1, 2. Mɛni tsu o ngɛ mae, nɛ mɛni he je nɛ bɔ nɛ o maa ma lɛ ha a he hia a?

O NGƐ tsu ko mae kɛ hɛdɔ. O je sisi be saii ji nɛ ɔ, nɛ o be nya gbee piɔ. Amlɔ nɛ ɔ, o na kaa pɔtɔtɔɛ ngɛ ní tsumi ɔ mi, se kɛ̃ ɔ, bua jɔmi hu ngɛ mi. O mwɔ o yi mi kpɔ kaa bɔ tsuaa bɔ nɛ ji ɔ, o ma tsa nɔ nɛ o be hejɔ pee hulɔ, ejakaa, o wami, kɛ o hwɔɔ se si himi daa si ngɛ bɔ nɛ o ma tsu ní ɔ ha a nɔ. Mɛni he je? Ejakaa mo nitsɛ ji tsu nɛ o ngɛ mae ɔ nɛ!

² Kaselɔ Yuda ma nɔ mi kaa e sa nɛ waa fia wa he kɛ ma si. Benɛ e wo Kristofohi he wami kaa a ‘to a he ngɛ Mawu suɔmi ɔ mi ɔ,’ e tsɔɔ nɔ́ titli nɛ maa ye bua wɔ konɛ wa nyɛ nɛ waa pee jã a ngɛ jamɛ a kuku ɔ nɔuu mi. E de ke: “Nyɛɛ lɛɛ nyɛɛ hɛɛ nyɛ hemi kɛ yemi klɔuklɔu ɔ mi wawɛɛ.” (Yuda 20, 21) Mɛni blɔhi a nɔ o maa gu konɛ o nane nɛ pi si, nɛ o hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa konɛ o nyɛ nɛ o hi Mawu suɔmi ɔ mi? Mo ha nɛ wa susu níhi etɛ nɛ ma ha o nane maa pi si ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi ɔ a he nɛ waa hyɛ.

3-5. (a) Mɛni susumi nɛ dɛ Satan maa suɔ kaa o ná ngɛ Yehowa mlaa amɛ a he? (b) Kɛ e sa kaa waa bu Mawu mlaa amɛ ha kɛɛ, nɛ kɛ e sa nɛ enɛ ɔ nɛ tsake wa susumi ha kɛɛ? Mo ha enɛ ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́.

³ Kekleekle ɔ, e he hia nɛ wa ha hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ Mawu mlaa amɛ a mi ɔ mi nɛ wa. O kase Yehowa dami mlaahi fuu nɛ kɔɔ je mi bami he ɔ ngɛ womi nɛ ɔ mi. Kɛ  o buu mlaa nɛ ɔmɛ ha kɛɛ? Satan maa suɔ kaa e sisi mo konɛ o bu Yehowa mlaa amɛ kɛ e sisi tomi mlaa amɛ kaa níhi nɛ a tsiɔ nɔ nya, loo níhi nɛ a ha we nɛ nɔ he jɔɔ nɔ. Satan pee jã ngɛ Eden nɛ e ye manye, nɛ e ngɛ jã pee kɛ ba si mwɔnɛ ɔ hulɔ. (1 Mose 3:1-6) Anɛ e ma nyɛ maa gu ga blɔ nɛ ɔ nɔ kɛ sisi mo lo? Heto ɔ daa si ngɛ bɔ nɛ o maa pee o ní ha a nɔ.

⁴ Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɔɔ lɛ kaa o ngɛ si slaae ngɛ abɔɔ ko nɛ ngɛ fɛu mi, kɛkɛ nɛ o na kaa a po piɛ nɛ́ he wa nɛ ya hiɔwe kɛ wo abɔɔ ɔ fã ko he. Abɔɔ nɛ ngɛ piɛ ɔ se ɔ mi ngɛ fɛu saminya. Eko ɔ, sisije ɔ, e maa dɔ mo kaa o be nyɛe maa ya piɛ ɔ se. Se benɛ o maa hyɛ ɔ, o na nɛ́ jata ko ngɛ lohwe ko dae ngɛ piɛ ɔ se! Amlɔ nɛ ɔ, o maa na piɛ ɔ kaa nɔ́ ko nɛ a po konɛ a kɛ bu adesahi a he. Anɛ awi yelɔ ko ngɛ mo dae konɛ e nu mo lo? Mawu Munyu ɔ bɔ wɔ kɔkɔ ke: “Nyɛ hɛ nɛ ka si; nyɛɛ pee klaalo! Nyɛ he nyɛlɔ, Abosiami ɔ ngɛ nyɛɛe kɛ ngɛ yae kɛ ngɛ bae kaa jata nɛ ngɛ huae, nɛ ngɛ nɔ ko hlae nɛ e tsɔtslɔɔ e mi.”​​—1 Petro 5:8.

⁵ Satan ji awi yelɔ nɛ he ngɛ gbeye wawɛɛ nitsɛ. Akɛnɛ Yehowa sume kaa Satan nine nɛ su wa nɔ he je ɔ, e wo wɔ mlaahi konɛ e kɛ po wa he piɛ kɛ je yiwutsotsɛ nɛ ɔ “ga tsɔmi ɔmɛ” a he. (Efeso Bi 6:11) Enɛ ɔ he ɔ, be tsuaa be nɛ wa ma susu Mawu mlaa amɛ a he ɔ, e sa nɛ waa na kaa suɔmi nɛ wa hiɔwe Tsɛ ɔ ngɛ kɛ ha wɔ he je nɛ e wo wɔ jamɛ a mlaa amɛ ɔ nɛ. Ke wa buu Mawu mlaa amɛ jã a, lɔ ɔ ma ha wa maa hi si slɔkee, nɛ wa ma ná bua jɔmi. Kaselɔ Yakobo ngma ke: ‘Ke nɔ ko kase Mawu Mlaa nɛ hi kɛ pi si nɛ haa nɔ yeɔ e he ɔ, nɛ e mia e hɛ mi nɛ e hɛ ji nɔ ɔ, a maa jɔɔ lɛ saminya ngɛ nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ e ngɛ tsue ɔ mi.’​​—Yakobo 1:25.

6. Mɛni ji blɔ nɛ hi pe kulaa nɛ wa ma nyɛ maa gu nɔ kɛ ha nɛ hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ Mawu mlaahi kɛ e sisi tomi mlaahi a mi ɔ mi nɛ wa? Mo ha enɛ ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́.

⁶ E sa nɛ wa ha nɛ hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ Mlaa Wolɔ ɔ kɛ nile nɛ ngɛ e mlaa amɛ a mi ɔ mi nɛ wa. Blɔ nɛ hi pe kulaa nɛ wa ma nyɛ maa gu nɔ kɛ pee jã ji, nɛ waa kɛ  e mlaa amɛ ma tsu ní. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Yesu fa wɔ kaa waa ‘tsɔɔ nihi níhi tsuo nɛ e fa ke a pee ɔ.’ Fami nɛ ɔ piɛɛ “Kristo mlaa” a he. (Galatia Bi 6:2; Mateo 28:19, 20) Jehanɛ se hu ɔ, a wo Kristofohi mlaa kaa a bua a he nya daa kɛ ja Mawu, nɛ́ a wo a sibi he wami hulɔ. Kristofohi yeɔ mlaa nɛ ɔ nɔ wawɛɛ. (Hebri Bi 10:24, 25) Nɔ́ kpa ko hu nɛ piɛɛ Mawu mlaa amɛ a he ji kaa e sa nɛ waa je wa tsui mi kɛ sɔle ha Yehowa daa. (Mateo 6:5-8; 1 Tesalonika Bi 5:17) Ke waa kɛ mlaa nɛ ɔmɛ tsuɔ ní ɔ, wa maa na heii kaa a ji blɔ tsɔɔmihi nɛ suɔmi ngɛ mi. Ke wa yeɔ mlaa nɛ ɔmɛ a nɔ ɔ, wa ma ná bua jɔmi nɛ wa tsui hu maa nɔ wa mi. Nɔ́ kpa ko be je yaya nɛ ɔ mi nɛ ke wa peeɔ ɔ, e ma ha nɛ wa ná bua jɔmi nɛ wa tsui hu maa nɔ wa mi. Ke o susu bɔ nɛ Mawu mlaa amɛ ye bua mo ngɛ o si himi mi ha a he ɔ, anɛ lɔ ɔ ha we nɛ o hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa lo?

7, 8. Mɛni Mawu Munyu ɔ de nɛ lɔ ɔ ma nyɛ maa wo nihi nɛ e peeɔ mɛ kaa a be nyɛe maa pee nɔ́ nɛ da kɛ ya daa a he wami?

⁷ Be komɛ ɔ, ni komɛ susuɔ kaa a be nyɛe maa ye Yehowa mlaa amɛ a nɔ daa. A yee gbeye kaa eko ɔ, a ma tɔ̃. Ke e peeɔ mo jã a, mo ha nɛ munyu nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ nɛ hi o juɛmi mi: ‘Imi ji Yehowa, nyɛ Mawu ɔ nɛ. I suɔ kaa ma tsɔse nyɛ, nɛ ma  tsɔɔ nyɛ bɔ nɛ nyɛɛ ba nyɛ je mi ha, konɛ e hi ha nyɛ nitsɛmɛ. I ná nɛ nyɛ ye ye mlaa amɛ a nɔ! Jinɛ nyɛ tue mi jɔmi maa pee kaa pa nɛ nyu tɛ̃ mi gblegbleegble. Nyɛ dami maa pee kaa bɔ nɛ oslɔke kuɔ kɛ pueɔ wo dɔ mi.’ (Yesaya 48:17, 18) Anɛ o hi si nɛ o susu munyu nɛ woɔ nɔ he wami nɛ ɔ he hyɛ lo?

⁸ Yehowa ngɛ wɔ kaie kaa, ke wa bu lɛ tue ɔ, e maa hi ha wɔ nitsɛmɛ. E wo wɔ si kaa ke wa pee jã a, wa ma ná jɔɔmihi enyɔ. Kekleekle ɔ, wa tue mi jɔmi maa pee kaa pa nɛ nyu tɛ̃ mi gblegbleegble. Enɛ ɔ tsɔɔ kaa tue mi jɔmi nɛ wa ma ná a maa hiɛ, nɛ e maa hi si daa. Nɔ́ nɛ ji enyɔ ɔ, wa dami maa pee kaa bɔ nɛ oslɔke kuɔ kɛ pueɔ wo dɔ mi ɔ. Ke o ya wo nya nɛ o na bɔ nɛ oslɔke ɔ ngɛ kue nɔtonɔto ha a, atsinyɛ jemi ko be he kaa o maa na kaa oslɔke ɔ maa ya nɔ maa pee jã daa. O le kaa oslɔke ɔ maa ya nɔ maa ku kɛ pue wo dɔ ɔ mi kɛ ya neneene. Yehowa ngɛ tsɔɔe kaa ke o bu lɛ tue ɔ, o dami ɔ maa hi si daa. Ke o yaa nɔ nɛ o yeɔ lɛ anɔkuale ɔ, e be hae nɛ o nɔ si kɔkɔɔkɔ! (Kane La 55:22.) Anɛ si womihi nɛ a ngɛ bua jɔmi nɛ ɔ ha we nɛ hemi kɛ yemi nɛ o ngɛ ngɛ Yehowa kɛ e dami mlaa amɛ a mi ɔ mi nɛ wa lo?

9, 10. (a) Mɛni he je nɛ e sa kaa Kristofohi nɛ́ a kɛ ma a hɛ mi kaa a maa wa ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi? (b) Mɛni he je nɛ ke wa susuɔ mumi mi níhi a he ɔ, wa ma ná bua jɔmi ɔ?

⁹ Nɔ́ enyɔne nɛ sa kaa o tsu he ní ngɛ o tsu mami ɔ mi ɔ jeɔ kpo ngɛ Mawu munyu nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ mi: ‘Nyɛ ha waa ya wa hɛ mi kɛ tsɔɔmi nɛ sa nihi nɛ wa ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi.’ (Hebri Bi 6:1) Oti nɛ e sa kaa Kristofohi nɛ a kɛ ma a hɛ mi ji kaa a maa wa ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi. E ngɛ mi kaa amlɔ nɛ ɔ, adesahi yi mluku mohu lɛɛ, se wa ma nyɛ maa wa ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi. Jehanɛ se hu ɔ, ke Kristofohi ngɛ wae ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi ɔ, a bua jɔɔ ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi wawɛɛ. Mɛni he je?

¹⁰ Ke a ke Kristofo no ko wa ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa e nane pi si ngɛ Mawu jami mi. E susuɔ níhi a he  kaa bɔ nɛ Yehowa susuɔ níhi a he ɔ. (Yohane 4:23) Paulo ngma ke: “Nihi nɛ baa a je mi ngɛ he lo nya a, he lo mi níhi a he a susuu. Se nihi nɛ baa a je mi ngɛ mumi ɔ blɔ tsɔɔmi nya a, mumi mi níhi a he a susuu.” (Roma Bi 8:5) Bua jɔmi bɔɔ ko pɛ lɛ nihi nɛ a susuɔ níhi a he ngɛ he lo nya a náa, ejakaa a foɔ mɛ pɛ a nɔ́ mi, a susuu we níhi a he kɛ yɛ tsitsaa, nɛ he lo nya níhi a se dimi he pɛ nɛ a susuɔ. Se ke nɔ ko susuɔ mumi mi níhi a he ɔ, jamɛatsɛ ɔ náa bua jɔmi babauu, ejakaa e susuɔ Yehowa, nɛ ji “Mawu nɛ ngɛ bua jɔmi” ɔ he. (1 Timoteo 1:11, NW) Nɔ nɛ nane pi si ngɛ Mawu jami mi ɔ bɔɔ mɔde kaa e maa sa Yehowa hɛ mi, nɛ ke e kɛ kahi ngɛ kpee po ɔ, e nyaa. Mɛni he je? Ejakaa wa buu kahi nɛ waa kɛ kpeɔ ɔ kaa he blɔ ko nɛ wa ná nɛ waa kɛ maa tsɔɔ kaa Satan ji lakpatsɛ. Lɔ ɔ hu haa nɛ wa yeɔ wa hiɔwe Tsɛ ɔ anɔkuale, nɛ e náa bua jɔmi.​​—Abɛ 27:11; kane Yakobo 1:2, 3.

11, 12. (a) Mɛni Paulo de kɛ kɔ Kristofo no “juɛmi” he, nɛ mɛni ji munyungu nɛ ji “tsɔse” ɔ sisi? (b) Mɛni tsɔsemi e sa kaa nɔmlɔ tso ɔ nɛ ná konɛ e wa nɛ e nyɛ nɛ e kudɔ e he?

¹¹ Ja wa tsɔse wa he loko wa nane ma nyɛ maa pi si ngɛ Mawu jami mi nɛ wa maa wa ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi. Mo susu ngmami nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ he nɛ o hyɛ: “Nihi nɛ wa a, a nɔ ji niye ní nitsɛ. Mɛɛ lɛɛ a tsɔse a juɛmi, nɛ a le slɔɔto nɛ ngɛ kpakpa kɛ yayami a kpɛti.” (Hebri Bi 5:14) Hela munyu nɛ Paulo kɛ tsu ní benɛ e tsɔɔ kaa e sa nɛ wa “tsɔse” wa juɛmi ɔ ji munyu ko nɛ a kɛ pɔɔ ní tsumi ngɛ blema Hela bi a fiɛmi hehi. A nyɛɔ tsɔɔ jamɛ a munyu ɔ sisi hu kaa ‘nɔ ko nɛ a tsɔse lɛ kaa he mi kalɔ.’ Amlɔ nɛ ɔ, mo susu jamɛ a tsɔsemi ɔ he nɛ o hyɛ.

¹² Benɛ a fɔ wɔ ɔ, wa nɔmlɔ tso ɔ ná we tsɔsemi ko. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, bimwɔyo nyɛ we e ninehi kɛ e nanehi kudɔmi. Enɛ ɔ he ɔ, bimwɔyo fɔɔ e ninehi basabasa. Be komɛ po ɔ, e nyɛɔ gbaa lɛ nitsɛ e hɛ mi ma, nɛ e mi mi fuɔ aloo e hɛ mi peeɔ lɛ yaa. Bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, e kaseɔ bɔ nɛ e sa kaa e kudɔ e nɔmlɔ tso ɔ ha. Bimwɔyo ɔ ba waa, e nyɛɛɔ,  nɛ e tuu fo. * Lɛɛ, mɛni blɔ nɔ he mi kalɔ hu guu kɛ tsɔseɔ e he? Ke o na he mi kalɔ ko nɛ ngɛ tuue kɛ ngɛ e he poe ngɛ kɔɔhiɔ mi saminyayoo ɔ, atsinyɛ jemi ko be he kaa o naa kaa e kɛ be fuu tsɔse e pani ɔmɛ saminya. He mi kalɔ ɔ ti si kɛkɛ nɛ e le jã peemi, mohu ɔ, e kɛ ngmlɛfiahi fuu tsɔse e he. Baiblo ɔ tsɔɔ kaa “se nami bɔɔ kɛkɛ lɛ ngɛ” he mi kami kaa kikɛ ɔ he. Se ke wa tsɔse wa juɛmi ɔ kɛ ha Mawu suɔmi nya ní peemi ɔ, se namihi fuu ngɛ he nitsɛnitsɛ!​​—1 Timoteo 4:8.

13. Kɛ wa ma plɛ kɛ tsɔse wa juɛmi ha kɛɛ?

¹³ Wa sɛsɛ níhi fuu a he ngɛ womi nɛ ɔ mi nɛ maa ye bua mo konɛ o nyɛ nɛ o tsɔse o juɛmi ɔ, bɔ nɛ pee nɛ o nane nɛ pi si ngɛ Mawu jami mi, nɛ o ye Yehowa anɔkuale. Ke o ngɛ juɛmi ko pee ngɛ o daa ligbi si himi mi ɔ, mo susu Mawu mlaa amɛ kɛ e sisi tomi mlaa amɛ a he saminya, nɛ o sɔle ngɛ he. Be tsuaa be nɛ́ o maa pee juɛmi ko ɔ, mo bi o he ke: ‘Mɛni Baiblo mlaahi loo sisi tomi mlaahi lɛ kɔɔ sane nɛ ɔ he? Kɛ i kɛ sisi tomi mlaa nɛ ɔmɛ ma tsu ní ha kɛɛ? Mɛni ma pee nɛ́ ma ha ye hiɔwe Tsɛ ɔ ma ná bua jɔmi?’ (Kane Abɛ 3:5, 6; Yakobo 1:5.) Ke o daa Baiblo mlaahi loo sisi tomi mlaahi a nɔ kɛ peeɔ juɛmi ɔ, lɔ ɔ ma tsɔse o juɛmi ɔ, nɛ o maa le slɔɔto nɛ ngɛ kpakpa kɛ yayami a kpɛti.  Tsɔsemi nɛ ɔ ma ha nɛ o maa pee nɔ ko nɛ e nane pi si ngɛ Mawu jami mi daa.

14. Loko wa maa wa ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi ɔ, mɛni he hwɔ e sa kaa wa ha nɛ e ye wɔ, se mɛni e sa kaa waa hyɛ wa he ngɛ he?

¹⁴ Ke nɔ ko wa ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi momo po ɔ, e biɔ nɛ e ya e hɛ mi. Niye ní lɛ haa nɛ nɔ waa. Enɛ ɔ he je ɔ, Paulo de ke: “Nihi nɛ wa a, a nɔ ji niye ní nitsɛ.” Baiblo ɔ nɛ o maa kase be tsuaa be ɔ ji nɔ́ titli nɛ ma ha o hemi kɛ yemi ɔ mi maa wa. Nɛ ke o kɛ nɔ́ nɛ o kaseɔ ɔ tsuɔ ní ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa ní lelɔ ji mo. Baiblo ɔ de ke: “Nile ji nɔ́ nɛ he hia pe kulaa.” Lɔ ɔ he ɔ, e sa nɛ anɔkualehi nɛ a he jua wa nɛ́ wa hiɔwe Tsɛ ɔ kɛ haa wɔ ɔ he hwɔ nɛ ye wɔ. (Abɛ 4:5-7; 1 Petro 2:2) Se e sɛ kaa ke wa ná Mawu he nile fuu ɔ, wa wo wa he nɔ. E sa nɛ waa kpa wa mi daa nɛ waa hyɛ kaa he nɔ womi kɛ gbɔjɔmi kpahi ngɛ wa tsui mi lo. Paulo ngma ke: ‘Nyɛɛ ka nyɛ nitsɛmɛ nyɛ he hyɛ kaa nyɛ ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi lo. Nyɛɛ hyɛ nyɛ nitsɛmɛ nyɛ he nɛ hi.’​​—2 Korinto Bi 13:5.

15. Mɛni he je nɛ ke nɔ ko nane maa pi si ngɛ Mawu jami mi ɔ, e he hia nɛ e ná suɔmi ɔ?

¹⁵ A ma nyɛ maa gbe tsu ko mami nya, se kɛ̃ ɔ, e dlami lɛɛ, e ngɛ daa. Ke tsu ɔ he ko puɛ ɔ, e sa nɛ a dla, nɛ ke si himi ɔ hu tsake ɔ, a ma nyɛ maa ma eko kɛ piɛɛ he. Mɛni e sa nɛ waa pee konɛ waa ya nɔ nɛ waa wa ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi? Suɔmi ji nɔ́ nɛ he hia pe kulaa. E sa kaa suɔmi nɛ wa ngɛ ha Yehowa kɛ wa nyɛmimɛ Kristofohi ɔ mi nɛ wa daa. Ke wa be suɔmi ɔ, nile nɛ wa ngɛ ɔ tsuo maa pee yaka. (1 Korinto Bi 13:1-3) Ke wa ngɛ suɔmi ɔ, wa maa pee Kristofohi nɛ a nane pi si ngɛ Mawu jami mi, nɛ wa maa ya nɔ maa wa ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi.

16. Mɛni susumihi Satan haa nɛ nihi náa, nɛ mɛni Yehowa ha wɔ nɛ ma nyɛ maa po wa he piɛ?

¹⁶ Mo ha nɛ wa susu nɔ́ kpa hu nɛ e sa kaa o tsu he ní ngɛ o tsu mami ɔ mi ɔ he nɛ waa hyɛ. Loko o hemi kɛ yemi ɔ mi  maa wa kaa anɔkuale Kristo se nyɛɛlɔ ɔ, e he hia nɛ o hyɛ bɔ nɛ o susuɔ níhi a he ha a saminya. Satan nɛ ji je ɔ nɔ yelɔ ɔ he be kɛ nɔ sisimi. E le bɔ nɛ e maa pee kɛ puɛ nihi a juɛmi, nɛ e ha nɛ a yi mi nɛ pee mɛ enyɔɔnyɔ, nɛ a kɔni mi hu nɛ wo nyu. (Efeso Bi 2:2) Su nɛ ɔmɛ puɛɔ Kristofo no hemi kɛ yemi kaa bɔ nɛ tso nɛ sa huleɔ tso tsu ɔ. Bua jɔmi sane ji kaa Yehowa ha wɔ nɔ́ ko nɛ ma nyɛ maa po wa he piɛ. Lɔ ɔ ji hɛ nɔ kami.

17. Kɛ Mawu Munyu ɔ tsɔɔ kaa hɛ kɛ nɔ fɔmi he hia ha kɛɛ?

¹⁷ Baiblo ɔ tsɔɔ wɔ Mawu jami mi ta hwumi ní ɔmɛ tsuo. E he hia kaa waa wo ta hwumi ní nɛ ɔmɛ ngɛ ta nɛ waa kɛ Satan kɛ e je ɔ ngɛ hwue ɔ mi. Dade pɛɛ ɔ ji ta hwumi nɔ́ ko nɛ e he hia saminya. E daa si kɛ ha ‘hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ wa ngɛ kaa a ma he wa yi wami ɔ.’ (1 Tesalonika Bi 5:8) Ngɛ blema be ɔ mi ɔ, ta bulɔ le kaa ke e bu we dade pɛɛ ɔ, e yi be wami náe ngɛ ta mi. Behi fuu ɔ, dade a kɛ peeɔ pɛɛ nɛ ɔ, nɛ a ngɔɔ lohwe he womi kɛ haa mi. Ke ta bulɔ ko bu dade pɛɛ ɔ, níhi fuu nɛ a kɛ fiaa e yi ɔ plaa we lɛ. Kaa bɔ nɛ dade pɛɛ poɔ yi he piɛ ɔ, hɛ kɛ nɔ fɔmi ma nyɛ maa po wa juɛmi kɛ wa susumi he piɛ.

18, 19. Mɛni nɔ hyɛmi nɔ́ Yesu pee kɛ tsɔɔ kaa e hɛɛ e hɛ nɔ kami ɔ mi, nɛ kɛ wa ma plɛ kɛ kase lɛ ha kɛɛ?

¹⁸ Yesu pee bɔ nɛ e sa kaa waa hɛɛ wa hɛ nɔ kami ɔ mi ha a he nɔ hyɛmi nɔ́ nɛ se be kɛ ha wɔ. Mo kai amanehlu nɛ e kɛ kpe nyɔ mi nɛ e nɔ jena nɛ e ma gbo ɔ. E huɛmɛ nɛ e kɛ mɛ bɔɔ gbagbanii ɔ a ti nɔ kake tsɔɔ e se blɔ ngɛ sika he je. Nɔ kake hu tsɔɔ kaa e li lɛ ngɛ he ko he ko. E huɛmɛ kpahi nɛ piɛ ɔ tu fo kɛ je e he. Lɛ nitsɛ e ma mi bimɛ je e se, nɛ a kpa ngmlaa kɛ de Roma ta buli ɔmɛ kaa a sɛu lɛ nɛ e gbo. Wa ma nyɛ ma de kɛ nɔ mi mami kaa amanehlu ko be nɛ waa kɛ maa kpe nɛ e kɛ Yesu nɔ́ ɔ maa sɔ gblegbleegble. Mɛni ye bua lɛ? Hebri Bi 12:2 ha heto ke: “Akɛnɛ e le bua jɔmi nɛ e ma ná pee se he je ɔ, gbenɔ nɛ e ma gbo ngɛ sɛumi tso ɔ nɔ ɔ pi zo nɔ́ ko kulaa kɛ ha lɛ. Mohu ɔ, e to e tsui si kɛ na amanehlu ngɛ sɛumi tso ɔ nɔ, nɛ amlɔ nɛ ɔ, e hii si ngɛ Mawu matsɛ sɛ ɔ hiɔ nɔ.” Yesu je we e juɛmi ngɛ “bua jɔmi nɛ e ma ná pee se” ɔ nɔ kɔkɔɔkɔ.

 ¹⁹ Mɛni bua jɔmi Yesu ma ná? Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e le kaa ke e fĩ si ɔ, lɔ ɔ hu ma ha nɛ Yehowa biɛ klɔuklɔu ɔ he ma tsɔ. Lɔ ɔ hu maa pee odase yemi nɛ pi si kaa Satan ji lakpatsɛ. Hɛ nɔ kami kpa ko be nɛ ma ha Yesu bua jɔmi pe enɛ ɔmɛ! E le hulɔ kaa Yehowa maa jɔɔ lɛ babauu ngɛ anɔkuale nɛ e ngɛ yee ɔ he je. Jɔɔmi ɔ ji, e le kaa e be kɛe nɛ e ma ya piɛɛ e Tsɛ ɔ he ekohu. Benɛ Yesu kɛ kahi nɛ nya wa kpe ɔ, e hɛ ji hɛ nɔ kami kpakpa nɛ ɔ nɔ. E he hia kaa waa pee jã. Bua jɔmi ko ngɛ nɛ wɔ hu wa ma ná. Yehowa wo wa ti nɔ tsuaa nɔ hɛ mi nyami nɛ e ha wɔ he blɔ konɛ waa ye bua kɛ tsɔ e biɛ ngua a he. Wa ma nyɛ maa tsɔɔ kaa Satan ji lakpatsɛ ke wa ngɔ Yehowa kɛ pee wa Matsɛ, nɛ wa to wa he ngɛ wa Tsɛ ɔ suɔmi ɔ mi.

20. Mɛni maa ye bua mo konɛ o ná juɛmi kpakpa kɛ hɛ nɔ kami?

²⁰ Pi nɛ Yehowa suɔ kaa e maa jɔɔ e sɔmɔli anɔkualetsɛmɛ ɔmɛ kɛkɛ, mohu ɔ, e ngɛ he bua jɔmi wawɛɛ kaa e maa pee jã. (Yesaya 30:18; kane Malaki 3:10.) E bua jɔ he kaa e ma ha e sɔmɔli ní kpakpahi nɛ a tsui suɔ. (La 37:4) Lɔ ɔ he ɔ, ngɔɔ o juɛmi kɛ ma o hɛ nɔ kami ɔ nɔ. Koo ngmɛ blɔ kɔkɔɔkɔ nɛ́ Satan je ɔ mi susumi yaya nɛ woɔ nɔ kɔni mi nyu ɔ nɛ ná o nɔ he wami. Ke o na kaa je ɔ suɔ ngɛ o juɛmi loo o tsui nɔ he wami náe ɔ, moo sɔle wawɛɛ ha Yehowa konɛ e ngɔ e “he jɔmi nɛ pã adesa juɛmi tsuo ɔ” kɛ bu o he. Ke o pee jã a, Mawu tue mi jɔmi ɔ maa bu o tsui kɛ o juɛmi he.​​—Filipi Bi 4:6, 7.

21, 22. (a) Mɛni ji “nimli asafo” ɔ a hɛ nɔ kami nɛ ngɛ bua jɔmi? (b) Hɛ nɔ kami nɛ Kristofohi ngɛ ɔ, a kpɛti te nɛɛ lɛ o bua jɔ he wawɛɛ, nɛ mɛni o fia o pɛɛ si kaa o maa pee?

 ²¹ Enɛ ɔ ji hɛ nɔ kami nɛ ngɛ bua jɔmi nɛ e sa kaa o susu he! Ke o piɛɛ “nimli asafo” nɛ́ maa ‘gblee hoami kpetekpleenyɛ ɔ’ mi ɔ he ɔ, mo susu wami nɛ e be kɛe nɛ o ma ná a he nɛ o hyɛ. (Kpojemi 7:9, 14) Ke a je Satan kɛ e daimonio ɔmɛ kɛ je je ɔ mi ɔ, o he maa jɔ mo nitsɛnitsɛ. O be nyɛe maa kale piɔ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa ti mɛnɔ nɛ Satan hɛwi lɛ hyɛ ngɛ e si himi mi? Ke haomi nɛ ɔmɛ a se po ɔ, moo hyɛ bɔ nɛ e maa pee bua jɔmi ha, kaa ngɛ Yesu kɛ nimli 144,000 nɛ maa piɛɛ e he kɛ ye matsɛ ɔ a blɔ tsɔɔmi sisi ɔ, wa ma tsu ní kɛ pee zugba a paradeiso! Waa kɛ bua jɔmi ngɛ be nɛ hiɔ se maa po pɛsɛpɛsɛ, nɛ́ wa maa kpee wa suɔli kɛ je yɔkɔ ɔmɛ a mi kɛ ba nɛ a ba hi si kaa bɔ nɛ Mawu to kaa waa hi si ɔ blɔ hyɛe! Ke wa ye mluku ta a, hiɔwo ngua nɛ a wo he si ngɛ Roma Bi 8:21 ɔ maa ba mi. Baiblo ɔ tsɔɔ ngɛ lejɛ ɔ kaa ‘Mawu bimɛ ɔmɛ maa ye a he nɛ a maa wo a hɛ mi nyami.’

²² Yehowa suɔ kaa o ná he yemi babauu pe bɔ nɛ o juɛmi maa kpe he. He yemi nɛ ɔ nɛ́ o ma ná a daa si ngɛ tue bumi nɛ o maa pee ɔ nɔ. Niinɛ, amlɔ nɛ ɔ ji be nɛ e sa kaa o bɔ mɔde nɛ o bu Yehowa tue daa ligbi. Lɛɛ, yaa nɔ nɛ o hɛɛ o hemi kɛ yemi klɔuklɔu ɔ mi wawɛɛ, konɛ o hi Mawu suɔmi ɔ mi kɛ ya neneene!