1. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu aˬ geu ngeh shaˬ dzehˬ nga?

 Nawˇ shaˇ noeˬ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu aˬ geu ngeh shaˬ dzehˬ nya? Dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ shaˬ zahˬ gʼawˬ mya jeˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ ngeh laˬ, maˬ ngeuˇ naˇ dehꞈ ziˇ saˇ lehˆ ni gʼeh ngeh laˬ? Aˬ dui shaˬ zahˬ gʼawˬ mya jeˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ noeˬ keuˆ˗awˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ gʼoe˗eu paˬ. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ dui˗euˬ dehꞈ ziˇ saˇ lehˆ ni gʼeh˗awˇ shaˬ zahˬ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jaˆ naˇ tawˇ neh, aˬ jeˬ jahˇ de? Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ noeˬ keuˆ ni yawˬ jeˬ yawˬ˗ahˇ noeˬ luꞈ de laˬ? Yeˬhawˇbaˬ Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ˗iˇ nya meh lehˇ saˇ tiˇ biꞈ˗euˬ meh.—Dawˬmehˬmehˬ˗eu 6:10-12.

2. Sahˬ paˬ Aˬsaˬ aˬ dui dzaw geuꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu aˬ jeˬ jahˇ˗euˬ nga?

² Sahˬ paˬ Aˬsaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ gʼoe˗awˇ yaw gahˇ gahˇ lehˇ mˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ aˬ dui dzaw geuꞈ dui dui paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ shaˬ zahˬ jaˆ ngeh tehꞈ˗ehˇ mˇ˗euˬ maˬ ngeuˇ ni, coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ jiˇ mˇ˗euˬ meh. Aˬsaˬ “aˬ yawꞈ˗euˬ tiˬ ziˇ Sahˬpaˬ Miˬyehˇ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ dehꞈ˗euˬ meh.” (1 Sahˬpaˬ 15:14) Aˬsaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ nui ma dawˬ tawˆ luꞈ mˇ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu tiˬ jeˬ naˇ, Yuˇdaˆ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jaˆ˗eu tahˬ pahˬ aˬ ma mawˇ kawˇ˗ahˇ laˆ cawˆ jiˇ˗euˬ heu meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ “aˬ cawˬ tsawˇ jeuˬ˗euˬ lawˇ duˬ shehˇ duˬ hawˇ˗eu lawˇ ciꞈ zaˬ deuˬ uˬ duˬ tahˬ˗eu jawˇ duˬ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ pyaˆ dzeh˗awˇ, muiˬ˗eu shawˇ˗eu kʼaˬ lo kʼawˇ zeuˇ deuˬ . . . aˬ yawꞈ laˆ cawˆ˗euˬ meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. (2 Laˬsaˬbaˬ 14:3, 5) Aˬsaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ piˬ Mawˇkah gʼaˬ˗ahˇ kʼawꞈ, sahˬ paˬ˗euˬ aˬ ma geuꞈ˗eu aˇ yaˬ yuˇ dzeh nehˬ˗euˬ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh nga? Aˬ yawꞈ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ tahˬ pahˬ aˬ ma mawˇ kawˇ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ gaˇ gʼaˬ biꞈ˗eu miˇ neh meh.—1 Sahˬpaˬ 15:11-13.

3. Aˬ dui heu kawˆ˗ahˇ aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw˗eu nga?

³ Sahˬ paˬ Aˬsaˬ tahˬ pahˬ aˬ ma mawˇ kawˇ deuˬ˗ahˇ laˆ cawˆ jiˇ˗euˬ tehꞈ maˬ ngeuˇ˗a. Aˬ yawꞈ Yuˇdaˆ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tiˬ poˆ tahˬ kʼoꞈ laˇ ni jiˇ caw ba nehˬ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ Aˬsaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ˗awˇ, Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗ahˇ coꞈ ngehˇ ni  gʼeh˗eu aˇ yamˬ jaˆ nya ni caw ba nehˬ˗euˬ meh. b Sahˬ paˬ Aˬsaˬ uˆ lahˇ˗eu yaw kaˬ˗ahˇ miˇ kʼahˬ “coꞈ ngehˇ ni” tseˇ kʼoꞈ jaˆ˗euˬ meh. (2 Laˬsaˬbaˬ 14:1, 4, 6) Heu kawˆ˗ahˇ aˬ dui Aˬsaˬ coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ nga lehˇ haw˗awˇ, dahˬ beh˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ Aˬsaˬ loꞈ˗ehˇ coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ ni aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ nga lehˇ haw˗eu uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ uˬ duˬ tahˬ nya˗eu miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ naˇ, aˬ dui coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ heu˗ahˇ yaw gahˇ gahˇ lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ nya˗eu nga lehˇ haw ma.

4. 2 Laˬsaˬbaˬ 14:2, 6, 7-ahˇ haw ngeh, Aˬsaˬ coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ˗euˬ nga?

⁴ 2 Laˬsaˬbaˬ 14:2, 6, 7-ahˇ gui. Sahˬ paˬ Aˬsaˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ “yawˬ pyawˬ na luꞈ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ haw piˇ luꞈ” meh lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Aˬsaˬ coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ heu naˇ, gʼaˬ naˬ naˬ˗eu aˇ yamˬ pyeuꞈ nya lehˇ maˬ noeˬ˗a. Aˬ yawꞈ aˇ yamˬ heu˗ahˇ meuˬ, meuˬ lahˇ, meuˬ˗ahˇ loꞈ˗eu nymˇ, meuˬ lahˇ laˇ gʼoˆ, heu deuˬ tsoˆ gaˇ zmˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ “miˇ kʼahˬ heu kʼahˬ˗ahˇ aˬ dui uˆ lahˇ” luꞈ ma lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? Aˬ yawꞈ Miˬyehˇ neh biꞈ˗euˬ miˇ kʼahˬ heu˗ahˇ aˬ gaˇ kʼawꞈ iˇ nya laˇ nya˗awˇ, muiˇ˗eu deuˬ maˬ suˬ saˬ laˇ ni aˬ jeˬ tsoˆ mawꞈ kʼawꞈ tsoˆ nya gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ ni zmˬ lehˇ gʼaˬ biꞈ˗eu meh.

5. Sahˬ paˬ Aˬsaˬ aˬ jeˬ miˇ neh aˬ yawꞈ˗euˬ guiˇ maꞈ gʼaˬ kʼaˆ laˇ ni jahˇ˗euˬ nga?

⁵ Sahˬ paˬ Aˬsaˬ coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ heu˗ahˇ zmˬ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ guiˇ maꞈ gʼaˬ kʼaˆ laˇ ni jahˇ˗euˬ meh. (2 Laˬsaˬbaˬ 14:8) Heu naˇ aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma maˬ taˬ˗eu lehˇ ehˇ mawꞈ nga laˬ? Maˬ ngeuˇ˗a. Aˬsaˬ mehˬ hu paw pyeuꞈ laˇ˗eu jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ, zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ lehˬ hmˬ nehˬ˗eu heu naˇ, sahˬ paˬ˗euˬ gaˇ pyeuꞈ meh lehˇ siˬ nya˗eu meh. Aˬ yawꞈ Yuˇdaˆ miˇ kʼahˬ heu loꞈ˗ehˇ coꞈ ngehˇ  ni jaˆ gʼeh˗eu maˬ ngeuˇ˗a lehˇ siˬ nya˗eu meh. Ehˇ loꞈ˗ehˇ maˇ diˇ ngeuˇ meh.

6. Dahˬ beh˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ˗euˬ nga?

⁶ Dahˬ beh˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ kʼehˬ laˇ kʼaˆ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya daˬ kʼawꞈ, coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ jiˇ jaˆ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˇ yamˬ teu˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ˗euˬ nga? Saˇ jaˇ ziꞈ˗eu zaˬ yo aˬ li hawˇ˗eu zaˬ miˬ aˬ buˇ deuˬ maˬ naˬ leˇ ni laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ˗euˬ meh. Gʼaˬ kʼehˇ sahˬ boꞈ˗ahˇ aˬ yawꞈ maꞈ “Sahˬpaˬ Miˬyehˇ˗ahˇ yaw zeu baw˗awˇ dehꞈ˗eu” meh lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ heu loꞈ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ daˆ leꞈ˗eu miˇ neh, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ tsawˇ haˬ deuˬ “myaˬ laˇ behˇ laˇ”˗eu meh. Heu gaˇ haw ngeh Yeˬhawˇbaˬ coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ leh jeh˗awˇ tsaꞈ gaˬ˗eu heu deuˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ nga leˇ siˬ laˇ˗eu meh.—Gʼaˬkʼehˇ 9:26-31.

7-8. Pawˇluˆ hawˇ˗eu Ka li zaˬ deuˬ muiˬ˗eu aˇ yamˬ jaˆ ngeh aˬ jeˬ jahˇ˗euˬ nga?

⁷ Dahˬ beh˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ kʼaˇ yehꞈ laˇ gaˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Pawˇluˆ Eˇpeˇsu meuˬ˗ahˇ jawˇ ngeh, aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ, huiˬ˗eu gaˇ mˇ˗eu muiˬ˗eu aˇ yamˬ jaˆ ngaˇ lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh, heu gaˇ jawˇ daˆ leꞈ˗awˇ, teu gaˇ jawˇ˗eu meuˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ˗euˬ meh.—1 Gawˇliˬtu 16:8, 9.

⁸ Pawˇluˆ hawˇ˗eu Ka li zaˬ nui deuˬ˗ahˇ tsawˇ haˬ gʼawˬ mya gʼaˬ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗eu muiˬ˗eu aˇ yamˬ dzaˇ˗i tiˬ poˆ naˇ, A.D. 49-ahˇ baˆ kʼoˆ mehˬ dzaˬ yehˬ˗eu gaˇ kawˆ noeˬ tsehˆ ngeh meh. (Gʼaˬkʼehˇ 15:23-29) Gaˇ kawˆ heu noeˬ tsehˆ gʼaˬ˗awˇ aˇ muˇ deuˬ˗ahˇ bi dzawˇ nehˬ˗iˇ gʼaˬ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ ‘Sahˬpaˬ Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ kawˬ mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ˗eu’ gʼaˇ duˬ leh jeh dui dui˗euˬ meh. (Gʼaˬkʼehˇ 15:30-35) Aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga? Jaˇliꞈ˗ahˇ “aˇ muˇ deuˬ jah˗eu paw gʼaˬ kʼaˆ dzehˬ laˇ˗awˇ, tiˬ nah saˇ˗iˬ tiˬ nah tsawˇ haˬ myaˬ laˇ luꞈ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh.—Gʼaˬkʼehˇ 16:4, 5.

9. Nymˬ˗mˇ miˇ kʼahˬ yaw myaˬ gaˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh luꞈ˗eu nga? Aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya naˇ haˬ˗eu nga?

⁹ Nymˬ˗mˇ iˬ nah miˇ kʼahˬ yaw myaˬ gaˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ tiˬ byah tiˬ loꞈ tsaꞈ gaˬ˗iˇ nya˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ nya˗eu meh. Nawˇ teu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ luꞈ ma loˇ? Toˆ˗ehˇ naˇ yawˬ ha˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ. ‘Ngaˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ mˇ nya˗eu aˇ yamˬ heu˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ nya?’ Aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ nui ma cehˇ tahˬ tahˬ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu aˇ yamˬ pyeuꞈ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, nymˬ˗mˇ miˇ kʼahˬ doe ni tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ hawˇ˗eu mehˬ˗eu gaˇ dzeuˇ yaꞈ ngeh naˆ maˬ tseˇ jaˆ dzehˬ laˇ˗euˬ gaˇ, aˬ dui leh jeh luꞈ˗eu miˇ neh meh. (Maˬkuˆ 13:10) Aˬ dui mˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ gʼawˬ mya ni jaˆ˗eu meh.

10. 2 Tiˆmoˇseˬ 4:2-ahˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ jahˇ lehˇ ehˇ˗eu nga?

¹⁰ Aˬ dui coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ ni aˬ joˇ joˆ˗ehˇ zmˬ nya˗eu nga? (2 Tiˆmoˇseˬ 4:2-ahˇ gui.) Aˬ dui maˬ ngeuˇ naˇ, aˬ dui˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ na Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ heu naˆ maˬ tseˇ mˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ tiˬ jeˬ na laˆ paˇ nya miˇ˗a laˬ lehˇ shaˇ noeˬ haw. Yaw jeˬ ma jeˬ, huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ geuꞈ nya miˇ˗a laˬ? Nymˬ˗mˇ naˇ pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ myaˬ laˇ ni poˆ˗eu aˇ yamˬ maˬ ngeuˇ˗a. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ aˇ nah keuˆ le ngeh, aˬ dui pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ heu deuˬ yuˇ˗awˇ neh maˬ le nya˗eu miˇ neh meh.—Dawˬdaˬ 11:4; Maꞈtehˬ 6:31-33; 1 Yoˇhaˬ 2:15-17.

11. Tiˬ gʼaˬ na kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ bi gaˬ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ jahˇ˗eu nga?

¹¹ Mehˇ nmˇ gʼawˬ mya gʼaˬ dawˬ yaw shuiꞈ dzaw˗awˇ, tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ siˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Miˬyehˇ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, gʼawˬ mya jeˬ˗euˬ tsawˇ jeuˬ dawˬ neh Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗eu paˇ dmˬ hawˇ˗eu biˬdiˬoˬ deuˬ gʼawˬ mya ni jahˇ doˆ laꞈ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, 2010 kʼoꞈ˗ahˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗eu paˇ dmˬ hawˇ˗eu biˬdiˬoˬ deuˬ 500 jeˬ˗euˬ dawˬ ehˇ gʼaˬ ni jahˇ doˆ taˬ˗awˇ, nymˬ˗mˇ naˇ 1,000 jeˬ˗euˬ dawˬ dzehˬ ni jahˇ doˆ taˬ˗euˬ meh.

12. Tiˬ gʼaˬ na Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗euˬ gaˇ kawˆ yawˬ ha˗euˬ dawˬ neh ya gaˬ ngeh, gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ za˗euˬ nga?

 ¹² Tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ yawˬ ha˗euˬ tsawˇ jeuˬ˗euˬ dawˬ neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ ya gaˬ ngeh, aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh leˇ˗eu nga? Aˬ dui Aˬmeˬliˇkaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ smˬ nah mehˬ bawˬ˗ahˇ neh gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za˗euˬ mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw ma. Teu poˆ˗euˬ smˬ nah mehˬ bawˬ naˇ Laˬgʼawˇdaˬ Kahˇgoˬ (Kiˇshaˇsaˬ) miˇ kʼahˬ hawˇ˗eu Yuˬkaˇdaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ zmˬ luꞈ˗eu dawˬ daˬ ma hmˬ pyeuꞈ˗eu Kiˇyaˬgʼawˇdaˬ dawˬ neh jahˇ˗euˬ meh. Mehˬ bawˬ teu hmˬ jiˇ ngeh mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ heu gʼaˬ “Ngaˇ Aˬmeˬliˇkaˬ˗ahˇ pawˇ laˇ˗euˬ 17 kʼoꞈ byah laˇ˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ, mehˬ bawˬ heu poˆ naˇ kʼaˇ gʼoˆ shaw dzehˬ laˇ˗eu poˆ pyeuꞈ miˇ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh. Heu gaˇ haw ngeh yawˬ ha˗euˬ tsawˇ jeuˬ˗euˬ dawˬ neh mehˬ bawˬ˗ahˇ ya naˇ haˬ ngeh, mehˇ nmˇ heu gʼaˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ zaw leˇ dui dui nga lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Nawˬ˗euˬ tsaꞈ gaˬ duˬ˗ahˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ, gʼeh nya naˇ nawˇ dawˬ dzaˇ˗i tiˬ jeˬ paˇ dzaw lahˬ˗eu za meh laˬ? Nawˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ dawˬ ngehˬ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ nawˬ neh ngehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ naˇ haˬ mawꞈ dzehˬ laˬ ngaˇ laˬ? Nawˬ neh leh jeh˗euˬ poeˬ kʼoꞈ˗eu yaw duˬ baw meh.

13. Mehˇ nmˇ Laˇsiˬ˗yaˬ deuˬ coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ˗eu nga?

¹³ Mehˇ nmˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ tiˬ byah tiˬ loꞈ tsaꞈ gaˬ nya˗eu lehˇ maˬ ngeuˇ˗a. Miˇ kʼahˬ tiˬ kʼahˬ na˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ aˬ dui˗euˬ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ laˆ tsoeˬ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ dui Laˇsiˬ˗yaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw ma. Aˬ yawꞈ maꞈ gʼawˬ mya tseˇ kʼoꞈ kʼehˬ gaˇ kʼaˆ gaˇ ya daˬ˗euˬ meh. Aˇ nah naˇ 1991 kʼoꞈ, Smˇ siˬ ba la˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ uˬ duˬ tahˬ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ˗euˬ meh. Teu ngeh Laˇsiˬ˗yaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ 16,000 gʼaˬ jawˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ teu gaˇ neh 20 kʼoꞈ naˇ 160,000 gʼaˬ dzehˬ ni myaˬ laˇ˗euˬ meh. Heu gaˇ haw ngeh aˬ yawꞈ maꞈ tiˬ byah tiˬ loꞈ mˇ nya˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ yaw gahˇ gahˇ˗ehˇ zmˬ ngaˬ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ yawˬ jawˇ na luꞈ jaˆ gʼeh˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Aˬ geu jeˬ lehˇ poˆ laˇ paˇ laˇ kʼawꞈ mehˇ nmˇ heu deuˬ maˬ poˆ maˬ paˇ laˇ ni  Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ daˆ leꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ daˆ leꞈ˗eu gʼaˇ duˬ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗eu meh.

14-15. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ baoˬ neh sahˬ paˬ Aˬsaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba˗euˬ nga?

¹⁴ Aˇ nah naˇ Aˬsaˬ saˇ ka˗ahˇ˗euˬ coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ jiˇ˗euˬ meh. Iˬdiˬyoˇbyaˇ˗euˬ guiˇ maꞈ˗euˬ aˬ yuiꞈ pyeuꞈ˗eu Zeˬlahˬ yehˇ tiˬ lam gʼaˬ sheuˬ˗awˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ deuˆ laˇ˗euˬ meh. Zeˬlahˬ naˇ Yuˇdaˆ miˇ kʼahˬ˗ahˇ deuˆ gʼaˬ nya ma lehˇ nui kʼaˬ tsmˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, sahˬ paˬ Aˬsaˬ naˇ yawˬ ha˗euˬ gʼaˬ˗ahˇ maˬ gʼoe ni Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼoe˗eu meh. Aˬsaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ‘Nga maꞈ˗euˬ Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗oˇ, nga maꞈ˗ahˇ nymˬ˗mˇ caw ba le˗awˬ. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, nga maꞈ nawˬ˗ahˇ gʼoe˗awˇ, nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ uˬ moˆ myaˬ dui dui˗eu guiˇ maꞈ heu maꞈ˗ahˇ deuˆ˗eu lehˇ oe˗euˬ ma’ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ meh.—2 Laˬsaˬbaˬ 14:11.

¹⁵ Iˬdiˬyoˇbyaˇ˗euˬ guiˇ maꞈ Aˬsaˬ˗euˬ guiˇ maꞈ myaˆ maˬ tseˇ nyiˬ myaˆ ahˇ kʼawꞈ, Aˬsaˬ naˇ Yeˬhawˇbaˬ baoˬ huiˬ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ˗ahˇ caw ba nehˬ nya meh lehˇ siˬ nya˗eu meh. Noeˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˇ diˇ ngeuˇ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Iˬdiˬyoˇbyaˇ˗euˬ guiˇ maꞈ˗ahˇ deuˆ gʼaˬ˗euˬ meh.—2 Laˬsaˬbaˬ 14:8-13.

16. Aˬ dui coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ aˬ myah luꞈ jaˆ gʼeh˗eu maˬ ngeuˇ˗a lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya˗eu nga?

¹⁶ Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ mehˬ hu paw yawˬ ha˗ahˇ aˬ jeˬ jeˇ pyeuꞈ laˇ˗eu lehˇ maˬ siˬ nya kʼawꞈ, Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ aˬ myah luꞈ jaˆ gʼeh˗eu maˬ ngeuˇ˗a lehˇ siˬ nya˗eu ma. Yeˬsuˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ “tsawˇ jeuˬ dawˬ tawˆ luꞈ naw maꞈ˗ahˇ muiˇ tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 24:9) Gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ jiˇ “Yeˬsuˇ Ka li laꞈ kʼoeˇ Miˬyehˇ˗ahˇ yaw zeu baw baw˗ehˇ kʼaˇ dehꞈ˗eu tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ ya daˬ tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:12) Saˬdaˬ “nui ma pehˇ dui dui” luꞈ meh. Aˬ dui teu ngaˬ˗ahˇ maˬ deuˬ laˇ˗a lehˇ noeˬ naˇ, yawˬ haˇ yawˬ ha jaˬ myawꞈ myawꞈ luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.—Pah mehˬ˗eu 12:12.

17. Aˬ dui˗euˬ jah˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ lawˬ haw laˇ˗eu nga?

¹⁷ Mehˬ hu paw aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ yawˬ ha˗euˬ jah˗eu jeˬ˗ahˇ lawˬ haw laˇ gaˇ ya daˬ˗eu meh. Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ “miˇ tsaˬ tahˬ kʼawˇ heu aˇ dahˬ beh ngeh neh kʼaˇ keuˆ le dzeuˇ yaꞈ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu, aˬ kaˇ kʼaˇ keuˆ le˗eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ naˆ maˬ tseˇ, guˆ dui dui laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu” jeˬ keuˆ le˗eu meh. (Maꞈtehˬ 24:21) Teu ngeh aˬ dui˗euˬ gaˇ˗ahˇ laˆ naˬ laˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya˗awˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ aˬ dui˗ahˇ laˆ tsoeˬ laˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh.  (Maꞈtehˬ 10:35, 36) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh bi caw ba˗awˇ bi uˆ kaˬ uˆ lahˇ˗eu gʼaˇ duˬ, Aˬsaˬ loˆ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼoe ma loˇ?

18. Heˬbyehˇ 10:38, 39-ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ coꞈ ngehˇ ni maˬ paˇ gʼeh ngeh, aˬ dui˗ahˇ lehˬ hmˬ deuˇ ni caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ nga?

¹⁸ Yeˬhawˇbaˬ mehˬ hu paw pyeuꞈ laˇ˗eu jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ, aˬ dui maꞈ˗ahˇ gʼawˬ mya jeˬ lehˬ hmˬ nehˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ aˬ dui˗euˬ nui jah ziꞈ dah ni bi gʼeh˗eu gʼaˇ duˬ “saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ kʼaˆ”˗ahˇ zmˬ˗awˇ, aˬ dui˗ahˇ “aˇ yamˬ tsaˬ tsaˬ ni bi dzaˬ bi dawˇ”˗eu meh. (Maꞈtehˬ 24:45) Aˬ dui jiˇ yawˬ ha˗ahˇ doˇ˗eu jeˬ ya jahˇ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ jah ziꞈ˗eu gʼaˇ duˬ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh ya leh jeh˗eu meh.—Heˬbyehˇ 10:38, 39-ahˇ gui.

19-20. 1 Laˬsaˬbaˬ 28:9-ahˇ haw ngeh, aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ aˬ jeˬ jeˇ naˇ haˬ paˬ˗ehˇ gʼeh nga? Aˬ jeˬ miˇ neh?

¹⁹ Sahˬ paˬ Aˬsaˬ˗ahˇ duˇ ni aˬ dui jiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ya “poˆ”˗eu meh. (2 Laˬsaˬbaˬ 14:4; 15:1, 2) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ dzaw˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ ngeh aˬ yawꞈ˗ahˇ poˆ dahˬ beh laˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ dzehˬ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗eu ma. Aˬ dui teu loꞈ˗ehˇ jahˇ luꞈ miˇ˗a laˬ lehˇ siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, yawˬ ha˗ahˇ ‘Ngaˇ aˬ myah luꞈ mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ miˇ˗a laˬ’ lehˇ naˇ haˬ. Aˬ duiꞈ mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ daˆ leꞈ nya˗eu gʼaˬ za˗awˇ, shiˬ keuˇ ni bi gʼeh laˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ neh jiˇ gʼaˬ za˗eu meh. (Maꞈtehˬ 11:28) Kʼoeˇ naˇ aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ jiˇ naˇ haˬ, ‘Ngaˇ aˬ myah luꞈ Jaˇliꞈ gui miˇ˗a laˬ? Ngaˇ nymˇ jiˇ nehˬ˗ehˇ jawˇ naˇ yawˬ jaw na luꞈ nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ miˇ˗a loˇ? Ngaˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ jawˇ naˇ, nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu deuˬ loꞈ˗ehˇ yawˬ jaw na luꞈ Jaˇliꞈ pyehˆ tseˇ˗eu aˇ yamˬ laˆ duˬ taˬ miˇ˗a loˇ? Ngaˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗awˇ aˬ cawˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ mehˬ miˇ˗a laˬ?’

²⁰ Aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ teu loꞈ˗ehˇ aˬ jeˬ miˇ neh ya naˇ haˬ˗eu nga? Jaˇliꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ nui noeˬ hawˇ˗eu nui ma˗ahˇ goˬ haw˗eu meh lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh aˬ dui jiˇ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. (1 Laˬsaˬbaˬ 28:9-ahˇ gui.) Aˬ dui yawˬ ha˗euˬ nui noeˬ laꞈ kʼoeˇ maˬ ehˇ, aˬ dui neh aˇ pyaˇ daˬ taˬ˗euˬ jeˬ maˬ ehˇ, laˆ paˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ ya mawˇ naˇ, laˆ paˇ nya ni caw ba nehꞈ laꞈ lehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ya shaˇ˗eu meh. Nymˬ˗mˇ aˬ dui mehˬ hu paw pyeuꞈ laˇ˗eu jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ lehˬ hmˬ deuˇ taˬ˗eu aˇ yamˬ pyeuꞈ meh. Nawˇ coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu aˇ yamˬ heu˗ahˇ yaw gahˇ gahˇ˗ehˇ zmˬ luꞈ gaˇ tiˬ jeˬ neh˗iˬ taˬ biˬ laˆ tsoeˬ.