Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

NÍ KASEMI 45

LA 138 Mua Ngɛ Fɛu

Moo Kase Ní Kɛ Je Nyagbe Munyuhi Nɛ Nyumuhi Anɔkualetsɛmɛ Komɛ Tu ɔ Mi

Moo Kase Ní Kɛ Je Nyagbe Munyuhi Nɛ Nyumuhi Anɔkualetsɛmɛ Komɛ Tu ɔ Mi

‘Anɛ pi nihi nɛ a bwɔ ɔ nɛ a ngɛ juɛmi lo, nɛ pi nihi nɛ a se kɛ ɔ nɛ a ngɛ nɔ́ sisi numi lo?’HIOB 12:12.

OTI NƐ NGƐ NÍ KASEMI Ɔ MI

Ke wa bu Yehowa Mawu tue ɔ, e maa jɔɔ wɔ amlɔ nɛ ɔ, nɛ hwɔɔ se hu ɔ, wa ma ná neneene wami.

1. Mɛni he je nɛ wa ma nyɛ maa kase ní kɛ je nihi nɛ a wa ngɛ jeha mi ɔ a ngɔ ɔ?

 WƆ TSUO wa hia blɔ tsɔɔmi bɔ nɛ pee nɛ wa nyɛ nɛ waa mwɔ yi mi kpɔhi nɛ da ngɛ si himi mi. Wa ma nyɛ ma ná blɔ tsɔɔmihi kɛ je asafo mi nikɔtɔma amɛ, kɛ nyɛmimɛ Kristofohi nɛ a nane pi si ɔ a ngɔ. Ke nihi nɛ a wa ngɛ jeha mi ɔ ngɔ blɔ tsɔɔmi kɛ ha wɔ ɔ, e sɛ nɛ wa susu kaa akɛnɛ a wa he je ɔ, blɔ tsɔɔmi nɛ a kɛ ngɛ wɔ hae ɔ be be. Yehowa suɔ nɛ waa kase ní kɛ je nihi nɛ a wa ngɛ jeha mi ɔ a ngɔ. Akɛnɛ a se kɛ ngɛ je mi he je ɔ, a ngɛ níhi a si kpami, nɔ́ sisi numi, kɛ nile hu pe wɔ kulaa.—Hiob 12:12.

2. Mɛni he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi?

2 Blema a, Yehowa gu anɔkualetsɛmɛ komɛ nɛ a wa ngɛ jeha mi ɔ a nɔ kɛ tsɔɔ e we bi blɔ, nɛ a wo mɛ he wami. Nimli nɛ ɔmɛ a kpɛti ni komɛ ji Mose, David, kɛ bɔfo Yohane. Mɛ tsuo a hi si ngɛ be ekpaekpahi a mi, nɛ e slo a ti nɔ fɛɛ nɔ si fɔfɔɛ. Benɛ e piɛ bɔɔ nɛ a ma gbo ɔ, a ngɔ ga womi komɛ nɛ nile ngɛ mi kɛ ha nihewi kɛ yihewi komɛ. Nyumuhi anɔkualetsɛmɛ nɛ ɔmɛ a ti nɔ fɛɛ nɔ tsɔɔ kaa se nami ngɛ he kaa wa maa bu Mawu tue. Yehowa ha nɛ a ngma nile munyuhi nɛ a tu ɔ kɛ wo Baiblo ɔ mi konɛ waa kase ní ngɛ mi. Wa wa jio, wa wɛ jio, ke wa susu nyumu nɛ ɔmɛ a ga womi ɔmɛ a he ɔ, wa ma nyɛ ma ná he se. (Rom. 15:4; 2 Tim. 3:16) Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa ma susu nyagbe munyuhi nɛ nyumuhi anɔkualetsɛmɛ etɛ nɛ ɔmɛ tu ɔ a he, nɛ wa maa hyɛ nɔ́ nɛ wa ma nyɛ maa kase kɛ je mi?

“O SE MAA KƐ”

3. Mɛni blɔ nɔ nɛ Mose sɔmɔ Yehowa kɛ Israelbi ɔmɛ?

3 Mose ngɔ e be tsuo kɛ sɔmɔ Yehowa. E sɔmɔ kaa gbalɔ, kojolɔ, tatsɛ, kɛ yi nɔ sane ngmalɔ hulɔ. Mose ná níhi a si kpamihi fuu! E nyɛɛ Israel ma a hɛ mi kɛ je nyɔguɛ tso mi ngɛ Egipt, nɛ lɛ nitsɛ e na nyakpɛ níhi fuu nɛ Yehowa pee ɔ kɛ e hɛngmɛ. Yehowa gu Mose nɔ kɛ ngma Baiblo mi womi enuɔ nɛ sɛ hlami ɔ. Lɛ nɛ e ngma La 90, kɛ eko ɔ, La 91 ɔ nɛ. E ma nyɛ maa ba kaa lɛ nɛ e ngma Hiob womi ɔ hulɔ.

4. Mɛnɔmɛ nɛ Mose wo mɛ he wami, nɛ mɛni he je?

4 Benɛ Mose ye jeha 120 nɛ e piɛ bɔɔ nɛ e ma gbo ɔ, e tsɛ Israelbi ɔmɛ tsuo nɛ e kai mɛ níhi nɛ a na kɛ níhi nɛ a gblee mi. Jehahi babauu nɛ be ɔ, Israelbi ɔmɛ nɛ a ngɛ lɛ tue bue ɔ a kpɛti ni komɛ na nyakpɛ níhi fuu nɛ Yehowa pee, kɛ bɔ nɛ e gbla Egiptbi ɔmɛ a tue ha. (2 Mose 7:​3, 4) Yehowa gba Wo Tsu ɔ mi enyɔ nɛ a nyɛɛ mi kɛ be, nɛ e kpata Farao kɛ e tabuli ɔmɛ a hɛ mi. Israelbi ɔmɛ na nyakpɛ ní nɛ ɔmɛ kɛ a hɛngmɛ. (2 Mose 14:​29-31) Benɛ a ngɛ nga a nɔ hu ɔ, Yehowa po a he piɛ nɛ e hyɛ a nɔ. (5 Mose 8:​3, 4) Benɛ e piɛ bɔɔ nɛ Israelbi ɔmɛ ma ya su Si Womi Zugba a nɔ ɔ, Mose ngɔ jamɛ a he blɔ ɔ kɛ wo mɛ he wami. a

5. Mɛni nɔ mi mami nɛ nyagbe munyuhi nɛ Mose tu ngɛ 5 Mose 30:​19, 20 ɔ ha nɛ Israelbi ɔmɛ ná?

5 Mɛni nɛ Mose de? (Kane 5 Mose 30:​19, 20.) Mose kai Israelbi ɔmɛ kaa a nine maa su si himi kpakpa ko nɔ hwɔɔ se. Yehowa ko jɔɔ Israelbi ɔmɛ nɛ a ko nyɛ hi si jehahi babauu ngɛ Si Womi Zugba a nɔ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, jamɛ a zugba a baa ní saminya! Mose kale bɔ nɛ Si Womi Zugba a ngɛ ha kɛ ha Israelbi ɔmɛ. E de ke: “Ma nguahi nɛ a ngɛ fɛu nɛ pi mo nitsɛ nɛ o po, wehi nɛ a mi hyi tɔ kɛ ní kpakpa slɔɔtohi fuu nɛ pi mo nɛ o tsu ní kɛ ná, nyu tomi muɔhi nɛ pi mo nɛ o tsua, kɛ wai ngmɔhi kɛ oliv tsohi nɛ pi mo nɛ o du.”—5 Mose 6:​10, 11.

6. Mɛni he je nɛ Mawu ngmɛ blɔ nɛ ma kpahi ye Israelbi ɔmɛ a nɔ kunimi ɔ?

6 Mose bɔ Israelbi ɔmɛ kɔkɔ hulɔ. Loko Israelbi ɔmɛ maa ya nɔ maa hi zugba kpakpa nɛ Yehowa kɛ ha mɛ ɔ nɔ ɔ, ja a bu Yehowa fami ɔmɛ tue. Mose de mɛ hu kaa a ‘ngɔ wami.’ Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ a bu Yehowa tue nɛ a “mɛtɛ e he.” Se Israelbi ɔmɛ kua ga womi nɛ ɔ, nɛ a bui Yehowa tue fɛɛ. Enɛ ɔ he ɔ, Mawu ngmɛ blɔ nɛ Asiriabi ɔmɛ ye a nɔ kunimi, nɛ pee se hu ɔ, Babilonbi ɔmɛ hu ye a nɔ kunimi, nɛ a nuu mɛ kɛ ho nyɔguɛ tso mi ya ngɛ Babilon.—2 Ma. 17:​6-8, 13, 14; 2 Kron. 36:​15-17, 20.

7. Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ munyuhi nɛ Mose tu ɔ mi? (Hyɛ foni ɔ hulɔ.)

7 Mɛni wa kase ngɛ mi? Ke wa bu Yehowa tue ɔ, e maa baa wa wami yi. Kaa bɔ nɛ e ji ngɛ Israelbi ɔmɛ a blɔ fa mi ɔ, wɔ hu wa su je ehe nɛ Mawu wo he si ɔ he haa. E be kɛe nɛ zugba a tsuo ma plɛ pee paradeiso ekohu. (Yes. 35:1; Luka 23:43) Abosiami kɛ e daimonio ɔmɛ tsuo be si hie hu. (Kpoj. 20:​2, 3) Nɛ lakpa jami be nihi jee kɛ je Yehowa he hu. (Kpoj. 17:16) Jehanɛ hu ɔ, adesa nɔ yemi be nihi nɛ a ngɛ a sisi ɔ yi mi wae. (Kpoj. 19:​19, 20) Atuã tsɔli be Paradeiso ɔ mi hie. (La 37:​10, 11) Nihi tsuo nɛ a maa hi paradeiso ɔ mi ɔ maa ye Yehowa mlaa amɛ nɔ. Enɛ ɔ ma ha nɛ kake peemi kɛ tue mi jɔmi maa hi adesahi a kpɛti. Nɔ fɛɛ nɔ maa suɔ e nyɛmi, nɛ e ma he e nyɛmi maa ye. (Yes. 11:9) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wɔ tsuo wa ngɛ be kaa jã a blɔ hyɛe wawɛɛ! Nɔ́ nɛ pe kulaa a, ke wa bu Yehowa tue ɔ, wa maa ya nɔ maa hi paradeiso ɔ mi kɛ ya neneene.—La 37:29; Yoh. 3:16.

Ke wa bu Yehowa tue ɔ, wa maa ya nɔ maa hi si ngɛ paradeiso zugba a nɔ kɛ maa ya neneene (Hyɛ kuku 7)


8. Kɛ neneene wami he si nɛ Mawu wo ɔ ye bua nyɛminyumu ko nɛ e kɛ jeha babauu tsu ma se sane kpakpa fiɛɛmi ní tsumi ɔ ha kɛɛ? (Jud 20, 21)

8 Ke wa ngɔ wa juɛmi kɛ ma neneene wami nɛ Mawu wo si ɔ nɔ ɔ, lɔ ɔ maa ye bua wɔ nɛ waa bu lɛ tue ke waa kɛ haomihi ngɛ kpee po. (Kane Jud 20, 21.) Ke jamɛ a si womi ɔ ngɛ wa juɛmi mi ɔ, e maa ye bua wɔ nɛ waa hwu kɛ si wɔ nitsɛmɛ wa gbɔjɔmi ɔmɛ hulɔ. Nyɛminyumu ko nɛ e ngɛ sɔmɔe kaa ma se sane kpakpa fiɛɛlɔ ngɛ Afrika jehahi babauu ji nɛ ɔ tsɔɔ kaa behi fuu ɔ, e nuɔ he kaa é pee nɔ́ ko nɛ sɛ Yehowa hɛ mi. E de ke: “I na kaa ke i bui Yehowa tue ɔ, i be nyɛe ma hi si kɛ ya neneene ngɛ paradeiso ɔ mi. Enɛ ɔ ye bua mi nɛ i sɔle wawɛɛ ha Yehowa si abɔ, nɛ i nyɛ nɛ i ye jamɛ a he numi ɔ nɔ. Yehowa ye bua mi nɛ i nyɛ nɛ i ngɛ lɛ sɔmɔe.”

“O MAA YE MANYE”

9. Mɛni kahi nɛ David kɛ kpe ngɛ e si himi mi?

9 David ji matsɛ nɛ e ye Mawu we bi a nɔ, nɛ e ye Mawu anɔkuale. Jehanɛ hu ɔ, e ji la polɔ, asilɛ ngmalɔ, tatsɛ kɛ gbalɔ. E kɛ kahi fuu kpe ngɛ e si himi mi. Akɛnɛ Matsɛ Saul ngɛ hlae nɛ e gbe David he je ɔ, e ya laa e he jehahi babauu ngɛ ma kpahi a nɔ. Benɛ e ba pee matsɛ ɔ se po ɔ, e he ba hia nɛ e ya laa e he ekohu, ejakaa lɛ nitsɛ e binyumu Absalom ngɛ hlae nɛ e gbe lɛ konɛ e ba ye matsɛ. E ngɛ mi kaa David kɛ nyagba nɛ ɔmɛ tsuo kpe, nɛ e pee yayami komɛ nɛ hɛdɔ ngɛ a he mohu lɛɛ, se e ya nɔ nɛ e ye Mawu anɔkuale kɛ ya si gbenɔ mi. Yehowa de ngɛ David he ke e ji ‘nyumu nɛ e tsui kplɛɛ e nɔ!’ Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e sa nɛ waa bu David ga womihi nɛ nile ngɛ mi ɔ tue.—Níts. 13:22; 1 Ma. 15:5.

10. Mɛni ga nɛ David wo e binyumu Salomo nɛ e ma ba ye e se ɔ?

10 Mo susu ga womi nɛ David kɛ ha e binyumu Salomo nɛ e ma ba ye e se ɔ he nɛ o hyɛ. Yehowa hla Salomo konɛ e ye Israel ma a nɔ matsɛ, nɛ e ye bua Israelbi ɔmɛ nɛ a sɔmɔ Yehowa ngɛ anɔkuale mi, nɛ e ma sɔlemi we kɛ wo Mawu biɛ ɔ hɛ mi nyami hulɔ. (1 Kron. 22:5) Se Salomo be lɛ nae gbɔjɔɔ, e kɛ haomi fuu nɛ a nya wa maa kpe. Mɛni David ma de lɛ? Nyɛ ha nɛ waa hyɛ.

11. Ngɛ 1 Matsɛmɛ 2:​2, 3 ɔ nya a, mɛni ga nɛ David wo Salomo, nɛ benɛ Salomo ngɔ ga womi ɔ kɛ tsu ní ɔ, kɛ e ye bua lɛ ha kɛɛ? (Hyɛ foni ɔ hulɔ.)

11 Mɛni nɛ David de? (Kane 1 Matsɛmɛ 2:​2, 3.) David de e binyumu Salomo kaa ke e bu Yehowa tue ɔ, e maa ye manye ngɛ si himi mi. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yehowa pee ní kpakpahi fuu ha Salomo, nɛ e ye bua lɛ ngɛ blɔ slɔɔtohi a nɔ jehahi babauu. (1 Kron. 29:​23-25) Salomo ma sɔlemi we ngua ko, nɛ e ngma Baiblo mi womi ɔmɛ ekomɛ, nɛ a ngma ní komɛ nɛ e de ɔ ngɛ Baiblo womi kpahi a mi. E he biɛ wawɛɛ, ejakaa e ngɛ nile nɛ e ji niatsɛ. (1 Ma. 4:34) Se kaa bɔ nɛ David de ɔ, ja Salomo bu Yehowa Mawu tue loko e ma nyɛ maa ye manye. Se aywilɛho sane ji kaa benɛ Salomo wa a, e ya ja lakpa mawuhi. Yehowa bua jɔɛ nɔ́ nɛ Salomo pee ɔ he, enɛ ɔ he ɔ, Yehowa ha we Salomo nile hu. Enɛ ɔ ha nɛ e nyɛ we nɛ e kɛ mi mi jɔmi kɛ dami sane yemi nɛ ye Israelbi ɔmɛ a nɔ hu.—1 Ma. 11:​9, 10; 12:4.

Nyagbe munyuhi nɛ David tu kɛ tsɔɔ e binyumu Salomo ɔ ha nɛ wa na kaa ke wa bu Yehowa tue ɔ, e ma ha wɔ nile konɛ waa mwɔ yi mi kpɔ kpakpahi ngɛ si himi mi (Hyɛ kuku 11-12) b


12. Mɛni wa ma nyɛ maa kase kɛ je David munyu ɔmɛ a mi?

12 Mɛni wa kase ngɛ mi? Ke wa buɔ Yehowa tue ɔ, wa maa ye manye. (La 1:​1-3) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yehowa wui wɔ si kaa e ma ha nɛ wa ná ní kɛ hɛ mi nyami kaa bɔ nɛ e pee ha Salomo ɔ. Se ke wa bu Mawu tue ɔ, e ma ha wɔ nile nɛ ma ha nɛ waa mwɔ yi mi kpɔ kpakpahi ngɛ si himi mi. (Abɛ 2:​6, 7; Yak. 1:5) Yehowa ga womi ɔmɛ ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa mwɔ yi mi kpɔ nɛ da ngɛ ní tsumi nɛ wa ma tsu, sukuu nɛ wa maa ya, sika, kɛ níhi nɛ waa kɛ jeɔ wa hɛja a he. Ke waa kɛ Yehowa ga womi ɔmɛ tsu ní ɔ, huɛ bɔmi kpakpa maa hi waa kɛ lɛ wa kpɛti, nɛ wa maa hi si kɛ ya neneene. (Abɛ 2:​10, 11) Jehanɛ hu ɔ, wa ma ná huɛmɛ kpakpahi fuu, nɛ bua jɔmi maa hi wa weku ɔ mi hulɔ.

13. Mɛni ye bua Carmen nɛ e nyɛ nɛ e ye manye ngɛ si himi mi?

13 Carmen nɛ e ngɛ Mozambique ɔ susu kaa ja e ya sukuu kɛ ya tsitsaa loko e ma nyɛ maa ye manye ngɛ si himi mi. Enɛ ɔ he ɔ, e ya yunivɛsiti, nɛ e ya kase architecture. E de ke: “Ye bua jɔ nɔ́ nɛ i ngɛ kasee ngɛ yunivɛsiti ɔ he wawɛɛ. Se i na kaa sukuu ɔ yami bɔni ye be kɛ ye he wami ngɔmi wawɛɛ. Ke i ya sukuu mɔtu ngmlɛ kpaago kɛ fã a, ja gbɔkuɛ ngmlɛ ekpa loko i kpaa. Enɛ ɔ ha nɛ e he wa ha mi kaa ma ya asafo mi kpehi, nɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ i kɛ Yehowa wa kpɛti ɔ mi gbɔjɔ. I ba yɔse kaa i ngɛ mɔde bɔe kaa ma sɔmɔ nyɔmtsɛmɛ enyɔ.” (Mat. 6:24) Carmen sɔle ngɛ si fɔfɔɛ ɔ he, nɛ e hla níhi a mi ngɛ asafo ɔ womi ɔmɛ a mi. E de hu ke: “Ye mami kɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ wo mi ga kpakpa ngɛ ye si fɔfɔɛ ɔ he. Lɔ ɔ se ɔ, i mwɔ ye yi mi kpɔ kaa ma kpa yunivɛsiti ɔ yami, nɛ ma ngɔ ye be tsuo kɛ sɔmɔ Yehowa. Enɛ ɔ ye bua mi nɛ i nyɛ nɛ i mwɔ yi mi kpɔhi nɛ a da ngɛ ye si himi mi, nɛ i pia we ye he kɔkɔɔkɔ.”

14. Mɛni ji nɔ́ titli nɛ Mose kɛ David tu he munyu?

14 Mose kɛ David tsuo suɔ Yehowa nɛ a le kaa e he hia wawɛɛ nɛ a bu Yehowa tue. Enɛ ɔ he ɔ, a wo nihi he wami konɛ a kase a nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, nɛ a ya nɔ nɛ a ye Yehowa anɔkuale. Jehanɛ hu ɔ, a bɔ ni kpahi kɔkɔ kaa ke a kpa Yehowa sɔmɔmi ɔ, huɛ bɔmi nɛ ngɛ a kɛ Yehowa a kpɛti ɔ ma puɛ, nɛ e be mɛ jɔɔe. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa ma nyɛ ma ná a ga womi ɔmɛ a he se mwɔnɛ ɔ. Jeha lafahi a se ɔ, Yehowa sɔmɔlɔ kpa ko hu tsɔɔ nɔ́ he je nɛ e he hia kaa waa ya nɔ nɛ waa ye Mawu anɔkuale.

“I BE BUA JƆMI KO”

15. Mɛni nɛ bɔfo Yohane na ngɛ e si himi mi?

15 Yohane ji bɔfo ko nɛ Yesu Kristo suɔ e sane wawɛɛ. (Mat. 10:2; Yoh. 19:26) Yohane piɛɛ Yesu he kɛ tsu e sɔmɔmi ní tsumi ɔ be babauu, nɛ e na nɛ Yesu pee nyakpɛ níhi. Jehanɛ hu ɔ, e ya nɔ nɛ e ye Yesu anɔkuale ngɛ haomi behi a mi. Benɛ a sɛu Yesu ɔ, e na kɛ e hɛngmɛ, nɛ benɛ a tle lɛ si hu ɔ, e na lɛ. Jehanɛ hu ɔ, e hi si be kɛkɛɛ, enɛ ɔ he ɔ, benɛ asafo ɔ ngɛ hɛ mi yae ɔ, e na. E na hu kaa a ‘fiɛɛ sane kpakpa a ngɛ adebɔ níhi tsuo nɛ a ngɛ hiɔwe sisi ɔ a kpɛti.’—Kol. 1:23.

16. Mɛnɔmɛ nɛ a ná sɛ womihi nɛ Yohane ngma a he se?

16 Benɛ e piɛ bɔɔ nɛ Yohane ma gbo ɔ, e ná he blɔ nɛ e ngma Baiblo mi womi nɛ sa kadimi nɛ ji Kpo Jemi ɔ. (Kpoj. 1:1) Jehanɛ hu ɔ, e ngma Sane Kpakpa womi ɔmɛ a kpɛti kake, nɛ e ngma sɛ womihi etɛ nɛ ji Yohane kekleekle womi ɔ, Yohane womi nɛ ji enyɔne ɔ kɛ etɛne ɔ tsuo. Yohane ngma e sɛ womi etɛne ɔ kɛ ha Kristofono anɔkualetsɛ ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Gayo nɛ́ e naa lɛ kaa e mumi mi bi ɔ. (3 Yoh. 1) Jamɛ a be ɔ mi ɔ, eko ɔ, ni kpahi hu ngɛ nɛ Yohane naa mɛ kaa e mumi mi bimɛ. Munyu nɛ nyumu anɔkualetsɛ nɛ e wa ngɛ jeha mi ɔ ngma a wo Yesu se nyɛɛli tsuo nɛ a ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ he wami, nɛ mwɔnɛ ɔ hu ɔ, wa náa he se.

17. Ngɛ 3 Yohane 4 ɔ nya a, mɛni lɛ haa nɔ bua jɔmi wawɛɛ nitsɛ?

17 Mɛni Yohane ngma? (Kane 3 Yohane 4.) Ngɛ Yohane sɛ womi etɛne ɔ mi ɔ, e tsɔɔ kaa e bua jɔɔ wawɛɛ ke e na nɛ e nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi ngɛ Mawu mlaa amɛ a nɔ yee. Ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ, ni komɛ ngɛ lakpa tsɔɔmihi tsɔɔe nɛ a ngɔ mi gbami kɛ ngɛ asafo ɔ mi bae. Se kɛ̃ ɔ, ni komɛ ya nɔ nɛ a ‘nyɛɛ ngɛ anɔkuale ɔ nya.’ A bu Yehowa tue, nɛ a ‘ya nɔ nɛ a nyɛɛ ngɛ e kita amɛ a nya.’ (2 Yoh. 4, 6) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Kristofohi anɔkualetsɛmɛ nɛ ɔmɛ ɔ ha nɛ Yohane kɛ Yehowa tsuo bua jɔ wawɛɛ.—Abɛ 27:11.

18. Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ Yohane munyu ɔmɛ a mi?

18 Mɛni wa kase ngɛ mi? Anɔkuale yemi ngɔɔ bua jɔmi nitsɛnitsɛ kɛ baa. (1 Yoh. 5:3) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, wa bua jɔɔ ejakaa wa le kaa wa ha nɛ Yehowa bua jɔ. Ke wa yu wa he ngɛ yayami he, nɛ wa bu Yehowa fami ɔmɛ tue ɔ, Yehowa bua jɔɔ wawɛɛ. (Abɛ 23:15) Se pi lɛ pɛ, bɔfo ɔmɛ nɛ a ngɛ hiɔwe ɔ hu bua jɔɔ. (Luka 15:10) Ke wa na kaa wa nyɛmimɛ ɔmɛ ya nɔ nɛ a ngɛ anɔkuale yee titli ngɛ kahi nɛ a kɛ ngɛ kpee ɔ mi ɔ, wa bua jɔɔ. (2 Tɛs. 1:4) Nɛ ke a kpata Satan je yaya nɛ ɔ hɛ mi se ɔ, wa bua maa jɔ wawɛɛ kaa wa ya nɔ nɛ wa ye Yehowa anɔkuale.

19. Mɛni nɛ nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Rachel ɔ de ngɛ anɔkuale ɔ nɛ wa maa tsɔɔ nihi ɔ he? (Hyɛ foni ɔ hulɔ.)

19 Ke wa tsɔɔ ni kpahi Yehowa he ní ɔ, wa bua jɔɔ saminya. Rachel nɛ e ngɛ Dominican Republic ɔ nuɔ he kaa e ji he blɔ ngua nɛ e ná kaa e maa tsɔɔ ni kpahi Yehowa Mawu he ní. Benɛ e susu nihi babauu nɛ e ye bua mɛ nɛ a ba ngɛ Yehowa sɔmɔe ɔ a he ɔ, e de ke: “Bua jɔmi nɛ i ná a hí kalemi kulaa, ejakaa i na kaa nihi nɛ i tsɔɔ mɛ ní ɔ suɔ Yehowa wawɛɛ, nɛ a ngɔɔ a hɛ kɛ fɔɔ Yehowa nɔ kulaa, nɛ a peeɔ tsakemihi fuu ngɛ a si himi mi bɔ nɛ pee nɛ Yehowa bua nɛ jɔ. Bua jɔmi nɛ ɔ nɛ i ná a he jua wa wawɛɛ kulaa pe níhi nɛ i kɛ sã afɔle loko i nyɛ nɛ i tsɔɔ mɛ ní ɔ.”

Ke wa tsɔɔ ni kpahi ní konɛ a ba suɔ Yehowa nɛ a bu lɛ tue ɔ, e haa nɛ wa bua jɔɔ (Hyɛ kuku 19)


MO NÁ NYAGBE MUNYUHI NƐ NYUMUHI ANƆKUALETSƐMƐ ƆMƐ TU Ɔ HE SE

20. Ngɛ mɛni blɔhi a nɔ nɛ wa si fɔfɔɛ ɔ ngɛ kaa Mose, David, kɛ Yohane a nɔ́ ɔ?

20 Mose, David, kɛ Yohane tsuo hi si ngɛ be slɔɔtohi a mi, nɛ a si fɔfɔɛ ɔ hu je ekpa kulaa ngɛ wa nɔ́ ɔ he. Se waa kɛ mɛ sɔ ngɛ blɔhi fuu a nɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, a sɔmɔ anɔkuale Mawu ɔ kaa bɔ nɛ wa ngɛ pee ɔ nɔuu. Jehanɛ hu ɔ, kaa bɔ nɛ a pee ɔ, wɔ hu wa sɔleɔ ha Yehowa, waa kɛ wa hɛ fɔɔ e nɔ, nɛ wa biɔ lɛ ga womihi. Nyumuhi anɔkualetsɛmɛ nɛ a hi si blema a ná hemi kɛ yemi ngɛ Yehowa mi nɛ a le kaa Yehowa maa jɔɔ nihi nɛ a buɔ lɛ tue ɔ be fɛɛ be. Wɔ hu wa ngɛ jamɛ a nɔ mi mami ɔ nɔuu.

21. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Yehowa maa jɔ wɔ ke wa bu Mose, David, kɛ Yohane ga womi ɔmɛ tue nɛ wa ye Yehowa mlaa amɛ a nɔ ɔ?

21 Nyɛ ha nɛ wɔ tsuo waa bu ga womi nɛ nyumu anɔkualetsɛmɛ nɛ wa susu a he ɔ kɛ ha a tue, nɛ waa ye Yehowa mlaa amɛ a nɔ. Ke wa pee jã a, wa maa ye manye ngɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ mi. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa ma ná wami, nɛ wa “se maa kɛ” ngɛ si himi mi. Ee, wa maa hi si kɛ maa ya neneene! (5 Mose 30:20) Jehanɛ hu ɔ, wa bua maa jɔ wawɛɛ ejakaa wa le kaa wa pee wa hiɔwe Tsɛ ɔ suɔmi nya ní, nɛ Yehowa hu maa jɔɔ wɔ wawɛɛ pe bɔ nɛ wa ma nyɛ maa hyɛ blɔ.—Efe. 3:20.

LA 129 Wa Ma Fĩ Si Daa

a Israelbi ɔmɛ a kpɛti nihi fuu nɛ a na nyakpɛ níhi nɛ Yehowa pee ngɛ Wo Tsu ɔ he ɔ nyɛ we nɛ a ya su Si Womi Zugba a nɔ. (4 Mose 14:​22, 23) Yehowa tsɔɔ kaa Israel nyumuhi nɛ́ a ye jeha 20 kɛ yaa a ma gbo ngɛ nga a nɔ. (4 Mose 14:29) Se Yoshua, Kaleb, kɛ nihewi fuu nɛ a yi jeha 20 lolo ɔ kɛ nihi fuu nɛ a je Levi weku ɔ mi lɛɛ a po Yordan Pa a kɛ ya Si Womi Zugba a nɔ.—5 Mose 1:​24-40.

b FONI ƆMƐ A MI TSƆƆMI: Muɔ nɔ: David ngɔ nyagbe ga womi nɛ nile ngɛ mi kɛ ngɛ e binyumu Salomo hae. Hiɔ nɔ: Nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ a ngɔ tsɔsemi kpakpa kɛ ngɛ mɛ hae ngɛ Blɔ Gbali A Sɔmɔmi Sukuu ko sisi.