A FƆ mi ngɛ Queensland, ngɛ Australia, ngɛ jeha 1955 ɔ mi. E kɛ we kulaa nɛ Yehowa Odasefohi kɛ Estelle nɛ ji, ye yayo bɔni ní kasemi. Jeha kake se pɛ nɛ a baptisi lɛ. Jeha 13 se ɔ, Ron nɛ ji ye papaa hu ba asafo ɔ mi. A baptisi mi ngɛ jeha 1968 ɔ mi, ngɛ kɔpe ko nɛ e kɛ Queensland he kɛ ɔ mi.

Kɛ je ye jokuɛ mi tɔɔ ɔ, i suɔ ní kanemi, nɛ ye bua jɔ gbi kasemi he. Be fɛɛ be nɛ i kɛ ye fɔli maa hia blɔ kɛ ya slaa si ɔ, i hiɔ a se ngɛ lɔle ɔ mi, nɛ ke wa ngɛ lɔle ɔ mi kɛ yaa a, i hii womi kanee. Eko ɔ, ye fɔli ɔmɛ a bua jɔɛ kaa i hyɛ we níhi nɛ a ngɛ blɔ ɔ he ɔ. Se akɛnɛ i suɔ ní kanemi he je ɔ, i bɔɔ mɔde ngɛ sukuu. Enɛ ɔ he ɔ, i ná nike ní fuu benɛ i ngɛ nɔ tsami sukuu yae ngɛ Glenorchy, ngɛ Tasmania wo kpɔ ɔ nɔ ɔ.

Benɛ i ngɛ nɔ tsami sukuu ɔ yae ɔ, a ha nɛ i le kaa ke i gbe nya a, ma nyɛ ma ya yunivɛsiti nɛ i be hiɔ woe. Enɛ ɔ he ɔ, e he ba hia nɛ ma mwɔ ye yi mi kpɔ kaa ma ya, aloo i be yae. E ngɛ mi kaa i suɔ ní kanemi kɛ ní kasemi mohu lɛɛ, se ye bua jɔ kaa ye yayo ye bua mi nɛ i suɔ Yehowa pe nɔ fɛɛ nɔ loo nɔ́ tsuaa nɔ́. (1 Korinto Bi 3:18, 19) Enɛ ɔ he ɔ, i ma ye juɛmi nya si kaa ke ye nine su yi jemi womi nɛ amlaalo ɔ hyɛɛ blɔ kaa e sa nɛ nɔ fɛɛ nɔ nɛ ná eko ɔ nɔ ɔ, ma bɔni sɔmɔmi kaa blɔ gbalɔ nɛ i be sukuu  nɔ tsae hu. Ye fɔli ɔmɛ hu kplɛɛ nɔ. I je blɔ gbami ní tsumi ɔ sisi ngɛ January 1971 ɔ mi, benɛ i ye jeha 15 ɔ.

I kɛ jeha kpaanyɔ sɔmɔ kaa blɔ gbalɔ ngɛ Tasmania. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, i kɛ zangmayo ko nɛ e he ngɛ fɛu nɛ a tsɛɛ lɛ ke Jenny Alcock nɛ e je Tasmania a sɛ gba si himi mi. Waa kɛ jeha eywiɛ sɔmɔ kaa blɔ gbali klɛdɛɛ ngɛ Smithton kɛ Queenstown kɔpe komɛ a mi.

Ngɛ jeha 1978 ɔ mi ɔ, i kɛ ye yo ɔ wa ya mahi a kpɛti kpe ko ngɛ Port Moresby ngɛ Papua New Guinea. Nɔ́ titli nɛ i kaiɔ ji, ma se sane kpakpa fiɛɛlɔ ko tu munyu ngɛ Hiri Motu gbi ɔ mi. E ngɛ mi kaa i nui nɔ́ nɛ e ngɛ dee ɔ sisi mohu lɛɛ, se i bɔni he susumi kaa imi hu ma ba pee ma se sane kpakpa fiɛɛlɔ, nɛ ma kase gbi kpa, konɛ ma nyɛ ma tu munyu ngɛ nyɛmimɛ ɔmɛ a je gbi mi kɛ wo mɛ he wami. Nyagbe ɔ, i na kaa akɛnɛ i suɔ gbi kasemi he je ɔ, ma nyɛ ma ngɔ lɔ ɔ kɛ ye bua ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi.

Benɛ wa kpale kɛ ho we mi ya a, e pee wɔ nyakpɛ kaa a fɔ̃ wɔ nine kaa wa ya sɔmɔ kaa ma se sane kpakpa fiɛɛli ngɛ Funafuti, ngɛ Tuvalu wo kpɔ ɔ nɔ. Wa ya su lejɛ ɔ ngɛ January 1979 ɔ mi. Ngɛ Tuvalu ma a mi tsuo ɔ, fiɛɛli nɛ a baptisi mɛ etɛ pɛ lɛ ngɛ.

Tuvalu gbi ɔ kasemi be gbɔjɔɔ. Womi pɛ nɛ a pee ngɛ jamɛ a gbi ɔ mi ji, “Somi He ɔ.” Munyunguhi a sisi tsɔɔmi womi ko be, nɛ blɔ nya tomi ko hu be kɛ ha gbi ɔ kasemi. Enɛ ɔ he ɔ, wa pee wa juɛmi kaa daa ligbi ɔ, wa maa kase munyungu ehehi kaa 10 aloo 20. Se e kɛ we nɛ wa na kaa wa nui munyunguhi nɛ wa ngɛ kasee ɔ fuu a sisi tutuutu. Ke wa ngɛ hlae nɛ wa ma de nihi kaa daimoniohi kɛ ní tsumi hí ɔ, wa deɔ mɛ mohu ke a kɛ sɛnihi nɛ ko tsu ní, aloo a kɛ dɛmatsohi nɛ ko nyɛɛ! Se wa ya nɔ nɛ wa kase gbi ɔ, ejakaa waa kɛ nihi fuu bɔni Baiblo ɔ kasemi. Jeha babauu se ɔ, nihi nɛ waa kɛ mɛ kase Baiblo ɔ kekleekle ɔ a kpɛti nɔ kake de wɔ ke: “Wa bua jɔ wawɛɛ kaa piɔ ɔ, nyɛ nu wa gbi ɔ. Sisije ɔ, wa li nɔ́ nɛ nyɛ ngɛ hlae ma de!”

Se nɔ́ ko ye bua wɔ nɛ wa nyɛ nɛ wa kase gbi ɔ mlamlaamla. Wa nɛ tsu nɛ wa ma hai, enɛ ɔ he ɔ, waa kɛ Odasefohi a weku ko ya hi kɔpe ɔ mi nitsɛ. Wa tuɔ Tuvalu gbi ɔ ngɛ we mi kɛ he fɛɛ he. Jehahi babauu ba pue mi nɛ wa tui Blɛfo gbi, Tuvalu gbi ɔ ji gbi pɔtɛɛ nɛ wa tuɔ.

Benɛ wa ya su ma a mi nɔuu ɔ, nihi fuu bɔni anɔkuale ɔ he bua jɔmi nami. Se mɛni womi waa kɛ mɛ maa kase? Wa be asafo ɔ womi ko ngɛ a je gbi ɔ mi. Kɛ a ma plɛ kɛ pee dɛ he ní kasemi kɛɛ? Ke a bɔni asafo mi kpehi yami ɔ, mɛni lahi a ma la? Ke a ha mɛ ní peemi ko ɔ, kɛ a ma plɛ tsu he ní ha kɛɛ, nɛ  kɛ a ma plɛ kɛ kase níhi nɛ a ma susu he ngɛ asafo mi kpe ɔmɛ a sisi ɔ ha kɛɛ? Mɛni be a he maa su kɛ ha baptisimi? Nimli nɛ ɔmɛ bua jɔ anɔkuale ɔ he, nɛ e sa kaa a pee womihi ha mɛ ngɛ a je gbi ɔ mi! (1 Korinto Bi 14:9) Wa bi wa he ke, ‘Mɛni be wa ma ná asafo ɔ womihi kɛ ha Tuvalu bi nɛ a hiɛmi sui 15,000 ɔ ngɛ a je gbi mi?’ Yehowa ha sane bimi nɛ ɔmɛ a heto kɛ ma ní enyɔ komɛ a nɔ mi: (1) E suɔ kaa nihi nɛ a ngɛ “wo kpɔ ɔmɛ a nɔ tsitsaa lokoo” ɔ nɛ a kase e he ní, nɛ (2) e suɔ kaa “humi kɛ ohiatsɛmɛ” nɛ a ngɔ e biɛ ɔ kɛ pee a wesa he.—Yeremia 31:10; Zefania 3:12.

Ngɛ jeha 1980 ɔ mi ɔ, asafo ɔ ní tsumi kɔni ɔ ngmɛ wɔ blɔ konɛ waa tsɔɔ womihi a sisi kɛ ya Tuvalu gbi ɔ mi. E ngɛ mi kaa wa susu kaa wa nui gbi ɔ tsɔ mohu, se wa je sisi. (1 Korinto Bi 1:28, 29) Sisije ɔ, wa he womi fiami klama momo ko ngɛ amlaalo ɔ dɛ, nɛ wa ngɔɔ wa nine kɛ fiaa womihi nɛ waa kɛ peeɔ asafo mi kpehi ɔ. Pee se ɔ, wa tsɔɔ The Truth That Leads to Eternal Life womi ɔ sisi kɛ ba Tuvalu gbi ɔ mi, nɛ wa fia ngɛ klama wayoo nɛ ɔ nɔ. Loloolo ɔ, ye hɛ ji ní ngma nyu ɔ he fu ɔ nɔ, nɛ i kaiɔ bɔ nɛ ma a mi dɔɔ la wawɛɛ ha, nɛ lɔ ɔ he ɔ, e yee ha wɔ kaa waa kɛ wa nine maa fia womi ɔmɛ tsuo ɔ. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, oslabai he wami be!

Tuvalu gbi ɔ sisi tsɔɔmi be gbɔjɔɔ, ejakaa a be munyunguhi a sisi tsɔɔmi womi, nɛ womi kpa ko hu be nɛ a kɛ hlaa níhi a mi. Se be komɛ ɔ, wa náa yemi kɛ buami kɛ jeɔ hehi nɛ wa hyɛ we blɔ. Ligbi ko mɔtu ɔ, ye hɛ je ye he nɔ nɛ i ya je kpo ngɛ nyumu ko nɛ e teɔ si kɛ woɔ anɔkuale ɔ we mi. Nyumu ɔ wa ngɛ jeha mi, nɛ be ko nɛ be ɔ, e ji tsɔɔlɔ. E kai mi kaa e de wɔ hyɛ ke wa ko ba e we ɔ mi. Lɔ ɔ se ɔ, e de mi ke: “I ngɛ nɔ́ ko nɛ ma de mo. Bɔ nɛ nyɛ tsɔɔ gbi ɔ sisi ha a, tsa pi jã nɛ a tuɔ gbi ɔ. Tuvalu gbi ɔ ngmami bɔ je ekpa ngɛ nɔ́ nɛ nyɛ ngma a he.” I bi ni kpahi nɛ mɛ hu a de jã nɔuu. Enɛ ɔ he ɔ, wa pee tsakemi konɛ waa tsɔɔ gbi ɔ sisi saminya. E pee mi nyakpɛ kaa Yehowa gu nɔ ko nɛ e teɔ si kɛ woɔ anɔkuale ɔ se e kaneɔ wa womi ɔmɛ ɔ a nɔ kɛ ye bua wɔ!

 Kekleekle womi nɛ wa pee ngɛ Tuvalu gbi ɔ mi ɔ ji Kaimi ɔ he nine fɔmi womi ɔ. Lɔ ɔ se ɔ, wa pee dɛ womi nɛ ji Matsɛ Yemi Sɛ Gbi 30 ɔ, nɛ a je e kɛ Blɛfo gbi nɔ́ ɔ tsuo kpo si kake. Wa bua jɔ kaa wa nyɛ nɛ wa pee womihi ngɛ ni ɔmɛ a je gbi mi kɛ ha mɛ! Be bɔɔ se ɔ, wa pee womiyohi kɛ womihi ngɛ Tuvalu gbi ɔ mi. Ngɛ jeha 1983 ɔ mi ɔ, asafo ɔ ní tsumi kɔni nɛ ngɛ Australia a bɔni Hwɔɔmi Mɔ ɔ peemi ngɛ Tuvalu gbi ɔ mi. Womi tɛtlɛɛ nɛ ɔ hɛɛ ba fa 24, nɛ a peeɔ daa hlami etɛ. Anɛ Tuvalu bi a bua jɔ womi kɛ womi tɛtlɛɛ nɛ ɔmɛ a he lo? Ee, a bua jɔ he, ejakaa a suɔ kanemi. Be fɛɛ be nɛ wa ma je womi ehe ko kpo ɔ, amlaalo ɔ hleedio tesia a fiaa he adafi, nɛ be komɛ po ɔ, lɔ ɔ he munyu nɛ a tuɔ ngɛ ligbi ɔ mi tsuo! *—Hyɛ sisi ningma.

Mɛni blɔ nɔ wa gu kɛ tsɔɔ womi ɔmɛ a sisi? Kekleekle ɔ, waa kɛ pɛn ngmaa ní ɔmɛ ngɛ womi nɔ. Lɔ ɔ se ɔ, waa kɛ ní ngmami klama fiaa níhi nɛ wa ngmaa a si abɔ. Ke wa pee jã si abɔ nɛ wa na kaa tɔ̃tɔ̃mi ko be he ɔ, kɛkɛ waa kɛ mane asafo ɔ ní tsumi kɔni ɔ nɛ ngɛ Australia a. A haa nɛ nyɛmimɛ yihi enyɔ nɛ a ngɛ ní tsue ngɛ lejɛ ɔ fiaa nɔ́ nɛ wa ngma kɛ mane mɛ ngɛ Tuvalu gbi ɔ mi ɔ kɛ woɔ kɔmpiuta nɔ. A ti nɔ tsuaa nɔ fiaa e nɔ́. E ngɛ mi kaa a nui gbi ɔ mohu lɛɛ, se akɛnɛ a ngɔɔ nɔ́ nɛ a fiaa a kɛ toɔ a sibi nɔ́ he he je ɔ, lɔ ɔ ha we nɛ tɔ̃tɔ̃mi ko hii he. Lɔ ɔ se ɔ, ní tsumi kɔni ɔ ngɔɔ fonihi kɛ piɛɛ ningma a he. Ke a gbe nya a, a guu kɔɔhiɔ mi lɛhi a nɔ kɛ maneɔ wɔ. Wa hyɛɔ mi fitsofitso, nɛ wa kpaleɔ kɛ maneɔ asafo ɔ ní tsumi kɔni ɔ, nɛ a peeɔ lɛ womi ha wɔ.

Gbi sisi tsɔɔmi ya hɛ mi wawɛɛ! Amlɔ nɛ ɔ, gbi sisi tsɔɔli fiaa níhi nɛ a tsɔɔ sisi ɔ, nɛ a dlaa níhi ngɛ mi ngɛ kɔmpiuta nɔ tɛɛ. Behi fuu ɔ, nihi nɛ a kɛ fonihi piɛɛ ningma he ɔ kɛ gbi sisi tsɔɔli ɔmɛ hii he kake. Lɔ ɔ se ɔ, gbi sisi tsɔɔli ɔmɛ ngɔɔ níhi nɛ a tsɔɔ sisi kɛ maneɔ asafo ɔ ní tsumi kɔnihi nɛ a peeɔ womihi ɔ kɛ guu Intanɛti ɔ nɔ. E he hia we nɛ nɔ ko nɛ e ye oya kɛ ya posɔfisi nɛ e kɛ níhi nɛ a tsɔɔ sisi ɔ nɛ ya mane hu.

Ngɛ jehahi nɛ be ɔ mi ɔ, a kɛ ní tsumi kpahi wo i kɛ Jenny wa dɛ ngɛ ma kpahi nɛ ngɛ Pasifik wo kpɔ ɔmɛ a mi ɔ. Benɛ wa je Tuvalu ɔ, wa ya sɔmɔ ngɛ asafo ɔ ní tsumi kɔni nɛ ngɛ Samoa a ngɛ jeha 1985 ɔ mi. Wa ye bua kɛ tsɔɔ womihi a sisi kɛ ya Samoa, Tonga, kɛ Tokelaua gbi ɔmɛ a mi. Wa ye bua kɛ tsɔɔ womihi a sisi kɛ ya Tuvalu gbi ɔ hu mi ngɛ lejɛ ɔ. * (Hyɛ sisi ningma.) Lɔ ɔ se ɔ, ngɛ jeha 1996 mi ɔ, a je wɔ kɛ ho asafo ɔ ní tsumi kɔni nɛ ngɛ Fiji ɔ ya, nɛ wa ya ye bua kɛ tsɔɔ womihi a sisi kɛ ya Fiji, Kiribati, Naurua, Rotuma, kɛ Tuvalu gbi ɔmɛ a mi.

Be fɛɛ be ɔ, e peeɔ mi nyakpɛ kaa gbi sisi tsɔɔli a bua jɔɔ a ní tsumi ɔ he, ejakaa e be gbɔjɔɔ, nɛ pɔtɔtɔɛ hu ngɛ mi. Nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yi nɛ ɔmɛ suɔ wawɛɛ kaa nihi nɛ a bu sane kpakpa a tue ngɛ mɛ nitsɛmɛ a je gbi mi kaa bɔ nɛ Yehowa hu suɔ ɔ. (Kpojemi 14:6) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, benɛ a ngɛ blɔ nya toe konɛ a tsɔɔ kekleekle Hwɔɔmi Mɔ ɔ sisi kɛ ya Tonga gbi ɔ mi ɔ, i kɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ tsuo nɛ a ngɛ Tonga a pee kpe, nɛ i bi ke ji wa ma ná nɔ ko nɛ wa ma tsɔse lɛ konɛ e tsɔɔ gbi ɔ sisi. A ti nɔ  kake ngɔ e he kɛ ha amlɔ nɔuu. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, e dlaa lɔle, nɛ e náa sika wawɛɛ ngɛ ní tsumi nɛ ɔ mi. Se e mwɔ e yi mi kpɔ kaa e nɔ jena nɔuu ɔ, e ma kpa ní tsumi ɔ. Hemi kɛ yemi nɛ e ngɛ ɔ wo mi he wami, ejakaa e ngɛ yo kɛ bimɛ, nɛ e li kaa e ma ná sika nɛ hiɛ bɔ nɛ sa kɛ hyɛ mɛ aloo e be náe. Se Yehowa hyɛ e kɛ e weku ɔ a nɔ, nɛ e kɛ jehahi babauu tsɔɔ womihi a sisi kɛ ya gbi ɔ mi.

Gbi sisi tsɔɔli nɛ ɔmɛ kɛ Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ tsuo suɔ kaa a maa pee womihi ngɛ gbihi tsuo a mi, kɛ gbihi nɛ nihi bɔɔ ko pɛ lɛ a tuɔ ɔ po mi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, nihi bi ke ji e he maa hia kaa a tsɔɔ asafo ɔ womihi a sisi kɛ ya Tuvalu gbi ɔ mi. Ye bua jɔ heto nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ nɛ Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ kɛ ha a he. A de ke: “E he hia we kaa nyɛ ma kpa womihi a sisi tsɔɔmi kɛ ya Tuvalu gbi ɔ mi. E ngɛ mi kaa nihi nɛ a tuɔ gbi kpa amɛ hiɛ pe nihi nɛ a tuɔ Tuvalu gbi ɔ mohu lɛɛ, se e he hia nɛ a fiɛɛ sane kpakpa a ha mɛ ngɛ mɛ nitsɛmɛ a je gbi ɔ mi.”

Ngɛ jeha 2003 ɔ mi ɔ, a je i kɛ Jenny ngɛ Ní Tsumi He Nɛ Hyɛɛ Gbi Sisi Tsɔɔmi Nɔ (Translation Department) ngɛ Fiji ɔ kɛ ho Ní Tsumi He Nɛ Yeɔ Bua Gbi Sisi Tsɔɔli (Translation Services) ngɛ Patterson ngɛ New York ɔ ya. E ngɛ kaa nɔ nɛ i nla nlami ko nɛ e ba mi! Wa ba piɛɛ nihi nɛ a yeɔ bua nihi nɛ a tsɔɔ wa womi ɔmɛ a sisi kɛ yaa gbi kpahi a mi ɔ a he. Waa kɛ maa pee jeha enyɔ tsu ní ngɛ Ní Tsumi He Nɛ Yeɔ Bua Gbi Sisi Tsɔɔli ɔ. Jamɛ a be ɔ mi tsuo ɔ, a haa nɛ i ya tsɔseɔ gbi sisi tsɔɔli ngɛ ma kpahi a nɔ.

Amlɔ nɛ ɔ, ha nɛ ma tsa munyu nɛ i tu kɛ sɛ hlami kaa i kɛ nyɛmimɛ kpahi ya kpe ngɛ Brooklyn ɔ nɔ. Benɛ e ke e suu jeha 2000 ɔ mi ɔ, Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ susu kaa e he hia nɛ a ye bua kuuhi nɛ a tsɔɔ gbihi a sisi ɔ. Gbi sisi tsɔɔli fuu ná we tsɔsemi ko kulaa. Ngɛ kpe nɛ waa kɛ Ajla Toli Nɛ A Hyɛɛ Womihi A Ngmami Nɔ ɔ pee ɔ se ɔ, Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ mwɔ a yi mi kpɔ kaa e sa kaa a tsɔse gbi sisi tsɔɔli tsuo ngɛ je kɛ wɛ. A maa tsɔɔ mɛ bɔ nɛ a ma plɛ kɛ nu Blɛfo gbi ɔ sisi ha, kɛ bɔ nɛ a ma plɛ kɛ hla tsaba kɛ ha nyagbahi nɛ a kɛ kpeɔ ngɛ gbi sisi tsɔɔmi mi, kɛ bɔ nɛ a maa pee kake kɛ tsu ní ha.

Mɛni je tsɔsemi nɛ a ha gbi sisi tsɔɔli ɔmɛ a mi kɛ ba? Lɔ ɔ ha nɛ a ya a hɛ mi ngɛ gbi sisi tsɔɔmi ɔ mi. Jehanɛ hu ɔ, amlɔ nɛ ɔ, a ngɛ wa womi ɔmɛ a sisi tsɔɔe ngɛ gbihi fuu a mi pe sa a. Ngɛ jeha 1979 ɔ mi benɛ a ha nɛ wa ya sɔmɔ kaa ma se sane kpakpa fiɛɛli ɔ, a tsɔɔ Hwɔɔmi Mɔ ɔ sisi kɛ yaa gbihi 82 pɛ mi. Blɛfo gbi Hwɔɔmi Mɔ ɔ je ɔ kpo loko gbi kpa amɛ a nɔ́ ɔ je ɔ kpo. Se amlɔ nɛ ɔ, a tsɔɔ Hwɔɔmi Mɔ ɔ sisi kɛ yaa gbi kakaaka 240 mi, nɛ womi tɛtlɛɛ nɛ ɔ hiɛhiɛɛ kɛ Blɛfo gbi nɔ́ ɔ jeɔ kpo ngɛ be kake mi. Amlɔ nɛ ɔ, nihi kaneɔ asafo ɔ womihi nɛ tsɔɔ Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ ngɛ gbi nɛ hiɛ pe 700 mi. Be ko nɛ be ɔ, wa li kaa wa ma nyɛ maa pee jã.

Ngɛ jeha 2004 ɔ mi ɔ, Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ mwɔ a yi mi kpɔ kaa e he hia nɛ a tsɔɔ New World Translation ɔ sisi kɛ ya gbihi fuu a mi amlɔ nɔuu. Ngɛ yi mi kpɔ nɛ ɔ nɛ a mwɔ ɔ he je ɔ, amlɔ nɛ ɔ, nihi babauu kaneɔ New World Translation ɔ ngɛ a je gbi mi. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ngɛ jeha 2014 ɔ mi ɔ, a tsɔɔ Baiblo ɔ mluku ɔ aloo e fã ko sisi kɛ ya gbi kakaaka 128 mi, nɛ gbihi nɛ a tuɔ ngɛ South Pacific ɔ hu piɛɛ he.

 I kaiɔ níhi nɛ ya nɔ ngɛ kpe nɛ wa pee ngɛ Tuvalu, ngɛ jeha 2011 ɔ mi ɔ. Sapu ye nyɔhiɔhi babauu ngɛ Tuvalu ma a mi. Nyɛmimɛ ɔmɛ susu kaa kpe ɔ be nɔ bae. Se bua jɔmi sane ji kaa benɛ wa ya su ɔ, hiɔmi nɛ jamɛ a gbɔkuɛ ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, wa nyɛ nɛ wa pee kpe ɔ! Ye bua jɔ wawɛɛ kaa i ná he blɔ nɛ i je New World Translation of the Christian Greek Scriptures ɔ kpo ngɛ Tuvalu gbi ɔ mi! E ngɛ mi kaa nyɛmimɛ bɔɔ pɛ lɛ a tuɔ gbi nɛ ɔ mohu lɛɛ, se mɛ hu a bua jɔ kaa a nine su nike ní nɛ se be nɛ je Yehowa ngɔ nɛ ɔ nɔ. Lɔ ɔ se ɔ, benɛ a kpa kpe ɔ, hiɔmi nɛ ekohu. Enɛ ɔ he ɔ, nɔ tsuaa nɔ nine su anɔkuale nɛ ngɛ kaa nyu ɔ nɔ, nɛ a ná nyu nitsɛ hulɔ!

Aywilɛho sane ji kaa jamɛ a be ɔ mi ɔ, Jenny nɛ ji ye yo nɛ i suɔ wawɛɛ ɔ be lejɛ ɔ. Kansa nu lɛ jeha nyɔngma, nɛ ngɛ jeha 2009 ɔ mi ɔ, e gbo. I kɛ lɛ hi si jeha 35. Ke a tle lɛ si hwɔɔ se nɛ e nu kaa a je Baiblo ɔ kpo ngɛ Tuvalu gbi ɔ mi ɔ, e bua maa jɔ.

Yehowa ha mi yo kpa ko nɛ lɛ hu e he ngɛ fɛu. A tsɛɛ lɛ ke Loraini Sikivou. Loraini kɛ Jenny tsuo tsu ní ngɛ Fiji Betel ɔ. Loraini hu ji gbi sisi tsɔɔlɔ. Enɛ ɔ he ɔ, i kpale ná yo nɛ i kɛ lɛ tsuo wa ngɛ Yehowa sɔmɔe ngɛ anɔkuale mi. Lɛ hu e bua jɔ gbi kasemi he kaa imi nɔuu!

Jehahi babauu nɛ i kɛ ye bua ngɛ gbi sisi tsɔɔmi ɔ mi ɔ ha nɛ i na kaa Yehowa, nɛ ji wa Tsɛ nɛ ngɛ suɔmi ɔ susuɔ nihi tsuo nɛ a tuɔ gbi slɔɔtoslɔɔtohi a he, a he hiɛ jio, a he pi jio. (La 49:1-3) I na kaa ke a je wa womi ɔmɛ kpo kɛ ha nihi ngɛ a je gbi mi, aloo nihi la ngɛ a je gbi mi ɔ, a bua jɔɔ wawɛɛ. Ngɛ behi kaa kikɛ ɔ mi ɔ, i naa kaa Yehowa ngɛ suɔmi wawɛɛ nitsɛ kɛ ha wɔ. (Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 2:8, 11) Nyɛmi ko nɛ e wa ngɛ jeha mi nɛ a tsɛɛ lɛ ke Saulo Teasi, nɛ e ngɛ Tuvalu ɔ tu munyu ko hyɛ. Loloolo ɔ, i kaiɔ munyu nɛ e tu ɔ. E de ke, “I susu kaa e sa nɛ o de Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ kaa ke wa ngɛ la amɛ nɛ a tsɔɔ sisi kɛ ba Tuvalu gbi ɔ mi ɔ lae ɔ, a ngɔɔ pe Blɛfo gbi la amɛ.”

Ngɛ September 2005 ɔ mi ɔ, e pee mi nyakpɛ kaa i ná he blɔ kaa ma sɔmɔ kaa Yehowa Odasefohi a Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ a kpɛti nɔ kake. E ngɛ mi kaa tsa pi gbi sisi tsɔɔlɔ ji mi hu lɛɛ, se ye bua jɔ kaa loloolo ɔ, Yehowa ha nɛ i ngɛ gbi sisi tsɔɔmi ní tsumi ɔ ye buae ngɛ je kɛ wɛ. Ye bua jɔ kaa Yehowa tsuɔ e we bi tsuo a hiami níhi a he ní haa mɛ. Nihi nɛ a ngɛ Pasifik Wo kpɔhi nɛ a tsɔ a he banee ɔ nɔ ɔ hu piɛɛ he! Niinɛ kaa bɔ nɛ la polɔ ɔ tsɔɔ ɔ, ‘Yehowa ngɛ matsɛ yee! Mo je, mo nya koo! Nyɛ zugbahi tsuo nɛ wo bɔle nyɛ, nyɛ bua nɛ jɔ, nɛ nyɛ nya!’—La 97:1.