Tɛla kɔ ndwokɔ mɔɔ ɩwɔ zʋ

Tɛla kɔ Ndwokɔ mɔɔ bɛhyɩhyɛ

DƖYƐZUMANLƐ ODWOKƆ 3

NDWOMI 35 “Bɛbɩbɛ́ Nninyeni Mɔɔ Nwʋmɔ Hyinyia Nɩ”

Si Pɔkɔ Mɔɔ Ɩsɔ Gyehova Anyɩ

Si Pɔkɔ Mɔɔ Ɩsɔ Gyehova Anyɩ

“Gyehova nwʋ bɔlɔ yɛ lɛ nɣɛlɛbɛ yɩ tʋwɔlɛ, Na Nwanzanwanzanii nɩ nwʋ nnimidi dɩ ntɩyasɩ.”ƐƔƐ. 9:10.

BUTAYƖ

Dɩyɛzumanlɛ eyi kɔwʋwa yɛ ma yɛkɔnwʋ kezimɔ yɛkɛva nnimidi, ntɩyasɩ nɩɩ dɩyɛnunwʋnlɛ yekezizi abɔkɔ mɔɔ nɣɛlɛbɛ wɔ numɔ.

1. Mɩnla ndwokɔzɩzɩbɛ yɛ ye munwala yeyiyia a?

 IHYINYIA kɛɛ yesizi abɔkɔ azʋlɔtʋ eɣile bela. Pɔkɔzilɛ yɩ be wɔ kɛnɩ a, izilɛ ɩáyɛ sɩ, dɩkɛɛ mɔɔ ɩfalɩ alɩyɛ mɔɔ yekeli nɩɩ mmɩlɩ mɔ yɛkɛla nwʋ. Naasʋ̃ nninyeni be sʋ̃ wɔ ɛkɛnɩ a, nwʋmɔ pɔkɔzilɛ yɛ sɩ paa. Nninyeni eyimmɔ kɔhʋla kɛhã yɛ pɔkɔdɩlɛ, yɛ anyɩnlɩlelɛ, yɛ alɔvʋlɔ, nɩɩ yɛ ɔzʋ̃mɩnlɛ. Yɛpɛ kɛɛ pɔkɔ bela mɔɔ yekezi nɩ bʋwa yɛ nɩɩ yɛ abusunwa munwala. Na mɔɔ ɩtɛla ebiyela nɩ, yɛpɛ kɛɛ yɛ pɔkɔzilɛ sɔ Gyehova anyɩ.—Wul 12:​1, 2.

2. Mɩnla nninyeni yɛ ɛyɛ a ɩkɛma ekezi pɔkɔ mɔɔ nɣɛlɛbɛ wɔ nu a?

2 Mɔɔ ɩkɛma ekezi pɔkɔ mɔɔ nɣɛlɛbɛ wɔ numɔ nɩ, (1) nwʋ odwokɔ yɩ anyɩ zʋ bʋwɔ, (2) nwʋ Gyehova yɩ adwɩnɩ wɔ odwokɔ yɩ nwʋ, na (3) dwɩnɩ mɔɔ ɛpɛ kɛɛ ɛyɛ nɩ nwʋ bʋwɔ. Yekozunzu nninyeni eyimmɔ nwʋ wɔ dɩyɛzumanlɛ eyi nu, na ɩkɔwʋwa yɛ ma yekozunzu ndwokɔ nwʋ bʋwɔ.—Ɛɣɛ. 2:11.

NWƲ ODWOKƆ YƖ ANYƖ ZƲ BƲWƆ

3. Ma ndianwʋ fa kile sianti mɔɔ ihyinyia kɛɛ ɔnwʋ odwokɔ be yɩ anyɩ zʋ bʋwɔ ansaana wʋazi pɔkɔ.

3 Dɩyɛ mɔɔ ili bɔmʋnlɩ mɔɔ ɩsɛ kɛɛ ɛyɛ na ama wʋazi pɔkɔba nɩ yɛ lɛ kɛɛ ɔkɔnwʋ odwokɔ yɩ anyɩ zʋ bʋwɔ. Mɩnla ti mɔɔ eyi nwʋ hyinyia a? Fa yɩ kɛɛ abiye mɔɔ yɩ nwʋ ba yɩ ɛzɩzɩbɛ ɛzɩzɩbɛ ɩhɔ ɩnwʋ dɔkɩta. Asʋ̃ dɔkɩta nɩ kodwodwu la na iazi pɔkɔ kɛɛ ɩlɛ awudo be ɩmaa yɩ mmɩlɩ mɔ ɩlɛ́pɩbɛlɩ mɔɔ ɩyɛɛ enii kʋ̃ nɩ yɩ nu bʋwɔ a? Anhã, ɩlɛ́yɛ zɔ. Wʋzawʋ sʋ̃, sɛ ɔkɔhʋla kezi pɔkɔba a, ɩsɛ kɛɛ osunzu ndwokɔ mɔɔ ɩfalɩ bʋwabɩlɛ kʋ̃ nɩ nwʋ munwatĩĩ bʋwɔ. Kɛ ɛkɛyɛ yɩ keze a?

4. Kɛmɔ Ɛɣɛlɛwulɛ 18:13 kile nɩ, sɛ ɛpɛ kɛɛ ɔnwʋ odwokɔ be yɩ anyɩ zʋ bʋwɔ a, mɩnla yɛ ɩsɛ kɛɛ ɛyɛ a? (Kila mfonyini yi sʋ̃.)

4 Sɛ ɔkɔnwʋ odwokɔ yɩ anyɩ zʋ bʋwɔ a, ɩsɛ kɛɛ ebizia ndwokɔ. Fa yɩ kɛɛ bɔdʋ salɛ bɔvʋlɔ wʋ wɔ paati be tʋ. Asʋ̃ ɩsɛ kɛɛ ɔkɔ a? Sɛ ézi enii mɔɔ ɩyɛɛ paati nɩ anzɛnyɩɩ mɔɔ ɩkɔhɔlɩ zʋlɔ wɔ paati yɩ tʋ a, ɩsɛ kɛɛ ebizia ndwokɔ be dɩkɛɛ: “Ɛhɩnla dɩka nɩɩ mɩnla mmɩlɩ yɛ bɛkɛyɛ paati yi a? Asʋ̃ mmenii sʋ̃maa kɛɣa a? Aninyia yɛ ikehila zʋ a? Aninyiammɔ yɛ bɛkɛɣa ebiye a? Mɩnla yɛ bɛkɛyɛ wɔ paati yi tʋ a? Bɛkɛva nzã mɔɔ inyia bɛkɛɣa yɩ tʋ a?” Ndwokɔɣizialɛ eyimmɔ nwʋ munwalɩyɛ yɩ kɔwʋwa wʋ ma ekezi pɔkɔ mɔɔ nɣɛlɛbɛ wɔ nu.—Kɩnga Ɛɣɛlɛwulɛ 18:13.

Duwa ndwokɔɣizialɛ zʋ nwʋ odwokɔ yɩ anyɩ zʋ bʋwɔ (Kila nkyɩkyɛmi 4) a


5. Sɛ ɔnwʋ odwokɔ be yɩ anyɩ zʋ bʋwɔ owie yi a, mɩnla yɛ ɩsɛ kɛɛ ɛyɛ a?

5 Sɛ ɔnwʋ odwokɔ yɩ anyɩ zʋ bʋwɔ owie yi a, akʋ̃ sunzu bʋwabɩlɛ yɩ nwʋ kɔ aɣinzi. Kɛ ndianwʋ nɩ, sɛ ɛba ɔnwʋ kɛɛ bɛzabɛ mɔɔ bɛkɛɣa paati yi be nɩ dɩ mmenii mɔɔ bɛáva Bayɩbʋlʋ nu mmɛla bɔbɔ bɛ ɛbɩla anzɛnyɩɩ nzã mɔɔ inyia kowulu zʋlɔ ma abiyela kɔnlʋ mɔɔ ɩpɛ sʋ̃ ɛ? Asʋ̃ ekila a, ɩkɔhʋla kɛlanɩ paati mɔɔ yɩ tʋ yɛ begyiabegyia a? (1 Pit. 4:​3, NWT) Na sɛ mmɩlɩ mɔ bɛkɛva kɛyɛ paati nɩ, ɩ nɩɩ wʋ dɩyɛzumanlɛ nɩɩ dasɩlɛlilɛ mmɩlɩ yiyia sʋ̃ ɛ? Sɛ osunzu bʋwabɩlɛ yɩ munwatĩĩ nwʋ kɔ aɣinzi a, ɩkɛma ɩkɛyɛ mɛlɛkɛ kɛɛ ekezi pɔkɔ baaba. Naasʋ̃, dɩyɛ fʋlɔ be sʋ̃ wɔ kɛnɩ mɔɔ ɩsɛ kɛɛ ɛyɛ. Kakɩ yɩ, wʋzawʋ ezi kezimɔ ɛtɩ nɣanlɩ wɔ bʋwabɩlɛ yɩ nwʋ, naasʋ̃ kɛ Gyehova tɩ nɣanlɩ wɔ nwʋmɔ ise a?—Ɛɣɛ. 2:6.

NWƲ GYEHOVA YƖ ADWƖNƖ WƆ ODWOKƆ YƖ NWƲ

6. Kɛmɔ Gyemisi 1:5 kile nɩ, mɩnla ti mɔɔ ihyinyia kɛɛ yɛbɔ mpayɩ yɛpɩbɛ Gyehova yɩ mmʋwalɩyɛ a?

6 Siã Gyehova kɛɛ ɩwʋwá wʋ ma ɔnwʋ yɩ adwɩnɩ wɔ odwokɔ yɩ nwʋ bʋwɔ. Gyehova bɔ anʋhʋba kɛɛ ɩkɛma yɛ nɣɛlɛbɛ mɔɔ yɛkɛva kɔnwʋ pɔkɔ mɔɔ yesi a ɩkɔzɔ yɩ anyɩ. Ɩfa nɣɛlɛbɛ mɔɔ ɩdɩ zɔ nɩ “ɩma mmenii munwatĩĩ mbʋanlɩ, mɔɔ sɛ ɩfa ɩma a, ɩádɩndɛnlɩ nwʋmɔ.”—Kɩnga Gyemisi 1:5.

7. Kɛ ɩkɛyɛ na wʋanwʋ Gyehova yɩ adwɩnɩ wɔ nninyeni nwʋ a? Ma nwʋmɔ ndianwʋ.

7 Sɛ ɔbɔ mpayɩ pɩbɛ Gyehova yɩ ɔhʋanɩhilelɛ owie yi a, fa wʋ adwɩnɩ kɔ munwalɩyɛ mɔɔ ɩkɛva kɛma wʋ nɩ zʋ. Kila ndianwʋ eyi: Sɛ ɔkɔɔ dɩka na eminli a, ebiye a ekeɣizia abiye mɔɔ izi kɛnɩ kɛɛ ɩwʋwá wʋ. Naasʋ̃ sɛ ɩlɛ́manlɩ munwalɩyɛ wʋ a, asʋ̃ ekediã yɩ kɛnɩ kɔhɔ a? Anhã, ɛlɛ́yɛ zɔ. Ekediye yɩ ɔhʋanɩhilelɛ yɩ bʋwɔ. Ɔzɔ la sʋ̃ yɛ sɛ esiã Gyehova kɛnɩ nɣɛlɛbɛ a, bɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ ɔkɔnwʋ munwalɩyɛ mɔɔ ɩkɛva kɛma wʋ nɩ, iluwa Bayɩbʋlʋ nu mmɛla anzɛnyɩɩ egyinalɛzʋ-ndwokɔ mɔɔ ɩfalɩ wʋ bʋwabɩlɛ yɩ nwʋ mɔɔ ɛkɛbɩbɛ yɩ nɩ. Kɛ ndianwʋ nɩ, ansaana ekezi pɔkɔ kɛɛ ɔkɔhɔ paati mɔɔ yɛhanlɩ nwʋmɔ odwokɔ nɩ, ebiye a sa ɔkʋla sunzu mɔɔ Bayɩbʋlʋ yɩ kã falɩ paati mɔɔ yɩ tʋ yɛ begyiabegyia, ɔhɔnwʋmmɔ tanɩ, nɩɩ Nyamɩnlɩ Bulombunlililɛ mɔɔ ɛkɛva keli bɔmʋnlɩ wɔ wʋ ɛbɩlawɔlɛ nu nɩ nwʋ.—Mt. 6:33; Wul. 13:13; 1 Kɔl. 15:33.

8. Sɛ ehyinyia mmʋwalɩyɛ na wʋanwʋ ndwokɔ mɔɔ ɩkɔwʋwa wʋ ma ekezi pɔkɔba a, mɩnla yɛ ɔkɔhʋla ɛkɛyɛ a? (Kila mfonyini yi sʋ̃.)

8 Naasʋ̃ ɩyɛ a, ekehyinyia mmʋwalɩyɛ na wʋanwʋ ndwokɔ mɔɔ ehyinyia na wʋava wʋazi wʋ pɔkɔ yɩ. Ebiye a sa ɔkʋla ebizia eliyema benyia anzɛnyɩɩ baalɛ be mɔɔ yɩ nwʋ wʋkwa. Naasʋ̃, sɛ wʋzawʋ sʋ̃ ɛyɛ nwʋmɔ ɛbɩbɛlɛnu a, ɩkɔwʋwa wʋ paa. Ndwokɔ sʋ̃maa wɔ ye nninyeni mɔɔ yɛfa yɛyɛ ɛbɩbɛlɛnu dɩkɛɛ Buuku Mɔɔ Gyehova Dasɩvʋlɔmaa Bɛfa Bɛyɛ Ɛbɩbɛlɛnu nɩɩ Bible Mu Nsɛm a Kristofo De Bɔ Wɔn Bra nɩ nu. Kakɛ mɔɔ igyĩ wʋ anyɩ zʋ yɩ: mɛyɩ yɛ lɛ kɛɛ ekezi pɔkɔ mɔɔ ɩsɔ Gyehova anyɩ.

Nwʋ Gyehova yɩ adwɩnɩ wɔ odwokɔ yɩ nwʋ (Kila nkyɩkyɛmi 8) b


9. Kɛ ɩkɛyɛ na yɛanwʋ kɛɛ yɛ pɔkɔzilɛ yɩ kɔzɔ Gyehova anyɩ a? (Ɛfɩsɛsɩmaa 5:17)

9 Kɛ ɩkɛyɛ na yɛanwʋ kɛɛ yɛ pɔkɔzilɛ yɩ kɔzɔ Gyehova anyɩ a? Mɔɔ ili bɔmʋnlɩ, ihyinyia kɛɛ yɛnwʋ Gyehova bʋwɔ. Bayɩbʋlʋ yɩ kã kɛɛ “Nwanzanwanzanii nɩ nwʋ nnimidi dɩ ntɩyasɩ.” (Ɛɣɛ. 9:10) Amba, sɛ yekenyia ntɩyasɩ mɔɔ idi munli a, ɩsɛ kɛɛ yɛnwʋ Gyehova yi subanɩ azʋlɔtʋ, yi tile nu pɔkɔ, nɩɩ mɔɔ ɩpɛ yɩ anzɛnyɩɩ mɔɔ ɩábɛ yɩ. Bizia wʋ nwʋ kɛɛ, ‘Iluwa mɔɔ mizi mɩfalɩ Gyehova nwʋ ti, mɩnla pɔkɔ yɛ misi a ɩkɔzɔ yɩ anyɩ a?’—Kɩnga Ɛfɩsɛsɩmaa 5:17.

10. Mɩnla ti mɔɔ Bayɩbʋlʋ nu egyinalɛzʋ-ndwokɔ nwʋ hyinyia tɛla yɛ abusunwa amamɩlɛ anzɛnyɩɩ yɛ manlɩ nu amamɩlɛ a?

10 Ɩyɛ a, Gyehova mɔɔ yɛkɔzɔ yɩ anyɩ nɩ pɩbɛ kɛɛ yɛkɛyɛ debe mɔɔ mmenii mɔɔ bebike yɛ nɩ bɛ anyɩ lédeli nwʋmɔ. Kɛ ndianwʋ nɩ, awʋvʋlɔ be mɔɔ bɛpɛ bɛ ɣa baalɛ yi odwokɔ kɛhã kehile yi kɛɛ igyiá benyia mɔɔ ɩwɔ ozukua anzɛnyɩɩ abiye mɔɔ ɩbayɛ yɩ nwʋ dɩyɛ a ɩkɔhʋla koduwa ozukua kezile, wɔ mmɩlɩ po mɔ ebiye a benyia nɩ ɩáwɔ yɩ nwʋ mmɔdɩnɩ wɔ sunzuma ɔfʋã nu nɩ. Ɩwɔ numɔ, bɛpɛ kɛɛ bɛ ɣa yɩ kyia abiye mɔɔ ɩkɔhʋla kehila yɩ wɔ nnwʋnlamɩ ɔfʋã nu, naasʋ̃ aninyia yɛ ɩkɔwʋwa yɩ ma ikodu mpʋnɩ wɔ sunzuma nu a? Kɛ Gyehova sʋ̃ tɩ nɣanlɩ wɔ odwokɔ eyi nwʋ se a? Munwalɩyɛ yɩ wɔ Matiyu 6:33. Bɛhyɛ Kilisinyiamaa munwala ɛzɩzɩbɛ wɔ kɛnɩ kɛɛ “belí bɔmʋnlɩ bɛbɛ sʋlɔ Bulombunlililɛ nɩ.” Ɩwɔ numɔ, yɛpɛ kɛɛ yedi yɛ awʋvʋlɔ nni na yebu mmenii mɔɔ bɛda yɩ apaa yi nu nɩ, naasʋ̃ mɔɔ ihyinyia yɛ paa yɛ lɛ kɛɛ yɛkɛma Gyehova anyɩ kele.

DWƖNƖ MƆƆ ƐPƐ KƐƐ ƐYƐ NƖ NWƲ BƲWƆ

11. Mɩnla subanɩ yɛ bɛhã nwʋmɔ odwokɔ wɔ Fɩlɩpɩmaa 1:​9, 10, NWT mɔɔ ɩkɔwʋwa wʋ ma ɔkɔdwɩnɩ mɔɔ ɛpɛ kɛɛ ɛyɛ nɩ nwʋ bʋwɔ a?

11 Mmɩlɩ mɔ ozunzu Bayɩbʋlʋ nu egyinalɛzʋ-ndwokɔ mɔɔ ɩfalɩ wʋ pɔkɔzilɛ yɩ nwʋ owie yi nɩ, akʋ̃ dwɩnɩ mɔɔ ɛpɛ kɛɛ ɛyɛ nɩ nwʋ bʋwɔ. (Kɩnga Fɩlɩpɩmaa 1:​9, 10, NWT.) Dɩyɛnunwʋnlɛ kɔwʋwa wʋ ma ɔkɔnwʋ mɔɔ ɩzʋ̃ pɔkɔ bela mɔɔ ekezi nɩ nu ɩkɛɣa. Ɩyɛ a pɔkɔzilɛ be wɔ kɛnɩ a ɩáyɛ sɩ kʋlaa. Ebiye sʋ̃ wɔ kɛnɩ a izilɛ yɛ sɩ paa. Naasʋ̃ dɩyɛnunwʋnlɛ kɔwʋwa wʋ ma ekezi pɔkɔ mɔɔ nɣɛlɛbɛ wɔ numɔ wɔ bʋwabɩlɛ mɔɔ ɩyɛ sɩ po nu.

12-13. Sɛ ɛpɛɛ nnwʋnlamɩ ɔfʋã nu egyima kɛyɛ a, mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ dɩyɛnunwʋnlɛ kɔwʋwa wʋ ma ekezi pɔkɔba a?

12 Sunzu odwokɔ eyi nwʋ kila. Fa yɩ kɛɛ ɛpɛɛ egyima kɛyɛ kɛva kehila wʋ abusunwa. Yɛɛ wʋ sa hã egyima anwɩ̃ a. Ozunzu nwʋmɔ ndwokɔ munwala, dɩkɛɛ egyima kʋ̃ mɔɔ ɩdɩ, mmɩlɩ mɔ ɛkɛva kɛyɛ egyima yɩ, mmɩlɩ mɔ ekeli yi wɔ ɔhʋanɩ zʋ ansaana wʋadwu egyima yi nu, nɩɩ mɔɔ ɩkɩnlahɩnla nwʋmɔ. Egyima anwɩ̃ yɩ munwala sʋ̃ iádiyia Bayɩbʋlʋ egyinalɛzʋ-odwokɔ bela. Ebiye a wʋ anyɩ keleli numɔ ɔkʋ̃ nwʋ iluwa kezimɔ egyima yɩ dɩ anzɛnyɩɩ yɩ akatuwa mɔɔ ɩdɩ kezi nɩ ti. Naasʋ̃ nninyeni mvʋlɔ sʋ̃ wɔ kɛnɩ mɔɔ ɩsɛ kɛɛ osunzu nwʋmɔ ansaana wʋazi pɔkɔ.

13 Kɛ ndianwʋ nɩ, asʋ̃ egyima anwɩ̃ yɩ munwala ɩ nɩɩ mmɩlɩ mɔ ɛfa kɔ dɩyɛzumanlɛ keyiyia yiyia a? Asʋ̃ ɩkɛma ekenyia mmɩlɩ kɔwʋwa wʋ abusunwa ma bɛ anyɩ kele anzɛnyɩɩ ɔkɔwʋwa bɛ wɔ sunzuma ɔfʋã nu a? Ndwokɔɣizialɛ eyimmɔ mɔɔ okozunzu nwʋmɔ nɩ kɔwʋwa wʋ ma ɛkɛva “mɔɔ ɩdɩ baaba anzɛnyɩɩ nwʋmɔ hyinyia paa,” kile kɛɛ, ɛkɛva Gyehova ɔzʋ̃mɩnlɛ nɩɩ wʋ abusunwa yɩ bɛ ahyinyiadɩ keli nnwʋnlamɩ ɔfʋã nu nninyeni anyunu bɔmʋnlɩ. Eyi kɛma ekezi pɔkɔ mɔɔ Gyehova keyila zʋ.

14. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ dɩyɛnunwʋnlɛ nɩɩ ɔlɔlɛ kɔwʋwa yɛ na yɛádʋndʋnlɩ mmenii mvʋlɔ bɛ agyia nu a?

14 Dɩyɛnunwʋnlɛ sʋ̃ bʋwa yɛ ma yesunzu kezimɔ yɛ pɔkɔzilɛ yɩ kɔhʋla kɛhã mmenii mvʋlɔ na ama ‘yɛádʋndʋnlɩ mmenii mvʋlɔ bɛ agyia nu.’ (Fɩl. 1:​10, NWT) Eyi nwʋ hyinyia paa mmɩlɩ mɔ yesizii abɔkɔ mɔɔ ɩfalɩ yɛzayɛ yɛ nwʋ, dɩkɛɛ yɛ ntalɩwulalɛ nɩɩ yɛ anwʋziyeziyelɛ. Kɛ ndianwʋ nɩ, ebiye a yɛ anyɩ deli ntalɩ anzɛnyɩɩ anwʋziyeziyelɛ pɔkyɩɩ be nwʋ. Naasʋ̃ sɛ ikelile bɛzabɛ mɔɔ béni asafʋ yɩ nu nɩɩ asafʋ yɩ nu maa sʋ̃ ɛ? Dɩyɛnunwʋnlɛ kɔwʋwa yɛ ma yɛkɛla yɩ ali kɛɛ yɛdwɩnɩ bɛ nɣanlɩdɩlɛ nwʋ. Ɔlɔlɛ kɛhã yɛ ma yɛkɔdwɩnɩ yɛ “ɔhɔnwʋmmɔ sʋ̃ bɔ bʋwɔyɛlɛ” nwʋ na yɛala ntɩyasɩ ali. (1 Kɔl. 10:​23, 24, 32; 1 Tim. 2:​9, 10) Na mɛyɩ kɛma yekezi pɔkɔ mɔɔ ɩda ali kɛɛ yɛdɔ mmenii mvʋlɔ na yebu bɛ sʋ̃.

15. Mɩnla yɛ ɩsɛ kɛɛ osunzu nwʋmɔ ansaana wʋazi pɔkɔ be mɔɔ nwʋmɔ hyinyia a?

15 Sɛ esii pɔkɔ be mɔɔ nwʋmɔ hyinyia a, sunzu mɔɔ ihyinyia kɛɛ ɛyɛ na ama wʋava pɔkɔzilɛ yɩ wʋayɛ egyima nɩ nwʋ. Gyisɛsɩ hilehileli yɛ kɛɛ sɛ yesii pɔkɔ be a ɩsɛ kɛɛ ‘yɛsɩnzɩ nwʋmɔ kakɛ yɩ.’ (Lk. 14:28) Meti bʋwa azɩ sunzu mmɩlɩ dʋdʋ mɔɔ ikeli, kakɛ mɔɔ ɔkɔwɔ, nɩɩ egyima mɔɔ ɩsɛ kɛɛ ɛyɛ wɔ nwʋmɔ ansaana wʋahʋla wʋava wʋ pɔkɔzilɛ yɩ wʋayɛ egyima nɩ nwʋ. Wɔ bʋwabɩlɛ azʋlɔtʋ be nu nɩ, ebiye a ikehyinyia kɛɛ ɛ nɩɩ wʋ abusunwa kozunzu nwʋmɔ na bɛanwʋ mɔɔ bo nu bela kɔhʋla kɛyɛ kɔwʋwa ma pɔkɔzilɛ yɩ kɛyɛ egyima. Mɩnla ti mɔɔ eyi nwʋ hyinyia a? Ɩkɛma ɔkɔnwʋ kɛɛ ebiye a ɩsɛ kɛɛ ɛyɛ nzɩnzanlɩyɛ wɔ pɔkɔzilɛ yɩ nu anzɛnyɩɩ ɔhʋanɩ fʋlɔ be wɔ kɛnɩ mɔɔ ɩdɩ baaba ɩtɛla mɔɔ osunzu yi. Na sɛ ɛ nɩɩ wʋ abusunwa sunzu nwʋmɔ na etiye bɛ adwɩnɩhilelɛ a, ɩkɛma bɔ zʋ̃ bɛ ahʋnlɩnɩ nu bɔkɔwʋwa wʋ ma wʋ pɔkɔzilɛ yɩ kɛyɛ egyima.—Ɛɣɛ. 15:22.

SI PƆKƆ MƆƆ ƖKƆHƆ BƲWƆ

16. Mɩnla nninyeni yɛ ɩkɔwʋwa wʋ ma ekezi pɔkɔ mɔɔ ɩkɔhɔ bʋwɔ a? (Kila alɩka mɔɔ ise “ Kezimɔ Ekezi Pɔkɔ Mɔɔ Nɣɛlɛbɛ Wɔ Nu.”)

16 Sɛ ɛva nninyeni eyimmɔ mɔɔ yɛhã nwʋmɔ odwokɔ nɩ ɛyɛ egyima a, ikile kɛɛ eziyeziye wʋ nwʋ kɛɛ ekezi pɔkɔ mɔɔ nɣɛlɛbɛ wɔ nu. Ɔnwʋ odwokɔ yɩ anyɩ zʋ bʋwɔ na ozunzu egyinalɛzʋ-ndwokɔ mɔɔ ɩkɔwʋwa wʋ ma ekezi pɔkɔ mɔɔ ɩkɔzɔ Gyehova anyɩ nɩ nwʋ. Kakɩ yɩ, sa ɔkʋla siã Gyehova kɛɛ ɩwʋwá wʋ ma wʋ pɔkɔzilɛ yɩ ɩhɔ́ bʋwɔ.

17. Mɩnla dɩyɛ titili yɛ ɩkɔwʋwa wʋ ma ekezi pɔkɔba a?

17 Sɛ ezizi abɔkɔ azʋlɔtʋ be mmɩlɩ be ma ɩhɔ bʋwɔ ɩma wʋ po a, kakɛ kɛɛ dɩyɛ titili mɔɔ ɩkɔwʋwa wʋ ma ekezi pɔkɔba yɛ lɛ kɛɛ, ɛkɛva wʋ nwʋ kediã nɣɛlɛbɛ mɔɔ ɩzʋ̃ Gyehova kɛnɩ nɩ zʋ, na kɛ wʋ nnimidi anzɛnyɩɩ wʋ ozumanlɛnwʋnlɛ a. Gyehova yɩzayɩ nkʋ̃ la yɛ ɩkɔhʋla kɔwʋwa wʋ ma ekenyia nnimidi, ntɩyasɩ, nɩɩ dɩyɛnunwʋnlɛ ankasa a. Nninyeni eyimmɔ yɛ ɩma yɛnwʋ nɣɛlɛbɛ a. (Ɛɣɛ. 2:​1-5) Gyehova kɔhʋla kɔwʋwa wʋ ma ekezi pɔkɔ mɔɔ ɩkɔzɔ yɩ anyɩ.—Ndw. 23:​2, 3.

NDWOMI 28 Enii Mɔɔ Gyehova Kɛva Yɩ Ɔhɔnwʋ

a MFONYINI NWƲ NDWOKƆ: Mmeliyema mmɩlantɩyɛ nɩɩ nɣɛdɛkɛ be bɛ sa hã paati be nwʋ salɛdʋlɛ wɔ bo foonu zʋ, na bɛkãã nwʋmɔ odwokɔ.

b MFONYINI NWƲ ODWOKƆ: Mmɩlantɩyɛ yɩ bo nu ɔkʋ̃ ɩyɛɛ ɛbɩbɛlɛnu ansaana iazi pɔkɔ kɛɛ ɩkɔhɔ paati yi be.