1, 2. Mɛni he je nɛ Yesu suɔ Marta sane ɔ? Se mɛni Marta pee nɛ tsɔɔ kaa e yi mluku?

KE A wo Lazaro nyɛmiyo Marta ta a, mɛni lɛ baa o juɛmi mi? Baiblo ɔ tsɔɔ kaa Marta ji Yesu huɛ nɛ e fiɛ we e he nɛ e suɔ e sane. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, pi lɛ pɛ ji yo nɛ Yesu suɔ e sane nɛ e buɔ lɛ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Marta nyɛmiyo Maria hu ji Yesu huɛ nɛ e fiɛ we e he. Yesu suɔ e yayo Maria hulɔ. (Yohane 11:5; 19:25-27) Mɛni he je nɛ Yesu suɔ Marta sane ɔ?

² Yesu suɔ Marta sane, ejakaa e mi mi jɔ, e haa nɔ nɔ́ faa, nɛ e hɛ mi wa kɛ ní tsumi. Se nɔ́ nɛ ha nɛ Yesu suɔ e sane pe kulaa ji kaa e hemi kɛ yemi mi wa. E he níhi tsuo nɛ Yesu tsɔɔ ɔ ye, nɛ e yi mi pee we lɛ enyɔɔnyɔ kaa Yesu ji Mesia a. (Yohane 11:21-27) Se kɛ̃ ɔ, Marta yi mluku. Lɛ hu e tɔ̃ɔ kaa bɔ nɛ wɔ hu wa tɔ̃ɔ ɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, be ko benɛ Yesu ya slaa mɛ ɔ, Marta mi mi fu e nyɛmiyo Maria, nɛ e de Yesu kaa e kɛ Maria nɛ tu munyu. Marta de Yesu ke: “Nyɔmtsɛ, nɛ ye nyɛmi ɔ si ní tsumi ɔ tsuo ngɔ fɔ imi nɔ kake too ye  nɔ nɛ i ngɛ tsue ɔ, anɛ e hɛwi mo lo? Lɛɛ de lɛ nɛ e ba piɛɛ ye he.” (Kane Luka 10:38-42.) Mɛni he je nɛ Marta de jã a? Nɛ mɛni wa ma nyɛ maa kase kɛ je heto nɛ Yesu ha lɛ ɔ mi?

3, 4. Mɛni Maria pee nɛ Yesu bua jɔ he, nɛ mɛni Marta kase? (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.)

³ Yesu bua jɔ kaa Marta kɛ Maria fɔ lɛ nine kɛ ba a we ɔ mi, nɛ e suɔ kaa e maa ngɔ jamɛ a he blɔ ɔ kɛ tsɔɔ mɛ anɔkualehi nɛ a he jua wa. Maria ba hi si ngɛ Yesu kasa nya amlɔ nɔuu nɛ e ngɛ ‘nɔ́ nɛ Yesu ngɛ dee ɔ tue bue.’ E suɔ kaa e maa kase níhi fuu kɛ je Tsɔɔlɔ Ngua a ngɔ. Jinɛ Marta hu ko nyɛ pee jã. Kaa Marta pee jã a, jinɛ Yesu ko je e yi kaa e kpa nɔ́ nɛ e ngɛ pee ɔ nɛ e ba bu lɛ tue.

⁴ Se níhi he Marta juɛmi. E hɛ dɔ kɛ ngɛ ní hooe ha Yesu. E pee ní kpahi fuu konɛ Yesu bua nɛ jɔ kaa e ba slaa mɛ. Benɛ e na kaa Maria yi bua lɛ ɔ, e mi mi fu nɛ e ya bɔ Yesu amaniɛ. Yesu le kaa Marta ngɛ e he haoe tsɔ, lɔ ɔ he ɔ, e je mi mi himi mi nɛ e de lɛ ke: “Marta, Marta! O pee siɛii, nɛ o ngɛ o he haoe ngɛ níhi fuu a he.” E de Marta hu kaa eko ɔ, jinɛ e ko nyɛ hoo niye ní ko nɛ e hoomi yi, aloo niye ní henɔ kake ko pɛ. Lɔ ɔ se ɔ, Yesu je Maria yi kaa e bu lɛ tue saminya. E de ke: “Nɔ́ nɛ hi ɔ, lɔ ɔ Maria hla a nɛ, nɛ nɔ ko nɔ ko be kpɔe ngɛ e dɛ.” Maria hɛ ma nyɛ maa je nɔ́ nɛ e ye jamɛ a ligbi ɔ nɔ, se atsinyɛ jemi ko be he kaa e hɛ ji níhi nɛ e kase kɛ je Yesu ngɔ, kɛ e yi nɛ Yesu je ɔ nɔ gblegbleegble. Maa pee jeha 60 se ɔ, bɔfo Yohane ngma ke: “Yesu suɔ Marta kɛ e nyɛmiyo ɔ.” (Yohane 11:5) Munyu nɛ ɔ tsɔɔ kaa Marta bu ga womi nɛ Yesu je suɔmi mi nɛ e kɛ ha lɛ ɔ tue, nɛ e sɔmɔ Yehowa ngɛ anɔkuale mi e wami be tsuo.

5. Mɛni he je nɛ mwɔnɛ ɔ, e yee kaa waa kɛ wa juɛmi maa ma nɔ́ nɛ he hia wawɛɛ ɔ nɔ ɔ, nɛ mɛni sane bimi lɛ wa ma ha heto?

⁵ Mwɔnɛ ɔ, wa na kaa níhi fuu ngɛ nɛ ma nyɛ ma je wa juɛmi kɛ je Yehowa sɔmɔmi nɔ pe bɔ nɛ e ji benɛ a ngɛ Baiblo ɔ ngmae ɔ. September 15, 1958 Blɛfo gbi Hwɔɔmi Mɔ ɔ bɔ nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi kɔkɔ kaa a hyɛ nɛ klamahi a he nile nɛ ko je a juɛmi ngɛ Yehowa sɔmɔmi nɔ. Jamɛ a be ɔ mi po ɔ, e ngɛ kaa nɔ́ nɛ daa ligbi ɔ, nɔ́ ehe ko baa. Ní komɛ kaa womi tɛtlɛɛhi nɛ a ngɛ fɛu, hleedio, sinihi, kɛ tiivi pɔ he wawɛɛ nitsɛ. Hwɔɔmi Mɔ ɔ tsɔɔ kaa ke e piɛ bɔɔ nɛ a ma kpata je nɛ ɔ hɛ mi ɔ, “níhi fuu ma nyɛ maa je nihi a juɛmi kɛ je Yehowa sɔmɔmi nɔ.” Mwɔnɛ ɔ, níhi fuu ngɛ nɛ ma nyɛ ma je wa juɛmi kɛ je Yehowa sɔmɔmi nɔ pe be ko nɛ be ɔ. Mɛni blɔ nɔ wa ma nyɛ maa gu kɛ kase Maria konɛ waa kɛ wa juɛmi nɛ ma Yehowa sɔmɔmi nɔ?

6. Kɛ Yehowa we bi ngɔɔ klamahi kɛ tsuɔ ní ha kɛɛ?

⁶ Yehowa sɔmɔli ngɔɔ klamahi nɛ je ɔ peeɔ ɔ kɛ fiɛɛɔ sane kpakpa a. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, loko a maa hwu kekleekle je mi ta a, kɛ benɛ a ngɛ ta a hwue ɔ tsuo ɔ, a je “Photo-Drama of Creation” ɔ kɛ tsɔɔ nihi. Ngɛ “Photo-Drama  of Creation” ɔ mi ɔ, a jeɔ fonihi kɛ sini kpitikpitihi nɛ a ngɛ fɛu nɛ munyu kɛ la ngɛ mi, nɛ a kɛ fiɛɛ kɛ tsɔɔ nimli ayɔhi ngɛ mahi fuu a nɔ. Ngɛ “Photo-Drama” a nyagbe ɔ, a tsɔɔ bɔ nɛ adesahi maa hi si ngɛ tue mi jɔmi mi ha ke Yesu Kristo ba ye zugba a nɔ. Pee se ɔ, Yehowa we bi ngɔ hleedio kɛ fiɛɛ Matsɛ Yemi sɛ gbi ɔ kɛ tsɔɔ nimli ayɔhi abɔ ngɛ je ɔ mi tsuo. Mwɔnɛ ɔ, waa kɛ kɔmpiutahi kɛ Intanɛti ɔ tsuɔ ní nɛ wa nine suɔ nihi a nɔ ngɛ he fɛɛ he, kɔpehi po piɛɛ he.

7. (a) Mɛni he je nɛ e ngɛ oslaa kaa wa ma puɛ be ngɛ je ɔ he ɔ? (b) Mɛni he nɛ e sa kaa waa hyɛ wa he ngɛ wawɛɛ? (Hyɛ sisi ningma.)

⁷ Baiblo ɔ bɔ wɔ kɔkɔ kaa wa ko ha nɛ je ɔ nɛ he wa juɛmi. Enɛ ɔ hu tsɔɔ kaa e sɛ nɛ wa puɛ wa be fuu ngɛ níhi nɛ ngɛ je ɔ mi ɔ a he. (Kane 1 Korinto Bi 7:29-31.) Tɔmi be ní nɛ ɔmɛ ekomɛ a he, se a ma nyɛ ma puɛ wa be. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, eko ɔ, wa bua jɔ hɛja jemi komɛ, womi kanemi, tiivi hyɛmi, si slaami, ní hemi, klamahi nɛ ba nɔ a hlami, aloo ní nguanguahi a he. Nihi fuu a bua jɔɔ he kaa a kɛ sɛ gbi maa mane ngɛ Intanɛti ɔ aloo a fon nɔ, aloo a maa le níhi nɛ ngɛ nɔ yae ngɛ je ɔ mi, kɛ bɔɔlu fiami kɛ fiɛmi kpahi a mi. Ní nɛ ɔmɛ ma nyɛ ma he ni komɛ a juɛmi. * (Hyɛ sisi ningma.) (Fiɛlɔ 3:1, 6) Ke wa puɛɔ be fuu ngɛ níhi nɛ se nami be he tsɔ a he ɔ, waa kɛ wa juɛmi be nyɛe maa ma nɔ́ nɛ he hia wawɛɛ nɛ ji Yehowa jami ɔ nɔ.—Kane Efeso Bi 5:15-17.

8. Mɛni he je nɛ ga nɛ a wo wɔ kaa wa ko ná suɔmi kɛ ha níhi nɛ ngɛ je ɔ mi ɔ he hia wawɛɛ ɔ?

⁸ Satan ngɛ mɔde bɔe wawɛɛ konɛ e ha nɛ níhi nɛ ngɛ e je ɔ mi ɔ nɛ je wa juɛmi kɛ je Yehowa sɔmɔmi nɔ. E pee jã ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi nɛ mwɔnɛ ɔ lɛɛ, e mi pa wa wawɛɛ nitsɛ. (2 Timoteo 4:10) Lɔ ɔ he ɔ, be fɛɛ be ɔ, e sa nɛ waa kpa wa mi nɛ waa hyɛ bɔ nɛ wa naa je ɔ  mi ní ɔmɛ ha, konɛ waa pee tsakemihi nɛ he hia. Baiblo ɔ tsɔɔ kaa e sɛ nɛ waa suɔ níhi nɛ ngɛ je ɔ mi ɔ. Mohu ɔ, e sa kaa wa ha nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Yehowa a mi nɛ wa. Ke wa pee jã a, e be yee ha wɔ kaa wa maa bu Yehowa tue nɛ wa maa hi e kasa mi.—1 Yohane 2:15-17.

9. Mɛni Yesu tsɔɔ e kaseli ɔmɛ kaa a ngɔ a juɛmi kɛ ma nɔ, nɛ mɛni blɔ nɔ lɛ nitsɛ pee enɛ ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́ ngɛ?

⁹ Kaa bɔ nɛ Yesu je mi mi jɔmi mi nɛ e tsɔɔ Marta kaa e ko ha nɛ níhi fuu nɛ he e juɛmi ɔ, jã kɛ̃ nɛ e tsɔɔ e kaseli ɔmɛ hu kaa a pee. E wo mɛ he wami kaa a ngɔ a juɛmi kɛ ma Yehowa sɔmɔmi kɛ e Matsɛ Yemi ɔ nɔ. (Kane Mateo 6:22, 33.) Yesu nitsɛ pee enɛ ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́ nɛ se be. E be níhi fuu, nɛ e be lɛ nitsɛ e we loo lɛ nitsɛ e zugba.—Luka 9:58; 19:33-35.

10. Mɛni nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa Yesu pee ha wɔ?

¹⁰ Yesu ha we nɛ nɔ́ ko nɛ je e juɛmi ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ nɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, benɛ Yesu je e fiɛɛmi ní tsumi ɔ sisi ɔ, nimli asafo nɛ a ngɛ Kapernaum hla kaa a maa tsi e nya konɛ e hi a ma a mi. Mɛni Yesu pee? E ngɔ e juɛmi kɛ ma e ní tsumi ɔ nɔ. E de ke: “E hia kaa ma ya fiɛɛ Mawu matsɛ yemi ɔ he sane kpakpa a ngɛ ma kpa amɛ a mi hulɔ, ejakaa lɔ ɔ nɛ Mawu tsɔ mi ke ma ba tsu.” (Luka 4:42-44) Yesu nyɛɛ blɔ gagaa kɛ ya fiɛɛ sane kpakpa a nɛ e tsɔɔ nihi fuu ní. Yesu ye mluku, se kɛ̃ ɔ, pɔ tɔɔ e he nɛ e jɔɔ e he akɛnɛ e tsuɔ ní wawɛɛ ɔ he je.—Luka 8:23; Yohane 4:6.

11. Mɛni Yesu pee benɛ nyumu ko bi lɛ kaa e tsu e nyagba ko he ní ha lɛ ɔ? Mɛni Yesu tsɔɔ e kaseli ɔmɛ?

¹¹ Pee se ɔ, benɛ Yesu ngɛ e kaseli ɔmɛ nɔ́ ko nɛ he hia tsɔɔe ɔ, nyumu ko po e munyu ɔ mi nɛ e bi lɛ ke: “Tsɔɔlɔ, de ye nyɛmi ɔ nɛ e kɛ mi nɛ dla gbosi ni ɔ.” Yesu pee we e juɛmi kaa e ma tsu nyumu ɔ nyagba a he ní ha lɛ. E ha we nɛ nɔ́ ko nɛ je e juɛmi ngɛ ní nɛ e ngɛ e kaseli ɔmɛ tsɔɔe ɔ nɔ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e kɛ he blɔ nɛ ɔ tsɔɔ e kaseli ɔmɛ kaa ke a ngɔ a juɛmi kɛ ma ní nami fuu nɔ ɔ, lɔ ɔ ma nyɛ ma je a juɛmi ngɛ Mawu sɔmɔmi nɔ.—Luka 12:13-15.

12, 13. (a) Mɛni Yesu pee ngɛ Yerusalem nɛ Hela bi ɔmɛ a bua jɔ he? (b) Benɛ Filipo de Yesu kaa Hela bi komɛ ngɛ hlae nɛ a maa na lɛ ɔ, kɛ Yesu pee e ní ha kɛɛ?

¹² Benɛ e piɛ bɔɔ nɛ Yesu ma gbo ɔ, e hao wawɛɛ nitsɛ. (Mateo 26:38; Yohane 12:27) E le kaa e maa na nɔ́ wawɛɛ nitsɛ loko e ma gbo. E le hu kaa e ngɛ níhi fuu nɛ e ma tsu loko e ma gbo. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Hɔgba, Nisan ligbi nɛ ji 9 ɔ nɔ ɔ, Yesu hi teji nɔ kɛ ho Yerusalem ya. Nimli asafo ɔ nya e he kaa a Matsɛ. (Luka 19:38) E nɔ jena a, Yesu ya sɔlemi we ɔ, nɛ e kɛ kã fie jua yeli nɛ  a hɛ kɔ̃ɔ nɛ a ngɛ nihi ojo fiae ɔ kɛ je lejɛ ɔ.—Luka 19:45, 46.

¹³ Hela bi komɛ nɛ a ba Yerusalem konɛ a ba ye Hetsɔmi gbijlɔ ɔ na nɔ́ nɛ Yesu pee ɔ nɛ a bua jɔ he. Enɛ ɔ he ɔ, a de Filipo kaa a suɔ nɛ a maa na Yesu. Se Yesu hla we nihi nɛ a ma fĩ e se nɛ a maa po e he piɛ kɛ je e he nyɛli a he. E le nɔ́ nɛ he hia wawɛɛ. E ngɔ e juɛmi kɛ ma nɔ́ nɛ Yehowa tsɔ lɛ kaa e ba pee ɔ nɔ. Lɔ ɔ ji kaa e ba gbo kɛ kpɔ̃ adesahi. Enɛ ɔ he ɔ, e kai e kaseli ɔmɛ kaa e be kɛe nɛ e ma gbo, nɛ e sa nɛ nihi tsuo nɛ a maa nyɛɛ e se ɔ hu nɛ a je a tsui mi kaa a maa ngɔ mɛ hu a wami kɛ sã afɔle. Yesu de mɛ ke: “Nɔ nɛ suɔ e wami ɔ, e wami ɔ maa laa lɛ; se nɔ nɛ ngɔɔ e wami ngɔ haa ngɛ je nɛ ɔ mi ɔ, e maa to e wami ɔ kɛ maa ya neneene.” Se Yesu wo mɛ si hu ke: “Nɔ tsuaa nɔ nɛ ma sɔmɔ mi ɔ, Tsaatsɛ maa wo e hɛ mi nyami.” Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e Tsɛ ɔ ma ha e se nyɛɛli ɔmɛ neneene wami. Eko ɔ, Filipo ngɔ sɛ gbi nɛ woɔ nɔ he wami nɛ ɔ ya ha Hela bi ɔmɛ.—Yohane 12:20-26.

14. Yesu kɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ pee nɔ́ titli ngɛ e si himi mi mohu lɛɛ, se mɛni tsɔɔ kaa pi ní tsumi pɛ he nɛ e susuɔ?

¹⁴ Benɛ Yesu ngɛ zugba a nɔ ɔ, sane kpakpa a fiɛɛmi ji e ní tsumi titli. E ngɛ mi kaa e kɛ e juɛmi ma fiɛɛmi ní tsumi ɔ nɔ mohu lɛɛ, se pi ní tsumi pɛ he nɛ e susuɔ daa. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke e hí kulaa a, e ya yo kpeemi kake ko sisi nɛ e ha nɛ nyu plɛ pee wai kpakpa ngɛ lejɛ ɔ. (Yohane 2:2, 6-10) Jehanɛ ɔ, Yesu ya slaa e huɛmɛ kɛ nihi nɛ a ngɛ sane kpakpa a he bua jɔmi ngɛ a wehi a mi nɛ e kɛ mɛ ye ní. (Luka 5:29; Yohane 12:2) Nɔ́ nɛ he hia pe kulaa ji kaa Yesu heɔ be kɛ sɔleɔ, nɛ e pueɔ e yi mi tɛ ngɛ níhi a he, nɛ e jɔɔ e he hulɔ.—Mateo 14:23; Marko 1:35; 6:31, 32.

15. Mɛni bɔfo Paulo tsɔɔ kaa e he hia nɛ Kristofohi nɛ a pee, nɛ mɛni nɔ hyɛmi nɔ́ e pee ngɛ enɛ ɔ blɔ fa mi?

¹⁵ Bɔfo Paulo tsɔɔ kaa Kristofohi ngɛ kaa nihi nɛ a ngɛ fo gagaaga ko tue. E sa nɛ a ngmɛɛ níhi tsuo nɛ ma nyɛ maa tsi mɛ blɔ nɛ be hae nɛ a tu fo ɔ mlamlaamla a a he. (Kane Hebri Bi 12:1.) Paulo nitsɛ pee enɛ ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa. Jinɛ e ma nyɛ ma ná ní nɛ e ma he biɛ kaa Yuda jami nya dalɔ, se e ngmɛɛ jamɛ a he blɔ ɔ he, nɛ e kɛ e juɛmi ma “níhi nɛ a he hia wawɛɛ” ɔ a nɔ. E tsu fiɛɛmi ní tsumi ɔ wawɛɛ, nɛ e hia blɔ kɛ ya Siria, Asia Nyafii, Makedonia, Yudea, kɛ he kpahi fuu. Paulo ngɔ e juɛmi kɛ ma hiɔwo, nɛ ji neneene wami nɛ e ma ná ngɛ hiɔwe ɔ nɔ. E de ke: “Nɔ́ kake nɛ i peeɔ ji kaa níhi nɛ be ɔ, ma je hɛ ngɛ a nɔ, nɛ ma tiu níhi nɛ ngɛ hɛ mi ɔ. Lɔ ɔ he ɔ, i ngɔ hɛ kɛ pi oti ɔ, konɛ ye nine nɛ su jlasi ɔ nɔ.” (Filipi Bi 1:10; 3:8, 13, 14) Paulo sɛ we gba si himi  mi, nɛ lɔ ɔ ye bua lɛ nɛ e nyɛ ‘ngɔ e he tsuo kɛ wo Nyɔmtsɛ ɔ ní tsumi ɔ mi nɛ e yɛ se.’—1 Korinto Bi 7:32-35.

16, 17. Wa sɛ gba si himi mi jio, wa sɛ we mi jio, mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ kase Paulo? Mɛni blɔ nɔ Mark kɛ Claire kase Paulo ngɛ?

¹⁶ Kaa bɔ nɛ Paulo pee ɔ, mwɔnɛ ɔ, Yehowa sɔmɔli fuu ma a juɛmi nya si kaa a be gba si himi mi sɛe konɛ a nyɛ nɛ a pee fuu ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi. (Mateo 19:11, 12) Behi fuu ɔ, blɔ nya ní tsumihi fuu be nihi nɛ a sɛ we gba si himi mi ɔ a kuɛ nɔ. Se wa sɛ gba si himi mi jio, wa sɛ we mi jio, wɔ tsuo wa ma nyɛ maa ‘ngmɛɛ níhi tsuo nɛ tsiɔ wɔ blɔ,’ nɛ ma nyɛ ma je wa juɛmi ngɛ Yehowa sɔmɔmi nɔ ɔ a he. Eko ɔ, e he maa hia nɛ waa pee tsakemi ngɛ níhi nɛ wa peeɔ ɔ he konɛ wa ko puɛ be, nɛ́ wa nyɛ nɛ waa pee fuu ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi.

¹⁷ Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Mark kɛ Claire nɛ a wa ngɛ Wales ma a mi ɔ je blɔ gbami ní tsumi ɔ sisi benɛ a gbe sukuu nya. Benɛ a sɛ gba si himi mi se ɔ, a tsa blɔ gbami ní tsumi ɔ nɔ. Se a suɔ kaa a maa pee babauu pe jã. Mark tsɔɔ nya ke: “Wa nyɛ nɛ wa pee wa si himi kpokploo. Wa jua wa we nɛ tsu etɛ nɛ ngɛ mi ɔ, nɛ wa ya hla ní tsumi nɛ a kɛ ngmlɛfia bɔɔ ko pɛ tsuɔ konɛ wa nyɛ nɛ waa kɛ wa he nɛ wo tsuhi nɛ asafo ɔ ngɛ mae ngɛ je kɛ wɛ ɔ mi.” Ngɛ jeha 20 nɛ be ɔ mi ɔ, a hia blɔ kɛ ya Afrika hehi fuu nɛ a ya ye bua kɛ ma Matsɛ Yemi Asahi. Be komɛ ɔ, sika bɔɔ ko pɛ nɛ piɛɔ ngɛ a dɛ, se Yehowa hyɛɛ mɛ daa. Claire de ke: “Wa tsui nɔɔ wa mi kaa daa ligbi ɔ, waa kɛ wa be tsuo sɔmɔɔ Yehowa. Wa ná huɛmɛ fuu ngɛ ní tsumi nɛ ɔ mi, nɛ nɔ́ ko he hia we wɔ. Bua jɔmi nɛ wa náa akɛnɛ waa kɛ wa be tsuo sɔmɔɔ Yehowa a kle kulaa pe níhi nɛ waa kɛ sã afɔle ɔ.” Nihi fuu nɛ mɛ hu a kɛ a be tsuo sɔmɔɔ Yehowa a nuɔ he jã. *—Hyɛ sisi ningma.

18. Mɛni sanehi wa ma nyɛ ma bi wa he?

¹⁸ Anɛ o nuɔ he kaa o kɛ kã ma nyɛ ma tsu babauu ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi lo? Anɛ ní komɛ ngɛ o juɛmi jee ngɛ nɔ́ nɛ he hia wawɛɛ ɔ nɔ lo? Ke jã a, mɛni o ma nyɛ maa pee? Eko ɔ, o ma nyɛ ma ha nɛ o Baiblo kasemi kɛ e kanemi nɛ nu tso. Wa ma susu nɔ́ nɛ ɔ he ngɛ munyu nɛ nyɛɛ se ɔ mi.