Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

Baiblo Sisi Tsɔɔmi Nɛ Mi Tɛ

Baiblo Sisi Tsɔɔmi Nɛ Mi Tɛ

“Mawu munyu hɛ ngɛ.”HEBRI BI 4:12.

LAHI: 37, 43

1. (a) Mɛni ní tsumi Mawu ha Adam? (b) Kɛ je jamɛ a be ɔ mi ɔ, mɛni Mawu we bi ngɔɔ gbi nɛ a nyɛɔ tuɔ ɔ kɛ pee?

GBI ji nike ní nɛ Yehowa Mawu kɛ ha adesahi. Ngɛ Eden abɔɔ ɔ mi ɔ, Mawu ha Adam ní tsumi kaa e wo lohwe ɔmɛ tsuo biɛ. Adam ha lohwe fɛɛ lohwe biɛ nɛ sisi numi ngɛ he. (1 Mose 2:19, 20) Kɛ je jamɛ a be ɔ mi kɛ ma a, Mawu we bi ngɔɔ gbi nɛ a tuɔ ɔ kɛ jeɔ Yehowa yi, nɛ a kɛ tsɔɔ nihi Yehowa he ní. Be saii ji nɛ ɔ, Mawu we bi ngɔ nike ní nɛ ɔ kɛ tsɔɔ Baiblo ɔ sisi konɛ nihi fuu nɛ a nyɛ nɛ a kase Yehowa he ní.

2. (a) Mɛni sisi tomi mlaahi nɛ ajla toli nɛ ji New World Bible Translation Committee ɔ kɛ tsu ní? (b) Mɛni wa maa kase ngɛ munyu nɛ wa ngɛ kasee nɛ ɔ mi?

2 Baiblo sisi tsɔɔmi akpehi abɔ lɛ ngɛ, se ekomɛ da pe ekomɛ. Ajla toli nɛ ji New World Bible Translation Committee ɔ suɔ kaa a maa tsɔɔ Baiblo ɔ sisi konɛ e da. Enɛ ɔ he je ɔ, a mwɔ a yi mi kpɔ kaa a kɛ sisi tomi mlaa etɛ nɛ nyɛɛ se nɛ ɔmɛ ma tsu ní: (1) A maa wo Mawu biɛ ɔ hɛ mi nyami, nɛ a ma ha nɛ e biɛ ɔ nɛ je kpo si abɔ ngɛ e Munyu ɔ mi kaa bɔ nɛ e ji ngɛ kekleekle Baiblo nɛ a ngma a mi ɔ. (Kane Mateo 6:9.) (2) A maa tsɔɔ munyungu ɔmɛ a sisi kaa bɔ nɛ a ngɛ ngɛ kekleekle Baiblo nɛ a ngma a mi ɔ pɛpɛɛpɛ ngɛ hehi nɛ e maa hi jã peemi ngɛ. Ngɛ hehi nɛ e be hie jã peemi ngɛ ɔ, a maa hyɛ nɔ́ nɛ ngmami ɔ tsɔɔ nɛ a maa da lɔ ɔ nɔ kɛ tsɔɔ sisi. (3) A kɛ munyunguhi nɛ a kanemi yi nɛ a sisi numi hu yi ma tsu ní. * (Hyɛ sisi ningma.) (Kane Nehemia 8:8, 12.) Nihi kɛ sisi tomi mlaa etɛ nɛ ɔmɛ tsu ní kɛ tsɔɔ New World Translation ɔ sisi kɛ ya gbihi nɛ hiɛ pe 130 mi. Benɛ a ngɛ New World Translation nɛ a tsake hɛ mi nɛ a je kpo ngɛ jeha 2013 ɔ pee ɔ, a kɛ sisi tomi mlaa nɛ ɔmɛ tsu ní. Nihi nɛ a tsɔɔ sisi kɛ ya gbi kpahi a mi ɔ hu kɛ sisi tomi mlaa nɛ ɔmɛ nɔuu tsu ní. Wa ma susu enɛ ɔ he ngɛ munyu nɛ wa ngɛ kasee nɛ ɔ mi.

BAIBLO NƐ WOƆ MAWU BIƐ Ɔ HƐ MI NYAMI

3, 4. (a) Jije wa ma nyɛ maa na Tetragrammaton ɔ ngɛ? (b) Mɛni Baiblo sisi tsɔɔmi fuu pee ngɛ Mawu biɛ ɔ he?

3 A kɛ Hebri ningma okadi eywiɛ nɛ ngma Mawu biɛ ɔ. A tsɛɛ Hebri ningma okadi eywiɛ nɛ daa si kɛ ha Mawu biɛ ɔ ke Tetragrammaton. Wa ma nyɛ maa na Tetragrammaton ɔ ngɛ blema Hebri Baiblohi nɛ a kɛ nine ngma a a mi. Ekomɛ ji womi kpohi nɛ a na ngɛ Ngo Wo ɔ kasa nya a nɛ. Wa ma nyɛ maa na Tetragrammaton ɔ ngɛ Hela Septuagint ɔ ekomɛ a mi hulɔ. A pee Septuagint nɛ ɔmɛ ekomɛ maa pee jeha 200 loko a fɔ Kristo, nɛ a pee ekomɛ hu jeha 100 ngɛ Kristo fɔmi se. Nihi fuu ngɛ nɛ ke a na bɔ nɛ Mawu biɛ ɔ je kpo si abɔ ha ngɛ blema Baiblohi nɛ a kɛ nine ngma amɛ a mi ɔ, a nya kpɛɔ a he.

Nihi fuu ngɛ nɛ ke a na bɔ nɛ Mawu biɛ ɔ je kpo si abɔ ha ngɛ blema Baiblohi nɛ a kɛ nine ngma amɛ a mi ɔ, a nya kpɛɔ a he

4 E ngɛ heii kaa e sa nɛ Mawu biɛ ɔ nɛ hi Baiblo ɔ mi. Se kɛ̃ ɔ, Baiblo sisi tsɔɔmihi fuu kɛ Mawu biɛ ɔ tsu we ní. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, benɛ a je New World Translation of the Christian Greek Scriptures ɔ kpo jeha enyɔ se ɔ, a tsake Baiblo nɛ ji American Standard Version ɔ hɛ mi nɛ a je kpo. American Standard Version ɔ nɛ a pee ngɛ jeha 1901 ɔ mi ɔ kɛ Mawu biɛ ɔ tsu ní, se nɔ́ nɛ a pee ngɛ jeha 1952 ɔ mi ɔ kɛ Mawu biɛ ɔ tsu we ní. Mɛni he je? Nihi nɛ a tsɔɔ jamɛ a Baiblo ɔ sisi ɔ susu kaa “e dɛ kulaa” kaa a kɛ Mawu biɛ ɔ ma tsu ní. Baiblo sisi tsɔɔmi kpahi nɛ a pee ngɛ Blɛfo gbi kɛ gbi kpahi a mi ɔ hu pee jã.

5. Mɛni he je nɛ e he hia kaa waa kɛ Mawu biɛ ɔ nɛ tsu ní ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ?

5 Anɛ tɔmi ngɛ he kaa gbi sisi tsɔɔli ma je Mawu biɛ ɔ ngɛ a Baiblo sisi tsɔɔmi ɔmɛ a mi lo? Ee! Yehowa ji Baiblo ɔ Ngmalɔ, nɛ e suɔ kaa nihi nɛ a le e biɛ. Ke gbi sisi tsɔɔlɔ kpakpa ngɛ womi nɛ nɔ ko ngma sisi tsɔɔe ɔ, e sa nɛ e le nɔ́ nɛ womi ngmalɔ ɔ suɔ, nɛ e da lɔ ɔ nɔ kɛ tsɔɔ womi ɔ sisi. Ngmamihi fuu tsɔɔ kaa Mawu biɛ ɔ he hia, nɛ e sa nɛ a wo e biɛ ɔ hɛ mi nyami. (2 Mose 3:15; La 83:18; 148:13; Yesaya 42:8) Yehowa ha nɛ Baiblo ngmali ɔmɛ kɛ e biɛ ɔ tsu ní si akpehi abɔ ngɛ blema Baiblo nɛ a kɛ nine ngma amɛ a mi. (Kane Ezekiel 38:23.) Enɛ ɔ he ɔ, ke gbi sisi tsɔɔli je Mawu biɛ ɔ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa a bui Yehowa.

6. Mɛni he je nɛ a ngɔ Mawu biɛ ɔ kɛ wo he kpahi ekpa ngɛ New World Translation ehe ɔ mi ɔ?

6 Mwɔnɛ ɔ, wa ngɛ níhi fuu nɛ wa ma nyɛ maa da nɔ kɛ tsɔɔ kaa e sa nɛ waa kɛ Yehowa biɛ ɔ nɛ tsu ní. New World Translation nɛ a tsake hɛ mi nɛ a je kpo ngɛ jeha 2013 ɔ mi ɔ kɛ Mawu biɛ ɔ tsu ní si 7,216 sɔuu. Enɛ ɔ tsɔɔ kaa a kɛ Mawu biɛ ɔ kakaaka ekpa piɛɛ nɔ́ nɛ ngɛ blema New World Translation ɔ mi ɔ he. Nɔ́ nɛ ha nɛ a kɛ enuɔ piɛɛ he ji kaa a na Mawu biɛ ɔ ngɛ womi kpo komɛ nɛ a na ngɛ Ngo Wo ɔ kasa nya lingmi nɛ ɔ mi. * (Hyɛ sisi ningma.) E je kpo ngɛ 1 Samuel 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16. Nɔ́ nɛ ji ekpa a je kpo ngɛ Manyadali 19:18. Nɔ́ he je nɛ a kɛ lɔ ɔ hu piɛɛ he ɔ ji kaa a hla níhi a mi, nɛ a na kaa biɛ ɔ je kpo ngɛ blema Baiblo nɛ a kɛ nine ngma nɛ nihi kplɛɛ nɔ kaa e da a mi.

7, 8. Mɛni ji biɛ Yehowa a sisi?

7 Anɔkuale Kristofohi susu kaa e he hia nɛ a nu Mawu biɛ ɔ sisi saminya. E biɛ ɔ sisi ji “O Deɔ O Peeɔ.” * (Hyɛ sisi ningma.) Blema a, wa da munyu nɛ ngɛ 2 Mose 3:14 ɔ nɔ kɛ tsɔɔ Mawu biɛ ɔ sisi ngɛ wa womi ɔmɛ a mi. A de ngɛ lejɛ ɔ ke: “Imi Ji Nɔ Nɛ I Ji.” New World Translation nɛ a pee ngɛ jeha 1984 ɔ mi ɔ tsɔɔ nya kaa Yehowa peeɔ nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ e he hia kaa e pee konɛ e ha nɛ e si womihi nɛ ba mi. * (Hyɛ sisi ningma.) Se New World Translation a pee ngɛ jeha 2013 ɔ mi ɔ tsɔɔ nya ke: “Mawu maa pee nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ e he hia kaa e pee konɛ e ha nɛ e yi mi tomi nɛ ba mi. Se Mawu biɛ Yehowa a hɛɛ sisi numi kpa ko hulɔ. E biɛ ɔ tsɔɔ hu kaa e ma nyɛ maa gu níhi nɛ e bɔ ɔ a nɔ kɛ tsu e yi mi tomi he ní.”

8 Yehowa guu níhi nɛ e bɔ ɔ a nɔ kɛ tsuɔ e yi mi tomi he ní. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Mawu ha nɛ Noa ba plɛ pee lɛ kpɛlɔ, Bezalel ba pee ga ní tsulɔ nɛ he be, Gideon ba pee tatsɛ ngua, nɛ Paulo ba pee ma se sane kpakpa fiɛɛlɔ. Mawu we bi le kaa Mawu biɛ ɔ he hia wawɛɛ nitsɛ, enɛ ɔ he ɔ, New World Bible Translation Committee ɔ kɛ Mawu biɛ ɔ tsu ní ngɛ a Baiblo sisi tsɔɔmi ɔ mi.

9. Mɛni he je nɛ Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ kɛ ma a hɛ mi kaa a maa tsɔɔ Baiblo ɔ sisi kɛ ya gbi kpahi a mi ɔ?

9 Baiblo sisi tsɔɔmihi fuu kɛ Mawu biɛ nitsɛnitsɛ ɔ tsu we ní. Mohu ɔ, a kɛ sablai nɛ ji “Nyɔmtsɛ,” aloo jemɛ a wɔhi a biɛ nɛ tsuɔ ní. Enɛ ɔ ji yi mi tomi kake he je nɛ Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ susu kaa e he hia wawɛɛ nɛ nihi nɛ a tuɔ gbi slɔɔtoslɔɔtohi tsuo nɛ a na Baiblo nɛ woɔ Mawu biɛ ɔ hɛ mi nyami ɔ nɛ. (Kane Malaki 3:16.) Kɛ ba si amlɔ nɛ ɔ, a wo Yehowa biɛ ɔ hɛ mi nyami ngɛ New World Translation ɔ mi ngɛ gbihi nɛ hiɛ pe 130 mi.

BAIBLO SISI TSƆƆMI NƐ E MI TƐ NƐ E DA

10, 11. Benɛ a ngɛ New World Translation ɔ sisi tsɔɔe kɛ ya gbi kpahi a mi ɔ, mɛni nyagba komɛ a kɛ kpe?

10 Benɛ nihi ngɛ Blɛfo gbi New World Translation ɔ sisi tsɔɔe kɛ ya gbi kpahi a mi ɔ, a kɛ nyagbahi fuu kpe. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Blɛfo gbi Baiblo ɔ kɛ Hebri munyungu nɛ ji “Sheol” ɔ tsu ní ngɛ Fiɛlɔ 9:10 kɛ ngmami kpahi a mi. Munyungu nɛ ɔ je kpo ngɛ Blɛfo gbi Baiblo kpahi hu a mi. Se a nyɛ we nɛ a kɛ munyungu nɛ ɔ nɛ tsu ní ngɛ gbi kpahi a mi, ejakaa nihi nɛ a maa kane ɔ nui Hebri munyungu “Sheol” ɔ sisi. E be a munyunguhi a sisi tsɔɔmi womihi a mi, nɛ ni komɛ po susu kaa e ji ma ko biɛ. Enɛ ɔ he ɔ, a ha gbi sisi tsɔɔli he blɔ kaa a tsɔɔ Hebri munyungu nɛ ji “Sheol,” kɛ Hela munyungu nɛ ji “Hades” ɔ sisi kaa “Yɔkɔ.” Ke a tsɔɔ sisi jã a, e da nɛ e haa nɛ nihi nuɔ munyu ɔ sisi heii.

11 Hebri kɛ Hela munyunguhi nɛ a tsɔɔ sisi ke “klaa” a hu sisi tsɔɔmi yee ngɛ gbi komɛ a mi. Ngɛ gbi nɛ ɔmɛ a mi ɔ, behi fuu ɔ, munyungu nɛ ji “klaa” a, tsɔɔ kpade, aloo nɔ́ ko nɛ jeɔ nɔmlɔ tso ɔ mi ke nɔ ɔ gbo. A ha gbi sisi tsɔɔli he blɔ kaa a da sisi numi nɛ ngɛ ngmami ɔmɛ a mi ɔ nɔ kɛ tsɔɔ “klaa” a sisi, konɛ ke nihi ngɛ kanee ɔ, a yi mi ko pee mɛ enyɔɔnyɔ. A tsɔɔ munyungu nɛ ji “klaa” a sisi ngɛ blɔ slɔɔtohi a nɔ ngɛ mi tsɔɔmi munyu nɛ ngɛ New World Translation of the Holy Scriptures—With References ɔ mi. A tsɔɔ Hebri kɛ Hela munyunguhi a sisi ngɛ sisi ningmahi a mi ngɛ New World Translation ehe ɔ mi, konɛ Baiblo ɔ kanemi kɛ e sisi numi nɛ ko ye.

Benɛ ajla toli ɔmɛ ngɛ Baiblo ehe ɔ he ní tsue ɔ, a susu sane akpehi abɔ nɛ Baiblo sisi tsɔɔli bi ɔ he

12. Mɛni ji tsakemi komɛ nɛ a pee ngɛ 2013 New World Translation ɔ mi?

12 Sanehi nɛ gbi sisi tsɔɔli bi ɔ ha nɛ wa na kaa Baiblo ngmami komɛ ngɛ nɛ nihi be sisi nue saminya. Enɛ ɔ he ɔ, ngɛ September jeha 2007 ɔ mi ɔ, Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ kplɛɛ nɔ kaa a tsake Blɛfo gbi New World Translation ɔ hɛ mi. Benɛ ajla toli ɔmɛ ngɛ Baiblo ehe ɔ he ní tsue ɔ, a susu sane akpehi abɔ nɛ Baiblo sisi tsɔɔli bi ɔ he. A tsake Blɛfo gbi munyuhi nɛ nihi kɛ tsu we ní mwɔnɛ ɔ hu ɔ, nɛ a kɛ munyuhi nɛ nihi pɔɔ kɛ ní tsumi mwɔnɛ ɔ to nane mi. Enɛ ɔ ha nɛ Baiblo ɔ kanemi yi, e sisi numi hu yi, nɛ e da hulɔ. Baiblohi nɛ a tsɔɔ sisi kɛ ya gbi kpahi a mi lingmi nɛ ɔ hu ye bua kɛ tsake Blɛfo gbi nɔ́ ɔ hɛ mi.Abɛ 27:17.

NIHI A BUA JƆ HE WAWƐƐ NITSƐ

13. Kɛ nihi fuu pee a ní ngɛ jeha 2013 New World Translation ɔ he ha kɛɛ?

13 Kɛ nihi fuu pee a ní ngɛ Blɛfo gbi New World Translation ehe ɔ he ha kɛɛ? Nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi ngma sɛ womi akpehi abɔ kɛ ya Yehowa Odasefohi asafo ɔ ní tsumi yi ɔ ngɛ Brooklyn, ngɛ New York, kɛ tsɔɔ kaa a bua jɔ Baiblo ɔ he. A ti nihi fuu nu he kaa bɔ nɛ nyɛmiyo ko nɛ e tu munyu nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ hu nu he ɔ. E ngma ke: “Baiblo ɔ ngɛ kaa kpɛɛ ko nɛ junehi nɛ a he jua wa hyi lɛ tɔ. Ke nɔ ko ngɛ Yehowa munyu ɔ kanee ngɛ jeha 2013 New World Translation ɔ mi ɔ, e ngɛ kaa nɔ́ nɛ nɔ ɔ ngɛ june ɔmɛ eko tsuaa eko jee nɛ e ngɛ e he fɛu, e su, kɛ bɔ nɛ e ngɛ ha a hyɛe. Munyuhi nɛ a sisi numi yi nɛ a kɛ tsu ní ngɛ Ngmami ɔ mi ɔ ye bua mi nɛ i ba le Yehowa saminya. E ngɛ kaa tsɛ nɛ e wo mi ngɛ e kɔni bɔkɔ mi nɛ e ngɛ munyu nɛ woɔ nɔ bua kanee kɛ ngɛ mi tsɔɔe.”

14, 15. Kɛ nihi pee a ní ngɛ New World Translation ɔ nɛ a tsɔɔ sisi kɛ ya gbi kpahi a mi ɔ he ha kɛɛ?

14 Nihi nɛ a tui Blɛfo gbi se a tuɔ gbi kpahi ɔ hu a bua jɔ New World Translation ɔ he. Nyumu nɔkɔtɔma ko nɛ e je Sofia, ngɛ Bulgaria a tu New World Translation nɛ a tsɔɔ sisi kɛ ya Bulgaria gbi ɔ mi ɔ he munyu ke: “I kɛ jehahi fuu kane Baiblo ɔ si abɔ, se i kane we Baiblo sisi tsɔɔmi ko nɛ e sisi numi yi nɛ e sɛɛ nɔ tsui mi kaa enɛ ɔ hyɛ.” Jã kɛ̃ nɛ nyɛmiyo ko nɛ je Albania a hu tsɔɔ. E ngma ke: “Mawu Munyu ɔ ngɔɔ ngɛ Albania gbi ɔ mi wawɛɛ nitsɛ! E ji he blɔ ngua nɛ wa ma ná kaa Yehowa maa tu munyu kɛ tsɔɔ wɔ ngɛ wɔ nitsɛmɛ wa je gbi mi!”

15 Ngɛ mahi fuu a nɔ ɔ, Baiblo he jua wa, nɛ e yee kaa nihi a nine maa su eko nɔ. Enɛ ɔ he ɔ, ke nɔ ko nine su Baiblo ɔ nɔ ɔ, e ji jɔɔmi agbo! A de ngɛ amaniɛ bɔmi ko nɛ je Rwanda a mi ke: “Nyɛmimɛ kɛ nihi fuu kase Baiblo ɔ be kɛkɛɛ, se a yɛ a hɛ mi, ejakaa a be mɛ nitsɛmɛ a Baiblo. A be sika nɛ a kɛ ma he Baiblo nɛ sɔlemi ɔmɛ pee ɔ eko, nɛ behi fuu ɔ, a nui ngmami komɛ a sisi saminya. Enɛ ɔ ha nɛ a nyɛ we nɛ a ya a hɛ mi.” Benɛ a tsɔɔ New World Translation ɔ sisi kɛ ya a je gbi ɔ mi ɔ, nyɛminyumu ko kɛ e yo kɛ a bimɛ eywiɛ nɛ a ye kɛ je jehe 13 kɛ ya si 19 nɛ a ngɛ Rwanda a de ke: “Wa naa Yehowa kɛ tsɔlɔ anɔkualetsɛ kɛ ní lelɔ ɔ si kaa a ha wɔ Baiblo nɛ ɔ. Ohiatsɛmɛ posoposo ji wɔ, nɛ wa be sika nɛ waa kɛ ma he Baiblo kɛ ha nɔ fɛɛ nɔ nɛ ngɛ weku ɔ mi ɔ. Se amlɔ nɛ ɔ, wa ti nɔ fɛɛ nɔ ngɛ lɛ nitsɛ e Baiblo. Weku ɔ tsuo blaa kɛ kaneɔ Baiblo ɔ daa ligbi kɛ tsɔɔ kaa wa bua jɔ nɔ́ nɛ Yehowa kɛ ha wɔ ɔ he.”

16, 17. (a) Mɛni Yehowa suɔ kaa e we bi nɛ a pee? (b) Mɛni e sa kaa waa fia wa pɛɛ si kaa wa maa pee?

16 Hwɔɔ se ɔ, a maa tsɔɔ New World Translation ehe ɔ sisi kɛ ya gbi kpahi fuu a mi. Satan ngɛ mɔde bɔe kaa e maa tsi ní tsumi nɛ ɔ nya, se wa le kaa Yehowa suɔ kaa e we bi tsuo nɛ a bu e gbi tue, be mi nɛ e kɛ mɛ tuɔ munyu nɛ mi tɛ, nɛ e sisi numi hu yi ɔ. (Kane Yesaya 30:21.) E be kɛe kulaa nɛ ‘zugba a tsuo maa le Yehowa kaa bɔ nɛ wo hyi tɔ kɛ nyu ɔ.’Yesaya 11:9.

17 Nyɛ ha nɛ waa fia wa pɛɛ si kaa waa kɛ Baiblo sisi tsɔɔmi nɛ ɔ nɛ woɔ Yehowa biɛ ɔ hɛ mi nyami ɔ, kɛ nike ní kpahi tsuo nɛ e haa wɔ ɔ ma tsu ní. Daa ligbi ɔ, mo ha nɛ Yehowa nɛ gu e Munyu ɔ nɔ nɛ e kɛ mo nɛ sɛɛ ní. E nyɛɔ buɔ sɔlemihi tsuo nɛ wa sɔleɔ kɛ haa lɛ ɔ tue. Ke waa kɛ Yehowa sɛɛɔ ní ngɛ blɔ nɛ ɔ nɔ ɔ, lɔ ɔ maa ye bua wɔ nɛ wa maa le lɛ saminya, nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha lɛ ɔ mi maa wa daa.Yohane 17:3.

“E ji he blɔ ngua nɛ wa ma ná kaa Yehowa maa tu munyu kɛ tsɔɔ wɔ ngɛ wɔ nitsɛmɛ wa je gbi mi!”

^ kk. 2 Hyɛ Appendix A1 nɛ ngɛ New World Translation ehe ɔ mi ɔ, kɛ munyu nɛ ji “How Can You Choose a Good Bible Translation?” nɛ je kpo ngɛ May 1, 2008 Blɛfo gbi Hwɔɔmi Mɔ ɔ mi.

^ kk. 6 A ngma womi kpohi nɛ a na ngɛ Ngo Wo ɔ kasa nya a jeha 1,000 kɛ se loko a ngma Hebri Masoretiki ɔ.

^ kk. 7 Níhi a mi hlami womi komɛ tsɔɔ nya jã, se tsa pi womi mi leli tsuo nɛ a kplɛɛ nɔ jã.

^ kk. 7 Hyɛ New World Translation of the Holy Scriptures—With References, Appendix 1A, “The Divine Name in the Hebrew Scriptures,” ba fa 1561.