Tɛla kɔ ndwokɔ mɔɔ ɩwɔ zʋ

Tɛla kɔ Ndwokɔ mɔɔ bɛhyɩhyɛ

Anna Moneymaker/Getty Images

BƆHƆ́ ƆZƲLƆ BƆWƖƐNƖ!

Sayɩnsɩmaa Bebinyia Wɔɔkyɩ Mɔɔ Ikile Mmɩlɩ Mɔ Oyuwadɩ Kɛva Kɛzɩkɛ Nɩ Bɔhɔ Anyunumi—Mɩnla Yɛ Bayɩbʋlʋ Kã Falɩ Nwʋ a?

Sayɩnsɩmaa Bebinyia Wɔɔkyɩ Mɔɔ Ikile Mmɩlɩ Mɔ Oyuwadɩ Kɛva Kɛzɩkɛ Nɩ Bɔhɔ Anyunumi—Mɩnla Yɛ Bayɩbʋlʋ Kã Falɩ Nwʋ a?

 Sayɩnsɩmaa hanlɩ wɔ January 24, 2023 kɛɛ, wɔɔkyɩ mɔɔ ikile mmɩlɩ mɔ oyuwadɩ kɛva kɛzɩkɛ nɩ a, iɣike ohunluma dasuwonu paa, kile kɛɛ oyuwadɩ eyi yɩ awielɩyɛ iɣike.

  •   “‘Wɔɔkyɩ Mɔɔ Ikile Mmɩlɩ Mɔ Oyuwadɩ Kɛva Kɛzɩkɛ’ nɩ gyĩ kɛnɩ ma asianɩ mɔɔ ɩzʋ̃ ɛzɩkɛlɛ mɔɔ adasamaa yɛzayɛ yɛsɩkɛɛ oyuwadɩ yɩ nu ɩkɛɣa nɩ nu. Na iluwa ndwokɔ azʋlɔtʋ mɔɔ isizii dɩkɛɛ Ukraine kʋnɛ yɩ nɩɩ kezimɔ yɛ amansɔnɩ yɩ ɩsɩnzaa nɩ ti, wɔ Twɔkɔ nɩ, sayɩnsɩmaa binyianlɩ wɔɔkyɩ yɩ ma iɣikeli ohunluma dasuwonu.”—AFP International Text Wire.

  •   “Sayɩnsɩmaa manlɩ ɩlalɩ ali wɔ Twɔkɔ kɛɛ, ‘Wɔɔkyɩ Mɔɔ Ikile Mmɩlɩ Mɔ Oyuwadɩ Kɛva Kɛzɩkɛ’ nɩ iɣike ohunluma dasuwonu paa, kile kɛɛ ɛzɩkɛlɛ mɔɔ bɛkɛzɩkɛ oyuwadɩ yɩ kʋla kʋla nɩ iɣike.”—ABC News.

  •   “Sayɩnsɩmaa mɔɔ bɔwɔ oyuwadɩ munwala nɩ wɔ kɔkɔ kɛɛ, nninyeni mɔɔ adasamaa yɛyɛɛ nɩ yɛ ɩkɛva ɛzɩkɛlɛ mɔɔ ɩtɛla bela ɩkɛɣa a.”—The Guardian.

 Asʋ̃ ɩlɛ́kyɛ na bɛazɩkɛ enii nɩɩ azɩlɛ yɩ a? Asʋ̃ ɩsɛ kɛɛ ye kunlu tuli mɔɔ ikezi wɔ eɣile be nɩ nwʋ a? Mɩnla yɛ Bayɩbʋlʋ yɩ kã a?

Mɔɔ Ikezi Wɔ Eɣile Be

 Bayɩbʋlʋ yɩ kã kɛɛ “azɩlɛ yɩ mɛyɩ, ɩwɔ kɛnɩ daabaa” na mmenii be sʋ̃ wɔ kɛnɩ mɔɔ “bɔkɔwʋwa zʋlɔ daabaa.” (Odwokɔhanlɛvʋlɔ. 1:4; Ndwomi. 37:29) Meti enii lɔ́kʋla kɛzɩkɛ yɛ azɩlɛ yɩ anzɛnyɩɩ bɔlɔ́kʋla kɛma yɛ pɩlanɛtɩ yɩ kɛyɛ dɩka mɔɔ yɛbʋwa zʋlɔ a ɩáyɛ bʋwɔ.

 Naasʋ̃ Bayɩbʋlʋ yɩ kã ɛzɩkɛlɛ be nwʋ odwokɔ. Kɛ ndianwʋ nɩ, ɩkã kɛɛ “oyuwadɩ nɩɩ numɔ akɔnɔ munwatĩĩ bokodua nu.”—1 Dwɔɔnʋ 2:17.

Nyia Anwʋlazʋ Kɛɛ Nninyeni Kɛyɛ Bʋwɔ

 Ɩávalɩ nwʋmɔ ndwokɔzɩzɩbɛ mɔɔ yeyiyia wɔ oyuwadɩ eyi nu nɩ, Bayɩbʋlʋ yɩ kɔhʋla kɔwʋwa yɛ ma yekenyia anwʋlazʋ anzɛnyɩɩ adwɩnɩba. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ a?

 Mɔɔ ɩkɛyɛ na wʋanyia Bayɩbʋlʋ zʋ mfasʋ sʋ̃maa nɩ, yɛtʋʋ salɛ yɛkɔvʋlɔ wʋ kɛɛ ɛ nɩɩ yɛ zuma Bayɩbʋlʋ yɩ mɔɔ olótuwa hwɩɩ.

a “Wɔɔkyɩ Mɔɔ Ikile Mmɩlɩ Mɔ Oyuwadɩ Kɛva Kɛzɩkɛ nɩ dɩ debe mɔɔ ɩbɔ yɛ kɔkɔ wɔ ɛzɩkɛlɛ mɔɔ oyuwadɩ yɩ kɛva kɛzɩkɛ, iluwa nninyeni azʋlɔtʋ mɔɔ amɩyɛzayɛ yɛyɛ nɩ ti. Ɩ́dɩ wɔɔkyɩ ankasa, mfomi ɩdɩ ɛhakɛlɛ mɔɔ bɛkakɛ yɛ ma yɛnwʋ nninyeni azʋlɔtʋ mɔɔ ɩsɛ kɛɛ yeyiaki yi ɛyɛlɛ na ama yɛázɩkɛlɩ azɩlɛ yɩ, kezimɔ ɩkɛyɛ mɔɔ yɛkɔhɔ zʋlɔ kɔwʋwa zʋ.”—Bulletin of the Atomic Scientists.