Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

YI 22

Matsɛ Yemi ɔ Maa Pee Mawu Suɔmi Nya Ní Ngɛ Zugba a Nɔ

Matsɛ Yemi ɔ Maa Pee Mawu Suɔmi Nya Ní Ngɛ Zugba a Nɔ

OTI NƐ NGƐ YI NƐ Ɔ MI

Matsɛ yemi ɔ ma ha Mawu si womihi nɛ kɔɔ adesahi kɛ zugba a he ɔ maa ba mi

1, 2. (a) Mɛni he je nɛ be komɛ ɔ, e he wa ha wɔ kaa wa maa na Paradeiso ɔ kaa nɔ́ nitsɛ ɔ? (b) Mɛni ma ha nɛ wa hemi kɛ yemi ngɛ Mawu si womihi a mi ɔ mi maa wa?

 NYƐMINYUMU anɔkualetsɛ ko tsu ní ligbi ɔ tsuo, nɛ pɔ tɔ e he, se e bɔ mɔde nɛ e ba asafo mi kpe. E nitsumitsɛ nɛ e sane he wa a nyafi lɛ ngɛ ní tsumi he, e ngɛ bɔ nɛ e maa pee ha kɛ tsu e weku mi nyagbahi a he ní ɔ he susue, nɛ e hao ngɛ hiɔ ko nɛ fia e yo ɔ he. Benɛ a bɔni sisije la nɛ a kɛ ma bli asafo mi kpe ɔ nya a lae ɔ, e wo mumi kɛ tsɔɔ kaa e tsui nɔ e mi kaa e kɛ e nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nya ba kpe ngɛ Matsɛ Yemi Asa a nɔ. La a kɔɔ si himi ngɛ Paradeiso mi ɔ he, nɛ la a mi munyu ɔmɛ ha nɛ e po he foni kaa e ngɛ je ehe ɔ mi. E bua jɔ la nɛ ɔ he wawɛɛ, nɛ benɛ e ke e weku ɔ ngɛ lae ɔ, e tsui nɔ e mi.

2 Anɛ o nu he jã hyɛ lo? Wa ti nihi fuu nu he jã hyɛ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, bɔ nɛ si himi he wa ngɛ je nɛ ɔ mi ha he je ɔ, e yee kaa wa maa na Paradeiso ɔ kaa si himi nitsɛ nɛ maa ba. Wa be nɛ ɔ be kaa paradeiso ejakaa ‘je mi wa.’ (2 Tim. 3:1) Mɛni maa ye bua wɔ konɛ waa na Paradeiso nɛ ma a kaa nɔ́ nitsɛ? Kɛ wa pee kɛɛ nɛ wa le kaa e be kɛe nɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ maa ye adesahi tsuo a nɔ ɔ? Nyɛ ha nɛ wa susu gbamihi nɛ Yehowa gba kɛ fɔ si nɛ e we bi nɛ a hi si blema a na a mi bami ɔ ekomɛ a he nɛ waa hyɛ. Lɔ ɔ se ɔ, wa ma susu bɔ nɛ jamɛ a gbami ɔmɛ kɛ gbami kpahi ngɛ mi bae amlɔ nɛ ɔ ha a he. Nyagbe ɔ, be mi nɛ gbami nɛ ɔmɛ wo wa hemi kɛ yemi mi he wami ɔ, wa ma susu bɔ nɛ wa ma ná gbami nɛ ɔmɛ a he se ha hwɔɔ se ɔ he.

Bɔ Nɛ Yehowa Ha E Si Womihi Ba Mi Ha Ngɛ Blema

3. Mɛni si womi lɛ wo Yuda bi nɛ a ngɛ nyɔguɛ si himi mi ngɛ Babilon ɔ a bua?

3 Moo po bɔ nɛ si himi ɔ ma ji ha Yuda bi nɛ a hi nyɔguɛ yemi mi ngɛ Babilon ngɛ jeha lafa ekpa loko a fɔ Kristo ɔ he foni ngɛ o juɛmi mi nɛ o hyɛ. A fɔ a ti nihi fuu kɛ a fɔli ngɛ nyɔguɛ yemi mi, nɛ si himi ɔ mi wa. Babilon bi ye a he fɛu ngɛ Yehowa nɛ a ngɛ jae ɔ he. (La 137:1-3) Yuda bi nɛ a ye Yehowa anɔkuale ɔ kɛ jeha babauu hyɛ blɔ kaa a maa kpale kɛ ya a ma mi ekohu kaa bɔ nɛ Yehowa wo mɛ si ɔ. Yehowa de ke si himi ɔ maa pee bua jɔmi ngɛ lejɛ ɔ. E ngɔ Yuda zugba a kɛ to Eden abɔɔ ɔ nɛ ji paradeiso ɔ po he! (Kane Yesaya 51:3.) E ngɛ heii kaa si womi nɛ ɔmɛ maa wo Mawu we bi he wami konɛ a yi mi ko pee mɛ enyɔɔnyɔ. Ngɛ mɛni blɔ nɔ? Nyɛ ha nɛ wa susu gbami pɔtɛɛ komɛ a he nɛ waa hyɛ.

4. Mɛni blɔ nɔ Yehowa ma nɔ mi kɛ ha Yuda bi ɔmɛ kaa a maa pee slɔkee ngɛ a zugba a nɔ?

4 Si himi nɛ ngɛ slɔkee. Yuda bi nɛ a maa je Babilon nyɔguɛ yemi mi kɛ ba a, pi paradeiso nitsɛ mi nɛ a ma ba hi, mohu ɔ, a ma nɛ a ba hi zugba nɛ fɔ si gu jeha 70 nɛ a ti nihi fuu hí nɔ hyɛ ɔ nɔ. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, lohwehi kaa jatahi, ogbeteehi, ngatsɛhi kɛ lohwe kpahi nɛ a he ngɛ gbeye pɔ he wawɛɛ ngɛ Palestina je. Eko ɔ, weku yi ko ma bi e he ke, ‘Kɛ ma plɛ kɛ po ye yo kɛ ye bimɛ a he piɛ ha kɛɛ? Kɛ ma plɛ kɛ po ye tohi kɛ ye nahi a he piɛ ha kɛɛ?’ Tɔmi be he kaa nɔ ko ma susu ní nɛ ɔmɛ a he. Mo susu Mawu si womi nɛ ngɛ Yesaya 11:6-9 ɔ he nɛ o hyɛ bɔ nɛ e maa wo a bua ha. (Kane.) Yehowa ngɔ bua jɔmi munyu nɛ ɔ kɛ ma nɔ mi kɛ ha Yuda bi nɛ e ma kpɔ̃ mɛ kɛ je nyɔguɛ yemi mi ɔ kaa e maa po a kɛ a lohwehi a he piɛ. Jata ma kpe nga, nɛ tsɔɔ kaa e be Yuda bi ɔmɛ a nahi kpee. E sɛ nɛ Yuda bi nɛ a yeɔ anɔkuale ɔ nɛ a ye lohwehi nɛ a he ngɛ gbeye ɔ gbeye. Yehowa wo si kaa e we bi maa hi si slɔkee ngɛ Yuda zugba nɛ a maa kpale ya hi nɔ ɔ nɔ, nɛ ngahi kɛ hwue tsohi a mi po ɔ, a maa hi si slɔkee.​—Ezek. 34:25.

5. Mɛni gbamihi lɛ ha nɛ nyɔguɛhi nɛ a kpale kɛ yaa a ma mi ɔ ná nɔ mi mami kaa Yehowa ma ha mɛ niye ní babauu?

5 Niye ní babauu maa ba. Eko ɔ, a ma susu ní kpahi hu a he. ‘Anɛ ma nyɛ ma hyɛ ye weku ɔ nɔ ngɛ Yuda ma nɛ a kpale dla lɛ ɔ mi lo? Jije wa ma ya hi? Anɛ wa ma ná nɔ́ ko ma tsu lo, nɛ ní tsumi ɔ maa hi pe nyɔguɛ ní tsumi nɛ wa tsu ngɛ wa nɔ yeli ɔmɛ a sisi ɔ lo?’ Yehowa je mi mi himi mi nɛ e ha jamɛ a sane bimi ɔmɛ hu a heto kɛ gu gbamihi a nɔ. Yehowa wo e sɔmɔli nɛ a yeɔ lɛ anɔkuale ɔ si kaa hiɔmi maa nɛ ha mɛ, nɛ “niye ní babauu maa ba.” (Yes. 30:23) Yehowa wo e we bi si kaa e ma ha mɛ hwɔ he, kɛ ní tsumi kpakpa, e de ke: “A maa po wehi, nɛ mɛ nitsɛmɛ a maa hi mi; a maa pee wai ngmɔhi, nɛ mɛ nitsɛmɛ a maa ye a mi yiblii. A be wehi poe nɛ ni kpahi ba hi mi, nɛ a be ngmɔ pee nɛ ni kpahi ba ye e mi ní.” (Yes. 65:21, 22) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, a si himi maa pee bua jɔmi ngɛ blɔhi fuu a nɔ pe benɛ a ngɛ nyɔguɛ yemi mi ngɛ Babilon ɔ. Se mɛni a maa pee ngɛ nyagbahi nɛ ha nɛ a nuu mɛ kɛ ho nyɔguɛ yemi mi ya a he?

6. Mɛni hiɔ lɛ nu Mawu we bi ngɛ blema, nɛ mɛni nɔ mi mami Yehowa kɛ ha nyɔguɛ ɔmɛ nɛ a kpale kɛ yaa a ma mi ɔ?

6 Huɛ bɔmi nɛ ngɛ a kɛ Mawu a kpɛti. Huɛ bɔmi nɛ ngɛ Mawu we bi kɛ Mawu a kpɛti ɔ puɛ kulaa loko a nuu mɛ kɛ ho nyɔguɛ yemi mi ya. Yehowa de ngɛ e we bi a he kɛ gu gbalɔ Yesaya nɔ ke: “O yi tsuo pee pa, nɛ o tsui gbɔjɔ.” (Yes. 1:5) Ngɛ Mawu jami blɔ fa mi ɔ, a hɛngmɛ yu, nɛ a tue hu tsi ejakaa a bui Yehowa ga womi tue, nɛ a ma a hɛ kɛ fɔ blɔ tsɔɔ mi nɛ e ha mɛ ɔ nɔ. (Yes. 6:10; Yer. 5:21; Ezek. 12:2) Ke nihi nɛ a ma kpɔ̃ mɛ ngɛ nyɔguɛ yemi mi nɛ ɔ je su nɛ ɔmɛ nɔuu kpo ɔ, anɛ Yehowa maa po a he piɛ lo? Anɛ Yehowa mi mi be mɛ fue ekohu lo? Hyɛ bɔ nɛ si nɛ Yehowa wo mɛ ɔ maa wo a bua ha: ‘Jamɛ a be ɔ, tuekpokutsɛ maa nu nɛ a ngɛ womi kanee, nɛ hɛ yuyuili nɛ ngɛ diblii kpii mi ɔ, a hɛngmɛ maa hyɛ nɔ́ ekohu.’ (Yes. 29:18) Niinɛ, akɛnɛ Yehowa we bi tsake a tsui he je ɔ, e ma tsa a hɛngmɛ nɛ yu, kɛ a tue nɛ tsi ngɛ mumi mi ɔ. Ke a ya nɔ nɛ a pee tue bumi kɛ ha Mawu ɔ, e maa tsɔɔ mɛ blɔ, nɛ e maa tsɔɔ mɛ ní.

7. Mɛni blɔ nɔ Mawu si womi nɛ e kɛ ha e we bi nɛ a nuu mɛ nyɔguɛ ɔ ba mi ngɛ, nɛ mɛni he je nɛ jamɛ a si womi ɔ mi bami woɔ wa hemi kɛ yemi mi he wami ɔ?

7 Anɛ Yehowa ye e si womi ɔ nɔ lo? Níhi nɛ ya nɔ ɔ haa sane bimi nɛ ɔ heto. Yuda bi nɛ a kpale kɛ ba a zugba a nɔ ɔ hi si slɔkee, nɛ a ná niye ní babauu, nɛ huɛ bɔmi kpakpa hi a kɛ Mawu a kpɛti. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, mahi nɛ bɔle mɛ ɔ a he wa pe mɛ, nɛ a he hu hiɛ pe mɛ, se Yehowa po a he piɛ. Lohwehi nɛ a he ngɛ gbeye kpe we Yuda bi ɔmɛ a tohi. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yuda bi ɔmɛ na paradeiso si himi he gbamihi nɛ Yesaya, Yeremia kɛ Ezekiel ngma he sane kɛ fɔ si ɔ mi bami bɔɔ pɛ, se gbami nɛ ɔ mi bami ɔ ha nɛ a bua jɔ ejakaa lɔ ɔ ji nɔ́ nɛ he hia mɛ ngɛ jamɛ a be ɔ mi. Ke wa susu nɔ́ nɛ Yehowa pee kɛ ha e we bi nɛ a hi si ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ he ɔ, e ma ha nɛ wa hemi kɛ yemi mi maa wa. Ke gbami nɛ ɔmɛ nɛ a ba mi ngɛ blɔ ko nɔ ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ ha nɛ ni ɔmɛ a bua jɔ ɔ, lɛɛ kɛ e mi bami ngua a maa hi ha kɛɛ? Nyɛ ha nɛ wa susu nɔ́ nɛ Yehowa pee ha wɔ mwɔnɛ ɔ he nɛ waa hyɛ.

Bɔ Nɛ Yehowa Ha E Si Womihi Bɔni Mi Bami Ngɛ Wa Be Nɛ ɔ Mi

8. Mɛni “zugba” Mawu we bi ngɛ nɔ mwɔnɛ ɔ?

8 Mwɔnɛ ɔ, Yehowa we bi tsuo be ma pɔtɛɛ ko mi, mohu ɔ, a ngɛ he tsuaa he. Se Kristofohi nɛ a pɔ mɛ nu nɛ a ji ‘Mawu Israel’ ɔ peeɔ mumi mi ma. (Gal. 6:16) A nyɛmimɛ ‘to kpa amɛ’ piɛɛ a he kɛ ngɛ Yehowa Mawu jae ngɛ mumi mi “zugba” a nɔ. Mawu jami ji nɔ́ titli ngɛ a si himi mi. (Yoh. 10:16; Yes. 66:8) Mɛni “zugba” Yehowa kɛ ha wɔ? E ji mumi mi paradeiso. Mawu si womi nɛ kɔɔ Eden abɔɔ ɔ mi si himi he ɔ ba mi ngɛ mumi mi paradeiso nɛ ɔ mi. Mo susu nɔ hyɛmi ní komɛ a he nɛ o hyɛ.

9, 10. (a) Kɛ gbami nɛ ngɛ Yesaya 11:6-9 ɔ ngɛ mi bae ha kɛɛ mwɔnɛ ɔ? (b) Mɛni tsɔɔ kaa tue mi jɔmi ngɛ Mawu we bi a kpɛti?

9 Si himi nɛ ngɛ slɔkee. Gbami nɛ ngɛ Yesaya 11:6-9 ɔ ha nɛ wa na bɔ nɛ tue mi jɔmi maa hi lohwehi nɛ a he ngɛ gbeye kɛ lohwe kpahi a kpɛti, kɛ jehanɛ hu, bɔ nɛ tue mi jɔmi maa hi adasahi kɛ lohwehi a kpɛti ha. Anɛ enɛ ɔ ba mi ngɛ mumi mi paradeiso ɔ mi mwɔnɛ ɔ lo? Ee! Ngɛ kuku 9 ɔ mi ɔ, a tsɔɔ nɔ́ he je nɛ nimli kɛ lohwehi be ní puɛe, nɛ a be awi yee, loo a be a sibi hɛ mi kpatae ɔ mi ke: ‘Ejakaa zugba a tsuo maa le Yehowa kaa bɔ nɛ wo hyi tɔ kɛ nyu ɔ.’ Anɛ lohwehi ma nyɛ ‘maa le Yehowa’ nɛ a tsake lo? Dɛbi, nimli pɛ nɛ ke a ba le Mawu Ope ɔ, nɛ a kase bɔ nɛ e peeɔ e ní ngɛ tue mi jɔmi mi ha a, e haa nɛ a tsakeɔ a su. Lɔ ɔ he je nɛ mwɔnɛ ɔ, wa naa jamɛ a gbami ɔ mi bami ngɛ wa mumi mi paradeiso ɔ mi ɔ nɛ. Akɛnɛ Kristo se nyɛɛli ngɛ Matsɛ Yemi ɔ nɔ yemi sisi he je ɔ, a bɔɔ mɔde kaa a ma sake su yayahi tsuo nɛ ngɛ kaa lohwehi a su ɔ kɛ pue he, konɛ a kɛ a nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ hi si ngɛ tue mi jɔmi kɛ kake peemi mi.

10 Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, wa susu nɔ́ he je nɛ Kristofohi kɛ a he wui ma kudɔmi sanehi a mi ngɛ bɔ nɛ a nu Ngmami ɔ sisi ha a nya, kɛ yi mi wami nɛ a kɛ kpe ɔ he ngɛ womi nɛ ɔ mi. Ngɛ je nɛ a peeɔ basabasa ngɛ mi nɛ ɔ mi ɔ, “ma” ko ngɛ nɛ e mi bi kua ke a kɛ a he be je ɔ mi woe ke lɔ ɔ ma ha nɛ a gbe mɛ po. Anɛ enɛ ɔ be nyakpɛ lo? Enɛ ɔ ji odase nɛ se be nɛ tsɔɔ kaa tue mi jɔmi nɛ Yesaya tu he munyu ɔ eko ngɛ Mesia Matsɛ ɔ sisi bimɛ a kpɛti! Yesu de ke suɔmi nɛ maa hi e se nyɛɛli a kpɛti ɔ nɛ a kɛ maa le mɛ. (Yoh. 13:34, 35) Ngɛ asafo ɔ mi ɔ, Kristo to e tsui si nɛ e kɛ “tsɔlɔ anɔkualetsɛ” ɔ ngɛ ní tsue kɛ ngɛ anɔkuale Kristofohi tsuo tsɔsee konɛ a di tue mi jɔmi, suɔmi, kɛ tsui si tomi se.​—Mat. 24:45-47.

11, 12. Mɛni hwɔ nɛ ngɛ nihi yee ngɛ je ɔ mi mwɔnɛ ɔ, se kɛ̃ ɔ, mɛni blɔ nɔ Yehowa ha e we bi niye ní babauu ngɛ?

11 Niye ní babauu maa ba. Mumi mi hwɔ ngɛ je ɔ yee. Baiblo ɔ de ke: ‘Be ma, nɛ ma ha nɛ hwɔ maa ba zugba a nɔ; pi mi mi hwɔ loo kuma. Se sɛ gbi nɛ maa je imi Yehowa, ye ngɔ ɔ, ma bɔ nyɛ, imi Nyɔmtsɛ Yehowa lɛ i de.’ (Amos 8:11) Anɛ hwɔ ngɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ sisi bi hu yee lo? Yehowa tsɔɔ slɔɔto nɛ maa hi e we bi, kɛ e he nyɛli a kpɛti ɔ mi ngɛ nɔ́ nɛ e de kɛ nyɛɛ se nɛ ɔ mi, e de ke: “Ni nɛmɛ nɛ buɔ mi tue, nɛ a jaa mi ɔ, a ma ná ní babauu maa ye, se nyɛɛ lɛɛ hwɔ maa gbe nyɛ; ye sɔmɔli ɔmɛ ma na nyu maa nu, se nyɛɛ lɛɛ kuma maa gbe nyɛ; ye sɔmɔli ɔmɛ ma nya, se nyɛɛ lɛɛ zo maa gbe nyɛ.” (Yes. 65:13) Anɛ o na gbami nɛ ɔ mi bami lo?

12 Mumi mi niye ní nɛ wa náa a ngɛ kaa pa nɛ e mi ngɛ blie nɛ e mi ngɛ kuɔe daa. Be mi nɛ hwɔ ngɛ nihi yee ngɛ je ɔ mi ɔ, wɔɔ lɛɛ wa ngɛ mumi mi niye ní babauu. Ekomɛ ji, wa Baiblo kasemi womihi, munyuhi nɛ a fiaa nɛ a buɔ tue, videohi, asafo mi kpehi, kpokpa nɔ kpehi, kɛ níhi hu nɛ ngɛ wa Intanɛti ní tsumi he ɔ nɔ. (Ezek. 47:1-12; Yoel 3:18) Anɛ o bua jɔɛ kaa Yehowa ha nɛ e si womi kaa e ma ha wɔ ní babauu ɔ ngɛ mi bae ngɛ o daa ligbi si himi mi lo? Anɛ o yeɔ Yehowa okplɔɔ ɔ nɔ ní daa lo?

Asafohi a mi nɛ wa ngɛ ɔ yeɔ bua wɔ nɛ wa náa niye ní kpakpa, wa peeɔ slɔkee, nɛ wa náa he wami ngɛ mumi mi

13. Mɛni blɔ nɔ nɛ o na kaa Yehowa si womi kaa hɛ yuyuili maa hyɛ nɔ́, nɛ tuekpokutsɛmɛ maa nu nɔ́ ekohu ɔ ba mi ngɛ?

13 Huɛ bɔmi nɛ ngɛ a kɛ Mawu a kpɛti. Mwɔnɛ ɔ, hiɔ nɛ ngɛ nihi a he ji kaa a hɛngmɛ yu, nɛ a tue hu tsi ngɛ mumi mi. (2 Kor. 4:4) Se Kristo ngɛ nihi tsae ngɛ je ɔ mi tsuo. Anɛ o na hɛ yuyuili nɛ a ngɛ nɔ́ hyɛe, kɛ tuekpokutsɛmɛ nɛ a ngɛ nɔ́ nue lo? Nihi kase anɔkuale nɛ ngɛ Mawu Munyu ɔ mi ɔ, nɛ a kua lakpa tsɔɔmihi nɛ ha nɛ a hɛngmɛ yu, nɛ a tue hu tsi ngɛ mumi mi ɔ. Ke o na nihi kaa jã a, lɛɛ o na gbami nɛ ɔ mi bami: ‘Jamɛ a be ɔ, tuekpokutsɛ maa nu nɛ a ngɛ womi kanee, nɛ hɛ yuyuili nɛ ngɛ diblii kpii mi ɔ, a hɛngmɛ maa hyɛ nɔ́ ekohu.’ (Yes. 29:18) Ngɛ je ɔ mi tsuo ɔ, a tsaa mumi mi hiɔ nɛ ɔ ngɛ nihi babauu a he daa jeha. Nihi nɛ a je Babilon Ngua a mi, nɛ a ba piɛɛ wa he kɛ ngɛ Mawu jae ngɛ wa mumi mi paradeiso ɔ mi ɔ ji odase nɛ tsɔɔ kaa Yehowa si womi ɔ ba mi!

14. Mɛni nɛ ke wa susu he ɔ, e maa wo wa hemi kɛ yemi mi he wami?

14 Ngɛ yi tsuaa yi nɛ ngɛ womi nɛ ɔ mi ɔ mi ɔ, wa na odase nɛ tsɔɔ kaa Kristo ngɔ e se nyɛɛli kɛ ba mumi mi paradeiso ko mi ngɛ nyagbe ligbi nɛ ɔ mi. Nyɛ ha nɛ waa ya nɔ nɛ wa susu blɔ slɔɔtohi nɛ Yehowa jɔɔ wɔ ngɛ jamɛ a paradeiso ɔ mi mwɔnɛ ɔ he. Ke wa pee jã a, e ma ha nɛ Yehowa si womihi nɛ kɔɔ hwɔɔ se si himi he ɔ mi hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ɔ mi maa wa daa.

“O Matsɛ Yemi ɔ Nɛ Ba”

15. Mɛni he je nɛ wa ngɛ nɔ mi mami kaa zugba a maa pee paradeiso ɔ?

15 Kɛ je blema nɛ Yehowa to e yi mi kaa e ma ha nɛ zugba a tsuo maa pee paradeiso. Mawu ngɔ Adam kɛ Hawa kɛ wo abɔɔ nɛ ngɛ fɛu mi, nɛ e de mɛ ke a fɔ babauu, nɛ a hyi zugba a nɔ tsuo, nɛ a ye lohwehi nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ tsuo a nɔ. (1 Mose 1:28) Se Adam kɛ Hawa ya piɛɛ Satan he nɛ a tsɔ atuã, nɛ lɔ ɔ he ɔ, Adam bimɛ tsuo tɔ fã, nɛ a ya je yayami kɛ gbenɔ dɛ mi. Se kɛ̃ ɔ, Mawu yi mi tomi ɔ tsakee we. Ke e de nɔ́ ko ɔ, e baa mi. (Kane Yesaya 55:10, 11.) Wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa zugba nɛ ɔ tsuo maa pee paradeiso, nɛ Adam kɛ Hawa bimɛ ma hyi nɔ, a maa ye nɔ, nɛ a maa hyɛ níhi nɛ Yehowa bɔ ɔmɛ a nɔ. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, Yehowa gbami nɛ kɔɔ paradeiso si himi he nɛ e de Yuda bi nɛ a ngɛ nyɔguɛ yemi mi ɔ maa ba mi nitsɛnitsɛ! Mo susu nɔ hyɛmi níhi nɛ nyɛɛ se nɛ ɔmɛ a he nɛ o hyɛ.

16. Kɛ Baiblo ɔ tu slɔkee si himi nɛ wa ma ná ngɛ Paradeiso ɔ mi ɔ he munyu ha kɛɛ?

16 Si himi nɛ ngɛ slɔkee. Nyagbenyagbe ɔ, wa maa na gbami nɛ ngɛ Yesaya 11:6-9 ɔ mi bami nitsɛnitsɛ. Nyumuhi, yihi, kɛ jokuɛwi maa pee slɔkee ngɛ he tsuaa he nɛ a maa ya ngɛ zugba a nɔ. Adebɔ níhi tsuo, adesahi loo lohwehi be a sibi awi yee. Moo po he foni ngɛ o juɛmi mi kaa zugba a tsuo ba pee o we mi, nɛ o ma nyɛ maa sile ngɛ pahi, takuhi, kɛ wo ɔ mi; o ma nyɛ maa nyɛɛ yokuhi a nɔ; nɛ o ma nyɛ ma ya slaa si ngɛ ngahi a nɔ nɛ nɔ́ ko be mo pee. Ke je jɔ po ɔ, o be gbeye yee. Ezekiel 34:25 ɔ mi munyu ɔmɛ maa ba mi, nɛ Mawu we bi maa ‘hi si ngɛ nga a nɔ ngɛ tue mi jɔmi mi, nɛ a maa hwɔ mahe fuaa.’

17. Mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa ke Matsɛ Yemi ɔ ngɛ zugba a tsuo nɔ yee ɔ, wa ma ná niye ní babauu ɔ?

17 Niye ní babauu maa ba. Moo po be nɛ níhi kaa ohia, niye ní kpakpa nɛ be, hwɔ, loo be nɛ yemi kɛ buami kuu ko he be hiae ɔ he foni ngɛ o juɛmi mi nɛ o hyɛ. Mumi mi niye ní babauu nɛ Mawu we bi yeɔ mwɔnɛ ɔ ji odase nɛ tsɔɔ kaa Mesia Matsɛ ɔ maa lɛ e sisi bimɛ ngɛ blɔ tsuaa blɔ nɔ. Benɛ Yesu ngɛ zugba a nɔ ɔ, e ngɔ abolo kɛ lo bɔɔ ko kɛ lɛ nihi akpehi abɔ nɛ hwɔ ngɛ mɛ yee, nɛ e kɛ tsɔɔ kaa e ma nyɛ ma ha nɛ́ jamɛ a si womi ɔ nɛ ba mi. (Mat. 14:17, 18; 15:34-36; Mar. 8:19, 20) Ke Mawu Matsɛ Yemi ɔ ngɛ zugba a tsuo nɔ yee ɔ, gbamihi kaa enɛ ɔ maa ba mi nitsɛnitsɛ: ‘Ke nyɛ du ní ɔ, Yehowa ma ha hiɔmi maa nɛ kɛ pue zugba a nɔ, nɛ niye ní babauu maa ba; jamɛ a be ɔ mi ɔ, nyɛ na amɛ ma ná zugba agbo nɛ a maa ye ní ngɛ nɔ.’​—Yes. 30:23.

18, 19. (a) Kɛ gbami nɛ ngɛ Yesaya 65:20-22 ɔ ha nɛ o nuɔ he ha kɛɛ? (b) Ke a ke wa se maa kɛ kaa “bɔ nɛ tso nguahi a se kɛɔ ɔ,” mɛni e tsɔɔ?

18 Mwɔnɛ ɔ, nihi fuu susuu we kaa a ma nyɛ maa po mɛ nitsɛmɛ a we saminyawiiwi nɛ a hi mi, loo a ma ná ní tsumi kpakpa nɛ a tsu. Ngɛ je yaya nɛ ɔ mi ɔ, nihi kɛ be babauu tsuɔ ní wawɛɛ, se mɛ nitsɛmɛ loo a wekuhi ná we he se. Sikatsɛmɛ kɛ hɛ tsuli mohu nɛ a náa he se. Mo susu bɔ nɛ si himi ɔ maa pee ha ke gbami nɛ ɔ ba mi ɔ he nɛ o hyɛ: “A maa po wehi, nɛ mɛ nitsɛmɛ a maa hi mi; a maa pee wai ngmɔhi, nɛ mɛ nitsɛmɛ a maa ye a mi yiblii. A be wehi poe nɛ ni kpahi ba hi mi, nɛ a be ngmɔ pee nɛ ni kpahi ba ye e mi ní. Bɔ nɛ tso nguahi a se kɛɔ ɔ, ja ye ma mi bi ɔmɛ a se maa kɛ ngɛ je mi. A ma ná mɛ nitsɛmɛ a nine nya ní tsumi mi ní maa ye, nɛ a bua maa jɔ a he saminya.”​—Yes. 65:20-22.

19 Ke a ke wa se maa kɛ kaa “bɔ nɛ tso nguahi a se kɛɔ ɔ,” mɛni e tsɔɔ? Ke o ya da tso ngua ko sisi, nɛ jamɛ a tsoɔ ngɛ lejɛ ɔ loko a fɔ o nɛnɛmɛ, nɛ o susu bɔ nɛ tso ɔ se kɛ ha a he ɔ, anɛ e pee we mo nyakpɛ lo? E ma nyɛ maa ba o juɛmi mi kaa be ko maa ba nɛ o ma gbo, se jamɛ a tso ɔ maa ya nɔ maa hi si jehahi babauu. Yehowa je mi mi himi mi nɛ e ma nɔ mi kɛ ha wɔ kaa ngɛ Paradeiso nɛ ma a mi ɔ, wa se maa kɛ, nɛ wa maa hi si ngɛ tue mi jɔmi mi! (La 37:11, 29) Be maa ba nɛ wa maa na tsohi nɛ a se kɛ ɔ po kaa bɔ nɛ wa naa nga nɛ puɛ ɔ mwɔnɛ ɔ kɛkɛ hwɔɔ pɛ e gbo ɔ, nɛ wɔɔ lɛɛ wa maa hi si kɛ maa ya neneene!

20. Mɛni blɔ nɔ Matsɛ Yemi ɔ sisi bimɛ nɛ a yeɔ anɔkuale ɔ ma ná nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa ngɛ?

20 Nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa. Mwɔnɛ ɔ, adesahi tsuo nuu hiɔ, nɛ a gboɔ. Ngɛ blɔ ko nɔ ɔ, wɔ tsuo wa be he wami​—gbenɔ hiɔ nɛ ji yayami nu wɔ tsuo. Kristo gbenɔ afɔle sami ɔ pɛ ji e nya tsa ba. (Rom. 3:23; 6:23) Ngɛ Yesu jeha akpe nɔ yemi ɔ mi ɔ, e kɛ nihi nɛ a maa piɛɛ e he kɛ ye Matsɛ ɔ maa ye bua nihi konɛ a ná Kristo gbenɔ afɔle sami ɔ he se kɛ pi si, nɛ a ma je yayami ngɛ adesahi anɔkualetsɛmɛ a he bɔɔbɔɔbɔɔ. Kɛkɛ ɔ, Yesaya gbami ɔ maa ba mi nitsɛnitsɛ: “Nihi nɛ ngɛ zugba a nɔ ɔ, a ti nɔ ko nɔ ko be dee hu ke, ‘i be he wami.’ A maa ngɔ ma a tsuo a he yayami kɛ pa mɛ.” (Yes. 33:24) Moo po be nɛ hɛ yuyuilɔ, tuekpokutsɛ, loo glɔtsɛ ko be hu ɔ he foni ngɛ o juɛmi mi nɛ o hyɛ. (Kane Yesaya 35:5, 6.) Yesu ma nyɛ ma tsa nɔmlɔ tso mi hiɔ, juɛmi mi hiɔ, kɛ hiɔ saisaa. Matsɛ Yemi ɔ sisi bimɛ nɛ a yeɔ anɔkuale ɔ ma ná nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa!

21. Mɛni a maa pee gbenɔ, nɛ mɛni he je nɛ jamɛ a si womi ɔ woɔ o bua a?

21 Mɛni a maa pee gbenɔ nɛ hiɔ kɛ yayami haa nɛ e baa a? Gbenɔ ji wa “nyagbe he nyɛlɔ.” He nyɛlɔ nɛ ɔ ha nɛ adesahi nɛ a yi mluku ɔ a se kɛ we ngɛ je mi. (1 Kor. 15:26) Anɛ gbenɔ ji he nyɛlɔ nɛ Yehowa be nyɛe maa ye e nɔ lo? Mo kadi nɔ́ nɛ Yesaya gba kɛ fɔ si nɛ ɔ: “Nyɔmtsɛ Mawu maa ye gbenɔ nɔ kunimi; e ma tsu nɔ tsuaa nɔ hɛ mi vo nyu.” (Yes. 25:8) Anɛ o ma nyɛ maa po jamɛ a be ɔ he foni ngɛ o juɛmi mi lo? Nɔ ko be ya pee hu, gɔ be si hie hu, nɔ ko be ya foe hu! Ke Yehowa ha nɛ e si womi kaa gbogboehi maa te si kɛ ba wami ekohu ɔ ba mi ɔ, bua jɔmi nɛ wa ma ná a mohu nɛ ma ha vo nyu maa da wa hɛngmɛ nɔ! (Kane Yesaya 26:19.) Nyagbenyagbe ɔ, aywilɛho nɛ gbenɔ haa nɛ wa yeɔ se maa po kulaa.

22. Mɛni maa ba ke Mesia Matsɛ Yemi ɔ gbe Mawu yi mi tomi kɛ ha zugba a he ní tsumi nya?

22 Be nɛ jeha akpe ɔ maa ba nyagbe ɔ, Matsɛ Yemi ɔ maa gbe Mawu yi mi tomi kɛ ha zugba a he ní tsumi nya, nɛ Kristo maa ngɔ nɔ yemi ɔ kɛ ha e Tsɛ ɔ. (1 Kor. 15:25-28) Adesahi maa ye mluku ekohu, nɛ a maa pee klaalo kɛ ha nyagbe ka nɛ Satan kɛ maa ba a nɔ ke a je lɛ ngɛ muɔ voo ɔ mi ɔ. Lɔ ɔ se ɔ, Kristo ma kpata sinɔ nɛ he ngɛ gbeye nɛ ɔ kɛ e se nyɛɛli tsuo a hɛ mi. (1 Mose 3:15; Kpoj. 20:3, 7-10) Se nihi tsuo nɛ a suɔ Yehowa ngɛ anɔkuale mi ɔ ma nyɛ maa hyɛ blɔ kaa a ma ná si himi kpakpa. Eko ɔ, munyu ko be nɛ waa kɛ maa tsɔɔ bɔ nɛ si himi ɔ ma ji ha a mi pe munyu nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ. Lɔ ɔ ji si womi kaa anɔkualetsɛmɛ ma ba pee ‘Mawu bimɛ nɛ maa hi si ngɛ he jɔmi mi, nɛ a maa wo a hɛ mi nyami.’​—Rom. 8:21.

Matsɛ Yemi ɔ ma ha nɛ Yehowa si womihi nɛ kɔɔ adesahi kɛ zugba a he ɔ maa ba mi

23, 24. (a) Mɛni he je nɛ Mawu si womihi maa ba mi kokooko ɔ? (b) Mɛni o fia o pɛɛ si kaa o maa pee?

23 Si womi nɛ ɔmɛ pi hɛ kɛ nɔ fɔmi ko kɛkɛ loo nlami. Yehowa si womihi maa ba mi kokooko! Mɛni he je? Mo kai Yesu munyuhi nɛ wa susu he ngɛ womi nɛ ɔ yi nɛ sɛ hlami ɔ mi ɔ. Yesu tsɔɔ e se nyɛɛli ɔmɛ kaa a sɔle kɛ ha Yehowa ke: ‘O Matsɛ Yemi ɔ nɛ ba; a pee nɔ́ nɛ o suɔ ngɛ zugba a nɔ kaa bɔ nɛ a peeɔ ngɛ hiɔwe ɔ.’ (Mat. 6:9, 10) Mawu Matsɛ Yemi ɔ, pi nɔ́ ko nɛ a ngɛ kalee kɛkɛ. E ji nɔ́ nitsɛ! Amlɔ nɛ ɔ, e ngɛ nɔ yee ngɛ hiɔwe. Jeha lafa ji nɛ ɔ, e ha nɛ Yehowa si womihi ba mi ngɛ blɔ slɔɔtohi a nɔ, nɛ wa naa enɛ ɔ heii ngɛ Kristofohi asafo ɔ mi. Lɔ ɔ he ɔ, wa ngɛ nɔ mi mami kaa ke Mawu Matsɛ Yemi ɔ ba ye zugba a nɔ ɔ, e ma ha nɛ Yehowa si womi ɔmɛ tsuo maa ba mi!

24 Wa le kaa Mawu Matsɛ Yemi ɔ maa ba. Wa le hu kaa níhi nɛ Yehowa wo a he si ɔ tsuo maa ba mi. Mɛni he je? Ejakaa MAWU MATSƐ YEMI Ɔ NGƐ NƆ YEE! Sane nɛ e sa kaa wa ti nɔ tsuaa nɔ nɛ bi e he ji, ‘Anɛ Matsɛ Yemi ɔ ngɛ ye nɔ yee lo?’ Nyɛ ha nɛ wɔ tsuo waa bɔ mɔde nɛ waa hi si kaa Matsɛ Yemi ɔ sisi bimɛ nɛ a yeɔ anɔkuale amlɔ nɛ ɔ, konɛ wa ná e nɔ yemi nɛ da a he se kɛ ya neneene!