Tɛla kɔ ndwokɔ mɔɔ ɩwɔ zʋ

Tɛla kɔ Ndwokɔ mɔɔ bɛhyɩhyɛ

DƖYƐZUMANLƐ ODWOKƆ 11

Kezimɔ Ekeziyeziye Wʋ Nwʋ Kɛma Onlumanlɛ

Kezimɔ Ekeziyeziye Wʋ Nwʋ Kɛma Onlumanlɛ

“Mɩnla yɛ isi mu onlumanlɛ nwʋ ɔhʋanɩ a?”—EGY. 8:36.

NDWOMI 50 Mʋ Nwʋ Zʋ Yilalɛ Mpayɩ

MƆƆ YƐBAZUMA a

Nnwuakula nɩɩ mbanimbani munwala benyiaa anyunumihɔlɛ wɔ oyuwadɩ munwala, na bonumaa (Kila nkyɩkyɛmi 1-2)

1-2. Sɛ wʋávata ma onlumanlɛ kakɩ yɩ a, mɩnla ti mɔɔ íni kɛɛ ɛma wʋ padi kolɔ a? (Kila Ɔwɩɛnɩlɛ Aɣanɩ yɩ anyunu mfonyini.)

 SƐ ƐVA ziye wʋ anyɩ zʋ kɛɛ okonluma a, ɩdɩ bʋtayɩ baaba paa. Asʋ̃ eziyeziye wʋ nwʋ kɛɛ okonluma sikalɛyɩ la a? Sɛ ede di kɛɛ eziyeziye wʋ nwʋ amba na asafʋ nu mbanimbani sʋ̃ de tiã nu a, mɛyɩ nɩ sɛ ɔnwʋmɔ ɔhʋanɩ ba a, áma ɔtwɩnhwɩ̃ wʋ agyia azɩ. Sɛ ɛyɛ zɔ a, ekenyia nyilalɛ sʋ̃maa wɔ Gyehova yɩ ɔzʋ̃mɩnlɛ nu.

2 Asʋ̃ abiye ɩhã ihile wʋ kɛɛ, ɩsɛ kɛɛ ɛyɛ nzɩnzanlɩyɛ be ansaana wʋanluma a? Anzɛnyɩɩ wʋzawʋ ɔnwʋ kɛɛ ɩsɛ kɛɛ ɛyɛ nzɩnzanlɩyɛ be a? Sɛ ɔzɔ a, áma wʋ padi ikolɔ. Kɛ ɛdɩ kuakula anzɛnyɩɩ ebani nɩ, sa ɔkʋla twu ɔzɔ bʋtayɩ yɩ nwʋ.

‘MƖNLA YƐ ISI MƲ ƆHƲANƖ A?’

3. Mɩnla yɛ Yitiyopiyianii ebani nɩ ɣizialɩ Fɩlɩpɩ a, na mɩnla odwokɔɣizialɛ yɛ eyi ɩfa ɩba a? (Egyima 8:36, 38)

3 Kɩnga Egyima 8:36, 38. Yitiyopiyianii ebani be ɣizialɩ odwokɔbahanlɛvʋlɔ Fɩlɩpɩ kɛɛ: “Mɩnla yɛ isi mu onlumanlɛ nwʋ ɔhʋanɩ a?” Nɩ Yitiyopiyianii nɩ pɛ kɛɛ inuma. Naasʋ̃ ekila a, nɩ iziyeziye yɩ nwʋ kɛɛ ikonluma amba a?

Nɩ Yitiyopiyianii ebani yi izi yɩ kɛnɣa kɛɛ ɩkɔhɔ zʋ ikozuma Gyehova yɩ nwʋ dɩyɛ (Kila nkyɩkyɛmi 4)

4. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Yitiyopiyianii nɩ hileli kɛɛ nɩ ɩpɛ kɛɛ isuma sʋ̃maa ɩkɩnla mɔɔ izi nɩ nwʋ a?

4 Nɩ Yitiyopiyianii nɩ ɩhɔ Gyelusalamɩ ɩhɔ ɩzʋ̃mɩ. (Egy. 8:27) Meti nɩ ɩkɛyɛ kɛɛ ile Dwuumaa bɔ ɔzʋ̃mɩnlɛ idiã nu. Pɩlazunɛ bela íni nwʋmɔ kɛɛ nɩ izuma Gyehova yɩ nwʋ dɩyɛ wɔ Hibulu Ɛhɛlɛlɛ yi nu. Naasʋ̃ nɩ ɩpɛ kɛɛ ɩnwʋ sʋ̃maa ɩkɩnla nwʋ. Mmɩlɩ mɔ Fɩlɩpɩ ɩhɔ ɩdʋlɩ benyia yɩ wɔ ɔhʋanɩ zʋ nɩ, mɩnla yɛ nɩ ɩyɛɛ a? Nɩ ɩkɩngaa nkɔmɩhyɛnii Ayɩzaya yɩ ɔnwʋma mɔɔ bɛyɩnya yɩ. (Egy. 8:27) Mɔɔ nɩ ɩkɩngaa nɩ, nɩ ɩdɩ Bayɩbʋlʋ nu nɔhʋanlɛ ndwokɔ mɔɔ numɔ dɔ. Kɛ Bayɩbʋlʋ yɩ tʋwɔlɛ ehilehilelɛ nkʋ̃ la yɛ nɩ benyia yɩ pɛ kɛɛ ɩnwʋ yɩ a, mfomi nɩ ɩpɛ kɛɛ isuma sʋ̃maa ɩkɩnla mɔɔ izi nɩ nwʋ.

5. Mɩnla yɛ Yitiyopiyianii nɩ yɛlɩ wɔ mɔɔ izumanlɩ nɩ nwʋ a?

5 Nɩ benyia yɩ dɩ ebani wɔ Yitiyopiyia baahɩ̃ma Kandasɩ yɩ ahɩmfiye, na mɛyɩ yɛ nɩ “ikila yɩ ozukua munwatĩĩ zʋ a.” (Egy. 8:27) Meti ɩkɛyɛ kɛɛ nɩ yi egyima ɩzʋnɩ paa. Naasʋ̃ inyianlɩ mmɩlɩ ɩmanlɩ Gyehova yɩ ɔzʋ̃mɩnlɛ. Kɛ nɔhʋanlɛ yɩ la yɛ nɩ ɩpɛ kɛɛ isuma a, mfomi ɩvalɩ mɔɔ izumanlɩ nɩ ɩyɛlɩ egyima. Meti, iduli ɔhʋanɩ tɩndɩnlɩ ɔzʋmɩ Yitiyopiyia ɩhɔlɩ Gyelusalamɩ asɔlɩ aliyia nu ɩhɔ ɩzʋ̃mɩnlɩ Gyehova. Ɩkɛyɛ kɛɛ nɩ ɔhʋanɩdulɛ yɩ kele mmɩlɩ nɩɩ ozukua sʋ̃maa dɩyɛ, naasʋ̃ iluwakɛɛ nɩ ɩpɛ kɛɛ ɩsʋ̃mɩ Gyehova nɩ ti, ɩádwɩnɩ mɔɔ nɩ ɩkɛva ɩkɔwɔ afɔlɩ nɩ nwʋ kʋlaa.

6-7. Kɛ ɩyɛlɩ mɔɔ ɔlɔlɛ mɔɔ Yitiyopiyianii nɩ ɩwɔ ɩma Gyehova nɩ yɛlɩ kezi a?

6 Yitiyopiyianii nɩ zumanlɩ nɔhʋanlɛ ndwokɔ mvʋlɔ mɔɔ nwʋmɔ hyinyia wɔ Fɩlɩpɩ kɛ. Numɔ ɔkʋ̃ yɛ lɛ kɛɛ Gyisɛsɩ yɛ lɛ Mɛzaya nɩ. (Egy. 8:34, 35) Mmɩlɩ mɔ ebani yi nɩ ɣa zumanlɩ mɔɔ Gyisɛsɩ yɛlɩ manlɩ yɩ nwʋ dɩyɛ nɩ, pɩlazunɛ bela íni nwʋmɔ kɛɛ ɩhanlɩ yɩ ahʋnlɩnɩ baaba. Mɩnla yɛ eyi hanlɩ yɩ ma ɩyɛlɩ a? Dwuumaa be ehilehilelɛ mɔɔ nɩ ɩɣa ile ili nɩ, ankɩ ɩkɔhʋla ɩkɛhã kɛɛ mɛyɩ la dɩ baaba. Naasʋ̃ ɩáyɛ zɔ, mfomi ɔlɔlɛ mɔɔ ɩwɔ ɩma Gyehova nɩɩ yɩ Ɣa nɩ yɛlɩ kezi. Na ɩhanlɩ yɩ ma izili pɔkɔ kɛɛ ikonluma na ɩayɛ Gyisɛsɩ Kɩlayɩsɩ yɩ tʋwavʋlɔ. Fɩlɩpɩ nwʋnlɩ kɛɛ nɩ benyia nɩ ziyeziye yɩ nwʋ kɛɛ ikonluma, meti inlumanlɩ yɩ.

7 Sɛ osumazuma Yitiyopiyianii nɩ yɩ ndianwʋ yɩ a, sa ɩkʋla ɩbʋwa wʋ ma esiyeziye wʋ nwʋ ɛma onlumanlɛ. Wʋzawʋ sʋ̃, sa ɔkʋla fa anwʋlazʋ kã kɛɛ, “Mɩnla yɛ isi mu onlumanlɛ nwʋ ɔhʋanɩ a?” Ma yehilá kezimɔ ɔkɔhʋla ɛkɛyɛ nninyeni mɔɔ Yitiyopiyianii nɩ yɛlɩ nɩ be. Ɩhɔlɩ zʋlɔ izumanlɩ dɩyɛ, ɩvalɩ mɔɔ izumanlɩ nɩ ɩyɛlɩ egyima, na ɩmanlɩ ɔlɔlɛ mɔɔ nɩ ɩwɔ ɩma Nyamɩnlɩ nɩ yɛlɩ kezi.

KƆ ZƲLƆ SUMA DƖYƐ

8. Mɩnla yɛ Dwɔɔnʋ 17:3 kã kɛɛ ɩsɛ kɛɛ ɛyɛ a?

8 Kɩnga Dwɔɔnʋ 17:3. Asʋ̃ Gyisɛsɩ yi ndwokɔ eyimmɔ yɛ ɩhanlɩ wʋ ma ezili pɔkɔ kɛɛ okozuma Bayɩbʋlʋ yɩ a? Ɔzɔ yɛ ɩdɩ wɔ ye nu sʋ̃maa yɛ ɔfʋã nu a. Asʋ̃ ɔzɔ odwokɔ kʋ̃ yɩ la ma yɛnwʋ kɛɛ ɩsɛ kɛɛ yɛkɔ zʋlɔ yesuma dɩyɛ a? Nyɛ. Yeléyiaki kyɩ̃ kɛɛ yɛkɛɣa yɛkɔnwʋ nɔhʋanlɛ Nyamɩnlɩ ɔkʋ̃ kyeinyii nɩ. (Odw. 3:11) Yekozuma dɩyɛ eɣile bela. Mbɔmɩ sʋ̃maa mɔɔ yesumaa dɩyɛ nɩ, nɩ yebikee Gyehova.—Ndw. 73:28.

9. Sɛ yesuma Bayɩbʋlʋ nu bɔmʋnlɩ ehilehilelɛ nɩ yewie yi a, mɩnla dɔkʋ̃ yɛ ɩsɛ kɛɛ yɛyɛ a?

9 Bayɩbʋlʋ yɩ tʋwɔlɛ ehilehilelɛ yɛ yɛfa yɛbɔ Gyehova yɩ nwʋ dɩyɛzumanlɛ tʋ a. Wɔ kɛlɛta mɔɔ sʋ̃mavʋlɔ Pɔɔlʋ ɩhɛlɛlɩ ɩhɔ ɩmanlɩ Hibulumaa yɩ nu nɩ, ɩhanlɩ yɩ tʋwɔlɛ ehilehilelɛ yɩ nwʋ odwokɔ kɛɛ bɛdɩ “bɔmʋnlɩ nninyeni.” Nɩ ɩlɛ́kã kɛɛ “bɔmʋnlɩ ehilehilelɛ” nɩ nwʋmɔ iáhyinyia, mfomi nɩ ɩkãã kɛɛ bɛdɩ kɛɛ avʋnɔ nzulo mɔɔ kuakula hyinyia nɩ. (Hib. 5:12; 6:1) Naasʋ̃ ɩhyɛlɩ Kilisinyiamaa munwala ɛzɩzɩbɛ kɛɛ bɔhɔ́ zʋ bozuma Nyamɩnlɩ Odwokɔ yi nu nɔhʋanlɛ mɔɔ numɔ dɔ nɩ bɛhɩnla bɔmʋnlɩ ehilehilelɛ yɩ nwʋ. Asʋ̃ enyia ɛpɛ kɛɛ okozuma Bayɩbʋlʋ ehilehilelɛ mɔɔ numɔ dɔ nɩ a? Asʋ̃ ɔwɔ ɛpɛ kɛɛ ekenyi wɔ sunzuma nu na wʋahɔ zʋ wʋazuma Gyehova nɩɩ yi tile nu pɔkɔ nwʋ dɩyɛ a?

10. Mɩnla ti mɔɔ ɩyɛ sɩ ɩma abiyemmɔ kɛɛ bokozuma dɩyɛ a?

10 Ɩyɛ sɩ ɩma ye nu sʋ̃maa kɛɛ yekozuma dɩyɛ. Wʋzawʋ sʋ̃ ɛ? Asʋ̃ ozumanlɩ kezimɔ bɛkɩnga dɩyɛ na bosuma dɩyɛ bʋwɔ wɔ sukuulu a? Asʋ̃ nɩ wʋ anyɩ deli dɩyɛzumanlɛ nwʋ na ɔnwʋ kɛɛ mfasʋ wɔ zʋ a? Anzɛnyɩɩ wʋ adwɩnɩ yɛ wʋ kɛɛ buuku nu dɩyɛzumanlɛ mɛyɩ, ɩ́dɩ wʋ nwʋ zʋ dɩyɛ a? Ezi a, ɔzɔ la yɛ mmenii sʋ̃maa tɩ nɣanlɩ a. Naasʋ̃ Gyehova kɔhʋla kɔwʋwa wʋ. Gyehova idi munli na ɩdɩ Kilehilevʋlɔ mɔɔ ɩtɛla abiyela mɔɔ ɔkɔhʋla ekenyia.

11. Mɩnla ɔhʋanɩ yɛ Gyehova duwa zʋlɔ kile kɛɛ ɩdɩ “Kilehilevʋlɔ Baaba nɩ” a?

11 Gyehova fʋlɔ yɩ nwʋ kɛɛ “wʋ Kilehilevʋlɔ Baaba nɩ.” (Ayɩ. 30:20, 21) Ɩdɩ Kilehilevʋlɔ mɔɔ ɩwɔ abʋtalɩ, yi kunlu ɩdɩyɛnɛ, na ɩwɔ ntɩyasɩ sʋ̃. Ɩpɩbɛ nninyeniba mɔɔ ɩwɔ ye nu nɩ. (Ndw. 130:3) Na ɩábɩbɛ mɔɔ ɩbʋlʋ yɛ anwʋzɩzɩbɛ zʋ wɔ yɛ kɛ. Kakɛ kɛɛ yɩzayɩ yɛ ɩwɔlɩ wʋ adwɩnɩ mɔɔ ɩdɩ akyɛdɩ mɔɔ ɩyɛ nnwʋánlɩ nɩ a. (Ndw. 139:14) Ɩwɔlɩ yɛ wɔ ɔhʋanɩ be zʋ mɔɔ ɩma yɛtɩ nɣanlɩ kɛɛ ɩsɛ kɛɛ yesuma dɩyɛ. Yɛ Wɔlɛvʋlɔ nɩ pɛ kɛɛ yɛ anyɩ deli dɩyɛzumanlɛ nwʋ na yɛkɔ zʋlɔ yesuma dɩyɛ daabaa. Meti nɣɛlɛbɛ wɔ numɔ kɛɛ yekenyia Bayɩbʋlʋ nu nɔhʋanlɛ yɩ nwʋ akɔnɔ. (1 Pit. 2:2) Fa bʋtayɩ mɔɔ ɔkɔhʋla okodwu nwʋmɔ siye wʋ anyɩ zʋ, na di nhyɩhyɛlɩyɛ mɔɔ ɛfa ɛkɩnga Bayɩbʋlʋ yɩ na osuma nɩ zʋ eɣile bela. (Dwh. 1:8) Gyehova kɔwʋwa wʋ ma wʋ anyɩ kɛɣa keleli ɛɣɩngalɛ nwʋ, na wʋahɔ zʋlɔ wʋazuma yɩ nwʋ dɩyɛ sʋ̃maa.

12. Mɩnla ti mɔɔ ɩsɛ kɛɛ yede mmɩlɩ yesuma Gyisɛsɩ yɩ ɛbɩlawɔlɛ nɩɩ yɩ ɔzʋ̃mɩnlɛ egyima nwʋ dɩyɛ a?

12 De mmɩlɩ fa dwɩnɩndwɩnɩ Gyisɛsɩ yɩ ɛbɩlawɔlɛ nɩɩ yɩ ɔzʋ̃mɩnlɛ egyima yɩ nwʋ. Sɛ yɛpɛ kɛɛ yɛsʋ̃mɩ Gyehova, titili wɔ mmɩlɩ mɔ numɔ yɛ sɩ eyi nu a, ihyinyia kɛɛ yesumazuma Gyisɛsɩ. (1 Pit. 2:21) Gyisɛsɩ hanlɩ yɩ petee hileli yɩ mɛdalilɛmaa kɛɛ bekeyiyia ndwokɔzɩzɩbɛ. (Lk. 14:27, 28) Naasʋ̃ nɩ ɩwɔ anwʋlazʋ kɛɛ yɩ mɛdalilɛmaa nɩ keli Gyehova nɔhʋanlɛ, kɛmɔ ɩyɛlɩ nɩ. (Dwɔ. 16:33) Suma Gyisɛsɩ yɩ ɛbɩlawɔlɛ nu ndwokɔ kɔ aɣinzi, na fa yɛ wʋ bʋtayɩ kɛɛ okozumazuma yɩ wɔ wʋ ɛbɩlawɔlɛ nu eɣile bela.

13. Mɩnla yɛ ɩsɛ kɛɛ ɔkɔ zʋ siã Gyehova a, na mɩnla ti a?

13 Kɛ nnimidi kɛkɛ yɛ yɛpɛɛ a. Mfomi yehyinyia nnimidi na ama yɛahʋla yɛanwʋ sʋ̃maa yɛavalɩ Gyehova nwʋ na yeanyia ɔlɔlɛ nɩɩ dedi wɔ yi nu. (1 Kɔl. 8:1-3) Mmɩlɩ mɔ osumaa dɩyɛ nɩ, kɔ zʋlɔ siã Gyehova kɛɛ ɩmá wʋ dedi ɩyɛ sɩ. (Lk. 17:5) Itiye mpayɩwɔlɛ mɔɔ ɩdɩ zɔ nɩ paa. Dedi mɔɔ igyĩ yɛ Nyamɩnlɩ yɩ nwʋ nɔhʋanlɛ nnimidi zʋ nɩ, ɩkɔwʋwa wʋ ma ekenyia anyunumihɔlɛ.—Gye. 2:26.

KƆ ZƲLƆ FA MƆƆ OSUMA NƖ DI EGYIMA

Ansaana Nzuloyilɛ yɩ kɛɣa nɩ, Nowa nɩɩ yɩ abusunwa yɩ bɔzʋ̃ nɔhʋanlɛlilɛ nu bɛvalɩ mɔɔ bozumanlɩ nɩ bɛyɛlɩ egyima (Kila nkyɩkyɛmi 14)

14. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ sʋ̃mavʋlɔ Pita hwɩnlɩ adwɩnɩ ziyeli sianti mɔɔ ihyinyia kɛɛ yɛfa mɔɔ yesuma nɩ yɛyɛ egyima nɩ zʋ a? (Kila mfonyini yi sʋ̃)

14 Sʋ̃mavʋlɔ Pita hwɩnlɩ adwɩnɩ ziyeli sianti mɔɔ ihyinyia kɛɛ Kɩlayɩsɩ yɩ mɛdalilɛmaa fa mɔɔ bosuma nɩ bedi egyima nɩ zʋ. Ɩhwɩnlɩ adwɩnɩ iziyeli Nowa yi odwokɔ yɩ zʋ. Gyehova hanlɩ hileli Nowa kɛɛ ikoluwa nzuloyilɛ zʋ ɩkɛzɩkɛ tanɩyɛlɛmaa mɔɔ nɩ bɔwɔ yɩ mmɩlɩ zʋ nɩ. Ezilɛ mɔɔ nɩ Nowa nɩɩ yɩ abusunwa zi kɛkɛ kɛɛ nzuloyilɛ kɛɣa nɩ, nɩ mɛyɩ la ɩlɔ́kʋla kele bɔ nnwʋanlɩ. Yɛ yɩ ndwɩ kɛɛ nɩ Pita ɩkãã mɔɔ izili ansaana Nzuloyilɛ yɩ ɩbaa nɩɩ “mmɩlɩ mɔ bɔbʋbɔɔ alɩka yɩ” nɩ nwʋ odwokɔ. (1 Pit. 3:20) Nyɛ, Nowa nɩɩ yɩ abusunwa yɩ valɩ mɔɔ bozumanlɩ wɔ Nyamɩnlɩ kɛ bɛyɛlɩ egyima na bɔwʋwɔlɩ ɛlɛnɩ kezile be. (Hib. 11:7) Pita valɩ mɔɔ Nowa yɛlɩ nɩ idindianlɩ onlumanlɛ nwʋ, ɩhɛlɛlɩ kɛɛ: “Mɔɔ ɩdɩ kɛɛ eyi yɛ lɛ onlumanlɛ mɔɔ sikalɛyɩ idee bɔ nnwʋanlɩ.” (1 Pit. 3:21) Sa yɛkʋla yɛfa wʋ nwʋ mɔɔ esiyeziyee ɛkɛma onlumanlɛ nɩ yetindiã egyima mɔɔ Nowa nɩɩ yɩ abusunwa yɩ bɛvalɩ alʋbɔ sʋ̃maa bɛyɛlɩ bɛva bɔwʋwɔlɩ alɩka yɩ nɩ nwʋ. Mɩnla egyima yɛ ɩsɛ kɛɛ ɛyɛ fa siyeziye wʋ nwʋ ma onlumanlɛ a?

15. Mɩnla dɩyɛ yɛ yɛyɛ yɛfa yekile kɛɛ yenlu yɛ nwʋ ankasa a?

15 Dɩyɛ ɔkʋ̃ mɔɔ ɩsɛ kɛɛ yedi bɔmʋnlɩ yɛyɛ yɛ lɛ kɛɛ yekonlu yɛ nwʋ ankasa wɔ yɛ tanɩ nwʋ. (Egy. 2:37, 38) Sɛ yenu yɛnwʋ ankasa a, sa yɛyɛ nzɩnzanlɩyɛ azʋlɔtʋ. Asʋ̃ eyiaki nninyeni be mɔɔ Gyehova yɩ anyɩ iáleli nwʋmɔ, dɩkɛɛ ɛbɩlazɩkɛlɛ, nnuno tanɩ nlʋnlɛ anzɛnyɩɩ ndɛnɩ evinli hanlɛ a? (1 Kɔl. 6:9, 10; 2 Kɔl. 7:1; Ɛfɩ. 4:29) Sɛ ɛlɛ́yɛlɩ nzɩnzanlɩyɛ eyimmɔ a, kɔ zʋlɔ di nwʋmɔ egyima. Kã kile enii mɔɔ ɩ nɩɩ wʋ suma dɩyɛ yɩ, anzɛnyɩɩ asafʋ nu mbanimbani ma bɔwʋwa wʋ. Sɛ ɛdɩ kuakula a, bizia wʋ awʋvʋlɔ ma bɔwʋwa wʋ ma eyiaki subanɩ tanɩ bela mɔɔ ɩkɔhʋla ikezi wu onlumanlɛ nwʋ ɔhʋanɩ nɩ.

16. Sɛ yɛpɛ kɛɛ yɛsʋ̃mɩ Gyehova bʋwɔ a, mɩnla yɛ ɩsɛ kɛɛ yɛyɛ a?

16 Ihyinyia kɛɛ yenyia nhyɩhyɛlɩyɛ baaba mɔɔ yɛfa yɛsʋ̃mɩ Gyehova. Ebiye yɛ lɛ kɛɛ yɛkɔhɔ asafʋ ayiyialɩyɛ azʋlɔtʋ na yɛava yɛ nwʋ yɛawula nu. (Hib. 10:24, 25) Na sɛ ɔbɔ yɩ tʋ kɛɛ ɔkɔɔ dasɩlɛlilɛ sʋ̃ a, fa wʋ nwʋ wula numɔ eɣile bela. Sɛ ɛfa wʋ nwʋ wula dasɩlɛlilɛ nu sʋ̃maa a, wʋ anyɩ kɛɣa keleli nwʋmɔ. (2 Tim. 4:5) Sɛ ɛdɩ kuakula a, bizia wʋ nwʋ kɛɛ: ‘Gyɩsɛ mɩ awʋvʋlɔ kã kile mɩ kɛɛ mʋhɔ́ dɩyɛzumanlɛ nɩɩ dasɩlɛlilɛ ansaana mɩahɔ a? Anzɛnyɩɩ mɩzamɩ mʋzʋ̃ mɩpɛ nu mʋkɔ a?’ Sɛ wʋzawʋ ɔzʋ̃ wʋ pɛ nu ɛyɛ nninyeni eyimmɔ a, nɩ ekilee kɛɛ ede Gyehova di, ɔdɔ yɩ, na wʋ anyɩ sɔ nninyeni mɔɔ ɩyɛ ɩma wʋ nɩ. Ɛyɛ zɔ a, nɩ ɛlɛ ‘Nyamɩnlɩzʋ̃mɩnlɛba ɔbʋwaa azɩ,’ na ɩdɩ akyɛdɩ mɔɔ ɛfa ma Gyehova. (2 Pit. 3:11; Hib. 13:15) Sɛ yɛzʋ̃ yɛ pɛ nu yɛkyɛ Gyehova dɩyɛ a, yɩ anyɩ sɔ baaba. (Fa tindiã 2 Kɔlɛntɩmaa 9:7 nwʋ.) Sɛ yɛzʋ̃ yɛ ahʋnlɩnɩ munwala nu yɛsʋ̃mɩ Gyehova a, ɩma yɩ anyɩ de.

KƆ ZƲLƆ MA ƆLƆLƐ MƆƆ ƆWƆ MA GYEHOVA NƖ ƖYƐ KEZI

17-18. Subanɩ mɔɔ nwʋmɔ hyinyia hɩnla dɩyɛ yɛ ɩkɔwʋwa wʋ ma okodwu onlumanlɛ nwʋ a, na mɩnla ti a? (Ɛɣɛlɛwulɛ 3:3-6)

17 Mmɩlɩ mɔ enyiaa anyunumihɔlɛ na ama wʋanluma nɩ, ekeyiyia ndwokɔzɩzɩbɛ azʋlɔtʋ. Abiyemmɔ kɛzɩlɩ wʋ na abiyemmɔ sʋ̃ kodwodwu kediyia wʋ. (2 Tim. 3:12) Ebiye a ɔkɔwɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ ekeyiaki nyɛlɩyɛ tanɩ be, naasʋ̃ ɩwɔ numɔ la a, nɩ ezia hɔ yɛ dɔkʋ̃. Anzɛnyɩɩ ebiye a, ɛkɛdɩ nɣanlɩ kɛɛ wʋáhʋla twu wʋ bʋtayɩ nwʋ, meti ɛbɛ́ wʋ dɩka be ɔwʋwa. Subanɩ mɔɔ nwʋmɔ hyinyia paa hɩnla dɩyɛ yɛ ɩkɔwʋwa wʋ ma ekegyina yi munwa a? Ɩdɩ Gyehova nwʋ ɔlɔlɛ.

18 Ɔlɔlɛ mɔɔ ɔwɔ ma Gyehova nɩ yɛ ɩdɩ subanɩ mɔɔ nwʋmɔ hyinyia baaba paa mɔɔ ɔwɔ a. Ɔlɔlɛ mɔɔ numɔ yɛ sɩ mɔɔ ɔwɔ yɛma Nyamɩnlɩ nɩ, ɩkɔwʋwa wʋ ma ekegyina ndwokɔzɩzɩbɛ bela munwa. Bayɩbʋlʋ kã yɩ mbɔmɩ sʋ̃maa kɛɛ Gyehova wɔ ɔlɔlɛ kanyɩɩ ma yɩ azʋ̃mɩvʋlɔ. Eyi kile kɛɛ iléyiaki yɩ azʋ̃mɩvʋlɔ kyɩ̃, na ɩkɔhɔ zʋlɔ ɩkɔlɔ bɛ. (Ndw. 100:5) Nyamɩnlɩ wɔlɩ wʋ wɔ yi subanɩ zʋ. (Gyn. 1:26) Meti kɛ ɩkɛyɛ na wʋazumazuma yɩ ɔlɔlɛ yɩ a?

Sa ɔkʋla ekile mɔɔ Gyehova ɩyɛ ɩma wʋ nɩ nwʋ anyɩnlɩzɔlɛ eɣile bela (Kila nkyɩkyɛmi 19) b

19. Kɛ ɩkɛyɛ na wʋahile kɛɛ wʋ anyɩ ɩsɔ mɔɔ Gyehova ɩyɛ ɩma wʋ nɩ munwala a? (Galatiyiamaa 2:20)

19 Kile anyɩnlɩzɔlɛ. (1 Tɛs. 5:18) Bizia wʋ nwʋ eɣile bela kɛɛ, ‘Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Gyehova ɩla ɔlɔlɛ ali ihile mɩ a?’ Akʋ̃ da Gyehova asɩ wɔ wʋ mpayɩ nu na kã nninyeni pɔkyɩɩ mɔɔ ɩyɛ ɩma wʋ nɩ nwʋ odwokɔ. Nwʋ yɩ kɛɛ ɔlɔlɛ mɔɔ Gyehova ɩwɔ ɩma wʋ nɩ yɛ ɩkã yɩ ma ɩyɛ nninyeni baaba ɩma wʋ a, kɛmɔ sʋ̃mavʋlɔ Pɔɔlʋ sʋ̃ ɩɣa ɩnwʋnlɩ ɩvalɩ Gyehova nwʋ nɩ. (Kɩnga Galatiyiamaa 2:20.) Bizia wʋ nwʋ kɛɛ, ‘Asʋ̃ mɩpɛ kɛɛ mɩma ɩnwʋ kɛɛ mɩzamɩ sʋ̃ mʋdɔ yɩ a?’ Gyehova nwʋ ɔlɔlɛ kɔwʋwa wʋ ma ekegyina odwohilalɛ nɩɩ ndwokɔzɩzɩbɛ munwa. Eyi kɛhã wʋ ma ɔkɔhɔ zʋlɔ ɔkɔzʋ̃mɩ Gyehova na wʋala yɩ ali kɛɛ ɔdɔ wʋ Zɩ yɩ.

20. Mɩnla yɛ ɩsɛ kɛɛ yɛyɛ yɛfa yeyila yɛ nwʋ zʋ yɛma Gyehova a, na mɩnla ti mɔɔ pɔkɔzilɛ eyi nwʋ hyinyia a?

20 Mmɩlɩ ɩkɔlɩɩ zʋlɔ nɩ, ɔlɔlɛ mɔɔ ɔwɔ ma Gyehova nɩ kɛhã wʋ ma ɔkɔwɔ mpayɩ sʋnʋnkʋ̃ be. Ekeyila wʋ nwʋ zʋ kɛma Nyamɩnlɩ. Sɛ enyia eyila wʋ nwʋ zʋ ma Gyehova la pɛ, ekenyia anyɩnlɩlazʋ sʋnʋnkʋ̃ be. Mɛyɩ lɛ kɛɛ, ɛkɛɣa kɛyɛ yɩ ɔhɔnwʋ daabaa. Sɛ eyila wʋ nnwʋanlɩ zʋ ma Gyehova a, nɩ ɔwɔ anʋhʋba yɩ kɛɛ mmɩlɩ baaba nɩɩ mmɩlɩ tanɩ nu munwala nɩ ɔkɔzʋ̃mɩ yɩ. Iáhyinyia kɛɛ esia bɔ ɔzɔ anʋhʋba yɩ ebiyekʋ̃. Nɔhʋanlɛ nu nɩ, yɛ nwʋ zʋ yilalɛ dɩ pɔkɔzilɛ kezile paa. Dwɩnɩ eyi nwʋ kila: Ekezizi abɔkɔ sʋ̃maa wɔ wʋ ɛbɩlawɔlɛ nu, ebiye dɩ baaba paa, naasʋ̃ numɔ bela íni kɛnɩ mɔɔ ɩdɩ baaba ɩtɛla wʋ nwʋ zʋ mɔɔ ekeyila nɩ. (Ndw. 50:14) Setanɩ kɔwɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ ɩkɛma ɔlɔlɛ mɔɔ ɔwɔ ma wʋ Zɩ nɩ kɛhã azɩ, mɔɔ yɩ adwɩnɩ yɛ lɛ kɛɛ ɩkɛma ɛkɛlanɩ wʋ mɛda ɛkɛma Gyehova. Máma Setanɩ ɔhʋanɩ kʋlaa! (Dwb. 27:5) Ɔlɔlɛ kezile mɔɔ ɔwɔ ma Gyehova nɩ kɛhã wʋ ma ekeli wʋ anʋhʋba zʋ na wʋahwɩ̃ wʋaɣike wʋ sʋlɔ Ɛzɩlɛ nɩ eɣile bela.

21. Mɩnla ti mɔɔ yɛkɔhʋla yɛkɛhã kɛɛ sɛ yenuma a, nɩ yeléwieli a?

21 Sɛ eyila wʋ nwʋ zʋ ɛma Gyehova owie a, kã wu onlumanlɛ nwʋ odwokɔ kile wʋ asafʋ nu mbanimbani. Kakɛ kɛɛ sɛ onuma a, nɩ olówieli, mfomi nɩ banzɛmɔ ɔwɔ ɔzʋ̃mɩnlɛ mɔɔ ɛkɛva kɛma Gyehova daabaa nɩ tʋ a. Meti hyɛ ɔlɔlɛ mɔɔ ɔwɔ ma wʋ Zɩ yi nu ɛzɩzɩbɛ sikalɛyɩ la. Fa bʋtayɩ azʋlɔtʋ siye wʋ anyɩ zʋ na ama wʋ ɔlɔlɛ yi nu ɩayɛ sɩ eɣile bela. Eyi kɛhã wʋ ma okonluma. Ɩkɛyɛ anyɩnlɩlelɛ eɣile baaba. Naasʋ̃ eyi dɩ yɩ tʋwɔlɛ kɛkɛ. Ɩɣɩla kɛɛ ɛkɛma ɔlɔlɛ mɔɔ ɔwɔ ma Gyehova nɩɩ yɩ Ɣa yɩ nɩ, ɩkɔhɔ zʋlɔ ikenyi eɣile bela!

NDWOMI 135 Gyehova Dɩyɛzianlɛ Yɛ Lɛ Kɛɛ: “Mɩ Ɣa, Yɛ Nɣɛlɛbɛvʋlɔ”

a Mɔɔ ɩkɛyɛ na yɛavata yɛama onlumanlɛ nɩ, ɩsɛ kɛɛ yenyia onlumanlɛ nwʋ adwɩnɩba. Ɩsɛ kɛɛ yɛyɛ nninyeni mɔɔ ɩfata sʋ̃. Wɔ dɩyɛzumanlɛ eyi nu nɩ, yɛkɔnwʋ kezimɔ Yitiyopiyianii ebani be yɩ ndianwʋ kɔhʋla kɔwʋwa Bayɩbʋlʋ dɩyɛzumanlɛvʋlɔ ma ɩkɔnwʋ mɔɔ ɩsɛ kɛɛ ɩyɛ na ɩavata ɩama onlumanlɛ.

b MFONYINI NWƲ ODWOKƆ: Eliyema baalɛ kɛdɛkɛ be mɔɔ ɩkãã kezimɔ yɩ anyɩ sɔ mɔɔ Gyehova ɩyɛ ɩma yɩ nɩ wɔ mpayɩwɔlɛ nu.