1. Kɛ hemi kɛ yemi he hia ha kɛɛ? (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.)

O BI o he hiɛ ke, ‘Anɛ Yehowa maa suɔ kaa e ma he ye yi wami ngɛ haomi ngua a mi lo?’ Bɔfo Paulo tsɔɔ kaa su kake nɛ he hia wawɛɛ nɛ maa ye bua wɔ nɛ wa ná yi baami ji hemi kɛ yemi. E de ke: “Ke nɔ ko be hemi kɛ yemi ɔ, e be nyɛe maa sa Mawu hɛ mi.” (Hebri Bi 11:6) Eko ɔ, e maa pee mo kaa hemi kɛ yemi lɛɛ nɔ fɛɛ nɔ ma nyɛ ma ná eko, se ngɛ anɔkuale mi ɔ ‘pi nɔ tsuaa nɔ nɛ ngɛ hemi kɛ yemi.’ (2 Tesalonika Bi 3:2) Ngmami enyɔ nɛ ɔmɛ ha nɛ wa na kaa e he hia nɛ wa ha nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa.

2, 3. (a) Mɛni he je nɛ e he hia kaa wa ná hemi kɛ yemi ɔ? (b) Mɛni he wa ma susu amlɔ nɛ ɔ?

² Bɔfo Petro tu hemi kɛ yemi nɛ a “ka” nɛ a hyɛ ɔ he munyu. (Kane 1 Petro 1:7.) Amanehlu ngua a su si ta, enɛ ɔ he ɔ, wa suɔ nɛ waa “piɛɛ ni nɛmɛ nɛ hɛɛ hemi kɛ yemi ɔ mi ɔ a he, nɛ a he wa yi wami.” (Hebri Bi 10:39) Ke jã a, lɛɛ e sa nɛ waa bɔ mɔde wawɛɛ nɛ wa ha nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa. Ke Yesu Kristo nɛ ji wa Matsɛ ɔ je e he kpo ɔ, e maa jɔɔ ni komɛ. Wa suɔ kaa wa maa piɛɛ jamɛatsɛmɛ ɔmɛ a he. Lɔ ɔ he ɔ, nyɛ ha nɛ waa pee wa ní kaa nyumu ɔ nɛ e kpa Yesu pɛɛ ɔ. E de ke: “Ye hemi kɛ yemi ɔ pi. Piɛɛ he ha mi!” (Marko 9:24) Aloo,  eko ɔ, wɔ hu wa ma de kaa bɔ nɛ bɔfo ɔmɛ de kɛ nyɛɛ se nɛ ɔ: “Ha nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa!”—Luka 17:5.

³ Ngɛ munyu nɛ ɔ mi ɔ, wa ma susu otihi nɛ nyɛɛ se nɛ ɔmɛ a he: nɔ́ nɛ wa maa pee konɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa, nɔ́ nɛ wa ma pee kɛ tsɔɔ kaa wa hemi kɛ yemi ɔ mi wa, kɛ nɔ́ he je nɛ wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa ke wa bi Mawu ke e ha nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa a, e maa pee jã.

4. Mɛnɔmɛ wa ma nyɛ maa kase konɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa?

⁴ Akɛnɛ hemi kɛ yemi he hia wawɛɛ he je ɔ, Yehowa ha nɛ a ngma nihi fuu nɛ a je hemi kɛ yemi kpo ɔ a he sane ngɛ Baiblo ɔ mi. ‘A ngma ní nɛ ɔmɛ konɛ a kɛ tsɔɔ wɔ ní.’ (Roma Bi 15:4) Nɔ hyɛmi níhi nɛ Abraham, Sara, Isak, Yakob, Mose, Rahab, Gideon, Barak, kɛ ni kpahi babauu pee ɔ maa ye bua wɔ konɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa. (Hebri Bi 11:32-35) Ngɛ blema bi nɛ ɔmɛ a se ɔ, mwɔnɛ hu wa ngɛ nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ mɛ hu a hemi kɛ yemi ɔ mi wa wawɛɛ nitsɛ. * (Hyɛ sisi ningma.)

5. Mɛni Eliya pee kɛ tsɔɔ kaa e ngɛ hemi kɛ yemi nɛ mi wa ngɛ Yehowa mi, nɛ mɛni sane e sa kaa wa bi wa he?

⁵ Nɔ kake ko nɛ Baiblo ɔ wo e ta nɛ wa ma nyɛ maa kase lɛ ji gbalɔ Eliya. Eliya ya je si himi enuɔ komɛ a mi, nɛ ngɛ kulaa mi ɔ, e tsɔɔ kaa e ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ mi wa ngɛ Yehowa mi. Mo susu si himi nɛ e ya je mi ɔ he nɛ o hyɛ. (1) Benɛ Eliya de Matsɛ Ahab ke Yehowa ma ha sapu maa ye ɔ, Eliya de kɛ nɔ mi mami ke: ‘Be abɔ nɛ Yehowa Israel Mawu ɔ ngɛ nɛ ɔ, bɔ́, aloo hiɔmi be nɛe ngɛ hiɛmi nɛ ɔ kɛ yaa si be nɛ ma tsɔɔ.’ (1 Matsɛmɛ 17:1) (2) Eliya he ye kaa Yehowa ma ha e kɛ ni kpahi a hiami ní ngɛ sapu be ɔ mi. (1 Matsɛmɛ 17:4, 5, 13, 14) (3) Eliya ngɛ nɔ mi mami hu kaa, Yehowa ma nyɛ ma tle yalɔyo ko binyumu nɛ gbo ɔ si. (1 Matsɛmɛ 17:21) (4) E ngɛ hemi kɛ yemi nɛ mi wa kaa Yehowa ma ha la ma ba sã e we afɔle ɔ ngɛ Karmel Yoku ɔ nɔ. (1 Matsɛmɛ 18:24, 37) (5) Loko hiɔmi maa nɛ po ɔ, Eliya kɛ nɔ mi mami de Ahab ke: “Yaa nɛ o ya ye ní nɛ o nu ní, ejakaa i nu nɛ hiɔmi ngɛ sie kɛ ma.” (1 Matsɛmɛ 18:41) Níhi a si kpami nɛ ɔmɛ nɛ wa susu a he ɔ ma nyɛ ma ha nɛ wa bi wa he ke, ‘Anɛ imi hu, ye hemi kɛ yemi ɔ mi wa kaa Eliya nɔ́ ɔ lo?’

6. Mɛni e he hia nɛ Yehowa nɛ ha wɔ konɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa?

⁶ Akɛnɛ wɔ nitsɛmɛ wa be nyɛe ma ha nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa he je ɔ, e sa kaa wa bi Mawu konɛ e ha wɔ e mumi klɔuklɔu ɔ. Mɛni he je? Ejakaa hemi kɛ yemi piɛɛ suhi nɛ mumi klɔuklɔu ɔ haa nɛ wa ná a he. (Galatia Bi 5:22) Yesu wo wɔ ga kaa waa sɔle nɛ Mawu nɛ ha wɔ mumi  klɔuklɔu ɔ fuu. Juɛmi ngɛ mi kaa waa maa pee jã. Yesu ma nɔ mi ha wɔ kaa Yehowa “maa ngɔ mumi klɔuklɔu ɔ kɛ ha nihi nɛ bi ɔ lɛ ɔ.”—Luka 11:13.

7. Moo tsɔɔ nɔ́ nɛ wa maa pee konɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa daa.

⁷ Ke hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ Mawu mi ɔ mi wa a, e sa nɛ wa ha nɛ e hi jã daa. Wa ma nyɛ maa ngɔ hemi kɛ yemi kɛ to la he. Ke wa slɛ la nɔuu ɔ, la a nya ma nyɛ maa wa wawɛɛ. Se ke waa kɛ lɛ wui la a mi ɔ, nyagbenyagbe ɔ, la a ma gbo nɛ e maa pee la zu nɛ mi jɔ yluduu. Se ke wa yaa nɔ nɛ waa kɛ lɛ woɔ la a mi ɔ, la a maa hi tsoe kpamisaa. Jã nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ hu ji. Ke wa yaa nɔ nɛ wa kaneɔ Baiblo ɔ nɛ wa kaseɔ Baiblo ɔ daa ligbi ɔ, wa bua maa jɔ Mawu Munyu ɔ he, nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ ha Yehowa a mi maa wa. Enɛ ɔ ma ha nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi maa wa daa.

8. Mɛni maa ye bua mo konɛ o hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa daa?

⁸ E sɛ nɛ o bua nɛ jɔ níhi nɛ o kase loko a baptisi mo ɔ pɛ he. (Hebri Bi 6:1, 2) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke o kaseɔ Baiblo gbamihi nɛ a ba mi momo ɔmɛ a he ní ɔ, lɔ ɔ maa ye bua mo nɛ o hemi kɛ yemi ɔ mi maa wa daa. Mawu Munyu ɔ hu ma nyɛ maa ye bua mo konɛ o hyɛ ke ji o hemi kɛ yemi ɔ mi wa aloo e mi wɛ.—Kane Yakobo 1:25; 2:24, 26.

9, 10. (a) Ngɛ mɛni blɔ nɔ huɛmɛ kpakpahi nɛ waa kɛ maa bɔ ɔ ma ha wa hemi kɛ yemi ɔ mi maa wa? (b) Ngɛ mɛni blɔ nɔ asafo mi kpehi nɛ wa maa ya a ma ha wa hemi kɛ yemi ɔ mi maa wa? (d) Ngɛ mɛni blɔ nɔ fiɛɛmi nɛ wa maa ya a ma ha wa hemi kɛ yemi ɔ mi maa wa?

⁹ Bɔfo Paulo tsɔɔ kaa Kristofohi ma nyɛ maa ‘ngɔ hemi kɛ yemi nɛ a ngɛ ɔ kɛ wo a sibi he wami.’ (Roma Bi 1:12) Mɛni enɛ ɔ tsɔɔ? Ke waa kɛ wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi bɔɔ ɔ, wa ma nyɛ maa wo wa sibi hemi kɛ yemi mi he wami. Enɛ ɔ he hia wawɛɛ, titli ɔ, ke waa kɛ nihi nɛ a hemi kɛ yemi ɔ ye bua mɛ nɛ a da ‘kahi’ a nya a bɔɔ. (Yakobo 1:3) Ke waa kɛ huɛmɛ yayahi bɔ ɔ, a ma puɛ wa hemi kɛ yemi ɔ, se huɛmɛ kpakpahi lɛɛ a haa wa hemi kɛ yemi ɔ mi waa. (1 Korinto Bi 15:33) Enɛ ɔ he je nɛ a woɔ wɔ ga kaa waa ya asafo mi kpehi daa a nɛ. Lejɛ ɔ nɛ wa ma nyɛ maa yaa nɔ maa “wo wa sibi he wami” ngɛ. (Kane Hebri Bi 10:24, 25.) Jehanɛ se hu ɔ, blɔ tsɔɔmi nɛ wa nine suu nɔ ngɛ asafo mi kpehi a sisi ɔ haa wa hemi kɛ yemi ɔ mi waa. Baiblo ɔ tsɔɔ kaa “ja nɔ ko nu sane ɔ loko e ma he ye.” (Roma Bi 10:17) Lɔ ɔ he ɔ, mo bi o he ke, ‘Anɛ i pɔɔ Kristofohi a kpehi yami lo?’

¹⁰ Ke wa fiɛɛ nɛ wa tsɔɔ nihi sane kpakpa nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ, lɔ ɔ hu haa wa hemi kɛ yemi ɔ mi waa. Kaa bɔ nɛ Kristofohi nɛ a hi si ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ kɛ a hɛ fɔ Yehowa nɔ, nɛ a kɛ kã tu munyu ngɛ si fɔfɔɛ tsuaa si fɔfɔɛ mi ɔ, jã nɛ wɔ hu wa peeɔ.—Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 4:17-20; 13:46.

11. Mɛni ha nɛ Kaleb kɛ Yoshua a hemi kɛ yemi mi wa a, nɛ mɛni ma ha nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi maa wa kaa mɛ?

 ¹¹ Ke wa na bɔ nɛ Yehowa yeɔ bua wɔ nɛ e haa wa sɔlemihi a heto ha a, hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ e mi ɔ mi waa. Jã nɛ e ba ngɛ Kaleb ke Yoshua a blɔ fa mi. Benɛ a ya slaa Si Womi Zugba a nɔ ɔ, a tsɔɔ kaa a ngɛ hemi kɛ yemi ngɛ Yehowa mi. Kɛ je jamɛ a be ɔ mi kɛ yaa a, be fɛɛ be nɛ Yehowa maa ye bua mɛ ɔ, hemi kɛ yemi nɛ a ngɛ ngɛ e mi ɔ mi waa pe sa a. Yoshua nyɛ nɛ e de Israel bi ɔmɛ kɛ nɔ mi mami ke: ‘Yehowa, nyɛ Mawu ɔ ha nyɛ ní kpakpa amɛ tsuo nɛ e wo si ke e ma ha nyɛ ɔ. E ye e si womi ɔmɛ tsuo kulaa nɔ; e si we eko.’ Pee se ɔ, e de ke: ‘Lɔ ɔ he ɔ, nyɛɛ ye Yehowa gbeye, nɛ nyɛ sɔmɔ lɛ saminya ngɛ anɔkuale mi.’ E tsa nɔ ke: ‘Se imi kɛ ye we ɔ lɛɛ, wa ma sɔmɔ Yehowa.’ (Yoshua 23:14; 24:14, 15) Ke wa ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ Yehowa mi nɛ wa naa bɔ nɛ e yeɔ bua wa ti nɔ tsuaa nɔ ha a, hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ɔ mi maa wa wawɛɛ.—La 34:8.

12. Mɛni wa maa pee kɛ tsɔɔ kaa wa hemi kɛ yemi mi wa?

¹² Mɛni wa maa pee kɛ tsɔɔ kaa wa hemi kɛ yemi mi wa? Kaselɔ Yakobo de ke: “I kɛ níhi nɛ i tsuɔ ɔ maa tsɔɔ mo kaa i heɔ yeɔ.” (Yakobo 2:18) Wa ní peepee nɛ waa kɛ tsɔɔ kaa wa hemi kɛ yemi ɔ mi wa. Nyɛ ha nɛ wa susu he nɛ waa hyɛ.

13. Mɛni he je nɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ ji blɔ nɛ wa guɔ nɔ kɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ hemi kɛ yemi?

¹³ Fiɛɛmi ní tsumi ɔ ji blɔ nɛ hi pe kulaa nɛ wa ma nyɛ maa gu nɔ kɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ hemi kɛ yemi. Mɛni he je? Ejakaa ke wa fiɛɛɔ kɛ tsɔɔ nihi ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa he ye kaa “e be kɛe” nɛ nya gbe ɔ maa ba. (Habakuk 2:3) Ke wa suɔ nɛ waa le ke ji wa hemi kɛ yemi ɔ mi wa loo e mi wɛ ɔ, wa ma  nyɛ ma bi wa he sanehi nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ: ‘Anɛ i naa fiɛɛmi ní tsumi ɔ kaa e he hia lo? Anɛ i ngɛ mɔde bɔe wawɛɛ kaa ma tsɔɔ nihi Mawu he ní lo? Anɛ i hlaa blɔhi a nɔ nɛ ma gu kɛ tsu babauu ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi lo?’ (2 Korinto Bi 13:5) Nyɛ ha nɛ waa tsɔɔ kaa wa hemi kɛ yemi ɔ mi wa kɛ gu wa ‘nya nɛ waa kɛ maa jaje sane kpakpa a konɛ a he wa yi wami ɔ nɔ.’—Kane Roma Bi 10:10.

14, 15. (a) Daa ligbi ɔ, mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ hemi kɛ yemi? (b) Mo de níhi a si kpami ko nɛ tsɔɔ bɔ nɛ nihi ná hemi kɛ yemi nɛ mi wa ha.

¹⁴ Ke wa nyɛɔ daa kahi nɛ waa kɛ kpeɔ ɔ a nya a, lɔ ɔ hu tsɔɔ kaa wa ngɛ hemi kɛ yemi ngɛ Yehowa mi. Ke wa be he wami, wa kɔni mi jɔ, wa hao, wa ngɛ ohia yee, aloo waa kɛ nyagba kpahi ngɛ kpee ɔ, e sa nɛ wa ná hemi kɛ yemi kaa Yehowa kɛ Yesu maa “ye bua wɔ ngɛ be nɛ sa mi.” (Hebri Bi 4:16) Ke wa de Yehowa ke e ye bua wɔ ɔ, lɔ ɔ hu tsɔɔ kaa wa ngɛ hemi kɛ yemi ngɛ e mi. Yesu tsɔɔ kaa wa ma nyɛ ma bi Yehowa konɛ e ha wɔ “mwɔnɛ ɔ wa daa ngma.” (Luka 11:3) Baiblo ɔ mi munyu komɛ maa nɔ mi ha wɔ kaa Yehowa ma nyɛ ma ha wɔ nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ hia wɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, benɛ sapu ko ye wawɛɛ ngɛ Israel ɔ, Yehowa ha Eliya niye ní kɛ nyu. Baiblo ɔ tsɔɔ kaa “e nuɔ pa a mi nyu ɔ, nɛ kuakualabitehi ba haa lɛ abolo, kɛ lo daa mɔtu kɛ gbɔkuɛ.” (1 Matsɛmɛ 17:3-6) Wɔ hu wa ngɛ hemi kɛ yemi kaa Yehowa ma ha wɔ wa hiami níhi.

 ¹⁵ Wa ngɛ nɔ mi mami kaa ke waa kɛ Baiblo sisi tomi mlaahi tsu ní ɔ, wa ma nyɛ ma tsu wa weku mi bimɛ a hiami níhi a he ní ha mɛ. Nyɛmiyo Rebecca ji yogbayo nɛ e ngɛ Asia. E tsɔɔ bɔ nɛ e weku ɔ ngɔ sisi tomi mlaa nɛ ngɛ Mateo 6:33 kɛ Abɛ 10:4 ɔ kɛ tsu ní ha. E tsɔɔ nya kaa e huno ɔ na kaa ní tsumi nɛ e ngɛ tsue ɔ ma nyɛ ma puɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ e kɛ Yehowa a kpɛti ɔ, enɛ ɔ he ɔ, e huno ɔ kpa ní tsumi ɔ. Se a ngɛ bimɛ eywiɛ nɛ a ngɛ mɛ hyɛe, enɛ ɔ he ɔ, a hooɔ ní nɛ a juaa. Akɛnɛ a hɛ mi wa kɛ ní tsumi he je ɔ, a náa sika bɔ nɛ sa nɛ a kɛ tsuɔ a weku ɔ hiami níhi a he ní. Nyɛmiyo ɔ de ke: “Wa na kaa Yehowa si we wɔ kɔkɔɔkɔ. Wa náa ní nɛ wa yeɔ be tsuaa be.” Anɛ o kɛ si himi ko kaa kikɛ kpe hyɛ nɛ lɔ ɔ ha o hemi kɛ yemi ɔ mi wa lo?

16. Ke wa ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ Mawu mi ɔ, mɛni maa ba?

¹⁶ Ke waa kɛ Yehowa blɔ tsɔɔmi tsuɔ ní ɔ, atsinyɛ jemi ko be he kaa e maa ye bua wɔ. Paulo tsɛ Habakuk munyu ko se nɛ e de ke: “Nɔ nɛ heɔ Mawu yeɔ, nɛ lɔ ɔ he ɔ, a dla e kɛ Mawu a kpɛti ɔ, lɛ pɛ e yi wami a ma he.” (Galatia Bi 3:11; Habakuk 2:4) Enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ wa ná hemi kɛ yemi nɛ mi wa ngɛ Nɔ nɛ ma nyɛ maa ye bua wɔ nitsɛnitsɛ ɔ mi. Paulo kaiɔ wɔ kaa Mawu kɛ “he wami kpetekpleenyɛ tsuɔ ní ngɛ wa mi, nɛ e peeɔ níhi nɛ hiɛ babauu kɛ be nɔ kɛ haa wɔ, níhi nɛ wa be nyɛe ma bi, kɛ ní nɛmɛ nɛ wa juɛmi sui he po.” (Efeso Bi 3:20) Yehowa sɔmɔli bɔɔ mɔde wawɛɛ nɛ a peeɔ Mawu suɔmi nya ní, se a le hu kaa ní komɛ ngɛ nɛ a be nyɛe maa pee. Wa bua jɔ wawɛɛ kaa Mawu kɛ wɔ ngɛ nɛ e jɔɔ wa mɔde bɔmi ɔ nɔ.

17. (a) Mɛni blɔ nɔ Yesu gu kɛ ha bɔfo ɔmɛ a ní bimi ɔ heto? (b) Mɛni he je nɛ ke wa sɔle kaa wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa a, wa ma nyɛ maa hyɛ blɔ kaa Yehowa ma ha wɔ heto ɔ?

¹⁷ Ngɛ níhi nɛ wa susu he ɔ nya a, eko ɔ, e maa pee wɔ kaa bɔ nɛ e pee bɔfo ɔmɛ nɛ a bi Yesu ke: “Ha nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa” a. (Luka 17:5) Yesu ha e bɔfo ɔmɛ heto ngɛ blɔ klɛdɛɛ ko nɔ ngɛ Pentekoste jeha 33 ɔ nɔ. Benɛ mumi klɔuklɔu ɔ ba a nɔ ɔ, e ye bua mɛ nɛ a nu Mawu yi mi tomi ɔmɛ a sisi fitsofitso. Enɛ ɔ ha nɛ a hemi kɛ yemi ɔ mi wa. Mɛni je mi kɛ ba? A kɛ kã tsu fiɛɛmi ní tsumi ɔ wawɛɛ pe be ko nɛ be ɔ. (Kolose Bi 1:23) Anɛ wa ma nyɛ maa hyɛ blɔ kaa Yehowa ma ha sɔlemi nɛ wa sɔleɔ kaa wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa a heto lo? Yehowa wo wɔ si kaa e ma ha wɔ heto ke waa kɛ “juɛmi kpakpa bi lɛ.”—1 Yohane 5:14.

18. Mɛni blɔ nɔ Yehowa guɔ kɛ jɔɔ nihi nɛ a ha nɛ a hemi kɛ yemi ɔ mi wa a?

¹⁸ Ke waa kɛ wa hɛ fɔ Yehowa nɔ kulaa a, e bua maa jɔ wa he. E ma ha sɔlemi nɛ wa sɔleɔ kaa e ha wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa a heto, wa hemi kɛ yemi ɔ mi maa wa, nɛ e ma ‘dla wɔ kɛ ha e Matsɛ Yemi ɔ.’ (2 Tesalonika Bi 1:3, 5)