1. Akɛnɛ wa yi mluku he je ɔ, mɛni susumi nɛ Mawu sɔmɔli anɔkualetsɛmɛ fuu hɛɛ?

“I JI nɔmlɔ nɛ e ní ngɛ mɔbɔ!” (Rom. 7:24) Mawu sɔmɔli anɔkualetsɛmɛ fuu kɛ bɔfo Paulo kpaa gbi ngɛ nɔ́ nɛ e de nɛ ɔ he. Wɔ tsuo wa yi mluku, nɛ ke wa nyɛ we nɛ wa sɔmɔ Yehowa kaa bɔ nɛ wa ngɛ hlae ɔ, eko ɔ, e maa hao wɔ. Kristofohi nɛ a tɔ̃ tɔmi nɛ hɛdɔ ngɛ he ɔ a kpɛti ni komɛ susu kaa Mawu be nyɛe maa ngɔ kɛ pa mɛ.

2. (a) Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ La 34:22 ɔ tsɔɔ kaa e sɛ nɛ Mawu sɔmɔli nɛ a susu kaa e kɛ a he tɔmi be mɛ kee ɔ? (b) Mɛni he wa ma susu ngɛ munyu nɛ ɔ mi? (Hyɛ daka nɛ ji “ A Ji Ní Kasemi Aloo A Daa Si Ha Ní Komɛ Nɛ Maa Ba Hwɔɔ Se?”)

² Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Ngmami ɔ ha nɛ wa náa nɔ mi mami kaa e sɛ kaa nihi nɛ a ya sa we ngɛ Yehowa ngɔ ɔ nɛ a susu kaa Yehowa kɛ a he tɔmi be mɛ kee. (Kane La 34:22.) Ke a ke nɔ ko ya sa we ngɛ Yehowa ngɔ ɔ, mɛni e tsɔɔ? Mɛni e sa kaa waa pee konɛ wa ná Yehowa mɔbɔ nami kɛ e yayami kɛ pami ɔ he se? Ke wa susu blɔ nya nɛ Yehowa to ha blema Israel bi ɔmɛ nɛ kɔɔ wesa he mahi a he ɔ he ɔ, wa ma ná sane bimi nɛ ɔmɛ a heto. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, blɔ nya tomi nɛ ɔ piɛɛ Mlaa somi nɛ a tsake ngɛ Pentekoste ligbi ɔ nɔ ngɛ jeha 33 ɔ mi ɔ he. Se mo kai kaa Yehowa nɛ e kɛ Mlaa nɛ ɔ  ha. Enɛ ɔ he ɔ, wesa he mahi nɛ a to he blɔ nya a haa nɛ wa naa bɔ nɛ Yehowa naa yayami, yayami peeli, kɛ tsui tsakemi ha. Kekleekle ɔ, ha nɛ wa susu yi mi tomi he je nɛ a hla wesa he ma amɛ kɛ bɔ nɛ a kɛ tsu ní ha a he nɛ waa hyɛ.

3. Ke nɔ ko je blɔ nɛ e gbe nɔmlɔ ɔ, kɛ Israel bi ɔmɛ tsuɔ sane ɔ he ní ha kɛɛ?

³ Ngɛ blema Israel bi ɔmɛ a be ɔ mi ɔ, Yehowa naa sane fɛɛ sane nɛ kɔɔ muɔ si puemi he ɔ kaa e ji hɛdɔ nɔ́. Ke nɔ ko je blɔ nɛ e gbe nɔmlɔ ɔ, nɔ nɛ a gbe lɛ ɔ weku no nɛ ji nyumu nɛ a tsɛɛ lɛ ke “muɔ he lue yelɔ ɔ” gbeɔ nɔ ɔ kɛ toɔ nane mi. (4 Mose 35:19) Kɛ gu jamɛ a blɔ ɔ nɔ ɔ, a ngɔɔ awi yelɔ ɔ wami kɛ toɔ nɔ nɛ pee we nɔ́ ko nɛ a pue e muɔ si ɔ wami nane mi. Ke a gbi nɔ gbelɔ ɔ amlɔ nɔuu ɔ, lɔ ɔ ma nyɛ maa blee Si Womi Zugba a. Ejakaa Yehowa de ke: ‘Nyɛ ko ble zugba a nɛ nyɛ ngɛ nɔ ɔ. Adesa muɔ si puemi bleɔ zugba.’​—4 Mose 35:33, 34.

4. Ke nɔ ko li e he be nɛ e gbe nɔmlɔ ɔ, kɛ Israel bi ɔmɛ tsuɔ sane ɔ he ní ha kɛɛ?

⁴ Se ke Israel nɔ ko li e he be nɛ e pue nɔ ko muɔ si ɔ, kɛ a tsuɔ sane ɔ he ní ha kɛɛ? E ngɛ mi kaa e li e he be mohu lɛɛ, se kɛ̃ ɔ, e yeɔ nɔ nɛ e gbe lɛ ɔ muɔ he fɔ. (1 Mose 9:5) Se Yehowa tsɔɔ kaa a ma nyɛ maa na lɛ mɔbɔ. E ma nyɛ maa tu muɔ he lue yelɔ ɔ nya fo nɛ e ya sa we ngɛ wesa he mahi ekpa nɛ a hla amɛ eko mi. E ma nyɛ ma ná he piɛ pomi ngɛ lejɛ ɔ. E biɔ nɛ nɔ nɛ li e he be nɛ e gbe nɔ ɔ nɛ e hi lejɛ ɔ kɛ ya si benɛ osɔfo nɔkɔtɔma a ma gbo.​—4 Mose 35:15, 28.

5. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ wesa he mahi nɛ Yehowa to he blɔ nya a ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa le Yehowa saminya?

⁵ Tsa pi adesa nɛ to wesa he nɛ ɔmɛ a he blɔ nya. Yehowa nitsɛ fã Yoshua ke: “De Israel bi ɔmɛ ke, ‘Nyɛɛ hla wesa he mahi ngɔ to.’” Ma nɛ ɔmɛ ji ‘mahi nɛ a hla.’ (Yosh. 20:1, 2, 7, 8) Akɛnɛ Yehowa nitsɛ nɛ e tsɔɔ kaa a hla ma nɛ ɔmɛ he je ɔ, wa ma nyɛ ma bi wa he ke: Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ blɔ nya tomi nɛ ɔ yeɔ bua wɔ nɛ wa nuɔ Yehowa mɔbɔ nami ɔ sisi saminya? Mɛni enɛ ɔ tsɔɔ wɔ ngɛ Yehowa nɛ wa maa sa we ngɛ e ngɔ ɔ he mwɔnɛ ɔ?

6, 7. (a) Moo tsɔɔ ma nimeli nɛ a kojoɔ nɔ ko nɛ e li e he be nɛ e gbe nɔ ɔ blɔ nya ní tsumi. (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.) (b) Mɛni he je nɛ nile ngɛ mi kaa nɔ ko nɛ e gbe nɔmlɔ ɔ ma ya na ma nimeli ɔmɛ ɔ?

⁶ Ke nɔ ko li e he be nɛ e gbe nɔmlɔ ɔ, kekleekle ɔ, “e sa nɛ e jaje bɔ nɛ e ba lɛ ha a ngɔ tsɔɔ ma nimeli ɔmɛ” ngɛ ma nɛ e tu fo kɛ ya sa we ngɛ mi ɔ agbo ɔ nya. E sa nɛ a he lɛ hɛmuɔ. (Yosh. 20:4) Pee se ɔ, a kpaleɔ lɛ kɛ ya haa ma nimeli nɛ a ngɛ ma nɛ e gbe nɔ ngɛ mi ɔ mi konɛ a kojo lɛ. (Kane 4 Mose 35:24, 25.) Ja a hla sane ɔ mi nɛ a na kaa tsa pi nɛ e je blɔ, loko a maa kpale lɛ kɛ ya wesa he ma a mi.

⁷ Mɛni he je nɛ e sa kaa nɔ nɛ ya sa we ɔ nɛ e ya na ma nimeli ɔmɛ ɔ? Ma nimeli ɔmɛ ma ha nɛ Israel ma a he ma tsɔ, nɛ a maa ye bua nɔ gbelɔ ɔ konɛ e ná Yehowa mɔbɔ nami ɔ he se. Baiblo he ní lelɔ ko tsɔɔ kaa ke nɔ gbelɔ ɔ ya nɛ ma nimeli ɔmɛ ɔ, lɛɛ “lɛ nitsɛ e kɛ e wami ngɛ oslaa mi woe.” E de hu ke: “Lɛ nitsɛ nɛ e maa ye e muɔ he fɔ, ejakaa blɔ nya nɛ Mawu to konɛ e kɛ po e he piɛ ɔ, e kɛ tsu we ní.” E ngɛ mi kaa a to blɔ nya konɛ a kɛ ye bua nɔ ko nɛ e ji blɔ nɛ e gbe nɔ ɔ mohu lɛɛ, se e sa nɛ lɛ nitsɛ hu e bi nɛ a ye bua lɛ, nɛ e kplɛɛ yemi kɛ buami nɛ a kɛ ma ha lɛ ɔ nɔ. Ke e yɛ nɛ e ya hla wesa he ngɛ mahi nɛ Yehowa ha nɛ a hla kɛ to ɔ eko mi ɔ, nɔ nɛ e gbe ɔ weku no ngɛ he blɔ kaa e gbeɔ lɛ.

8, 9. Mɛni he je nɛ ke Kristofo no ko pee yayami nɛ hɛdɔ ngɛ he ɔ, e sa nɛ e ya na asafo mi nikɔtɔma amɛ nɛ a ye bua lɛ ɔ?

⁸ Mwɔnɛ ɔ, ke Kristofo no ko pee yayami nɛ hɛdɔ ngɛ he ɔ, e sa nɛ e ya na asafo mi  nikɔtɔma amɛ konɛ a ye bua lɛ. Mɛni he je nɛ enɛ ɔ he hia wawɛɛ ɔ? Kekleekle ɔ, Yehowa nɛ e to blɔ nya kaa asafo mi nikɔtɔma amɛ nɛ a tsu yayamihi nɛ hɛdɔ ngɛ he ɔ a he ní kaa bɔ nɛ wa naa ngɛ e Munyu ɔ mi ɔ. (Yak. 5:14-16) Nɔ́ nɛ ji enyɔ ɔ, blɔ nya tomi nɛ ɔ woɔ yayami peelɔ ɔ he wami konɛ e ya nɔ nɛ e ha nɛ huɛ bɔmi kpakpa nɛ hi e kɛ Mawu a kpɛti, nɛ e kpa yayami ɔ peemi. (Gal. 6:1; Heb. 12:11) Nɔ́ nɛ ji etɛ ɔ, a hla nikɔtɔma amɛ nɛ a tsɔse mɛ kaa a ye bua nɔ nɛ e pee yayami ɔ, nɛ a jɔɔ e tsui he konɛ e ko bu e he fɔ tsɔ. Yehowa tsɛɛ nikɔtɔma nɛ ɔmɛ ke “wesa he ngɛ kɔɔhiɔ kɛ ahumi nya.” (Yes. 32:1, 2) Anɛ o he we yi kaa blɔ nya tomi nɛ ɔ tsɔɔ kaa Mawu naa wɔ mɔbɔ lo?

⁹ Mawu sɔmɔli fuu ya na asafo mi nikɔtɔmahi, nɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ ye bua mɛ nɛ amlɔ nɛ ɔ, a ná he jɔmi nitsɛnitsɛ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, nyɛminyumu ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Daniel ɔ pee yayami ko nɛ hɛdɔ ngɛ he. Se nyɔhiɔhi fuu ba be nɛ e ya bɔɛ nikɔtɔma amɛ. E de ke: “Akɛnɛ be pue mi he je ɔ, i susu kaa nɔ́ ko be nɛ nikɔtɔma amɛ ma nyɛ maa pee kɛ ye bua mi. Se kɛ̃ ɔ, i yeɔ gbeye kaa eko ɔ, ye yayami ɔ maa je kpo nɛ nihi maa na. Nɛ sɔlemi fɛɛ sɔlemi nɛ ma sɔle kɛ ha Yehowa a, e peeɔ mi kaa ma kpa pɛɛ ngɛ nɔ́ nɛ i pee ɔ he lolo.” Nyagbenyagbe ɔ, Daniel ya hla yemi kɛ buami ngɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ a ngɔ. Be mi nɛ e ngɛ be ko nɛ be ɔ he susue ɔ, e de ke: “Ngɛ anɔkuale mi ɔ, i ye gbeye kaa ma ya na mɛ. Se pee se ɔ, e pee kaa nɔ́ nɛ a je tlomi ngua ko ngɛ ye kuɛ nɔ. Piɔ ɔ, i kɛ Yehowa nyɛɔ sɛɛɔ ní faa.” Amlɔ nɛ ɔ, Daniel ngɛ he nile kpakpa, nɛ lingmi haa nɛ ɔ, a hla lɛ kaa asafo mi sɔmɔlɔ.

10. Ke nɔ ko nɛ e ji blɔ nɛ e gbe nɔ ɔ ma ná Mawu mɔbɔ nami ɔ he se ɔ, mɛni e sa kaa e pee?

¹⁰ E biɔ nɛ nɔ ko nɛ e ji blɔ nɛ e gbe nɔmlɔ ɔ nɛ e pee nɔ́ ko loko a maa na lɛ mɔbɔ. E sa nɛ e tu fo kɛ ya sa we ngɛ wesa he ma nɛ e kɛ e he kɛ we ɔ mi. (Kane Yoshua 20:4.) Wami nɛ e ma ná a daa si ngɛ fo nɛ e maa tu kɛ ya wesa he ma a mi ɔ nɔ, e sa nɛ e hi lejɛ ɔ kɛ ya si benɛ osɔfo nɔkɔtɔma a ma gbo! Enɛ ɔ biɔ nɛ e ngɔ níhi kɛ sã afɔle. E sa nɛ e si e ní  tsumi kɛ he jɔmi nɛ e ngɛ ngɛ lɛ nitsɛ e we mi ɔ, nɛ e be nyɛe maa hia blɔ kɛ ya he ko he ko hulɔ. * (4 Mose 35:25) Se e hi kaa e kɛ ní nɛ ɔmɛ maa sã afɔle. Ke nɔ gbelɔ ɔ je wesa he ma a mi be nɛ lɛ nitsɛ e suɔ ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa e nɛ nɔ nɛ e gbe ɔ kaa e ji hɛdɔ nɔ́, nɛ lɔ ɔ maa ngɔ e wami kɛ wo oslaa mi.

11. Ke Kristofo no ko tsake e tsui ɔ, mɛni e ma nyɛ maa pee kɛ tsɔɔ kaa e bua jɔ Mawu mɔbɔ nami ɔ he?

¹¹ Mwɔnɛ ɔ hu ɔ, ke yayami peelɔ ko tsake e tsui ɔ, ja e pee nɔ́ ko kaa jã loko Mawu maa na lɛ mɔbɔ. E sa nɛ e kpa yayami nɛ hɛdɔ ngɛ he nɛ e ngɛ pee ɔ kulaa, se pi lɔ ɔ kɛkɛ. E sa nɛ e kpa yayami tsɔwitsɔwihi nɛ e peeɔ nɛ ma ha nɛ e pee yayami nɛ hɛdɔ ngɛ he ɔ hulɔ. Mumi klɔuklɔu ɔ wo bɔfo Paulo he wami nɛ e tsɔɔ nɔ́ nɛ ni komɛ nɛ a ji Kristofohi nɛ a hi Korinto ɔ pee benɛ a tsake a tsui ɔ. E de ke: “Nyɛɛ hyɛ nɔ́ nɛ nyɛ tsui mi tɔɔ nɛ nyɛ je kɛ ye aywilɛho ngɛ blɔ nɛ sa Mawu hɛ mi nɔ ɔ ha nɛ nyɛ ná, ee, e ha nɛ nyɛ dla nyɛ blɔ, ee, e ha nɛ nyɛ mi mi fu, ee, e ha nɛ nyɛ ye gbeye, ee, e ha nɛ nyɛ suɔ wawɛɛ, ee, e ha nɛ nyɛ hɛ dɔ, ee, e ha nɛ nyɛ dla tɔmi ɔ!” (2 Kor. 7:10, 11) Ke wa bɔ mɔde wawɛɛ nɛ wa kpa yayami ɔ peemi ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ Yehowa nɛ e na kaa nɔ́ nɛ wa pee ɔ hao wɔ wawɛɛ, nɛ wa ngɔɛ lɛ kaa bɔ tsuaa bɔ nɛ ji ɔ, e maa na wɔ mɔbɔ.

12. Mɛni nɛ eko ɔ, e ma bi nɛ Kristofo no ko nɛ kua konɛ Mawu nɛ ya nɔ nɛ e na lɛ mɔbɔ?

¹² Eko ɔ, mɛni e ma bi nɛ Kristofo no ko nɛ e pee konɛ Mawu nɛ ya nɔ nɛ e na lɛ mɔbɔ? Ke níhi nɛ e bua jɔ he ɔ ma nyɛ ma ha nɛ e pee yayami ɔ, e sa nɛ e bɔ mɔde kaa e maa ngɔ jamɛ a ní ɔmɛ kɛ sã afɔle. (Mat. 18:8, 9) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke o huɛmɛ komɛ haa nɛ e he waa haa mo kaa o maa pee Yehowa suɔmi nya ní ɔ, anɛ o kɛ mɛ ma kpa bɔmi lo? Ke e he waa haa mo kaa o kɛ dã ma tsu ní bɔ nɛ sa a, anɛ o suɔ kaa o ma je o he ngɛ si fɔfɔɛhi nɛ ma nyɛ ma ha nɛ o nu dã kɛ be nɔ ɔ mi lo? Ke e he waa haa mo kaa o maa yu o he ngɛ ajuama bɔmi he ɔ, anɛ o ngɛ mɔde bɔe kaa o ma kua sinihi, wɛbsaitihi, kɛ ní peepeehi nɛ ma nyɛ ma ha nɛ o susu ní yayahi a he ɔ lo? Mo kai kaa e hi kaa o ma kua ní nɛ ɔmɛ konɛ o nyɛ nɛ o ye Yehowa anɔkuale. Nɔ́ ko be nɛ dɔɔ nɔ pe nɛ a ma de ke Mawu kua mo. Jã kɛ̃ nɛ nɔ́ ko be nɛ haa nɔ bua jɔmi pe nɛ o maa le kaa Mawu ma ‘je e suɔmi kpo kɛ tsɔɔ mo kɛ ya neneene.’​—Yes. 54:7, 8.

13. Moo tsɔɔ nɔ́ he je nɛ nɔ nɛ ya sa we ɔ ma nyɛ ma ná he piɛ pomi kɛ bua jɔmi ngɛ wesa he ma a mi ɔ.

¹³ Be abɔ nɛ nɔ ko nɛ e gbe nɔmlɔ ɔ ngɛ wesa he ma a mi ɔ, e ngɛ he piɛ pomi. Yehowa tu wesa he nɛ ɔmɛ a he munyu. E de ke: ‘A sa we ngɛ lejɛ ɔ.’ (Yosh. 20:2, 3) Yehowa ha we nɛ a kojo nɔ nɛ gbe nɔ ɔ ekohu ngɛ jamɛ a yayami ɔ he, nɛ muɔ he lue yelɔ ɔ hu be he blɔ kaa e ma ya sɛ wesa he ma a mi nɛ e ya gbe nɔ ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, e he hia we nɛ nɔ nɛ gbe nɔmlɔ ɔ nɛ e ye gbeye kaa a maa gbe lɛ kɛ to nane mi. Ke e ngɛ wesa he ma a mi ɔ, Yehowa poɔ e he piɛ. Ke nɔ ko ngɛ wesa he ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ we kaa a wo lɛ tsu. E nyɛɔ nɛ e tsuɔ ní, e yeɔ bua ni kpahi, nɛ e kɛ tue mi jɔmi sɔmɔɔ Yehowa. Niinɛ, e ma nyɛ ma ná si himi nɛ ngɛ bua jɔmi!

14. Mɛni nɔ mi mami nɛ Kristofo no ko nɛ e tsake e tsui ɔ ma nyɛ ma ná?

¹⁴ Mawu we bi komɛ pee yayami nɛ hɛdɔ ngɛ he nɛ a tsake a tsui, se loloolo ɔ, e peeɔ mɛ kaa nɔ́ nɛ a “wo mɛ tsu,” ejakaa a he nile buɔ mɛ fɔ, nɛ a susuɔ kaa Yehowa hɛ be a yayami ɔ nɔ jee gblegbleegble. Ke e peeɔ mo jã a, wa kpa mo pɛɛ nɛ o ná nɔ mi mami kaa ke Yehowa kɛ o he yayami pa mo ɔ, e mɔbɔ nami ɔ be hae nɛ o he nile nɛ bu mo fɔ!  Daniel nɛ wa wo e ta kɛ sɛ hlami ɔ ná enɛ ɔ mi níhi a si kpami. Benɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ ye bua lɛ nɛ e ná he nile kpakpa a, e de ke: “I nu he kaa a je tlomi ko ngɛ ye nɔ. Benɛ a tsu sane ɔ he ní saminya a, ye he nile bui mi fɔ hu. Ke a je o yayami ngɛ o he ɔ, nɔ́ ko be hu. Kaa bɔ nɛ Yehowa de ɔ, e jeɔ o yayami ɔmɛ kɛ yaa tsitsaa lokoo. Nɛ o be mɛ nae hu.” Be abɔ nɛ nɔ nɛ tu fo ɔ ngɛ wesa he ma a mi ɔ, e he hia we nɛ e ye gbeye kaa muɔ he lue yelɔ ɔ ma ba gbe lɛ. Jã kɛ̃ nɛ ke Yehowa kɛ wa he yayami ɔmɛ pa wɔ ɔ, e sɛ nɛ waa ye gbeye kaa e ma wo sane ɔ nɔ ekohu nɛ e kojo wɔ ngɛ he.​—Kane La 103:8-12.

15, 16. Mɛni blɔ nɔ nɛ he blɔ nɛ Yesu ngɛ kaa Kpɔlɔ kɛ Osɔfo Nɔkɔtɔma a woɔ hemi kɛ yemi nɛ o ngɛ ngɛ Mawu mɔbɔ nami ɔ mi ɔ mi he wami ngɛ?

¹⁵ Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa ngɛ yi mi tomi nɛ pe Israel bi ɔmɛ a nɔ́ ɔ nɛ lɔ ɔ he je ɔ, wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa maa na wɔ mɔbɔ. Paulo tsɔɔ kaa e dɔɔ lɛ kaa e nyɛ we Yehowa suɔmi nya ní peemi kɛ pi si. Lɔ ɔ se ɔ, e de ke: “Sina ha Mawu kɛ gu Yesu Kristo wa Nyɔmtsɛ ɔ nɔ!” (Rom. 7:25) Niinɛ, e ngɛ mi kaa e he wa ha Paulo kaa e maa ye e he nɔ, nɛ e pee yayami komɛ mohu lɛɛ, se e tsake e tsui, nɛ e ná nɔ mi mami kaa Mawu ngɔ e he yayami ɔmɛ kɛ pa lɛ kɛ gu Yesu nɔ. Yesu nɛ ji wa Kpɔlɔ ɔ yeɔ bua wɔ nɛ wa he nile bui wɔ fɔ, nɛ e haa wɔ tue mi jɔmi. (Heb. 9:13, 14) Akɛnɛ e ji Osɔfo Nɔkɔtɔma he je ɔ, “e ma nyɛ ma he nihi nɛ a guɔ e nɔ kɛ hɛɛ mɛ kɛ suɔ Mawu he ɔmɛ a yi wami kɛ pi si hulɔ, ejakaa e ngɛ wami mi be fɛɛ be konɛ e kpa pɛɛ kɛ ha mɛ.” (Heb. 7:24, 25) Ke osɔfo nɔkɔtɔma ní tsumi ɔ haa nɛ Israel bi ɔmɛ náa nɔ mi mami kaa a kɛ a he yayami maa pa mɛ ɔ, lɛɛ anɛ e sɛ nɛ wa ná nɔ mi mami ngɛ Yesu nɛ ji wa Osɔfo Nɔkɔtɔma a mi kaa e ma ha nɛ ‘wa nine nɛ su mɔbɔ nami nɔ konɛ wa ná dloomi nɛ maa ye bua wɔ ngɛ be nɛ sa mi’ lo?​—Heb. 4:15, 16.

¹⁶ Ke o suɔ nɛ o sa we ngɛ Yehowa ngɔ ɔ, lɛɛ e sa nɛ o ná Yesu afɔle sami ɔ mi hemi kɛ yemi. Ko susu kaa a kɛ kpɔmi nɔ́ ɔ ha ngɛ wɔ tsuo wa he kɛkɛ. Mohu ɔ, mo he ye kaa a ngɔ kpɔmi nɔ́ ɔ kɛ ha ngɛ o he. (Gal. 2:20, 21) Mo ná hemi kɛ yemi kaa kpɔmi nɔ́ ɔ nɔ a da nɛ a kɛ o he yayami ɔmɛ pa mo. Mo ná hemi kɛ yemi kaa kpɔmi nɔ́ ɔ he je ɔ, o ma nyɛ maa hi si kɛ ya neneene. Yesu afɔle sami ɔ ji nike ní nɛ Yehowa kɛ ha mo.

17. Mɛni he je nɛ o suɔ kaa o maa sa we ngɛ Yehowa ngɔ ɔ?

¹⁷ Wesa he mahi nɛ a to he blɔ nya a haa nɛ wa naa Yehowa mɔbɔ nami ɔ. Tsa pi bɔ nɛ Mawu buɔ wami kaa e ngɛ klɔuklɔu ha a pɛ nɛ wa naa ngɛ blɔ nya tomi nɛ ɔ mi, mohu ɔ, e tsɔɔ bɔ nɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ yeɔ bua wɔ ha, nɔ́ nɛ tsui tsakemi nitsɛnitsɛ tsɔɔ, nɛ e haa nɛ wa náa nɔmi mami kaa Yehowa kɛ yayami paa nɔ kulaa. Anɛ o ngɛ we sae ngɛ Yehowa ngɔ lo? He ko he ko be nɛ hi pe Yehowa ngɔ nɛ o maa sa we ngɛ! (La 91:1, 2) Ngɛ munyu nɛ nyɛɛ se ɔ mi ɔ, wa maa na bɔ nɛ wesa he ma amɛ maa ye bua wɔ konɛ waa kase Yehowa dami sane yemi kɛ e mɔbɔ nami nɛ se be ɔ.