Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

NƆ HE SANE

Yehowa Wo Wɔ He Wami Ngɛ Ta Kɛ Tue Mi Jɔmi Be Mi Tsuo

Yehowa Wo Wɔ He Wami Ngɛ Ta Kɛ Tue Mi Jɔmi Be Mi Tsuo

Paul: Ngɛ November 1985 ɔ mi benɛ wa ngɛ blɔ nɔ kɛ yaa tsu ma se sane kpakpa fiɛɛmi ní tsumi ɔ kekleekle be ngɛ Liberia ngɛ West Africa a, wa bua jɔ wawɛɛ! Ɛloplee nɛ wa hi mi kɛ yaa Liberia a ya ma si ngɛ Senegal. Anne de ke: “E piɛ ngmlɛfia kake pɛ nɛ wa maa su Liberia!” Kɛkɛ nɛ a fia adafi ke: “Nihi tsuo nɛ a yaa Liberia a nɛ a kple si ngɛ ɛloplee ɔ mi, ejakaa basabasa peemi ngɛ nɔ yae ngɛ lejɛ ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, ɛloplee be nyɛe maa ya Liberia.” Waa kɛ ma se sane kpakpa fiɛɛli komɛ nɛ a ngɛ Senegal ya hi we mi ligbi nyɔngma. Wa nuɔ adafi fiami nɛ tsɔɔ kaa a gbe nihi babauu ngɛ Liberia. Enɛ ɔ he ɔ, amlaalo ɔ ngɛ lejɛ ɔ ngmɛ́ blɔ kaa nihi nɛ a je a wehi a mi nɛ a hi nyɛɛe ngɛ gbɛjegbɛ ɔmɛ a he ke je ngɛ jɔe. Ke a na nɔ ko ɔ, a maa fia lɛ tu loo a maa gbe lɛ oya nɔuu.

Anne: Wa yeɔ gbeye wawɛɛ. Kɛ je ye jokuɛ mi tɔɔ nɛ i yeɔ gbeye wawɛɛ, enɛ ɔ he ɔ, a wo mi biɛ ke Anne Fɔ̃lɔ. Ke i ngɛ lɔle blɔ mi poe po ɔ, i yeɔ gbeye wawɛɛ! Se kɛ̃ ɔ, wa fia wa pɛɛ si kaa wa ma tsu ní tsumi nɛ a kɛ wo wa dɛ ɔ.

Paul: I kɛ Anne tsuo wa wa ngɛ kpɔ kake mi ngɛ England pusinɔ he je. Akɛnɛ ye fɔli ɔmɛ kɛ Anne mami woɔ wɔ he wami kaa wa tsu blɔ gbami ní tsumi ɔ he je ɔ, wa pee jã benɛ wa gbe nɔ tsami sukuu nya pɛ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, a bua jɔ kaa wa suɔ nɛ waa ngɔ wa be tsuo kɛ sɔmɔ Yehowa. Benɛ i ye jeha 19 ɔ, a fɔ mi nine kaa ma ya sɔmɔ ngɛ Betel. Pee se benɛ i kɛ Anne sɛ gba si himi mi ngɛ jeha 1982 ɔ mi ɔ, e ba piɛɛ ye he ngɛ Betel.

Benɛ wa gbe Gilead Sukuu nya ngɛ September 8, 1985 ɔ mi

Anne: Wa bua jɔ Betel sɔmɔmi he. Se kɛ je sisije ɔ, e ngɛ wa tsui nɔ kaa waa kɛ wa be tsuo ma sɔmɔ ngɛ he nɛ fiɛɛli fuu a he hia ngɛ. Akɛnɛ waa kɛ ma se sane kpakpa fiɛɛli nɛ a ba ngɛ sɔmɔe ngɛ Betel amlɔ nɛ ɔ tsu ní he je ɔ, e wo wɔ he wami nɛ wa ná suɔmi nɛ mi wa kaa wa maa pee ma se sane kpakpa fiɛɛli. Daa nyɔ mi ɔ, wa jeɔ blɔ nɛ wa sɔleɔ ngɛ si fɔfɔɛ nɛ ɔ he, nɛ wa pee jã jeha etɛ sɔuu. Enɛ ɔ he ɔ, benɛ a fɔ wɔ nine ngɛ jeha 1985 ɔ mi kaa waa ya Gilead Sukuu nɛ to 79 ɔ, wa bua jɔ wawɛɛ! Benɛ wa gbe sukuu ɔ nya a, a de wɔ kaa wa ya sɔmɔ ngɛ Liberia ngɛ West Africa.

SUƆMI NƐ NYƐMIMƐ ƆMƐ NGƐ Ɔ WO WƆ HE WAMI

Paul: Wa sɛ kekleekle ɛloplee nɛ e yaa Liberia a mi. Loloolo ɔ, a ngmɛ́ nihi blɔ kaa a je kpo ngɛ a wehi a mi gbɔkuɛ. Akɛnɛ nihi ngɛ gbeye yee wawɛɛ he je ɔ, ke lɔle kpa bɛ wawɛɛ po ɔ, nɔ fɛɛ nɔ tuɔ fo. Bɔ nɛ pee nɛ wa ko ye gbeye tsɔ ɔ, wa kaneɔ ngmami komɛ ngɛ La womi ɔ mi daa gbɔkuɛ. E ngɛ mi kaa wa yeɔ gbeye mohu lɛɛ, se kɛ̃ ɔ, wa bua jɔ ní tsumi nɛ a kɛ wo wa dɛ ɔ he wawɛɛ. Anne ji ma se sane kpakpa fiɛɛlɔ, se imi lɛɛ i kɛ John Charuk a tsuɔ ní ngɛ Betel. I kase níhi fuu kɛ je e ngɔ, ejakaa lɛɛ e hi Liberia jeha babauu, nɛ e le nyagbahi kɛ si fɔfɔɛhi nɛ nyɛmimɛ ɔmɛ kɛ ngɛ kpee ɔ.

Anne: Mɛni ha nɛ wa bua ba jɔ oya nɔuu ngɛ Liberia a? Wa nyɛmimɛ ɔmɛ lɛ a ha nɛ wa bua jɔ ní tsumi nɛ a kɛ wo wa dɛ ɔ he. A je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ wɔ, nɛ a ye Yehowa anɔkuale. Enɛ ɔ ha nɛ wa hɛ kɛ su a he wawɛɛ, nɛ a ba pee wa wekuli. Jehanɛ hu ɔ, a woɔ wɔ ga, nɛ enɛ ɔ woɔ wɔ he wami wawɛɛ. Fiɛɛmi ní tsumi ɔ ngɛ bua jɔmi wawɛɛ ngɛ lejɛ ɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke o ya wetsɛ ko ngɔ nɛ o se kɛ we ngɛ e ngɔ ɔ, kɛkɛ e mi mi fu! Nihi sɛɛɔ Baiblo ɔ he ní ngɛ he fɛɛ he. Nɛ ke a ngɛ jã pee nɛ o ya lejɛ ɔ, o ma nyɛ maa ngɔ o nya kɛ wo mi faa. Wa ná Baiblo kaseli fuu, enɛ ɔ he ɔ, e he waa kaa waa kɛ mɛ tsuo maa kase ní. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa bua jɔ wawɛɛ!

WA YE GBEYE SE YEHOWA WO WƆ HE WAMI

Benɛ wa ngɛ nyɛmimɛ nɛ a ba sa we ngɛ Liberia Betel ɔ a nɔ hyɛe ngɛ jeha 1990 ɔ mi

Paul: Maa pee jeha eywiɛ ɔ, basabasa peemi nɛ ngɛ nɔ yae ngɛ ma a mi ɔ ba si bɔɔ. Se ngɛ jeha 1989 ɔ mi ɔ, níhi tsake kulaa, a bɔni ta hwumi ngɛ ma a mi ekohu. Atuã tsɔli nɛ a ngɛ hlae nɛ a je nɔ yelɔ ɔ ngɛ nɔ ɔ ba tua nihi tsuo nɛ a ngɛ Betel kasa nya a ngɛ July 2, 1990 ɔ mi. Wa hi si nyɔhiɔ etɛ sɔuu nɛ wa nyɛ we nɛ waa kɛ nɔ ko nɔ ko nɛ sɛɛ ní ngɛ ma a mi, nɛ jã kɛ̃ nɛ wa wekuli nɛ a ngɛ ma kpahi a nɔ kɛ nihi nɛ a ngɛ asafo ɔ ní tsumi yi ɔ hu nyɛ we nɛ a kɛ wɔ nɛ sɛɛ ní. Basabasa peemi ngɛ nɔ yae ngɛ he fɛɛ he. Niye ní hu ta ma a mi, nɛ a tua yihi babauu abonua. Nɔ́ nɛ ɔ ya nɔ jeha 14 sɔuu, nɛ e gbɛ fĩa ma a mi tsuo.

Anne: Wɛtso mi bi komɛ kɛ wɛtso kpa ko mi bimɛ kɛ a sibi ngɛ kunɔ nɔe nɛ a ngɛ a sibi gbee. Tabuli nɛ a hɛɛ ta hwumi níhi ngɛ he fɛɛ he, nɛ a wo tadehi nɛ ngɛ gbeye, nɛ a ngɔɔ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ a suɔ ngɛ nihi a dɛ ngɛ wehi a mi. A ti ni komɛ gbeɔ nihi kaa bɔ nɛ a gbeɔ kungwɔ. Tabuli nɛ ɔmɛ tsiɔ blɔ ngɛ he komɛ konɛ ma a mi bi ɔmɛ nɛ a ko be, nɛ a gbeɔ nihi nɛ a ngɛ hlae nɛ a be pani nya a, nɛ a muɔɔ gbogboe ɔmɛ kɛ pueɔ a sibi nɔ. Nɔ́ nɛ ɔ eko ya nɔ ngɛ Betel kasa nya. A gbe wa nyɛmimɛ ɔmɛ ekomɛ, nɛ ma se sane kpakpa fiɛɛli enyɔ nɛ wa suɔ mɛ ɔ hu piɛɛ he.

Ke tabuli ɔmɛ na nihi nɛ a je wɛtso kpahi nɛ a sume a sane ɔ mi ɔ, a gbeɔ mɛ. Se wa nyɛmimɛ ɔmɛ ngɔ a wami kɛ wo oslaa mi, nɛ a ngɔ nyɛmimɛ nɛ a je wɛtso nɛ ɔmɛ a mi ɔ kɛ laa konɛ a ko gbe mɛ. Ma se sane kpakpa fiɛɛli kɛ Betel weku ɔ mi bimɛ ɔmɛ hu pee jã. Nyɛmimɛ komɛ nɛ a tu fo kɛ ba Betel ɔ ekomɛ hwɔ ɔfisi ɔmɛ a mi kɛ he kpahi ngɛ mɔ ɔ sisi. Jehanɛ hu ɔ, ni komɛ ba hwɔ wa ngɔ ngɛ mɔ ɔ nɔ. Waa kɛ nihi kpaago lɛ hwɔ wa tsu ɔ mi.

Paul: Daa ligbi ɔ, tabuli ɔmɛ bɔɔ mɔde kaa a maa hyɛ kaa waa kɛ ni komɛ laa ngɛ wa tsu ɔmɛ a mi lo. Wa ha nɛ nihi eywiɛ pee buli. Nihi enyɔ hyɛɛ saflɛ ɔ mi, nɛ nihi enyɔ ɔ daa si ngɛ agbo ɔ nya. Ke nihi enyɔ ɔmɛ nɛ a daa si ngɛ agbo ɔ nya a ngɔ a nine kɛ wo a hɛ mi ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa nɔ́ fɛɛ nɔ́ ngɛ nɔ yae saminya. Se ke a ngɔ a nine kɛ wo a se ɔ, lɛɛ lɔ ɔ tsɔɔ kaa tabuli ɔmɛ ngɛ hlae nɛ a pee gidigidi. Ke e ba jã a, nihi nɛ a ngɛ saflɛ ɔ mi hyɛe ɔ kɛ oya yemi ngɔɔ nyɛmimɛ nɛ a ngɛ tsu ɔ mi ɔ kɛ laa.

Anne: Ligbi ko ɔ, tabuli ɔmɛ ba sɛ he nɛ wa ngɛ ɔ pani nya. Enɛ ɔ he ɔ, i kɛ nyɛmiyo ko wa ya sɛ hedu he ɔ. Kabɔdi (Cupboard) ko ngɛ hedu he ɔ, nɛ blɔ kpa ko hu ngɛ kabɔdi ɔ mi nɛ o be lee. Enɛ ɔ he ɔ, nyɛmiyo ɔ koklo e he kɛ wo mi. Tabuli ɔmɛ nyɛɛ ye se kɛ a dɛ mi tuhi. A kɛ abofu si sinya a. Kɛkɛ nɛ Paul de de ke: “Ye yo ɔ ngɛ e he due oo.” Benɛ i nga kabɔdi ɔ nɛ́ nyɛmiyo ɔ sɛ mi ɔ nya a, e pɛ wawɛɛ. Enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ ma to nɔ́ fɛɛ nɔ́ ko kɛ wo kabɔdi ɔ mi ekohu, nɛ enɛ ɔ he mi be bɔɔ. Enɛ ɔ he ɔ, e pee mi kaa tabuli ɔmɛ ma bi mi kaa mɛni i ngɛ pee kɛ je blema nɛ i bli we sinya a. Enɛ ɔ ha nɛ gbeye nu mi, nɛ ye he bɔni domi blibliibli. Ke i bli sinya a, nɛ tabuli ɔmɛ na kaa i ngɛ gbeye yee ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ a kɔ se kaa i ngɛ nɔ́ ko pee nɛ i sume nɛ a le. Ke jã a, lɛɛ mɛni ma pee mɔ? I sɔle ngɛ ye yi mi nɛ i kpa Yehowa pɛɛ nɛ e ye bua mi. Kɛkɛ nɛ i bli sinya a, nɛ i kɛ he si bami nga mɛ. A kpɛti nɔ kake tsitsɛɛ mi kɛ ya se, nɛ e nyɛɛ tɛɛ kɛ ya kabɔdi ɔ he, nɛ e gbɛ níhi nɛ ngɛ mi ɔ. E pee lɛ nyakpɛ kaa e nɛ nɔ ko ngɛ mi. E kɛ tabuli kpa amɛ nɛ a piɛɛ e he ɔ, gbɛ tsu ɔ mi he fɛɛ he, se loloolo ɔ, a nɛ nɔ ko.

ANƆKUALE Ɔ NGƐ KAA LA NƐ NGƐ KPƐE NGƐ DIBLII MI

Paul: Niye ní nɔ gbɔ ngɛ ma a mi nyɔhiɔ babauu. Be komɛ ɔ, wa nɛ niye ní nɛ wa maa ye mɔtu ngɛ Betel. Se Betel mɔtu Mawu jami ɔ ba pee kaa niye ní nɛ wa yeɔ mɔtu. Wɔ tsuo wa le kaa Baiblo ɔ nɛ wa maa kase be fɛɛ be ɔ maa wo wɔ he wami nɛ wa fĩ si daa ligbi.

Wa le kaa ke wa je kpo nɛ wa ya hla niye ní kɛ nyu nɛ wa maa nu ɔ, lɔ ɔ be hae nɛ waa po wa nyɛmimɛ ɔmɛ nɛ wa ngɔ mɛ kɛ laa a he piɛ, nɛ a ma nyɛ maa gbe mɛ. Behi fuu ɔ, Yehowa guɔ nyakpɛ blɔhi a nɔ kɛ haa wɔ wa hiami níhi ngɛ be nɛ sa mi. Yehowa hyɛ wa nɔ, nɛ e ye bua wɔ nɛ wa pee kpoo.

Si himi ɔ ba puɛ kulaa ngɛ ma a mi, se anɔkuale ɔ ha nɛ wɔ tsuo wa ná hɛnɔkami. Wa nyɛmimɛ ɔmɛ a kpɛti nihi fuu tu fo si abɔ kɛ baa a wami yi, se kɛ̃ ɔ, a ya nɔ nɛ a hɛɛ a hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ a pee kpoo ngɛ si fɔfɔɛ ɔmɛ tsuo nɛ a kɛ kpe ɔ mi. Ni komɛ po tsɔɔ kaa si fɔfɔɛ nɛ ɔ nɛ a kɛ kpe ɔ “dla mɛ kɛ ha amanehlu ngua a nɛ maa ba a.” Asafo mi nikɔtɔmahi kɛ nihewi ɔmɛ pee kã, nɛ a pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ a ma nyɛ kɛ ye bua nyɛmimɛ ɔmɛ. Nyɛmimɛ ɔmɛ nɛ a tu fo kɛ ya he kpahi ɔ ye bua a sibi ngɛ lejɛ ɔ, nɛ a fiɛɛ wawɛɛ ngɛ he nɛ a ya a. A ngɔ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ a ná ngɛ hue tso ɔ mi ɔ kɛ pee Matsɛ Yemi Asa kpokploo, nɛ a pee asafo mi kpehi. Ngɛ behi nɛ e mi wa kaa jã a mi ɔ, asafo mi kpehi kɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ nɛ nyɛmimɛ ɔmɛ kɛ a he wo mi ɔ wo mɛ he wami nɛ a ná kã kɛ hɛnɔkami. Benɛ wa gba niye ní, tadehi, kɛ ní kpahi kɛ ha nyɛmimɛ ɔmɛ po ɔ, a kpɛti ni babauu de kaa a ha mɛ fiɛɛmi yami baagi mohu pe tadehi. Enɛ ɔ ta wa tsui he wawɛɛ. Nihi babauu nɛ a hao nɛ a ngɛ aywilɛho yee ngɛ níhi nɛ ya nɔ ngɛ ta a mi ɔ he ɔ bu sane kpakpa a tue. Benɛ a na kaa Yehowa Odasefo ɔmɛ ngɛ bua jɔmi loloolo nɛ́ a hɛɛ juɛmi nɛ da a, a nya kpɛ a he. Nyɛmimɛ ɔmɛ pee kaa la nɛ ngɛ kpɛe ngɛ diblii mi. (Mat. 5:​14-16) Akɛnɛ wa nyɛmimɛ ɔmɛ pee kã he je ɔ, tabuli ɔmɛ nɛ a yi mi wa a po a ti ni komɛ ba pee nyɛmimɛ.

YEHOWA WO WƆ HE WAMI BE MI NƐ WA TSUI KU Ɔ

Paul: E he ba hia nɛ waa je Liberia. Wa je ma a mi si etɛ sɔuu, se e kɛ we nɛ wa kpale kɛ ba, nɛ e ba su he ko ɔ, wa je ma a mi si enyɔ, lɔ ɔ lɛɛ e ye jeha kake sɔuu loko wa kpale kɛ ba. Nyɛmiyo ko nɛ e ji ma se sane kpakpa fiɛɛlɔ ɔ tsɔɔ bɔ nɛ wa nu he ha ngɛ munyu ko nɛ e tu ɔ mi. E de ke: “Ngɛ Gilead ɔ, a tsɔɔ wɔ kaa waa ngɔ wa tsui tsuo kɛ wo ní tsumi nɛ a kɛ wo wa dɛ ɔ mi, nɛ jã pɛpɛɛpɛ nɛ wa pee ɔ nɛ. Enɛ ɔ he ɔ, benɛ e he ba hia nɛ waa je wa nyɛmimɛ ɔmɛ a he ngɛ si fɔfɔɛ nɛ a kɛ ngɛ kpee ɔ tsuo mi ɔ, wa tsui ku wawɛɛ!” Se bua jɔmi sane ji kaa wa ma nyɛ maa ye bua nyɛmimɛ nɛ a ngɛ Liberia a kɛ je he nɛ wa ngɛ sɔmɔe ngɛ ɔ.

Benɛ waa kɛ bua jɔmi kpale kɛ yaa Liberia ngɛ jeha 1997 ɔ mi

Anne: Ngɛ May jeha 1998 ɔ mi ɔ, wɔ ni eywiɛ wa sɛ Betel lɔle nɛ a ngɔ womi komɛ nɛ a he hia wawɛɛ kɛ womi ɔ mi. Wa suɔ nɛ waa ya he ko nɛ ngɛ slɔkee ngɛ ma a se, nɛ́ e kɛmi maa su si tomi 10. Benɛ wa su lejɛ ɔ nɔuu nɛ a tua nihi nɛ a ngɛ jamɛ a kpɔ ɔ mi ɔ. Tabuli komɛ nɛ a mi mi fu ɔ fia tu kɛ wo kɔɔhiɔ mi, nɛ a ha nɛ wa da si nɛ a kple wɔ ni etɛ si, nɛ a ngɔ Paul kɛ lɔle ɔ kɛ ho. Wa he mi po wawɛɛ! Si kake too ɔ, benɛ wa maa hyɛ ɔ, o nɛ́ Paul nɛ e ngɛ nyɛɛe kɛ ma ngɛ ni ɔmɛ a kpɛti kɛ e hɛ nya muɔ. Wa tsui po nɛ wa susu kaa a fia lɛ tu, se kaa a fia lɛ tu ɔ, jinɛ e be nyɛe maa nyɛɛ! Tabuli ɔmɛ a kpɛti nɔ kake lɛ fia lɛ nɔ́ benɛ e ngɛ lɛ kpo jee ngɛ lɔle ɔ mi ɔ. Wa bua jɔ kaa e plaa we tsɔ.

Tabuli a lɔle ko maa si ngɛ wa kasa nya, nɛ nihi nɛ a ngɛ gbeye yee sɔuu lɛ a ngɛ lɔle ɔ mi, nɛ e be kɛe nɛ lɔle ɔ maa hia. Enɛ ɔ he ɔ, wa bɔ mɔde kaa wa maa sɛ lɔle ɔ mi. Se akɛnɛ blɔ be mi he je ɔ, wa kpla lɔle ɔ he, se wa nɛ nɔ́ kpakpa ko nɛ wa maa pɛtɛ he. Benɛ dlɛɛva a hia lɔle ɔ kɛ fo ɔ, e piɛɛ bɔɔ nɛ wɔ tsuo wa nɔ si. Enɛ ɔ he ɔ, wa kpa lɛ pɛɛ kaa e da si, se e ye gbeye kaa e maa pee jã. Se wa bɔ mɔde nɛ wa kpla lɔle ɔ he jã. Benɛ lɔle ɔ ya su he nɛ e yaa a, pɔ tɔ wa he nɛ wa nɔmlɔ tso ɔ tsuo ngɛ doe blibliibli.

Paul: Wa hyɛ wa sibi kɛ kpe, nɛ e pee wɔ nyakpɛ kaa wa ngɛ wami mi loloolo. Wa tade ɔmɛ sɛ mu, nɛ a gbagba ngɛ wa he. Lɔ ɔ se ɔ, wa na helicopter ko ngɛ wa kasa nya nɛ́ a fia tu kɛ ná lɛ, nɛ e pee kaa nɔ́ nɛ e mi ngɛ gbae. Helicopter nɛ ɔ lɛ waa kɛ maa ya Sierra Leone e nɔ jena a nɛ. Enɛ ɔ he ɔ, wa hwɔ lejɛ ɔ. Benɛ wa ya su Sierra Leone ɔ, wa bua jɔ kaa wa ngɛ wami mi. Se wa ye tsui ngɛ nyɛmimɛ nɛ a ngɛ Liberia a he.

YEHOWA WO WƆ HE WAMI NGƐ SI FƆFƆƐ NƐ WA HYƐ WE BLƆ NƐ WAA KƐ KPE Ɔ MI

Anne: Benɛ wa ba su Betel ngɛ Freetown ngɛ Sierra Leone ɔ, nyɛmimɛ ɔmɛ hyɛ wa nɔ saminya. Se kɛ̃ ɔ, nɔ́ ko ya nɔ nɛ i hyɛ we blɔ kulaa. Si kake too ɔ, i bɔni basabasa peemi nɛ ya nɔ ɔ ngɛ Liberia a kaimi. Ngɛ ligbi ɔ mi ɔ, i yeɔ gbeye kaa nɔ́ yaya ko maa ba wa nɔ, nɛ i nyɛ we ma susu níhi a he saminya. E peeɔ mi kaa nɔ́ nɛ i ngɛ nlae. Ke wa hwɔ si nyɔ mi ɔ, i hɛliɔ si, nɛ ye he doɔ blibliibli nɛ i yeɔ gbeye kaa nɔ́ yaya ko maa ba. E he waa ha mi kaa ma wo mumi. Se Paul pɛtɛɔ ye he nɛ e kɛ mi sɔleɔ. Wa laa Matsɛ Yemi lahi kɛ ya siɔ benɛ i yi gbeye hu. I nu he kaa ye yi ngɛ puɛe, nɛ i be nyɛe ma sɔmɔ kaa ma se sane kpakpa fiɛɛlɔ hu.

Ye hɛ be nɔ́ nɛ ba kɛ nyɛɛ se ɔ nɔ jee kɔkɔɔkɔ. Jamɛ a otsi ɔ mi ɔ nɔuu ɔ, wa nine su womi tɛtlɛɛ enyɔ komɛ nɔ. Kake ji Awake! nɛ a pee June 8, 1996. Munyu nɛ e yi ji “Coping With Panic Attacks,” nɛ ngɛ womi tɛtlɛɛ nɛ ɔ mi ɔ ye bua mi nɛ i le nɔ́ nɛ ngɛ mi pee. Enyɔne ɔ hu ji Blɛfo gbi Hwɔɔmi Mɔ nɛ je kpo May 15, 1996 nɛ. Munyu nɛ e yi ji “Where Do They Get Their Strength?” nɛ ngɛ mi ɔ ye bua mi wawɛɛ. O maa na kutu loo ablɛɛ ko nɛ e pɛli kake kplɔ ɔ he foni ngɛ mi. A ngɔ adesahi kɛ to kutu loo ablɛɛ nɛ e pɛli kplɔ, se e yaa nɔ nɛ e teɔ ɔ he. Hwɔɔmi Mɔ ɔ tsɔɔ kaa ke waa kɛ si fɔfɔɛ ko nɛ mi wa kpe, nɛ e ha nɛ wa kɔni mi jɔ̃ po ɔ, Yehowa ma nyɛ maa wo wɔ he wami konɛ waa ya nɔ nɛ waa wo ni kpahi hu he wami. Yehowa gu munyu nɛ ɔmɛ a nɔ kɛ wo mi he wami ngɛ be nɛ sa mi. (Mat. 24:45) I hla níhi a mi wawɛɛ, nɛ i na munyu kpahi nɛ a ngɛ kekleekle nɔ ɔ. I bua tsuo nya nɛ e ye bua mi wawɛɛ. Benɛ be ngɛ mi puee ɔ, ye gbeye yemi ɔ nya ngɛ si bae.

YEHOWA WO WƆ HE WAMI KONƐ WAA KPLƐƐ NÍ TSUMI EHE KO NƆ

Paul: Be fɛɛ be nɛ wa maa kpale kɛ ho Liberia ya a, wa bua jɔɔ wawɛɛ. Kɛ ba si jeha 2004 ɔ nyagbe ɔ, wa tsu ní tsumi nɛ a kɛ wo wa dɛ ɔ maa pee jeha 20, nɛ ta a hu ba nyagbe. Enɛ ɔ he ɔ, a to blɔ nya konɛ a ma asafo ɔ ní tsumi kɔni ngɛ lejɛ ɔ. Se tlukaa a, a tsake wa ní tsumi ɔ.

Enɛ ɔ he wa ha wɔ wawɛɛ. Wa hɛ kɛ su nyɛmimɛ nɛ a ngɛ Liberia a he wawɛɛ, nɛ wa suɔ mɛ hulɔ. A ba pee kaa wa wekuli nɛ wa sume nɛ waa je a he kulaa. Se wa na bɔ nɛ Yehowa ye bua wɔ ha be mi nɛ wa je wɔ nitsɛmɛ wa wekuli a he kɛ ho Gilead ya a. Enɛ ɔ he ɔ, wa kplɛɛ ní tsumi ehe nɛ a kɛ wo wa dɛ ɔ nɔ. Ní tsumi nɛ ɔ kɛ wɔ maa ya Ghana nɛ e kɛ Liberia he kɛ we ɔ.

Anne: Wa fo ya wawɛɛ loko wa je Liberia. Se munyu ko nɛ nyɛminyumu ko nɛ e wa ngɛ jeha mi nɛ a tsɛɛ lɛ ke Frank ɔ tu ɔ wo wɔ he wami wawɛɛ. E de ke: “Nyɛ ko hao tsɔ ngɛ wa he! Wa le kaa nyɛ ngɛ wa he susue mohu lɛɛ, se kɛ̃ ɔ, e sa nɛ nyɛɛ ngɔ nyɛ tsui tsuo kɛ wo ní tsumi ehe nɛ a kɛ wo nyɛ dɛ ɔ mi. Yehowa lɛ ha nyɛ ní tsumi ɔ nɛ, lɔ ɔ he ɔ, nyɛɛ ngɔ nyɛ juɛmi kɛ ma nyɛmimɛ nɛ a ngɛ he nɛ nyɛ yaa a nɔ.” Nɔ́ nɛ nyɛminyumu ɔ de ɔ wo wɔ he wami nɛ wa pee klaalo kaa wa ma ya ná huɛmɛ ehe ngɛ he nɛ wa yaa a.

Paul: Benɛ wa ya su Ghana a, e kɛ we kulaa nɛ wa ná huɛmɛ ehehi. Odasefohi babauu ngɛ lejɛ ɔ! Wa kase níhi fuu kɛ je anɔkuale nɛ wa huɛmɛ ehe nɛ ɔmɛ ye, kɛ hemi kɛ yemi nɛ mi wa nɛ a ngɛ ɔ mi. Benɛ waa kɛ jeha 13 sɔmɔ ngɛ Ghana a, wa nine su ní tsumi kpa nɔ. Enɛ ɔ ha nɛ wa nya kpɛ wa he wawɛɛ. A de wɔ kaa wa ya sɔmɔ ngɛ asafo ɔ ní tsumi kɔni nɛ ngɛ Kenya ngɛ East Africa a. E ngɛ mi kaa wa hɛ ja ngɛ nyɛmimɛ nɛ a ngɛ Ghana kɛ Liberia a he mohu lɛɛ, se benɛ wa ya su Kenya a, e kɛ we nɛ wa kpale ná huɛmɛ ehehi nɛ a yeɔ anɔkuale. Kaa bɔ nɛ e ji ngɛ Ghana kɛ Liberia a, ní tsumi babauu ngɛ nɛ e sa nɛ a tsu ngɛ Kenya.

Waa kɛ wa huɛmɛ ehehi nɛ wa ná ngɛ East Africa Betel ɔ ngɛ jeha 2023 ɔ mi

NƆ́ NƐ WA KASE NGƐ BE TSUO SƆMƆMI NÍ TSUMI Ɔ MI

Anne: Ngɛ ye si himi mi ɔ, i kɛ si fɔfɔɛhi nɛ a mi wa kpe, nɛ be komɛ po ɔ, gbeye pueɔ ye nɔ. Ke o ngɛ hehi nɛ gbeyegbeye níhi ngɛ nɔ yae ngɛ, nɛ si himi ɔ mi wa ha mo ɔ, lɔ ɔ ma nyɛ maa wo mo hiɔ nɛ o maa pee yeyeeye, nɛ o maa ye gbeye po. Wa be nyɛe maa hyɛ blɔ kaa Yehowa maa gu nyakpɛ blɔ nɔ kɛ po wa he piɛ ngɛ ní nɛ ɔmɛ a he. Amlɔ nɛ ɔ po ɔ, ke i nu nɛ a fia tu ɔ, ye mi mi sãa mi wawɛɛ, nɛ ye nine gboɔ nɛ i nyɛ we nɔ́ ko peemi. Se ke e ba lɛ jã a, i ngɔɔ ye hɛ kɛ fɔɔ Yehowa nɔ kulaa konɛ e gu blɔ fɛɛ blɔ nɔ kɛ wo mi he wami, nɛ́ nyɛmimɛ ɔmɛ hu piɛɛ he. Jehanɛ se hu ɔ, i yɔse kaa ke i ya nɔ nɛ i kase Baiblo ɔ, nɛ i sɔle, nɛ i yaa asafo mi kpe kɛ fiɛɛmi be fɛɛ be ɔ, Yehowa maa ye bua mi nɛ ma tsu ní tsumi nɛ a kɛ wo ye dɛ ɔ.

Paul: Be komɛ ɔ, ni komɛ biɔ wɔ ke: “Anɛ nyɛ suɔ ní tsumi nɛ a kɛ wo nyɛ dɛ ɔ lo?” Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ma ko mi ma nyɛ maa hi fɛu, se eko ɔ, e maa pee oslaa kɛ ha nɔ ko kaa e maa hi jamɛ a ma a mi. Enɛ ɔ he ɔ, nɔ́ ko ngɛ nɛ e he hia wɔ wawɛɛ pe ma nɛ wa ma ya sɔmɔ ngɛ mi ɔ. Wa nyɛmimɛ ɔmɛ ji wa wekuli, nɛ a he jua wa ha wɔ wawɛɛ. E ngɛ mi kaa e slo he nɛ wa ti nɔ fɛɛ nɔ je mohu lɛɛ, se wɔ tsuo wa hɛɛ juɛmi kake. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa susu kaa a tsɔ wɔ kɛ ya nyɛmimɛ ɔmɛ a ngɔ konɛ wa ya wo mɛ he wami, se mɛ mohu lɛ a wo wɔ he wami.

Wa nyɛmimɛ ɔmɛ ngɛ je kɛ wɛ ɔ ji nike ní nɛ Yehowa kɛ ha wɔ. Ke wa ya nɔ nɛ wa hi asafo ɔ mi ɔ, wa maa nu he kaa wa ngɛ slɔkee. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa ke wa ya nɔ nɛ wa ngɔ wa hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ ɔ, e maa wo wɔ he wami konɛ wa fĩ si be fɛɛ be.—Filip. 4:13.

a O maa na John Charuk he sane ngɛ munyu nɛ e yi ji, “I Am Grateful to God and Christ,” nɛ ngɛ March 15, 1973 Blɛfo gbi Hwɔɔmi Mɔ ɔ mi ɔ.