Benɛ yiheyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Annette ɔ ke e hɛliɔ si ɔ, nɔ ko tsitsɛɛ lɛ kɛ fɔ zugba. Annette de ke: “I bɔ mɔde wawɛɛ kaa ma je e dɛ. I bɔ mɔde kaa ma kpa ngmlaa, se ye gbi ɔ bɛ. I hua, i si lɛ kɔ̃, nɛ i hɔɔ lɛ nguɛ. Kɛkɛ nɛ i nu he kaa e gbɔ mi ha. Jehanɛ ɔ, i li he nɛ i ngɛ hu.”

Ke o ya je si himi ko kaa kikɛ mi ɔ, mɛni o maa pee?

E ngɛ mi kaa eko ɔ, ke o ngɛ nyɛɛe nyɔ mi ngɛ ma mi ɔ, o hɛ maa hi o he nɔ mohu lɛɛ, se o kɛ nɔmlɔ yayami ko ma nyɛ maa kpe. Baiblo ɔ de ke: ‘Tsa pi nihi nɛ le fo tumi wawɛɛ ji nihi nɛ yeɔ kekleekle blɔ he be tsuaa be; gali hu, pi mɛ tsuo nɛ a hɛ mi baa nyami. Haomi baa mɛ tsuo a nɔ tlukaa.’​—Fiɛlɔ 9:11.

Kaa bɔ nɛ nɔ ko nɛ Annette li lɛ ba tua lɛ tlukaa a, jã kɛ̃ nɛ e ba ngɛ nihewi kɛ yihewi komɛ hu a blɔ fa mi. Ni komɛ hu lɛɛ, nihi nɛ a le mɛ, aloo mɛ nitsɛmɛ a weku mi bimɛ lɛ a tua mɛ abonua. Benɛ yiheyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Natalie ye jeha nyɔngma pɛ ɔ, niheyo ko nɛ yi jeha 20 lolo nɛ e ngɛ a kpɔ ɔ mi ɔ tua lɛ abonua. Natalie de ke: “Sisije ɔ, i ye gbeye nɛ e pee mi zo hulɔ, enɛ ɔ he ɔ, i bɔɛ nɔ ko amaniɛ.”

Loloolo ɔ, Annette piaa e he ngɛ nɔ́ nɛ ya nɔ ɔ he. E de ke: “Daa nɛ ɔ, i kaiɔ nɔ́ nɛ ya nɔ jamɛ a gbɔkuɛ ɔ. E peeɔ mi kaa jinɛ e sa nɛ i ko mia ye hɛ mi wawɛɛ kaa ma je e dɛ pe bɔ nɛ i pee ɔ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, benɛ e gbɔ mi ha a, ye tsui po wawɛɛ. I nyɛ we nɛ maa pee nɔ́ ko hu, se e peeɔ mi kaa e sa nɛ i ko pee nɔ́ ko kɛ̃.”

Natalie hu piaa e he daa ligbi. E de ke: “E sɛ nɛ i ko he ye he ye tsɔ. Ye fɔli wo i kɛ ye nyɛmiyo ɔ si kaa ke wa maa je kpo ya fiɛ ɔ, e sa nɛ wɔ ni enyɔ ɔmɛ wa bla kɛ pee jã, se i bui tue. Lɔ ɔ he ɔ, e peeɔ mi kaa imi nitsɛ lɛ i ha nɛ niheyo ɔ nɛ ngɛ wa kpɔ ɔ mi ɔ ye mi awi ɔ nɛ. Nɔ́ nɛ ba a hao ye weku mi bimɛ ɔmɛ wawɛɛ. E peeɔ mi kaa imi lɛ i ha nɛ a ye tsui wawɛɛ ɔ nɛ. Enɛ ɔ haoɔ mi pe nɔ́ tsuaa nɔ́.”

Ke e peeɔ mo kaa Annette kɛ Natalie ɔ, nɔ́ titli nɛ e sa nɛ o kai ji kaa tsa pi nɔ ko bua nɔ ji kaa a ma tua lɛ abonua. Ni komɛ nɛ tɔmi ko ngɛ abonua tuami he. A tsɔɔ kaa nihewi lɛɛ jã nɛ a peeɔ, aloo nihi nɛ a tuaa mɛ abonua a, mɛ nitsɛmɛ lɛ a peeɔ nɛ nihi tuaa mɛ abonua. Se e sɛ nɛ a tua nɔ ko abonua. Ke nɔ ko tua mo abonua a, tsa pi mo nɛ o pee!

Ngɛ anɔkuale mi ɔ, o ma nyɛ ma de ke “tsa pi mo nɛ o pee” mohu lɛɛ, se e he maa wa kaa o hɛ maa je nɔ́ nɛ ba a nɔ. Ni komɛ maa a nya ngɔ toɔ nɔ́ nɛ ba a nɔ, nɛ be fɛɛ be ɔ, a piaa a he, nɛ a haoɔ. Se ke o pee kɔ̃ ngɔ to nɔ́ nɛ ba a nɔ ɔ, mɛnɔ ma ná he se, mo aloo nɔ nɛ tua mo abonua a? O ma nyɛ maa gu blɔ kpa nɔ kɛ tsu he ní.

Baiblo tsɔɔ kaa benɛ anɔkualetsɛ Hiob ngɛ haoe wawɛɛ ɔ, e de ke: “Bu ye sane ɔ tue.” (Hiob 10:1) Ke mo hu o bɔɔ nihi amaniɛ ɔ, a maa bu mo tue nɛ a maa ye bua mo. Ke o ya bɔ nɔ ko nɛ o he lɛ ye ɔ amaniɛ ɔ, lɔ ɔ maa ye bua mo nɛ o be tsui yee tsɔ.

Annette yɔse kaa munyu nɛ ɔ ji anɔkuale. E de ke: “I bɔ ye huɛ ko nɛ nyu bi ngɛ i kɛ lɛ wa kpɛti ɔ amaniɛ, nɛ e wo mi he wami kaa ma ya bɔ asafo mi nikɔtɔma komɛ nɛ a ngɛ wa we asafo ɔ mi ɔ amaniɛ. Ye bua jɔ kaa i pee jã. A kɛ mi hi si si abɔ, nɛ a de mi ke, tsa pi imi nɛ i pee, nɛ e sɛ nɛ nɔ ko nɛ pia mi. Nɔ́ nɛ a de ɔ wo ye bua.”

Natalie ya bɔ e fɔli ɔmɛ amaniɛ kaa nɔ ko tua lɛ abonua. E de ke: “A ye bua mi. A wo mi he wami kaa be fɛɛ be nɛ e maa ba ye juɛmi mi ɔ, i kɛ mɛ nɛ ba sɛɛ he ní, nɛ enɛ ɔ ye bua mi nɛ i hɛwi tsɔ.”

Nɔ́ kpa ko hu nɛ ye bua Natalie ji sɔlemi. E de ke: “Sɔlemi nɛ i sɔle ha Mawu ɔ ye bua mi, titli ɔ, benɛ e peeɔ mi kaa i be nyɛe ma bɔ nɔ ko amaniɛ ɔ. Ke i sɔle ɔ, lɔ ɔ haa nɛ i nyɛɔ bɔɔ nihi amaniɛ. Enɛ ɔ haa nɛ i náa tue mi jɔmi, nɛ i yi tsui.”

Mo hu o ma nyɛ ma yɔse kaa “be ngɛ nɛ a tsaa” nɔ. (Fiɛlɔ 3:3) Hyɛ konɛ o ná nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa, nɛ o ko ye tsui tsɔ. Moo jɔɔ o he bɔ nɛ sa. Nɛ nɔ́ nɛ he hia pe kulaa a, moo ngɔ o hɛ kɛ fɔ Yehowa Mawu nɛ woɔ nɔ bua ngɛ nɔ́ tsuaa nɔ́ mi ɔ nɔ.—2 Korinto Bi 1:3, 4.

 Ke yiheyo ji mo nɛ o kɛ niheyo ko jeɔ kpo nɛ niheyo ɔ ngɛ o nɔ nyɛe kaa nyɛɛ ngɔ nyɛ he kɛ wo ajuama bɔmi ní peepee komɛ a mi ɔ, tɔmi ko be he kaa o kɛ kã ma de lɛ ke, “Koo pee jã!” aloo “Ngmɛɛ ye he!” Koo ye gbeye kaa ke o de jã a, e kɛ mo maa jɔɔ kpo jemi. Ke o pee jã nɛ lɔ ɔ ha nɛ e kɛ mo jɔɔ kpo jemi ɔ, lɛɛ mo ná nɛ o le kaa tsa pi nɔ ko nɛ o kɛ lɛ ma nyɛ maa hi si ji lɛ! E sa kaa nyumu nɛ o maa na a nɛ pee nɔ ko nɛ buɔ mo.

“Benɛ e piɛ bɔɔ nɛ ma gbe sisije sukuu nya a, ke wa ngɛ sukuu ɔ, nihewi komɛ ba gblaa ye bɔdesi ɔ ngɛ ye se nɛ a deɔ mi ke, ke i kɛ mɛ ná bɔmi ɔ, ye bua maa jɔ wawɛɛ.”​—Coretta.

Anɛ o susu kaa nihewi ɔmɛ

1. A. Ngɛ e he fɛu yee kɛkɛ lo?

2. B. Kɛ e he numi ngɛ fiɛe lo?

3. D. Ngɛ hlae nɛ a kɛ lɛ nɛ ná bɔmi lo?

“Benɛ wa ngɛ bɔɔsu ɔ mi ɔ, niheyo ko nu mi nɛ e bɔni yakayaka munyu tumi. I kpɔ̃ ye he ngɛ a dɛ mi nɛ i de lɛ ke e je ye kasa nya. E na mi kaa nɔ ko nɛ e ngɛ godo nue.”​—Candice.

Mɛni o susu kaa niheyo ɔ ngɛ Candice pee?

1. A. Anɛ e ngɛ Candice he fɛu yee kɛkɛ lo?

2. B. Anɛ e kɛ Candice he numi ngɛ fiɛe lo?

3. D. Anɛ e ngɛ hlae nɛ e kɛ Candice nɛ ná bɔmi lo?

“Jeha nɛ be ɔ, niheyo ko de mi si abɔ kaa e suɔ ye sane, nɛ e suɔ kaa e kɛ mi maa hi kpo jee, se i kplɛɛ we nɔ ha lɛ gblee. Be komɛ ɔ, e pɛtɛɛ ye nine he. I de lɛ ke e kpa, se e kpa we. Ligbi ko nɛ i ngɛ ye tokota nya kpa tsae ɔ, e pɛtɛ ye supa nya.”​—Bethany.

Ngɛ o susumi nya a, anɛ niheyo ɔ:

1. A. Ngɛ e he fɛu yee kɛkɛ lo?

2. B. Kɛ e he numi ngɛ fiɛe lo?

3. D. Ngɛ hlae nɛ a kɛ lɛ nɛ ná bɔmi lo?

Sane bimi etɛ ɔmɛ tsuo a heto ɔ ji D.

Ke nɔ ko ngɛ hlae nɛ e kɛ nɔ ko nɛ ná bɔmi ɔ, mɛni he je nɛ e slo lɔ ɔ ngɛ nɔ he fɛu yemi, kɛ nɔ he numi nɛ a kɛ fiɛɔ ɔ he ɔ?

Ke a ke nɔ ko ngɛ hlae nɛ e kɛ nɔ ko nɛ ná bɔmi ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa nɔ kake suɔ nɛ nɔ kake sume. Enɛ ɔ he ɔ, ke nɔ nɛ sume ɔ de nɔ ɔ ke e kpa po ɔ, nɔ ɔ yaa nɔ nɛ e peeɔ.

Ke nɔ ko ngɛ hlae nɛ e kɛ mo nɛ ná bɔmi ɔ, hɛdɔ ngɛ he, ejakaa e ma nyɛ ma tua mo abonua.