Nɔ́ kekleekle nɛ o maa pee konɛ o nyɛ nɛ o mwɔ yi mi kpɔ nɛ da ji kaa o maa le anɔkuale sanehi nɛ kɔɔ yi mi kpɔ ɔ he. Mɛni he je nɛ enɛ ɔ he hia a? Ngɔɔ lɛ kaa nɔ ko nu hiɔ wawɛɛ nɛ e ya na dɔkita. Anɛ dɔkita a kɛ oya yemi ma ha hiɔtsɛ ɔ tsopa be mi nɛ e kɛ hiɔtsɛ ɔ sɛɛ we e hiɔ ɔ he ní nɛ e ma bi lɛ sanehi lo? E ngɛ heii kaa e be jã pee. Mo hu loko o ma nyɛ maa mwɔ yi mi kpɔhi nɛ da a, kekleekle ɔ, e sa kaa o susu anɔkuale sanehi nɛ kɔɔ o si fɔfɔɛ ɔ he ɔ he saminya. Mɛni blɔ nɔ o maa gu kɛ pee jã?
4. Ngɛ Abɛ 18:13 ɔ nya a, mɛni o ma nyɛ maa pee konɛ o le sane ko mi fitsofitso? (Hyɛ foni ɔ hulɔ.)
4 Behi fuu ɔ, o ma nyɛ maa le anɔkualehi nɛ ngɛ sane ko mi ke o biɔ sane. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɔɔ lɛ kaa nɔ ko fɔ mo nine kɛ ha he nya buami ko. Anɛ e sa nɛ o ya lo? Ke o li nɔ nɛ to he nya buami ɔ he blɔ nya aloo o li bɔ nɛ níhi maa ya nɔ ha ngɛ lejɛ ɔ, o ma nyɛ ma bi nɔ nɛ fɔ mo nine ɔ sane komɛ kaa: “Jije ní peemi ɔ maa ya nɔ ngɛ, nɛ mɛni be? Anɛ nihi fuu maa ba lo? Mɛnɔ maa hyɛ blɔ nya tomi ɔ nɔ? Mɛnɔmɛ maa ba lejɛ ɔ? Mɛni maa ya nɔ ngɛ lejɛ ɔ? Anɛ a ma gba dã nɛ nyɛ wa lo?” Hetohi nɛ o ma ná kɛ ha sane bimi nɛ ɔmɛ maa ye bua mo konɛ o mwɔ yi mi kpɔ nɛ da.—Kane Abɛ 18:13.
Mo bi sanehi konɛ o le anɔkualehi tsuo nɛ kɔɔ si fɔfɔɛ ɔ he (Hyɛ kuku 4) a
5. Ke o ba le anɔkualehi nɛ kɔɔ sane ko he ta a, mɛni e sa kaa o pee?
5 Ke o ba le anɔkualehi nɛ kɔɔ sane ɔ he ta a, mo ná be nɛ o susu si fɔfɔɛ ɔ tsuo he saminya. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke o ba ná le kaa nihi nɛ a maa ba he nya buami ɔ sisi ɔ be bumi kɛ ha Baiblo sisi tomi mlaahi, loo a ma gba dã nɛ nya wa ngɛ ní peemi ɔ sisi, se a tui blɔ nya konɛ nɔ ko nɛ hyɛ nɛ a ko nu dã kɛ be nɔ ɔ hu nɛɛ? Ke o hyɛ ɔ, he nya buami nɛ ɔ be hoo pee lo? (1 Pet. 4:3) Jehanɛ hu ɔ, mɛni o maa pee ke be nɛ a kɛ maa pee he nya buami ɔ kɛ be nɛ nyɛɛ kɛ yaa asafo mi kpe loo fiɛɛmi ɔ ya kɔ? Ke o susu bɔ nɛ níhi maa ya nɔ ha a he ɔ, e maa ye bua mo konɛ o mwɔ yi mi kpɔ nɛ da. Se nɔ́ kpa ko hu ngɛ nɛ e sa kaa o pee. Amlɔ nɛ ɔ, o na bɔ nɛ níhi maa ya nɔ ha. Se mo bi o he ke, ‘Kɛ Yehowa hu naa lɛ ha kɛɛ?’—Abɛ 2:6.
MOO LE YEHOWA SUSUMI NGƐ SANE Ɔ HE
6. Ngɛ Yakobo 1:5 ɔ nya a, mɛni he je nɛ e sa nɛ waa sɔle konɛ Yehowa nɛ ye bua wɔ ɔ?
6 Mo bi Yehowa nɛ e ye bua mo nɛ o le e susumi ngɛ sane ɔ he. Yehowa wo si kaa e ma ha wɔ juɛmi konɛ waa le ke ji yi mi kpɔ ko nɛ wa maa mwɔ ɔ maa sa e hɛ mi loo e be e hɛ mi sae. E ngɔɔ juɛmi nɛ ɔ kɛ ‘haa nihi tsuo faa nɛ́ hɛ mi kami be mi.’—Kane Yakobo 1:5.
7. Mɛni blɔ nɔ o maa gu kɛ le Yehowa susumi ngɛ sane ko he? Mo ha enɛ ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́.
7 Ke o sɔle kɛ bi blɔ tsɔɔmi ngɛ Yehowa ngɔ ta a, moo bɔ mɔde nɛ o yɔse heto nɛ e ma ha mo ɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke o yaa he ko nɛ o laa blɔ ɔ, eko ɔ, o ma de nɔ ko nɛ e ngɛ jamɛ a kpɔ ɔ mi ɔ konɛ e tsɔɔ mo blɔ. Se anɛ o maa je e he be mi nɛ e ná we nɛ e tsɔɔ mo blɔ ɔ lo? Dɛbi. E ngɛ heii kaa o maa mlɛ konɛ e tsɔɔ mo blɔ ɔ, nɛ o maa bu lɛ tue saminya. Jã nɔuu kɛ̃ nɛ ke o bi Yehowa konɛ e ha mo nile ɔ, e sa nɛ o bɔ mɔde kaa o ma yɔse heto nɛ e ma ha mo ɔ. O ma nyɛ maa pee enɛ ɔ kɛ gu mlaahi kɛ sisi tomi mlaahi nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi nɛ kɔɔ o si fɔfɔɛ ɔ he nɛ o maa kase he ní ɔ nɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke o ngɛ yi mi kpɔ mwɔe kaa o maa ya he nya buami nɛ wa tu he munyu kɛ sɛ hlami ɔ, o ma nyɛ ma susu nɔ́ nɛ Baiblo ɔ de kɛ kɔ he nya buami nɛ ngɛ hoo, huɛ yaya bɔmi, Matsɛ Yemi ɔ nɛ waa kɛ maa pee nɔ́ titli ngɛ wa si himi mi pe níhi nɛ wa bua jɔ a he ɔ he.—Mat. 6:33; Rom. 13:13; 1 Kor. 15:33.
8. Ke o hia yemi kɛ buami ngɛ sane ko he ɔ, mɛni o ma nyɛ maa pee? (Hyɛ foni ɔ hulɔ.)
8 Be komɛ ɔ, ke o ngɛ hlae nɛ o le nɔ́ ko ngɛ sane ko he ɔ, eko ɔ, e ma bi nɛ nɔ ko nɛ e ye bua mo. Ke e ba jã a, nyɛmimɛ nɛ a ngɛ níhi a si kpami ɔ ma nyɛ maa ye bua mo. Jehanɛ hu ɔ, ke o hla níhi a mi ngɛ o dɛ he ɔ, o ma ná he se wawɛɛ. O maa na níhi fuu ngɛ Yehowa Odasefohi A Níhi A Mi Hlami Womi ɔ kɛ womi nɛ ji Ngmamihi Nɛ Yeɔ Buaa Kristofohi ɔ a mi nɛ ma nyɛ maa ye bua mo. Mo kai oti nɛ o kɛ ma o hɛ mi ɔ. Lɔ ɔ ji kaa o maa mwɔ yi mi kpɔ nɛ maa sa Yehowa hɛ mi.
Moo le Yehowa susumi ngɛ si fɔfɔɛ ɔ he (Hyɛ kuku 8) b
9. Kɛ wa ma plɛ kɛ ná nɔ mi mami kaa ke wa mwɔ yi mi kpɔ ko ɔ, e maa sa Yehowa hɛ mi ha kɛɛ? (Efeso Bi 5:17)
9 Kɛ wa ma plɛ kɛ ná nɔ mi mami kaa yi mi kpɔ nɛ wa maa mwɔ ɔ maa sa Yehowa hɛ mi ha kɛɛ? Kekleekle ɔ, e sa nɛ waa le Yehowa saminya. Baiblo ɔ de ke, “Nɔ Klɔuklɔu Pe Kulaa a he nile ji nɔ́ sisi numi.” (Abɛ 9:10) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, loko wa ma nyɛ maa nu nɔ́ sisi saminya a, ja wa le Yehowa su kpakpa amɛ, e yi mi tomi, níhi nɛ e suɔ kɛ níhi nɛ e sume. Mo bi o he ke, ‘Ngɛ nɔ́ nɛ i ba kase ngɛ Yehowa he ɔ nya a, mɛni yi mi kpɔ nɛ ke i mwɔ ɔ, e maa sa Yehowa hɛ mi?’—Kane Efeso Bi 5:17.
10. Mɛni he je nɛ Baiblo sisi tomi mlaahi nɛ waa kɛ ma tsu ní ɔ he hia pe wa kusumi ɔ?
10 Be komɛ ɔ, loko wa ma nyɛ maa sa Yehowa hɛ mi ɔ, e ma bi nɛ waa pee ní komɛ nɛ wa huɛmɛ loo wa wekuli a bua be he jɔe. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, eko ɔ, fɔli komɛ nɛ a suɔ kaa a bimɛ nɛ a ná si himi nɛ ngɛ gbɔjɔɔ ɔ maa nyɛ a biyo ko nɔ kaa e kɛ nyumu ko nɛ e ngɛ sika wawɛɛ nɛ e ma nyɛ maa hyɛ a nɔ ɔ nɛ sɛ gba si himi mi, ke huɛ bɔmi kpakpa be nyumu ɔ kɛ Yehowa a kpɛti po. E ngɛ mi kaa fɔli ɔmɛ suɔ nɛ a biyo ɔ nɛ e ná si himi kpakpa mohu lɛɛ, se mɛnɔ maa ye bua lɛ konɛ huɛ bɔmi kpakpa nɛ ya nɔ nɛ e hi e kɛ Yehowa a kpɛti? Mɛni ji Yehowa susumi ngɛ sane nɛ ɔ he? Wa maa na heto ɔ ngɛ Mateo 6:33 ɔ. Ngmami nɛ ɔ wo Kristofohi he wami kaa a ya nɔ nɛ a ‘hla Matsɛ Yemi ɔ kekle.’ E ngɛ mi kaa wa suɔ wa fɔli, nɛ wa buɔ nihi nɛ a ngɛ wa kpɔ ɔ mi ɔ mohu lɛɛ, se nɔ́ nɛ e he hia wɔ wawɛɛ ji kaa wa ma ha nɛ Yehowa bua nɛ jɔ.
MO SUSU YI MI KPƆ SLƆƆTOHI NƐ O MA NYƐ MAA MWƆ Ɔ EKO FƐƐ EKO HE SAMINYA
11. Mɛni su lɛ a tu he munyu ngɛ Filipi Bi 1:9, 10 nɛ maa ye bua mo konɛ o susu níhi nɛ e ma bi nɛ o hla a he saminya?
11 Ke o maa mwɔ yi mi kpɔ ko nɛ o susu Baiblo sisi tomi mlaahi nɛ maa ye bua mo ɔ he ta po ɔ, e sa nɛ o susu yi mi kpɔ slɔɔtohi nɛ o ma nyɛ maa mwɔ ɔ eko fɛɛ eko he saminya. (Kane Filipi Bi 1:9, 10.) Nɔ́ se kɔmi maa ye bua mo konɛ o na nɔ́ nɛ ma nyɛ maa je yi mi kpɔ fɛɛ ko nɛ o maa mwɔ ɔ mi kɛ ba. Be komɛ ɔ, e he wɛ kulaa kaa o maa mwɔ yi mi kpɔ komɛ. Se be komɛ hu ɔ, e he waa kaa o maa pee jã. Nɔ́ se kɔmi maa ye bua mo konɛ o mwɔ yi mi kpɔ nɛ da ngɛ si fɔfɔɛhi nɛ a mi wa po mi.
12-13. Kɛ nɔ́ se kɔmi maa ye bua mo ha kɛɛ konɛ o mwɔ yi mi kpɔ nɛ da ngɛ ní tsumi nɛ o ma tsu ɔ he?
12 Mo susu si fɔfɔɛ nɛ ɔ he nɛ o hyɛ. Ngɔɔ lɛ kaa o ngɛ ní tsumi hlae konɛ o nyɛ nɛ o hyɛ o weku ɔ nɔ. Kɛkɛ nɛ o nine su ní tsumi enyɔ nɔ ngɛ be kake mi. O susu níhi tsuo nɛ kɔɔ ní tsumi ɔ he ɔ he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, o susu bɔ nɛ ní tsumi ɔ ngɛ ha, be abɔ nɛ a kɛ tsuɔ ní, ngmlɛfia abɔ nɛ e ma he mo loko o ma ya su ní tsumi he ɔ, kɛ ní kpahi a he. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ní tsumi enyɔ ɔmɛ tsuo ji ní tsumi nɛ Kristofono ma nyɛ ma tsu. Eko ɔ, o maa suɔ nɛ o hla ní tsumi ɔ kake ejakaa o suɔ bɔ nɛ e ngɛ ha a, aloo akɛnɛ hiɔwo ɔ ya hɛ mi ɔ he je. Se ní kpa komɛ hu ngɛ nɛ e sa kaa o susu he loko ji o mwɔ yi mi kpɔ nɛ ɔ.
13 Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, anɛ ní tsumi nɛ ɔmɛ maa ngmɛ mo blɔ konɛ o ya asafo mi kpehi be fɛɛ be lo? Anɛ ní tsumi nɛ ɔmɛ ma ha nɛ o ná deka kɛ ye bua o weku ɔ konɛ a ná bua jɔmi, nɛ a hɛ kɛ su Yehowa he lo? Sane bimi nɛ ɔmɛ maa ye bua mo konɛ o le “níhi nɛ a he hia wawɛɛ ɔ.” Ní nɛ ɔmɛ ekomɛ ji huɛ bɔmi nɛ maa hi o kɛ Yehowa nyɛ kpɛti kɛ o weku ɔ hiami níhi. E sa nɛ o ngɔ ní nɛ ɔmɛ kɛ pee nɔ́ titli ngɛ o si himi mi pe he lo nya níhi. Ke o pee jã a, o ma nyɛ maa mwɔ yi mi kpɔ nɛ maa sa Yehowa hɛ mi.
14. Ke wa kɔɔ nɔ́ se nɛ wa jeɔ suɔmi kpo ɔ, kɛ e maa ye bua wɔ ha kɛɛ konɛ wa ko tɔ̃tɔ̃ ni kpahi a nane?
14 Ke wa kɔɔ nɔ́ se ɔ, e maa ye bua wɔ konɛ wa susu bɔ nɛ yi mi kpɔhi nɛ wa maa mwɔ ɔ maa sa ni kpahi a he ha, nɛ wa ko ‘tɔ̃tɔ̃ a nane.’ (Filip. 1:10) Enɛ ɔ he hia wawɛɛ ke wa maa mwɔ yi mi kpɔ ngɛ ní komɛ kaa tade nɛ wa maa wo kɛ wa he dlami he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, eko ɔ, wa bua jɔ bɔ nɛ a kpɛ tade ko ha a he aloo wa suɔ he dlami pɔtɛɛ ko. Se ke enɛ ɔ maa hao nihi nɛ a be asafo ɔ mi kɛ nyɛmimɛ nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ hu nɛɛ? Nɔ́ se kɔmi maa ye bua wɔ konɛ wa je bumi kpo kɛ ha bɔ nɛ a ngɛ he nue ha a. Suɔmi hu maa ye bua wɔ konɛ waa ya nɔ nɛ wa hla nɔ́ nɛ maa hi ‘kɛ ha ni kpahi,’ nɛ waa pee wa he humi. (1 Kor. 10:23, 24, 32; 1 Tim. 2:9, 10) Enɛ ɔ maa ye bua wɔ nɛ wa maa mwɔ yi mi kpɔ nɛ tsɔɔ kaa wa suɔ ni kpahi nɛ wa buɔ mɛ.
15. Mɛni he e sa nɛ o susu kekle loko o tsu yi mi kpɔ ko nɛ he hia nɛ o mwɔ ɔ he ní?
15 Ke o ngɛ yi mi kpɔ ko nɛ e he hia wawɛɛ mwɔe ɔ, moo hyɛ nɔ́ nɛ e sa nɛ o pee konɛ o nyɛ nɛ o tsu he ní. Yesu ha nɛ wa na kaa loko wa maa pee nɔ́ ko ɔ, e sa nɛ waa hi si nɛ waa “bu nya.” (Luka 14:28) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, e sa nɛ o susu be kɛ sika nɛ o ma puɛ, kɛ mɔde nɛ e sa nɛ o bɔ kɛ tsu yi mi kpɔ mwɔmi ɔ he ní ɔ he saminya. Eko ɔ, ngɛ si fɔfɔɛ komɛ a mi ɔ, e ma bi nɛ o kɛ o weku mi bimɛ ɔmɛ nɛ susu nɔ́ nɛ a ti nɔ fɛɛ nɔ maa pee kɛ ye bua mo kɛ tsu yi mi kpɔ mwɔmi ɔ he ní ɔ he. Mɛni he je nɛ e he hia nɛ o pee jã a? Ejakaa jã nɛ o maa pee ɔ ma nyɛ maa ye bua mo konɛ o na ke ji e ma bi nɛ o pee tsakemi komɛ ngɛ o yi mi kpɔ mwɔmi ɔ he, aloo o mwɔ yi mi kpɔ kpa nɛ maa ye bua mo saminya. Ke o kɛ weku mi bimɛ ɔmɛ susu he, nɛ o bu ga womi nɛ a kɛ ma ha mo ɔ tue ɔ, lɔ ɔ maa ye bua mo konɛ o ye manye.—Abɛ 15:22.
MOO MWƆ YI MI KPƆ NƐ MA HA NƐ O YE MANYE
16. Mɛni ji ní komɛ nɛ maa ye bua mo konɛ o mwɔ yi mi kpɔ nɛ ma ha nɛ o ye manye? (Hyɛ daka nɛ ji, “ Nɔ́ Nɛ Maa Ye Bua Mo Konɛ O Mwɔ Yi Mi Kpɔhi Nɛ Da” a hulɔ.)
16 Ke o kɛ níhi nɛ wa susu he ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ tsu ní ɔ, lɛɛ o ma nyɛ maa mwɔ yi mi kpɔ nɛ da. O ba le bɔ nɛ o ma plɛ kɛ le sane ko mi fitsofitso ha, kɛ Baiblo sisi tomi mlaahi nɛ maa ye bua mo konɛ o nyɛ nɛ o mwɔ yi mi kpɔ nɛ maa sa Yehowa hɛ mi. Amlɔ nɛ ɔ, o ma nyɛ ma bi Yehowa nɛ e ye bua mo konɛ o yi mi kpɔ mwɔmi ɔ nɛ ye manye.
17. Mɛni ji ní titli komɛ nɛ maa ye bua mo konɛ o mwɔ yi mi kpɔhi nɛ da?
17 Ke o ye manye ngɛ yi mi kpɔhi fuu nɛ o mwɔ kɛ be ɔ mi po ɔ, mo kai kaa o hɛ nɛ o kɛ maa fɔ Yehowa nɔ ɔ ji nɔ́ titli nɛ maa ye bua mo konɛ o mwɔ yi mi kpɔ nɛ da be fɛɛ be, se pi níhi a si kpami loo nile nɛ o ngɛ ɔ. Yehowa pɛ ji nɔ nɛ ma nyɛ ma ha mo nile, nɔ́ sisi numi kɛ nɔ́ se kɔmi. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ní nɛ ɔmɛ ji níhi titli nɛ haa nɛ nɔ náa juɛmi. (Abɛ 2:1-5) Yehowa nɛ ye bua mo konɛ o mwɔ yi mi kpɔ nɛ maa sa e hɛ mi.—La 23:2, 3.
LA 28 Nɔ́ Nɛ O Maa Pee Konɛ O Pee Yehowa Huɛ
